#World_Health
Published 14 September 2025

▪️ သုတေသနလေ့လာချက်တွေအရ ခံတွင်းကျန်းမာရေးပြဿနာတွေက နှလုံးရောဂါလက္ခဏာတွေ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိလာကြပါတယ်။

▪️ သွားဖုံးရောဂါပိုးဝင်ရာကနေ ရောင်ရမ်းပြီး သွေးကြောတွေထဲထိရောက်ရှိကာ နှလုံးသွေးကြောတွေပါ ထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဒါကြောင့် နှလုံးပြဿနာကို ဖော်ညွှန်းနေတဲ့ ခံတွင်းကျန်းမာရေးပြဿနာများကို ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

▪️ (၁) သွားဖုံးရောဂါ - သွားဖုံးရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ဘက်တီးရီးယားက သွေးထဲရောက်ရှိကာ စုပြုံလာနိုင်ပြီး နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်းတို့ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၂) ခံတွင်းအနံ့ဆိုးနေခြင်း - ခံတွင်းအနံ့ကို ရေရှည်ဆိုးရွားနေစေတဲ့ ဆာလ်ဖာထုတ်လုပ် ဘက်တီးရီးယားတွေက နှလုံးမှာလည်း ရောင်ရမ်းစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၃) သွားချည့်နဲ့ခြင်း - အပြင်ပိုင်းထိခိုက်မှုမရှိဘဲ သွားယိုင်နဲ့တာမျိုးက နှလုံးပြဿနာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ (၄) သွားဖုံးသွေးယိုခြင်း - သွားတိုက်စဉ်၊ သွားကြားထိုးစဉ် သွားဖုံးသွေးယိုတတ်တာက သွားဖုံးရောင်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပြီး သွေးကြောကျဉ်းခြင်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၅) ပါးစပ်အနာပေါက်ခြင်း - ပါးစပ်ထဲမှာ ပြည်တည်နာဖြစ်တာက ရောဂါပိုးမထိန်းနိုင်တာဖြစ်ပြီး သွေးကြောထဲထိ ရောက်တဲ့အခါ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်တက်စေပါတယ်။

▪️ (၆) ပါးစပ်ခြောက်သွေ့ခြင်း - တံတွေးက အန္တရာယ်ပြုပိုးမွှားတွေကနေ ကာကွယ်ပေးသဖြင့် ခံတွင်းအမြဲခြောက်နေပါက သွားပိုးစားခြင်း၊ သွားဖုံးရောဂါတို့ ဖြစ်နိုင်ကာ ဘက်တီးရီးယား မညီမျှမှုကနေ နှလုံးကျန်းမာရေးပါ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

▪️ (၇) သွားဖုံးပါးခြင်း - သွားအမြစ်တွေ ပေါ်လာတဲ့သဘောဖြစ်ပြီး တစ်ရှူးပျက်စီးလာကာ နှလုံးရောဂါအထိ သက်ရောက်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၈) မေးရိုးကိုက်ခဲခြင်း - မေးရိုးဘယ်ဘက်ခြမ်းမှာ နာကျင်တာက သွားပြဿနာထင်ရပေမယ့် တကယ်တမ်းက နှလုံးသို့ သွေးမရောက်ခြင်းလက္ခဏာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ (၉) သွားရောဂါပိုးဝင်ခြင်း - သွားမှာ ရောဂါဖြစ်တာကို မကုသဘဲထားပါက သွေးထဲအထိရောက်ရှိကာ နှလုံးနံရံများ ရောင်ရမ်းလာနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၁၀) လျှာအသွင်အရောင်ပြောင်းခြင်း - လျှာပြာနှမ်းအရောင်မရှိခြင်းက သွေးလည်ပတ်မှုမကောင်းတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်ကာ ရင်ဘတ်မအီမသာဖြစ်ပါက နှလုံးအားနည်းလို့ အောက်ဆီဂျင်သွေးလျော့နည်းတဲ့ သဘောဖြစ်ပါတယ်။

Source: DoctorNDTV.

