NAYPYIDAW – October 9, 2025 – Malaysia's Foreign Minister, Dato' Seri Utama Haji Mohamad Bin Haji Hasan, has announced that his country will send observer missions for Myanmar's upcoming general election. The statement was made during a meeting with Myanmar's Acting President and Chairman of the State Security and Peace Commission, Senior General Min Aung Hlaing, at the Military Guest House in Naypyidaw on the morning of October 9th.
During the meeting, the Malaysian Foreign Minister expressed his satisfaction with Myanmar's preparations for a multi-party general election. He affirmed that ASEAN would cooperate to best support Myanmar's efforts and advised that the election be inclusive, according to a statement from the Myanmar government.
Senior General Min Aung Hlaing noted that the announcement for the multi-party general election was first made in 2024 to provide ample preparation time for political dissidents and parties. He stated that the registration of political parties has been conducted in accordance with the law. He informed the minister that 57 legally registered political parties with over 5,000 candidates are expected to compete in the upcoming election.
The Senior General also discussed ongoing peace efforts, stating that ethnic armed organizations have been invited to join the political process. He highlighted that the military has issued 27 ceasefire declarations since 2018 and has extended three invitations to those involved in violent activities due to political disagreements to return to the political path.
Furthermore, he announced that a ceremony for the anniversary of the Nationwide Ceasefire Agreement (NCA) will be held on October 15th. Leaders from NCA signatory ethnic armed groups, some leaders from non-signatory groups, and international witnesses are expected to attend.
The two officials also engaged in a frank discussion on a range of topics, including the current political developments in Myanmar and plans to ensure a free and fair election through the use of Myanmar Electronic Voting Machines (MEVMs). They also discussed holding the election in phases, the invitation of observer groups from neighboring countries and the international community, and Myanmar's commitment to continue on the democratic path post-election. The talks also covered Myanmar's positive cooperation within ASEAN, collaboration on humanitarian aid, and the promotion of international cooperation.
The meeting was attended by the Secretary of the Commission and Joint Chief Executive Officer, General Ye Win Oo, and by a Commission member and Union Minister for Foreign Affairs, U Than Swe. The Malaysian delegation included the Special Envoy of the ASEAN Chair to Myanmar, Tan Sri Othman Hashim, and other officials.
#ymg/knl
၉ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅
▪️မလေးရှားနိုင်ငံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Dato' Seri Utama Haji Mohamad Bin Haji Hasan က ရွေးကောက်ပွဲလေ့လာ စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့များ ကိုလည်းစေလွှတ်ပေးသွားမယလို့ မြန်မာနိုင်ငံတော် ယာယီသမ္မတ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို ပြောကြားပါတယ်။
▪️ယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို နေပြည်တော်ရှိ တပ်မတော်ဧည့်ဂေဟာ၌ အောက်တိုဘာ ၉ ရက် မနက်က လက်ခံတွေ့ဆုံစဉ် မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးက ယင်းကဲ့သို့ပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
▪️မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေမှုများအား တွေ့ရသည့်အတွက် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာဖြစ်မိပါကြောင်း၊ အာဆီယံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုများကို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင်ပူးပေါင်း ဆောင် ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး အားလုံးပါဝင်တဲ့ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စေဖို့လည်း အကြံပြုခဲ့ တယ်လို့ မြန်မာအစိုးရ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
▪️ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးကလည်း ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြုလုပ်ရန်အတွက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကပင် စတင်အသိပေးပြောကြားခဲ့ ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရသဘောထား ကွဲလွဲသူ များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ ကို ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ချိန်ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါ ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ခွင့်ကိုလည်း ဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါကြောင်း၊ ယခု ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဥပဒေနှင့်ကိုက်ညီသည့် နိုင်ငံရေးပါတီ ၅၇ ပါတီ ဝင်ရောက်ယှဉ် ပြိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၅ ထောင်ကျော်ရှိတယ်လို့ အသိပေးပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
