တရုတ်ပြည်ကွမ်ကျိုးရှိ ဓာတ်အားပေးစခန်းခွဲတွေမှာ လူသားပုံသဏ္ဍာန် AI စက်ရုပ်တွေက ကြည့်ရှုစစ်ဆေးရေးတာဝန်များကို လူသားတွေဆီကနေ လွှပြောင်းလုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
#Asia_Technology
Published 13 September 2025
#တရုတ်နိုင်ငံကွမ်ကျိုး # လူသားပုံသဏ္ဍာန်AIစက်ရုပ်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group
ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကြိုတင်မဲပေးနိုင်ဖို့အတွက် ပုံစံ(၁၅)လက်ခံမယ့်ရက်ကို ထပ်တိုးလိုက်တယ်လို့ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက ယမန်နေ့ကထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
#Local_News
Published 13 September 2025
#ထိုင်းနိုင်ငံ #ထိုင်းရောက်မြန်မာ
#YMG/SW #Yangon_Times
မိုးစပါးပေါ်ချိန်မှာ တောင်သူလယ်သမားများထံကနေ တိုးမြှင့်ဝယ်ယူပေးဖို့ ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကသိရပါတယ်။
#Local_News
Published 13 September 2025
#စပါး #တောင်သူလယ်သမား
#YMG/NN #Yangon_Times
#Local_News
Published 13 September 2025
▪️ ကိုဗစ်ကာလမှစတင်ကာ ရပ်နားထားသည့် "Safe Food from Safe Farm (စနေ၊ တနင်္ဂနွေဈေး)ကို ယနေ့ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်ပြီရာ အပတ်စဥ် စနေ၊ တနင်္ဂနွေတိုင်း ဖွင့်လှစ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ သစ်သီးဝလံ၊ ပန်းမန်နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်း (MFVP)မှ သိရသည်။
▪️ အဆိုပါ Safe Food from Safe Farm (စနေ၊ တနင်္ဂနွေဈေး) ကို ယခင် နေရာ ဖြစ်သည့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြေပဒေဿာကျွန်း၊ ကန်တော်ကြီးတွင် ပင်ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ ခြင်းဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။
▪️ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်သည့်ဈေးတွင် ဩဂဲနစ်၊ GAP နှင့် သဘာဝနည်းစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ထားသည့် လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် သစ်သီးဝလံများ၊ ဟင်းသီးဟင်း ရွက်များ၊ ထုတ်ကုန်များစုံလင်စွာ ရောင်းချသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
#YMG/SW #Yangon_Times
Naypyidaw—September 12, 2025: The Myanmar Armed Forces (Tatmadaw) has announced it has fully regained control of military headquarters, outposts, wards, and villages in and around Bhamo town, which were temporarily held by KIA , AA and PDF terrorist insurgents.
Following the recapture, the Tatmadaw's information team stated that the insurgents suffered heavy casualties and are retreating in disarray towards the northeast of Bhamo and to Momauk, where their main forces are located.
According to the statement, military naval vessels carrying reinforcement troops proceeded to Bhamo in August 2025. Despite various difficulties and blockades by the insurgents—which damaged two push boats along the way—the vessels successfully arrived. From August 4, 2025, seven military columns were formed to advance.
One of the columns marched from the Bhamo University area northeast of the town and captured a camp at Nampha village before continuing its advance toward Bhamo.
Another column advanced from the north of Bhamo, securing the Naung Kho and Min Hla wards. Meanwhile, three columns from the east captured four local military headquarters, one outpost, and the airport area, which had been temporarily held by the insurgents.
The advancing columns then launched a two-pronged counter-offensive, while two additional columns intensified their counter-attacks in the Pin Hsin Kone, Nyaung Pin, Khun Tha, and Thar Si wards, including the area known locally as Kachin Su.
From December 4, 2024, to September 11, 2025, there were 16 major battles and 490 skirmishes with the terrorist insurgents. During these engagements, the Tatmadaw seized 163 bodies, 178 assorted weapons, and related equipment.
The statement also reported, based on separate news sources, that the combined insurgent groups suffered approximately 4,616 deaths and 4,983 injuries in these battles due to the military's valiant counter-attacks. The Tatmadaw, for its part, also lost some officers and soldiers who made the ultimate sacrifice for the state and the armed forces.
The statement noted that due to their heavy casualties, many insurgents are surrendering to the Tatmadaw's columns with their weapons, ammunition, and other related items.
The Tatmadaw's columns will continue to clear the remaining terrorist insurgents from within Bhamo town, the statement concluded.
#ymg/knl
NAY PYI TAW, Myanmar, September 8, 2025—In a detailed statement today, Myanmar’s National Defence and Security Council (NDSC) issued a fresh invitation to armed groups, specifically addressing those identified as People's Defence Forces (PDFs), urging them to return to the legal fold. The council's message centered on a core assertion: that all parties, including the government, military, political groups, and the PDFs themselves, share the common ambition of establishing a Union based on a genuine democratic and federal system.
The statement, released by the NDSC's Information Team, framed the invitation as a pragmatic and sincere step toward ending the nation’s prolonged conflict. It noted that armed individuals who have previously accepted the government’s invitation have already been successfully reunited with their families, demonstrating the sincerity of the peace offer.
The NDSC provided a historical context for its position, stating that the military’s 2021 actions were a necessary response to constitutional breaches during the 2020 general election. The council claimed that a peaceful resolution was sought but rejected, forcing the military to take action under Section 417 of the Constitution to prevent a "forcible seizure of state power."
According to the statement, the Committee Representing Pyidaungsu Hluttaw (CRPH) and the National Unity Government (NUG) were responsible for misleading the public and youth with "false hope," pushing them toward an armed, terrorist path. The council said these organizations of using PDFs as "proxies" for certain ethnic armed organizations (EAOs), sacrificing their lives for territorial expansion and violent acts.
The NDSC expressed hope that the hardships faced by armed groups, intensified by the government's cooperation with neighboring countries, would lead them to recognize the futility of armed struggle. The statement asserted that the path to a democratic and federal Union is through participation in the upcoming multi-party general election, a process it claims is designed to be free and fair.
The invitation stands as an open door for individuals and groups to return to the legal framework and contribute to national and regional interests. The statement concluded by assuring that the government and the military will welcome and accept those who wish to return, urging them to contact the nearest military bases or local authorities to begin dialogue and coordination.
#ymg/knl
The full statement is as follows:-
-Unofficial Translation-
8 August, 2025
Further Invitation for the Sake of the Union
As part of the invitation for the sake of the Union, armed groups, including those using the name "PDF," were invited to return to the legal fold with the hope of establishing a Union based on democracy and a federal system. Those who understood the State's genuine goodwill and returned, including those identifying as PDF, have now been handed back to their families.
The attempts to forcefully convene the parliament (Hluttaw) with the problematic election results, despite the sincere requests to address the voter list errors in the 2020 general election, constituted an attempt to seize state power by force under Section 417 of the Constitution. This was because the following requests were denied:
(a) The request to address and resolve the detected voter list errors and electoral fraud was rejected.
(b) The request to convene a special session of the Union Parliament (Pyidaungsu Hluttaw) to resolve the issue was rejected.
(c) The request for the State Government, the Union Parliament, and the Union Election Commission to find a solution was rejected.
(d) The request to convene a meeting of the National Defence and Security Council for discussion was submitted twice but not acted upon.
These actions not only revealed that there was electoral fraud and that it could not be openly disclosed, but also showed that the then-President himself was involved in the attempt to seize state power by force. This occurred at a time when he was being prosecuted for private offenses not related to his constitutional duties. Consequently, the acting President declared a state of emergency under the Constitution and transferred state power to the Commander-in-Chief of Defence Services.
The military, by exercising state power in accordance with the Constitution to investigate and expose electoral fraud and to hold a free and fair election, was misrepresented by domestic and international parties. They spread propaganda that the military was reversing democracy, portraying themselves as the elected government. They unlawfully formed the CRPH and NUG and pushed the public, especially the youth, toward an armed, terrorist path by giving them false hope. The CRPH and NUG formed groups using the name "PDF," and to acquire weapons and ammunition, they integrated them into certain EAOs. They used the PDFs as proxies to carry out terrorist acts and to illegally expand the territories of some EAOs, sacrificing the lives of the PDFs.
Now, due to the State Government's cooperation with neighboring countries, some terrorist EAOs are finding it difficult to sustain their operations, and those using the name "PDF" are facing greater hardship. It is time to truly see that the reversal of democracy is a result of the armed path.
The State Government, the public, the military, political parties, and even the PDFs all desire a Union based on a genuine democratic and federal system, sharing the same goal. The desire of the CRPH and NUG, who wear a democratic mask while craving state power, is to choose a terrorist, armed path to prevent the loss of their self-proclaimed status as the elected government. The delay in the democratic process is solely due to their disruption.
Armed groups, including those using the name "PDF," if they wish to work together with the State Government and the military for the benefit of the nation and their regions, with the hope of building the true and disciplined democratic and federal Union that everyone hopes for after the upcoming election, will be welcomed by the State Government and the military.
They are once again invited to contact the nearest military camps or local authorities, either individually or as a group, to coordinate and take action.
National Defence and Security Council
Information Team
Tianjin, August 30, 2025 – Chinese President Xi Jinping reaffirmed China’s support for Myanmar’s political structure and its efforts toward development and stability during a meeting with Myanmar’s Acting President and Chairman of the State Security and Peace Commission, Senior General Min Aung Hlaing. The discussions took place at the Tianjin Guesthouse on the evening of August 30, as part of Senior General Min Aung Hlaing’s working visit to the People’s Republic of China at the invitation of President Xi.
President Xi emphasized China’s consistent stance in supporting Myanmar’s progress and stability, expressing gratitude for Myanmar’s participation in the Shanghai Cooperation Organization (SCO) Summit 2025 and the 80th anniversary commemorations of China’s victory in the War of Resistance Against Japanese Aggression and the global anti-fascist war.
In response, Senior General Min Aung Hlaing highlighted Myanmar’s historical resistance against fascism, noting that the Myanmar Armed Forces commemorate March 27, 1945, as the start of their anti-fascist revolution, which is also marked as Armed Forces Day. He added that Myanmar celebrated the 80th anniversary of this milestone on March 27, 2025. He further underscored the significance of the SCO Summit in fostering international cooperation, noting Myanmar’s status as a dialogue partner since May 2023 and expressing hope for China’s continued support in Myanmar’s bid to become a full SCO member.
The leaders reviewed agreements reached during their May 2025 meeting in Moscow, focusing on countering foreign interference in Myanmar’s political affairs, enhancing the China-Myanmar strategic partnership, and promoting Myanmar’s stability. They also discussed Myanmar’s dignified participation in international and regional organizations.
Key topics included cooperation on Myanmar’s peace process, boosting trade, accelerating projects under the One Belt, One Road (OBOR) initiative and the China-Myanmar Economic Corridor (CMEC), sustainable use of natural resources, and China’s assistance following the Mandalay earthquake. Both leaders emphasized strengthening bilateral ties and supporting Myanmar’s upcoming multi-party democratic general elections scheduled for December 28, 2025, including preparations for international election observers.
