#World_Science
Published 26 September 2025

▪️ သင်္ဘောပျက်တွေ၊ လေယာဉ်ပျက်တွေ၊ သာမန်မဟုတ်တဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေ နှစ်ပေါင်း ၅၀၀ ကျော်ကြာအောင် ရှိနေတဲ့ ဘာမြူဒါတြိဂံရဲ့ ဆန်းကြယ်မှုကို သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦး ဖြေရှင်းနိုင်ပြီလို့ ဆိုလာပါတယ်။

▪️ အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာရှိ သေချာသတ်သတ်မှတ်မှတ် မရှိတဲ့ ဘူမိဒေသကြီးဟာ အစွန်းရောက်ဖြစ်စဉ် ကြီးစိုးနေတယ်လို့ ဆောက်သမ်တန်တက္ကသိုလ်မှ သမုဒ္ဒရာပညာရှင် ဒေါက်တာ ဆိုင်မွန်ဘောက်ဆဲလ်က ပြောပါတယ်။

▪️ ကြမ်းတမ်းလွန်းတဲ့ လှိုင်းကြီးတွေဟာ ပေ ၁၀၀ လောက်မြင့်ပြီး သင်္ဘောတွေကို ဝါးမျိုကာ တစ်ခါတရံမှာ ထက်ခြမ်းကွဲသွားစေပြီး ပျောက်ကွယ်သွားစေတယ်လို့ ပြောလာပါတယ်။

▪️ တောင်နဲ့မြောက်သို့ တိုက်ခတ်တဲ့ မုန်တိုင်းတွေ ပူးပေါင်းသွားပြီး ဖလော်ရီဒါမှ နောက်ထပ်တစ်ခုပါ ထပ်တိုးလာရင် အန္တရာယ်များလွန်းတဲ့ လှိုင်းကြီးတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ ကုန်တင်သင်္ဘောကြီးတွေတောင် အဆိုပါအဖျက်လှိုင်းကြီးတွေကြောင့် ပျက်စီးသွားနိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

▪️ ၁၉၁၈ ခုနှစ်က ဘာမြူဒါတြိဂံမှာ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့တဲ့ USS Cyclops လေယာဉ်တင်သင်္ဘောကြီး ပျက်စီးတဲ့ပုံစံအတိုင်း သူတို့အဖွဲ့က ပြန်လည်သရုပ်ဖော်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ လှိုင်းလုံးကြီးအမြင့်ကြီးတွေက သင်္ဘောကို ဖုံးလွှမ်းသွားပြီး သင်္ဘောအောက်ခြေက ပေါလောဖြစ်စေပါတယ်။

▪️ ဖိအားပြင်းထန်မှုက သင်္ဘောပျက်စီးပြီး ချက်ချင်းနစ်မြုပ်သွားစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ ဘာမြူဒါ၊ ပွာတိုရီကို၊ မိုင်ယာမီတို့ကြားမှာရှိတဲ့ ထိုနေရာဟာ ခရစ္စတိုဖာကိုလံဘက်စ် သမုဒ္ဒရာပြာကို ဖြတ်သန်းတည်းက အထူးစောင့်ကြည့်ခံလာရပါတယ်။

▪️ ထိုနေရာမှာ လူပေါင်းများစွာ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပေမယ့် လူတစ်ဦးကတော့ ၁၉၇၀ လေယာဉ်ပျံသန်းစဉ်အတွင်း သဘာဝလွန်ဖြစ်စဉ်ကနေ အသက်ရှင်ကျန်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

Source: New York Post

#World_Health
Published 25 September 2025

▪️ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းက ကျန်းမာရေးထိခိုက်စေတာ သိထားကြပြီး အထူးသဖြင့် နံနက်အိပ်ရာနိုးပြီးနောက် ဆေးလိပ်သောက်တာက အန္တရာယ်အရှိဆုံးဖြစ်တယ်လို့ အိန္ဒိယ ပါစ်ချင်ဗီဟာရှိ Wellness Home Clinic and Sleep Centre မှ အဆုတ်အထူးကု ဒေါက်တာ ဗီကက်စ်မစ်တယ်က ပြောပါတယ်။

