#World_News
Published 29 August 2025

▪️ အမေရိကန်ဟာ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးမှတ်တမ်း ပြန်လည်သုံးသပ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်အဖွဲ့မှာ ပါဝင်တော့မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သိရပြီး ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ တရားစီရင်ရေးကိစ္စရပ်တွေမှာ အမေရိကန်နုတ်ထွက်ခြင်းက စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးထောက်ခံသူများ ပြောနေကြပါတယ်။

▪️ အဖွဲ့ဝင် ၁၉၃ နိုင်ငံအားလုံး ကာလအပိုင်းအခြားအလိုက် ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်(UPR)ဆိုတာက ၄ နှစ်ခွဲမှ ၅ နှစ်ကြာတိုင်း အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးက ယင်းတို့ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးမှတ်တမ်းများကို တင်ပြရတာဖြစ်ပြီး အခြားနိုင်ငံတွေက သုံးသပ်ပေးကြပါတယ်။

▪️ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနအရာရှိတစ်ဦးက အမေရိကန်ဟာ UPR လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်ခြင်း၊ အကြောင်းအရာတင်ပြခြင်းတို့ ပြုလုပ်မှာမဟုတ်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောသွားပါတယ်။

▪️ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်နေ့က ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီကနေ နုတ်ထွက်မယ်လို့လည်း အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

▪️ UPR မှာ ပါဝင်ပတ်သက်နေတာဟာ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ထောက်ခံကြောင်းနဲ့ ယင်းဟာ အဆိုးရွားဆုံး လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုကြီးတွေကို ရှုတ်ချရန် ဆက်တိုက်ပျက်ကွက်နေတာကို လျစ်လျူရှုထားကြောင်း အဆိုပါအရာရှိက ပြောပါတယ်။

▪️ ဂျီနီဗာမှာရှိတဲ့ အမေရိကန်ကိုယ်စားလှယ်ကလည်း ဒီဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် အသိပေးထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

▪️ ဒီအတိုင်းသာဆိုရင် UPR ထံ တင်ပြချက်မပေးပို့မယ့်အထဲမှာ အမေရိကန်က ပထမဆုံးဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ကောင်စီပြည်သူ့မှတ်တမ်းဆန်းစစ်ချက်အရ သိရပါတယ်။

▪️ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကော်မရှင်မင်းကြီးရုံးမှ ပြောရေးဆိုခွင့်အကြီးအကဲ ရာဗီနာရှမ်ဒါဆာနီက အမေရိကန်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် နှမြောမိကြောင်းနဲ့ အမေရိကန်နဲ့ အခြားနိုင်ငံအားလုံး ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းက ကမ္ဘာတဝှမ်း လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကာကွယ်မြှင့်တင်မှုတွေ ရရှိစေခဲ့ကြောင်း ပြောသွားပါတယ်။

▪️ အမေရိကန်ကတော့ သူတို့ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးမှတ်တမ်းနဲ့ ဦးဆောင်နိုင်မှုအပိုင်းမှာ ဂုဏ်ယူနေပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Health
Published 29 August 2025

▪️ အမျိုးသမီးတွေဟာ လိင်မှုစိတ်ဆန္ဒ လျော့နည်းလာခြင်းနဲ့ မီးယပ်သွေးဆုံးချိန်အတွင်း ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းလက္ခဏာအမျိုးမျိုး ခံစားရတတ်ပါတယ်။

▪️ ဒါဟာ ဟော်မုန်းသိသိသာသာ ပြောင်းလဲခြင်းကနေ နေထိုင်မှုအခြေအနေ၊ စိတ်အခြေအနေ၊ လိင်စိတ်ဆန္ဒပိုင်းမှာ သက်ရောက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒါ့အပြင် စိုးရိမ်ပူပန်စိတ်နဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းတို့ကလည်း ပိုဆိုးလာပါတယ်။

▪️ ဒီအတွက် ကမ္ဘာပေါ်က အကောင်းဆုံးဆေးဖက်ဝင်ပစ္စည်းက ဂျင်ဆင်းဖြစ်ပြီး မီးယပ်သွေးဆုံးကာလအတွင်း ခံစားရတဲ့ပြဿနာများအတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ အီရန်မှာ မီးယပ်သွေးဆုံးပြီးနောက် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းဝေဒနာ ခံစားနေရတဲ့ အသက် ၄၅ နှစ်မှ ၆၀ အတွင်း အမျိုးသမီး ၆၆ ဦးကို လေ့လာခဲ့ပါတယ်။

