ဒါကာ၊ မေ ၂၃, ၂၀၂၅-

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရဲ့ ကြားဖတ်အစိုးရ အကြီးအကဲ ပါမောက္ခ မိုဟာမက်ယူနွစ်ဟာ  နိုင်ငံရေးဖိအားများ    နှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး မအောင်မြင်မှုတွေကြောင့် ရာထူးမှ နှုတ်ထွက်ဖို့ ချိန်ဆနေပြီလို့ သိရပါတယ်။

ဒါဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရဲ့ နိုင်ငံရေးအသွင်အပြင်တွေကို ပြောင်းလဲသွားမယ့် အခြေအနေရောက်ရှိသွားနိုင် ပါတယ်။

အသက် ၈၄နှစ် ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဗယ်ဆုရှင် ယူနွတ်စ်ဟာ ၂၀၂၄ ဩဂုတ်လမှာ  အာဝါမီ အဖွဲ့ချုပ် အစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီး ပေါက်ပေါက်လာတဲ့ အရေးပေါ်  အသွင်ကူးပြောင်းရေးအစိုးရရဲ့ ဦးဆောင်သူ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

အသွင်ကူးပြောင်းရေး အစိုးရအဖွဲ့နှင့် နီးစပ်တဲ့ အရင်းအမြစ်များရဲ့ အဆိုအရ  ယူနွတ်စ်ဟာ မကြာသေး မီက ကျင်းပခဲ့တဲ့ တံခါးပိတ်အစည်းအဝေးတွေမှာ မကျေမချမ်းဖြစ်နေခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် အဖွဲ့အစည်းများပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် ညီညွတ်တဲ့ ကတိကဝတ်တွေ မရှိဘဲ နှင့် လက်ရှိ အကန့်အသတ်တွေကြားထဲ သူ့အနေနှင့် တာဝန်ခံပြီး ဦးဆောင်ဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့ဘူးလို့ ယူနွတ် ကပြောခဲ့ကြောင်း အရင်းအမြစ်တွေကဆိုပါတယ်။

မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်များက အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ချက်ခြင်းခေါ်ဆိုဖို့ကိစ္စတွေက အရှိန်မြင့် တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အမျိုးသားပါတီ( ဘီအင်န်ပီ) နှင့် တပ်ခေါင်းဆောင်တွေက ၂၀၂၅ ဒီဇင်ဘာလမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ဖို့ တွန်းအားပေးခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့်  လိုအပ်တဲ့ တရားဥပဒေနှင့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ မူဘောင်တွေကို အရင်ဆုံး ပြန်လည် တည်ဆောက်ဖို့ ယူနွတ်က ပြောခဲ့ပါတယ်။  အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ ၂၀၂၆ခုနှစ်ထဲ အထိ ရောက်သွားနိုင် တာဖြစ်ပါတယ်။

ယူနွတ် နှုတ်ထွက်လိုက်ရင် နိုင်ငံရဲ့ မတည်ငြိမ်မှု ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာလိမ့်မယ်လို့ နိုင်ငံရေး စောင့်ကြည့်သူတွေက သုံးသပ်နေကြပါတယ်။ “ သူ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုဟာ အထိမခံတဲ့ အကူးအပြောင်း မှာ တရား ဝင်မှုရစေတယ်” လို့ ဒါကာ အခြေစိုက် နိုင်ငံရေး သုံးသပ်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“ သူမရှိရင် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုအန္တရာယ်နှင့် စစ်တပ်ရဲ့ အလွန်အကျွံနေရာယူမှုတွေ တိုးလာလိမ့်မယ်” လို့ သူကပြောပါတယ်။

Source : International Media Outlets

Dhaka | May 23, 2025 — In a dramatic turn in Bangladesh’s political landscape, interim government chief Professor Muhammad Yunus is reportedly weighing resignation, citing mounting political pressure and stalled reform efforts.

The 84-year-old Nobel Peace Prize laureate, who took the reins of an emergency transitional administration in August 2024 after mass protests ousted the Awami League government, is said to be frustrated by widening rifts among political parties and growing resistance to his reform agenda.