President Xi reiterated China’s diplomatic support for Myanmar’s election preparations and its SCO membership aspirations, while both sides committed to deepening collaboration across various sectors. The discussions, described as open and constructive, underscored the mutual commitment to advancing bilateral relations and regional cooperation, according to a statement from Myanmar’s state media.
#ymg/knl
ကျီနန်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂ (ဆင်ဟွာ) — တရုတ်နိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကုန်အထိ မှတ်ပုံတင်ထားသော စွမ်းအင်သစ်သုံး ဘတ်စ်ကား စုစုပေါင်း ၅၄၄,၀၀၀ ခန့်ရှိလာပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်း မြို့ပြဘတ်စ်ကားအားလုံး၏ ၈၂.၇ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအရာရှိတစ်ဦးက သောကြာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အရှေ့ပိုင်း ရှန်တုန်းပြည်နယ်၊ ကျီနန်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် အစိမ်းရောင်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမြှင့်တင်ရေး အခမ်းအနား၌ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဒုတိယဝန်ကြီး လီယန်က အထက်ပါအတိုင်း မှတ်ချက်ပြု ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်ကုန်အထိ မြို့ပြဘတ်စ်ကားပြေးဆွဲသည့် စုစုပေါင်းလမ်းကြောင်းအရှည်သည် ကီလိုမီတာ ၁.၇၅ သန်းအထိရှိပြီး မြို့ပြရထားလမ်း ပြေးဆွဲနိုင်သည့် စုစုပေါင်းအရှည်သည် ကီလိုမီတာ ၁၁,၀၀၀ ခန့်အထိ ရှိလာရာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပထမနေရာ၌ ရပ်တည်နေကြောင်း လီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လူသန်း ၂၀၀ ကျော်သည် နေ့စဉ် အစိမ်းရောင်ခရီးသွားလာမှုနည်းလမ်းကို ရွေးချယ်အသုံးပြုကြကြောင်း လီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းတို့အနက် လူသန်း ၁၀၀ သည် ရထားလမ်းဖြင့် သွားလာကြပြီး လူသန်း ၁၀၀ က မြို့ပြဘတ်စ်ကားများကို အသုံးပြုကြကာ ၂၄ သန်းသောသူတို့သည် စက်ဘီးမျှဝေစီးနင်းခြင်းကို ရွေးချယ်ကြကြောင်း လီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
လီယန်သည် ဒေသဆိုင်ရာအာဏာပိုင်များကို မြို့ပြအများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဝန်ဆောင်မှုများ ပိုမိုတိုးတက်စေရန်နှင့် အစိမ်းရောင် ခရီးသွားလာမှုအတွက် ပိုမိုသင့်လျော်သည့် ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု ဖန်တီးပေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ■
Source Xinhua
၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅
PDF အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများအနေဖြင့် မကြာမီတွင် ကျင်းပတော့မည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကြီးအလွန် အားလုံးမျှော်မှန်းထားသည့် စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသောဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကြီးကို တည်ဆောက်နိုင်ရေးကိုမျှော်မှန်းပြီး ဥပဒေဘောင် အတွင် းပြန်လည်ဝင်ရောက်ရေးအတွက် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီက ယနေ့ စက်တင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် သတင်းထုတ်ပြန်၍ ထပ်မံဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။
ဖိတ်ခေါ်ချက်အပြည့်အစုံကို အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြပေးအပ်ပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုအကျိုးအတွက် ထပ်မံဖိတ်ခေါ်ချက်
PDF အမည်ခံများအပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများအနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေ ခံသည့် ပြည်ထောင်စုကြီးပေါ်ထွန်းလာရေးကိုမျှော်မှန်းကာ ဥပဒေဘောင်အတွင်းပြန်လည်ဝင်ရောက်နိုင် ရေး ပြည်ထောင်စုအကျိုးအတွက် ဖိတ်ခေါ်ချက်အရ နိုင်ငံတော်၏စေတနာအမှန်ကို သိရှိနားလည်ပြီး ဥပဒေဘောင်အတွင်း ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခဲ့သော PDF အမည်ခံများအပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဝင် များအား မိဘများထံအပ်နှံပြီးဖြစ်သည်။
၂၀၂၀ပြည့်နှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည် မဲစာရင်းမှားယွင်းမှုများအတွက် အောက်ပါ တို့ကိုဆောင်ရွက်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံတောင်းဆိုမှုများအပေါ် ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီးပြဿနာဖြစ်ပွားနေသည့် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ဖြင့်ပင် လွှတ်တော်ခေါ်ယူရန် အတင်းအဓမ္မကြိုးပမ်းခဲ့မှုသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၇ အရ နိုင်ငံတော်အာဏာကို အဓမ္မနည်းဖြင့် ရယူရန် ကြိုးပမ်းမှုပင်ဖြစ်သည်-
(က) မဲစာရင်းမှားယွင်းမှုများနှင့် မဲမသမာမှုများကို စိစစ်တွေ့ရှိရသဖြင့် ဖြေရှင်းပေးရန်
တောင်းဆိုမှုကို ငြင်းဆန်ခဲ့ခြင်း၊
( ခ ) ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အထူးအစည်းအဝေးအားခေါ်ယူ၍ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်
ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ခြင်း၊
( ဂ ) နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နှင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ
ကော်မရှင်တို့က နည်းလမ်းရှာဆောင်ရွက်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုကို ငြင်းပယ်ခဲ့ခြင်း၊
(ဃ) အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးခေါ်ယူ၍ တွေ့ဆုံ
ဆွေးနွေးပေးပါရန် နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင်တင်ပြခဲ့သော်လည်း ဆောင်ရွက်ပေးမှုမရှိခြင်း။
ထိုသို့လုပ်ဆောင်မှုများသည် မဲမသမာမှုများရှိခဲ့၍သာ ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ချပြနိုင်ခြင်းမရှိသည်ကို ပေါ်လွင်စေခဲ့သည့်အပြင် နိုင်ငံတော်အာဏာကို အဓမ္မနည်းဖြင့် ရယူရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင်ထိုစဉ်က နိုင်ငံတော်သမ္မတကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ပါဝင်ပတ်သက်မှုရှိခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကပေးအပ်ထား သည့် တာဝန်အရမဟုတ်သည့် ပုဂ္ဂလိကပြစ်မှုကျူးလွန်မှုများရှိခဲ့၍ အရေးယူခံရသည့်အချိန်လည်းဖြစ်ခဲ့ သည်။ ထိုကြောင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ယာယီသမ္မတက အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာပြီး တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကို နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲအပ်ဆောင်ရွက်စေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
တပ်မတော်အနေဖြင့် မဲမသမာမှုများကို စိစစ်ဖော်ထုတ်၍ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသောရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပပေးနိုင်ရေးအတွက် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က နိုင်ငံတော်အာဏာကိုဖွဲ့စည်း ပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ကို ပြည်တွင်းပြည်ပက အထင်အမြင်လွဲမှားအောင် တပ်မတော်က ဒီမိုကရေစီကို နောက်ပြန်ဆွဲသယောင် ဝါဒမှိုင်းတိုက်ကာ၎င်းတို့သာ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရအဖြစ်ပုံဖော်လျက် CRPH, NUG တို့ကို တရားမဝင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြပြီးပြည်သူလူထုနှင့် လူငယ် လူရွယ်များကို လွဲမှားသည့် မျှော်လင့်ချက်များပေးကာ အကြမ်းဖက်လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်သို့ တွန်းပို့ ခဲ့သည်။ . CRPH, NUG တို့သည် PDF အမည်ခံအဖွဲ့များကိုဖွဲ့စည်းကာ လက်နက်၊ခဲယမ်းရရှိရေးအတွက် အချို့ သော EAO များ လက်အောက်သို့ သွတ်သွင်းခဲ့ပြီး အချို့ သော EAO များ၏ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ် များလုပ်ဆောင်ခြင်း၊ နယ်မြေကျူးကျော်ချဲ့ထွင်ခြင်းများအတွက် PDF များကို လက်ကိုင်တုတ်အဖြစ် အသုံးပြုစေကာ PDF တို့၏ ဘဝများကို စတေးခဲ့သည်။
ယခုအခါ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် အချို့ သော အကြမ်းဖက် EAO တို့သည် ရပ်တည်ရန် ခက်ခဲလာကြပြီး PDF အမည်ခံတို့သည်လည်း ပိုမို အတိဒုက္ခရောက်လာကြရသည်။ ဒီမိုကရေစီနောက်ပြန်ဆွဲခြင်းသည် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကြောင့်ဖြစ် သည်ကို အမှန်အတိုင်းရှုမြင်ကြရန် အချိန်တန်ပြီဖြစ်သည်။
ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကြီးကို နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ ပြည်သူ၊ တပ်မတော်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများအပြင် PDF များသည်ပင် လိုလားကြပြီးရည်မှန်းချက်ချင်း တူညီကြ သည်။ ဒီမိုကရေစီမျက်နှာဖုံးတပ်ပြီး နိုင်ငံတော်အာဏာကိုမက်မောကြသည့် CRPH, NUG တို့၏ လိုလား ချက်မှာ ၎င်းတို့သာရွေးကောက်ခံအစိုးရဆိုသည့်ရပ်တည်မှု မပျောက်ဆုံးရေးအတွက်အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ရွေးချယ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏နှောင့်ယှက်မှုများကြောင့်သာဒီမိုကရေစီ ခရီးလမ်းနှောင့်နှေးကြန့်ကြာနေရခြင်းဖြစ်သည်။
PDF အမည်ခံများ အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများအနေဖြင့် မကြာမီတွင် ကျင်းပတော့မည့် ရွေးကောက်ပွဲကြီးအလွန် အားလုံးမျှော်မှန်းထားသည့် စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသောဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကြီးကို တည်ဆောက်နိုင်ရေးကိုမျှော်မှန်းကာ နိုင်ငံတော် အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့နှင့်လက်တွဲ၍ နိုင်ငံတော်အကျိုး၊ ဒေသအကျိုးကို ဖော်ဆောင်ရန် ဆန္ဒရှိပါက နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် တပ်မတော်က ကြိုဆိုလက်ခံမည်ဖြစ်ပြီး တစ်ဦးချင်းဖြစ်စေ၊ အဖွဲ့လိုက်ဖြစ်စေ နီးစပ်ရာတပ်စခန်းများ၊ ဒေသအာဏာပိုင်များထံ ဆက်သွယ်ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်နိုင်ပါကြောင်း ထပ်မံ ဖိတ်ခေါ်အပ်ပါသည်။
အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ
သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့
၂၅ ဩဂုတ်၊၂၀၂၅-
တရုတ်နိုင်ငံရှိ တရားရုံးတစ်ခုတွင် အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ဦးက သူမ၏ အသက် ၁၉ နှစ် အရွယ် ချစ်သူကောင်လေးကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုဂိုဏ်းတစ်ခုသို့ ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ (အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၁၄,၀၀၀) ဖြင့် ရောင်းချခဲ့သည့်အမှုအား ကြားနာစစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။
ဟွမ်ဟု လူအများကသိကြသည့် အဆိုပါလူငယ်သည် ၎င်း၏မိသားစုမှ ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ (အမေရိကန် ဒေါ် လာ၄၈,၀၀၀)ပေးပြီးပြန်ရွေးခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ်ဇွန်လကုန်တွင် လိမ်လည်သူဂိုဏ်းမှ ပြန်လည်လွတ်မြောက် လာခဲ့သည်။
သူသည် ထိုနေရာတွင် လေးလနီးပါးကြာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး မကြာခဏ ရိုက်နှက်ခံရကာ နောက်ဆုံးတွင် နားမကြားဖြစ်ခဲ့ရသည်။
ဟွမ်၏အစ်မက သူမ၏အစ်ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒုက္ခများကို အွန်လိုင်းတွင် မျှဝေခဲ့ပြီးနောက် ဤအမှု သည် တရုတ်ပြည်မကြီးရှိ လူမှုမီဒီယာများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူအများ စိတ်ဝင်စားခြင်း ခံခဲ့ရကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံထုတ် Xiaoxiang Morning Herald သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။
ဟွမ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလတွင် တောင်ပိုင်း ကွမ်တုံပြည်နယ်၊ ကွမ်ကျိုးမြို့ရှိ ဘိလိယက် ခန်းမတစ်ခုတွင် သူ့ချစ်သူဖြစ်သူ ကျိုးနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ဟွမ်သည် သူမအား ချစ်မိသွားပြီးနောက် သူမ ငှားရမ်းထားသည့် တိုက်ခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့သည်။
ကျိုးက သူမသည် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဖူကျန့်ပြည်နယ်မှဖြစ်ကြောင်းနှင့် သူမ၏မိဘများသည် တစ်နိုင်ငံ လုံးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရှိကြောင်း ဟွမ်အား ပြောပြခဲ့သည်။
ဟွမ်သည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေသောကြောင့် ကျိုးက သူ့မိသားစုက လုပ်ငန်းအချို့ လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလုပ်ရှာရန် သူမက သူ့ကို စည်းရုံးခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့တွင် ဟွမ်သည် မိသားစုကို မပြောဘဲ ကျိုးနှင့်အတူ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့် ထွက်ခွာခဲ့သည်။
“သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာပို့စ်ကို မြင်မှပဲ သူ ထိုင်းရောက်နေပြီဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။
ထို့နောက် ထိုစုံတွဲသည် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်သို့ သွားခဲ့ကြပြီး လက်နက်ကိုင်အမျိုးသားတစ်ဦးက သူတို့ကို လာရောက်ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ကာ ဟွမ်၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် မိုဘိုင်းဖုန်းကို သိမ်းယူခဲ့သည်။
ဟွမ်က သူ့ဖုန်းနှင့် ခဏလောက် ဆော့ကစားရန် ခွင့်ပြုပေးရန် ကျိုးကို တောင်းပန်ခဲ့ပြီး သူမက သဘော တူခဲ့သည်။ သူသည် မိသားစုကို အကူအညီတောင်းသည့် မက်ဆေ့ချ်ပို့ရန် ဖုန်းကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး မိသားစု ကလည်း တရုတ်ရဲတပ်ဖွဲ့ထံ ချက်ချင်းဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
ထို့နောက် ဟွမ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ Kaixuan ဟုခေါ်သော အဆောက်အအုံဝင်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိ သွားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုနေရာတွင် သူ့ဆံပင်ကို ရိတ်ပစ်ခံခဲ့ရပြီး သူ့ကို တယ်လီကွန်းလိမ်လည်မှုများ လုပ် ဆောင်ရန် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြောင်း ဟွမ်က ပြောသည်။
သူသည် တစ်နေ့လျှင် ၁၆ နာရီမှ ၂၀ နာရီအထိ အလုပ်လုပ်ခဲ့ရသည်။ သို့သော်လည်း သားကောင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ အောင်မြင်စွာ လိမ်လည်နိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အဆောက်အအုံဝင်းရှိ မန်နေဂျာများက သူ့ခါးကို သံတုတ်ဖြင့် မကြာခဏရိုက်နှက်ပြီး သူ၏နားရွက်များကိုပါ ဖြတ်ရိုက်ခဲ့ကြသည်။
ရလဒ်အနေဖြင့် ဟွမ်သည် နားမကြားတော့ဘဲ ကိုယ်အလေးချိန် ၁၀ ကီလိုဂရမ်ကျော် ကျသွားခဲ့သည်။
ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ဟွမ်ကိုဝယ်ရန်အတွက် ကျိုးကို ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ ပေးခဲ့ရသည့်အတွက် ဟွမ်၏ မိသားစုမှ လျော်ကြေးအချို့ပေးနိုင်ပါက ဟွမ်ကို ပြန်လွှတ်ပေးရန် နောက်ပိုင်းတွင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိ Chaoshan ကုန်သည်များအသင်း၏ အကူအညီဖြင့် ရွေးရမည့်ငွေပမာဏကို ညှိနှိုင်း ခဲ့ပြီးနောက် ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ ဖြင့် သဘောတူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟုသိရသည်။
ဟွမ်သည် ဇွန်လတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ သူ၏ချစ်သူကောင်မလေးသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၁၀ ရက်ကြာ ခရီးသွားခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်ရောက်သည့်အခါ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။
.အဆိုပါအမှုကို မူလက ဇူလိုင်လကုန်တွင် ကြားနာစစ်ဆေးရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း လူသိရှင်ကြား မကြေညာထားသည့် ရက်တစ်ရက်သို့ ရွှေ့ဆိုင်းထားသည်။
ဟွမ်၏အစ်မဖြစ်သူ၏ ပြောပြချက်အရ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွင် သက်သေအထောက်အထားများ စုဆောင်းရန် ခက်ခဲသောကြောင့် ဤအမှုသည် ရှုပ်ထွေးကြောင်း ရဲအရာရှိများက သူမကို ပြောခဲ့သည်ဟုသိရသည်။
“အချစ်ရူးရူးနေတဲ့ ကျွန်မမောင်လေးဟာ သူ့ချစ်သူကောင်မလေးရဲ့ ဦးနှောက်အကျင်းခံလိုက်ရတာပါ” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။ “ဒီကောင်မလေးက အသက် ၁၇ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ဒီလောက် ရက်စက် တဲ့အလုပ်မျိုးတွေ လုပ်လိမ့်မယ်လို့ ဘယ်သူထင်မိမှာလဲ” ဟု သူမက ပြောသည်။
