၂၃ နိုဝင်ဘာ၊၂၀၂၅
ကမ္ဘောဒီးယားနှင့်ဖြစ်ပွားနေသော နယ်စပ်အငြင်းပွားမှုတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နေမှု အပေါ် "ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်း" မပြုရေး မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါအီဘရာဟင်အား တောင်းဆို ရန်အတွက် ဆန္ဒပြသူများသည် နိုဝင်ဘာ ၂၂ရက် စနေနေ့က ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မလေးရှားသံရုံးရှေ့တွင် စုဝေးခဲ့ကြသည်။
ဝါရှင်တန် (အမေရိကန်အစိုးရ) သည် ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးမှုများနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပိုင်နက်နယ်မြေ ကာကွယ်ပိုင်ခွင့် အချုပ်အခြာအာဏာကို မတရားသဖြင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်ဟု ဆန္ဒပြသူများက ယုံကြည်ကြသဖြင့် သူတို့သည် အမေရိကန်သံရုံးသို့ သွားရောက်ချီတက်ရန်လည်း ပြင်ဆင်ခဲ့ကြသည်။
အဆိုပါ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ထိုင်းဘာသာဖြင့် Ruam Palang Phaen Din Pok Pong Athipatai ဟုခေါ်သော အချုပ်အခြာအာဏာကာကွယ်ရေး မြေပြင်ညီညွတ်သော အင်အားစုက ဦးဆောင် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။တက်ရောက်လာကြသည့် ထင်ရှားသူများတွင် ဖိချစ်ချိုင်မုန်ခွန် (Pichit Chaimongkol)၊ အထက်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ကဲဆန်အတိဗောဒိ (Kaewsan Atibodhi)၊ ရှပ်နီခေါင်းဆောင်ဟောင်း ကျတုဖွန်းဖရွန်ဖန် (Jatuporn Prompan) နှင့် ရှေ့နေ နိတိထွန်းလမ်လွာ (Nitithorn Lamlua) တို့ ပါဝင်ကြသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံတော်အလံများနှင့် ဆိုင်းဘုတ်များကို ဝှေ့ယမ်းလာကြသည့် အဆိုပါအဖွဲ့သည် အသံချဲ့စက်များ တပ်ဆင်ထားသော ကားတစ်စီးနှင့်အတူ Sathon လမ်းရှိ မလေးရှားသံရုံးသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ သူတို့က မစ္စတာအန်ဝါသည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။

နယ်စပ်အငြင်းပွားမှု ကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရန် ထိုင်းနိုင်ငံအား ဖိအားပေးခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရန် သူတို့က တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ထိုင်းစစ်သားများသည် နယ်စပ် တစ်လျှောက် မြေမြှုပ်မိုင်းရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းများတွင် အသက်အန္တရာယ်နှင့်ရင်းကာဆောင်ရွက်နေ ချိန်တွင် ကမ္ဘောဒီးယားဘက်က မိုင်းရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းများကို ဟန့်တားနှောင့်ယှက်ခဲ့ပြီး သဘော တူညီချက်များကို လေးစားလိုက်နာရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု Mr Pichit က ပြောကြားခဲ့သည်။
မိုင်းရှင်းလင်းရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့်လက ကွာလာလမ်ပူမြို့တွင် မစ္စတာအန်ဝါနှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့၏ ရှေ့မှောက်၌ ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်နှစ်ဦး လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော ကြေညာချက်ပါ အဓိကအချက် ၄ ချက်အနက် တစ်ချက်ဖြစ်သည်။
နယ်စပ်စစ်ဆင်ရေးများ ရပ်တန့်ရန် ထိုင်းနိုင်ငံကို အမိန့်ပေးခြင်းဖြင့် မစ္စတာအန်ဝါသည် အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် လုပ်ပိုင်ခွင့်ဘောင်ကို ကျော်လွန်လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု သူက စွပ်စွဲခဲ့သည်။
မစ္စတာဖီချစ်က မစ္စတာအန်ဝါအား "နိုင်ငံရေးအရ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု" ပြုလုပ်သည်ဟု ဝေဖန်ခဲ့ပြီး မလေးရှားနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များအပေါ် မလျော်ကန်သော သြဇာလွှမ်းမိုးရန် ကြိုးပမ်းနေကြသည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
မစ္စတာ ကဲဆန် Mr Kaewsan က ဆက်လက်၍ ကမ္ဘောဒီးယား ခေါင်းဆောင် ဟွန်ဆန်သည် မိသားစု အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော် အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြောင်းနှင့် နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများမှတစ်ဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံ အား ကျူးကျော်ရန်လိုသူအဖြစ် ပုံဖော်နေကြောင်း စွပ်စွဲပြောဆိုခဲ့သည်။