According to sources close to the transitional cabinet, Yunus expressed dissatisfaction during recent closed-door meetings, warning that unless there is a unified commitment to electoral and institutional reform, he may “no longer be able to lead responsibly under current constraints.”

Calls for immediate general elections have intensified in recent weeks, with both the Bangladesh Nationalist Party (BNP) and military leadership pushing for a December 2025 timeline. Yunus, however, maintains that essential legal and electoral frameworks must be rebuilt first — a process that could extend into 2026.

Observers fear Yunus’s departure could plunge the country into deeper uncertainty. “His leadership gave legitimacy to a fragile transition,” said one political analyst in Dhaka. “Without him, the risk of confrontation or military overreach increases.”

As of now, there has been no official resignation letter, but cabinet insiders say the decision could come within days if consensus among factions cannot be reached.

Source Various International News Outlets

#World_News
Published 23 May 2025

▪️ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့က ကြာသပတေးနေ့မှာ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်ကို နိုင်ငံတကာမှ ကျောင်းသားများ ကျောင်းအပ်နှံနိုင်ခွင့် ရုပ်သိမ်းလိုက်ကာ လက်ရှိနိုင်ငံခြားကျောင်းသားများကို အခြားကျောင်းများသို့ ပြောင်းရွှေ့စေပြီး ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် ယင်းတို့ရဲ့ တရားဝင်နေထိုင်သင်ကြားခွင့် ဆုံးရှုံးစေမှာဖြစ်သလို အခြားကောလိပ်များအထိပါ ရှင်းထုတ်သွားဖို့ ခြိမ်းခြောက်နေပါတယ်။

▪️ ၂၀၂၅ - ၂၀၂၆ စာသင်နှစ်အတွက် ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်ရဲ့ နိုင်ငံခြားကျောင်းသားများ တက်ရောက်ခွင့်အစီအစဉ်ကို သေချာထိရောက်စွာ အဆုံးသတ်ဖို့ နိုင်ငံ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီး ခရစ္စတီနွန်းက ညွှန်ကြားလိုက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

▪️ ဒီတက္ကသိုလ်က အကြမ်းဖက်မှု၊ ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒီတွေကို လက်ခံပျိုးထောင်နေပြီး တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီနဲ့ ပူးပေါင်းနေတယ်လို့ နွန်းက စွပ်စွဲလိုက်ပါတယ်။

▪️ နိုင်ငံခြားကျောင်းသား ထောင်ပေါင်းများစွာအပေါ် သက်ရောက်စေမယ့် အစိုးရလုပ်ရပ်ဟာ တရားဥပဒေမဲ့ပြီး လက်တုံ့ပြန်ချင်တဲ့သဘောလို့ ဟားဗတ်က ပြောပါတယ်။

▪️ ဒါဟာ မာဆာချူဆက်စ် ကိမ်းဘရစ်ချ်ရှိ နာမည်ကြီး Ivy League တက္ကသိုလ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ထရမ့်အစိုးရလုပ်ငန်းစဉ်တွေ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာတဲ့သဘောဖြစ်ပြီး နွန်းက ဟားဗတ်ရှိ နိုင်ငံခြားကျောင်းသားဗီဇာ ကိုင်ဆောင်ထားသူများနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်များကို တောင်းခံရာမှာ ဟားဗတ်က ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီးနောက် အခုလိုကြေညာလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဟားဗတ်မှာ ၂၀၂၄ - ၂၀၂၅ စာသင်နှစ်အတွင်း နိုင်ငံတကာမှ ကျောင်းသားပေါင်း ၆,၈၀၀ နီးပါး အပ်နှံတက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ နိုင်ငံခြားကျောင်းသားများအနက် တရုတ်နိုင်ငံသား အများဆုံးပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ဟားဗတ်ထံပေးပို့တဲ့ စာစောင်ထဲမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၅ နှစ်အတွင်း နိုင်ငံခြားကျောင်းသားများရဲ့ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှု ဗီဒီယို အသံဖိုင်တွေအပါအဝင် မှတ်တမ်းများကို ၇၂ နာရီအတွင်းပေးအပ်ပါက နွန်းဟာ ဟားဗတ်ရဲ့ နိုင်ငံခြားကျောင်းသားတက်ရောက်ခွင့် ပြန်လည်ရရှိဖို့ အခွင့်အရေးပေးလိုက်ပါတယ်။