Source : South China Morning Post
ဩဂုတ် ၂၄ ၊၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ကမ္ဘာကျော် သမိုင်းဝင် ဂုတ်ထိပ်တံတားကို မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့သည့် TNLA နှင့် PDF အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို ပြင်းထန်စွာ လက်တုန့်ပြန်သွားမည်ဟု အစိုးရသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက သတိပေးပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
“ တစ်နိုင်ငံလုံးက ဂုဏ်ယူရပြီး အများပြည်သူတွေသုံးစွဲနေတဲ့ ဒီတံတားကို ဖျက်ဆီးလိုက်တဲ့လုပ်ရပ်ဟာ TNLA နှင့် PDF အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူတွေက ရက်စက်ယုတ်မာမှုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့အနေနှင့် ပြင်းထန်တဲ့ လက်တုန့်ပြန်မှုတွေ ဆက်လက်ဆောင်ရွက် သွားပါမယ်” ဟု ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက သတင်းမီဒီယာများကို ပြောကြားပါတယ်။
“ တံတားကြီးပြန်လည်ပြင်ဆင်ဖို့ဆိုတာက သုံးသပ်ချက်အရတော့ တော်တော်နှင့် လုပ်နိုင်မယ် မထင် သေးဘူး” ဟုသူကဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။
ဩဂုတ် ၂၄ တနင်္ဂနွေက မနက် ၉နာရီ ၁၀မိနစ်ခန့်တွင် နောင်ချိုမြို့နှင့် ကျောက်မဲမြို့ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် အဆိုပါ ဂုတ်ထိတ်တံတားကို မြောက်ဖက်ခြမ်းတွင် TNLA နှင့် PDF အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများက မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
အဆိုပါမိုင်းခွဲဖျက်စီးမှုကြောင့် သံမဏိတံတားဘောင်ပျက်စီးသွားပြီး အုတ်တံတားဘောင်လည်းပျက်စီး သွား ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
ဂုတ်ထိပ်တံတားသည် ကမ္ဘာကျော် သမိုင်းဝင်တံတားကြီးတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၁၈၉၉ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် စတင် ဆောက်လုပ်ခဲ့ပြီး ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်တွင် တံတားတည်ဆောက်မှုပြီးစီးခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်း များတွင် ဖော်ပြထားပါတယ်။
တောင်ထိပ် ၂ ခုကို ဆက်သွယ်ထားသည့် ၂၂၆၀ ပေအမြင့်ရှိသော အဆိုပါ ဂုတ်ထိပ်တံတားကို ထိုစဉ်က မြန်မာပြည်အစိုးရသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ပင်ဆီလဗေးနီးယားနှင့် မေရီလန် တံတား ဆောက်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီအား ငှါးရမ်းကာ ဆောက်လုပ်စေခဲ့တာဖြစ်ကြောင်းသိရပါတယ်။
ဂုတ်ထိပ်တံတားသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း မဟာမိတ်များနှင့် ဂျပန်စစ်တပ်တို့၏ နှစ်ကြိမ်တိုင် ဖျက်စီးခြင်းခံခဲ့ရပြီး လွတ်လပ်ရေးရပြီး ၁၉၄၈ ခု၊ မေလတွင် မြန်မာအစိုးရ မီးရထားဌာနက ပြန်လည်ပြု ပြင်မှုများလုပ်ခဲ့ရပါတယ်။၁၉၅၁ ခု၊ ဩဂုတ်လတွင် ပြုပြင်မှုပြီးစီးခဲ့ကြောင်း မှတ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြ ထားပါတယ်။
ယခုတစ်ဖန် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ကြောင့် စစ်ရှုံးနေသည့် TNLA အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူများက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖျက်စီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
#ymg/knl
၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အနှစ်၂၀ အတွင်း သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှု ၇ ရာခိုင်နှုန်းလျော့နည်းသွားတယ်လို့ သိရပါ တယ်။
ယင်းသို့လျော့နည်းသွားကြောင်းကို နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်( နလအ ကော်မရှင်) ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မင်းဘူးမြို့မှာ ဩဂုတ်၁၉ ရက်က ကျင်းပတဲ့ အပူပိုင်းဒေသ (၁၃)ခရိုင်စိမ်းလန်းစိုပြေရေး၊ ၂ဝ၂၅ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်အဆင့် ဒုတိယအကြိမ်လူထုလှုပ်ရှားမှု အသွင်ဖြင့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးပွဲမှာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
“၂၀၀၅ ခုနှစ်က သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှုအနေဖြင့် ၄၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ပြီး ယခုအခါ ၄၂ ဒသမ ၁၉ ရာခိုင် နှုန်းသာရှိတော့သည့်အတွက် ၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့နည်းသွားသည်ကိုတွေ့ရှိရပါတယ်။ သစ်တော ဖုံးလွှမ်းမှုကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တိုးတက်စေရန်အတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်” လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ပြောပါတယ်။
အပူပိုင်းဒေသ(၁၃)ခရိုင်စိမ်းလန်းစိုပြေရေးအတွက် ၂၀၂၅ - ၂၀၂၆မှ ၂၀၂၉-၂၀၃၀ အထိ ၅ နှစ်စီမံကိန်း တွင် ပျိုးပင်များထပ်မံတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသွားရန် စီမံဆောင်ရွက်ထားရှိပြီး ယင်းတို့ကို အောင်မြင်အောင် စိုက်ပျိုးဆောင်ရွက်သွားမည်ဆိုပါက ပတ်ဝန်းကျင်စိမ်းလန်းစိုပြေရေးအတွက်များစွာအကျိုးဖြစ်ထွန်းစေ ကာရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုများကိုလည်း လျော့ပါးလာစေမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း နလအ ကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌက ဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။
ယခင်နှစ်က မင်းဘူးမြို့သည် ကမ္ဘာ့အပူဆုံးမြို့ ၁၅ မြို့ စာရင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး ယင်းဒေသတွင် ရာသီဥတု ပူပြင်းသည့်ဒဏ်များမခံစားရစေရန် အကောင်းဆုံးလုပ်ရပ်အဖြစ် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းများကိုဆောင်ရွက် ပေးတာဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
သစ်ပင်စိုက်ပျိုးပွဲတွင် တမာ၊ ဖျောက်ဆိပ်၊ ပိတောက်၊ ယင်းမာ၊မဲဇလီ၊ စိန်ပန်းကြီး၊ ထုံးပေါက် စသည့် သစ်မျိုး ၆ မျိုး၊ ပျိုးပင်ပေါင်း ၁၀၀၀ ပင်ကိုလူထုလှုပ်ရှားမှုအသွင်ဖြင့် စိုက်ပျိုးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
#ymg/knl
၁၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅
အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် တေလာ ရော်ဘင်ဆင် (Tyler Robinson) ကို အမေရိကန် ကွန်ဆာဗေးတစ် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ချာလီ ကတ်ခ် (Charlie Kirk)အား သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်သည်ဟု သံသယရှိသူအဖြစ် ဖော်ထုတ်ဖမ်းဆီးမိခဲ့သည်။
ရော်ဘင်ဆင်သည် ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်ပြီး တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားမဟုတ်ပါ
◾️ချာလီ ကတ်ခ်အကြောင်း
ကွန်ဆာဗေးတစ် မီဒီယာပုဂ္ဂိုလ်နှင့် သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်မ်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ ကတ်ခ် (အသက် ၃၁ နှစ်) သည် ယူတား ဗယ်လီ တက္ကသိုလ် (Utah Valley University) တွင် လူ ၃,၀၀၀ ခန့်ရှေ့၌ မိန့်ခွန်းပြောနေစဉ် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် လည်ပင်းကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခံခဲ့ရပြီး မကြာမီ သေဆုံးခဲ့သည်။
◾️သံသယရှိသူအား ဖမ်းဆီးရမိခြင်း
နှစ်ရက်ကြာ ဖက်ဒရယ်ရှာဖွေမှုအပြီးတွင် ရော်ဘင်ဆင်ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ရော်ဘင်ဆင်၏ မိသားစုဝင်တစ်ဦးက သူငယ်ချင်းတစ်ဦးကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပြီး ထိုသူငယ်ချင်းက အာဏာပိုင်များကို အကြောင်းကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများသည် စောင့်ကြည့်ကင်မရာ မှတ်တမ်းများမှ ရော်ဘင်ဆင်ကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီး မိသားစုဝင်များက သူသည် Dodge Challenger ကားကို မောင်းကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည် ။ သူ၏အခန်းဖော်ကလည်း ရိုင်ဖယ်သေနတ်အကြောင်းပြောထားသည့် Discord မက်ဆေ့ချ်များကို မျှဝေခဲ့သည် ။
◾️ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်မ်၏ မှတ်ချက်များ:
သမ္မတ ထရန့်မ်ကိုယ်တိုင်က သံသယရှိသူကို ဖမ်းဆီးမိပြီဖြစ်ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ကတ်ခ်ကို သတ်ခဲ့သူအား သေဒဏ်ပေးရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ကတ်ခ်ကို "အကောင်း ဆုံးပုဂ္ဂိုလ်"၊ "တော်တဲ့သူ"၊ "သားတစ်ယောက်လို" ဟု ချီးကျူးခဲ့သည်။
◾️တွေ့ရှိရသော သက်သေအထောက်အထားများ
ရာဇဝတ်သားသည် တက္ကသိုလ်ခေါင်မိုးပေါ်မှ ထွက်ပြေးပြီး ကားပါကင်ဘက်သို့ ဆင်းကာ အနီးနားရှိ သစ်တောထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း စောင့်ကြည့်ကင်မရာ မှတ်တမ်းများအရ သိရသည်။
သစ်တောထဲမှ အသုံးပြုသည်ဟု ယူဆရသော "အားအကောင်းဆုံး၊ bolt-action ရိုင်ဖယ်သေနတ်" (Mauser .30-06 bolt-action rifle) တစ်လက်ကို ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့သည်။
ကျည်ခွံများပေါ်တွင် ထူးဆန်းသော စာတမ်းများ ရေးထိုးထားသည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။
◾️နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေများ
ရော်ဘင်ဆင်ကို ယူတားခရိုင် (Utah County) ထောင်တွင် ထိန်းသိမ်းထားပြီး ပြင်းထန်သောလူသတ်မှု အပါအဝင် ကနဦးစွဲချက်များ တင်ထားသည်။
အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကော့ခ် (Cox) နှင့် ထရန့်မ်တို့က သေဒဏ်ပေးရန် တောင်းဆိုမည်ဟု ကတိပြုထားသည်။ ရော်ဘင်ဆင်သည် ဖက်ဒရယ်စွဲချက်များလည်း ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိသည်။
◾️ဖြစ်ရပ်၏ အကျိုးဆက်များ
ကတ်ခ်၏ သေဆုံးမှုသည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အရေးကြီးသော အလှည့်အပြောင်း (watershed) တစ်ခုကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကော့ခ်က ပြောကြားခဲ့သည် ။ ကတ်ခ်၏ သေဆုံးမှုကြောင့် အမေရိကန်ရှိ ကွန်ဆာဗေးတစ်များအကြား ဒေါသလှိုင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပြီး တချို့ ထရန့်မ်ကို ထောက်ခံသူများက ၎င်းသည် လက်ဝဲယိမ်းနိုင်ငံရေး၏ ရန်လိုမှု၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည် ။
Source: News wires
ကျီနန်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂ (ဆင်ဟွာ) — တရုတ်နိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကုန်အထိ မှတ်ပုံတင်ထားသော စွမ်းအင်သစ်သုံး ဘတ်စ်ကား စုစုပေါင်း ၅၄၄,၀၀၀ ခန့်ရှိလာပြီး နိုင်ငံတစ်ဝန်း မြို့ပြဘတ်စ်ကားအားလုံး၏ ၈၂.၇ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအရာရှိတစ်ဦးက သောကြာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အရှေ့ပိုင်း ရှန်တုန်းပြည်နယ်၊ ကျီနန်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် အစိမ်းရောင်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမြှင့်တင်ရေး အခမ်းအနား၌ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဒုတိယဝန်ကြီး လီယန်က အထက်ပါအတိုင်း မှတ်ချက်ပြု ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်ကုန်အထိ မြို့ပြဘတ်စ်ကားပြေးဆွဲသည့် စုစုပေါင်းလမ်းကြောင်းအရှည်သည် ကီလိုမီတာ ၁.၇၅ သန်းအထိရှိပြီး မြို့ပြရထားလမ်း ပြေးဆွဲနိုင်သည့် စုစုပေါင်းအရှည်သည် ကီလိုမီတာ ၁၁,၀၀၀ ခန့်အထိ ရှိလာရာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပထမနေရာ၌ ရပ်တည်နေကြောင်း လီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လူသန်း ၂၀၀ ကျော်သည် နေ့စဉ် အစိမ်းရောင်ခရီးသွားလာမှုနည်းလမ်းကို ရွေးချယ်အသုံးပြုကြကြောင်း လီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းတို့အနက် လူသန်း ၁၀၀ သည် ရထားလမ်းဖြင့် သွားလာကြပြီး လူသန်း ၁၀၀ က မြို့ပြဘတ်စ်ကားများကို အသုံးပြုကြကာ ၂၄ သန်းသောသူတို့သည် စက်ဘီးမျှဝေစီးနင်းခြင်းကို ရွေးချယ်ကြကြောင်း လီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
လီယန်သည် ဒေသဆိုင်ရာအာဏာပိုင်များကို မြို့ပြအများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဝန်ဆောင်မှုများ ပိုမိုတိုးတက်စေရန်နှင့် အစိမ်းရောင် ခရီးသွားလာမှုအတွက် ပိုမိုသင့်လျော်သည့် ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု ဖန်တီးပေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ■
Source Xinhua
ကုလသမဂ္ဂ၊၉ စက်တင်ဘာ (ဆင်ဟွာ)- ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ (UNGA) ၏ ၈၀ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကို အထွေထွေညီလာခံ ဥက္ကဋ္ဌသစ်ဖြစ်သူ Annalena Baerbock က နယူးယောက်မြို့ရှိ ကုလသမဂ္ဂ ဌာနချုပ်၌ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂ တည်ထောင်ခြင်း နှစ် ၈၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ကျင်းပသည့် ၈၀ ကြိမ်မြောက် UNGA အစည်းအဝေး၏ ဆောင်ပုဒ်မှာ “ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ အတူလက်တွဲကြပါစို့- ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးအတွက် နှစ် ၈၀ နှင့် အနာဂတ်” ဖြစ်သည်။
"၈၀ ကြိမ်မြောက် အထွေထွေညီလာခံ အစည်းအဝေးဟာ သာမန်အစည်းအဝေးမဟုတ်ပါဘူး" ဟု Baerbock က ပြောကြားခဲ့သည်။
"နှစ် ၈၀၊ပျမ်းမျှလူ့သက်တမ်းထက် ပိုရှည်ပါတယ်။ ပုံမှန်ဆိုရင် ဒါက ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲလုပ်ဖို့ အချိန်ဖြစ်ပေမယ့် ကျွန်မတို့ တကယ်ပဲ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲလုပ်ဖို့ စိတ်ပါနေသလား" ဟု UNGA ဥက္ကဋ္ဌသစ်က မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။
ဂါဇာရှိ မိဘများသည် ၎င်းတို့၏ကလေးများ ငတ်မွတ်နေသည်ကို ကြည့်နေကြရကြောင်း၊ အာဖဂန်မိန်းကလေးများ ကျောင်းတက်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံထားရကြောင်း၊ ဒါဖါရှိ အမျိုးသမီးများသည် ၎င်းတို့၏သမီးများ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဝှက်ထားကြရကြောင်း၊ ပစိဖိတ်ကျွန်းသား များသည် ပင်လယ်ရေမြင့်တက်လာမှုနှင့် ၎င်းတို့၏နေအိမ်များကို လှိုင်းများရိုက်ခတ်နေသည်ကို ကြည့်နေကြရကြောင်း၊ လူဦးရေ သန်း ၈၀၈ သန်းသည် ဆက်လက်၍ ဆိုးရွားသော ဆင်းရဲမွဲတေမှုအောက်တွင် ပိတ်မိနေကြကြောင်း သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။
"ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲလုပ်မယ့်အစား ကျွန်မတို့ကို ငရဲကနေကယ်တင်ဖို့ ဖန်တီးခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ ဘယ်မှာလဲလို့ မေးကောင်းမေးနိုင်ပါတယ်" ဟု Baerbock က မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။
သို့သော်လည်း ကမ္ဘာကြီးသည် ကုလသမဂ္ဂကို လိုအပ်နေပြီး ၎င်းသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းကို စုစည်းနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ကာ စစ်မှန်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အတိုင်းအတာဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း သူမက ထောက်ပြခဲ့သည်။
"ဒါဟာ နောင်အနှစ် ၈၀ - ကျွန်မတို့ ကလေးတွေရဲ့ဘဝအချိန်တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်၊ ပြောင်းလဲအောင် တည်ဆောက်ရမယ့်နှစ်ပါ" ဟု UNGA ဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားခဲ့သည်။ "ဒီအဖွဲ့အစည်း ဘာကြောင့် အရေးပါနေသေးလဲဆိုတာကို လူဦးရေ သန်း ၈၀၀၀ ကို ပြသဖို့ အချိန်ပါပဲ" ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ် ၈ ခု အကြာ တွင် ကုလသမဂ္ဂကို တည်ထောင်သူများသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုတွင် စုဝေးခဲ့ကြပြီး "ကွဲပြားခြားနားသောအရာတစ်ခု" - စစ်ပွဲကဲ့သို့သော ဘေးအန္တရာယ် များကို တားဆီးနိုင်ရုံသာမက လူသားမျိုးနွယ်ကို ကြာရှည်စွာ ဒုက္ခပေးနေသော ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ ငတ်မွတ်မှု၊ နာမကျန်းမှုနှင့် မညီမျှမှုတို့ကဲ့သို့သော အခြားပြဿနာဟောင်းများအတွက် ဖြေရှင်းချက်များ ကို ဖော်ဆောင်နိုင်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြဿနာဖြေရှင်းရေးအဖွဲ့ကို စိတ်ကူးခဲ့ကြကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။
