လတ်တလော စီးပွားရေးကြပ်တည်းလာတဲ့ နှစ်များအတွင်း စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုပြဿနာ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဆီးရီးယားနိုင်ငံဟာ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်တိုင်းနိုင်ငံများမှ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ပိုမိုဆိုးရွားလာကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အစားအစာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့အစည်း (FAO)မှ အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
#World_Crisis
Published_ 19 January 2024
#စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက် #ဆီးရီးယားနိုင်ငံ
#Yangon_Times #YMG_News #Yangon_Media_Group

၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄

အစ္စလမ်မာဘတ် (AFP) - ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း အီရန်ရှိ စစ်သွေးကြွပစ်မှတ်များကို လေကြောင်းမှလက်တုန့်ပြန်၍ ကြောက်မက်ဖွယ် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ပြီးနောက် ပါကစ္စတန် ၀န်ကြီးချုပ်သည် သောကြာနေ့တွင် အရေးပေါ် လုံခြုံရေး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

နှစ်နိုင်ငံကြားမျှဝေထားသည့် အလွယ်တကူဖြတ်သန်းနိုင်သော Baluchistan နယ်စပ်ရှိ ရှားရှားပါးပါး စစ်ရေး လှုပ်ရှား မှုများသည် အစ္စရေး-ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲကြောင့် ပေါ်ပေါက်နေသည့်ဒေသတွင်း တင်းမာမှုများအပေါ် ပို၍ဆွပေးသလိုဖြစ်စေ ခဲ့သည်၊။

အင်္ဂါနေ့ညက ပါကစ္စတန်ရှိ အကြမ်းဖက်သမားပစ်မှတ်များဆိုသည့်နေရာတွေကို အီရန်က ဒုံးကျည်နှင့် ဒရုန်းတို့ဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အပြန်အလှန်အားဖြင့် ပါကစ္စတန်က အီရန်နိုင်ငံအတွင်း စစ်သွေးကြွပစ်မှတ်တွေကို ကြာသပတေးနေ့မှာ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်သည် တီဟီရန်မှ ယင်း၏သံအမတ်ကို ပြန်ခေါ်ခဲ့ပြီး အီရန်မှ အစ္စလမ်မာဘတ်သို့ပြန်လာမည့် သံအမတ်၏ အိမ်ပြန် ခရီးကို အီရန်က ပိတ်ဆို့ထားသည်ဟု သံအမတ်ကပြောသည်။

ကုလသမဂ္ဂနှင့် အမေရိကန်တို့က ချုပ်ထိန်းကြရန် မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ကြပြီး တရုတ်ကလည်း ကြားဝင် ဖျန်ဖြေရန် ကမ်းလှမ်း ခဲ့သည်။

“ဝန်ကြီးချုပ်က ဒီနေ့မှာ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကော်မတီအစည်းအဝေးကို ကျင်ပဖို့ဆင့်ခေါ်ထားပါတယ်” ဟု ယင်း၏ရုံးမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက အေအက်ဖ်ပီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကြည်းတပ်ဦးစီးချုပ်နှင့် ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ အကြီးအကဲတို့သည် မွန်းလွဲပိုင်း အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက် မည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စလမ်မာဘတ် လုံခြုံရေးအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

တိုက်ခိုက်မှုများပြီးသည်နောက် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင် Anwaar-ul-Haq Kakar သည် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဒါးဗို့စ်တွင် ကျင်းပသည့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်ခရီးစဉ်ကို ချုံ့ပစ်ခဲ့သည်။

သူ၏ အိမ်စောင့်အစိုးရသည် ပါကစ္စတန်ကို သုံးပတ်သာ လိုတော့သော အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲသို့ ဦးတည်သွားနေပြီး မဲအကြိုမသမာမှု စွပ်စွဲချက်များဖြင့် ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက် ဖြစ်နေသည်။

တီဟီရန်နှင့် အစ္စလာမာဘတ်တို့ကလည်း ၎င်းတို့သည် ပြည်ပနယ်မြေများတွင် ခိုလှုံနေသည့် ယင်းတို့၏ ပြည်တွင်းစစ်သွေးကြွများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အပြန်အလှန်ပြောထားကြသည်။