▪️ Fox News နဲ့အင်တာဗျူးမှာ အခြားတက္ကသိုလ်တွေမှာလည်း အလားတူလုပ်ရပ်မျိုး ပြုလုပ်ဖို့ အစီအစဉ်ရှိလားလို့ မေးမြန်းရာမှာ နွန်းက သေချာပေါက်ရှိပြီး ဒါဟာ အခြားတက္ကသိုလ်တွေအတွက် သတိပေးရာရောက်တယ်လို့ ပြောသွားပါတယ်။

#Source: Reuters

#World_Health
Published 23 May 2025

▪️ ဆားဆိုတာက အစားအစာတွေထဲမှာ မပါမဖြစ်ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး အရည်ထိန်းသိမ်းမျှတစေခြင်း၊ အာရုံကြောလုပ်ဆောင်ချက် ထောက်ပံ့ခြင်း၊ သွေးပေါင်ချိန်းထိန်းညှိပေးခြင်းတို့မှာ ကူညီပေးပါတယ်။

▪️ ဒါပေမဲ့ ယနေ့ခေတ် ထုပ်ပိုးထုတ်လုပ်စားစရာတွေမှာ ဆားပါဝင်မှုအလွန်မြင့်မားလာပြီး သွေးတိုးနဲ့ နှလုံးသွေးကြောရောဂါများ ဖြစ်လာစေပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဦးနှောက်အပေါ် ဆားရဲ့သက်ရောက်မှုကလည်း စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်လာပါတယ်။

▪️ ဟော်မုန်း၊ သွေးပေါင်ချိန်၊ ရောင်ရမ်းခြင်းတို့ကနေ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကိုပါ သက်ရောက်လာစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၁) ဦးနှောက်အတွင်းရောင်ရမ်းစေခြင်း
ဆားလွန်ကဲခြင်းကြောင့် ဦးနှောက်ထဲမှာပါ ရောင်ရမ်းလာစေကာ စိတ်အခြေအနေနဲ့ မှတ်ဉာဏ်တို့ကို ထိန်းချုပ်ပေးတဲ့ ဦးနှောက်နေရာများရှိ နျူရွန်များကို ချို့ယွင်းစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၂) ဦးနှောက်သို့သွေးစီးဆင်းမှုနည်းပါးခြင်း
ဆားဓာတ်များရင် သွေးဖိအားများစေသဖြင့် ဦးနှောက်သို့ သွေးစီးဆင်းမှုနည်းစေကာ ဦးနှောက်အသိဉာဏ်နဲ့ မှတ်ဉာဏ်ပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်တဲ့အပြင် ဒီမန်ရှာရောဂါပါ ဖြစ်စေနိုင်ဖွယ်ရှိပါတယ်။

▪️ (၃) အူလမ်းကြောင်း-ဦးနှောက်ဝင်ရိုးထိခိုက်ခြင်း
ဝမ်းထဲက ပိုးမွှားစနစ်ကိုနှောင့်ယှက်ကာ အစာခြေလမ်းကြောင်းနဲ့ ဦးနှောက်ကြားရှိ အူလမ်းကြောင်း-ဦးနှောက်ဝင်ရိုးကိုပါ ထိခိုက်စေပြီး စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းနဲ့ စိတ်ကျလက္ခဏာများ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၄) ကော်တီဆောလ်ပမာဏမြင့်တက်ခြင်း
ဆိုဒီယံများခြင်းကြောင့် ဖိစီးမှုဟော်မုန်းဖြစ်တဲ့ ကော်တီဆောလ်ပမာဏ မြင့်တက်စေကာ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း၊ စိတ်ဆတ်ခြင်း၊ စိတ်ကျခြင်းတို့ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၅) အိပ်စက်မှုပုံစံထိခိုက်ခြင်း
ရေဓာတ်ခန်းခြောက်စေကာ အိပ်ရေးပျက်ရာကနေ စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာများ ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၆) အာရုံကြောဆုတ်ယုတ်နိုင်ဖွယ်ရှိခြင်း
ဆားဓာတ်များတဲ့အခါ နိုက်ထရစ်အောက်ဆိုဒ်ထုတ်လုပ်မှု ချို့ယွင်းစေသဖြင့် ဦးနှောက်လုပ်ဆောင်ချက် ထိခိုက်စေပြီး အာရုံကြောဆုတ်ယုတ်မှုများ ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၇) စိတ်မူမမှန်နိုင်ခြေများခြင်း
ဆိုဒီယံများတဲ့ အစားအစာတွေစားတဲ့သူတွေဟာ စိတ်အပြောင်းအလဲ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဆားက သင့်တင့်ရုံစားပေးဖို့ အရေးကြီးသလို လွန်ကဲသွားရင် ဦးနှောက်လုပ်ဆောင်ချက်များ ထိခိုက်စေနိုင်တာကြောင့် WHO က တစ်နေ့ကို ဆား ၅ ဂရမ်စားသုံးဖို့ အကြံပြုထားပါတယ်။