ကမ္ဘာအတွက်ကမ္ဘာကတည်ဆောက်ထားသည့် ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်၏ တန်ဖိုးများနှင့် အခြေခံမူများ အပေါ် အခြေခံထားသော ဤကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများသည် ဤညီလာခံနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိကဖြစ် ကြောင်း Guterres က ပြောကြားခဲ့သည်။
"ကုလသမဂ္ဂက နေရာပေးတယ်။ ပဋိညာဉ်က ကိရိယာတွေ ပေးတယ်" ဟု ကုလသမဂ္ဂအကြီးအကဲက အလေးပေးပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလတွင် ချမှတ်ခဲ့သည့် Pact for the Future သည် နိုင်ငံစုံစနစ်နှင့် ဤအဖွဲ့အစည်း၏ ပထမဆုံးနေ့မှစ၍ သတ်မှတ်ခဲ့သော တန်ဖိုးများအတွက် တွန်းအား ပေးခဲ့ကြောင်းလည်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်သည် "မိမိဘာသာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ခြင်းမရှိ" ဟု Guterres က ထောက်ပြ ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည့်ပုံစံအရ နိုင်ငံများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ကျော်လွန်ကြည့်ရှုရန်နှင့် အချင်းချင်းအပေါ် ယုံကြည်မှုနှင့် ယုံကြည်ကိုးစားမှုကို ပြန်လည်တည်ဆောက် ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်း သည် လုပ်ငန်းများကို ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းလည်း သူကပြောသည်။
"ပြီးတော့ ကမ္ဘာ့ပြဿနာအားလုံးကို ဒီနေရာမှာ ဖြေရှင်းလို့မရပေမယ့် လူသားမျိုးနွယ်ကို ပိုမို ကောင်းမွန်ပြီး၊ ပိုမိုမျှတတဲ့၊ ပိုမိုငြိမ်းချမ်းပြီး တန်းတူညီမျှတဲ့ကမ္ဘာဆီကို နောက်ဆုံးမှာ ပိုမိုနီးကပ်လာစေ မယ့်အဖြေတွေရဲ့နောက်ကွယ်မှာ ကျွန်တော်တို့ စည်းလုံးနိုင်တယ်ဆိုတာကို နားလည်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်မှ ၃၀ ရက်အထိ အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေး သီတင်းပတ်ကို ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည် အထွေထွေငြင်းခုံဆွေးနွေးပွဲနှင့် ကုလသမဂ္ဂ၏ နှစ် ၈၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေး၊ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးရည်မှန်းချက်အခိုက်အတန့်အစီအစဉ်၊ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ကမ္ဘာ့အမျိုးသမီးညီလာခံ၏ နှစ် ၃၀ ပြည့် အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေး၊ ရာသီဥတု ညီလာခံနှင့် AI အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲစတင်သည့် အဆင့်မြင့် အစည်းအဝေး အပါ အဝင် ညီလာခံများစွာကို တက်ရောက်စုဝေးကြမည်ဖြစ်သည်။
အင်္ဂါနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် ၇၉ ကြိမ်မြောက် UNGA အစည်းအဝေးပြီးဆုံးချိန်တွင် Baerbock သည် ၈၀ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေး၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။
Source: Xinhua
၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅
ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်ကို ထောင်ဒဏ် တစ်နှစ် ပြန်လည်ကျခံဖို့ ထိုင်းတရား ရုံးချုပ်က ယနေ့ စက်တင်ဘာ ၉ရက် က ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။
သက်ဆင်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၆ လအတွင်း ရဲဆေးရုံမှာ ဆေးကုသမှု ခံယူခဲ့တာကြောင့် အကျဉ်းချခံရတဲ့ ရက်တွေကို ပြီးမြောက်ခဲ့တယ်လို့ မယူဆကြောင်း တရားရုံးချုပ်ရဲ့ နိုင်ငံရေး ရာထူးများ လက်ရှိ ထမ်းဆောင်သူများဆိုင်ရာ ပြစ်မှုဆိုင်ရာဌာနက ကောက်ချက်ချပါတယ်။
"ရဲဆေးရုံမှာ နေထိုင်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကာလကို ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရတဲ့ ရက်အဖြစ် သတ်မှတ်လို့မရပါဘူး" ဟု တရားရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါတယ်။
"ထို့ကြောင့် တရားခံဟာ တော်ဝင်အမိန့်အရ ထောင်ဒဏ် တစ်နှစ် ပြစ်ဒဏ်ကို ကျခံရမှာဖြစ်ပါတယ်" ဟုလည်း ထုတ်ပြန်ချက်က ဆိုပါတယ်။
အဆိုပါ ဆုံးဖြတ်ချက်အပြီးတွင် သက်ဆင်က တရားရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လက်ခံကြောင်း လူမှုမီဒီယာပေါ်တွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
အသက် ၇၆ နှစ်အရွယ်ရှိတဲ့ သက်ဆင်ဟာ ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၆ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
သူဟာ ၁၅ နှစ်ကျော်ကြာ ကိုယ်တိုင် ပြည်နှင်ဒဏ်ခံယူပြီးနောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လမှာ ထိုင်းနိုင်ငံကို ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။
ရောက်ရောက်ချင်းမှာပဲ အဂတိလိုက်စားမှုနဲ့ အာဏာအလွဲသုံးစားလုပ်မှု သုံးခုအတွက် ၈ နှစ်ထောင်ဒဏ် ကျခံဖို့ အကျဉ်းချခံခဲ့ရပြီး နောက်ပိုင်းမှာ တော်ဝင်လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ်အထိ လျှော့ချခံခဲ့ရပါတယ်။
သူဟာ ၂၄ နာရီပင် ထောင်ထဲမှာ မနေရဘဲ အရေးကြီး ကျန်းမာရေးအခြေအနေ အကြောင်းပြချက်ဖြင့် သူ့ကို ဘန်ကောက်အကျဉ်းထောင်ကနေ ရဲဆေးရုံသို့ ပြောင်းရွှေ့ပေးခဲ့ပါတယ်။
Source Xinhua
ကူမင်း၊ စက်တင်ဘာ ၆ (ဆင်ဟွာ) - တရုတ်နိုင်ငံအနောက်တောင်ပိုင်း ယူနန်ပြည်နယ်၏ မြို့တော် ကူမင်းတွင် ကျင်းပလျက်ရှိသော ၂၀၂၅ ခုနှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတောင်ပိုင်းနိုင်ငံများ မီဒီယာနှင့် တွေးခေါ်ပညာရှင်များ ဖိုရမ် (Global South Media and Think Tank Forum) တွင် ဆင်ဟွာသတင်းအေဂျင်စီမှ ဦးစီးဦးရွက်ပြုခဲ့သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်ပိုင်းနိုင်ငံများ ပူးပေါင်း ဆက်သွယ်ရေး မိတ်ဖက်ကွန်ရက်ကို စက်တင်ဘာလ ၆ ရက် စနေနေ့၌ စတင်တည်ထောင် ဖွင့်လှစ် လိုက်သည်။
ပထမအသုတ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သော မိတ်ဖက်များတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်ပိုင်းနိုင်ငံများမှ နိုင်ငံနှင့် ဒေသ ၉၅ ခုရှိ မီဒီယာလုပ်ငန်း၊ တွေးခေါ်ပညာရှင်များနှင့် အခြားအဖွဲ့အစည်းပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော် ပါဝင်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ဆင်ဟွာက ပထမဆုံးအကြိမ် အဆိုပြုခဲ့သည့် အဆိုပါ ကွန်ရက်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်ပိုင်းနိုင်ငံများ မီဒီယာနှင့် တွေးခေါ်ပညာရှင်များ ဖိုရမ်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်ပိုင်းနိုင်ငံများ မီဒီယာသတင်းကွန်ရက် ဟူသည့် ပလက်ဖောင်းနှစ်ခုပေါ်တွင် အခြေခံ၍ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ဆောင်ရွက်သွားရန် မျှော်မှန်းထားသည်။
အဆိုပါ ကွန်ရက်သည် နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးများ၊ ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများ၊ အထူးသင်တန်းများ၊ ဓာတ်ပုံပြပွဲများနှင့် အခြားလှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်တိုက်ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည် ဖြစ်သည်။ ဤကွန်ရက်ကို ပူးပေါင်းဖန်တီးမှုစီမံကိန်းများ စတင်ခြင်း၊ တွေးခေါ်ပညာရှင် အစီရင်ခံစာများ၊ အထူးကဏ္ဍများ၊ပဏာမခြေလှမ်းများနှင့် သဘောတူညီချက်များ ထုတ်ပြန်ခြင်းတို့အပြင်၊ စုပေါင်းဆက် သွယ်ရေးစွမ်းအား မြှင့်တင်ရန်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်ပိုင်းနိုင်ငံများ၏ အသံကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ပူးပေါင်းတည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါပွဲ၏ စီစဉ်သူများက ပြောသည်။
စနေနေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော ဖိုရမ်ကို ဆင်ဟွာသတင်းအေဂျင်စီ၊ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ယူနန်ပြည်နယ်ကော်မတီနှင့် ယူနန်ပြည်နယ်ပြည်သူ့အစိုးရတို့က ပူးတွဲကျင်းပခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
Source: Xinhua
ဂျကာတာ၊ စက်တင်ဘာ ၄ ရက် (ဆင်ဟွာ) -- အင်ဒိုနီးရှား ရှေ့နေချုပ်ရုံး (AGO) က ပညာရေး ဝန်ကြီးဟောင်း နာဒီယမ် မာကာရမ်အား နိုင်ငံတော်အတွက် ငွေကြေး ၁.၉ ထရီလီယံ (အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၁၂၀) အထိ နစ်နာဆုံးရှုံးစေခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသော အကျင့်ပျက်ခြစားမှုအတွက် သံသယရှိသူအဖြစ် ကြာသပတေးနေ့က သတ်မှတ်လိုက်သည်။
အမှုမှာ မာကာရမ်၏ လက်ထက်တွင် မိတ်ဆက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဒစ်ဂျစ်တယ်စနစ်ဖော်ဆောင်ရေး အစီအစဉ်၏ အဓိကမူဝါဒဖြစ်သော လက်ပ်တော့များ ဝယ်ယူရေးနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများအတွက် AGO ၏ အထူးပြစ်မှုဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သူ နူရ်ကာယို ဂျောင်ကွန် မာဒီယိုက ဝန်ကြီးဟောင်းအား သံသယရှိသူအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် လုံလောက်သော အထောက်အထားများ ရရှိထားပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
နိုင်ငံတော်အား ငွေကြေးဆုံးရှုံးမှု ဖြစ်စေခြင်းနှင့် ပြည်သူ့ရန်ပုံငွေကို အလွဲသုံးစားလုပ်မှုတို့အတွက် ထောင်ဒဏ် တစ်သက်တစ်ကျွန်းအထိ ချမှတ်နိုင်သော ၁၉၉၉ ခုနှစ် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနှင့် ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေတို့အရ မာကာရမ်ကို တရားစွဲဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။
၁၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅
အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် တေလာ ရော်ဘင်ဆင် (Tyler Robinson) ကို အမေရိကန် ကွန်ဆာဗေးတစ် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ချာလီ ကတ်ခ် (Charlie Kirk)အား သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်သည်ဟု သံသယရှိသူအဖြစ် ဖော်ထုတ်ဖမ်းဆီးမိခဲ့သည်။
ရော်ဘင်ဆင်သည် ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်ပြီး တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားမဟုတ်ပါ
◾️ချာလီ ကတ်ခ်အကြောင်း
ကွန်ဆာဗေးတစ် မီဒီယာပုဂ္ဂိုလ်နှင့် သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်မ်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ ကတ်ခ် (အသက် ၃၁ နှစ်) သည် ယူတား ဗယ်လီ တက္ကသိုလ် (Utah Valley University) တွင် လူ ၃,၀၀၀ ခန့်ရှေ့၌ မိန့်ခွန်းပြောနေစဉ် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် လည်ပင်းကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခံခဲ့ရပြီး မကြာမီ သေဆုံးခဲ့သည်။
◾️သံသယရှိသူအား ဖမ်းဆီးရမိခြင်း
နှစ်ရက်ကြာ ဖက်ဒရယ်ရှာဖွေမှုအပြီးတွင် ရော်ဘင်ဆင်ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ရော်ဘင်ဆင်၏ မိသားစုဝင်တစ်ဦးက သူငယ်ချင်းတစ်ဦးကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပြီး ထိုသူငယ်ချင်းက အာဏာပိုင်များကို အကြောင်းကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများသည် စောင့်ကြည့်ကင်မရာ မှတ်တမ်းများမှ ရော်ဘင်ဆင်ကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီး မိသားစုဝင်များက သူသည် Dodge Challenger ကားကို မောင်းကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည် ။ သူ၏အခန်းဖော်ကလည်း ရိုင်ဖယ်သေနတ်အကြောင်းပြောထားသည့် Discord မက်ဆေ့ချ်များကို မျှဝေခဲ့သည် ။
◾️ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်မ်၏ မှတ်ချက်များ:
သမ္မတ ထရန့်မ်ကိုယ်တိုင်က သံသယရှိသူကို ဖမ်းဆီးမိပြီဖြစ်ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ကတ်ခ်ကို သတ်ခဲ့သူအား သေဒဏ်ပေးရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ကတ်ခ်ကို "အကောင်း ဆုံးပုဂ္ဂိုလ်"၊ "တော်တဲ့သူ"၊ "သားတစ်ယောက်လို" ဟု ချီးကျူးခဲ့သည်။
◾️တွေ့ရှိရသော သက်သေအထောက်အထားများ
ရာဇဝတ်သားသည် တက္ကသိုလ်ခေါင်မိုးပေါ်မှ ထွက်ပြေးပြီး ကားပါကင်ဘက်သို့ ဆင်းကာ အနီးနားရှိ သစ်တောထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း စောင့်ကြည့်ကင်မရာ မှတ်တမ်းများအရ သိရသည်။
သစ်တောထဲမှ အသုံးပြုသည်ဟု ယူဆရသော "အားအကောင်းဆုံး၊ bolt-action ရိုင်ဖယ်သေနတ်" (Mauser .30-06 bolt-action rifle) တစ်လက်ကို ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့သည်။
ကျည်ခွံများပေါ်တွင် ထူးဆန်းသော စာတမ်းများ ရေးထိုးထားသည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။
◾️နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေများ
ရော်ဘင်ဆင်ကို ယူတားခရိုင် (Utah County) ထောင်တွင် ထိန်းသိမ်းထားပြီး ပြင်းထန်သောလူသတ်မှု အပါအဝင် ကနဦးစွဲချက်များ တင်ထားသည်။
အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကော့ခ် (Cox) နှင့် ထရန့်မ်တို့က သေဒဏ်ပေးရန် တောင်းဆိုမည်ဟု ကတိပြုထားသည်။ ရော်ဘင်ဆင်သည် ဖက်ဒရယ်စွဲချက်များလည်း ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိသည်။
◾️ဖြစ်ရပ်၏ အကျိုးဆက်များ
ကတ်ခ်၏ သေဆုံးမှုသည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အရေးကြီးသော အလှည့်အပြောင်း (watershed) တစ်ခုကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကော့ခ်က ပြောကြားခဲ့သည် ။ ကတ်ခ်၏ သေဆုံးမှုကြောင့် အမေရိကန်ရှိ ကွန်ဆာဗေးတစ်များအကြား ဒေါသလှိုင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပြီး တချို့ ထရန့်မ်ကို ထောက်ခံသူများက ၎င်းသည် လက်ဝဲယိမ်းနိုင်ငံရေး၏ ရန်လိုမှု၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည် ။
Source: News wires
Naypyidaw—September 12, 2025: The Myanmar Armed Forces (Tatmadaw) has announced it has fully regained control of military headquarters, outposts, wards, and villages in and around Bhamo town, which were temporarily held by KIA , AA and PDF terrorist insurgents.
Following the recapture, the Tatmadaw's information team stated that the insurgents suffered heavy casualties and are retreating in disarray towards the northeast of Bhamo and to Momauk, where their main forces are located.
According to the statement, military naval vessels carrying reinforcement troops proceeded to Bhamo in August 2025. Despite various difficulties and blockades by the insurgents—which damaged two push boats along the way—the vessels successfully arrived. From August 4, 2025, seven military columns were formed to advance.
One of the columns marched from the Bhamo University area northeast of the town and captured a camp at Nampha village before continuing its advance toward Bhamo.
Another column advanced from the north of Bhamo, securing the Naung Kho and Min Hla wards. Meanwhile, three columns from the east captured four local military headquarters, one outpost, and the airport area, which had been temporarily held by the insurgents.
The advancing columns then launched a two-pronged counter-offensive, while two additional columns intensified their counter-attacks in the Pin Hsin Kone, Nyaung Pin, Khun Tha, and Thar Si wards, including the area known locally as Kachin Su.
From December 4, 2024, to September 11, 2025, there were 16 major battles and 490 skirmishes with the terrorist insurgents. During these engagements, the Tatmadaw seized 163 bodies, 178 assorted weapons, and related equipment.
The statement also reported, based on separate news sources, that the combined insurgent groups suffered approximately 4,616 deaths and 4,983 injuries in these battles due to the military's valiant counter-attacks. The Tatmadaw, for its part, also lost some officers and soldiers who made the ultimate sacrifice for the state and the armed forces.
The statement noted that due to their heavy casualties, many insurgents are surrendering to the Tatmadaw's columns with their weapons, ammunition, and other related items.
The Tatmadaw's columns will continue to clear the remaining terrorist insurgents from within Bhamo town, the statement concluded.
