#World_News
Published 15 September 2025

▪️ အာရပ်နဲ့ အစ္စလာမ်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များဟာ ကာတာနိုင်ငံအပေါ် အစ္စရေးတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ အခြားသော ရန်လိုသော လုပ်ရပ်တွေက ဒေသတွင်း ဆက်ဆံရေးများကို ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်အောင် ကြိုးပမ်းမှုများနဲ့ အတူတကွ တည်ရှိမှုကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်ဆိုတာကို သတိပေးသွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ တနင်္လာနေ့ အာရပ်-အစ္စလာမ် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ တင်ပြမယ့် ဖြေရှင်းရေးဆုံးဖြတ်ချက် မူကြမ်းအရ သိရပါတယ်။

▪️ ပါလက်စတိုင်း ဟားမတ်စ်ခေါင်းဆောင်များကို အစ္စရေးလ်တို့ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်လာချိန်မှာ ကာတာကို ထောက်ခံတဲ့အနေနဲ့ ဒိုဟာမှာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒီလိုတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ယူအေအီးနဲ့ အစ္စရေးလ်တို့ကြား ၂၀၂၀ က ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဆက်ဆံရေးမှာ တင်းမာမှု ဖြစ်လာနိုင်စေပါတယ်။

▪️ ရိုက်တာသတင်းဌာန တွေ့ခဲ့တဲ့ အဆိုပြုချက်မူကြမ်းမှ ကောက်နှုတ်ချက်တစ်ခုမှာ ကာတာနိုင်ငံအပေါ် အစ္စရေးရဲ့ ရက်စက်တဲ့ တိုက်ခိုက်မှုနှင့် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု၊ လူမျိုးစုသုတ်သင်မှု၊ ငတ်မွတ်မှု၊ ဝိုင်းရံမှု၊ ကိုလိုနီပြုလုပ်မှုများနဲ့ တိုးချဲ့ရေးမူဝါဒများ အပါအဝင် ရန်လိုတဲ့ လုပ်ရပ်များဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေတာဟာ ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး အလားအလာများကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

▪️ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမတိုင်မီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးမှာ ရေးဆွဲခဲ့တဲ့ မူကြမ်းအရ ဒီလုပ်ရပ်တွေဟာ လက်ရှိသဘောတူညီချက်များနဲ့ အနာဂတ်သဘောတူညီချက်များ အပါအဝင် အစ္စရေးနဲ့ ဆက်ဆံရေး ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ထားသမျှကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

▪️ ဂါဇာမှာရှိတဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တယ်ဆိုပြီး အစ္စရေးလ်ကို စွပ်စွဲနေကြပါတယ်။

Source: Reuters

#Local_News
Published 15 September 2025

▪️ ၂၀၂၅ အာဆီယံဈေးရောင်းပွဲတော်တွင် မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု လက်မှု ပစ္စည်းများ၊ မြန်မာလ္ဘက်ရည်နှင့် မြန်မာ့ကျောက်စိမ်းရတနာများကို ပါဝင်ပြသခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

▪️ အဆိုပါ ဈေးရောင်းပွဲတော်ကို ယခုလ၁၃ရက်က ဖနောင်ပင်မြို့မှ စစ်သံမှူးနှင့် စစ်သံရုံးဝန်ထမ်းမိသားစုများက ဖနောင်ပင်မြို့အခြေစိုက် အာဆီယံသံရုံးများနှင့် ပူးပေါင်း၍ မလေးရှားသံရုံး၌ကျင်းပခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

▪️ ဈေးရောင်းပွဲတော်သို့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဝန်ကြီး H.E. Mr. Prak Sokhonn က အထူးဧည့်သည်တော်အဖြစ် တက်ရောက်၍ အဖွင့်မိန့်ခွန်းပြောကြား ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် အာဆီယံ သံရုံးများက သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံအလိုက် ရိုးရာသီချင်းများဖြင့် ကပြဖျော်ဖြေခဲ့ကြပြီး မြန်မာသံရုံးမှ ထာဝရမြန်မာသီချင်းဖြင့် ကပြဖျော်ဖြေခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

▪️ အာဆီယံဈေးရောင်းပွဲတော်ကို နံနက် (၀၉၃၀)အချိန်မှ ညနေ (၁၆၀၀)အချိန်ထိ ကျင်းပခဲ့ရာ မြန်မာသံရုံးမှ မုန့်ဟင်းခါး၊ ငှက်ပျောသီးစနွင်းမကင်း၊ မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု လက်မှုပစ္စည်းများ၊ မြန်မာလ္ဘက်ရည်နှင့် မြန်မာ့ကျောက်စိမ်းရတနာများကို ခင်းကျင်းပြသရောင်းချခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

