၂၈ ဧပြီ ၂၀၂၄
သူ၏ သမ္မတအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် အမေရိကန်သည် အခြေခံအားဖြင့် အားလုံးကိုပြန်စဉ်းစားရမည်ဟု ပြောထားပါတယ်။ သူသာ သမ္မတပြန်ဖြစ်ခဲ့ပါက ဥရောပနှင့် ဆက်ဆံရေးကို ပြန်ပြောင်းရန် သူက စီစဉ်ထားပါတယ်။အောက်ပါအချက်အလက်များမှာ သူ သမ္မတပြန်ဖြစ်ခဲ့ပါက ထရမ့်ကျင့်သုံးမည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအချို့ကို သုံးသပ်ဖော်ပြထားပါတယ်။
နေတိုး၏အဆိုပြုချက်နှင့် မစ်ရှင်
သူသာ သမ္မတဖြစ်ခဲ့လျှင် ယူကရိန်းသို့ အမေရိကန်က ပေးပို့ခဲ့သည့် လက်နက်ခဲယမ်းမီးကျောက်တန်ဖိုး ဒေါ်လာ ၂၀၀ဘီလျံနီးပါးအတွက် ဥရောပထံမှ အမေရိကန်သို့ ပြန်ပေးရန် တောင်းဆိုမည်၊ ယူကရိန်း သို့ နောက်ထပ်အကူအညီပေးဖို့လည်း သူကတိမပေးနိုင်ဟု ထရမ့်ကပြောပါတယ်။
ထရမ့်ဟာ သူပထမအကြိမ် သမ္မတဖြစ်စဉ်က သက်တမ်းကုန်ခါနီးတွင်နေတိုးသို့ကူညီသည့် ကာကွယ်ရေး ရန်ပုံငွေကို ဖြတ်တောက်ခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်သည် နေတိုးထံ မျှတသည့်ရှယ်ယာထက်ပိုပြီး ပေးနေ သည်ဟု သူက မကြာဏ အပြစ်တင်ခဲ့ပါတယ်။
ယူကရိန်း
အထူးသဖြင့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ စစ်ရှိန်လျှော့ဖို့တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ သူ သမ္မတထပ်ဖြစ်ရင် ယင်းပဋိပက္ခကို ၂၄နာရီအတွင်းဖြေရှင်းပေးမယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ သူ့တွင် ဆုပ်ကိုင်ပြနိုသည့် အဆိုပြု ချက်ရှိပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်အရ ယူကရိန်းသည် အချို့သော ပိုက်နက်များကို ပေးအပ်ရ လိမ့်မည်ဟု ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ရိုက်တာနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ထရမ့်ကပြောခဲ့ပါတယ်။
ဧပြီလစောစောပိုင်းကလည်း ယူကရိန်းကို ထပ်မံပေးမည့် အကူအညီများကို ချေးငွေအနေနှင့်သာ သူ ပေးမည်ဟုပြောခဲ့ပါတယ်။ ယခုလနှောင်းပိုင်းက ဒေါ်လာ ၆၁ဘီလျံအကူအညီကိစ္စ ကွန်ဂရက်တွင် စေ့စပ် အပေးအယူလုပ်နေသည့်အပေါ် သူက အတော်ကြီးကို နှုတ်ဆိတ်နေခဲ့ပါတယ်။
တရုတ်၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် အခွန်အကောက်
တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အချို့သော ဥရောပမဟာမိတ်များအပေါ် အခွန်စည်းကြပ်မှုအသစ်များ သို့မဟုတ် ကုန်သွယ်ရေးကန့်သတ်မှုများ အကြီးအကျယ်လုပ်ဆောင်မည်ဟု ထရမ့်က မကြခဏဆိုသလို ခြိမ်း ခြောက်နေပါတယ်။
ကုန်သွယ်ရေး အတားအဆီးတွေလုပ်ဖို့ဆုံးဖြတ်ထာသည့် နိုင်ငံတွေအပေါ် လက်တုန့်ပြန် အခွန်စည်းကြပ် မှုတွေမြှင့်တင်ဆောင်ရွက်မယ်လို့လည်း ထရမ့်ကပြောထားပါတယ်။ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်ကြီးကို ဖြတ်တောက်ပစ်နိုင်မည့် ၁၀ရာခိုင်နှုန်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခွန်အကောက်စိတ်ကူးကိုလည်း သူက လူသိရှင်ကြားပြောခဲ့ပါတယ်။
ကုန်သွယ်ရေးဦးစားအပေးဆုံးနိုင်ငံအဆင့်ကနေ တရုတ်ကို အဆုံးသတ်ပစ်မယ်လို့လည်း ထရမ့်က ပြောထားပါတယ်။အမေရိကန်အထဲမှာရှိတဲ့ သန်စွမ်းအားကောင်းတဲ့ တရုတ်ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ အပေါ် ကန့်သတ်မှုအသစ်တွေလုပ်မယ်လို့လည်း ထရမ့်ကပြောခဲ့ပါတယ်။
ထရမ့်က ထိုင်ဝမ်ကိစ္စကို ပြောခဲပါတယ်။ တရုတ်က ထိုင်ဝမ်ကိုကျူးကျော်ရင်ဘာလုပ်မလိုဆိုသည့် အပေါ်လည်းတုန့်ပြန်မှုမပေးဘဲ သူသာသမ္မတဖြစ်ရင် တရုတ်ဟာ ဘယ်တော့မှ ထိုင်ဝမ်ကိုကျုးကျော်ရဲမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ပဲပြောခဲ့ပါတယ်။
