#Asia_News
Published 09 December 2025

■ ထိုင်းနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားတို့ အငြင်းပွားဖွယ်နယ်စပ်တလျှောက် နောက်ထပ်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားလာကာ အင်္ဂါနေ့မှာ ထိုင်းက ကမ္ဘောဒီးယားတပ်တွေကို နှင်ထုတ်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောလာပါတယ်။

■ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ရတဲ့အတွက် အပြန်အလှန် အပြစ်တင်နေကြကာ ဇူလိုင်လက ပဋိပက္ခဖြစ်ခဲ့ခြင်းကို အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်မှ ဝင်ရောက်ဖျန်ဖြေခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ကတော့ မခိုင်မမာဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။

■ ပြီးခဲ့တဲ့ညက အရပ်သား ၂ ဦး‌ သေဆုံးခဲ့ရာ စုစုပေါင်း ၆ ဦးရှိလာတယ်လို့ ကမ္ဘောဒီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောထားပြီး ထိုင်းတပ်သားတစ်ဦး တိုက်ခိုက်စဉ် ကျဆုံးထားပါတယ်။

■ ထိုင်းနယ်မြေအတွင်းမှာ ကမ္ဘောဒီးယားတပ်တွေကို တွေ့ရှိထားပြီး နှင်ထုတ်သွားရန် စစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်နေတယ်လို့ ထိုင်းရေတပ်က အင်္ဂါနေ့နံနက်မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

■ ထိုင်းအနေနဲ့ ယင်းတို့ရဲ့ အချုပ်အခြာနယ်မြေကို ပြန်လည်ရယူမယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်ဖြင့် စစ်အင်အားအသုံးပြုပြီး အရပ်သားရွာတွေကို မတိုက်ခိုက်ရဘူးလို့ ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်မာနက်က ပြောပါတယ်။

■ ကမ္ဘောဒီးယားတပ်တွေက စနိုက်ပါတွေ လက်နက်ကြီးတွေ ချထားပြီး နေရာအခိုင်အမာ ယူထားတာကို တွေ့ရပြီး ထိုင်းရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်လာတယ်လို့ ထိုင်းရေတပ်က ပြောပါတယ်။

■ ထိုင်းက ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်ပြည်နယ်များမှ အရပ်သား ၄၃၈,၀၀၀ ခန့်ကို ဘေးကင်းရာ ရွှေ့ပြောင်းထားခိုင်းပါတယ်။

■ ပြီးခဲ့တဲ့မေလက တိုက်ပွဲတစ်ခုအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားစစ်သားတစ်ဦး အသတ်ခံရပြီးနောက်ပိုင်း နှစ်နိုင်ငံ တင်းမာမှုမြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Science
Published 09 December 2025

■ လေဖြတ်ခြင်းဆိုတာက အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်နိုင်ကာ နေ့စဉ် အရေးပေါ်သို့ ရောက်လာတတ်ကြပါတယ်။

■ လေဖြတ်ခြင်းဖြစ်စဉ်အများစုမှာ ဦးနှောက်ကိုသွေးပို့တဲ့ သွေးကြောထဲ သွေးခဲပိတ်ဆို့တာဖြစ်ပြီး ဦးနှောက်ဆဲလ်တွေ လျင်မြန်စွာ ဆုံးရှုံးသွားပါတယ်။

■ အသက်အရွယ်အစောပိုင်းမှာ လေဖြတ်တဲ့လူတွေ များပြားလာတယ်လို့ မယ်ရီလန်းဆေးတက္ကသိုလ်မှ အာရုံကြောပရော်ဖက်ဆာ စတီဗင်ဂျေကစ်နာက ပြောပါတယ်။

■ ဒီလိုခံစားရတဲ့သူတွေဟာ အသက်အန္တရာယ် ဆုံးရှုံးသည်အထိ ဖြစ်နိုင်ခြေများသလို အသက်ရှင်သူတွေကလည်း ကိုယ်လက်အင်္ဂါလှုပ်ရှားမှု ဆုံးရှုံးတာမျိုး ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

■ သူတို့အဖွဲ့က အသက်အရွယ်စောစောမှာ လေဖြတ်ခြင်းခံစားရသူ ၁၆၇၃၀ ဦးနဲ့ လေဖြတ်ခြင်း မခံစားရသူပေါင်း ၆ သိန်းနီးပါးကို နှိုင်းယှဉ်လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