#YMG/SW #Yangon_Times

#Local_News
Published 15 September 2025

▪️ ရန်ကုန်တိုင်းအပါအဝင်တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်အချို့၌ မိုးတိမ်တောင်များဖြစ်ထွန်းမှုအားကောင်းနေပြီး ယင်းမိုးတိမ်တောင်များ ရွေ့လျားရာတစ်လျှောက်၌ ရေကြီး၊မြေပြိုခြင်းနှင့်သဘာဝ ဘေးများကျရောက်နိုင်၍ ကြိုတင်သတိထားကြရန် မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန မှ ယနေ့မနက်ပိုင်းက တိုက်တွန်းထားသည်။

▪️ ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်နှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တို့တွင် မုတ်သုံလေ အား အနည်းငယ်မှ အားအသင့်အတင့် ရှိနေပြီး ယနေ့ညနေအထိခန့်မှန်းချက်အရနေပြည်တော်၊ ပဲခူးတိုင်း၊ မကွေးတိုင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် နေရာကျဲကျဲ၊ ရန်ကုန်တိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်း၊ ကချင်၊ ကယား နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ပိုင်း)တို့တွင် နေရာစိပ်စိပ်နှင့် ကျန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် တို့တွင် နေရာအနှံ့အပြား မိုးထစ်ချုန်းရွာပြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ် တို့တွင်နေရာကွက်၍ မိုးကြီးနိုင်ကာ ရွာရန်ရာနှုန်းပြည့် ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

▪️ ထို့အပြင် ရန်ကုန်တိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်း၊ ဧရာဝတီ တိုင်း၊ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ကချင်၊ ကရင်၊ မွန်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် မိုးတိမ်တောင်များဖြစ်ထွန်းမှုအားကောင်းလျက်ရှိပြီး၊ အဆိုပါ မိုးတိမ်တောင်များရွေ့လျားရာနေရာတစ်လျှောက်တွင် မိုးရွာသွန်းခြင်းနှင့်အတူ လေပြင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊ မိုးထစ်ချုန်းခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်း၊ လျှပ်စီးလက်ခြင်းနှင့် မိုးသီးကြွေခြင်းစသည့် မိုးလေဝသဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသဖြင့် ကြိုတင်သတိပြုနိုင်ပါရန် အကြံပြုထားကြောင်းသိရသည်။

#YMG/NN #Yangon_Times

#Local_News
Published 15 September 2025

▪️ (ရန်ကုန် - ကော့သောင်း-ရနောင်း) နှင့် (ရနောင်း-ကော့သောင်း-ရန်ကုန်) သို့ ကမ်းရိုးတန်းဆိပ်ကမ်းမှ ကွန်တိန်နာစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရမည်
ဖြစ်ကြောင်းကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာန၏ပို့ကုန်သွင်းကုန်နှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းလွှာ ၅/၂၀၂၅ အရသိရသည်။

▪️ အဆိုပါထုတ်ပြန်ချက်တွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနည်းလမ်း (Border Trade Method) ဖြင့် (ရန်ကုန် ကော့သောင်းရနောင်း) နှင့် (ရနောင်း-ကော့သောင်း-ရန်ကုန်) သို့ ကမ်းရိုးတန်း ဆိပ်ကမ်းမှ ကွန်တိန်နာစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရမည့် စံပြုလုပ်ငန်းစဉ်အား ဖြည့်စွက်ထုတ်ပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

▪️ ပို့ကုန်သွင်းကုန်နှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းလွှာ (၁/၂၀၂၄) ဖြင့် ထုတ်ပြန်ထားသော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနည်းလမ်း (Border Trade Method) ဖြင့် (ရန်ကုန်-ကော့သောင်း-ရနောင်း) နှင့် (ရနောင်း-ကော့သောင်း-ရန်ကုန်) သို့ ကမ်းရိုးတန်းဆိပ်ကမ်းမှ ကွန်တိန်နာစနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရမည့် စံပြုလုပ်ငန်းစဉ်ဖြင့်ဆောင်ရွက်ရာတွင် ရေယာဉ်လွှဲပြောင်းတင်ဆောင်ခြင်း (Transshipment) လုပ်ငန်းကိုသက်ဆိုင်ရာဌာန၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး စံပြုလုပ်ငန်းစဉ် - အပိုဒ် ၂၉ ပါ စကားရပ်ဖြင့် ဖြည့်စွက်ထုတ်ပြန်ထားမှုအား အသိပေးကြေညာထားကြောင်း သိရသည်။