မလေးရှားနိုင်ငံသည် ကမ္ဘောဒီးယား လောင်းကစားရုံလုပ်ငန်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများအပြားရှိနေကြောင်းနှင့် မစ္စတာအန်ဝါသည် ပြည်တွင်း၌ အဂတိလိုက်စားမှုပြဿနာများ ရှိနေ သော်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို နိုင်ငံရေးလက်နက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုနေကြောင်း အဆိုပါ အထက်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်းက ထပ်လောင်းစွပ်စွဲခဲ့သည်။ အာဆီယံအနေဖြင့် "ဒေသတွင်းအဖွဲ့ အစည်း၌ မစ္စတာအန်ဝါအတွက် နေရာမရှိစေရန်" ဆောင်ရွက်ပေးကြဖို့လည်း သူက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
အမှတ်၅ မြို့တော်ရဲတပ်ဖွဲ့ နှင့် ထုန့်မဟာမေ့ခ် ရဲစခန်းမှ ရဲအရာရှိများသည် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် သံရုံးအဝင်ဝတွင် သံမဏိအတားအဆီးများကို တပ်ဆင်ထားပေးခဲ့သည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက စနေနေ့ မွန်းလွဲ ၂ နာရီမှ ညနေ ၆ နာရီအတွင်း ဆန္ဒပြပွဲတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း မျှော်လင့်ရသည်ဟု အစောပိုင်းတွင် ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ "လောလော ဆယ်တွင် ဝါယာလက်စ် လမ်းမပေါ်၌ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုအချို့ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်မှလွဲ၍ ဆန္ဒပြပွဲကြောင့် ကြီးမားသော အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေမည့် လက္ခဏာများ မတွေ့ရသေးကြောင်း" လည်း ကြေညာချက် တွင် ဖော်ပြထားသည်။
Source: Bangkok Post
▪️ကွာလာလမ်ပူ၊ အောက်တိုဘာ ၂၆၊၂၀၂၅ (ဘနာမား) — ဖီဖာဥက္ကဋ္ဌ ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို (Gianni Infantino) သည် အရှေ့တောင်အာရှ ၁၁ နိုင်ငံလုံး ပါဝင်မည့် ဒေသတွင်း ဘောလုံးပြိုင်ပွဲသစ်ဖြစ်သော FIFA ASEAN Cup ဖီဖာ အာဆီယံ ဖလား ဘောလုံး ပြိုင်ပွဲကို ယနေ့ ထုတ်ဖော်ကြေညာခဲ့သည်။
▪️လူဦးရေ သန်း ၇၀၀ ခန့်ရှိသော ဤဒေသအတွင်း ပိုမိုကြီးမားသော အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိစေရန်အတွက် အဆိုပါပြိုင်ပွဲကို ဖီဖာ၏ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ် ပြက္ခဒိန် (FIFA International Match Calendar) ကာလအတွင်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ဒေသတွင်းမှာ အမှန်တကယ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ပေါ်မှာ ထွန်းတောက်လာစေဖို့အတွက် ဖီဖာရဲ့ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ်ပြက္ခဒိန် မူဘောင်အတွင်းမှာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ဒီပြိုင်ပွဲကို ဘောလုံးလောကအတွက် တကယ့်တွန်းအားတစ်ခု ဖြစ်စေဖို့ ကျွန်တော်တို့ စတင်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်"ဟုသူကပြောသည်။
▪️"ဘောလုံးအားကစားက ကမ္ဘာကြီးကို စည်းလုံးစေပါတယ်" ဟု အင်ဖန်တီနိုက ထပ်လောင်းပြော ကြားခဲ့သည်။ "အာဆီယံ ၁၁ နိုင်ငံလုံးနဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့ FIFA ASEAN Cup ကို ဖန်တီးနေပါတယ်။ ဒါဟာ ဒေသတွင်းကို စည်းလုံးစေမယ့် ပြိုင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာမှာပါ" ဟု သူက ဆိုသည်။
▪️ဤကြေညာချက်ကို ကွာလာလမ်ပူ ကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာ (KLCC) ၌ ကျင်းပသော ၄၇ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ သီးသန့်တွေ့ဆုံမှုအဖြစ် ဒေသတွင်း ဘောလုံးအားကစား ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MoU) လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် သူက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
▪️အဆိုပါ နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို နှင့် အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဒေါက်တာ ကာအို ကင်မ် ဟိုအန် (Dr Kao Kim Hourn) တို့က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး၊ အာဆီယံ ၂၀၂၅ ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ် ဒါတွတ် စရီ အန်ဝါ အီဘရာဟင် က အသိသက်သေအဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။
▪️ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်(ဖီဖာ) အနေဖြင့် ဤနားလည်မှုစာချွန်လွှာမှတစ်ဆင့် ဒေသတွင်း၌ ယင်း၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အားကောင်းစေရန်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်များကို တိုးချဲ့ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ချထားကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ပထမမဏ္ဍိုင်ကတော့ ကစားပွဲရဲ့ သမာသမတ်ကျမှု (Integrity) ဖြစ်ပါတယ်။"
"ဒုတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပွဲစဉ်တွေအတွက် လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သေချာစေဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။"
"တတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပညာရေးပါ — ဘောလုံးအားကစားကနေတစ်ဆင့် သင်ယူမှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဒေသတွင်းက မိန်းကလေး၊ ယောက်ျားလေး၊ အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားအားလုံးအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အားပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်"
"အာဆီယံမှာ အခု နိုင်ငံပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံ ရှိနေပါပြီ။ ဒါဟာ အားကစားလောကမှာ မှော်ဆန်တဲ့ နံပါတ်တစ်ခုဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ဘောလုံးအသင်းတစ်သင်းကို ကစားသမား ၁၁ ယောက်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ ဒါကြောင့် အခုဆို အသင်းတစ်သင်း ရှိနေပြီ။ပွဲတွေကို အနိုင်ယူဖို့ အသင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ကျွန်တော်တို့ ဖီဖာအနေနဲ့ ဒီအဓိကမူတွေပေါ် အခြေခံပြီး အာဆီယံနဲ့ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်" ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၆ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅- ကွာလာလမ်ပူ - မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးသည် "မြန်မာပြည်သူများ ပိုင်ဆိုင်ပြီး မြန်မာပြည်သူများက ဦးဆောင်သော ငြိမ်းချမ်းရေး" ဖြစ်ရမည်ဟု ယခုနှစ် အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သော မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ဒါတုခ် ဆာရီ အန်ဝါ အီဘရာဟင်က အလေးထား ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️ယနေ့ ကျင်းပသော (၄၇) ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး နှင့် ဆက်စပ် အစည်း အဝေးများ၏ ဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားတွင် အန်ဝါက ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် (Five-Point Consensus) ၏ ထိန်းကွပ်မှုဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကို အားပေးကူညီမည့် အာဆီယံအဖွဲ့၏ ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်း အတည်ပြု ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️ယခုနှစ် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် မလေးရှား သည် အာဆီယံ အား ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ရည် ရှိစေရန်၊ ဆီလျော်မှု ရှိစေရန် နှင့် ခေတ်ကာလနှင့်အညီ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း ရှိစေရန်အတွက် ယင်း၏ ဦးစားပေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပြန်လည် ချိန်ညှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။
▪️ “အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် အတူ ကျွန်တော်တို့အနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်စေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီအတွက် စိတ်ရှည်သည်းခံမှု၊ ဇွဲလုံ့လ နှင့် မြေပြင် အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို ရိုးသားစွာ သုံးသပ်နားလည်မှုတို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်။ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ရဲ့ ထိန်းကွပ်မှုဖြင့် အာဆီယံဟာ အကြမ်းဖက်မှုများ လျှော့ချဖို့ နှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို သက်သာစေဖို့ ရရှိနိုင်သမျှသော လမ်းကြောင်းများနှင့် မိတ်ဖက်များ အားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ဒါပေမယ့်ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်း ရေးကို အတင်းအကျပ် ဖိအားပေး ဖော်ဆောင်လို့မရနိုင်ပါဘူး။ အဲဒါက မြန်မာပြည်သူတွေ ပိုင်ဆိုင်ပြီး မြန်မာပြည်သူတွေက ဦးဆောင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်ရပါမယ်။ အဲသလို ဖြစ်မှသာ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး ဟာ တည်တံ့ ခိုင်မြဲနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။" ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️မြန်မာနိုင်ငံရှိ စစ်တပ် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရက ရွေးကောက်ပွဲများကို ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် စတင်၍ အဆင့်လိုက် ကျင်းပသွားမည် ဖြစ်ပြီး ရလဒ်များကို ဇန်နဝါရီလကုန်တွင် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြောကြားထားသည်။