▪️ယင်းအပြင်တိုင်းရင်းသား ง လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လျှောက်လှမ်း နိုင်ရေး အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိအောင် ဖိတ်ခေါ်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိတယ်လို့လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး က ပြောကြားပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှစတင် ၍ယနေ့အချိန်အထိ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးအတွက် ထုတ်ပြန် ချက် ၂၇ ကြိမ် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြောင်းနှင့်နိုင်ငံရေးအရသဘောထားကွဲလွဲမှုများကြောင့် အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်များလုပ်ဆောင်နေသူများကိုလည်း နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းပေါ်တွင်ပါဝင် လာနိုင်ရေး အတွက် ၃ ကြိမ်ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တယ်လို့လည်း ထပ်မံပြောကြားပါတယ်။
▪️ယခုလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် NCA နှစ်ပတ် လည်နေ့အခမ်းအနားကို ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး NCA လက်မှတ်ရေးထိုး ထား သည့်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များမှ ခေါင်းဆောင်များ၊ NCA လက်မှတ် မရေး ထိုးထားရသေးသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များမှ ခေါင်းဆောင်အချို့နှင့် နိုင်ငံ တကာမှအသိသက်သေများ တက်ရောက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ဆွေးနွေး ပြောကြားပါတယ်။
▪️အဲဒီနောက် နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး တို့သည် မြန်မာနိုငံ၏နိုင်ငံရေးဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲမှု အခြေအနေများ၊ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတ သည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စေရေး မြန်မာအီလက် ထရောနစ် မဲပေးစက်(MEVM)များဖြင့် ဆန္ဒမဲပေးခြင်း များဆောင်ရွက် သွားမည့်အခြေအနေများ၊ ရွေးကောက်ပွဲအား အပိုင်းလိုက်စနစ်ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်သွား မည့်အခြေအနေများ၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံတကာမှရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့များ ဖိတ်ခေါ်ထားရှိမှု အခြေအနေများ၊ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် ဒီမို ကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ဆက်လက်လျှောက်လှမ်း ဆောင်ရွက်သွားမည့်အခြေအနေများ၊ မြန်မာ နိုင်ငံအနေဖြင့် အာဆီယံအဖွဲ့အတွင်း အပြုသဘောအား ဆောင်သော ကောင်းမွန်သည့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ ဆောင်ရွက် လျက်ရှိမှုအခြေ အနေများနှင့် လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည့်အခြေအနေများ၊ နိုင်ငံတကာနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများမြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိမှု အခြေအနေများကိုလည်း ရင်းနှီးပွင့်လင်းစွာ ဆွေးနွေး ခဲ့ကြတယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
▪️ယခုတွေ့ဆုံပွဲသို့ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးနှင့်အတူ ကော်မရှင်အတွင်းရေးမှူး တွဲဖက်အမှုဆောင်ချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦးနှင့်ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ တို့ တက်ရောက်ကြပြီး မလေးရှားနိုင်ငံ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့်အတူ အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ၏ မြန်မာနိုင်ငံ ဆိုင်ရာအထူး ကိုယ်စားလှယ် H.E. Tan Sri Othman Hashim နှင့် တာဝန်ရှိသူတွေ တက် ရောက်ခဲ့ကြကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
#ymg/knl
▪️ပတ္တာနီ၊၇ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅ — အင်္ဂါနေ့ နံနက်အစောပိုင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းနယ်စပ်ဒေသ၊ ပတ္တာနီပြည်နယ် ယာရန်ခရိုင်ရှိ ဖာတိုနီတက္ကသိုလ်တွင် သေနတ်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ATM စက်ကို ဖောက်ခွဲပြီး လုံခြုံရေး အစောင့်များ၏ သေနတ်များကို လုယူသွားခဲ့ကြသည်။
▪️ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးစစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာန (Isoc) ၏ ပြောကြားချက်အရ သေနတ်ကိုင်အဖွဲ့ဝင် ငါးဦး အထိ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
▪️နံနက် ၁၂ နာရီ ၅၃ မိနစ်ခန့်တွင် ထိုသူတို့သည် ခါအိုတွမ်ရပ်ကွက်တွင်ရှိ တက္ကသိုလ်၏ နောက်ဘက် တောင်ကုန်းတစ်ခုမှ လမ်းလျှောက်ဆင်းလာကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ကျောင်းဝင်းရှေ့လုံခြုံရေးဂိတ်ရှိ အစောင့်နှစ်ဦးကို ခြိမ်းခြောက် ကြိုးတုပ်ကာ ၎င်းတို့၏ သေနတ်များကို လုယူခဲ့ကြသည်။
▪️ထို့နောက် တိုက်ခိုက်သူများသည် တက္ကသိုလ်ဂိတ်ဘေးရှိ အစ္စလမ်မစ်ဘဏ်၏ ATM စက်ကို ပေါက်ကွဲ စေတတ်သောပစ္စည်းအသုံးပြုပြီး ဖောက်ခွဲခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း စက်ကို ဖွင့်နိုင်ခြင်း မရှိသည့် အတွက် သေတ္တာအတွင်းရှိ ငွေသားများကို မယူဆောင်သွာနိုင်ခဲ့ကြကြောင်းသိရသည်။
နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့သည် အရှုံးပေးကာ လုံခြုံရေးအစောင့်များထံမှ ခိုးယူလာသော သေနတ်များကိုသာ ယူဆောင်လျက် တောင်ကုန်းပေါ်သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ကြသည်။
▪️စစ်သွေးကြွများသည် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် ပြည်သူလူထု၏ အကျိုးစီးပွားကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ငွေကြေးကို အသည်းအသန်ဖြစ်နေကြကြောင်း သူတို့၏ မအောင်မြင်သော တိုက်ခိုက်မှုက ပြသနေသည်ဟု Isoc က ပြောသည်။ အဆိုပါဂိုဏ်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး လိုက်လံ ရှာဖွေနေဆဲဖြစ်ကြောင်း Isoc ၏ တောင်ပိုင်းဌာနခွဲက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️ဤမအောင်မြင်သော ATM တိုက်ခိုက်မှုသည် ကပ်လျက် နာရာသီဝပ်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ရွှေခိုးမှုကြီးပြီးနောက် နှစ်ရက်အကြာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါဖြစ်ရပ်သည် သူပုန်လှုပ်ရှားမှုများ ကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် ရည်ရွယ်သည်ဟု အာဏာပိုင်များက ယုံကြည်ကြသည်။ ဩဂုတ်လကATM လုယက်မှုများနှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ဆုန်ခလာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ရွှေဆိုင်တိုက်ခိုက်မှုကြီးတို့တွင်လည်း ၎င်းတို့ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။
Source: Bangkok Post
By- Thu Htet Thar
Across South Asia—from Nepal to Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, and Indonesia—a new rhythm of political mobilization has emerged. Local grievances are rapidly transforming into mass movements, and scholars are now describing this speed as digital contagion. While these uprisings are rooted in deep-seated economic hardship and widening inequality, it is the fundamental design of algorithms that is turning isolated anger into regional conflagrations.
How Algorithms Ignite the Fire
The crucial question is how these digital networks act as accelerants, transforming sparks of anger into widespread infernos. The process relies on three interlocking dynamics that accelerate mobilization:
Complex Contagion: Traditional protest required slow organization, but algorithms facilitate complex contagion. Individuals often require multiple exposures from different contacts before they decide to act. In South Asia, successive WhatsApp forwards about trials or repeated posts ridiculing corruption chipped away at hesitation until the collective momentum became irresistible.
Algorithmic Amplification: This is where the core engine of unrest lies. Algorithms are designed by platforms to reward posts that generate engagement. Research indicates that anger-laden content is six times more likely to be shared than neutral material. Videos of police brutality or the lavish lifestyles of political elites spread quickly, while neutral reports struggle for visibility. This highly engaging, anger-driven content dominates feeds, and algorithms compress it into short windows, creating an urgent fear of missing out.
Network Bridges: Algorithms enable narratives to cross borders through bridge ties. Diaspora communities (such as Pakistani communities in Europe) or student unions and YouTube influencers act as connectors, ensuring that strategies and narratives leap from one national context to another, producing regional resonance.
Who Controls the Code and Why? (Profit vs. Power)
This regional crisis forces us to confront the question of control and motivation. The algorithms reshaping fragile democracies are designed by platforms headquartered in Silicon Valley and other global tech hubs.
The primary motivation behind their design is clear: these algorithms are built to maximize engagement, not to manage political fallout. This is fundamentally an economic incentive—the corporate drive to keep users on platforms for longer. However, the unintended consequence of this profit-driven design is profound political instability.
While governments have attempted to exercise control (e.g., Nepal severing access to six major platforms or Pakistan using internet shutdowns to suppress dissent), the core tools of mobilization remain coded into corporate algorithms that reward outrage.
Conclusion
It is essential to recognize that algorithms are merely the accelerant; the hidden fuel of these uprisings remains deep-seated economic vulnerability. Algorithms simply amplify this visible disparity and sense of relative deprivation, convincing people that their limited prospects are unfair compared to the privileges of the political elites.