#Source: DoctorNDTV

#World_Health
Published 23 May 2025

▪️ ပလတ်စတစ်တွေမှာ အသုံးပြုပါဝင်လေ့ရှိတဲ့ DEHP ဓာတုပစ္စည်း ထိတွေ့ခြင်းနဲ့ နှလုံးရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုများကြား ဆက်စပ်မှုကို eBiomedicine ဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

▪️ သုတေသနထဲမှာ DEHP ကြောင့် အဓိကအားဖြင့် နှလုံးသွေးကြောရောဂါများ ဖြစ်ပွားရာကနေ ၂၀၁၈ အတွင်း အသက် ၅၅ နှစ်မှ ၆၄ နှစ်ကြားလူတွေ ၃၆၈,၇၆၄ ဦးသေဆုံးထားကြောင်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

▪️ DEHP လိုမျိုး phthalates ဓာတုပစ္စည်းတွေဟာ ပလတ်စတစ်တွေ ပျော့ပျောင်းနိုင်အောင် ထည့်သွင်းရပါတယ်။

▪️ စားစရာထုပ်ပိုးမှု၊ ဆေးပစ္စည်းများ၊ စားစရာဗူးများ၊ လိုက်ကာများ၊ ကြမ်းခင်းများ၊ ရေပန်းခေါင်းများအပါအဝင် နေ့စဉ်သုံးပစ္စည်းတွေမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တွေ့နိုင်ပါတယ်။

▪️ နိုင်ငံနဲ့ ဒေသပေါင်း ၂၀၀ ကျော်လောက်မှ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်အချက်အလက်များကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရာမှာ DEHP ထိတွေ့မှုပါဝင်တဲ့ ဆီးနမူနာတွေနဲ့ သေဆုံးစာရင်းအချက်အလက်များကို နှိုင်းယှဉ်စစ်ဆေးခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ထိုအခါမှာ phthalates ထိတွေ့မှုကနေ နှလုံးပြဿနာဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားတာကို ထင်ရှားစွာတွေ့ရပြီး ဒါတွေနဲ့ထိတွေ့မှုကို လျှော့ချနိုင်ဖို့ စည်းမျဉ်းများအရေးတကြီးချမှတ်ရန် လိုအပ်လာတယ်လို့ NYU Grossman ဆေးတက္ကသိုလ်မှ ပရော်ဖက်ဆာ လီယိုနာဒိုထရာဆန်ဒီက ပြောသွားပါတယ်။

▪️ အိန္ဒိယဟာ DEHP နဲ့ဆက်စပ်တဲ့သေဆုံးမှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး သူ့နောက်မှာ တရုတ်နဲ့ အင်ဒိုနီးရှားတို့ ရှိနေပါတယ်။

▪️ Phthalates တွေက နှလုံးရောဂါသာမက အဝလွန်ခြင်း၊ ဆီးချို၊ မျိုးပွားပြဿနာများ၊ ကင်ဆာ၊ မွေးဖွားမှုပြဿနာများလည်း ဖြစ်နိုင်ခြေများစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဒါကြောင့် DEHP ပါဝင်တဲ့ ပလတ်စတစ်ပစ္စည်းများ ထိတွေ့ခြင်းကို လျှော့ချဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။