▪️အောက်တိုဘာ ၉ ရက်နေ့က နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဒါတုခ် ဆာရီ မိုဟာမက် ဟာဆန်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင်များ၊ ၎င်း၏ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး အဆင့်တူ ပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့သည်။
▪️မြန်မာ အစိုးရသည် ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်သော သူပုန် အဖွဲ့အစည်း မျိုးစုံနှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွား နေစဉ်တွင် ကာလကြာရှည် နှောင့်နှေးခဲ့သော ရွေးကောက်ပွဲသို့ မလေးရှားနိုင်ငံက လေ့လာရေး အဖွဲ့များ စေလွှတ်မည်ဟု အေအက်ဖ်ပီကို အောက်တိုဘာ ၁၀ရက်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
Source NST
၂၅ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅
▪️ ထိုင်းနိုင်ငံ မိဖုရားကြီး သီရိကစ် (Queen Mother Sirikit) နတ်ရွာစံ ကံတော်ကုန်သွားခြင်းကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ် အနုတင် ချန်ဗီရာကူလ် (Anutin Charnvirakul) သည် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မည့် အစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ လာမည့်သီတင်းပတ် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပ မည့် APEC ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကိုလည်း တက်ရောက်နိုင်မည် မဟုတ်ဟုဆိုသည်။
▪️ သို့သော် ဝန်ကြီးချုပ် အနုတင် သည် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့် (Donald Trump) ကို အသိသက်သေထားမည့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ် ရေးထိုးရန်အတွက်သာ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည် ဖြစ်သည်။
▪️ ဤသဘောတူညီချက်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လက ဖြစ်ပွားခဲ့သော နယ်စပ်တိုက်ပွဲများအပြီးတွင် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါတိုက်ပွဲများကြောင့် လူဒါဇင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးကာ လူပေါင်း ၃၀၀,၀၀၀ ခန့် နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရသည်။ ယင်းသည် နှစ်နိုင်ငံအကြား နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း အပြင်းထန် ဆုံး တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်သည်။

▪️ ကွာလာလမ်ပူမြို့၌ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ ဆွေးနွေးနေသည့် အကြောင်းအရာများမှာ-
-ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်မှု (Trade Multilateralism) ကို ပံ့ပိုးရေး။
-အရှေ့တီမောနိုင်ငံကို အာဆီယံ၏ ၁၁ နိုင်ငံမြောက် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရေး။
-အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ တင်းမာမှုများကြားမှ အမေရိကန်-တရုတ် ကုန်သွယ်မှု ဆွေးနွေးပွဲများ။
▪️ အမေရိကန် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဖြစ်သော ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး စကော့တ် ဘက်ဆင့် (Scott Bessent) နှင့် ကုန်သွယ်ရေး ကိုယ်စားလှယ် ဂျေမီဆန် ဂရီးယား (Jamieson Greer) တို့သည် တရုတ် ဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ် ဟီ လီဖန် (He Lifeng) နှင့် တွေ့ဆုံကာ ကုန်သွယ်စစ် တိုးမြင့်လာမှု ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။
▪️ သမ္မတ ထရမ့်၏ အာရှခရီးစဉ်-
🔷မလေးရှားနိုင်ငံမှ စတင်ပြီး အခြားအာရှနိုင်ငံများသို့ ဆက်လက်သွားရောက်မည်။
🔷တရုတ်နိုင်ငံမှ လီ ချင် (Li Qiang)၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမှ လူးလာ ဒါ ဆေးလ်ဗား (Lula da Silva)၊ ဂျပန်နိုင်ငံမှ ဆာနာအဲ တာကာအိချိ (Sanae Takaichi) တို့နှင့် တွေ့ဆုံရန် စီစဉ်ထားသည်။
🔷ကနေဒါနိုင်ငံမှ မာ့ခ် ကာနေး (Mark Carney) နှင့် တွေ့ဆုံရန် အစီအစဉ်မရှိပါ။
▪️ လူးလာ ဒါ ဆေးလ်ဗားက ဘရာဇီးလ်ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် အမေရိကန်၏ အကောက်ခွန် စည်းကြပ်မှုများကို ပြန်လည်စဉ်းစားပေးရန် သမ္မတ ထရမ့်အား တောင်းဆိုရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။
Source Reuters
၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅၊
၄၇ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အောက်တိုဘာ ၂၆ မှ ၂၈ အထိ မလေးရှားနိုင်ငံ မြို့တော် ကွာလာလမ်ပူရှိ ကွာလာလမ်ပူ ကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာ တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
အဆိုပါ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ ၊ နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်လည်း တက်ရောက်ဖို့ရှိနေတယ်လို့ ဒေသတွင်း သတင်းအရင်းအမြစ်များက သတင်းဖော်ပြကြပါတယ်။