The selfish and irresponsible choices of profit-driven tech firms have turned their platforms into instruments of social instability. By designing algorithms that prioritize engagement above all else, these companies have knowingly built outrage machines that profit from societal discord. The algorithms' reward system, which champions anger-laden and divisive content, is not an unforeseen consequence—it is the direct result of a business model that values user clicks and ad revenue over the well-being of entire nations.
In conclusion, until societies address the dual pressures of economic hardship and the reckless behavior of tech firms, the potential for the next viral uprising is only a click away. This demands new thinking on corporate responsibility and governance in the digital age, holding these companies accountable for the instability they help create.
-End-
Reference : When Algorithms Ignite Uprisings: The Science Behind South Asia’s Viral Movements by thesciencematters.org
-သုထက်သာ
နီပေါမှ ပါကစ္စတန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ သီရိလင်္ကာနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအထိ တောင်အာရှတစ်လွှားတွင် နိုင်ငံရေးစည်းချက်အသစ်တစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ နိုင်ငံတွင်းမကျေနပ်ချက်များသည် ကြီးမား သောလှုပ်ရှားမှုများအဖြစ် လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲလာနေပြီး ပညာရှင်များက ဤလျင်မြန်မှုကို ဒစ်ဂျစ် တယ်ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုအဖြစ် ဖော်ပြနေကြသည်။
ဤလှုပ်ရှားမှုများသည် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသော စီးပွားရေးအခက်အခဲများနှင့် ကျယ်ပြန့် လာနေသော မညီမျှမှုများတွင် အခြေခံနေသော်လည်း၊ အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များ၏ အခြေခံဒီဇိုင်းက တစ်ဦး ချင်းအမျက်ဒေါသများကို ဒေသဆိုင်ရာမီးပွားကြီးများအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များက မီးဘယ်လိုမွှေးနေသနည်း
ဤဒစ်ဂျစ်တယ်ကွန်ရက်များက ဒေါသမီးပွားများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လောင်ကျွမ်းသော မီးတောက် များအဖြစ်သို့ မည်သို့ပြောင်းလဲပေးသနည်းဆိုသည်မှာ အရေးပါသောမေးခွန်းဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်စဉ်က လှုပ်ရှားမှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်ပေးသည့် တစ်ခုနှင့်တစ်ခုဆက်စပ်နေသော ယန္တရားသုံးခုပေါ်တွင် တည်မှီ ထားသည်။
၁။ ရှုပ်ထွေးသောကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု- သမားရိုးကျဆန္ဒပြမှုများသည် ဖြည်းဖြည်းချင်းစုစည်းရသည့် သဘာဝ ရှိသော်လည်း အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် ရှုပ်ထွေးသောကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို လုပ်ဆောင်ပေးသည်။ တစ်ဦး ချင်းစီသည် လှုပ်ရှားမည်ဟုဆုံးဖြတ်ခြင်းမပြုမီ အဆက်အသွယ်အမျိုးမျိုးနှင့် ကြိမ်ဖန်များစွာ ထိတွေ့မှု လိုအပ်သည်။ တောင်အာရှတွင် WhatsApp အက်ပလီးကေးရှင်းများသို့ ရုံးတင် စစ်ဆေးမှုများဆိုင်ရာ သတင်းများ ဆက်တိုက်ပို့ခြင်း သို့မဟုတ် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို လှောင်ပြောင်ထားသော ပို့စ်များ ထပ်ခါ တလဲလဲ တင်ခြင်းဖြင့် တွေဝေနေမှုများကို ဖဲ့ထုတ်ပစ်ကာလူထုလှုပ်ရှားမှုအရှိန်ကို ခုခံ၍မရနိုင်တော့သည်အထိ ဖြစ်စေတော့သည် ။