မက္ကဆီကိုနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါး
မက္ကဆီကိုမှာ မူးယစ်လုပ်ငန်းတွေလုပ်နေကြတဲ့ မူးယစ်လုပ်ငန်းအုပ်စုတွေကို သူ့အနေနှင့် နိုင်ငံခြား အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေအဖြစ်သတ်မှတ်ကြေညာမယ်လို့ ထရမ့်ကပြောထားပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေနှင့် အခြေခံအဆောက်အဦတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ အထူးတပ်ဖွဲ့ကို သင့်လျော်သလို အသုံးပြုဖို့ ပင်တဂွန်ကိုသူညွှန်ကြားမယ်လို့လည်းဆိုပါတယ်။ အဲဒီအစီအစဉ်ကိုတော့ မက္ကဆီကို အစိုးရက ချီးမွမ်းဖို့သိပ်မရှိလှပါ။
အမေရိကန်ရေတပ်ကိုလည်း သူတို့လုပ်ငန်းတွေကို ပိတ်ဆို့တားဆီးဖို့ စေလွှတ်မယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။
အစ္စရေးပဋိပက္ခ
အစ္စရေးခေါင်းဆောင်တွေကို သူကစောစောပိုင်းမှာ တိုက်ခိုက်ပြောဆိုမှုတွေလုပ်ခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာ ၇ ရက် မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေ ဟားမာ့စ်ရဲ့ တိုက်ခိုက်ခံရပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာတော့ သူက ဟားမားကို ချေမှုန်းပစ်ကိုပစ်ရမယ်လို့ပြောလာခဲ့ပါတယ်။ သို့သော် သူသည် မူဝါဒဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းမှုအချို့ကို အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။
ဟားမားကိုစာနာကြတဲ့ အမေရိကန်က အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့်ရသူ(ကတ်အစိမ်းကိုင်ထားကြသူ)တွေကို မိခင်နိုင်ငံပြန်ပို့မယ်လို့လည်း ထရမ့်ကပြောထားပါတယ်။
အာဖဂန်နစ္စတန်
၂၀၂၁ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်တပ်တွေပြန်ရုပ်သိမ်းစဉ် ကျန်ခဲ့တဲ့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပစ္စည်းတွေကို အာဖဂန်က ပြန်လည်ပေးအပ်ဖို့ သူတောင်းဆိုမယ်လို့ မဲဆွယ်ပွဲမှာ ထရမ့်ကပြောခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ခုနှစ်တုန်းကတော့ သူ့အနေနှင့် အဲဒီစစ်ပစ္စည်းတွေကို ဗုံးကြဲပစ်မယ်လို့တစ်ကြိမ်ပြောခဲ့ပါတယ်၊ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အဲဒါကို သူထပ်မပြောတော့ပါဘူး။
ရာသီဥတု
သဘာပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ပါရီသဘောတူညီချက်ကနေ ထရမ့်သမ္မတဖြစ်စဉ်မှာ နှုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။ ဂျိုးဘိုင်ဒင်လက်ထက် ၂၀၂၁ မှာ အဲဒီအဖွဲ့ထဲ အမေရိကန်က ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ သူက အဲဒီ အဖွဲ့က ပြန်ထွက်မယ်လို့ မကြာခဏထပ်ပြောနေပါတယ်။
ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေး
အမေရိကန်နိုင်ငံတစ်လွှားမှာ ခေတ်မီဆန်းသစ်တဲ့ ဒုံကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်တည်ဆောက်မယ်လို့ ထရမ့်က ကတိပေးထားပါတယ်။သူက အသေးစိတ်တော့မပြောပါဘူး။ သူ့အစိုးရက တီထွင်ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ အာကာသတပ်ဟာ အဆိုပါလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ဦးဆောင်တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေပါဝင်မယ်လို့သူကဆိုပါတယ်။
Source Reuters
@ymg/knl
၂၆ ဧပြီ ၂၀၂၄