▪️ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များအားလုံး၊ အဓိကကမ္ဘာ့ ခေါင်း ဆောင်အချို့နှင့် အဓိက ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ အတူတကွ စုရုံးရောက်ရှိ လာကြ မယ်လို့သိရပါတယ်။ တက်ရောက်ရန် အတည်ပြုထားသူတွေကတော့-
အာဆီယံ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြတဲ့-
▪️ဘရူနိုင်းဘုရင် ဆူလ်တန် ဟာဆာနယ်လ် ဘိုကီယာ
▪️ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန် မာနက်
▪️အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ပရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို
▪️လာအိုဝန်ကြီးချုပ် ဆိုနက်ဆေး စီဖန်ဒုံ
▪️မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ဒါတွတ်ဆီယီ အန်ဝါ အီဘရာဟင်
▪️မြန်မာယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်
▪️ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် ဂျူနီယာ
▪️စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လောရင့်စ် ဝေါင်
▪️ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် အနုတင် ချန်ဗီရာကူးလ်
▪️တီမောလက်စ်တီနိုင်ငံမှ ဂျို့စ် အလက်ဇန္ဒား ဂတ်စ်မိုင်ယို
▪️ဗီယက်နမ် ဝန်ကြီးချုပ် ဖန်မင်းချင်း
နိုင်ငံတကာ ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြတဲ့-
▪️အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်
▪️ဘရာဇီးလ်သမ္မတ လူးဝစ် အီနာစီယို လူလာ ဒါဆေးလ်ဗား
▪️တောင်အာဖရိကသမ္မတ စီရီလ် ရာမာဖိုဆာ
▪️ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ် မာ့ခ် ကာနေး
▪️အီတလီဝန်ကြီးချုပ် ဂျော်ဂျီယာ မယ်လိုနီ
▪️ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ကိုယ်စားလှယ်များ
▪️တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (တက်ရောက်ရန် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း တရားဝင် အတည်မပြုသေး)
▪️အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာ မိုဒီ
▪️ဆိုက်ပရပ်စ်သမ္မတ နီကိုးစ် ခရစ္စတိုဒူလိုက်ဒ်စ် နှင့်
▪️ဖင်လန်ဝန်ကြီးချုပ် ပက်တဲရီ အော်ပိုတို့တက်ရောက်မယ်လို့ သိရပါတယ်။
▪️ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် တက်ရောက်မည်လား မသိရသေးသော်လည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တက်ရောက်ရန်အတည်ပြုထားပါတယ်။
▪️ဤခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံလုံး၊ အဖွဲ့ဝင်သစ်ဖြစ်လာမည့် တီမောလက်စ် တီနိုင်ငံ၊ နှင့် ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ နှင့် ရုရှားတို့ကဲ့သို့ အာဆီယံ၏ အဓိက ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံများမှ ဝန်ကြီးများ၊ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ၊ နှင့် အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်များလည်း ပါဝင်တက်ရောက်ကြဖို့စီစဉ်ထားပါတယ်။
▪️ယခုထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲသည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် ယခုနှစ်အတွင်း ကျင်းပသော အကြီးမား ဆုံးနှင့် အထင်ရှားဆုံး နိုင်ငံတကာ စုဝေးမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အာရုံစိုက်မှုခံနေရပါ တယ်။
ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အဓိကတင်ပြဆွေးနွေးမယ့် အရေးကြီးအကြောင်းအရာတွေက
▪️အာဆီယံ Vision 2045 ကို တည်ဆောက် အကောင်အထည်ဖော်ရေး နှင့် ဒေသတွင်းပေါင်းစည်းမှု များကို တိုးတက်မြှင့်တင်ရေး
▪️ဒေသတွင်းစီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ အဓိက အာဆီယံ-အမေရိကန် စီးပွားရေးသဘောတူစာချုပ်၊ အာဆီယံ-တရုတ် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ် 3.0 ကို တိုးချဲ့ခြင်း
▪️သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးတွင် ထူးခြားတဲ့ တာဝန်ယူမှုအဖြစ် Zero Emission Community မဟာဗျူဟာ ကို မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့်ပူးပေါင်းအကောင် အထည်ဖော်ခြင်း
▪️တီမောလတ်စတေးနိုင်ငံကို အာဆီယံ ၁၁ ကြိမ်မြောက် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုခြင်း
▪️တီထွင်ဆန်းသစ်မှုနဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ စီးပွားရေးအရ တိုးတက်မှုများမြှင့်တင်ရေး စသည် တို့ ဖြစ်ကြပါတယ်။
Source: Regional Media and news websites
NAY PYI TAW, October 11, 2025
Myanmar's Ministry of Energy and Thailand's PTTEP International Limited will collaborate on the new Aung Theing Kha offshore gas project , aiming to begin the first extraction of natural gas in 2028.