■ မျိုးဗီဇအချက်အလက်များနဲ့ DNA ငယ်လေးတွေကို အသုံးပြုလေ့လာရာမှာ အချက်အလက်အမျိုးမျိုးကြောင့် လေဖြတ်နိုင်ခြေ များစေပါတယ်။

■ သွေးအမျိုးအစားတွေကို ဆုံးဖြတ်ပေးတဲ့ ABO မျိုးဗီဇပုံစံအချို့က သွေးခဲနိုင်ခြေမြင့်မားကာ ဦးနှောက်ဆီသို့ ရောက်ရှိနိုင်ပါတယ်။

■ သွေးခဲခြင်းနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ပရိုတိန်းတွေ များတဲ့အခါ သွေးခဲနိုင်ခြေပိုများစေပါတယ်။

■ မျိုးဗီဇအချက်အလက်များအရ သွေးအမျိုးအစား-အေ တွေမှာ အစောပိုင်းလေဖြတ်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများပြီး အို-သွေးတွေက ဖြစ်နိုင်ခြေပိုနည်းနေပါတယ်။

■ အေ-သွေးတွေက ဘာကြောင့် သွေးခဲနိုင်ခြေနဲ့ လေဖြတ်နိုင်ခြေ ပိုများရလဲဆိုတာကို သုတေသီတွေလည်း သေချာမသိကြသေးပါဘူး။

■ ဒီလေ့လာချက်တွေက အစောပိုင်းလေဖြတ်နိုင်ခြေများတဲ့အထဲမှာ မျိုးဗီဇပါဝင်ပတ်သက်နေပုံကို ဖော်ပြနေပြီး နားလည်သိရှိကာကွယ်ဖို့အတွက် ကွဲပြားခြားနားတဲ့ လူမျိုးတွေမှာ သုတေသနတွေထပ်လုပ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။

Source: Earth

#World_Science
Published 09 December 2025

■ အိပ်မက်ဆိုးတွေ မက်တတ်ကြတဲ့အကြောင်းကို မောင့်ထရီယယ်တက္ကသိုလ်မှ အိပ်စက်မှုသိပ္ပံပညာရှင် မစ်ရှဲလ်ကားက ရှင်းပြထားပါတယ်။

■ လူတွေရဲ့ တည်နေရာအပေါ်မူတည်ပြီး အိပ်မက်အကြောင်းအရာတွေ ပြောင်းလဲတတ်ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

■ "ဝေးလ်စ်မှာ ပင်လယ်နံဘေးနား နေတုန်းက လူတွေဟာ ပင်လယ်ထဲ လှိုင်းထဲ မုန်တိုင်းထဲ ကျသွားတဲ့အကြောင်းတွေကို အိပ်မက်ဆိုးခဏခဏ မက်ကြတယ်" လို့ ဆိုပါတယ်။

■ သူ့ရဲ့ Nightmare Obscura စာအုပ်ထဲမှာ အိပ်မက်တွေ အိပ်မက်ဆိုးတွေရဲ့ သိပ္ပံသဘောတရားအကြောင်း လေ့လာဖော်ပြထားပြီး အချို့လူတွေဆိုရင် အိပ်နေစဉ်မှာ သူတို့ရဲ့အိပ်မက်တွေကို လွှမ်းမိုးနိုင်တဲ့ အိပ်မက်အင်ဂျင်နီယာအကြောင်းပါ ပါဝင်ပါတယ်။

■ အိပ်စက်မှုက ကျန်းမာရေးအတွက် ဘယ်လောက်အရေးကြီးလဲဆိုတဲ့အကြောင်း သိရှိထားပေမယ့် အိပ်မက်တွေရယ် အိပ်နေစဉ်ခံစားမှုတွေရယ်ကလည်း ကျန်းမာရေးအတွက် ဘယ်လောက်အရေးပါလဲဆိုတာကို အခုမှစတင်တွေ့ရှိလာတယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။

■ အိပ်မက်ဆိုး မကြာခဏမက်ခြင်းက စိတ်ညစ်စရာဖြစ်ပြီး ရံဖန်ရံခါ အိပ်မက်ဆိုးမက်တာကတော့ ဆိုးရွားတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေကို ဖြတ်သန်းဖို့ အကူအညီဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