#ymg/knl
ကုလသမဂ္ဂ၊၉ စက်တင်ဘာ (ဆင်ဟွာ)- ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ (UNGA) ၏ ၈၀ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကို အထွေထွေညီလာခံ ဥက္ကဋ္ဌသစ်ဖြစ်သူ Annalena Baerbock က နယူးယောက်မြို့ရှိ ကုလသမဂ္ဂ ဌာနချုပ်၌ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂ တည်ထောင်ခြင်း နှစ် ၈၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ကျင်းပသည့် ၈၀ ကြိမ်မြောက် UNGA အစည်းအဝေး၏ ဆောင်ပုဒ်မှာ “ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ အတူလက်တွဲကြပါစို့- ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးအတွက် နှစ် ၈၀ နှင့် အနာဂတ်” ဖြစ်သည်။
"၈၀ ကြိမ်မြောက် အထွေထွေညီလာခံ အစည်းအဝေးဟာ သာမန်အစည်းအဝေးမဟုတ်ပါဘူး" ဟု Baerbock က ပြောကြားခဲ့သည်။
"နှစ် ၈၀၊ပျမ်းမျှလူ့သက်တမ်းထက် ပိုရှည်ပါတယ်။ ပုံမှန်ဆိုရင် ဒါက ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲလုပ်ဖို့ အချိန်ဖြစ်ပေမယ့် ကျွန်မတို့ တကယ်ပဲ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲလုပ်ဖို့ စိတ်ပါနေသလား" ဟု UNGA ဥက္ကဋ္ဌသစ်က မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။
ဂါဇာရှိ မိဘများသည် ၎င်းတို့၏ကလေးများ ငတ်မွတ်နေသည်ကို ကြည့်နေကြရကြောင်း၊ အာဖဂန်မိန်းကလေးများ ကျောင်းတက်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံထားရကြောင်း၊ ဒါဖါရှိ အမျိုးသမီးများသည် ၎င်းတို့၏သမီးများ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဝှက်ထားကြရကြောင်း၊ ပစိဖိတ်ကျွန်းသား များသည် ပင်လယ်ရေမြင့်တက်လာမှုနှင့် ၎င်းတို့၏နေအိမ်များကို လှိုင်းများရိုက်ခတ်နေသည်ကို ကြည့်နေကြရကြောင်း၊ လူဦးရေ သန်း ၈၀၈ သန်းသည် ဆက်လက်၍ ဆိုးရွားသော ဆင်းရဲမွဲတေမှုအောက်တွင် ပိတ်မိနေကြကြောင်း သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။
"ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲလုပ်မယ့်အစား ကျွန်မတို့ကို ငရဲကနေကယ်တင်ဖို့ ဖန်တီးခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ ဘယ်မှာလဲလို့ မေးကောင်းမေးနိုင်ပါတယ်" ဟု Baerbock က မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။
သို့သော်လည်း ကမ္ဘာကြီးသည် ကုလသမဂ္ဂကို လိုအပ်နေပြီး ၎င်းသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းကို စုစည်းနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ကာ စစ်မှန်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အတိုင်းအတာဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း သူမက ထောက်ပြခဲ့သည်။
"ဒါဟာ နောင်အနှစ် ၈၀ - ကျွန်မတို့ ကလေးတွေရဲ့ဘဝအချိန်တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်၊ ပြောင်းလဲအောင် တည်ဆောက်ရမယ့်နှစ်ပါ" ဟု UNGA ဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားခဲ့သည်။ "ဒီအဖွဲ့အစည်း ဘာကြောင့် အရေးပါနေသေးလဲဆိုတာကို လူဦးရေ သန်း ၈၀၀၀ ကို ပြသဖို့ အချိန်ပါပဲ" ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ် ၈ ခု အကြာ တွင် ကုလသမဂ္ဂကို တည်ထောင်သူများသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုတွင် စုဝေးခဲ့ကြပြီး "ကွဲပြားခြားနားသောအရာတစ်ခု" - စစ်ပွဲကဲ့သို့သော ဘေးအန္တရာယ် များကို တားဆီးနိုင်ရုံသာမက လူသားမျိုးနွယ်ကို ကြာရှည်စွာ ဒုက္ခပေးနေသော ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ ငတ်မွတ်မှု၊ နာမကျန်းမှုနှင့် မညီမျှမှုတို့ကဲ့သို့သော အခြားပြဿနာဟောင်းများအတွက် ဖြေရှင်းချက်များ ကို ဖော်ဆောင်နိုင်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြဿနာဖြေရှင်းရေးအဖွဲ့ကို စိတ်ကူးခဲ့ကြကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။
ကမ္ဘာအတွက်ကမ္ဘာကတည်ဆောက်ထားသည့် ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်၏ တန်ဖိုးများနှင့် အခြေခံမူများ အပေါ် အခြေခံထားသော ဤကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများသည် ဤညီလာခံနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိကဖြစ် ကြောင်း Guterres က ပြောကြားခဲ့သည်။
"ကုလသမဂ္ဂက နေရာပေးတယ်။ ပဋိညာဉ်က ကိရိယာတွေ ပေးတယ်" ဟု ကုလသမဂ္ဂအကြီးအကဲက အလေးပေးပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလတွင် ချမှတ်ခဲ့သည့် Pact for the Future သည် နိုင်ငံစုံစနစ်နှင့် ဤအဖွဲ့အစည်း၏ ပထမဆုံးနေ့မှစ၍ သတ်မှတ်ခဲ့သော တန်ဖိုးများအတွက် တွန်းအား ပေးခဲ့ကြောင်းလည်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်သည် "မိမိဘာသာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ခြင်းမရှိ" ဟု Guterres က ထောက်ပြ ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည့်ပုံစံအရ နိုင်ငံများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို ကျော်လွန်ကြည့်ရှုရန်နှင့် အချင်းချင်းအပေါ် ယုံကြည်မှုနှင့် ယုံကြည်ကိုးစားမှုကို ပြန်လည်တည်ဆောက် ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်း သည် လုပ်ငန်းများကို ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းလည်း သူကပြောသည်။
"ပြီးတော့ ကမ္ဘာ့ပြဿနာအားလုံးကို ဒီနေရာမှာ ဖြေရှင်းလို့မရပေမယ့် လူသားမျိုးနွယ်ကို ပိုမို ကောင်းမွန်ပြီး၊ ပိုမိုမျှတတဲ့၊ ပိုမိုငြိမ်းချမ်းပြီး တန်းတူညီမျှတဲ့ကမ္ဘာဆီကို နောက်ဆုံးမှာ ပိုမိုနီးကပ်လာစေ မယ့်အဖြေတွေရဲ့နောက်ကွယ်မှာ ကျွန်တော်တို့ စည်းလုံးနိုင်တယ်ဆိုတာကို နားလည်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်မှ ၃၀ ရက်အထိ အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေး သီတင်းပတ်ကို ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည် အထွေထွေငြင်းခုံဆွေးနွေးပွဲနှင့် ကုလသမဂ္ဂ၏ နှစ် ၈၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေး၊ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးရည်မှန်းချက်အခိုက်အတန့်အစီအစဉ်၊ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ကမ္ဘာ့အမျိုးသမီးညီလာခံ၏ နှစ် ၃၀ ပြည့် အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေး၊ ရာသီဥတု ညီလာခံနှင့် AI အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲစတင်သည့် အဆင့်မြင့် အစည်းအဝေး အပါ အဝင် ညီလာခံများစွာကို တက်ရောက်စုဝေးကြမည်ဖြစ်သည်။
အင်္ဂါနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် ၇၉ ကြိမ်မြောက် UNGA အစည်းအဝေးပြီးဆုံးချိန်တွင် Baerbock သည် ၈၀ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေး၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။
Source: Xinhua
"ကမ္ဘာ့လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ဘက်ထရီနည်းပညာများက မည်မျှအကျိုးသက်ရောက် မှုရှိနေကြောင်းနှင့် လက်ရှိနှင့်နောင်လာမည့် ဘက်ထရီနည်းပညာများ အကြောင်းကို လေ့လာရေးသား ထားသည့် သုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး"
ဩဂုတ် ၂၅ (ရိုက်တာ) - ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီများသည် လျှပ်စစ်ကားများ (EVs) အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များကို လျှော့ချရန်နှင့် အချို့သော အရေးကြီးသည့် သတ္တုတွင်းထွက်များအပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်၍ ဆိုဒီယမ်နှင့် ဆာလဖာကဲ့သို့သော ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် အခြားသော ဆန်းသစ်သည့် ဓာတုဗေဒနည်းလမ်းများ အသုံးပြုထားသည့် ဘက်ထရီနည်းပညာသစ်များကို အပြိုင် အဆိုင် တီထွင်ထုတ်လုပ်နေကြသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ဘက်ထရီဆဲလ် ထုတ်လုပ်မှု၏ ၈၅% နှင့် ယနေ့ခေတ် EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း အမျိုးအစားနှစ်ခုတွင် အသုံးပြုသည့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ ကို ပြုပြင်ခြင်း၏ ၉၀% ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။
ဘက်ထရီနည်းပညာသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေသော်လည်း အခြေခံနည်းစဉ်မှာမူ မပြောင်းလဲဘဲ - ကက်သုတ် (cathode)၊ အန်နုတ် (anode) နှင့် အီလက်ထရိုလိုက် (electrolyte) ဟူသော အဓိက အစိတ်အပိုင်း သုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားဆဲ ဖြစ်သည်။
ကားထုတ်လုပ်သူများက ရေရှည်အတွက် ရွေးချယ်စရာများကို ချိန်ဆနေကြသည်နှင့်အညီ၊ လက်ရှိ အသုံးပြုနေသော သို့မဟုတ် တီထွင်နေဆဲဖြစ်သော ဘက်ထရီအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို အောက်တွင် လေ့လာနိုင်ပါသည်။
လိဒ် LEAD
ကားစက်နှိုးရန်အတွက် လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ၆ ဗို့ သို့မဟုတ် ၁၂ ဗို့ ဘက်ထရီများတွင် အသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ဈေးသက်သာပြီး အစွန်းရောက် ရာသီဥတုအခြေအနေများတွင် အလုပ်လုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- လေးလံပြီး စွမ်းအင်နည်းပါးသည်။
နီကယ်-ကက်မီယမ် (NI-CD)
အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဘက်ထရီများ ဖြစ်သည်။
နီကယ်-မက်တယ် ဟိုက်ဒရိုက် (NI-MH)
၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် Toyota ၏ ပထမဆုံး Prius တွင် အသုံးပြုခဲ့သော နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဟိုက်ဘရစ် ကားများ၏ ရှေ့ပြေးဘက်ထရီဖြစ်သည်။
ဆိုဒီယမ် နီကယ် ကလိုရိုက်
ပြင်သစ်စာတိုက်လုပ်ငန်း၏ Venturi ကားများတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- ပိုမိုသေးငယ်ပြီး လက်ရှိကားများကို ပြောင်းလဲရန်မလိုဘဲ တပ်ဆင်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်း တစ်နာရီ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ နှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ ၁၀၀ သာ ကန့်သတ်ထားသည်။
လီသီယမ် မက်တယ် ပိုလီမာ (LMP)
ယခု ရပ်ဆိုင်းသွားပြီဖြစ်သော Bolloré Pininfarina BlueCar မော်ဒယ်နှင့် ပါရီမြို့၏ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း Autolib တွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် ယင်းနည်းပညာကို အများအားဖြင့် စွမ်းအင်သိုလှောင်မှု၊ ဘတ်စ်ကားများနှင့် ဓာတ်ရထားများတွင် အဓိကအသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ကက်ပစီတာ (capacitor) နိယာမပေါ် အခြေခံထားသော "ခြောက်သွေ့သည့်" နည်း ပညာဖြစ်ပြီး စက်မှုလုပ်ငန်းစဉ် ပိုမိုလွယ်ကူသည်။
အားနည်းချက်များ-ဘက်ထရီကို ကြိုတင်အပူပေးရန်နှင့် သတ်မှတ်အပူချိန်တစ်ခုတွင် ယင်းကိုထိန်းသိမ်း ထားရန် လိုအပ်သည်။
လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း (LITHIUM-ION)
ယနေ့ခေတ်တွင် အတွင်ကျယ်ဆုံး နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဖုန်းနှင့် လက်ပ်တော့ဘက်ထရီများ၊ လျှပ်စစ် ကားများနှင့် အခြားကိရိယာများတွင် အသုံးပြုသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် Sony မှ ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- လီသီယမ်သည် ယူရေနီယမ်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် စွမ်းအင်အပြည့်ဝဆုံး သတ္တု ဖြစ်သည်။ အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်းနှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး တိုးတက်လာခြင်း၊ အားသွင်းမှတ်ဉာဏ် (charge memory) မရှိဘဲ အားအမြန်သွင်းခြင်းနှင့် အနှေးသွင်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပြုလုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ-အလေးချိန်နှင့် ပြင်ပအခြေအနေများ (အအေး၊ တုန်ခါမှု) ကို ခံနိုင်ရည်နည်းပါးခြင်း၊ အပူလွန်ကဲမှုအန္တရာယ်ကို အနီးကပ် ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်သော "အရည်" ဘက်ထရီများဟု ခေါ်ဆိုနေ ကြသည့် အမျိုးအစားဖြစ်သည်။
EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော LI-ION နည်းပညာ မိသားစု နှစ်ခု
NMC (နီကယ် မန်းဂနိစ် ကိုဘော့)
စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော်လည်း ဈေးနှုန်းမှာ ကြီးမားသော ယာဉ်ကြီးများအတွက် ပိုမို သင့်တော်သည်။ ကိုဘော့ကို အဓိကအားဖြင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံမှ ရရှိပြီး အဆိုပါသတ္တုကို ထုတ်ယူသည့် အခြေအနေများမှာ မဟာဗျူဟာမြောက်နှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ရှိနေသည်။
LFP (လီသီယမ် အိုင်ယွန်း ဖော့စဖိတ်)
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ၊ ဈေးနှုန်းပိုမိုသက်သာသောကြောင့် ယာဉ်ငယ်များ အတွက် သင့်တော်သည်။
အားနည်းချက်များ-NMC ထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးသည်။
ဆိုဒီယမ်-အိုင်းယွန်း (SODIUM-ION)
အားသာချက်များ- လက်ရှိတွင် ဝယ်လိုအားမြင့်မားနေသော လီသီယမ်၊ နီကယ် သို့မဟုတ် ကိုဘော့တို့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ အလူမီနီယမ်၊ သံနှင့် မန်းဂနိစ် manganese တို့ဖြင့် အစားထိုးထားသည်။ ဆိုဒီယမ်သည် လီသီယမ်ထက် ပိုမိုပေါများသောကြောင့် ထုတ်ယူခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့ခြင်းတို့မှာ ပိုမို လွယ်ကူပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည်။
မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်၊ အားပြန်သွင်းသည့် အကြိမ်ရေ ၅၀,၀၀၀ အထိ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း ထက် ၅ ဆ မှ ၁၀ ဆ အထိ ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။
LNMO (လီသီယမ် နီကယ် မန်းဂနိစ် အောက်ဆိုဒ်)
အားနည်းချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးခြင်း၊ လက်ရှိတွင် ဤဘက်ထရီအမျိုးအစားကို ထောက်ပံ့မှု မရှိနီးပါးဖြစ်နေသည်။ လီသီယမ်ဈေးနှုန်းကို စိတ်ဝင်စားမှုရှိနေသည်။
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ လိုအပ်မှုကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ Renault ကုမ္ပဏီက ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားသော ဤနည်းပညာသည် NMC ၏ စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ၊ LFP ၏ ဈေးနှုန်းသက်သာမှုနှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံမှု၊ နှင့် ၁၅ မိနစ်အောက် အားပြန်သွင်းနိုင်သည့်အချိန်တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။
အားနည်းချက်များ- ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးသည်။
လီသီယမ်-ဆာလဖာ (LITHIUM-SULFUR)
အားသာချက်များ- ဒေဝါလီခံသွားသော ဆွီဒင်ဘက်ထရီထုတ်လုပ်သူ Northvolt ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအများစုကို ဝယ်ယူခဲ့သည့် Stellantis ၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အမေရိကန် စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီ Lyten က ဤနည်းပညာသည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နှစ်ဆကျော် ပိုမိုများပြားသည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းသည် နီကယ်၊ ကိုဘော့နှင့် မန်းဂနိစ်တို့ကို အသုံးပြုရန် မလိုအပ်ဘဲ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအချို့ကို မြောက်အမေရိကနှင့် ဥရောပတွင် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်နိုင်သောကြောင့် ပိုမိုအမှီအခိုကင်းစွာ ရပ်တည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။
အားနည်းချက်များ- ၂၀၂၈ ခုနှစ်မတိုင်မီ အသုံးပြုနိုင်ဦးမည် မဟုတ်သေးပါ။
SOLID-STATE ဘက်ထရီများ
အစိုင်အခဲ အီလက်ထရိုလိုက် (ပိုလီမာ၊ ကြွေ)သည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းနည်းပညာ၏ အရည် အီလက် ထရိုလိုက်နေရာတွင် အစားထိုးဝင်ရောက်သည့်နည်းပညာဖြစ်သည်။
အားသာချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ ပိုမိုမြင့်မားခြင်း၊ ပိုမိုပေါ့ပါးခြင်း၊ မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်ခြင်း။
အားနည်းချက်များ: ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးပြီး အကြီးစားထုတ်လုပ်နိုင်မှု မရှိသေးပါ။
Sources: Reuters with futura-sciences.com, Plastec , Saft (TotalEnergies), Renault, Arkema, other companies.