#YMG/NN #Yangon_Times

#World_Health
Published 15 September 2025

▪️ အိပ်စက်ခြင်းက ကျန်းမာရေးထိန်းသိမ်းရာမှာ အရေးကြီးတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် အများစုက အိပ်ချိန်ဘယ်လောက်လိုလဲဆိုတာ သိပ်နားမလည်ကြပါဘူး။

▪️ အာရုံကြောအထူးကု ဒေါက်တာ ဆူဒီယာကူမာက အသက်အရွယ်အလိုက် အိပ်ချိန်ပမာဏလိုအပ်ပုံကို ဖော်ပြထားပါတယ်။

▪️ အသက် ၃ လအထိ မွေးကင်းစကလေးတွေက ၁၄ နာရီမှ ၁၇ နာရီ၊ အသက် ၄ လမှ ၁၂ လအထိက ၁၂ နာရီမှ ၁၆ နာရီ၊ အသက် ၁ နှစ်မှ ၅ နှစ်အထိက ၁၀ နာရီမှ ၁၄ နာရီ၊ အသက် ၆ နှစ်မှ ၁၂ နှစ်အထိက ၉ နာရီမှ ၁၂ နာရီ၊ ၁၃ နှစ်မှ ၁၈ နှစ်က ၈ နာရီမှ ၁၀ နာရီ၊ ၁၈ နှစ်နဲ့အထက်က ၇ နာရီမှ ၉ နာရီဖြစ်ကြပါတယ်။

▪️ ဒေသလူမျိုးအလိုက် အနည်းငယ်ကွာခြားနိုင်ပေမယ့် ပျမ်းမျှပမာဏကတော့ ဒီနှုန်းတွေအတိုင်းဖြစ်တယ်လို့ ဒေါက်တာဂျာဂါဒစ်ရှ်ဟိုင်ရာမက်က ပြောပါတယ်။

▪️ မွေးကင်းစကလေးတွေက ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်လျင်မြန်စွာကြီးထွားနေတဲ့အတွက် အိပ်ချိန်အမြောက်အများ လိုအပ်တာဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒီအရွယ်မှာ အိပ်စက်ခြင်းက မှတ်ဉာဏ်ဖွဲ့စည်းပုံ၊ လေ့လာသင်ယူခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်ဖွံ့ဖြိုးခြင်းတို့အတွက် အရေးပါပါတယ်။

▪️ အရွယ်ရောက်သွားချိန်မှာတော့ ဦးနှောက်အသိဉာဏ် စွမ်းဆောင်ရည်၊ ဆဲလ်ထိခိုက်မှုပြုပြင်ခြင်း၊ စိတ်ခံစားချက် ထိန်းသိမ်းမှုထောက်ပံ့ခြင်းတို့အတွက်သာ အဓိကအရေးပါပါတယ်။

▪️ အိပ်ရေးပျက်တဲ့အခါ အာရုံစူးစိုက်မှုလျော့နည်းခြင်း၊ တုံ့ပြန်မှုနှေးခြင်း၊ စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားနည်းခြင်းတို့ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

Source: Indian Express.

#World_News
Published 15 September 2025

▪️ တီရာနာ၊ အယ်လ်ဘေးနီးယား (AP) — အယ်လ်ဘေးနီးယား ဝန်ကြီးချုပ်က သူ့ရဲ့ ကက်ဘိနက်အဖွဲ့သစ်မှာ ဉာဏ်ရည်တု (AI) နဲ့ ဖန်တီးထားတဲ့ “ဝန်ကြီး” တစ်ဦးကို ခန့်အပ်လိုက်ပါတယ်။ ဒီ AI ဝန်ကြီးရဲ့ အဓိကတာဝန်တွေကတော့ အဂတိလိုက်စားမှုတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနဲ့ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေကို မြှင့်တင်ပေးဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒီ AI ဝန်ကြီးကို Diella လို့ နာမည်ပေးထားပါတယ်။ Diella ဆိုတာကတော့ အယ်လ်ဘေးနီးယားဘာသာစကားမှာ “နေမင်း” လို့ အဓိပ္ပာယ်ရတဲ့ အမျိုးသမီးနာမ်ပုဒ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဝန်ကြီးချုပ် Edi Rama က သူ့ရဲ့ Facebook စာမျက်နှာမှာ “ဒီ AI ဝန်ကြီးဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ မရှိပေမယ့်၊ ကက်ဘိနက်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးအနေနဲ့ လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ” လို့ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