ကရင်ပြည်နယ်နှင့်မွန်ပြည်နယ်တို့တွင် တပ်မတော်က တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းရေး၊ မိုင်းရှင်းလင်းရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဓမ္မသတ်ကျေးရွာကိုဧပြီလ ၂၂ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ကော့ဘိန်း ကျေးရွာကို ဧပြီလ ၂၅ ရက်တွင်လည်းကောင်းပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း နစကရဲ့သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။
ကရင်ပြည်နယ်နှင့် မွန်ပြည်နယ် တို့တွင် တပ်မတော်က တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းရေး၊ မိုင်းရှင်းလင်းရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့လည်း အဆိုပါသတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၂၄ ရက်မှစ၍ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကော့ကရိတ်မြို့နယ်၊ ကော့ဘိန်းကျေးရွာ၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကျိုက်မ ရောမြို့နယ်၊ ဓမ္မသတ် ကျေးရွာနှင့် အနီးပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာများတွင် အကြမ်းဖက်အ ဖျက် အမှောင့် လုပ်ရပ်များကို ကျူးလွန်လာခဲ့သည့် KNU အဖွဲ့မှ အကြမ်းဖက်မှုကိုလိုလားသူများ၊ NMSP AD (မွန်ခွဲ ထွက်အဖွဲ့)နှင့် PDF များကအင်အား အလွန်အကျွံ အသုံး ပြုလျက် ဌာနဆိုင်ရာ အဆောက်အဦများ၊ ရဲစခန်းများကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း လည်းသိရပါတယ်။
အဲဒါကြောင့် ကြောင့် နယ်မြေခံ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့များ၊ ရဲစခန်းများမှ အင်အားစုစည်း၍ ခုခံခဲ့သော်လည်း မတ်လ ၂၅ ရက်တွင် ကော့ဘိန်းကျေးရွာမှလည်းကောင်း၊ မတ်လ ၂၇ ရက်တွင် ဓမ္မသတ် ကျေးရွာမှ လည်းကောင်း၊ အသီးသီးခေတ္တခွာခဲ့ရပြီး တရနာကျေးရွာ၌ ပြန်လည်စုဖွဲ့ခဲ့ကြကြောင်း အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါတယ်၊
ထို့နောက် ဧပြီလ ၁၁ ရက်မှစတင်၍ တပ်မတော်စစ်ကြောင်း များက အကြမ်းဖက်ချေမှုန်းရေးစစ် ဆင်ရေး (Counter - Terrorism Operation) ကို စနစ်တကျဖြင့် အဆင့်ဆင့်ခြေကုတ်ယူ၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ အကြမ်း ဖက် သမား များနှင့် စုစုပေါင်းထိတွေ့တိုက်ပွဲ ၇ ကြိမ်ဖြစ်ပွား ခဲ့ကြောင်း သတင်းအရသိရပါတယ်။
တိုက်ပွဲအတွက် တပ်မတော်၏ အရာရှိ၊ စစ်သည်အချို့ ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူ များ ထံမှ အလောင်းအချို့နှင့် လက်နက်၊ ခဲယမ်းများ နှင့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းများ သိမ်းဆည်းရမိခဲ့ကြောင်းလည်း အဆိုပါသတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
ယင်းနောက် ဓမ္မသတ်ကျေးရွာကိုဧပြီလ ၂၂ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ကော့ဘိန်း ကျေးရွာကို ဧပြီလ ၂၅ ရက်တွင်လည်းကောင်းပြန်လည်ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိတွင် မွန်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့၊ ကရင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ တို့ကလည်း ကော့ဘိန်း ကျေးရွာ၊ ဓမ္မသတ် ကျေးရွာနှင့် အနီးပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာများမှ နေရပ်စွန့်ခွာဒေသခံ ပြည်သူများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်နေ ထိုင်နိုင် ရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဒေသခံပြည်သူများနှင့်အတူ အမြန်ဆုံး ဆက်လက်ဆောင် ရွက်ပေး နိုင်ရေး စီမံ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။
