နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း အန်တိုနီဘလင်ကန်နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးဟောင်း ဂျိတ် ဆူလီဗန်တို့၏ လုံခြုံရေးခွင့်ပြုချက်များကို သမ္မတထရမ့်ကဖျက်သိမ်း

၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း အန်တိုနီ ဘလင်ကန်နှင့် အမျိုးသား လုံခြုံရေးအကြံပေးဟောင်း ဂျိတ်ဆူလီဗန်တို့ရဲ့ လုံခြုံရေးခွင့်ပြုမှုတွေကို ဖျက်သိမ်းလိုက်တယ်လို့ အိမ်ဖြူတော်အရာရှိတွေက ပြောကြပါတယ်။

သူ့အနေနှင့် သမ္မတဟောင်း ဂျိုးဘိုင်ဒင်ကို နေ့စဉ်ထောက်လှမ်းရေးအစီရင်ခံစာတွေကို ကြည့်ရှုနေမှု တားဆီးဖို့အတွက် ဘိုင်ဒင်ရဲ့လုံခြုံရေးခွင့်ပြုမှုကို ဖျက်သိမ်းပစ်မယ်လို့ ထရမ့်ကပြောအပြီး နောက်တစ်ရက်မှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်းနှင့် အမျိုးသားအကြံပေးဟောင်းတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးခွင့်ပြုမှုတွေကို ဖျက်သိမ်းပစ်လိုတာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီအပြင် ဘိုင်ဒင်ရဲ့ဒုတိယရှေ့နေချုပ် လီဇာမွန်နာကိုရဲ့ လုံခြုံရေးခွင့်ပြုချက်ကိုလည်း ထရမ့်က ဖျက်သိမ်း ပစ်လိုက်ပါတယ်။သူမဟာ ၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ ၆ရက်က ထရမ့်ကိုထောက်ခံသူတွေ ကွန်ဂရက် အဆောက်အဦကို ဝင်စီးတဲ့ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရားစွဲဖို့ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။

ထရမ့်ဟာ နယူးယောက်ရှေ့နေချုပ် လက်တီရှာဂျိမ်းစ်နှင့် မန်ဟန်တန်ခရိုင်ရှေ့နေ အယ်ဗင် ဘရက်တို့ရဲ့ လုံခြုံရေးခွင့်ပြုချက်တွေကိုလည်း ပယ်ဖျက်ခဲ့ပါတယ်။သူတို့နှစ်ဦးကလည်း ထရမ့်ကိုတရားစွဲဖို့ကိစ္စ ဦးဆောင်ခဲ့ကြသူတွေပါ။

အမေရိကန်သမ္မတဟောင်းတွေကို အစဉ်အလာအရကို လုံခြံရေးခွင့်ပြချက်တွေ ဆက်ပေးထား တတ်ပါတယ်။ သူတို့အနေနှင့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအစီရင်ခံစာတွေကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ပြီး  အမျိုးသားလုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွေနှင့်ပတ်သက်လာရင် အာဏာရှိသမ္မတကို ကူညီပေးနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာတော့ ဘိုင်ဒင် သမ္မတဖြစ်လာတဲ့အခါ ထိုစဉ်က သမ္မတဟောင်း ထရမ့်ရဲ့ လုံခြုံရေးခွင့်ပြုချက်ကို ပြန်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။

Source Reuters

မြန်မာနယ်စပ် (၅)နေရာတွင် ထိုင်းနိုင်ငံဖက်မှပေးပို့နေသည့် လျှပ်စစ်မီး၊အင်တာနက်နှင့်  လောင်စာဆီများကို ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့မနက် ၉နာရီမှစတင်ကာ ဖြတ်တောက်မည်

၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၅

နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မှုခင်းတွေနှင့် အွန်လိုင်းရာဇဝတ်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်ဟန့်တားနိုင်ဖို့အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံကနေ မြန်မာနိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသတွေကိုပေးနေတဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊အင်တာနက်နှင့် လောင်စာဆီတင်ပို့မှုတွေကို ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက် မနက် ၉ နာရီက စတင်ပြီး ဖြတ်တောက်ပစ်မယ်လို့  ထိုင်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖမ်သမ်ဝီချာရာချိုင်းက  အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေး အပြီးမှာ ထုတ်ဖော်ပြောကြားပါတယ်။

အခုအရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေဟာ ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်က ဒေသငါးနေရာ အကျုံးဝင်ပါတယ်။ အဲဒီနေရာတွေဟာ အွန်လိုင်းရာဇဝတ်မှု(ကျားဖြန့်) တွေအခြေစိုက်တဲ့နေရာတွေအဖြစ် သံသယရှိထားတဲ့ နေရာတွေဖြစ်ကြပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးကို ပြည်နယ်လျှပ်စစ်အာဏာပိုင်အဖွဲ့ (ပီအီးအေ)ကို ကြီးကြပ်ရတဲ့ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး  အန်နုတင်ချန်ဗီယာကူ၊ တရားရေးဝန်ကြီး တာဝီဆိုဆောင်၊ ဒုတိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နာတာပွန်နပ်ဖန်နစ်နှင့် ကောင်စီအတွင်းရေးမှူးချုပ် ချတ်ချိုင်း ဘန်ချတ်တို့လည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။

