#World_Science
Published 28 September 2025

▪️ နာဆာ(NASA)မှ Perseverance အာကာသစူးစမ်းယာဉ်ဟာ မားစ်ဂြိုဟ်ပေါ်မှာ သက်ရှိအရိပ်အယောင်ဖြစ်နိုင်တဲ့ လက္ခဏာတွေ တွေ့ရှိခဲ့ပြီး အာကာသဂြိုဟ်သိပ္ပံအတွက် မှတ်ကျောက်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ကာ ရှေးခေတ်ပြင်ပဂြိုဟ်သက်ရှိအထောက်အထား ရှာတွေ့နိုင်ရန် မျှော်လင့်ချက် ကောင်းလာပါတယ်။

▪️ Jezero Crater မြစ်ကြမ်းပြင်အတွင်း Cheyava Falls နေရာကနေ ၂၀၂၄ ဇူလိုင်လကရရှိခဲ့တဲ့ Sapphire Canyon လို့ခေါ်တဲ့ ကျောက်တုံးနမူနာတစ်ခုကို လေ့လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ သာမန်မဟုတ်တဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်တွေ၊ သတ္တုပုံစံတွေစတဲ့ ဇီဝအမှတ်အသားများ တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ကမ္ဘာပေါ်မှာဆိုရင် ဒီလိုသတ္တုတွေက စိုစွတ်ဒေသအတွင်း အဏုဇီဝပိုးမွှားလှုပ်ရှားမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ယခုတွေ့ရှိချက်အရ ရှေးခေတ်မားစ်ပိုးမွှားတွေ ဒီကျောက်တုံးများအတွင်း ရှင်သန်ခဲ့ကြမယ်လို့ ယူဆစရာဖြစ်လာပါတယ်။

▪️ ဒီအရာတွေကို သက်ရှိတွေက လုပ်ယူထားသလိုဆိုတာ ထပ်မံစမ်းသပ်ဖို့လိုကြောင်း သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ပြောပါတယ်။

▪️ တကယ်သာ မားစ်ဂြိုဟ်မှ သက်ရှိအထောက်အထားလို့ အတည်ပြုနိုင်ရင် စကြဝဠာကြီးထဲမှာ အခြားသက်ရှိတွေ ရှိနေနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ယူဆချက်တွေ ပိုမိုခိုင်မာလာနိုင်ပါတယ်။

▪️ နောက်မျိုးဆက်တွေအတွက်လည်း စူးစမ်းရှာဖွေရေးတွေ လိုက်စားဖို့ တွန်းအားဖြစ်စေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ Sapphire Canyon ရဲ့ နမူနာက မားစ်မှာ ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး နောက်ထပ်လေ့လာဆန်းစစ်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်ရန် ကမ္ဘာပေါ်သို့ ထပ်မံယူဆောင်လာဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: India Today.

တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ရှင်ကျန်အွီဂွယ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ တည်ထောင်ခြင်း နှစ် ၇၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားကျင်းပဖို့အတွက် မြိုတော်အူရမ်ချီမှာပြုလုပ်တဲ့ စုဝေးပွဲကြီးသို့ ကြာသပတေးနေ့မှာ တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

#Asia_Development
Published 27 September 2025
#တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် #ရှင်ကျန်အွီဂွယ်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#World_News
Published 27 September 2025

▪️ အမေရိကန် တရားစီရင်ရေးဌာနမှ အကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦးက ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမယ့် အစီအစဉ်များ ရေးဆွဲချမှတ်ဖို့ ရှေ့နေရုံး ဒါဇင်ဝက်ကျော်လောက်ကို ညွှန်ကြားလိုက်ပါတယ်။

▪️ ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်ဟာ ဘီလျံနာ ဒီမိုကရက်တစ်ထောက်ပံ့ကူညီသူ ဖြစ်ပြီး သမ္မတထရမ့် အချုပ်ထဲထည့်ချင်နေသူ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ အစိုးရရှေ့နေတွေ အမှုတင်သွားဖွယ်ရှိတဲ့ စာရင်းထဲမှာ မီးရှို့ခြင်းနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုအတွက် ပစ္စည်းထောက်ပံ့ခြင်းတို့ ပါဝင်ကြောင်း New York Times မှ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ ဌာနခေါင်းဆောင်တွေက သမ္မတအမိန့်ကို လိုက်နာနေရပြီး အထူးပုဂ္ဂိုလ်အဖွဲ့အစည်းများအနေနဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးခံသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ထရမ့်ရဲ့ ရန်သူတော်ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ FBI ညွှန်ကြားရေးမှူးဟောင်း ဂျိမ်းစ်ကော်မီ၊ နယူးယော့ခ်ရှေ့နေချုပ် လီတီတီယာဂျိမ်းစ်တို့ကို အလျင်အမြန် စွဲချက်တင်ဖို့ သမ္မတက ရှေ့နေချုပ် ပမ်ဘွန်ဒီကို တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