တရုတ်ပြည်ကွမ်ကျိုးရှိ ဓာတ်အားပေးစခန်းခွဲတွေမှာ လူသားပုံသဏ္ဍာန် AI စက်ရုပ်တွေက ကြည့်ရှုစစ်ဆေးရေးတာဝန်များကို လူသားတွေဆီကနေ လွှပြောင်းလုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

#Asia_Technology
Published 13 September 2025
#တရုတ်နိုင်ငံကွမ်ကျိုး # လူသားပုံသဏ္ဍာန်AIစက်ရုပ်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#World_News
Published 13 September 2025

▪️ နေတိုး(NATO)အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ပိုလန်က ယင်းတို့ရဲ့ လေပိုင်နက်ကို ချိုးဖောက်လာတဲ့ ဒရုန်းတွေကို ပစ်ချခဲ့ပြီးနောက် ဥရောပအရှေ့ဘက်ခြမ်းမှာ ကာကွယ်ရေးတိုးမြှင့်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း နေတိုးက သောကြာနေ့မှာ ကြေညာသွားပါတယ်။

▪️ ဒါဟာ ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း နေတိုးအဖွဲ့ဝင်တစ်ခုကနေ  ဒီလိုလုပ်ဆောင်ချက်မျိုး ပထမဆုံးတွေ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ လေပိုင်နက်ကျူးကျော်မှုများကို အမေရိကန်က သတိထားစောင့်ကြည့်ရမယ်လို့ သတ်မှတ်လိုက်ပြီး နေတိုးနယ်မြေများကို တစ်လက်မမကျန် ကာကွယ်သွားမယ်လို့ ကြုံးဝါးလိုက်ပါတယ်။

▪️ ဒရုန်းကျူးကျော်မှုက ပိုလန်နဲ့ နေတိုးတို့ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုစွမ်းရည်တွေကို ရုရှားစမ်းသပ်တဲ့သဘောလို့ မြင်နေပါတယ်။

▪️ အမေရိကန်ဘက်က စည်းလုံးညီညွတ်မှုပြသတဲ့အနေနဲ့ တစ်ခုခုဆောင်ရွက်ဖို့ ပိုလန်က မျှော်လင့်နေကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောသွားပါတယ်။

▪️ ရုရှားက နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေနဲ့ ကုလပဋိညဉ်တို့ကို ချိုးဖောက်ရာကျတယ်လို့ အနောက်တိုင်းမဟာမိတ်တွေ စွပ်စွဲနေကြပါတယ်။

▪️ ရုရှားကတော့ အဲဒီအချိန်မှာ ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေတာဖြစ်ပြီး ပိုလန်ကို ထိခိုက်စေလိုခြင်းမရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ ဒရုန်းရဲ့ အဝေးဆုံးအကွာအဝေးက ၇၀၀ ကီလိုမီတာ မကျော်တာကြောင့် ပိုလန်နယ်မြေထဲ ရောက်ဖို့မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ရုရှားဆိုင်ရာ ကုလသံအမတ် ဗက်ဆလီနီဘန်ဇီယာက ပြောသွားပါတယ်။

▪️ နေတိုးအတွင်းရေးမှူးချုပ် မတ်ရူတာက ဒီလိုကျူးကျော်မှုတွေဟာ လက်သင့်ခံစရာ မရှိဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Health
Published 13 September 2025

▪️ လက်ရှိကမ္ဘာပေါ်မှာ အသက် ၁၁၆ နှစ်ဖြင့် တရားဝင်အသက်အကြီးဆုံးသူက အီသယ်ကေတာဟမ်ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ သူ့ကို ၁၉၀၉ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၂၁ ရက်နေ့မှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီး ဂင်းနစ်ကမ္ဘာ့မှတ်တမ်းတင်များနဲ့ LongevityQuest အဖွဲ့အစည်းကနေ အသက်ရှင်သန်နေတဲ့ အသက်အကြီးဆုံးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် အသိအမှတ် ပြုခဲ့ပါတယ်။

▪️ ငယ်စဉ်က ခက်ခဲတဲ့ဘဝမှာ အထီးကျန်စွာ နေထိုင်ခဲ့ပေမယ့် ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုတို့ကို အားထားခဲ့ပါတယ်။

▪️ အသက် ၁၁၀ မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပြီး အသက်ရှင်ကျန်ရာကနေ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အသက်အကြီးဆုံးပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်လာပါတယ်။

▪️ သက်ရှည်ကျန်းမာခြင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လျှို့ဝှက်ချက်ကို မေးမြန်းခဲ့ရာမှာ ဘယ်တော့မှ အငြင်းမပွားဘဲ နားထောင်ပေးပြီး ကိုယ်လုပ်ချင်တာလုပ်တယ်လို့ ပြောပြပါတယ်။