၂။ အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်ဖြင့်ပုံကြီးချဲ့မှု (Algorithmic Amplification)- ဤနေရာသည် မငြိမ်မသက်မှုများ၏ အဓိကအင်ဂျင်တည်ရှိရာဖြစ်သည်။ ပလက်ဖောင်းများရှိ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု (engagement) ဖြစ်ပေါ် စေသော ပို့စ်များကို ဆုချရန်အတွက် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များကို ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည်။ သုတေသနများအရ ဒေါသပါဝင်သော အကြောင်းအရာသည် ကြားနေအကြောင်းအရာထက် ခြောက်ဆပိုမို၍ ပြန်မျှဝေခြင်း (share)ခံရသည်ဟုဆိုသည်။ ရဲများ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးအထက်တန်းလွှာ များ၏ ဇိမ်ခံနေထိုင်မှုပုံစံများ ဗီဒီယိုများသည် လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့သွားသော်လည်း ကြားနေသတင်းများသည် ယင်းတို့ကို အများမြင်တွေ့ရရန် အတော်ရုန်းကန်နေရသည်။ ဤအမြောက်အများထိတွေ့မှုရထားသည့် ဒေါသကိုဖြစ်စေသော အကြောင်းအရာများသည် feeds များတွင် လွှမ်းမိုးနေပြီး၊ အယ်လ်ဂို ရစ်သမ် များသည် ယင်းတို့ကို ဝင်းဒိုအတိုကလေးအတွင်း ဖိသွင်း၍ "သတင်းလွတ်သွားမည်ကို စိုးရိမ်သောစိတ်" (fear of missing out) ဖြစ်အောင် ဖန်တီးပေးသည်။
၃။ ကွန်ရက်ပေါင်းကူးများ- အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် ပေါင်းကူးဆက်စပ်မှုများမှတစ်ဆင့် ရည်ရွယ် ပုံဖော်ထားသော ဇာတ်ကြောင်းများကို နယ်နိမိတ်များကို ကျော်ဖြတ်နိုင်စေအောင်လုပ်ဆောင်သည်။ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူအသိုင်းအဝိုင်းများ (ဥပမာ- ဥရောပရှိ ပါကစ္စတန်အသိုင်းအဝိုင်းများ) သို့မဟုတ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် ယူကျု့တွင် သြဇာရှိသူများသည် ချိတ်ဆက်ပေးသူများအဖြစ် ဆောင်ရွက်ကြ သည်။ နိုင်ငံတစ်ခု၏ဆက်စပ်အခြေအနေမှ အခြားနိုင်ငံသို့ ကူးပြောင်းရောက်ရှိကာ ဒေသတွင်း ပဲ့တင် သံများ ဖြစ်ပေါ်လာစေအောင် မဟာဗျူဟာများနှင့် ဇာတ်ကြောင်းများကိုဖန်တီးသည်။
ကုဒ်ကို မည်သူထိန်းချုပ်သနည်း၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း (အမြတ်အစွန်းနှင့် အာဏာ)
ဤဒေသဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းက ကျွန်ုပ်တို့အား ထိန်းချုပ်မှုနှင့် လှုံ့ဆော်မှုဆိုင်ရာ မေးခွန်းများကို ရင်ဆိုင်ရအောင်ဖန်တီးသည်။ ဆတ်ဆန်ထိမခံသည် ဒီမိုကရေစီများအဖြစ် ပုံဖော်ပေးနေသည့် အယ်လ်ဂို ရစ်သမ်များကို Silicon Valley နှင့် အခြားသော ကမ္ဘာ့နည်းပညာအချက်အချာဌာနများက ဒီဇိုင်းထုတ် ထားကြသည်။
၎င်းတို့၏ ဒီဇိုင်းနောက်ကွယ်မှ အဓိကလှုံ့ဆော်မှုမှာ ရှင်းလင်းလှသည်။ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုများကို စီမံခန့်ခွဲရန်မဟုတ်ဘဲ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု engagement ကို အများဆုံးရရှိစေရန် ဤအယ်လ်ဂို ရစ်သမ် များကိုတည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ အခြေခံအားဖြင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ လှုံ့ဆော်မှုဖြစ် ပြီး၊ သုံးစွဲသူများကို ပလက်ဖောင်းများပေါ်တွင် အချိန်ပိုကြာအောင် ဆက်လက်ထားရှိနိုင်ရန် ကော်ပို ရေးရှင်းများ၏ မောင်းနှင်အားတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤအမြတ်အစွန်းမောင်းနှင်သော ဒီဇိုင်း၏ မရည် ရွယ်ဘဲ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်မှာ ကြီးမားသော နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုဖြစ်သည်။
အစိုးရများက ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသော်လည်း (ဥပမာ- နီပေါက အဓိကပလက်ဖောင်းခြောက်ခုသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို ဖြတ်တောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပါကစ္စတန်က အင်တာနက်ကို ပိတ်ဆို့၍ ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြမှုများကို နှိမ်နင်းခြင်း)၊ လှုပ်ရှားမှုများ၏ ပင်မကိရိယာများသည် အမျက်ဒေါသကို ဆုချသည့် ကော်ပိုရိတ်အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များရှိ ကုဒ်များထဲတွင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။