▪️ Rama ရဲ့ ပြောကြားချက်အရ ဒီ AI-generated bot ဟာ "အစိုးရရဲ့ တင်ဒါခေါ်ယူမှုတွေကို ၁၀၀% အဂတိကင်းစေဖို့" နဲ့ အစိုးရလုပ်ငန်းတွေကို ပိုမိုမြန်ဆန်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိအောင် ကူညီပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ အယ်လ်ဘေးနီးယားရဲ့ သတင်းအချက်အလက်လူ့အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အမျိုးသားအေဂျင်စီရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်အရ Diella ဟာ သူ့ကိုပေးအပ်ထားတဲ့ တာဝန်တွေကို တိကျမှန်ကန်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် ခေတ်မီပြီး နောက်ဆုံးပေါ် AI နည်းပညာတွေကို အသုံးပြုထားပါတယ်။

▪️ ရိုးရာအယ်လ်ဘေးနီးယားဝတ်စုံကို ဝတ်ဆင်ထားတဲ့ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်နဲ့ Diella ကို မိုက်ခရိုဆော့ဖ် (Microsoft) နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဒီနှစ်အစောပိုင်းမှာ ဖန်တီးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ အစကတော့ e-Albania လို့ခေါ်တဲ့ အများပြည်သူဝန်ဆောင်မှု ပလက်ဖောင်းပေါ်က virtual assistant (ဗီဒီယို လက်ထောက်) အဖြစ် စတင်ခဲ့ပြီး အသုံးပြုသူတွေကို ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ သွားလာပုံ၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်စုံစမ်းမေးမြန်းမှုတွေနဲ့ စာရွက်စာတမ်းပေါင်း ၁ သန်းနီးပါးကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်အောင် ကူညီပေးခဲ့ပါတယ်။

#Source AP

#World_Health
Published 15 September 2025

▪️ အချိန်အပိုင်းအခြား အစာဖြတ်ခြင်း(IF)နဲ့ အချိန်ကန့်သတ်စားခြင်း (TRE)နည်းလမ်းတွေဟာ ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာ ရေပန်းစားလာပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေတယ်လို့ အသားပေးပြောနေကြပါတယ်။

▪️ ဒါပေမဲ့ လေ့လာချက်အသစ်တစ်ခုမှာတော့ ဒီနည်းလမ်းတွေရဲ့ ဘေးကင်းစိတ်ချရမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်စရာတွေ ဖော်ပြလာပါတယ်။

▪️ တစ်နေ့အတွင်း အချိန်ကာလ ၈ နာရီအောက်အတွင်းသာ စားတဲ့သူတွေဟာ ပုံမှန် ၁၂-၁၄ နာရီကာလအတွင်း စားသုံးသူတွေထက် နှလုံးသွေးကြောရောဂါကြောင့် ဆုံးပါးနိုင်ခြေ ၁၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပိုများကြောင်းဆန်းစစ်တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ ဒီနည်းလမ်းတွေက ကိုယ်အလေးချိန် ကျစေနိုင်ပေမယ့် ရေရှည်မှာ နှလုံးပြဿနာကြောင့် အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်တယ်လို့ ဆိုလာပါတယ်။

▪️ ဒါပေမဲ့ ဒီလေ့လာချက်တွေက သက်သေပြနိုင်သေးတာမဟုတ်ဘဲ ဆက်စပ်မှုသာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒီအတွက် သေချာဂရုပြုစဉ်းစားသင့်ကာ ရေတိုအတွက်ပဲ ကြံရွယ်သင့်ပါတယ်။

▪️ ဒါ့အပြင် အစာဖြတ်ခြင်းက အချို့လူတွေမှာ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ နေမထိထိုင်မသာဖြစ်ခြင်း၊ အစာခြေပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ လေ့လာချက်ထဲက အဓိကအချက်တွေက တစ်နေ့ကို အချိန်ကာလ ၈ နာရီအတွင်းသာ စားသုံးခြင်းက နှလုံးသွေးကြောအန္တရာယ် ၂ ဆကျော်ပိုများခြင်း၊ အချို့လူတွေမှာ ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်ခြင်း၊ အစာဖြတ်ခြင်းက အသုံးဝင်တယ်ဆိုပေမယ့် အားလုံးပြေလည်မှာ မဟုတ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ နာရီပိုင်းကြာအောင် အစာဖြတ်တဲ့အခါ နှလုံးရောဂါအန္တရာယ် ရှိလာနိုင်ပြီး ဆီးချိုနဲ့ အဝလွန်သူတွေမှာလည်း ဒီတစ်ခုတည်းနဲ့ မဖြေရှင်းနိုင်ပါဘူး။

▪️ အရေးကြီးတာက မျှတအောင်နေပြီး ကျွမ်းကျင်သူများထံမှ အကြံပေးလမ်းညွှန်တဲ့အတိုင်း ဆောင်ရွက်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: India Today.

