#World_Health
Published 19 May 2025

▪️ အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဂျိုးဘိုင်ဒင်မှာ ကင်ဆာအကျိတ်တွေ လျင်မြန်စွာပျံ့ပွားတဲ့ နောက်ပိုင်းအဆင့် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာရောဂါ ဖြစ်ပွားကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီး အရိုးတွေအထိ ပျံ့နှံ့နေပြီလို့ ဘိုင်ဒင်ရုံးခန်းက တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

▪️ အသက် ၈၂ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ဘိုင်ဒင်ဟာ ဆီးလမ်းကြောင်းလက္ခဏာများ ခံစားရပြီးနောက် သောကြာနေ့မှာ ကင်ဆာတွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ကာ သူနဲ့မိသားစုဝင်တွေက ကုသလို့ရနိုင်မယ့် နည်းလမ်းများကို ဆရာဝန်များနဲ့အတူ ဆန်းစစ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

▪️ အခုအဆင့်က ရောဂါလျင်မြန်စွာပျံ့ပွားတဲ့အဆင့် ဖြစ်နေပြီး ဟော်မုန်းသက်ဆိုင်တဲ့ပုံစံ ဖြစ်နေကာ ထိရောက်စွာ ထိန်းချုပ်နိုင်မယ့်သဘော ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ ပျံ့ပွားနေတဲ့ ကင်ဆာတွေကို အဆင့်အမြင့်ဆုံး အဆင့် ၄ ကင်ဆာအဖြစ် သတ်မှတ်ကြပါတယ်။

▪️ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာတွေက များသောအားဖြင့် အစောပိုင်းအဆင့်မှာ တွေ့ရှိကြပါတယ်။

▪️ အမေရိကန်မှာ ၂၀၂၁ အတွင်း ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားသူ ၂၃၆,၆၅၉ ဦးရှိခဲ့ရာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က ဆီးကျိတ်ကျော်လွန်ပြီး မပျံ့ပွားခင်မှာ ရောဂါတွေ့ရှိခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဘိုင်ဒင်ဟာ သမ္မတသက်တမ်းကာလအတွင်း ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေများ ကြုံတွေ့ခဲ့ပြီး ယမန်နှစ်က ပြန်လည်ရွေးကောက်ခံဖို့ ကြိုးစားနေရင်းကနေ အဆုံးသတ်ခဲ့ရပါသေးတယ်။

▪️ ဘိုင်ဒင်ကို အကြိမ်ကြိမ်ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်ကတော့ ဘိုင်ဒင်နဲ့ မိသားစုအတွက် ကိုယ်ချင်းစာမိကြောင်းနဲ့ အမြန်ဆုံးပြန်လည်သက်သာရန် ဆုတောင်းပေးကြောင်း Truth Social မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

▪️ NYU Langone ဆေးရုံမှ ဆီးလမ်းကြောင်းအထူးကု ဒေါက်တာ ဟာဘတ်လီပေါ်က ဘိုင်ဒင်ရဲ့ ကင်ဆာသတ်မှတ်ချက်အဆင့်က အင်မတန်အန္တရာယ်များပေမယ့် ယောက်ျားအများစုဟာ ဆီးကျိတ်ပျံ့ပွားကင်ဆာရှိနေရက်နဲ့ပင် ၅ နှစ်ကနေ ၁၀ နှစ်ကျော်အထိ အသက်ရှင်နေထိုင်နိုင်ကြတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

▪️ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အဆင့်မြင့်ဆီးကျိတ်ကင်ဆာ ကုသရေးမှာ တိုးတက်မှုအများကြီး ရှိလာပြီလို့လည်း ပြောသွားပါတယ်။

▪️ နော့သ်ဝက်စ်တန်းဟက်လ်နက်ဝက်မှ ကင်ဆာပရိုဂရမ် ဆေးဖက်ဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာ ခရစ္စဂျော့ဂျ်က ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဟာ အရိုးတွေဆီ ပျံ့သွားတာနဲ့ ကုသလို့မရတော့ပေမယ့် ထိန်းချုပ်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေတော့ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