ဟန်ဆာလ်ပူရ်၊ အိန္ဒိယ (Reuters) – ဂျပန် ဆူဇူကီး ကားကုမ္ပဏီ Suzuki Motor သည် လာမည့် ငါးနှစ်မှ ခြောက်နှစ်အတွင်း အိန္ဒိယတွင် ၇၀၀ ဘီလီယံ ရူပီး (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံ) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည်ဟု မန်နေဂျင်းဘုတ်ဥက္ကဌက အင်္ဂါနေ့က ကြေညာခဲ့ပြီးထိုနေ့တွင်ပင် ကုမ္ပဏီ၏ ပထမဆုံး လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုကို ပထမဆုံး စတင်ခဲ့သည်။
ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယမြောက်အကြီးဆုံးကားဈေးကွက်ရရှိထားသည့် ဆူဇူကီး သည် အိန္ဒိယတွင် ယင်း၏ ဈေးကွက်ဦးဆောင်ထားမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး၊ Maruti Suzuki (MRTI.NS) တွင် ရှယ်ယာ အများစုပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ဆူဇူကီးသည် အိန္ဒိယတွင် အရောင်းနှင့်ဝင်ငွေ အများဆုံးရရှိထားသည်။
လျှပ်စစ်ကားများ အရောင်းကျဆင်းနေသော်လည်း အိန္ဒိယသည် ဆူဇူကီးကား၏ လျှပ်စစ်ကားများ ထုတ် လုပ်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပင်မဗဟိုဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါကားများကို ဂျပန်သို့ပါ ပြန်လည် တင်ပို့မည့်အပြင် ဥရောပနှင့် အခြားနိုင်ငံ ၁၀၀ခန့်သို့ တင်ပို့ရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။
Maruti က အင်္ဂါနေ့တွင် ဂူဂျာရတ် စက်ရုံ၌ အလယ်အလတ်အရွယ် SUV မော်ဒယ် "e Vitara" ကို စတင် ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကားသည် Hyundai၏ Creta နှင့် Mahindra ၏ XEV 9e တို့နှင့် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်လာ လိမ့်မည်။
ဆူဇူကီးကားကုမ္ပဏီဥက္ကဋ္ဌ တိုရှီဟိရိုဇူဆူကီးက ယခုစက်ရုံကြီးသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးမားဆုံး ထုတ်လုပ်ရေးပင်မဗဟိုဖြစ်လာပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကားအစီး တစ်သန်းထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ပြောဆိုသည်။
အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာမိုဒီ ကလည်း ထိုအခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုစက်ရုံကို "Make in India" ပန်းတိုင်အတွက် ကြီးမားသော ခုန်ကျော်လွှားမှုအဆင့်တစ်ခုဟု သုံးနှုံးခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
မိုဒီသည် ဂျပန်နိုင်ငံသိုု့ မကြာမီ သွားမည့်အစီအစဉ်ရှိပြီး၊ Maruti သည် အိန္ဒိယ-ဂျပန် စီးပွားရေးနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ချည်နှောင်မှုများ အတွက် ဥပမာကောင်းကြီးတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သူက ပြောသည်။
ထို့အပြင်သူက အိန္ဒိယပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များကို ပြည်သူများ အားပေးဝယ်ယူရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး မည်သည့်နေရာက ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများလာပါစေ ယင်းသည် အမှုထားးစရာမလိုဘဲ အိန္ဒိယမြေပေါ်တွင် ထုတ်လုပ်သည့် မည်သည့်ပစ္စည်းမဆိုပါဝင်ကြောင်းလည်း သူကဆက်လက်ပြောဆိုသည်။
(အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာ = ၈၇.၅၀၆၀ အိန္ဒိယ ရူပီး)
၂၅ ဩဂုတ်၊၂၀၂၅-
တရုတ်နိုင်ငံရှိ တရားရုံးတစ်ခုတွင် အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ဦးက သူမ၏ အသက် ၁၉ နှစ် အရွယ် ချစ်သူကောင်လေးကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုဂိုဏ်းတစ်ခုသို့ ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ (အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၁၄,၀၀၀) ဖြင့် ရောင်းချခဲ့သည့်အမှုအား ကြားနာစစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။
ဟွမ်ဟု လူအများကသိကြသည့် အဆိုပါလူငယ်သည် ၎င်း၏မိသားစုမှ ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ (အမေရိကန် ဒေါ် လာ၄၈,၀၀၀)ပေးပြီးပြန်ရွေးခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ်ဇွန်လကုန်တွင် လိမ်လည်သူဂိုဏ်းမှ ပြန်လည်လွတ်မြောက် လာခဲ့သည်။
သူသည် ထိုနေရာတွင် လေးလနီးပါးကြာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး မကြာခဏ ရိုက်နှက်ခံရကာ နောက်ဆုံးတွင် နားမကြားဖြစ်ခဲ့ရသည်။
ဟွမ်၏အစ်မက သူမ၏အစ်ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒုက္ခများကို အွန်လိုင်းတွင် မျှဝေခဲ့ပြီးနောက် ဤအမှု သည် တရုတ်ပြည်မကြီးရှိ လူမှုမီဒီယာများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူအများ စိတ်ဝင်စားခြင်း ခံခဲ့ရကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံထုတ် Xiaoxiang Morning Herald သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။
ဟွမ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလတွင် တောင်ပိုင်း ကွမ်တုံပြည်နယ်၊ ကွမ်ကျိုးမြို့ရှိ ဘိလိယက် ခန်းမတစ်ခုတွင် သူ့ချစ်သူဖြစ်သူ ကျိုးနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ဟွမ်သည် သူမအား ချစ်မိသွားပြီးနောက် သူမ ငှားရမ်းထားသည့် တိုက်ခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့သည်။
ကျိုးက သူမသည် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဖူကျန့်ပြည်နယ်မှဖြစ်ကြောင်းနှင့် သူမ၏မိဘများသည် တစ်နိုင်ငံ လုံးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရှိကြောင်း ဟွမ်အား ပြောပြခဲ့သည်။
ဟွမ်သည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေသောကြောင့် ကျိုးက သူ့မိသားစုက လုပ်ငန်းအချို့ လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလုပ်ရှာရန် သူမက သူ့ကို စည်းရုံးခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့တွင် ဟွမ်သည် မိသားစုကို မပြောဘဲ ကျိုးနှင့်အတူ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့် ထွက်ခွာခဲ့သည်။
“သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာပို့စ်ကို မြင်မှပဲ သူ ထိုင်းရောက်နေပြီဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။
ထို့နောက် ထိုစုံတွဲသည် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်သို့ သွားခဲ့ကြပြီး လက်နက်ကိုင်အမျိုးသားတစ်ဦးက သူတို့ကို လာရောက်ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ကာ ဟွမ်၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် မိုဘိုင်းဖုန်းကို သိမ်းယူခဲ့သည်။
ဟွမ်က သူ့ဖုန်းနှင့် ခဏလောက် ဆော့ကစားရန် ခွင့်ပြုပေးရန် ကျိုးကို တောင်းပန်ခဲ့ပြီး သူမက သဘော တူခဲ့သည်။ သူသည် မိသားစုကို အကူအညီတောင်းသည့် မက်ဆေ့ချ်ပို့ရန် ဖုန်းကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး မိသားစု ကလည်း တရုတ်ရဲတပ်ဖွဲ့ထံ ချက်ချင်းဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
ထို့နောက် ဟွမ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ Kaixuan ဟုခေါ်သော အဆောက်အအုံဝင်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိ သွားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုနေရာတွင် သူ့ဆံပင်ကို ရိတ်ပစ်ခံခဲ့ရပြီး သူ့ကို တယ်လီကွန်းလိမ်လည်မှုများ လုပ် ဆောင်ရန် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြောင်း ဟွမ်က ပြောသည်။
သူသည် တစ်နေ့လျှင် ၁၆ နာရီမှ ၂၀ နာရီအထိ အလုပ်လုပ်ခဲ့ရသည်။ သို့သော်လည်း သားကောင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ အောင်မြင်စွာ လိမ်လည်နိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အဆောက်အအုံဝင်းရှိ မန်နေဂျာများက သူ့ခါးကို သံတုတ်ဖြင့် မကြာခဏရိုက်နှက်ပြီး သူ၏နားရွက်များကိုပါ ဖြတ်ရိုက်ခဲ့ကြသည်။
ရလဒ်အနေဖြင့် ဟွမ်သည် နားမကြားတော့ဘဲ ကိုယ်အလေးချိန် ၁၀ ကီလိုဂရမ်ကျော် ကျသွားခဲ့သည်။
ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ဟွမ်ကိုဝယ်ရန်အတွက် ကျိုးကို ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ ပေးခဲ့ရသည့်အတွက် ဟွမ်၏ မိသားစုမှ လျော်ကြေးအချို့ပေးနိုင်ပါက ဟွမ်ကို ပြန်လွှတ်ပေးရန် နောက်ပိုင်းတွင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိ Chaoshan ကုန်သည်များအသင်း၏ အကူအညီဖြင့် ရွေးရမည့်ငွေပမာဏကို ညှိနှိုင်း ခဲ့ပြီးနောက် ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ ဖြင့် သဘောတူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟုသိရသည်။
ဟွမ်သည် ဇွန်လတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ သူ၏ချစ်သူကောင်မလေးသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၁၀ ရက်ကြာ ခရီးသွားခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်ရောက်သည့်အခါ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။
.အဆိုပါအမှုကို မူလက ဇူလိုင်လကုန်တွင် ကြားနာစစ်ဆေးရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း လူသိရှင်ကြား မကြေညာထားသည့် ရက်တစ်ရက်သို့ ရွှေ့ဆိုင်းထားသည်။
ဟွမ်၏အစ်မဖြစ်သူ၏ ပြောပြချက်အရ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွင် သက်သေအထောက်အထားများ စုဆောင်းရန် ခက်ခဲသောကြောင့် ဤအမှုသည် ရှုပ်ထွေးကြောင်း ရဲအရာရှိများက သူမကို ပြောခဲ့သည်ဟုသိရသည်။
“အချစ်ရူးရူးနေတဲ့ ကျွန်မမောင်လေးဟာ သူ့ချစ်သူကောင်မလေးရဲ့ ဦးနှောက်အကျင်းခံလိုက်ရတာပါ” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။ “ဒီကောင်မလေးက အသက် ၁၇ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ဒီလောက် ရက်စက် တဲ့အလုပ်မျိုးတွေ လုပ်လိမ့်မယ်လို့ ဘယ်သူထင်မိမှာလဲ” ဟု သူမက ပြောသည်။
Source : South China Morning Post
၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
နယူးယောက်ပြည်နယ်၊ ဝက်စ်ဘူရီမြို့ရှိ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံတစ်ခုတွင် သံလိုက်စက် ကွင်းပဲ့တင်သံ ရုပ်ပုံဖော်စက် (MRI) ထဲသို့ ဆွဲငင်ခံရပြီးနောက် လောင်းအိုင်လန်မှ အသက် ၆၁ နှစ်အရွယ် ကိတ် မက်အဲလိစ်တာ သေဆုံးသွားကြောင်း အာဏာပိုင်များက အတည်ပြုခဲ့သည်။
အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်သည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က Nassau Open MRI တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မက်အဲလိစ်တာသည် သူ၏ဇနီးဖြစ်သူ Adrienne Jones-McAllister ဒူးကို စကင်ဖတ်ရန်အတွက် လိုက်ပါလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဇနီးဖြစ်သူAdrienne ၏ ပြောကြားချက်အရ သူမ၏ခင်ပွန်းသည် စကင်ဖတ်သည့် စားပွဲမှ သူမ မတ်တပ်ထရပ်နိုင်ဖို့ ကူညီရန်အတွက် MRI အခန်းထဲသို့ ဝင်ရောက်သွားစဉ် အားပြင်းသော သံလိုက်စက်ကွင်းတစ်ခုက စတင်အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
"သူ့ကိုယ်လုံးက ပျော့ခွေသွားတယ်" ဟု News 12 Long Island သို့ သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။ "ကျွန်မ လက်ထဲမှာ သူ ပျော့ခွေသွားတာ အခုထိ ကျွန်မ ဦးနှောက်ထဲမှာ စွဲနေတုန်းပဲ" ဟု ဆိုသည်။
Adrienne နှင့် တာဝန်ကျ MRI နည်းပညာရှင်တို့က မက်အဲလိစ်တာကို စက်မှ ဆွဲထုတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
မက်အဲလိစ်တာသည် လေးလံသော သော့နှင့် သံကြိုးကြီးကို ဝတ်ဆင်ထားခဲ့ပြီး ယင်းသံကြိုးကြောင့် အားပြင်းသော MRI သံလိုက်စက်က သူ့အား စက်ထဲသို့ ဆွဲသွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေကြောင့် သူ့ကို ဆေးရုံသို့ အလျင်အမြန် ပို့ဆောင်ခဲ့သော် လည်း နောက်တစ်နေ့တွင် ဒဏ်ရာများဖြင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။
Adrienne က သူမ၏ခင်ပွန်းသည် ကိုယ်အလေးချိန် လေ့ကျင့်ခန်းများအတွက် အလေးချိန် ပေါင် ၂၀ ရှိသော သံကြိုးကို ပုံမှန်ဝတ်ဆင်လေ့ရှိပြီး ယင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံသို့လည်း ယခင်က ရောက်ဖူးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
"အဲ့ဒီလူ (နည်းပညာရှင်) က အဲ့ဒီသံကြိုးကို ပထမဆုံးအကြိမ် မြင်တာမဟုတ်ဘူး။ သူတို့ အရင်ကလည်း အဲ့ဒီအကြောင်း ပြောဖူးတယ်" ဟု သူမက ဆိုသည်။
Nassau ကောင်တီရဲဌာန၏ လူသတ်မှု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအချိန်အထိ မည်သည့် စွဲချက်မှ မတင်ရသေးပေ။
အဆိုပါ ကြေကွဲဖွယ်ရာ ဖြစ်ရပ်အပြီးတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရှင်များက MRI ဘေးကင်းရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၏ အရေးကြီးပုံကို ပြောကြားခဲ့ကြသည်။
North Shore တက္ကသိုလ်ဆေးရုံမှ ဆရာဝန် Payal Sud က "အန္တရာယ်တွေက အလွန်ကြီးမားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘေးကင်းရေး ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ အားလုံးကို ဘာကြောင့် လုပ်ထားရတာ လဲဆိုတာကိုလည်း ထောက်ပြနေပါတယ်" ဟု CBS New York သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
MRI စက်၏ ပြင်းထန်သော သံလိုက်စက်ကွင်းကြောင့် လူနာများအား MRI စကင်မဖတ်မီ လက်ဝတ်ရတနာများ၊ ခါးပတ်များ၊ အချို့အဝတ်အစားများ အပါအဝင် သတ္တုပစ္စည်းများ အားလုံးကို ဖယ်ရှားရန် လိုအပ်သည်။
"အဲဒါက သံလိုက်စက်ကွင်းရဲ့ အလယ်ဗဟိုကို ဝင်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ တော်ပီဒိုလိုမျိုးနှင့်တူသွားလိမ့်မယ်" ဟု ဆေးရုံ၏ ပုံရိပ်ဖော်ဝန်ဆောင်မှုဌာန ဒါရိုက်တာ Charles Winterfeldt က CBS New York သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
Source:hindustantimes.com
၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
ဆော်ဒီအာရေဗျ တော်ဝင်မင်းသားတစ်ပါးဖြစ်သူ မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလစ် အလ်-ဆော့ဒ် (Prince Al-Waleed bin Khalid Al-Saud) သည် လန်ဒန်တွင် ၂၀၀၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော ကြောက်မက်ဖွယ် ကားမတော်တဆမှုတစ်ခုကြောင့် ၁၅ နှစ်သားအရွယ်ကတည်းက သတိမေ့မြောခဲ့ရာ ဆယ်စုနှစ် နှစ်စုကျော်အကြာ ယခုအခါ အသက် ၃၆ နှစ်တွင် ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သည်။
ထိုဆိုးရွားသည့် မတော်တဆမှုတွင် မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် ဦးနှောက်သွေးကြောပေါက်ကာ ကိုယ်တွင်းသွေးယိုစီးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ "အိပ်ပျော်နေသော မင်းသား" ဟု လူသိများသော ၎င်းအား ဆေးရုံတွင် အသက်ရှူစက်ဖြင့် ထိန်းထားခဲ့သော်လည်း သတိအပြည့်အဝ ပြန်လည်မရရှိခဲ့ပေ။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် မင်းသား ခါလက်ဒ် ဘင် တာလာ အလ် ဆော့ဒ် (Prince Khaled bin Talal Al Saud) ၏ အကြီးဆုံးသားဖြစ်ပြီး ဖခင်ဖြစ်သူက ယနေ့ X (ယခင် Twitter) တွင် ဝမ်းနည်းဖွယ်ပို့စ်တစ်ခုဖြင့် သားဖြစ်သူ၏ ကွယ်လွန်ခြင်းကို အတည်ပြုခဲ့သည်။
ကုရ်အာန်ကျမ်းလာ စာသားတစ်ခုကို ကိုးကား၍ သူက "အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏ အလိုတော်နှင့် ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ယုံကြည်သောနှလုံးသားများဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ချစ်လှစွာသောသား၊ မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလက်ဒ် ဘင် တာလာ ဘင် အဘ်ဒူလာဇစ် အလ် ဆော့ဒ် သည် ယနေ့ ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်ပါသဖြင့် အလွန်အမင်း အလွန်ပင်ဝမ်းနည်းကြေကွဲစွာကြရပါသည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ် ကောင်းကင်ဘုံသို့ ပို့ ဆောင်ပါစေ" ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် လန်ဒန်ရှိ စစ်ကောလိပ်တွင် ပညာသင်ကြားနေစဉ် ဆိုးရွားပြင်းထန်လှသော ကားမတော်တဆမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ မတော်တဆမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဆော်ဒီအာရေဗျ မြို့တော် ရီယာ့ဒ် (Riyadh) ရှိ King Abdulaziz Medical City ဆေးရုံသို့ တင်ပို့ခဲ့ရပြီး ထိုအချိန်မှစ၍ သတိမေ့မြောနေခဲ့သည်။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်၏ ဖခင်သည် သားဖြစ်သူ တစ်နေ့နေ့တွင် အပြည့်အဝ ပြန်လည် သက်သာလာမည်ဟု မျှော်လင့်ချက်ကို ဘယ်သောအခါမျှ လက်မလွှတ်ခဲ့ပေ။ သူသည် မင်းသားအား ပြုစုစောင့်ရှောက်ရာတွင် ဆက်လက်ပါဝင်ခဲ့ပြီး အသက်ကယ်စက်ဖြုတ်ရန် တောင်းဆိုမှုများကို ပြတ်ပြတ် သားသား ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။
ကွယ်လွန်ကြောင်း ကြေညာပြီးနောက် "အိပ်ပျော်နေသော မင်းသား" (Sleeping Prince) ဟက်ရှ်တက်ဂ် hashtag သည် လူမှုမီဒီယာတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခေတ်စားခဲ့ပြီး ထောင်နှင့်ချီသော လူများက ဝမ်းနည်းကြောင်း သဝဏ်လွှာများ ပေးပို့ခဲ့ကြသည်။
"မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလက်ဒ် ကောင်းရာဘုံဘဝ ရောက်ပါစေ။ သူ့ကိုချစ်ခင်ရသူများအတွက် အနက်ရှိုင်းဆုံး ဝမ်းနည်းကြေကွဲမိပါတယ်" ဟု တစ်ဦးက ရေးသားခဲ့သည်။ "ကမ္ဘာမြေပေါ်က မင်းရဲ့အချိန်တွေဟာ မင်းရဲ့မိသားစုနဲ့ ကမ္ဘာအတွက် ကောင်းချီးမင်္ဂလာပါပဲ" ဟု နောက်တစ်ဦးက ဆိုသည်။ "နူးညံ့သိမ်မွေ့တဲ့ သူရဲ့ဝိညာဉ် ငြိမ်းချမ်းစွာ အနားယူနိုင်ပါစေ" ဟု တတိယတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
မင်းသားအတွက် နာရေးဆုတောင်းပွဲများကို ယနေ့ ရီယာ့ဒ်ရှိ Imam Turki bin Abdullah Mosque တွင် ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်သည်။
Source: nypost.com
၈ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ထံ ပေးပို့သောအမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏
ကုန်သွယ်အခွန် သဝဏ်လွှာကိစ္စဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း ရှင်းလင်းပြောကြားရာ အပြည့်အစုံကိုဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
၇ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံမှ E sports အသင်းဖြစ်တဲ့ YG Yangon Galactic ဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့် E sports World Cup ပြိုင်ပွဲတွင် ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံ ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ရန်ကုန်မြို့သို့ပြန်လည်ရောက်ရှိလာရာ ရန်ကုန်လေဆိပ်၌ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းအပါအဝင် ပြည်သူများက သောင်းသောင်းဖျဖျ ကြိုဆို ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြပါတယ်။
ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၊ ရီယာဒ်မြို့တွင် ဇူလိုင်(၂၅) ရက်နေ့မှ ဩဂုတ်(၃)ရက်နေ့အထိ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့အဆင့် Esports World Cup ပြိုင်ပွဲရဲ့ PUBG Mobile အားကစားနည်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းက ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုဖလား ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပါတယ်။
YG (Yangon Galacticos)အသင်း တွင် အုပ်ချုပ်သူ/နည်းပြ အားကစားသမား စုစုပေါင်း အဖွဲ့ဝင်(၈)ဦး သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
YG (Yangon Galacticos)အသင်းသည် ဩဂုတ် (၇)ရက် နံနက် (၁၁)နာရီ(၃၀)မိနစ်အချိန်က ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်သို့ လေကြောင်းခရီးဖြင့်ပြန်လည်ရောက်ရှိရာ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းနှင့် တာဝန်ရှိသူများ၊ မြန်မာနိုင်ငံ E sports အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူများ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အားကစား အောင်နိုင်ရေး အထောက်အကူပြုအဖွဲ့ဝင်များ၊အားကစားနှင့် ကာယပညာသိပ္ပံ (ရန်ကုန်)မှ ကျောင်းသား/ ကျောင်းသူများနှင့် အားကစားဝါသနာရှင် ပြည်သူများက ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းသည် အိမ်ရှင်ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ထိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဗီယက်နမ်၊ မွန်ဂိုလီးယား၊ နီပေါ၊ ပါကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ တရုတ်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ တူရကီ၊ အီဂျစ်၊ ဘရာဇီး၊ ဥရောပ စသည့် လက်ရွေးစင်(၁၆)နိုင်ငံမှ ထိပ်သီး(၂၄)သင်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်ကစားခဲ့ပါတယ်။
ယင်းပြိုင်ပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းက ပထမ၊ တရုတ် နိုင်ငံက ဒုတိယ၊ မွန်ဂိုလီးယားနိုင်ငံက တတိယရရှိခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။
YG(Yangon Galacticos) သည် E sports World Cup PUBG Mobile ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံရွှေတံဆိပ်ဆု နှင့်အတူ ဆုကြေးငွေ ဒေါ်လာ ၅၅၀,၀၀၀ပါ ဆုချီးမြှင့် ခြင်းခံခဲ့ရသည်။
ပြိုင်ပွဲသို့ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံပေါင်း (၁၀၀)ကျော်ခန့်မှ လက်ရွေးစင်အသင်းပေါင်း (၁၀၀၀)ကျော်ခန့်ရှိပြီး Professional ကစားသမား (၅၀၀၀)ခန့်ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
#ymg/mnn
၂ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄
ရွှေလီ-မူဆယ် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မာရသွန်အပြေးပြိုင်ပွဲကို ၂၀၂၃ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းယူနန်ပြည်နယ် ရွှေလီမြို့မှာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီပြိုင်ပွဲကို မြန်မာနှင့်တရုတ်နှစ်နိုင်ငံမှ အပြေးသမားပေါင်း ၇၀၀၀ကျော်ဟာ အမျိုးအစားလေးမျိုးမှာ ဆင်နွှဲယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
Source CCTV+
၁၈ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃
၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ ဒုတိယအဆင့်ပွဲစဉ်အဖြစ် မြန်မာလက်ရွေးစင်ဘောလုံးအသင်း နှင့် ယှဉ်ပြိုင်မယ့် မြောက်ကိုရီးယားလက်ရွေးစင်ဘောလုံးအသင်း ရန်ကုန်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်သို့ ယနေ့ နိုဝင်ဘာ ၁၈ရက် ညပိုင်းက ရောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။
မြောက်ကိုရီးယားအသင်းဟာ ရန်ကုန်မြို့ Inya Lake Hotel တွင် တည်းခိုမည်ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာလ ၁၉ရက်နေ့မှ စတင်ကာ လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်များ စတင်လုပ်ဆောင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာအသင်းနှင့်မြောက်ကိုရီးယားအသင်းတို့သည် နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် ညနေ (၄)နာရီတွင် ရန်ကုန်မြို့ သုဝဏ္ဏအားကစားကွင်းကြီးထဲတွင် ယှဉ်ပြိုင်ကစားကြပါလိမ့်မယ်။
မြန်မာ - မြောက်ကိုရီးယား ပွဲစဥ်အတွက် လက်မှတ်များကို အထူးတန်း ၅၀၀၀ ကျပ်၊ ရိုးရိုးတန်း ၂၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချသွားမယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ယင်းပွဲစဥ်အတွက် လက်မှတ်များကို နိုဝင်ဘာ ၂၀ရက်တွင် နံနက် ၁၀နာရီမှ ညနေ ၄ နာရီအထိလည်းကောင်း ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁ရက်တွင် နံနက် ၁၀နာရီမှ နေ့လယ် ၂နာရီအထိ လည်းကောင်းမြန်မာနိုင်ငံ ဘောလုံး အဖွဲ့ချုပ်တွင် ဝယ်ယူနိုင်ကြပါတယ်။ ယင်းအပြင် နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် ၊ နေ့လယ် ၂နာရီမှ စတင်၍ အထူးတန်း လက်မှတ်များကိုသုဝဏ္ဏကွင်း (Gate-2) ၌ လည်းကောင်း၊ ရိုးရိုးတန်း လက်မှတ်များကို သုဝဏ္ဏကွင်း (Gate-8)၌ လည်း ကောင်း ဝယ်ယူနိုင်မယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။
-ymg/knl
"ကမ္ဘာ့လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ဘက်ထရီနည်းပညာများက မည်မျှအကျိုးသက်ရောက် မှုရှိနေကြောင်းနှင့် လက်ရှိနှင့်နောင်လာမည့် ဘက်ထရီနည်းပညာများ အကြောင်းကို လေ့လာရေးသား ထားသည့် သုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး"
ဩဂုတ် ၂၅ (ရိုက်တာ) - ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီများသည် လျှပ်စစ်ကားများ (EVs) အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များကို လျှော့ချရန်နှင့် အချို့သော အရေးကြီးသည့် သတ္တုတွင်းထွက်များအပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်၍ ဆိုဒီယမ်နှင့် ဆာလဖာကဲ့သို့သော ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် အခြားသော ဆန်းသစ်သည့် ဓာတုဗေဒနည်းလမ်းများ အသုံးပြုထားသည့် ဘက်ထရီနည်းပညာသစ်များကို အပြိုင် အဆိုင် တီထွင်ထုတ်လုပ်နေကြသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ဘက်ထရီဆဲလ် ထုတ်လုပ်မှု၏ ၈၅% နှင့် ယနေ့ခေတ် EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း အမျိုးအစားနှစ်ခုတွင် အသုံးပြုသည့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ ကို ပြုပြင်ခြင်း၏ ၉၀% ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။
ဘက်ထရီနည်းပညာသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေသော်လည်း အခြေခံနည်းစဉ်မှာမူ မပြောင်းလဲဘဲ - ကက်သုတ် (cathode)၊ အန်နုတ် (anode) နှင့် အီလက်ထရိုလိုက် (electrolyte) ဟူသော အဓိက အစိတ်အပိုင်း သုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားဆဲ ဖြစ်သည်။
ကားထုတ်လုပ်သူများက ရေရှည်အတွက် ရွေးချယ်စရာများကို ချိန်ဆနေကြသည်နှင့်အညီ၊ လက်ရှိ အသုံးပြုနေသော သို့မဟုတ် တီထွင်နေဆဲဖြစ်သော ဘက်ထရီအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို အောက်တွင် လေ့လာနိုင်ပါသည်။
လိဒ် LEAD
ကားစက်နှိုးရန်အတွက် လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ၆ ဗို့ သို့မဟုတ် ၁၂ ဗို့ ဘက်ထရီများတွင် အသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ဈေးသက်သာပြီး အစွန်းရောက် ရာသီဥတုအခြေအနေများတွင် အလုပ်လုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- လေးလံပြီး စွမ်းအင်နည်းပါးသည်။
နီကယ်-ကက်မီယမ် (NI-CD)
အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဘက်ထရီများ ဖြစ်သည်။
နီကယ်-မက်တယ် ဟိုက်ဒရိုက် (NI-MH)
၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် Toyota ၏ ပထမဆုံး Prius တွင် အသုံးပြုခဲ့သော နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဟိုက်ဘရစ် ကားများ၏ ရှေ့ပြေးဘက်ထရီဖြစ်သည်။
ဆိုဒီယမ် နီကယ် ကလိုရိုက်
ပြင်သစ်စာတိုက်လုပ်ငန်း၏ Venturi ကားများတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- ပိုမိုသေးငယ်ပြီး လက်ရှိကားများကို ပြောင်းလဲရန်မလိုဘဲ တပ်ဆင်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်း တစ်နာရီ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ နှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ ၁၀၀ သာ ကန့်သတ်ထားသည်။
လီသီယမ် မက်တယ် ပိုလီမာ (LMP)
ယခု ရပ်ဆိုင်းသွားပြီဖြစ်သော Bolloré Pininfarina BlueCar မော်ဒယ်နှင့် ပါရီမြို့၏ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း Autolib တွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် ယင်းနည်းပညာကို အများအားဖြင့် စွမ်းအင်သိုလှောင်မှု၊ ဘတ်စ်ကားများနှင့် ဓာတ်ရထားများတွင် အဓိကအသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ကက်ပစီတာ (capacitor) နိယာမပေါ် အခြေခံထားသော "ခြောက်သွေ့သည့်" နည်း ပညာဖြစ်ပြီး စက်မှုလုပ်ငန်းစဉ် ပိုမိုလွယ်ကူသည်။
အားနည်းချက်များ-ဘက်ထရီကို ကြိုတင်အပူပေးရန်နှင့် သတ်မှတ်အပူချိန်တစ်ခုတွင် ယင်းကိုထိန်းသိမ်း ထားရန် လိုအပ်သည်။
လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း (LITHIUM-ION)
ယနေ့ခေတ်တွင် အတွင်ကျယ်ဆုံး နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဖုန်းနှင့် လက်ပ်တော့ဘက်ထရီများ၊ လျှပ်စစ် ကားများနှင့် အခြားကိရိယာများတွင် အသုံးပြုသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် Sony မှ ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- လီသီယမ်သည် ယူရေနီယမ်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် စွမ်းအင်အပြည့်ဝဆုံး သတ္တု ဖြစ်သည်။ အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်းနှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး တိုးတက်လာခြင်း၊ အားသွင်းမှတ်ဉာဏ် (charge memory) မရှိဘဲ အားအမြန်သွင်းခြင်းနှင့် အနှေးသွင်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပြုလုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ-အလေးချိန်နှင့် ပြင်ပအခြေအနေများ (အအေး၊ တုန်ခါမှု) ကို ခံနိုင်ရည်နည်းပါးခြင်း၊ အပူလွန်ကဲမှုအန္တရာယ်ကို အနီးကပ် ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်သော "အရည်" ဘက်ထရီများဟု ခေါ်ဆိုနေ ကြသည့် အမျိုးအစားဖြစ်သည်။
EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော LI-ION နည်းပညာ မိသားစု နှစ်ခု
NMC (နီကယ် မန်းဂနိစ် ကိုဘော့)
စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော်လည်း ဈေးနှုန်းမှာ ကြီးမားသော ယာဉ်ကြီးများအတွက် ပိုမို သင့်တော်သည်။ ကိုဘော့ကို အဓိကအားဖြင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံမှ ရရှိပြီး အဆိုပါသတ္တုကို ထုတ်ယူသည့် အခြေအနေများမှာ မဟာဗျူဟာမြောက်နှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ရှိနေသည်။
LFP (လီသီယမ် အိုင်ယွန်း ဖော့စဖိတ်)
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ၊ ဈေးနှုန်းပိုမိုသက်သာသောကြောင့် ယာဉ်ငယ်များ အတွက် သင့်တော်သည်။
အားနည်းချက်များ-NMC ထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးသည်။
ဆိုဒီယမ်-အိုင်းယွန်း (SODIUM-ION)
အားသာချက်များ- လက်ရှိတွင် ဝယ်လိုအားမြင့်မားနေသော လီသီယမ်၊ နီကယ် သို့မဟုတ် ကိုဘော့တို့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ အလူမီနီယမ်၊ သံနှင့် မန်းဂနိစ် manganese တို့ဖြင့် အစားထိုးထားသည်။ ဆိုဒီယမ်သည် လီသီယမ်ထက် ပိုမိုပေါများသောကြောင့် ထုတ်ယူခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့ခြင်းတို့မှာ ပိုမို လွယ်ကူပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည်။
မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်၊ အားပြန်သွင်းသည့် အကြိမ်ရေ ၅၀,၀၀၀ အထိ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း ထက် ၅ ဆ မှ ၁၀ ဆ အထိ ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။
LNMO (လီသီယမ် နီကယ် မန်းဂနိစ် အောက်ဆိုဒ်)
အားနည်းချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးခြင်း၊ လက်ရှိတွင် ဤဘက်ထရီအမျိုးအစားကို ထောက်ပံ့မှု မရှိနီးပါးဖြစ်နေသည်။ လီသီယမ်ဈေးနှုန်းကို စိတ်ဝင်စားမှုရှိနေသည်။
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ လိုအပ်မှုကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ Renault ကုမ္ပဏီက ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားသော ဤနည်းပညာသည် NMC ၏ စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ၊ LFP ၏ ဈေးနှုန်းသက်သာမှုနှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံမှု၊ နှင့် ၁၅ မိနစ်အောက် အားပြန်သွင်းနိုင်သည့်အချိန်တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။
အားနည်းချက်များ- ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးသည်။
လီသီယမ်-ဆာလဖာ (LITHIUM-SULFUR)
အားသာချက်များ- ဒေဝါလီခံသွားသော ဆွီဒင်ဘက်ထရီထုတ်လုပ်သူ Northvolt ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအများစုကို ဝယ်ယူခဲ့သည့် Stellantis ၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အမေရိကန် စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီ Lyten က ဤနည်းပညာသည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နှစ်ဆကျော် ပိုမိုများပြားသည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းသည် နီကယ်၊ ကိုဘော့နှင့် မန်းဂနိစ်တို့ကို အသုံးပြုရန် မလိုအပ်ဘဲ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအချို့ကို မြောက်အမေရိကနှင့် ဥရောပတွင် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်နိုင်သောကြောင့် ပိုမိုအမှီအခိုကင်းစွာ ရပ်တည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။
အားနည်းချက်များ- ၂၀၂၈ ခုနှစ်မတိုင်မီ အသုံးပြုနိုင်ဦးမည် မဟုတ်သေးပါ။
SOLID-STATE ဘက်ထရီများ
အစိုင်အခဲ အီလက်ထရိုလိုက် (ပိုလီမာ၊ ကြွေ)သည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းနည်းပညာ၏ အရည် အီလက် ထရိုလိုက်နေရာတွင် အစားထိုးဝင်ရောက်သည့်နည်းပညာဖြစ်သည်။
အားသာချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ ပိုမိုမြင့်မားခြင်း၊ ပိုမိုပေါ့ပါးခြင်း၊ မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်ခြင်း။
အားနည်းချက်များ: ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးပြီး အကြီးစားထုတ်လုပ်နိုင်မှု မရှိသေးပါ။
Sources: Reuters with futura-sciences.com, Plastec , Saft (TotalEnergies), Renault, Arkema, other companies.