Yangon_Times/PP
၂၆ ဧပြီ ၂၀၂၄
အမေရိကန်အနေနှင့် တားထားတဲ့အနီရောင် အန္တရာယ်အချက်ပေးလိုင်းတွေကို ဖြတ်မကျော်မိစေဖို့ တရုတ်နိုင်ငံက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံ ဘေဂျင်းမြို့တော်ကိုရောက်ရှိနေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင်ကို တရုတ်နှင့်အမေရိကန်အကြား အပြန်အလှန်လေးစားမှုရှိဖို့နှင့် အမေရိကန်အနေနှင့် အနီလိုင်းတွေကို မဖြတ်ကျော်မိစေဖို့ တရုတ်ကွန်မြုနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီ၊ပေါလစ်ဗျုရိုအဖွဲ့ဝင်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီက ပြောကြားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ တရုတ်စီစီတီဗွီသတင်းဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
Source: CCTV/Reuters
၂၆ ဧပြီ ၂၀၂၄
တရုတ်-မြန်မာ ပူးပေါင်းအားထုတ်မှုကြောင့် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုတွေနှင့်ဆက်စပ်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေနှိမ်နှင်းရာမှာ အထင်ကရ အောင်မြင်မှုတွေရရှိခဲ့တယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံ နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်နှင့် ပြည်သူ့ရေးရာလုံခြုံရေးဝန်ကြီး ဝမ်ရှောင်ဟုန်က တရုတ်နိုင်ငံကိုရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာနစက ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကို ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံ ဘေဂျင်းမြို့သို့ရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာ နစက ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်နှင့် ပြည်သူ့လုံခြုံရေးရာဝန်ကြီး ဝမ်ရှောင်ဟုန်တို့ ဧပြီ၂၅ ရက်ကြာသပတေးနေ့က တွေ့ဆုံကာ နှစ်နိုင်ငံ အကြား တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ကိစ္စများဆွေးနွေးခဲ့ကြရာမှာ တရုတ်ဝန်ကြီး ဝမ်ရှောင်ဟုန်က အဲသလိုပြောကြားခဲ့တာဖြစ်တယ် လို့ တရုတ်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွေက ရေးသားကြပါတယ်။
တရုတ်-မြန်မာဆက်ဆံရေးကို တရုတ်နိုင်ငံက မဟာဗျူဟာရှုထောင်အမြင်နှင့် အမြဲရှုမြင်ပြီးအကောင်အထည်ဖော်နေတယ်လို့ ဝမ်ရှောင်ဟုန်ကပြောပါတယ်။
နှစ်နိုင်ငံနှင့် ဒေသတစ်ခုလုံး လုံခြုံရေး၊တည်ငြိမ်ရေးနှင့် ကြွယ်ဝသောဖွံဖြိုးတိုးတက်မှုတွေ ပိုမိုဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ဖို့အတွက် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့်လုံခြုံရေးတွင် နက်ရှိုင်းစွာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ အမှုထမ်းစီမံကိန်းလုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရေးနှင့် လောင်းကစား၊မူးယစ်ဆေးဝါးမှောင်ခိုကုန်ကူးမှုများနှင့် အခြာသော နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုခင်းတွေကို အရှိန်မြှင့် တိုက်ဖျက်ရေးမှာ တရုတ်နိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အတူလက်တွဲဆောင်ရွက်ဖို့အသင့်ပဲလို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။
ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကလည်း နှစ်နိုင်ငံအကြား တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့်လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ အသီးအပွင့်တွေပိုမိုဖြစ်ထွန်းဖို့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနှင့်လည်း လုပ်ဆောင်ရန်ဆန္ဒရှိပါတယ်လို့ ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ သတင်းများမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
@ymg/knl
၂၅ ဧပြီ ၂၀၂၄
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကျပ်အတည်းတွေလျော့ပါးသွးပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိစေဖို့အတွက် အာဆီယံနိုင်ငံ (၃)နိုင်ငံနှင့်အထက် ညီညွတ်စွာအတူလက်တွဲပြီး မြန်မာနစက အစိုးရနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေပြုလုပ်သွားဖို့ ထိုင်းနိုင်ငံက အဆိုပြုလိုက်တဲ့ အကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းအရသိရပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရသူ နီကော်ဒက်ချ်ဘာလန်ကူရာက “မြန်မာနိုင်ငံမှာ ငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်လည်ဖြစ်ထွန်းစေဖို့ ထိုင်းနိုင်ငံဟာ အာဆီယံ ထရွိုင်ကာ (အာဆီယံသုံးနိုင်ငံတွဲ) ဒါမှမဟုတ် ထရွိုင်ကာပလပ်စ် (သုံးနိုင်ငံတွဲ နှင့်အပေါင်း)အစည်းအဝေးတွေကို အိမ်ရှင်နိုင်ငံအဖြစ် လက်ခံကျင်းပပေးနိုင်ဖို့ အာဆီယံလက်ရှိဥက္ကဋ္ဌ လာအိုနိုင်ငံနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နေပါတယ်”လို့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကပြောပါတယ်။
အာဆီယံထရွိုင်ကာဆိုတာက လက်ရှိမတိုင်ခင်ဥက္ကဋ္ဌ ၊လက်ရှိဥက္ကဋ္ဌ၊ နှင့် လာမည့် ဥက္ကဋ္ဌ သုံးနိုင်ငံ ( အင်ဒိုနီးရှား၊လာအိုနှင့် မလေးရှား) တို့ကိုဆိုလိုတာဖြစ်ပြီး ထရွိုင်ကာပလပ်စ် ဆိုတာကတော့ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး ဒါမှမဟုတ်မြန်မာ့အကျပ်အတည်း အပေါ်စိတ်ပူနေကြတဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံတွေကို ညွှန်းဆိုပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အဆိုပြုအစည်းအဝေးတွေ ကျင်းပဖွယ် ရှိကြောင်းနှင့် မြန်မာနစက နှင့် ခုခံရေးအုပ်စုတွေအကြား ထိုင်းက စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးဖို့ အဆင်သင့်ရှိတယ်လို့လည်း မစ္စတာနီကော်ဒက်ချ်က ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပဋိပက္ခဟာ ထိုင်းနိုင်ငံတစ်နိုင်တည်းတင်မကဘဲ မြန်မာရဲ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေအပေါ်လည်း ရိုက်ခတ်နေပါ တယ်လို့ သူကအလေးပေးပြောပါတယ်။
“ ထိုင်းနိုင်ငံဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ထောက်ခံအားပေးတဲ့နိုင်ငံဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် တက်ကြွတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်သူအဖြစ်ရပ်တည်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။ အဲဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပဋိပက္ခမှာပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေ အကြား စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးသူအဖြစ် အဆင်သင့်ဖြစ်နေတယ်” လို့ သူကပြောပါတယ်။
စစ်ဘေးရှောင်တွေအများစု မြန်မာနိုင်ငံကိုပြန်သွားကြပြီဖြစ်လို့ အခြေအနေက သိပ်အစိုးရိမ်စရာကြီးမဟုတ်တော့ဘူး။ ထိုင်း နိုင်ငံအပေါ်သက်ရောက်မှုက အကန့်အသတ်ဆက်ရှိနေတယ်။ အထူးသဖြင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအပေါ်ဖြစ်ပြီး အဲဒါက ယာယီအကန့်အသတ်လို့ မျှော်လင့်ထားတယ် လို့လည်း မစ္စတာ နီကော်ဒက်ချ်က ပြောပါတယ်။
ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်အခြေအနေကို ကြီးကြပ်ဖို့ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပန်ပရီ ဘဟီဒါနူကာရာ ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရကော်မတီက ဆပ်ကော်မတီတွေဖွဲ့စည်းဖို့ စဉ်းစားနေပါတယ်။
မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်တလျောက် လွန်ခဲ့တဲ့ ၄၈နာရီအတွင်း အခြေအနေကတိုးတက်မှုရှိလာနေတယ် ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ ဒေသခံတွေက ပစ်တာခတ်တာတွေမရှိတော့ဘူးလို့ပြောကြလို့ဖြစ်တယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အပြောင်းအလဲ ရှိနိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေကို ကော်မတီက မျက်ခြည်မပြတ်စောင့်ကြည့်မှာဖြစ်တယ်လို့သူကပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံကသူတွေအနေနှင့် ထိုင်း-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးတံတားဟာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်း ကြောင်းရဲ့ အချက်အခြာနေရာလို့ သိနားလည်သွားတာနှင့် မကြာမီပြန်လည်ဖွင့်နိုင်မယ်လို့ သူကမျှော်လင့်ထားပါတယ်။
မဲဆောက်မှာနောက်ဆုံးကျန်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက စစ်ဘေးရှောင် ၆၅၈ ဦးဟာ မြဝတီအခြေအနေတိုးတက်လာလို့ သူတို့ဘာသာသူတို့ပြန်လိုတယ်လို့ သဘောတူထားကြကြောင်း ဒေသခံအာဏာပိုင်တွေထံမှသိရပါတယ်။
@ymg/knl
၂၅ ဧပြီ ၂၀၂၄
▪️အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်သည် TikTok ၏ မိခင်ကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီအနေနှင့် အမေရိကန် မှာရှိတဲ့လုပ်ငန်းက သူ့ ရှယ်ယာထုတ်ရောင်းမှာလား သို့မဟုတ် တစ်နိုင်ငံလုံး အသုံးပြုခြင်းပိတ်ပင်ခံရမှာလား လမ်းနှစ်သွယ်ရွေးရမည့် TikTok ဥပဒေကြမ်းကို ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ဧပြီ ၂၄ရက်က ဥပဒေအဖြစ် လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်ပါတယ်။
⁉️ဘာကြောင့် ဒီကိစ္စအရေးကြီးရတာလဲ
▪️ထိုသို့ဥပဒေအဖြစ်လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်တဲ့အတွက် နာမည်ကျော် ဆိုရှယ်မီဒီယာ အက်ပလီကေးရှင်း ဖြစ်တဲ့ TikTok က ငုံ့မခံဘူးလို့ပြောထားပါတယ်။အဲဒါကြောင့် TikTok ကံကြမ္မာအတွက် ဥပဒေပိုင်းဆိုင် ရာ တိုက်ပွဲတွေ အများကြီးတွေ့ကြရပါဦးမယ်။
⁉️TikTok ကိုဘာကြောင့်စိတ်ပူရတာလဲ
▪️ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ဥပဒေအဖြစ်လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်တဲ့ ဥပဒေကြမ်းဟာ အချိန်ကြာကြီးကတည်းက ရှိခဲ့တာပါ။ ဘိုင်ဒင်အစိုးရက TikTok အနေနှင့် သူ့ရဲ့မိခင် ကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ ByteDance အနေနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသုံး အက်ပလီကေးရှင်းမှာရှိတဲ့ သူ့ရဲ့ရှယ်ယာတွေထုတ်မရောင်းရင် အပိတ်ခံရလိမ့်မယ် လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
▪️TikTok ကိုဝေဖန်သူတွေက ကာလများစွာကပင် ယင်းအက်ပလီကေးရှင်းသည် အမေရိကန်သုံးစွဲသူတို့၏ အချက်အလက်များအတွက် အန္တရာယ်ရှိနေသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် တရုတ်ဥပဒေအရ တရုတ် ကုမ္ပဏီများသည် အစိုးရထံ သတင်းအချက်အလက်များ မျှဝေပေးရဖို့ လိုအပ်သောကြောင့်ဟုဆိုပါတယ်။