နိဂုံး
အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် အရှိန်မြှင့်တင်ပေးရုံသာဖြစ်ပြီး၊ ဤလူထုလှုပ်ရှားမှုများ၏ လျှို့ဝှက် လောင်စာ ဆီမှာ နက်ရှိုင်းစွာအမြစ်တွယ်နေသော စီးပွားရေးအခက်အခဲများဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရန် အရေး ကြီးသည်။
အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် ဤသိသာထင်ရှားသော ကွာဟချက်တို့ကို ခပ်လွယ်လွယ်ပင် ပုံကြီးချဲ့ပေးပြီး၊ လူတို့၏ အလားအလာများ အကန့်အသတ်ဖြစ်နေရခြင်းက နိုင်ငံရေးအထက်တန်းလွှာများ၏ အခွင့်အရေး များနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက မတရားကြောင်း လူများကို ယုံကြည်သွားအောင်လုပ်ပေးလိုက်သည်။
အမြတ်အစွန်းကိုသာ ဦးတည်သော နည်းပညာကုမ္ပဏီများ၏ ကိုယ်ကျိုးရှာပြီး တာဝန်မဲ့သော ရွေးချယ် မှုများက ၎င်းတို့၏ ပလက်ဖောင်းများကို လူမှုရေးမတည်ငြိမ်မှုများ၏ ကိရိယာများအဖြစ် ပြောင်းလဲ ပစ်စေခဲ့သည်။ အခြားသောအရာများထက် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု engagementကိုသာ ဦးစားပေးသည့် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲခြင်းဖြင့်၊ ဤကုမ္ပဏီများသည် လူမှုရေးစိတ်ဝမ်းကွဲပြားမှုများမှ အကျိုးအမြတ်ရရှိစေမည့် "ဒေါသဖြစ်စေသော စက်" များကို တမင်တကာ တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဒေါသနှင့် ကွဲပြားမှုဖြစ်စေသော အကြောင်းအရာများကို အားပေးသည့် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များ၏ ဆုပေး စနစ်သည် မရည်ရွယ်ဘဲ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်တစ်ခုမဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလုံး၏ လူမှုဖူလုံရေးထက် အသုံးပြုသူများ၏ ကလစ်များ clicks နှင့် ကြော်ငြာဝင်ငွေကိုသာ တန်ဖိုးထားသော စီးပွားရေးပုံစံ၏ တိုက်ရိုက် အကျိုးဆက်ရလဒ်ဖြစ်သည်
နိဂုံးချုပ်အားဖြင့်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းများသည် စီးပွားရေးအခက်အခဲနှင့် နည်းပညာကုမ္ပဏီများ၏ ဂရုမစိုက်သော အပြုအမူဟူသော ဖိအားနှစ်ရပ်ကို မကိုင်တွယ်နိုင်သရွေ့၊ နောက်ထပ် viral ဖြစ်သော လူထုလှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ် ဖြစ်လာနိုင်ခြေမှာ ကလစ်တစ်ချက်နှိပ်ရုံသာ လိုတော့သည်။ ဤသည်မှာ ၎င်းတို့ ဖန်တီးခဲ့သည့် မတည်ငြိမ်မှုများအတွက် ဤကုမ္ပဏီများကို တာဝန်ယူ တာဝန်ခံမှုရှိစေရန်ဖြစ်ပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်တွင် ကော်ပိုရိတ်တာဝန်ယူမှုနှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ တွေးခေါ်မှုအသစ်များကို မျက်မှောက်အခြေအနေများက တောင်းဆိုနေသည်။
Reference : When Algorithms Ignite Uprisings: The Science Behind South Asia’s Viral Movements by thesciencematters.org
NAYPYITAW, 5 October, 2025 — Myanmar's Ministry of Energy is planning to upgrade its gas pipeline infrastructure to handle the increased natural gas output from the Shwe offshore project, which is expected to ramp up in 2027.
Union Minister for Energy U Ko Ko Lwin made the announcement during a visit to the Myanmar Oil and Gas Enterprise's pipe-laying base in Titut, Bago Region, on October 4. The upgrade will specifically target the 14-inch Magway-Shwedaung pipeline, which will be expanded to a 20-inch pipeline to deliver gas to factories and industrial zones in the Yangon area.