အခုတစ်ပတ်အတွက်စက်သုံးဆီရည်ညွှန်းဈေးတွေမှာ ဒီဇယ်ဈေးတက်ပြီးဓာတ်ဆီဈေးတွေပြန်လည်ကျဆင်းလာတယ်လို့ စက်သုံးဆီတင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီရဲ့ အခုတစ်ပတ်အတွက် ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။

#Local_News
Published 13 September 2025
#ဒီဇယ် #ဓာတ်ဆီ
#YMG/NN #Yangon_Times

#World_Science
Published 14 September 2025

▪️ လေဖြတ်သူတွေ စကားပြောနိုင်ဖို့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ထည့်သွင်းတပ်ဆင်ရတဲ့ ကိရိယာတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အတွင်းသံများကိုလည်း နားထောင်နိုင်ပါတယ်။
ဦးနှောက်-ကွန်ပျူတာကြားခံပစ္စည်း (BCI)ဟာ လေဖြတ်သူတွေအနေနဲ့ ပိုမိုလျင်မြန်ထိရောက်စွာ စကားလုံးတွေ ထွက်စေနိုင်တယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ BCI တွေဟာ သေးငယ်တဲ့ အီလက်ထရုတ်တွေသုံးပြီး စကားလုံးတွေကို ကုဒ်ဖော်နိုင်ကာ စကားပြောရာမှာ ကြွက်သားထိန်းချုပ်ပေးတဲ့ ဦးနှောက်ထဲက motor cortex လှုပ်ရှားမှုကို စောင့်ကြည့်ပေးပါတယ်။

▪️ အခုထက်ထိတော့ အဲဒီလိုကိရိယာတွေဟာ အကြောသေလေဖြတ်သူရဲ့ စကားတွေကို ပုံဖော်ဖို့ကြိုးစားချိန်မှာ ပေါ်လာတဲ့ အချက်ပြမှုကို မှီခိုနေရပါတယ်။

▪️ ဒီလိုကနေ အကြောသေသူအတွက် စိတ်ထဲကနေ ရပ်တန့်ပြီး အပိုတွေမပြောမိအောင် ထိန်းသိမ်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပေမယ့် စကားတစ်လုံးပြောဖို့ အချိန်ယူနေရပါတယ်။

▪️ စတန်းဖို့တက္ကသိုလ်မှ သုတေသီ အယ်ရင်ကန့်ဇ်နဲ့ အဖွဲ့က BCI အသုံးပြုနေတဲ့ လူ ၄ ယောက်ဆီမှ ဦးနှောက်အချက်ပြမှုများကို လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ထိုအခါမှာ စကားလုံးတွေ ကုဒ်ဖော်ရာမှာ ၇၄ ရာခိုင်နှုန်း တိကျမှုရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ စိတ်ထဲက စကားတွေကို ပုံဖော်ရာမှာ ပိုမိုလွယ်ကူမြန်ဆန်ခဲ့ပါတယ်။
BCI အသုံးပြုသူရဲ့ အတွင်းစိတ်ထဲက ကိုယ်ရေးအတွေးတွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက်လည်း ကြိုးစားကြပါတယ်။

▪️ BCI တွေက အသုံးပြုသူတွေရဲ့ အတွင်းစိတ်တွေကို မရည်ရွယ်ဘဲ ပုံဖော်သွားမှာကို စိုးရိမ်ရပါတယ်။

Source: NPR.