▪️TikTok ကတော့ သူတို့သည် အမေရိကန်တွင် လွတ်လပ်စွာ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေပြီး အမေရိကန်သုံးစွဲသူများ၏ သတင်းအချက်အလက်များကိုလည်း မိတ်ဖက်ပြုထားသည့် Oracle မှတစ်ဆင့်ကာကွယ်ပေး ထားပြီး နိုင်ငံရပ်ခြားမှဝင်ရောက်၍မရအောင် firewalls ကာကွယ်မှုများပြုလုပ်ထားကြောင်း အမြဲ တုန့်ပြန်ထားပါတယ်။
⁉️နောက်ကြောင်းပြန်ကြည့်ခြင်း
▪️အမှန်တကယ်တော့ TikTok ကို ရှေ့ဆောင်တိုက်ပွဲစတင်ဝင်ခဲ့သူမှာ သမ္မတဟောင်း ထရမ့်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လတ်တလောမှာ သူ့ကို ကြည့်ရတာ သူစခဲ့တဲ့ကိစ္စကို ပြောင်းပြန်လှန်လိုတဲ့သဘော တွေ့နေရ ပါတယ်။
⁉️ဥပဒေအသစ်ကဘာပြောထားလဲ
▪️ဥပဒေသစ်အရ TikTok ဟာ ချက်ခြင်းကြီး ပျောက်သွားစရာအကြောင်းမရှိပါ။ ByteDance ကုမ္ပဏီကို အတည်ပြုပြီးတဲ့ TikTok ဝယ်သူကိုရှာဖွေဖို့ တစ်နှစ်အထိ အချိန်ပေးထားတာကြောင့်ပါ။ အထူးသဖြင့် ByteDance ကုမ္ပဏီဟာ အရောင်းအဝယ်ကို (၉)လအတွင်းလုပ်ရမှာဖြစ်ပေမယ့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လို့ သိသာထင်ရှားတဲ့ တိုးတက်မှုတွေရှိတယ်ဆိုရင် နောက်ထပ် ရက်ပေါင်း (၉၀) ထပ်တိုးပေးထားလို့ ဖြစ်ပါတယ်။
▪️အဲဒီအချိန်မှာ မရောင်းနိုင်ခဲ့ရင်တော့ TikTok ဟာ အမေရိကန်တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ အပိတ်ခံရမှာပါ။
⁉️TikTok ကနောက်တစ်ဆင့်ဘာလုပ်နိုင်သလဲ
▪️ByteDance ကနေပြီး TikTok ကို အတင်းအကြပ်ရောင်းချတာအားလုံးကို ပိတ်ဆို့ပစ်မယ်လို့ တရုတ် အစိုးရက အချက်ပြထားပြီးပါပြီ။အဲဒါဆိုရင်တော့ ဒါဟာ အဲဒီအက်ပလီကေးရှင်းကို အမေရိကန်မှာ ပိတ်ပစ်ဖို့ အခြေအနေဆိုက်သွားလိမ့်မယ်လို့ ဝေါစထရိဂျာနယ်ကသုံးသပ်ပါတယ်။
▪️TikTok စီအီးအို ရှောင်ချူးက သူတို့အနေနှင့် အဲဒီဥပဒေအသစ်ကို အမေရိကန်ရဲ့ First Amendment ကို အခြေခံပြီး စိန်ခေါ်သွားမယ်လို့သန္နိဋ္ဌာန်ချထားပါတယ်။ First Amendment ဆိုတာ အမေရိကန်အခြေခံ ဥပဒေမှာ လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်ကိုဟန့်တားတဲ့မည်သည့်ဥပဒေကိုမျှပြဋ္ဌာန်းခွင့်မရှိလို့ ဖော်ပြထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
▪️အဲဒီအပြင် TikTok ဟာ လာမယ့်နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲကိုလည်းစောင့်နေပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မည်သည့်ပါတီနိုင်နိုင် ဒီကိစ္စကို ပြောင်းလဲပေးလိမ့်မယ်လို့ သူတို့ကမျှော်လင့်ထားပါတယ်။
▪️အကယ်၍ TikTok က အမေရိကန်ပိုင်ရှင်အသစ်ကို ရောင်းပေးလိုက်ရပြီး သူ့ကိုယ်ပိုင်စတော့ခ်နှင့် လွတ်လပ်သောကုမ္ပဏီတစ်ခုအဖြစ်တည်ထောင်ခဲ့ရင်တောင် မှ ByteDanceအနေနှင့် ရောင်းတဲ့အထဲမှာ TikTok ရဲ့ အယ်လ်ဂိုရီသမ် algorithm ကိုထည့်မရောင်းခြင်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ရဲ့ အရှိန်အာဏာကို လျော့ချပစ်လိုက်နိုင်ပါသေးတယ်။
▪️အမေရိကန် TikTok ဗားရှင်းမှာ အက်ပလီကေးရှင်းကို လူကြိုက်များအောင်လုပ်ပေးတဲ့ စွမ်းအားရှိတဲ့ algorithm မပါဘူးဆိုရင် ဒီကနေ့မြင်နေရတဲ့ TikTok နှင့် အမေရိကန်ဗားရှင်း TikTok တို့ လုံးဝခြားနားသွားမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
▪️အဲသလိုဆိုရင် ကျယ်ပြန်တဲ့ ဈေးကွက်အတွက် ဘယ်လိုအဓိပ္ပါယ်ရှိတော့မှာလဲ။
▪️TikTokကို အတင်းအကြပ်ရောင်းခိုင်းတာပဲဖြစ်ဖြစ် ပိတ်ပစ်လိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ် လုပ်လိုက်မယ််ဆိုရင် အမေရိကန်မီဒီယာတွေရဲ့ လိုက်လျောညီထွေစွာဖွဲ့တည်နေတဲ့ “ဂေဟ” စနစ်ကြီးကို ဖြတ်တောက်ပစ် လိုက်သလိုဖြစ်သွားလိမ့်မယ်လို့ Axios မီဒီယာ မှ ဆာရာဖစ်ရှာကရေးသားပါတယ်။