▪️ အရာရာတိုင်းကို ဟုတ်တယ်လို့ ပြောပြီး အကောင်းမြင်စိတ်ထားကာ အရာအားလုံး အသင့်အတင့်တော့ သိထားရမယ်လို့ ပြောပြသွားပါတယ်။

▪️ ဘဝမှာ သဘောထားကွဲလွဲတာတွေက ဖြစ်တတ်ပြီး မသာယာမှုတွေ၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ ကေတာဟမ်ရဲ့ သဘောထားက စကားများခြင်း၊ မကောင်းတဲ့အရာများမှ ရှောင်ရှားတဲ့သဘော ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဘဝမှာ အကောင်းမြင်နေထိုင်နိုင်ဖို့အတွက် စာဖတ်ခြင်း၊ ကျေးဇူးတင်တတ်ခြင်း၊ သန့်ရှင်းစွာနေထိုင်ခြင်း၊ တရားထိုင်ခြင်း၊ လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံခြင်းတို့ ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။

Source: Indian Express.

#World_Science
Published 13 September 2025

▪️ ငါးသတ္တဝါတွေဟာ အသံမထွက်ကြဘဲ စက်ရုပ်လိုမျိုး အလွန်ရိုးရှင်းတဲ့စိတ်သာ ရှိတယ်လို့ ထင်ထားကြကြောင်း ဘရာဇီးလ် တောင်နှင့်အရှေံတောင်ပါရာ ဖက်ဒရယ်တက္ကသိုလ်မှ အာရုံကြောသိပ္ပံပညာရှင် ကိုင်ရိုမက်ဆီမီနိုက ပြောပါတယ်။

▪️ ဒါပေမဲ့ သူကတော့ ဒီသတ္တဝါတွေမှာ အတွင်းစိတ်ကနေ အပြုအမူများစွာ ပြုလုပ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆလာပါတယ်။

▪️ ယခင်သုတေသနမှာ ငါးတွေ ကြောက်ရွံ့ခြင်း၊ နေရခက်ခြင်းတို့ကနေ မကောင်းတဲ့ခံစားမှုတွေအပေါ် လေ့လာခဲ့ကြတယ်လို့ ပေါ်တူဂီ ပေါ်တိုတက္ကသိုလ်မှ အပြုအမူဇီဝကမ္မပညာရှင် မာတာဆောရက်စ်က ဆိုပါတယ်။

▪️ ငါးတွေဟာ သာယာမှုကို ခံစားတတ်ပြီး ရှာဖွေတတ်ကြတယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

▪️ သုတေသီတွေက သန္တာကျောက်တန်း ငါးမျိုးစိတ် ၂ မျိုးကို စမ်းသပ်ရာမှာ တစ်ကောင်က အခြားတစ်ကောင်ပေါ်က သွေးစုပ်ကပ်ပါးကောင်များကို စားပစ်ကာ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်တတ်တဲ့ပုံစံ မြင်တွေ့ရပါတယ်။

▪️ ဒီလိုမျိုး သန့်ရှင်းပေးစဉ်မှာ သူတို့ရဲ့ ဖိစီးမှုဟော်မုန်းကော်တီဆောက ကျဆင်းသွားပြီး သာယာတဲ့ခံစားမှုမျိုး ဖြစ်လာပါတယ်။

▪️ သန့်ရှင်းပေးဖို့ ခက်ခဲရင်တောင်မှ ကျေနပ်မှုဟော်မုန်း ဒိုပါမင်းကြောင့် ကူညီသန့်ရှင်းပေးလိုစိတ် ဆက်ရှိနေပါတယ်။

▪️ ဒီလေ့လာချက်ကနေ ငါးအပါအဝင် တိရိစ္ဆာန်တွေရဲ့ သာယာမှုတွေ၊ စိတ်ခံစားချက်တွေရဲ့ အရေးပါပုံကို ဖော်ပြနေပါတယ်။

Source: NPR.