▪️ ဆေးလိပ်ဆက်တိုက် သောက်နေသူတွေလောက် မသောက်ဘူးဆိုရင်တောင်မှ ထိုကဲ့သို့အချိန်မှာ ဆေးလိပ်သောက်တာဟာ အဆုတ်နဲ့ နှလုံးကို သိသိသာသာ ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ ခန္ဓာကိုယ်က အိပ်ရာနိုးလာတဲ့အခါ အသစ်ပြန်လည်စတင်ပြီး အဆုတ်တွေက ထိုအချိန်မှာ အထိမခံဖြစ်ကာ ကိုယ်တွင်းစနစ်တွေလည်း ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

▪️ အိပ်တဲ့အချိန်မှာ အဆုတ်တွေက အဆိပ်အတောက်တွေထံကနေ ယာယီအနားယူလိုက်ပြီး အသစ်ပြန်လည်လုပ်ဆောင်ပါတယ်။

▪️ အိပ်ရာနိုးတာနဲ့ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့အခါ ဒီလိုပြန်လည်လုပ်ဆောင်နေခြင်း အနှောင့်အယှက်ဖြစ်သွားပြီး အသက်ရှူလမ်းကြောင်း လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ထိခိုက်စေတယ်လို့ ရှင်းပြပါတယ်။

▪️ အိပ်ရာနိုးနိုးချင်း မိနစ် ၃၀ အတွင်း စီးကရက်သောက်တတ်သူတွေဟာ ပိုမိုရှူရှိုက်မိပြီး ဘေးအန္တရာယ်ပိုများစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ အိပ်ရာနိုးချိန်နဲ့နီးလေ နီကိုတင်းနဲ့ အဆိပ်အတောက် စုပ်ယူခြင်း ပိုမြင့်မားလေဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ညအိပ်နေတဲ့အချိန်မှာ အဆုတ်တွေက အရာရာနဲ့ ထိတွေ့နိုင်ပြီး ထိုအချိန်မှာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းတွေက အကာအကွယ်လျော့နည်းနေနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဒါ့အပြင် နှလုံးခုန်နှုန်း၊ သွေးပေါင်ချိန်၊ ဖိစီးမှုတွေလည်း မြင့်တက်လာပြီး ဟော်မုန်းတုံ့ပြန်မှုများရာကနေ သွေးတိုး၊ ပူပန်ခြင်း၊ နှလုံးဖောက်ခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်းတို့ပါ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဆေးလိပ်မဖြတ်နိုင်သူတွေအနေနဲ့ နံနက်ခင်းသောက်မယ့်အစား နောက်ရွှေ့သောက်ခြင်းကပင် နီကိုတင်းဒဏ်ကနေ လျော့နည်းစေနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Indian Express

ကုလသမဂ္ဂပညာရေး၊ သိပ္ပံနဲ့ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲအစည်း ယူနက်စ်ကိုက တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ရှန်ဟိုင်းမြို့ရှိ STEM ပညာရေးဌာနကို တရားဝင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး အာရှပစိဖိတ်ဒေသမှာ ပထမဆုံးအမျိုးအစား(၁)ဌာနအဖြစ် တည်ထောင်လိုက်ပါတယ်။

#World_Education
Published 24 September 2025
#STEM # ရှန်ဟိုင်းမြို့
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#World_News
Published 24 September 2025

▪️ ယခုနှစ် ကမ္ဘာပေါ်မှာ အားအကောင်းဆုံး အပူပိုင်းဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းဖြစ်တဲ့ စူပါတိုင်ဖွန်ရာဂါဆာဟာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ဟောင်ကောင်မှာ လေပြင်းတိုက်ခိုက် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ကာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းမှာလည်း မိုးကြီးမှုကြောင့် လူ ၁၄ ဦးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

▪️ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းမှာ မိုးကြီးလွန်းသဖြင့် အရှေ့ဘက် ဟွေ့လျန်ခရိုင်ရှိ ကန်ကြီးတစ်ခုဆီကနေ မြို့တစ်မြို့ဆီသို့ ရေလျှံထွက်လာခဲ့ကြောင်း ထိုင်ဝမ်မီးသတ်ဌာနက ပြောပါတယ်။