သက်ဆိုင်တဲ့ အေဂျင်စီအဖွဲ့အစည်းတွေဆီကရရှိတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေစုစည်းပြီးတဲ့အခါ ဒီပြဿနာဟာ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုရှိနေတယ်လို့ ကောက်ချက်ချခဲ့ကြပါတယ်လို့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖန်သမ်က ပြောပါတယ်။  အဲသလို ဖြတ်တောက်မှုကြောင့် လူပေါင်း ၅၅၇,၅၀၀ ထိခိုက်မှုရှိပြီး ဆုံးရှုံးမှုဟာ ဘတ် ၈၆ ဘီလျံကျော်ရှိပါလိမ့်မယ်။ နေ့စဉ်ဆုံးရှုံးမှုဟာ ဘတ် သန်း၈၀ လို့ တွက်ချက်ထားကြပါတယ်။ ယခုအကျပ်အတည်းဟာ ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေနှင့် ကမ္ဘာ့အသိုက်အဝန်းနှစ်ခု စလုံးကို ကြီးကျယ်တဲ့ရှုပ်ထွေးမှုဖြစ်စေတယ်လို့ အာဏာပိုင်တွေက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ယနေ့ညမှာ အဲဒီအမိန့်ကို သူလက်မှတ်ရေးထိုးမယ်လို့ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်လည်းဖြစ်တဲ့ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဖန်သမ်က ပြောပါတယ်။

“ ဒီနေ့ည ကျွန်တော်အားလုံးအဆုံးသတ်ပြီး အမိန့်ကိုလက်မှတ်ထိုးမယ်။ပြီးတော့ သက်ဆိုင်တဲ့ အဖွဲ့တွေကို အကြောင်းကြားပါမယ်” လို့သူကပြောပါတယ်။

“ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက မြန်မာအစိုးရကို အသိပေးမှာဖြစ်သလို ကြိုတင်လုပ်စရာရှိတာ လုပ်လို့ရအောင် ဆေးရုံတွေအပါအဝင်  ပတ်သက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို လည်း သတင်းပါးပါမယ်။  မနက် ၉နာရီမှာတော့ ဖြန့်ဖြူးထားတာတွေ(လျှပ်စစ်မီး၊အင်တာနက်၊လောင်စာ) တွေဖြတ်တောက်ပါမယ်” လို့သူကပြောပါတယ်။

“ထိုင်းနိုင်ငံဖက်ကနေ မြန်မာဖက်ကို အသိပေးပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ နောက်ထပ်အရေးယူ  ဆောင်ရွက်မှုတွေပြုလုပ်ဖို့က မြန်မာအစိုးရသဘောပါပဲ။ ထိုင်းနိုင်ငံအနေနှင့် သူတို့ရဲ့ပြည်တွင်းရေးမှာ ဝင်စွက်ဖက်မှာမဟုတ်ဘူး” လို့သူကပြောပါတယ်။

မြန်မာဘက်က လက်စားချေတဲ့အနေနှင့် ထိုင်းကို ပို့နေတဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွေဖြတ်ပစ်နိုင်သလားလို့ သတင်းထောက်တွေကမေးတဲ့အခါ ဒီကိစ္စဆွေးနွေးပြီးဖြစ်ပါတယ်လို့ သူကဖြေပါတယ်။ ဒါဟာ ထိုင်းပြဿနာတစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံတကာကိစ္စလို့ မြန်မာဘက်က နားလည်ထားပါတယ်။ နိုင်ငံများစွာက လူတစ်ဦးချင်းစီဟာ ဒီလုပ်ငန်းတွေရဲ့သားကောင်တွေဖြစ်ခဲ့ကြရတယ်လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

တရားမဝင်လျှပ်စစ်မီးသွယ်တန်းတာတွေနှင့်ပတ်သက်လို့လည်း ဒီအတိုင်းအရေးယူဆောင်ရွက်မှာဖြစ်ပြီး မြန်မာက ဓာတ်အားပေးစက်ဂျင်နရေတာတွေသုံးမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါသူတို့  ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်သာ  ဖြစ်တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

လျှပ်စစ်မီးဖြတ်တောက်မှုတွေလုပ်မယ့်နေရာ (၅)ခု Ban Three Pagodas Pass ဘုရားသုံးဆူ- မွန်ပြည်နယ်၊ Ban Muang Daeng တာချီလိတ်-ရှမ်းပြည်နယ်၊ ထိုင်း-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးတံတား မြဝတီ-ကရင်ပြည်နယ်၊ ထိုင်း-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးတံတား ၂ မြဝတီ-ကရင်ပြည်နယ်၊ Ban Huai Muang မြဝတီ၊ကရင်ပြည်နယ်တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။

Source : The Nation

ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှ အမေရိကန်နှုတ်ထွက်မည်

၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၅

ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ UNHRC မှ အမေရိကန်နှုတ်ထွက်မယ့် သမ္မတအမိန့်ကို သမ္မတထရမ့်က ဒီကနေ့ မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးဖို့ရှိနေပါတယ်လို့  အိမ်ဖြူတော်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ထရမ့်ဟာ သူ့ရဲ့ပထမသက်တမ်းမှာ UNHRC နှင့် ဆက်ဆံမှုဖြတ်တောက်ခဲ့ပါသေးတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ ပါတီနှစ်ခုစလုံးက ခေါင်းဆောင်တွေက အဲဒီအဖွဲ့အစည်းဟာ အစ္စရေးနှင့်ပတ်သက်လို့ ဘက်လိုက်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ကာလကြာကတည်းက ပြောထားခဲ့ကြပါတယ်။

သမ္မတရဲ့အမိန့်ထဲမှာ ကုလသမဂ္ဂ  ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ UNRWA ရဲ့ အနာဂတ်ရန်ပုံငွေတွေကိုလည်း ဖြတ်တောက်ပစ်တာပါဝင်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။ အဲဒီ UNRWA အေဂျင်စီဟာ ပါလက်စတိုင်းတွေကို ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။  အစ္စရေးနှင့်ဟာမားစ်တို့ စစ်ပွဲဆက်ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ဘိုင်ဒင်အစိုးရက ရန်ပုံငွေရပ်ပစ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။

Source NPR