Source: NPR

#World_News
Published 08 December 2025

■ ရုရှားအစိုးရက အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဗျူဟာအသစ်ကို တနင်္ဂနွေနေ့က သဘောကျကြိုဆိုလိုက်ကာ ရုရှားသဘောပေါက်သိမြင်မှုတွေနဲ့ အတော်လေးကိုက်ညီတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

■ ဒါဟာ စစ်အေးရန်ဘက်ဟောင်း အမေရိကန်ရဲ့ အဆိုပြုချက်တစ်ခုကို ရုရှားချီးကျူးလိုက်တာ ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်လာပါတယ်။

■ အမေရိကန် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဗျူဟာက ထရမ့်ရည်မှန်းချက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ သဟဇာတဖြစ်ပြီး လက်တွေ့ဆန်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ကာ ကမ္ဘာ့အနောက်ဘက်ခြမ်းကို အမေရိကန်လွှမ်းမိုးမှုအဖြစ် ကြေညာခဲ့တဲ့ ၁၉ ရာစုနှစ် မွန်ရိုးအယူဝါဒကို ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

■ ထရမ့်ရဲ့ဗျူဟာက ဥရောပကို ယဉ်ကျေးမှုအသိုင်းအဝိုင်း ဖယ်ရှားခြင်းနဲ့ ကြုံရနိုင်ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရေး ညှိနှိုင်းရာမှာ အမေရိကန်ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ဦးတည်နေပါတယ်။

■ အမေရိကန်ရဲ့ ညှိနှိုင်းပြင်ဆင်ချက်တွေက ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ဦးတည်ချက်နဲ့ နည်းလမ်းများစွာ ကိုက်ညီတယ်လို့ ရုရှားအစိုးရအဖွဲ့မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမစ်ထရီပက်စ်ကော့ဗ်က သတင်းထောက်ကို ပြောပါတယ်။

■ ၁၉၉၁ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ကျဆုံးပြီးနောက် ရုရှားနဲ့ အမေရိကန်တို့ အနီးကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပေမယ့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးကိစ္စတွေမှာ ယခုလိုမျိုး လူသိရှင်ကြား သဘောတူညီမှုရတာကတော့ ရှားပါးလွန်းပါတယ်။

■ နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ နေရာတိုးချဲ့လာခြင်းကို ကန့်သတ်မယ်လို့ အမေရိကန်က ကတိပြုထားပေမယ့် အမေရိကန်အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း အမြင်ကွဲလွဲနေကြတာကိုတော့ ရုရှားက စိုးရိမ်မိတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

■ အမေရိကန်ရဲ့ဗျူဟာက အင်ဒို-ပစိဖိတ်ကို အရေးကြီးဘူမိနိုင်ငံရေးဒေသအဖြစ် အာရုံစိုက်နေသလို တရုတ်လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ဖို့ ရည်ရွယ်နေပြီး ရုရှားကတော့ အနောက်ပိုင်းမှ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ကြုံရပြီးနောက် တရုတ်နဲ့အာရှဘက်ကို ဦးတည်လုပ်ဆောင်လာပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Health
Published 08 December 2025

■ အသည်းအင်္ဂါက လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှာ အရေးပါပြီး သဘာဝအတိုင်း အဆိပ်အတောက်ဖယ်ရှားပေးကာ အန္တရာယ်ပြုအရာတွေကို ချေဖျက်ပေးပါတယ်။

■ ဒါပေမဲ့ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံ အမှားတွေကြောင့် အသည်းကျန်းမာရေး အန္တရာယ်ဖြစ်လာစေပါတယ်။

■ အသည်းကို သဘာဝအတိုင်း သန့်ရှင်းစင်ကြယ်စေမယ့် အိမ်တွင်းနည်းလမ်းတွေကို ဒေါက်တာ ဟန်ဆာယိုဂန်ဒရာက ယူကျုဗီဒီယိုမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

■ နနွင်း - အသည်းထိခိုက်ခြင်းကို ကုစားပေးနိုင်သလို အင်ဇိုင်းတွေကို မြှင့်တင်ပေးပြီး အသည်းဆဲလ်တွေအပေါ် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးလျော့ကျစေပါတယ်။