#Source: Reuters

#World_Health
Published 19 May 2025

▪️ အူလမ်းကြောင်းနဲ့ ဦးနှောက်တို့က အတော်လေးဆက်စပ်နေပြီး အူလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေး မကောင်းရင် အိပ်စက်မှုအပိုင်းမှာ ပြဿနာကြီး ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ဆမ်တက်ဂျာဒါက ပြောပါတယ်။

▪️ အိပ်စက်မှုကို ထောက်ကူပေးတဲ့ မယ်လတိုနင်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးတဲ့ ဆယ်ရိုတိုနင်တွေက အူထဲမှာ ထုတ်လုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒါကြောင့် အူကျန်းမာရေးမကောင်းရင် ဒီဟော်မုန်းတွေထုတ်လုပ်မှု နည်းစေပြီး အာဟာရစုပ်ယူမှု ခက်ခဲစေပါတယ်။

▪️ တက်ဂျာဒါက အူလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေမယ့် နည်းလမ်း ၆ မျိုးကို ဖော်ပြသွားပါတယ်။

▪️ (၁) အမျှင်ဓာတ်ပိုစားခြင်း
အသီးအနှံ၊ ဟင်းရွက်တို့မှ အမျှင်ဓာတ်များနဲ့ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကညွတ်တို့လို ပရီဘိုင်အိုတစ်တွေက ကောင်းကျိုးပြု အူဘက်တီးရီးယားများကို ထောက်ပံ့ကူညီပြီး ကိုလက်စ်ထရောလ်ကျဆင်းစေကာ ကိုယ်အလေးချိန် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၂) ပရိုဘိုင်အိုတစ်မှီဝဲခြင်း
ပရိုဘိုင်အိုတစ်တွေက အစားအစာနဲ့ ဖြည့်စွက်ဆေးတို့မှ အကျိုးပြုဘက်တီးရီးယားများ ဖြစ်ပြီး အာဟာရများ ထုတ်ယူပေးကာ နှစ်ခြိုက်စွာအိပ်ပျော်စေဖို့ လိုအပ်တဲ့စွမ်းအင်ကို ထောက်ပံ့ပေးပါတယ်။

▪️ (၃) အဆင့်ဆင့်ထုတ်လုပ်စားစရာများကန့်သတ်ခြင်း
ဒီလိုမျိုး အစားအစာတွေနဲ့ သကြားက ဆိုးကျိုးပြုဘက်တီးရီးယားများကို ပေါက်ဖွားစေကာ အူရောင်ရမ်းစေပြီး အိပ်စက်မှုကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၄) ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးချက်ရယူခြင်း
ဓာတ်ခွဲခန်းစမ်းသပ်ချက်များ ကြည့်ရှုပြီး အရေးပါတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေ၊ ပြဿနာတွေကို သိရှိစေကာ အူလမ်းကြောင်း မညီမျှခြင်းကိုဖြစ်စေတဲ့ နောက်ခံအကြောင်းအရင်းကို သိရှိစေနိုင်သဖြင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းနိုင်စေမှာပါ။

▪️ (၅) ရေဓာတ်ထိန်းသိမ်းခြင်း
တစ်နေ့တာအတွက် လိုအပ်တဲ့ ရေ ၈ ခွက်သောက်သုံးခြင်းဖြင့် ရေဓာတ်ပြည့်ဝနေစေကာ အစာခြေရာမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။

▪️ (၆) နောက်ကျမှစားသောက်ခြင်းကိုလျှော့ချခြင်း
နောက်ကျမှစားသောက်ခြင်းဟာ အိပ်စက်မှုကို ထိခိုက်စေတဲ့အပြင် အဝလွန်နိုင်ခြေလည်း များစေသဖြင့် ညနေ ၅ နာရီမှ ၇ နာရီအတွင်း နောက်ဆုံးထား စားသောက်သင့်ပါတယ်။

▪️ အထူးသဖြင့် နောက်ကျမှ အစားများများစားခြင်းက မအီမသာဖြစ်စေပြီး အိပ်စက်မှုကို နှောင့်ယှက်စေပါတယ်။