▪️ တစ်ဖွဲ့ကို ဂျင်ဆင်းဆေးတောင့် တစ်နေ့ကို ၂၅၀ မီလီဂရမ် ၂ ကြိမ်ဖြင့် ၈ ပတ်သုံးစွဲစေပါတယ်။

▪️ အခြားအဖွဲ့ကိုတော့ အာနိသင်မပါတဲ့ ဆေးတောင့်တွေသာ ပေးခဲ့ပါတယ်။

▪️ ဂျင်ဆင်းအသုံးပြုသူတွေမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်ချက်က ၁၀.၆၄ မှ ၁၃.၉ မှတ်သို့ တိုးတက်လာကာ လိင်စိတ်ဆန္ဒလှုံ့ဆော်ခြင်း၊ ဆန္ဒပြည့်ခြင်း၊ ကျေနပ်မှုရခြင်းတို့မှာလည်း သိသိသာသာ တိုးတက်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ဂျင်ဆင်းမှာပါတဲ့ ဂျင်ဆီနိုဆိုက်ဓာတ်က ဟော်မုန်းနဲ့ အာရုံကြောစနစ်တို့ကို သက်ရောက်စေကာ စိတ်အခြေအနေနဲ့ ဟော်မုန်းမညီမျှခြင်းတို့ကို ထောက်ကူပေးပါတယ်။

▪️ လေ့လာချက်အတိုင်းအတာ သေးငယ်ပြီး အချိန်ကာလတိုတောင်းခြင်းတာကြောင့် ရေရှည်သက်ရောက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အတည်ပြုဖို့ နောက်ထပ်သုတေသန ပြုလုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါသေးတယ်။

Source: The Jerusalem Post.

#World_Health
Published 29 August 2025

▪️ အသက် ၁၀၀ အထိ အသက်ရှည်ကြတဲ့သူတွေမှာ ရောဂါဘယကြီးတွေ ကင်းဝေးစေတဲ့ အံ့ဖွယ်လူသားစွမ်းရည် ပိုင်ဆိုင်ကြဖွယ်ရှိကြောင်း သုတေသနအသစ်မှာ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ ဆွီဒင်မှ သက်ကြီးရွယ်အို လေ့လာချက်ကြီး ၂ ခုထဲမှာ ဒီလိုမျိုး ရာစုနှစ်တိုင်အောင် အသက်ရှည်ကြသူတွေဟာ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနည်းပါးပြီး အသက်အရွယ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ရောဂါအခြေအနေတွေ ကင်းဝေတတ်ကြတယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ မူလယုံကြည်ချက်အရတော့ အသက်ရှည်လာလေ ကျန်းမာရေးမကောင်းဘဲ နေရတဲ့နှစ်တွေ ပိုများလာလေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ သုတေသီတွေက အသက် ၁၀၀ အထိ နေနိုင်တဲ့သူတွေနဲ့ စောစီးစွာ အသက်ဆုံးပါးသူတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးမှတ်တမ်းများကို ဆန်းစစ်ခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ပထမလေ့လာချက်မှာ ၁၉၁၂ မှ ၁၉၂၂ အတွင်း စတော့ဟုမ်းကောင်တီမှာ မွေးဖွားတဲ့ လူပေါင်း ၁၇၀,၇၈၇ ဦးရဲ့ မှတ်တမ်းများကို လေ့လာပါတယ်။

▪️ အသက် ၆၀ မတိုင်ခင် ကွယ်လွန်လား၊ အသက် ၁၀၀ အထိ နေရလားဆိုတာကို စောင့်ကြည့်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ထိုအခါမှာ အသက် ၁၀၀ လူတွေက ဘဝသက်တမ်းနောက်ပိုင်းမှာ ရောဂါဖြစ်ပွားနှုန်း လျော့နည်းသလို ဘဝတလျှောက်လုံး ဒီလိုပဲဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒါကြောင့် သူတို့ဟာ ရောဂါဘယတွေကြောင့် အသက်ဆုံးပါးခြင်းမျိုး ရှားပါးသလို ရောဂါတွေကင်းဝေးကြတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။

▪️ အသက်ရှည်ကျန်းမာရခြင်းဟာ မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း၊ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံ၊ ပတ်ဝန်းကျင်သက်ရောက်မှုများနဲ့ သက်ဆိုင်နေပြီး ဒီထက်ပိုလေ့လာဖို့ ရည်ရွယ်ထားကြောင်း သုတေသီများ ပြောထားပါတယ်။