The minister also directed officials to develop plans for upgrading and installing new pipelines to accommodate increased offshore production from 2027 to 2028. He openly acknowledged significant gas losses due to aging pipelines and a lack of effective metering systems.
According to the ministry, 85% of domestic natural gas is used for power generation. However, the minister noted that inefficiencies in power plant equipment also contribute to substantial energy loss. He stated that if these losses were eliminated, Myanmar could boost its electricity output by over 30%.
In addition to the Magway-Shwedaung upgrade, the ministry will also improve the 20-inch Kanpauk-Myainggalay-Yangon pipeline, which currently transports gas from the Zawtika offshore project. The ministry's statement also mentioned that work has begun to replace and upgrade pipelines in the Yangon Region and that a new metering system will be implemented to distribute gas to individual factories from control and distribution stations.
#ymg/knl
၅ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅ (နေပြည်တော်)-
▪️၂၀၂၇ ခုနှစ်တွင် ရွှေကမ်းလွန်စီမံကိန်း သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ တိုးတက်ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ရာ ရန်ကုန်ဧရိယာဒေသရှိ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကို ပို့လွှတ် ဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်ရန် မကွေး-ရွှေတောင် ၁၄လက်မပိုက်လိုင်းအား ၂၀ လက်မ ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို အချိန်ကိုက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်တယ်လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနမှသိရှိရပါတယ်။
▪️စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးကိုကိုလွင်သည် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မြန်မာ့ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း၏ တီတွတ်ပိုက်လိုင်းအခြေစိုက်စခန်းအား အောက်တို ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် သွားရောက်ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့ရာတွင် ယင်းကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
▪️ထို့အပြင်၂၀၂၇-၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ကမ်းလွန်စီမံကိန်းများမှ တိုးတက်ထွက်ရှိ လာမည့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ များပို့လွှတ်ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရန်အတွက် ပိုက်လိုင်းအဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် ပိုက်လိုင်း အသစ်သွယ်တန်း ခြင်းလုပ်ငန်းများကိုလည်း အစီအမံချမှတ်၍ အချိန်ကိုက် ဆောင်ရွက် သွားကြ ရန်လည်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက တာဝန်ရှိသူတွေကို မှာကြားခဲ့ပါတယ်။
▪️သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ များ ပို့လွှတ်ဖြန့်ဖြူးရာတွင် ပိုက်လိုင်းများ၏ ကြံ့ခိုင်မှုအားနည်း၍ လေလွင့် ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အပြင် Metering System ဖြင့် စနစ်တကျ ဖြန့်ဖြူးနိုင်မှု အားနည်းသည့် အတွက်လည်း လေလွင့်ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေတယ်လို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပွင့်လင်းစွာ ထောက်ပြပြောဆိုပါတယ်။
▪️ပြည်တွင်းတွင် သုံးစွဲလျက်ရှိသည့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ၏ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍတွင် အဓိကဖြန့်ဖြူးပေးလျက်ရှိနေပြီး လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍ အသုံးပြု လျက်ရှိသည့် စက်ကိရိယာများ၏ စွမ်းဆောင် ရည်နိမ့်ကျမှုကြောင့် လေ့လွင့်ဆုံးရှုံး မှုများစွာ ဖြစ် ပေါ်လျက်ရှိတယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။
▪️သဘာဝဓာတ်ငွေ့များလေလွင့်ဆုံးရှုံးမှုမရှိပါက ယခုလျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ပိုမိုတိုးတက် ထုတ်လုပ်နိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောပါ တယ်။
▪️မကွေး-ရွှေတောင် ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းအပြင် ဇောတိကကမ်းလွန်စီမံကိန်းမှ ပြည်တွင်း သို့ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ ပို့လွှတ် ဖြန့်ဖြူးရာတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိသည့် ကံပေါက်-မြိုင်ကလေးး-ရန်ကုန် ၂၀ လက်မ ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်မယ် လို့သိရပါတယ်။
▪️ထို့အပြင်ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပိုက်လိုင်းများ အစားထိုးလဲလှယ်ခြင်း၊ ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းလုပ်ငန်းများ စတင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ ထိန်း/ဖြန့် စခန်း များမှ စက်ရုံတစ်ခုချင်းစီသို့ Metering စနစ်အသုံးပြု၍ ဖြန့်ဖြူးခြင်း များဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ လည်း စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
#ymg/knl
Page 1 of 247