#World_Health
Published 14 September 2025

▪️ သုတေသနလေ့လာချက်တွေအရ ခံတွင်းကျန်းမာရေးပြဿနာတွေက နှလုံးရောဂါလက္ခဏာတွေ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိလာကြပါတယ်။

▪️ သွားဖုံးရောဂါပိုးဝင်ရာကနေ ရောင်ရမ်းပြီး သွေးကြောတွေထဲထိရောက်ရှိကာ နှလုံးသွေးကြောတွေပါ ထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဒါကြောင့် နှလုံးပြဿနာကို ဖော်ညွှန်းနေတဲ့ ခံတွင်းကျန်းမာရေးပြဿနာများကို ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

▪️ (၁) သွားဖုံးရောဂါ - သွားဖုံးရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ဘက်တီးရီးယားက သွေးထဲရောက်ရှိကာ စုပြုံလာနိုင်ပြီး နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်းတို့ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၂) ခံတွင်းအနံ့ဆိုးနေခြင်း - ခံတွင်းအနံ့ကို ရေရှည်ဆိုးရွားနေစေတဲ့ ဆာလ်ဖာထုတ်လုပ် ဘက်တီးရီးယားတွေက နှလုံးမှာလည်း ရောင်ရမ်းစေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၃) သွားချည့်နဲ့ခြင်း - အပြင်ပိုင်းထိခိုက်မှုမရှိဘဲ သွားယိုင်နဲ့တာမျိုးက နှလုံးပြဿနာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ (၄) သွားဖုံးသွေးယိုခြင်း - သွားတိုက်စဉ်၊ သွားကြားထိုးစဉ် သွားဖုံးသွေးယိုတတ်တာက သွားဖုံးရောင်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပြီး သွေးကြောကျဉ်းခြင်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၅) ပါးစပ်အနာပေါက်ခြင်း - ပါးစပ်ထဲမှာ ပြည်တည်နာဖြစ်တာက ရောဂါပိုးမထိန်းနိုင်တာဖြစ်ပြီး သွေးကြောထဲထိ ရောက်တဲ့အခါ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်တက်စေပါတယ်။

▪️ (၆) ပါးစပ်ခြောက်သွေ့ခြင်း - တံတွေးက အန္တရာယ်ပြုပိုးမွှားတွေကနေ ကာကွယ်ပေးသဖြင့် ခံတွင်းအမြဲခြောက်နေပါက သွားပိုးစားခြင်း၊ သွားဖုံးရောဂါတို့ ဖြစ်နိုင်ကာ ဘက်တီးရီးယား မညီမျှမှုကနေ နှလုံးကျန်းမာရေးပါ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။

▪️ (၇) သွားဖုံးပါးခြင်း - သွားအမြစ်တွေ ပေါ်လာတဲ့သဘောဖြစ်ပြီး တစ်ရှူးပျက်စီးလာကာ နှလုံးရောဂါအထိ သက်ရောက်စေနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၈) မေးရိုးကိုက်ခဲခြင်း - မေးရိုးဘယ်ဘက်ခြမ်းမှာ နာကျင်တာက သွားပြဿနာထင်ရပေမယ့် တကယ်တမ်းက နှလုံးသို့ သွေးမရောက်ခြင်းလက္ခဏာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ (၉) သွားရောဂါပိုးဝင်ခြင်း - သွားမှာ ရောဂါဖြစ်တာကို မကုသဘဲထားပါက သွေးထဲအထိရောက်ရှိကာ နှလုံးနံရံများ ရောင်ရမ်းလာနိုင်ပါတယ်။

▪️ (၁၀) လျှာအသွင်အရောင်ပြောင်းခြင်း - လျှာပြာနှမ်းအရောင်မရှိခြင်းက သွေးလည်ပတ်မှုမကောင်းတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်ကာ ရင်ဘတ်မအီမသာဖြစ်ပါက နှလုံးအားနည်းလို့ အောက်ဆီဂျင်သွေးလျော့နည်းတဲ့ သဘောဖြစ်ပါတယ်။

Source: DoctorNDTV.

တရုတ်ပြည်ကွမ်ကျိုးရှိ ဓာတ်အားပေးစခန်းခွဲတွေမှာ လူသားပုံသဏ္ဍာန် AI စက်ရုပ်တွေက ကြည့်ရှုစစ်ဆေးရေးတာဝန်များကို လူသားတွေဆီကနေ လွှပြောင်းလုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

#Asia_Technology
Published 13 September 2025
#တရုတ်နိုင်ငံကွမ်ကျိုး # လူသားပုံသဏ္ဍာန်AIစက်ရုပ်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကြိုတင်မဲပေးနိုင်ဖို့အတွက် ပုံစံ(၁၅)လက်ခံမယ့်ရက်ကို ထပ်တိုးလိုက်တယ်လို့ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက ယမန်နေ့ကထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

#Local_News
Published 13 September 2025
#ထိုင်းနိုင်ငံ #ထိုင်းရောက်မြန်မာ
#YMG/SW #Yangon_Times