ဟန်ဆာလ်ပူရ်၊ အိန္ဒိယ (Reuters) – ဂျပန် ဆူဇူကီး ကားကုမ္ပဏီ Suzuki Motor သည် လာမည့် ငါးနှစ်မှ ခြောက်နှစ်အတွင်း အိန္ဒိယတွင် ၇၀၀ ဘီလီယံ ရူပီး (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံ) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည်ဟု မန်နေဂျင်းဘုတ်ဥက္ကဌက အင်္ဂါနေ့က ကြေညာခဲ့ပြီးထိုနေ့တွင်ပင် ကုမ္ပဏီ၏ ပထမဆုံး လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုကို ပထမဆုံး စတင်ခဲ့သည်။
ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယမြောက်အကြီးဆုံးကားဈေးကွက်ရရှိထားသည့် ဆူဇူကီး သည် အိန္ဒိယတွင် ယင်း၏ ဈေးကွက်ဦးဆောင်ထားမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး၊ Maruti Suzuki (MRTI.NS) တွင် ရှယ်ယာ အများစုပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ဆူဇူကီးသည် အိန္ဒိယတွင် အရောင်းနှင့်ဝင်ငွေ အများဆုံးရရှိထားသည်။
လျှပ်စစ်ကားများ အရောင်းကျဆင်းနေသော်လည်း အိန္ဒိယသည် ဆူဇူကီးကား၏ လျှပ်စစ်ကားများ ထုတ် လုပ်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပင်မဗဟိုဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါကားများကို ဂျပန်သို့ပါ ပြန်လည် တင်ပို့မည့်အပြင် ဥရောပနှင့် အခြားနိုင်ငံ ၁၀၀ခန့်သို့ တင်ပို့ရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။
Maruti က အင်္ဂါနေ့တွင် ဂူဂျာရတ် စက်ရုံ၌ အလယ်အလတ်အရွယ် SUV မော်ဒယ် "e Vitara" ကို စတင် ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကားသည် Hyundai၏ Creta နှင့် Mahindra ၏ XEV 9e တို့နှင့် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်လာ လိမ့်မည်။
ဆူဇူကီးကားကုမ္ပဏီဥက္ကဋ္ဌ တိုရှီဟိရိုဇူဆူကီးက ယခုစက်ရုံကြီးသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးမားဆုံး ထုတ်လုပ်ရေးပင်မဗဟိုဖြစ်လာပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကားအစီး တစ်သန်းထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ပြောဆိုသည်။
အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာမိုဒီ ကလည်း ထိုအခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုစက်ရုံကို "Make in India" ပန်းတိုင်အတွက် ကြီးမားသော ခုန်ကျော်လွှားမှုအဆင့်တစ်ခုဟု သုံးနှုံးခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
မိုဒီသည် ဂျပန်နိုင်ငံသိုု့ မကြာမီ သွားမည့်အစီအစဉ်ရှိပြီး၊ Maruti သည် အိန္ဒိယ-ဂျပန် စီးပွားရေးနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ချည်နှောင်မှုများ အတွက် ဥပမာကောင်းကြီးတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သူက ပြောသည်။
ထို့အပြင်သူက အိန္ဒိယပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များကို ပြည်သူများ အားပေးဝယ်ယူရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး မည်သည့်နေရာက ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများလာပါစေ ယင်းသည် အမှုထားးစရာမလိုဘဲ အိန္ဒိယမြေပေါ်တွင် ထုတ်လုပ်သည့် မည်သည့်ပစ္စည်းမဆိုပါဝင်ကြောင်းလည်း သူကဆက်လက်ပြောဆိုသည်။
(အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာ = ၈၇.၅၀၆၀ အိန္ဒိယ ရူပီး)
၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
၂၀၂၅ မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ လှုပ်ရှားခဲ့သော မဂ္ဂနီကျုဒ်(ပြင်းအား) ၇.၇ ရှိ ငလျင်ကြောင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၃,၈၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှ ၁,၀၀၀ ကီလိုမီတာကျော် ဝေးကွာသည့် ဘန်ကောက်မြို့တွင်လည်း ပြင်းထန်စွာ လှုပ်ရှားမှုများ ဖြစ်ပေါ်ပြီး အဆောက်အဦးတစ်ခု ပြိုကျသွားခဲ့သည်။
ဤငလျင် ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အစောပိုင်း ကနဦးခန့်မှန်းချက်များအရ ငလျင်သည် ပြတ်ရွေ့ကြော တစ်လျောက် ပုံမှန်မဟုတ်သော မြန်ဆန်လှသည့် အက်ကွဲအလျင်ဖြင့် လှုပ်ရှားခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြနေခဲ့ပြီး ၎င်းကို မြန်ဆန်လွန်းသော ပြတ်ရွေ့ (အသံထက်မြန်သော ငလျင်ကွဲပြတ်မှု) supershear rupture ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
ယခုအခါတွင် GFZ Helmholtz ဘူမိသိပ္ပံဌာနမှ Felipe Vera နှင့် မိတ်ဖက် သုတေသီများ၏ သုတေသနအသစ်က ဤအချက်ကို အတည်ပြုပြီး ငလျင်ကွဲပြတ်လှုပ်ရှားသည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပိုမိုရှင်း လင်းစွာ နားလည်နိုင်ရန် နည်းလမ်းများစွာ ပေါင်းစပ် လေ့လာထားသည်။
ထိုသုတေသနအရ မြန်မာငလျင်သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ငလျင်များထဲ၌ အမြန်ဆုံး အက်ကွဲအလျင်ဖြင့် လှုပ်ရှားခဲ့သည့် ငလျင်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြသထား သည်။ ဤသုတေသနကို The Seismic Record သုတေသနဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။
ငလျင် မဖြစ်ပွားမီနှင့် ဖြစ်ပြီးနောက် အလင်းရောင်သုံးဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် မြေပြင်သည် ပြတ်ရွေ့ကြော တစ်ဘက်တစ်ချက်တွင် မည်မျှအထိ အပြိုင်ရွေ့လျားခဲ့သည်ကို ပြန်လည် တွက်ချက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုအတူပင် ငလျင်မတိုင်မီနှင့် ဖြစ်ပြီးနောက် ဂြိုဟ်တုရေဒါဓာတ်ပုံများကို နှိုင်းယှဉ် ခြင်းဖြင့် မြေပြင် ထောင်လိုက်အရွေ့ပြောင်းမှုများကိုလည်း ပြန် လည်တွက်ချက်နိုင်ခဲ့သည်။
ဤဓာတ်ပုံများအရ ငလျင်ကြောင့်ကွဲပြတ်မှုသည် စစ်ကိုင်း ပြတ်ရွေ့ကြောအတိုင်း ကီလိုမီတာ ၅၀၀ အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ပြတ်ရွေ့ကြော၏အနောက်ဘက်အခြမ်းသည် မြောက်ဘက်သို့ ရွေ့သွားခဲ့ပြီး အရှေ့ဘက် အခြမ်းသည် တောင်ဘက်သို့ ရွေ့သွားခဲ့သည်ကိုတွေ့ရပြီး မန္တလေးမြို့အနီး ငလျင်ဗဟိုချက်အနီး၌ အများဆုံး မီတာ ၅ မီတာအထိ ရွေ့သွားခဲ့သည်။
ဤသုတေသန၏ သူတေသီများထဲမှ တစ်ဦးလည်းဖြစ်ပြီး GFZ ၏ မြေငလျင်ပညာဌာနမှူးဖြစ်သူ Frederik Tilmann က “ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်များကို သုံးသပ်ဆန်းစစ်ကြည့်သည့်အခါ ငလျင်ကြောင့် မြေပြင် ပေါ်တွင် အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ပုံသေအနေအထားအဖြစ်တွေ့မြင်ရသည်ဟုပြောသည်။ အဖွဲ့သည် ဥရောပ၊ ဂျပန်၊ ဩစတြေးလျနှင့် အလာစကာရှိ မြေငလျင်အခြေစိုက်စခန်းများကို မြေငလျင် အင်တင်နာ များအဖြစ် အသုံးပြုပြီး လျှောပြတ်မှု ပျံ့နှံ့သည့် လှုပ်ရှားမှုများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလေ့လာခဲ့သည်။ အင်တင်နာလှိုင်းများက လျှောပြတ်ထိပ် tip of the rupture ဘယ်နေရာမှာရှိသည်ကို အချိန်တိုင်း အတိ အကျ ခြေရာခံနိုင် စေခဲ့သည်” ဟု သူကဆက်ပြောသည်။
အများစုသော ငလျင်များတွင် လျှောပြတ်မှုသည် တစ်စက္ကန့်လျှင် ၃.၅ ကီလိုမီတာ (အကြမ်းဖျင်း တစ်နာရီလျှင် ၁၂,၅၀၀ ကီလိုမီတာ) ထက် နည်းသော အလျင်ဖြင့် ပျံ့နှံ့လေ့ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် မြေငလျင် shear ပြတ်ရွေ့လှိုင်းများ၏ အရလျင်ထက် အနည်းငယ် ပိုနည်းလေ့ရှိသည်။ အမှန်တကယ်အားဖြင့်လည်း ငလျင်စလှုပ်သည့်အဆင့်တွင် လျှောပြတ်မှုများသည် ငလျင်ဗဟိုချက်မှ မြောက်ဘက်နှင့် တောင်ဘက်သို့ တပြိုင်နက်တည်း ပျံ့နှံ့သည်။
သို့သော် စက္ကန့် ၃၀ ခန့်ကြာပြီးနောက် မြောက်ဘက်သို့ လျှောပြတ်မှု ရပ်သွားပြီး တောင်ဘက်သို့ လျှောပြတ်မှုက အရှိန်မြှင့်တက်ကာ တစ်စက္ကန့်လျှင် အနည်းဆုံး ၅.၃ ကီလိုမီတာ (တစ်နာရီလျှင် မီတာ ၂၀,၀၀၀ ခန့်)သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤသည်ကို မြေငလျင်ပညာရှင်များက အသံထက်မြန်သော ငလျင်ကွဲပြတ်မှု supershear rupture ဟု ခေါ်ကြပြီး၊ ၎င်းကို ငလျင်ပညာဆိုင်ရာတွင် အသံထက် မြန်သော ရွေ့လျားမှု (supersonic motion) နှင့် အလားတူဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ယင်းကြောင့် အလားတူ အရှိန်များကို ရောက်ခဲ့သည့် ၂၀၀၂ ခုနှစ်၊ အလာစကာ ငလျင်အပြီးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အရှိန်အမြန်ဆုံး ငလျင်အဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားနိုင်ဖွယ်ရှိနေသည်။ လျှောပြတ်မှု အစအဆုံးသည် စုစုပေါင်း စက္ကန့် ၈၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့သည်။
Supershear ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် Mach cone မက်ချ်ကွန်း ဟု ခေါ်သည့် သဘာဝဖြစ်စဉ် တစ်ခု ပေါ်ပေါက် လာသည်။ ယင်း၏တြိဂံပုံ အစွန်းလိုင်း triangular outline ကို မြေပြင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက် ထားသည့် ငလျင်စခန်းများတွင် လျှောပြတ်မှု၏ super shear အဆင့် ငလျင်လှိုင်းများသည် စက္ကန့် ၄၀ မှ ၅၀ အတွင်း ထိုအစွန်းလိုင်းသို့ တစ်ပြိုင်နက်ရောက်လာကြသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဤသုတေသနက Mach cone ရှိနေ မှုကို အတည်ပြုဖော်ပြနိုင်ခဲ့ပြီး supershear ပျံ့နှံ့မှုကို ထပ်မံသက်သေပြနိုင်ခဲ့သည်။ ဤသဘာဝ ဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဘန်ကောက်မြို့တွင် အချိန်ကြာ မြေပြင်လှုပ်ရှားမှု တိုးမြင့်စေခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။
GFZ သည် မြန်မာနိုင်ငံ မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒဦးစီးဌာနနှင့် ပူးပေါင်း၍ ငလျင်ပြတ်ရွေ့ကြောနှင့် နှစ်ကီလိုမီတာသာဝေးကွာသည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏မြို့တော် နေပြည်တော်၌ မြေငလျင်စခန်းတစ်ခုကို လည်ပတ်နေသည်။ ဤစခန်းသည် မြန်မာငလျင်ဖြစ်စဉ်အတွင်းအလုပ်လုပ်နေခဲ့ပြီး supershear လျှောပြတ်မှုကို အလွန်ထူးခြားရှားပါးစွာ နီးနီးကပ်ကပ် မှတ်တမ်းတင်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ ဤမှတ်တမ်းများ ကို Ssung-Ting Lai နှင့် လက်ထောက်များ မကြာသေးမီကရေးသားပြုစုသော သုတေသန စာတမ်း တစ်ခုတွင်ဖော်ပြထားသည်။ လျှောပြတ်မှု အနီးမှ ဖြတ်သွားစဉ် စခန်းသည် မြောက်ဘက်သို့ စင်တီမီတာ ၁၆၀ ခန့် ခုန်ကျော်သွားခဲ့ပြီး ဤ ဖြစ်ရပ်သည် နှစ် စက္ကန့်ပင် မကြာလိုက်ပါ။
ခပ်စောစော သုတေသနများတွင် စစ်ကိုင်းပြတ်ရွေ့ကြောသည် အရှည်ဆုံးသော အလျားလိုက် ဘေးတိုက် ရွေ့လျားသည့် strike-slip ပြတ်ရွေ့ကြောဖြစ်ခြင်းကြောင့် supershear အသံထက်မြန် လျှောပြတ်မှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့်နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ထားနိုင်ခဲ့၍ ယင်းကမှတ်သားစရာကောင်းသည်။ Strike-slip ပြတ်ရွေ့ ကြောတွင် ပြန်ရွေ့ကြောနှစ်ဖက်စလုံးရှိ မြေပြင်များသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု အပြိုင်အလျားလိုက် ရွေ့လျားကြပြီး supershear လျှောပြတ်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ပြတ်ရွေ့ကြော အမျိုးအစားလည်း ဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် ပြတ်ရွေ့ကြော အပိုင်းတစ်ပိုင်းတစ်လျောက် အစောပိုင်း အလျင်နည်းသည့် လျှောပြတ်မှုတစ်ခု ကြောင့် ၁၉၄၆ နှင့် ၁၉၅၆ ခုနှစ်များတွင် ငလျင်ကြီးများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ စစ်ကိုင်း အဟ Sagaing gap ဟုခေါ်ကြသည့် အဆိုပါနေရာတွင် နှစ်တစ်ရာကျော်အထိ အလွန်ကြီးမားသည့် ငလျင်ကြီးများ မလှုပ်ရှား ခဲ့ခြင်းကြောင့် အလွန်ကြီးမားသည့်ဒဏ် Stress များဖြစ်တည်နေခဲ့ပြီးနောက် ယင်းက supershear လျောပြတ်မှုကြီးဖြစ်အောင် အရှိန်တင်ပေးခဲ့သည်ဟူသည့် အချက်ကလည်း မှတ်သားစရာတစ်ခုဖြစ် သည်။
Source : Reconstruction of record-breaking Myanmar earthquake confirms supershear event by phys.org