▪️ ယခုလအတွင်း လက်ယာနိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူ ချာလီကာ့ခ် အသတ်ခံရပြီးနောက် ထရမ့်က လစ်ဘရယ်ဆန္ဒပြသူများနဲ့ ထောက်ပံ့သူများကိုနှုတ်ဆိတ်ရန် ခြိမ်းခြောက်လာပါတယ်။

▪️ မစ္စတာဆိုရော့စ်က ကမ္ဘာတဝှမ်းမှ ဒီမိုကရက်တစ်လှုပ်ရှားရေးတွေကို ကူညီထောက်ပံ့လာတာ ဆယ်စုနှစ်တွေ ရှိနေပါပြီ။

▪️ လူ့အခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီ၊ တန်းတူညီမျှရေးတို့အတွက် အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေကို ထောက်ပံ့ပေးပါတယ်။

▪️ ထရမ့်ကတော့ ယင်းတို့ဟာ အမေရိကန်တခွင်မှာ အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြခြင်းနဲ့ အခြားသောလုပ်ရပ်များစွာ ပြုလုပ်နေတာကြောင့် တရားစွဲဆိုသင့်တယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။

Source: New York Times

#World_News
Published 27 September 2025

▪️ အမေရိကန် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး အရာရှိတစ်ဦးက နယူးယော့ခ်မြို့တရားရုံးတစ်ခုမှာ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို ကြမ်းပြင်သို့ တွန်းချခဲ့ပါတယ်။

▪️ ချီကာဂိုထိန်းသိမ်းရေးဌာနတစ်ခု အပြင်ဘက်မှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို မျက်ရည်ယိုဗုံးဖြင့် လူစုခွဲခဲ့ပါတယ်။

▪️ ဘော့စ်တွန်နားတဝိုက်မှာ ဖမ်းဆီးမှုအတွင်း အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။

▪️ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့ လူဝင်မှုတိုက်ဖျက်နေတဲ့အပေါ် အမေရိကန်မြို့ကြီးတွေမှာ တင်းမာမှုမြင့်တက်လာပြီး ကြာသပတေးနေ့နဲ့ သောကြာနေ့တို့မှာ ယခုလို ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ အမေရိကန်မှာ နေထိုင်နေတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းသူတွေကို ထရမ့်က ပမြောက်အများ နေရပ်ပြန်ပို့ဖို့ ကြိုးပမ်းနေရာ ပြစ်မှုမှတ်တမ်း မရှိသူတွေကိုပါ ဖမ်းဆီးနေပါတယ်။

▪️ နယူးယော့ခ်၊ ချီကာဂို၊ ဝါရှင်တန်နဲ့ ဒီမိုကရက်အားပေးမြို့များမှ လူတွေက ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ပြန်လည်ခုခံလာကြပါတယ်။

▪️ ဂွာတီမာလာမှ အမျိုးသမီးဆိုရင် အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့်ရှိသူဆိုပေမယ့် လူဝင်မှုထိန်းသိမ်းရေးတွေက သူမကို ကြမ်းပြင်သို့ တွန်းချခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ လူဝင်မှုထိန်းသိမ်းရေးအရာရှိတွေ မျက်နှာအုပ်ဝတ်ဆင်ခြင်း မရှိစေမယ့် ဥပဒေတစ်ခုကို ကယ်လီဖိုးနီးယား အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဒီမိုကရက်ဘက်တော်သား ဂေဗင်နယူဆန်က လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်ပါတယ်။

▪️ ချီကာဂိုဆင်ခြေဖုံးအရပ်ရှိ လူဝင်မှုထိန်းသိမ်းရေးစခန်းတစ်ခုနားမှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို ဖြိုခွင်းဖို့အတွက် အရာရှိတွေက မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေသုံးခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ခြံစည်းရိုးအနောက်မှာ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြသူတွေကို ဒီလိုမျိုး ပစ်ခတ်စရာအကြောင်း မရှိဘူးလို့ လင်ကွန်းပတ်ပရက်စ်ဘီတာရီယန် ဘုရားကျောင်းမှ သင်းအုပ်ဆရာက ပြောသွားပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Science
Published 27 September 2025

▪️ လူသားမျိုးစိတ်ရဲ့ အစောပိုင်းရှေ့ပြေးမျိုးရိုးမျောက်ဝံတွေဟာ အပူပိုင်းသစ်တောတွေမှာ နေထိုင်ခဲ့ကြတယ်လို့ ထင်ထားခဲ့ကြပေမယ့် သုတေသနအသစ်မှာတော့ အအေးဒဏ်ကြား နေခဲ့ရကြောင်း တွေ့ရှိလာပါတယ်။

▪️ သုတေသီတွေက ယူဂန်ဒါနဲ့ မာဒါဂတ်စ်ကာတို့မှ ချင်ပန်ဇီတွေနဲ့ လီမာမျောက်တွေကို လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ လူသားတွေ ဘယ်လိုဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာတယ်ဆိုတာကို နားလည်ဖို့က အခြေခံကျကျ အရေးပါပါတယ်။