#Source: New York Post

KNL သုံးသပ်ရေးသားသည်

ဆယ်စုနှစ်များစွာပင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် အာရှ၏ ပို့ကုန်နှင့် ဆန်းသစ်မှုများ၏ ခရီးဆုံး နေရာနှင့်  ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ  အသိအမှတ်ပြုမှုရရှိဖို့အတွက် တစ်ခုတည်းသော ဝင်ပေါက်အဖြစ်ရှိခဲ့သည်။

ဂျပန်ထုတ်လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ ကိုရီးယားကားများမှသည် တရုတ်၏ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများအဆုံး အမေရိကန်ဈေးကွက်သို့ထိုးဖောက် ဝင်ရောက်ပြီး နိုင်ငံတကာအောင်မြင်မှုများကို ရယူခဲ့ကြရသည်။  သို့သော် အဆိုပါခေတ်သည် ယခုမူ မှေးမှိန်စပြုလာပြီ။ ပြန်လည်ရှင်သန်လာသော ထရမ့်ခေတ် ကုန်သွယ်ရေး လှုပ်လှုပ်ရှားရှားဖြစ်လာမှုများ အထူးသဖြင့် သူ၏ ကုန်သွယ်ခွန်မြှင့်တင်ခြင်းကို ပြန်ဖြေ လျော့ပေးဖို့ အဆိုပြုခြင်းများကြောင့် အာရှကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် ယင်းတို့၏ အနေအထားကို မဟာ ဗျူဟာမြောက် ပြန်လည်သုံးသပ် ကြရတော့မည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

အမေရိကန်ဈေးကွက်ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်းသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အဆင့်တစ်ခုရောက်သွားသည်ဟူသော အာရှကုမ္ပဏီများ၏ ယုံကြည်မှုများကို ပြန်လည်သုံးသပ်စဉ်းစားရမည့် အချိန်ရောက်လာပြီ။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ပထမဆုံးအစိုးရခေတ်တွင် အခွန်များကို လက်နက်အဖြစ်အသုံးချခြင်း၊ ကုန်သွယ်ရေး စစ်ပွဲများမီးမွှေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံစုံဆက်ဆံရေး၏ အခြေခံများကို လှုပ်ယမ်းပစ်ခြင်းတို့ဖြင့်  ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ် ရေးကို ပုံပြောင်းခဲ့သည်။

ယခုတွင် ထရမ့်သည် အချို့သောနိုင်ငံများနှင့် ကုန်သွယ်အခွန်ကိစ္စ နောက်ပြန်ဆုတ်သည့် သဘော ဆွေး နွေးညှိနှိုင်းမှုတွေပြုလုပ်လာသည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ယုံကြည်မှုနှင့် မသေချာမှုများအကြား ပိတ်မိနေသည်။ ဘာလုပ်ရမှန်းမသိဖြစ်နေသည်။

အပြောင်းအလဲမြန်သော မူဝါဒအယိမ်းများက နက်ရှိုင်းသောယုံံကြည်ထားမှုများအတွက် စဉ်းစားစရာ ဖြစ်လာသည်။  အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒသည် ကမ္ဘာ့ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးတွင်  ယုံကြည် စိတ်ချရသော တည်ငြိမ်မှုတစ်ခုအဆင့်က လျောကျသွားခဲ့ပြီ။

အဆိုပါ မတည်မငြိမ်ဖြစ်မှုက အရွေ့တစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။  ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဩဇာအရှိန်အဝါကို အမှီအခိုမရှိစေဘဲ ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ပုံစံတစ်ခုဖြင့် တည်ဆောက်ရတော့မည်ဆိုသည်ကို အာရှကုမ္ပဏီ  များနှင့် မူဝါဒချမှတ်သူများက အသိအမှတ်ပြုလာနေပြီဖြစ်သည်။

ယနေ့ကမ္ဘာကြီးသည် ဝင်ရိုးစုံ ကမ္ဘာဟုဆိုရမည်။အမေရိကန်၏ ပါဝါဗဟိုနှင့်ယှဉ်လျက် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ရုရှား၊ အာဆီယံ၊ အီးယူ၊ ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများနှင့် တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းထားသည့် BRICS ( ဘရာဇီး၊ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ တောင်အာဖရိကနှင့် ယခုအသစ်ထပ်ဝင်လာသည့် အီဂျစ်နှင့် ယူအေအီးကဲ့သို့သော အဖွဲ့ဝင်အသစ်များ) ဟူသည့် ဝင်ရိုးများပေါ်ထွန်းလာသည်။