▪️ ထိတွေ့မှုဘယ်လောက်အထိ လျှော့ချနိုင်ရင် အသက်အန္တရာယ် ဘယ်လောက်အထိ လျှော့ချနိုင်မလဲဆိုတာကို ဆက်စပ်လေ့လာသွားဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။

#Source: The Jerusalem Post

#World_Health
Published 23 May 2025

▪️ အမေရိကန်မှာ စအိုကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု များပြားလာပြီး ဘယ်လိုလူတွေ ဖြစ်တတ်လဲဆိုတာ ပြောင်းလဲလာတယ်လို့ လေ့လာချက်အသစ်မှာ ယူဆထားပါတယ်။

▪️ ဒီရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေများတဲ့ အခြေအနေတွေအကြောင်းနဲ့ ဘယ်သူတွေ စစ်ဆေးသင့်လဲဆိုတာကို လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ၂၀၁၇ မှ ၂၀၂၁ အတွင်း အမျိုးသားကင်ဆာဌာနမှ အချက်အလက်များကို ဆန်းစစ်ရာမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၅ နှစ်တာကာလအတွင်း စအိုကင်ဆာက အမျိုးသမီးတွေမှာ ၂.၉ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အမျိုးသားတွေမှာ ၁.၆ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာပါတယ်။

▪️ အသက် ၆၅ နှစ်အထက် လူဖြူအမျိုးသမီးတွေနဲ့ စပိန်လူမျိုးအမျိုးသမီးတွေမှာ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်လာတယ်လို့ Advocate Lutheran General ဆေးရုံမှ ဒေါက်တာ အက်ရှ်လေရော်ဘင်ဆန်က ပြောပါတယ်။

▪️ ဒီနှုန်းအတိုင်းသာဆိုရင် လာမယ့် ၁၇ နှစ်အတွင်း အသက် ၆၅ နှစ်အထက် အမျိုးသမီးတွေမှာ စအိုကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုက နှစ်ဆလောက်ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ သုတေသီများဆိုပါတယ်။

▪️ သက်ကြီးအမျိုးသမီးတွေမှာ စအိုကင်ဆာ အဖြစ်များလာတဲ့ အကြောင်းအရင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး HPV ကာကွယ်ဆေး ပထမဆုံးထိုးနှံလို့ရလာချိန်မှာ အမျိုးသမီးကြီးအများစုက ထိုးနှံသင့်တဲ့အရွယ်ကို ကျော်လွန်နေကြပြီလို့ ရှင်းပြပါတယ်။

▪️ စအိုကင်ဆာဖြစ်သူတွေရဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က HPV ကူးစက်မှုနဲ့ သက်ဆိုင်နေပါတယ်။

▪️ HPV ဟာ လိင်မှုထိတွေ့ခြင်းကနေ ကူးစက်တတ်ပြီး ဆဲလ်တွေအထိ ရောက်ရှိတဲ့အခါ ကင်ဆာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဒါ့အပြင် HIV ရောဂါရှင်တွေ၊ ရိုးတွင်းခြင်ဆီ အစားထိုးထားသူတွေ၊ ကိုယ်ခံအားပြဿနာရှိသူတွေမှာ စအိုကင်ဆာ စစ်ဆေးပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

▪️ စအိုကင်ဆာကို စောစီးစွာ တွေ့ရှိရင် အောင်မြင်စွာ ကုသနိုင်လေ့ရှိပြီး ဓာတုကုထုံး၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်၊ ခွဲစိတ်မှုတို့ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ မကုသဘဲထားရင် ကင်ဆာပျံ့နှံ့လာပြီး ဖြေရှင်းရပိုမိုခက်ခဲလာနိုင်ပါတယ်။

▪️ စအိုမှ သွေးထွက်ခြင်း၊ ဝမ်းသွေးပါခြင်း၊ အောင့်ခြင်း၊ ယားယံခြင်း၊ အပေါက်နားမှာ အဖုထွက်လာခြင်းစတဲ့ လက္ခဏာတွေကို စောင့်ကြည့်ရပါမယ်။

#Source: New York Post