▪️ ဂေဟစနစ်နဲ့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲခြင်း ပြောင်းလဲမှုတွေရဲ့ အဓိကအကြောင်းအရင်းထဲမှာ ရာသီဥတုပါဝင်ပါတယ်။

▪️ ရီးဒင်းတက္ကသိုလ်မှ ဂျော့ဂျ်အေဗာရီယာလော်တူရီယိုနဲ့ အခြားသုတေသီတွေက ရှေးခေတ်မျိုးစိတ်မူလအစနဲ့ ထိုနေရာတွေမှာ ရာသီဥတုအကြောင်း ဆက်စပ်လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ယခင်ထင်ထားသလို ပူနွေးတဲ့ အပူပိုင်းပတ်ဝန်းကျင်ဆိုတာထက် အေးပြီးခြောက်သွေ့တဲ့ ဒေသတွေမှာ နေထိုင်ခဲ့ကြတယ်လို့ အံ့အားသင့်ဖွယ် တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ ဒီလိုပတ်ဝန်းကျင် အခြေအနေတွေက ယင်းတို့ အလိုက်သင့် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲပြီး အခြားဒေသများသို့ တိုးချဲ့တဲ့နေရာမှာ အရေးပါနိုင်ပါတယ်။

▪️ ခြောက်သွေ့ခြင်းနဲ့ စိုစွတ်ခြင်း ရာသီဥတုတွေ ရုတ်တရက်ပြောင်းလဲခြင်းက မျိုးရိုးဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ရုပ်ကြွင်းအထောက်အထားများအရ ရှေးခေတ်လူဝံတွေဟာ မြောက်အမေရိကမှ အစပြုပြီး အာတိတ်ဒေသတွေဆီ နယ်ချဲ့ခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ဒါတွေကို လေ့လာခြင်းဖြင့် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုတွေကနေ ပတ်ဝန်းကျင်ခြိမ်းခြောက်မှုအထိ ခန့်မှန်းရာမှာ အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Source: Phys.

#World_Health
Published 27 September 2025

▪️ ရုရှားမှ ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ mRNA အခြေပြု ကင်ဆာကာကွယ်ဆေး Enteromix ဟာ အစောပိုင်းစမ်းသပ်ချက်တွေမှာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ထိရောက်ဘေးကင်းမှုရှိကြောင်း ဖော်ပြလာပြီးနောက် ကင်ဆာရောဂါအတွက် မျှော်လင့်စရာ ဖြစ်လာပါတယ်။

▪️ ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်း ထူးခြားလောက်တဲ့ အောင်မြင်မှု သတ်လို့ရလား၊ ဘယ်လောက်အထိ သေချာမှုရှိနေလဲ။

▪️ ဒီကာကွယ်ဆေးကို ရုရှားမှ အမျိုးသားဆေးသုတေသန ဓာတ်ရောင်ခြည်ဌာနနဲ့ အိန်ဂျယ်ဟဒ်မော်လီကျူးဇီဝတက္ကသိုလ်တို့မှ ထုတ်လုပ်ထားကာ mRNA နည်းပညာကို အခြေပြုထားပြီး လူနာတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အကျိတ်ပုံစံအလိုက် ပြုလုပ်ပေးပါတယ်။

▪️ လူနာရဲ့ အကျိတ်ဆဲလ်တွေဆီကနေ RNA ကို ထုတ်ယူကာ ကင်ဆာကို ဘယ်လိုတိုက်ခိုက်ရမလဲဆိုတာ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို သင်ပြပေးကြောင်း သုတေသနအဖွဲ့မှ မော်လီကျူးကင်ဆာအထူးကု ဒေါက်တာယူလီယာမီခေးလိုဗာက ရှင်းပြပါတယ်။

▪️ အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နေတဲ့ လူနာ ၄၈ ဦးကို အစောပိုင်းပထမအဆင့် စမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်ရာမှာ ကိုယ်ခံအားတုံ့ပြန်မှု ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းရရှိခြင်း၊ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ကြီးကြီးမားမားမရှိခြင်း၊ အကျိတ်လျော့ပါးသွားခြင်းတို့ တွေ့ရှိရပါတယ်။

▪️ အလားတူ mRNA ကင်ဆာကာကွယ်ဆေးတွေကို မိုဒါနာနဲ့ ဘိုင်အိုအန်တက်ခ်တို့လို့ ကုမ္ပဏီတွေကလည်း ထုတ်လုပ်နေပြီး စမ်းသပ်မှုနောက်ပိုင်းအဆင့် ရောက်ရှိနေကြပါပြီ။

▪️ Enteromix ကတော့ ပညာရှင်ဆွေးနွေးသုံးသပ်မှု ရရှိရန်နဲ့ ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ တတိယအဆင့်စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်နိုင်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေပါတယ်။

Source: India Today.