■ ဆူးပန်းလုံးစေ့ - အသည်းနာမကျန်းဖြစ်ခြင်းကို လျင်မြန်စွာသက်သာစေသလို အသည်းထိခိုက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးတဲ့အပြင် silymarin ဒြပ်ပေါင်းက ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်အာနိသင် ပါဝင်ပါတယ်။

■ ကြက်သွန်ဖြူ - အသည်းအင်ဇိုင်းတွေကို လှုံ့ဆော်ပေးကာ ခန္ဓာကိုယ်ကနေ အဆိပ်အတောက်တွေ ဖယ်ရှားပေးစေကာ allicin နဲ့ selenium ဒြပ်ပေါင်းတွေက အသည်းထိခိုက်ခြင်းကနေ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

■ မှန်ကန်သောစားသောက်ပုံစံများ - ပူစပ်ပူလောင်တဲ့ စားစရာတွေက အသည်းအတွက် မကောင်းဘဲ အယ်ကိုဟော၊ ကဖင်း၊ ဆေးရွက်၊ အပူအစပ်များ၊ ထုပ်ပိုးစားစရာများကို ရှောင်ရှားသင့်ပြီး ရှားစောင်းလတ်ပတ်၊ တမာတို့လို စားစရာတွေက အသည်းကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းမွန်စေပါတယ်။

■ တခြားအရာတွေအနေနဲ့ သစ်ကြားသီး၊ ဗာဒံစေ့၊ ဖရုံစေ့၊ ဟင်းနုနွယ်တို့က အသည်းကို သဘာဝအတိုင်း သန့်စင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

Source: Times of India

#World_Science
Published 08 December 2025

■ အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ စုပြုံလာစေပြီး တစ်ရှူးပျက်စီးခြင်းနဲ့ ရောင်ရမ်းခြင်းတွေ ဖြစ်လာစေကာ အသက်ဘဝရပ်တန့်သွားစေတဲ့ အန္တရာယ်ပြုဆဲလ်တွေကို ဖျက်ဆီးနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတစ်ခုကို အစ္စရေးလ် ဘင်ဂူရီယန်တက္ကသိုလ်မှ သုတေသနအဖွဲ့က ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

■ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ဇီဝဖြစ်စဉ်အိုမင်းလာတဲ့အခါ CD4 T ကိုယ်ခံအားဆဲလ်တွေက ပျက်စီးသွားတဲ့တစ်ရှူးတွေကို သုတ်သင်ပေးသူတွေအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။

■ CD4 T ကနေ ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ CD4-Eomes ပရိုတိန်းဆဲလ်တွေရဲ့ အခြေခံကဏ္ဍကို လေ့လာခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

■ အိုမင်းလာတဲ့တစ်ရှူးတွေဟာ ဆဲလ်အသစ်များအဖြစ်သို့ မကွဲနိုင်တော့ပေမယ့် ရောင်ရမ်းခြင်းကို ဖြစ်စေပါတယ်။

■ အသက်အမျိုးမျိုးရှိကြတဲ့ ကြွက်တွေထဲက ဆဲလ်တွေကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပြီး အဓိကနှစ်ချက် တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

■ ပထမတစ်ချက်က ကိုယ်ခံအားစနစ်က ရောင်ရမ်းခြင်းနှောင့်နှေးနေတာကို တွေ့ရှိတဲ့အခါ အိုမင်းလာတဲ့ဆဲလ်တွေက CD4-Eomes ကို ထွက်ရှိစေပါတယ်။

■ ဒုတိယတစ်ချက်က CD4-Eomes တွေကို ကြွက်တွေမှာ ဗီဇပြုပြင်ဖယ်ရှားလိုက်တဲ့အခါ အိုမင်းဆဲလ်တွေ ပိုမိုများပြားလာပါတယ်။

■ နောက်ထပ်စမ်းသပ်ချက်တွေမှာ အသည်းခြောက်ရောဂါ ဖြစ်ခြင်းကနေ ကြွက်တွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တာလည်း တွေ့ရကာ CD4-Eomes ဆဲလ်တွေရှိနေရင် အိုမင်းဆဲလ်တွေ ကျဆင်းသွားပါတယ်။

■ လူသားတွေမှာ စမ်းသပ်မှုပြုလုပ်ဖို့နဲ့ CD4-Eomes ဆဲလ်လှုပ်ရှားမှု ပြောင်းလဲပုံတွေ မျိုးဗီဇတွေကို လေ့လာဖို့ ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။

Source: Science Alert