Source: ANI News

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ တရုတ်ဆောက်လုပ်တဲ့ ဒါကာမြို့ရှောင်အဝေးပြေးလမ်းမကြီး ရဲ့ ၁၈ ကီလိုမီတာ ပထမအပိုင်းရှည်ကြီးကို တနင်္ဂနွေနေ့က တရားဝင် ဖွင့်လှစ်လိုက်ပါတယ်။

#World_Development
Published 28 August 2025
#ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် #ဒါကာမြို့ရှောင်အဝေးပြေးလမ်းမကြီး
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#World_News
Published 28 August 2025

▪️ ထရမ့်ရဲ့ အမေရိကန်အစိုးရက နိုင်ငံခြားကျောင်းသားများ၊ တာဝန်ကျ နိုင်ငံခြားဧည့်သည်များ၊ မီဒီယာအဖွဲ့ဝင်များရဲ့ ဗီဇာကာလကို တင်းကြပ်ရန် ရည်ရွယ်နေကြောင်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစိုးရဥပဒေကြမ်းအဆိုအရ သိရပါတယ်။

▪️ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်ဟာ သမ္မတရာထူးပြန်လည်ရရှိပြီးနောက် လူဝင်မှုနှိမ်နင်းရေးတွေးကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ယခုနောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ချက်ကြောင့် အမေရိကန်မှာ သက်တမ်းတိုးနေထိုင်လိုတဲ့ နိုင်ငံခြားကျောင်းသားတွေ၊ တာဝန်ကျလုပ်သားတွေ၊ နိုင်ငံခြားသတင်းထောက်တွေအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်လာစေဦးမှာပါ။

▪️ အဆိုပြုဥပဒေကြမ်းအရ နိုင်ငံခြားကျောင်းသားများအတွက် F ဗီဇာ၊ အမေရိကန်မှာ တာဝန်ကျအလုပ်လုပ်ခွင့်ပြုတဲ့ J ဗီဇာ၊ မီဒီယာများအတွက် I ဗီဇာများကို အချိန်ကာလအတိအကျ သတ်မှတ်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ကျောင်းသားတွေနဲ့ တာဝန်ကျလုပ်သား ဗီဇာကာလတွေက ၄ နှစ်ထက်မပိုနိုင်ဘဲ သတင်းထောက်တွေအတွက် ဗီဇာကတော့ ရက်ပေါင်း ၂၄၀ အထိ ဖြစ်နိုင်ကာ တရုတ်မီဒီယာတွေဆိုရင်တော့ ရက် ၉၀ အထိသာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ ဒါဟာ ဗီဇာကိုင်ဆောင်ထားသူတွေ အမေရိကန်မှာ ရှိနေစဉ် သေချာစောင့်ကြည့်ကြီးကြပ်သွားဖို့ ဖြစ်တယ်လို့ အစိုးရကပြောပါတယ်။

▪️ ၂၀၂၀ တုန်းက အလားတူဆောင်ရွက်ချက်မျိုး အဆိုပြုစဉ်က နိုင်ငံရပ်ခြားပညာသင်များကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ NAFSA အဖွဲ့အစည်းက ကန့်ကွက်ခဲ့ပါသေးတယ်။

▪️ ထရမ့်အစိုးရက တရားဝင်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုအပေါ် စိစစ်မှုကို တိုးမြှင့်ထားကာ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေရဲ့ ဂရင်းကတ်တွေနဲ့ ကျောင်းသားဗီဇာများကို ရုပ်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။

Source: Reuters

၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၅- သမ္မတ ထရမ့်က  Truth Social ပေါ်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးဆန္ဒပြပွဲများကို ထောက်ပံ့မှုအတွက် ဘီလျံနာ ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်နှင့် ၎င်း၏သားအား ဖက်ဒရယ် Racketeer Influenced and Corrupt Organizations (RICO) အယောင်ဆောင်လိမ်လည်အကျင့်ပျက်ခြာစား အဖွဲ့အစည်းများ အက်ဥပဒေဖြင့် တရားစွဲဆိုရန် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ဘာကြောင့် အရေးကြီးသလဲ- ဤစွပ်စွဲချက်များသည် သမ္မတထရမ့်၏ နိုင်ငံရေးဆန့်ကျင်သူများကို အပြစ်ပေးရန် သို့မဟုတ် ထောင်ချရန် တိုက်တွန်းတောင်းဆိုမှုကို  ထင်ဟပ်လျက်ရှိပြီး၊ စည်းရုံးဦးဆောင်  သူများသည် သမ္မတ၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒများနှင့် အမေရိကန်မြို့များသို့ ဖက်ဒရယ်တပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ရန် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဆန့်ကျင်ကာ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