Union Minister for Energy U Ko Ko Lwin revealed this information during a meeting with Mr. Montri Rawanchaikul, CEO of PTTEP International Limited, and his delegation on October 10 at the ministry office in Naypyidaw.
According to a press release from the Ministry of Energy, the Union Minister stated that they are working to begin natural gas extraction by 2028. He added that the ministry is coordinating to finalize the necessary agreements as quickly as possible.
The Aung Theing Kha offshore project is a new initiative designed to supply natural gas for domestic electricity production.
Mr. Rawanchaikul also presented plans to drill new wells to increase natural gas production at the declining Yadana and Zawtika offshore projects. In response, the Union Minister urged PTTEP to strive to begin production from the new Zawtika wells in early 2026.
The Union Minister also invited PTTEP to invest in new, promising offshore projects and in the import, storage, and distribution of LNG (liquefied natural gas) from the Kanbauk area in the Tanintharyi Region to both domestic and Thai markets.
#ymg/knl
၁၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံ ကမ်းလွန်လုပ်ကွက်အသစ် အောင်သိင်္ခစီမံကိန်းမှ ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စတင်ထုတ်ယူနိုင်ရေးအတွက် စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ PTTEP International Limited တို့ အကျိူးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်လို့ သိရပါ တယ်။
စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးကိုကိုလွင်သည် အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်က ထိုင်းနိုင်ငံ PTTEP International Limited ၏ အမှုဆောင်အရာချုပ်ဖြစ်သူ Mr. Montri Rawanchaikul နှင့်အဖွဲ့ကို နေပြည်တော်ရှိ ဝန်ကြီးဌာနတွင်တွေ့ဆုံစဉ် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အဆိုပါကိစ္စ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စတင်ထုတ်ယူနိုင်ရေး ကြိုးစားဆောင်ရွက်ဖို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ပြီး စာချုပ်များ အမြန်ဆုံးချုပ်ဆိုနိုင်ရေးအတွက် လည်း ဝန်ကြီးဌာနမှ လိုအပ်သည်များကို ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိတယ်လို့လည်း ဆက်လက် ပြောကြားတယ်လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အဆိုပါကမ်းလွန် အောင်သိင်္ခစီမံကိန်းသည် ပြည်တွင်း လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မှုတွင် အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ် ဆောင်ရွက်နေသည့် စီမံကိန်းအသစ်ဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
PTTEP အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်က အထွက် နှုန်းကျဆင်းနေသော ကမ်းလွန်စီမံကိန်းများဖြစ်သည့် ရတနာနှင့် ဇောတိကစီမံကိန်းများမှ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး တွင်းအသစ်များ တူးဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည့်အခြေအနေကို တင်ပြခဲ့ရာ ဇောတိက စီမံကိန်းတွင် တူးဖော်နေသည့် တွင်းအသစ်များမှ သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ ၂၀၂၆ ခုနှစ် နှစ်ဆန်း ပိုင်းတွင် စတင်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ဖို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်းလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ချက် မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အာမခံ ချက်ကောင်းမွန်သည့် ကမ်းလွန်စီမံကိန်းအသစ်များတွင်လည်း ရင်းနှီးမြှပ်နှံနိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းများ ရှိကြောင်းနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကံပေါက်ဒေသမှ တစ်ဆင့် ပြည်တွင်းနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ LNG တင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် လာ ရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်လည်း PTTEP ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။
#ymg/knl
Page 1 of 151