▪️ တနင်္လာနေ့တည်းက ထိုင်ဝမ်ကျွန်းဟာ ရာဂါဆာအစွန်အဖျား ရိုက်ခတ်တာခံရပြီးတော့ မိုးကြီးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ လှိုင်းကြီးတွေကြောင့် ဟောင်ကောင်မှာ နေရာအချို့ပျက်စီးခဲ့ပြီး အာဏာပိုင်တွေက အိမ်ထဲမှာနေဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

▪️ ရာဂါဆာက တစ်နာရီကို ၂၀၀ ကီလိုမီတာနှုန်းဖြင့် လူဦးရေထူထပ်ရာဟောင်ကောင် တောင်ပိုင်း ၁၀၀ ကီလိုမီတာခန့်မှာ အနီးဆုံးရောက်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ စူပါတိုင်ဖွန်က လူဦးရေ ၁၂၅ သန်းကျော်ရှိရာ တရုတ်ကွမ်တုံကမ်းရိုးတန်းသို့ ရွေ့လျားနေပြီး အင်အားဆက်လက်ပြင်းထန်မယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။

▪️ ရာဂါဆာက တနင်္လာနေ့မှာ ဖိလစ်ပိုင်မြောက်ပိုင်းနဲ့ အင်္ဂါနေ့မှာတော့ ထိုင်ဝမ်ကို တိုက်ခတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

▪️ တိုင်ဖွန်ကြောင့် ဟောင်ကောင်ဈေးဝယ်စင်တာတွေမှာ အလုအယက်ဝယ်ယူစုဆောင်းနေကြပါတယ်။

ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာနိုင်ကာ မွန်းလွဲအချိန်ခန့်မှာ အမြင့်ဆုံး ၁၃ ပေလောက်အထိ ရောက်နိုင်တယ်လို့ အာဏာပိုင်များသတိပေးထားပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Health
Published 24 September 2025

▪️ အိုမီဂါ-၃ ဖက်တီးအက်ဆစ်က အရေပြားကျန်းမာရေးထိန်းသိမ်းရာမှာ အဓိကနေရာက ပါဝင်ပြီး နှလုံးကျန်းမာရေး၊ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှု၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်အပါအဝင် ခန္ဓာကိုယ်လုပ်ဆောင်ချက်အမျိုးမျိုးအတွက်လည်း မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။

▪️ တခြားဗိုက်တာမင်ဖြည့်စွက်ဆေးတွေနဲ့ မတူတာက အိုမီဂါ-၃ ဖြည့်စွက်ဆေးတွေဟာ အာနိသင်သိသာထင်ရှားဖို့ အချိန်ယူရနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဘာတွေလဲဆိုရင် ကျန်းမာရေးပန်းတိုင်၊ လက်ရှိကျန်းမာရေးအခြေအနေ၊ စားသုံးနေတဲ့ အိုမီဂါ-၃ ပုံစံ၊ ဖြည့်စွက်ဆေးပမာဏတို့အပေါ် မူတည်နေနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဆဲလ်အမြှေးပါးနဲ့ အိုမီဂါ-၃ ပေါင်းစည်းချိန်က အချိန် ၆ ပတ်မှ ၁၂ ပတ်ခန့်ကြာမြင့်နိုင်တယ်လို့ ပရက်မာတစ်နျူထရီရှင်မှ အာဟာရပညာရှင်မှူး မီနူဘာလာဂျီက ပြောပါတယ်။

▪️ ရောင်ရမ်းမှု လျှော့ချခြင်းနဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ ချက်ချင်းမလျော့ကျနိုင်ဘဲ အနည်းဆုံး ၃ လလောက် ကြာမြင့်နိုင်ပါတယ်။