ယခုလို အသွင်ကူးပြောင်းလာမှုသည် သွင်ပြင်လက္ခဏာတစ်ခုထက် ပို၍ လေးနက်သည်။  အိန္ဒိယသည် နိုင်ငံကို ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ဆန်းသစ်စီးပွားရေး အချက်အချာ အဖြစ် တည်ဆောက်နေသည်။ ပထဝီ နိုင်ငံရေးတင်းမာမှုများရှိနေသည့် ကြားထဲမှာပင် ရုရှားသည်  အာရှနိုင်ငံတော်တော်များများ၏ အရေးကြီး လှသည့်  စွမ်းအင်နှင့် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ မဟာမိတ်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေသည်။ BRICS သည် ဘဏ္ဍာရေးစနစ်အသစ်များနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမူ‌ဘောင်များဖြင့် အနောက်ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့များကို ချိန်ခွင်လျှာညှိနေပြီ။ အာဆီယံနှင့် အာဖရိကတို့သည်လည်း  အထူးသဖြင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်ကုန်သွယ်ရေး နှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးများပါဝင်သည့် အဓိက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေသည့် ဈေးကွက်များ အဖြစ် ရုပ်လုံးပေါ်လာနေသည်။

အရေးပါလှသည့် အချက်မှာ  ဆမ်ဆောင်း၊ BYD၊ Shopee ၊ နှင့် တစ်တော့ခ် ကဲ့သို့သော ကုမ္ပဏီများက  ဒေသတွင်း အားကောင်းမောင်းသန်ရှိမှုများ၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်ကို ကျွမ်းကျင်နိုင်နင်းမှု၊ ပြင်လွယ်ပြောင်းလွယ် သော သံခင်းတမန်ခင်းများ မှတစ်ဆင့် အမေရိကန်တစ်နိုင်ငံတည်းကို ရောင်းချစရာမလိုတော့ဘဲ   ကမ္ဘာ့  အဆင့် လွှမ်းမိုးမှုကို ရယူနိုင်ကြောင်း  သက်သေပြနေခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်တွင်ခြေချနိုင်ခြင်းက ကမ္ဘာ့အဆင့်အောင်မြင်မှုကို အာမခံသည်ဟူသော အတွေးအခေါ်က ခေတ်နောက်ကျသွားပြီ။ ယနေ့ခေတ်တွင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် အီလက် ထရွန်းနစ်ကုန်သွယ်မှုများ၊ RCEP ကဲ့သို့သော ဒေသတွင်းပေါင်းစည်းပါဝင်မှုများ၊ တောင်-တောင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများနှင့်  ဗဟုဝင်ရိုး  ဇာတ်ကောင်များနှင့် တက်ကြွစွာ မိတ်ဖက်ပြုမှုများဖြင့် အမှတ်တံဆိပ်ဩဇာအရှိန်အဝါကို တည်ဆောက် ထူထောင်နိုင်ကြပြီဖြစ်သည်။ အစဉ်အလာဖြစ်သော အနောက်ဝင်ပေါက်များမှတစ်ဆင့် ဆိုသည်မှာ မလို အပ်တော့။

ထရမ့်၏ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော အခွန်ကိစ္စနောက်ပြန်ဆုတ်ခြင်းများက ယခုသတင်းခေါင်းစီးများဖြစ်နေသည်။ ယင်းက အချို့သော ပို့ကုန်နိုင်ငံများအတွက် ရေတို စိတ်သက်သာရာရသွားကောင်း ရသွားနိုင်သည်။ သို့သော် ရေရှည်မဟာဗျူဟာအတွက်မူ ရလိုက်သော သင်ခန်းစာက သိပ်ကိုရှင်းနေပါပြီ။  အမေရိကန် အပေါ်တွင်သာ လုံးဝပုံအော ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် မဟာဗျူဟာအားနည်းချက်တစ်ခုဖြစ်လာနေသည်။