သူတို့ဘာတွေပြောနေကြသလဲ- "ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်နှင့် အံ့အားသင့်စရာ အစွန်းရောက် လက်ဝဲသမား ဖြစ်သည့် သူ့သားတို့သည် အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြပွဲများနှင့် အခြားများစွာကို ထောက်ပံ့နေမှုကြောင့် RICO ဖြင့် တရားစွဲဆို ခံရသင့်သည်။" ဟု ထရမ့်က ရေးသားခဲ့သည်။

"ဆိုရော့စ်နှင့် ၎င်း၏ စိတ်ဝေနာရှင်အုပ်စုသည် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံအား ကြီးမားသောထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ယင်းတွင် အနောက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ သူ၏ရူးသွပ်မိုက်မဲနေသည့်မိတ်ဆွေများလည်း ပါဝင်သည်။ သတိထားနေပါ၊ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့ကို စောင့်ကြည့်နေသည်။ ဤကိစ္စအတွက် အာရုံ စိုက်ပေးသည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါသည်။" ဟုထရမ့်ကရေးခဲ့သည်။

တစ်ဖက်၏အမြင်- "ဤစွပ်စွဲချက်များသည် တရားလွန်ဖြစ်ပြီး မမှန်ကန်ပါ" ဟု Open Society Foundations ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက Axiosမီဒီယာ သို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ထိုအဖွဲ့အစည်းသည် "အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြပွဲများကို ထောက်ပံ့ခြင်း သို့မဟုတ် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ခြင်း မပြုပါ" ဟု ရှင်း  လင်းခဲ့သည်။

"ကျွန်တော်တို့က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြင့် အာမခံထားသော အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များကို ထောက်ခံပြီး၊ မည်သည့်တက်ကြွသောဒီမိုကရေစီတွင်မဆို အဓိကအချက်ဖြစ်သည့် လွတ်လပ်စွာ  ပြောဆိုခွင့်နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြခွင့်များကို ထောက်ခံသည်။"ဟုသူကပြောသည်။

နောက်ခံအချက်အလက်- ဖက်ဒရယ် RICO ဥပဒေသည် စည်းရုံးဂိုဏ်းဖွဲ့ထားသော ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ရပ်များကို ပစ်မှတ်ထားပြီး၊ စည်းရုံးဂိုဏ်းဖွဲ့ထားသော ရာဇဝတ်လုပ်ငန်းတစ်ခု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အဖြစ် လုပ်ဆောင်သည့် လုပ်ရပ်များအတွက် ပြစ်ဒဏ်များကို တိုးမြှင့်၍ချနိုင်သည်။

RICO သည် သမိုင်းအရ မာဖီးယားအဖွဲ့ဝင်များကို ပစ်မှတ်ထားရန် အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ မကြာသေးမီက ရာဇဝတ်လုပ်ငန်းမျိုးစုံကို တရားစွဲဆိုရန် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။

အကျဉ်းချုပ်- ရှေးရိုးသမားများသည် ဆိုရော့စ်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ သရဲသဘက်သဖွယ် ပြောဆိုခဲ့ကြပြီး ၎င်း၏ လက်ဝဲ ယိမ်းယိုင်သော အကြောင်းကိစ္စအမျိုးမျိုးကို ထောက်ပံ့မှုကြောင့် ၎င်း၏အမည်သည် လက်ယာစွန်း ပူးပေါင်းကြံစည်မှုသီအိုရီများတွင် မကြာခဏ ထည့်သွင်းဖော်ပြခံရသည်။

Open Society Foundations သည် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတိုက်ဖျက်ရေး၊ နိုင်ငံသားပါဝင်ပတ်သက်မှုနှင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့များအပါအဝင် လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့မျိုးစုံကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။

ချဲ့ကားကြည့်ရန်- သမ္မတသည် ရာထူးပြန်လည်ရယူပြီးကတည်းက သူ၏နိုင်ငံရေးကို ဆန့်ကျင်သူများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများစွာ စတင်ခဲ့ပြီး၊ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းမှုများအတွက် အိမ်ခြံမြေလိမ်လည်မှုကို ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။

သူသည် "လက်ဝဲအစွန်းရောက်ရူးသွပ်သူများ" ကို ဆန့်ကျင်ရေးအတွက် စစ်တပ်ကို စစ်စည်းရုံးရန်လည်း အဆိုပြုခဲ့ပြီး၊ အစိုးရအတွင်းရှိ "အတွင်းရန်သူများ" ကို ဖယ်ရှားရန် ကတိပြုခဲ့သည်။

Source Axios