▪️ ဖြည့်စွက်စာ အလုပ်မလုပ်တဲ့ လက္ခဏာတွေကို ပြနေတဲ့အရာတွေက အစာခြေပြဿနာနဲ့ အစာရေမျိုလျှံတက်ခြင်း၊ သွေးစစ်ဆေးချက် မပြောင်းလဲခြင်း၊ ဆက်တိုက်နာကျင်မောပန်းခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ အိုမီဂါ-၃ ချို့တဲ့ရင် အရေပြားမကောင်းတဲ့ပြဿနာ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ မွမ်ဘိုင်းမှ ဒေါက်တာ ရှရီဖာချော့စ်က ပြောပါတယ်။

▪️ အရေပြားခြောက်သွေ့ခြင်း၊ ယားယံတတ်ခြင်း၊ အထိမခံနိုင်ခြင်း၊ နီမြန်းခြင်းတို့ ခံစားရရင် အိုမီဂါ-၃ ချို့တဲ့တာကို ညွှန်ပြနေပါတယ်။

▪️ ခန္ဓာကိုယ်က အိုမီဂါ-၃ ကို မထုတ်လုပ်နိုင်တာကြောင့် ငါး၊ လျှော်စေ့၊ သစ်ကြားသီး၊ ဖြည့်စွက်ဆေးတို့ကနေ ရရှိအောင် ကြိုးစားသင့်ပါတယ်။

Source: Indian Express

#World_Health
Published 24 September 2025

▪️ တရုတ်ပြည်မှာ မျိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ ဝက်တစ်ကောင်ဆီမှ အဆုတ်ကို လူသားထဲသို့ ပထမဆုံးအနေဖြင့် အောင်မြင်စွာအစားထိုးခွဲစိတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ဦးနှောက်အလုပ်မလုပ်တော့တဲ့ လူတစ်ဦးရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို အစားထိုးထည့်သွင်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၉ ရက်ကြာ အသက်ရှင်သန်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ကမ္ဘာနဲ့တဝှမ်း ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါရှားပါးတဲ့ ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းကြီးတစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။

▪️ ၂၀၂၄ မေလက WHO ရဲ့ ဖော်ပြချက်အရ ကမ္ဘာပေါ်က အင်္ဂါအစားထိုးလိုအပ်နေသူတွေရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာ တကယ်တမ်း အစားထိုးခွဲစိတ်နိုင်ခဲ့ပြီး အင်္ဂါအလှူရှင်စောင့်ဆိုင်းရင်း အသက်ဆုံးပါးသွားသူ နှစ်စဉ်ထောင်နဲ့ချီ ရှိနေပါတယ်။

▪️ ဒါကြောင့် သိပ္ပံပညာရှင်တွေက တိရိစ္ဆာန်တွေဆီကနေ လူသားတွေဆီ အစားထိုးခွဲစိတ်တဲ့ နည်းလမ်းကို လေ့လာရှာဖွေခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒီထဲမှာ ဝက်တွေက အသေချာဆုံးဖြစ်ပြီး သူတို့ရဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ အရွယ်အစားက လူသားတွေနဲ့ ဆင်တူနေပါတယ်။

▪️ ဒီလိုအစားထိုးခြင်းက လူသားခန္ဓာကိုယ်ဟာ အစားထိုးဝင်လာတဲ့အရာကို လက်မခံတဲ့ပြဿနာမျိုး ရှိနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် ဝက်တွေကို လိုအပ်သလို မျိုးဗီဇပြောင်းလဲပေးနိုင်ပါတယ်။

▪️ အင်္ဂါအစားထိုးခွဲစိတ်မှုတွေထဲမှာ အဆုတ်က အခက်ခဲဆုံးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် အခုလို အောင်မြင်စွာ အဆုတ်အစားထိုးနိုင်ခြင်းက တိုးတက်မှုကြီးတစ်ခု ဖြစ်နေပါတယ်။

▪️ ခန္ဓာကိုယ်မှ တုံ့ပြန်စွမ်းအားလျှော့ချခြင်း၊ မျိုးဗီဇပြုပြင်မှုများ မွမ်းမံခြင်း၊ ရေရှည်လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း အကဲဖြတ်ခြင်းတို့ဖြင့် ဆက်လက်အားထုတ်သင့်တယ်လို့ သုတေသီတွေ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Source: The Jerusalem Post