အာရှကုမ္ပဏီများသည် ယခုအခါတွင်

• ဒေသတွင်း ထောက်ပို့ကွင်းဆက်များ နက်ရှိုင်းစွာတည်ဆောက်ရမည်
• BRICS နှင့် အနောက်မဟုတ်သော အဖွဲ့များနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုလုပ်ရမည်
• RCEP နှင့် တောင်-တောင် စင်္ကြံကို အားပေးမြှင့်တင်ရမည်
• ဒစ်ဂျစ်တယ်ပထမ၊ ပလက်ဖောင်းအခြေပြု ကမ္ဘာပြုမှုတွင် ရင်းနှီးမြှပ်နှံ

အမေရိကန်ဈေးကွက်သည် ဆက်လက်ပြီးတော့ အရေးကြီးနေဦးမည်။ သို့သော် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဩဇာ ရှိဖို့အတွက်တော့ လုပ်ပေးနိုင်စရာမရှိတော့။

မဟာဗျူဟာမြောက် အပိုင်းအစများနှင့် ဗဟုဝင်ရိုးအင်အားတို့၏ ခေတ်တွင် စစ်မှန်သော ကြံ့ကြံ့    ခံနိုင်စွမ်းသည်  အမေရိကန်တစ်နိုင်ငံတည်းကသာ လာဖြင်းမဟုတ်တော့ဘဲ မည်သည့်နေရာက  မဆို လာ   နိုင်သည်ကို လက်ခံကြရမည်။

ထရမ့်၏ ကုန်သွယ်ရေး ဟိုယိမ်း သည်ယိမ်းဖြစ်မှုများသည် လမ်းပြမြေပုံတစ်ခုမဟုတ်ပါ။ ယင်းသည် တကယ်တမ်းတော့ သတိပေးချက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။  ယင်းတို့ကို ကျော်လွန်၍ တည်ဆောက်ထားသည့် ကုမ္ပဏီများသည် အနာဂတ်တွင် ရှင်သန်နိုင်ကြပါမည်။

Sources: World Bank (2023), Brookings Institution (2024), Asian Development Bank (2023)

By KNL, Opinion Contributor

For decades, the United States served as the ultimate destination for Asian exports and innovation—a single gateway to global recognition. From Japanese electronics and Korean automobiles to Chinese consumer goods, cracking the U.S. market was synonymous with international success. But that era is fading. With the resurgence of Trump-era trade discourse, particularly his proposed tariff rollback, Asian firms are facing a strategic inflection point. It’s time to rethink the belief that access to the U.S. is the singular path to global relevance.

Donald Trump’s first administration reshaped global trade by weaponizing tariffs, sparking trade wars, and shaking the foundations of multilateralism. Now, with talks of a selective tariff rollback on the horizon, businesses are again caught between hope and uncertainty. But this erratic policy pendulum underscores a deeper truth: U.S. trade policy is no longer a reliable constant in global commerce.

This instability has catalyzed a shift. Asian companies and policymakers are recognizing that global influence must be built on diversification, not dependence. The world today is multipolar. Alongside the U.S., power centers now include China, India, Russia, ASEAN, the EU, the Gulf states, and the expanding BRICS bloc (Brazil, Russia, India, China, South Africa—now joined by new members like Egypt and the UAE).

This transformation is more than symbolic. India is positioning itself as a production and innovation hub. Russia, despite geopolitical tensions, remains a crucial energy and defense partner for many Asian states. BRICS is evolving into a counterweight to Western-led institutions, offering alternative financial systems and development frameworks. ASEAN and Africa are emerging as key growth markets, especially in digital trade and infrastructure.

Crucially, firms such as Samsung, BYD, Shopee, and TikTok have shown that global dominance can be achieved through regional strength, digital scalability, and adaptive diplomacy—not just by selling in the U.S.

The idea that a U.S. foothold guarantees global success is outdated. Today’s brand power is built on cross-border e-commerce, regional integration (like RCEP), South-South cooperation, and agile partnerships with multipolar players. Moreover, the digital age allows companies to go global from anywhere, not just through traditional Western gateways.