▪️အဲသလိုဆိုရင် အခြားနိုင်ငံတွေအနေနှင့်လည်း သူတို့ရဲ့ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတွေကို သူတို့ရဲ့အမေရိကန် လုပ်ငန်းတွေအတင်းရောင်းပစ်တာတွေ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုခုကိုရောင်းပစ်လိုက်တာတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
▪️ဥပဒေအသစ်ရဲ့ကျယ်ပြန်တဲ့ ဘာသာဗေဒဟာ ByteDance ရဲ့ အခြား အက်ပလီကေးရှင်းတွေအပေါ်မှာ လည်း ရှုပ်ထွေးမှုတွေဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
Source : Axios ; What happens now that Biden has signed the TikTok bill
၂၅ ဧပြီ ၂၀၂၄
ထိုင်းနိုင်ငံ ပတ္တရားတွင် တရားမဝင်နေထိုင်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသား ၂၁ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းရဲကပြောပါတယ်။ ချွန်ပူရီပြည်နယ် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးရဲဌာန ဒုတိယရဲမှူးကြိး ဝီရာချိုင်း သင်ခါမွတ်ဦးဆောင်တဲ့ ရဲတွေကဆွိုင်ခိုဖိုင်းမှာရှိတဲ့ အငှားချထားတဲ့အိမ်တွေကို ယမန်နေ့ ဧပြီ ၂၄ရက်က ဝင်ရောက်စီးနင်းရှာဖွေရာမှာ တရားမဝင်မြန်မာနိုင်ငံသား ၂၁ ဦးဖမ်းဆီး ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အိမ်နီးနားချင်းတွေက သူတို့ရဲ့အိမ်နီးချင်းမြန်မာတွေ ရဲ့ နှောက်ယှက်တဲ့ အပြုအမူတွေအပေါ် တိုင်တန်း တဲ့အတွက် ယခုလိုစီးနင်းဝင်ရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
စီးနင်းရှာဖွေမှုများအတွင်းမှာ မြန်မာအမျိုးသား ၁၉ ဦးနှင့် အမျိုးသမီး ၂ ဦးတို့ကိုတွေ့ရှိရပြီး သူတို့အားလုံးဟာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်မပါသူတွေ ဗီဇာမပါသူတွေဖြစ်ကြတယ်လို့သိရပါတယ်။
စီးနင်းခံရတဲ့အိမ်တွေအနီးနေထိုင်တဲ့ ဒေသခံ သီရာပေါင် ချွန်နာဘော့က သူ့အနေနှင့် အဲဒီလူတွေရဲ့ ညလုံးပေါက် ဆူဆူညံညံ အသံတွေကြောင့် စိတ်အနှောက်အယှက်အမြဲဖြစ်နေရတာကနေ အခုသက်သာသွားပြီးလို့ပြောတယ်လို့ သတင်းမှာဖော်ပြထား ပါတယ်။
အိမ်ကိုထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ပေးနေတဲ့ ဆမ်ဖိုးချီယာဘလမ်က သူ့အနေနှင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့်ဗီဇာကိုင်ထားတဲ့ မြန်မာ အုပ်စုတစ်စုကို အိမ်ငှားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ပြောပါတယ်။ တစ်လကို အိမ်ခန်းခ ဘတ် ၂၀၀၀နှင့် စပေါ် ဘတ်၁၀၀၀ ယူခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။အိမ်ငှားတွေဟာ မကြာခဏဆိုသလို လိုအပ်တဲ့ တရားဝင်စာရွက်စာတမ်းမရှိတဲ့ သူတို့သူငယ်ချင်းတွေကို အိမ်ကို ဖိတ်လေ့ရှိပြီး အိမ်မှနေတတ်ကြတယ်လို့လည်းသူကပြောပါတယ်။သူ့အနေနှင့် တရားမဝင်နေတဲ့သူတွေ ဝင်တာထွက်တာကို စောင့်ကြည့်နိုင်စွမ်းမရှိဘူးလို့ သူကဝန်ခံတဲ့အကြောင်း ပတ္တရား သတင်းဌာနကရေးသားပါတယ်။
အိမ်ပိုင်ရှင်ကိုတော့ နိုင်ငံခြားသားတွေအိမ်အငှားချထားတာကို၂၄နာရီအတွင်းအကြောင်းကြားဖို့ပျက်ကွက်မှုနှင့်ဒဏ်ငွေရိုက်မှာ ဖြစ်ပြီး ဖမ်းဆီးထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကိုတော့ ပတ္တရားရဲဌာနကိုပို့ပေးမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီနောက် မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ပို့ပေး မယ်လို့ ဒုတိယရဲမှူးကြီးကပြောပါတယ်။
@ymg/knl
Page 28 of 202