၁၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅

အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် တေလာ ရော်ဘင်ဆင် (Tyler Robinson) ကို အမေရိကန် ကွန်ဆာဗေးတစ် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ချာလီ ကတ်ခ် (Charlie Kirk)အား သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်သည်ဟု သံသယရှိသူအဖြစ် ဖော်ထုတ်ဖမ်းဆီးမိခဲ့သည်။

ရော်ဘင်ဆင်သည် ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်ပြီး တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားမဟုတ်ပါ

◾️ချာလီ ကတ်ခ်အကြောင်း

ကွန်ဆာဗေးတစ် မီဒီယာပုဂ္ဂိုလ်နှင့် သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်မ်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ ကတ်ခ် (အသက် ၃၁ နှစ်) သည် ယူတား ဗယ်လီ တက္ကသိုလ် (Utah Valley University) တွင် လူ ၃,၀၀၀ ခန့်ရှေ့၌ မိန့်ခွန်းပြောနေစဉ် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် လည်ပင်းကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခံခဲ့ရပြီး မကြာမီ သေဆုံးခဲ့သည်။

◾️သံသယရှိသူအား ဖမ်းဆီးရမိခြင်း

နှစ်ရက်ကြာ ဖက်ဒရယ်ရှာဖွေမှုအပြီးတွင် ရော်ဘင်ဆင်ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ရော်ဘင်ဆင်၏ မိသားစုဝင်တစ်ဦးက သူငယ်ချင်းတစ်ဦးကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပြီး ထိုသူငယ်ချင်းက အာဏာပိုင်များကို အကြောင်းကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများသည် စောင့်ကြည့်ကင်မရာ မှတ်တမ်းများမှ ရော်ဘင်ဆင်ကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီး မိသားစုဝင်များက သူသည် Dodge Challenger ကားကို မောင်းကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည် ။ သူ၏အခန်းဖော်ကလည်း ရိုင်ဖယ်သေနတ်အကြောင်းပြောထားသည့် Discord မက်ဆေ့ချ်များကို မျှဝေခဲ့သည် ။

◾️ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်မ်၏ မှတ်ချက်များ:

သမ္မတ ထရန့်မ်ကိုယ်တိုင်က သံသယရှိသူကို ဖမ်းဆီးမိပြီဖြစ်ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ကတ်ခ်ကို သတ်ခဲ့သူအား သေဒဏ်ပေးရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ကတ်ခ်ကို "အကောင်း  ဆုံးပုဂ္ဂိုလ်"၊ "တော်တဲ့သူ"၊ "သားတစ်ယောက်လို" ဟု ချီးကျူးခဲ့သည်။

◾️တွေ့ရှိရသော သက်သေအထောက်အထားများ

ရာဇဝတ်သားသည် တက္ကသိုလ်ခေါင်မိုးပေါ်မှ ထွက်ပြေးပြီး ကားပါကင်ဘက်သို့ ဆင်းကာ အနီးနားရှိ သစ်တောထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း စောင့်ကြည့်ကင်မရာ မှတ်တမ်းများအရ သိရသည်။

 သစ်တောထဲမှ အသုံးပြုသည်ဟု ယူဆရသော "အားအကောင်းဆုံး၊ bolt-action ရိုင်ဖယ်သေနတ်" (Mauser .30-06 bolt-action rifle) တစ်လက်ကို ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့သည်။

ကျည်ခွံများပေါ်တွင် ထူးဆန်းသော စာတမ်းများ ရေးထိုးထားသည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။

◾️နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေများ

ရော်ဘင်ဆင်ကို ယူတားခရိုင် (Utah County) ထောင်တွင် ထိန်းသိမ်းထားပြီး ပြင်းထန်သောလူသတ်မှု အပါအဝင် ကနဦးစွဲချက်များ တင်ထားသည်။

 အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကော့ခ် (Cox) နှင့် ထရန့်မ်တို့က သေဒဏ်ပေးရန် တောင်းဆိုမည်ဟု ကတိပြုထားသည်။ ရော်ဘင်ဆင်သည် ဖက်ဒရယ်စွဲချက်များလည်း ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိသည်။

◾️ဖြစ်ရပ်၏ အကျိုးဆက်များ

ကတ်ခ်၏ သေဆုံးမှုသည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အရေးကြီးသော အလှည့်အပြောင်း (watershed) တစ်ခုကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကော့ခ်က ပြောကြားခဲ့သည် ။ ကတ်ခ်၏ သေဆုံးမှုကြောင့် အမေရိကန်ရှိ ကွန်ဆာဗေးတစ်များအကြား ဒေါသလှိုင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပြီး တချို့ ထရန့်မ်ကို ထောက်ခံသူများက ၎င်းသည် လက်ဝဲယိမ်းနိုင်ငံရေး၏ ရန်လိုမှု၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည် ။

Source: News wires