As Trump’s potential tariff rollback makes headlines, it may offer short-term relief to select exporters. But for long-term strategy, the lesson is clear: a singular focus on the U.S. is a strategic vulnerability, not a strength.

Asian firms must now:

▪️Deepen regional supply chains

▪️Engage BRICS and other non-Western blocs

▪️Leverage RCEP and South-South trade corridors

▪️Invest in digital-first, platform-based globalization

The U.S. market still matters—but it no longer defines global relevance. In the age of strategic fragmentation and multipolar power, true resilience comes from being everywhere—not just in America.

Trump’s trade swings are not a roadmap. They’re a warning. The future belongs to firms that build beyond them.

++++

Sources:

World Bank (2023), Brookings Institution (2024), Asian Development Bank (2023)

#World_Health
Published 18 May 2025

▪️ နွေရာသီစာထဲမှာ လူကြိုက်အများဆုံးသရက်သီးက အရသာရှိတဲ့အပြင် အာဟာရဓာတ်လည်း ပေးစွမ်းပါတယ်။
သရက်သီးစားခြင်းရဲ့ ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးထူးများကို ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

(၁) မရှိမဖြစ်အာဟာရဓာတ်များ
▪️ ကိုယ်ခံအားထောက်ပံ့ပေးကာ သံဓာတ်စုပ်ယူခြင်းနဲ့ အရေပြားအတွက် အကျိုးပြုတဲ့ ဗိုက်တာမင်-စီ ကြွယ်ဝတဲ့အပြင် ဖောလိတ်၊ ဗိုက်တာမင်-အေ၊ ပိုတက်ဆီယံနဲ့ အခြားသော အာဟာရဓာတ်တွေ ပါဝင်ပါတယ်။

(၂) ကယ်လိုရီနည်းပါးခြင်း
▪️ ကယ်လိုရီနည်းပါးစွာ ပါဝင်ကာ အစာခြေခြင်းကို ကူညီပေးပြီး ဗိုက်ပြည့်ဝနေစေတဲ့အပြင် သင့်တင့်စွာစားပေးရင် ကိုယ်အလေးချိန် ကျစေပြီး တစ်နေကုန်ခွန်အားပေးနိုင်ပါတယ်။

(၃) အသားအရေကျန်းမာစေခြင်း
▪️ ဗိုက်တာမင်-စီနဲ့ အခြားသော ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများက အရေပြားကို နေရောင်ခြည်ထိတွေ့မှုဒဏ်ကနေ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

(၄) နှလုံးကျန်းမာရေးမြှင့်တင်ပေးခြင်း
▪️ အမျှင်ဓာတ်၊ ပိုတက်ဆီယံ၊ ဗိုက်တာမင်တို့က သွေးပေါင်ချိန်နဲ့ ကိုလက်စ်ထရောပမာဏကို လျှော့ချပေးကာ နှလုံးသွေးကြောကျန်းမာရေးကို ကူညီပါတယ်။

(၅) အစာကြေစေခြင်း
▪️ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝတာကြောင့် အစာခြေခြင်းနဲ့ အူလမ်းကြောင်း ကျန်းမာရေးတို့ကို ကောင်းမွန်စေပါတယ်။

(၆) ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်အာနိသင်
▪️ ပိုလီဖီနောလိုမျိုး ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများက ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ဓာတ်တိုးဖိစီးမှုများကို လျှော့ချပေးပြီး နာတာရှည်ရောဂါများမှ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

#Source: DoctorNDTV

၁၇ မေ ၂၀၂၅

တရုတ်နိုင်ငံနှင့်ရုရှားနိုင်ငံတို့က ၂၀၃၅ခုနှစ် နောက်ဆုံးထားပြီး လကမ္ဘာပေါ်တွင် နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံတစ်ခု ပူးတွဲတည်ဆောက်ဖို့ အစီအစဉ်ကို ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ အာကာသ စူးစမ်းလေ့လာရေးနှင့် လကမ္ဘာကို စိုးမိုးရေး ရေရှည်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပါ တယ်။

ဒီစီမံကိန်းဟာ တရုတ်နိုင်ငံက ဦးဆောင်တဲ့ ILRS လို့ခေါ်တဲ့ နိုင်ငံတကာ လကမ္ဘာ သုတေသနစခန်းရဲ့ အဓိကအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီ ILRS ဆိုတာ လရဲ့မျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ သိပ္ပံဆိုင်ရာ အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခု တည်ထောင်ဖို့ရည်ရွယ်တဲ့ အစီအစဉ် ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လရဲ့ တောင်ဝင်ရိုးစွန်းဘက်မှာဖြစ်ဖို့များနေပါတယ်။

နှစ်နိုင်ငံစလုံးက အဆိုပါနျူကလီးယား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံကို လူသားပါဝင်ခြင်းမရှိဘဲ  စက်ရုပ်များနှင့် အလိုအလျောက်စနစ်များဖြင့် တည်ဆောက်သွားဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။

▪️ဘာဖြစ်လို့ နျူကလီးယာစွမ်းအင်လုပ်ရသလဲ

လကမ္ဘာမှာ ညက ၁၄ရက်တာရှည်ရှိပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဆိုလာ(နေရောင်ခြည်)စွမ်းအင်သုံးဖို့ အကန့် အသတ်မရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရှေရှည် လကမ္ဘာမစ်ရှင်တွေအတွက် အရေးကြီးတဲ့ တည်ငြိမ်တဲ့ စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်တစ်ခုရရှိဖို့ နျူကလီးယားစွမ်းအင်က သင့်တော်နေပါတယ်။ အဲဒီ နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံဟာ သိပ္ပံကိရိယာတွေ၊ဆက်သွယ်ရေးနှင့် အနာဂတ်မှာ သက်ရှိလူတွေရှိလာနိုင်မှာ တွေအတွက် နျူကလီးယား စွမ်းအင်ကို အသုံးပြုဖို့မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

▪️အဓိက မှတ်တိုင်များ

ရည်မှန်းနှစ်- ၂၀၃၅ ခုနှစ် တွင် လက်တွေ့အသုံးချနိုင်ရေးရည်မှန်းထား

ဆောက်လုပ်ရေး- အလိုအလျောက်စနစ်အပြည့်အဝသုံးမည်။ လူသားမပါ။

ဆက်စပ်မစ်ရှင်များ- တရုတ်နိုင်ငံ၏ Chang’e-8 လကမ္ဘာမစ်ရှင်က ၂၀၂၈ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ရေး အတွက် မြေပြင်လုပ်ငန်းများစတင်လုပ်ဆောင်မည်။

နည်းပညာ- လက်ရှိတည်ဆောက်နေသည့် compact nuclear fission ဓာတ်ပေါင်းဖိုများအပေါ် အခြေခံမည်။

▪️နိုင်ငံတကာ တုန့်ပြန်မှုများနှင့် မဟာဗျူဟာရှုပ်ထွေးမှုများ

ဤအစီအစဉ်ကြောင့် ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ မြင့်တက်လာစေသည်။ အထူးသဖြင့် အနောက်အုပ်စု၏ အာကာသ အေဂျင်စီများအကြားတွင်ဖြစ်သည်။  တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့က ILRS သည် ငြိမ်းချမ်းသော သိပ္ပံဆိုင်ရာရည်ရွယ်ချက်များအတွက်ဟု ပြောဆိုထားသော်လည်း ဝေဖန်သူများက  ယင်းကို အာကာသအခြေပြု နျူကလီးယား နည်းပညာအဖြစ်ပါ သုံးလာမည်ကို စိတ်ပူနေကြသည်။  အမေရိကန်သည် ယင်း၏ ကိုယ်ပိုင် လကမ္ဘာ နျူကလီးယားစီမံကိန်းများကို နာဆာ၏ Artemis အစီအစဉ်အောက်တွင် လုပ်ဆောင်ရန် စတင်စည်းရုံးနေပြီဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံက ယင်း၏ ILRS အစီအစဉ်သို့ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြရန် နိုင်ငံပေါင်း ၁၇ နိုင်ငံကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ရာ အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် Artemis သဘောတူညီချက်နှင့် ကွဲပြားခြားနားစွာ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးကို အလေးပေးထားကြောင်းတွေ့ရသည်။

Source: Global Media Outlets