စစ်သွေးကြွများ ဆယ်စုနှစ်များစွာ အုံကြွနေသော မိုးနည်းရေရှားဒေသကို ပိုင်းခြားထားသည့် နယ်စပ်နှစ်ဖက်စလုံးတွင် စုစုပေါင်းသေဆုံးသူ ၁၁ ဦးရှိပြီး အများစုမှာ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးငယ်များဖြစ်သည်ဟုသိရသည်။

“ဟယ်လီကော်ပတာတွေက ခေါင်းပေါ်ကနေ ပျံတက်ပြီး အီရန်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့နေရာကို ဦးတည်သွားပေမယ့် ဘာဖြစ်သွားခဲ့မှန်း ကျွန်တော်တို့ မသိပါဘူး” ဟု ဒုံးကျည်ထိမှန်သည့်နေရာမှ ၅ ကီလိုမီတာအကွာရှိ ဘာသာရေးကျောင်းငယ်တစ်ခု၏ ဝတ်ပြုအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အသက် ၂၄နှစ်အရွယ် Maulana Mohammad Sadiq ကြာသပတေးနေ့တွင် AFP သို့ပြောကြားခဲ့ သည်။

နှစ်ဖက်ကြား ဆက်ဆံရေး ယိုယွင်းလာခြင်းကြောင့် နယ်စပ်ကို ပိတ်ထားရပြီး ဒေသခံများ အလုပ်အကိုင်နှင့် စားနပ်ရိက္ခာ တင်သွင်းမှုများကို မှီခိုနေရသည့် အီရန် ကုန်သွယ်မှုမှ ဖြတ်တောက်ခံရမည်ကို ရွာသားများက စိုးရိမ်နေကြသည်။

.

“အီရန်နိုင်ငံသားတွေ နယ်စပ်ကို ပိတ်လိုက်ရင် လူတွေ ငတ်ပြီး လူငယ်တွေက ခွဲထွက်ရေး အဖွဲ့တွေနဲ့ ပူးပေါင်းမှာ ဖြစ်လို့ စစ်သွေးကြွတွေ ပိုဖြစ်လာလိမ့်မယ်” ဟု အသက် ၅၅ နှစ်အရွယ် ဟာဂျီ မိုဟာမက် အစ္စလာမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Baluch ခွဲထွက်ရေးသမားများသည် တွင်းထွက်သယံဇာတများဝေစုများပိုမိုရရှိရေးအတွက် ကောင်းကောင်းမအုပ်ချုပ်နိုင်ဘဲ ရှိသည့်ဆင်းရဲနွမ်းပါးသောဒေသမှနေ၍ ပါကစ္စတန်အာဏာပိုင်များကို ဆန့်ကျင်ကာ အဆင့်နိမ့်သောင်းကျန်းမှုများကို ဆယ်စုနှစ်များကြာအောင် ဆင်နွှဲလျက်ရှိသည်။

သူပုန်ထမှုကို စစ်တပ်က နှိမ်နင်းမှုတွင် ပျောက်ဆုံးမှုနှင့် တရားလက်လွတ် သတ်ဖြတ်မှုများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင် ခဲ့သည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအုပ်စုများကပြောထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် တာလီဘန်များ အာဏာပြန်ရလာပြီးနောက် ပါကစ္စတန်နှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်နယ်စပ်တွင် စစ်သွေးကြွရန်လိုမှု များ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာသည်။

Source AFP

#Daily_News
Published_ 19 January 2024

၁။ ဗိုလ်တထောင်တွင် အစ်မတော်မြနန်းနွယ်မွေးနေ့ အလှူပွဲများ ကျင်းပနေ

၂။ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ မြန်မာ MoU အလုပ်သမားများကို ရန်ကုန်-ဒွန်မောင်းလေဆိပ်သို့လေကြောင်းမှတစ်ဆင့် စေလွှတ်ခွင့်ပြုပြီဟုဆို

၃။ မြန်မာ့မျှစ်ခြောက်ဝယ်ယူရန် ကမ်းလှမ်းသည့်နိုင်ငံများရှိသော်လည်း ဂျပန်သို့သာတင်ပို့နေ

၄။ စီးပွားရေးအကြပ်အတည်းများကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက်မှု ပြဿနာပိုမိုဆိုးရွားလာသည့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ ... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Times #Daily_News #YMG_News #Yangon_Media_Group

#World_Military
Published 19 January 2024

နေတိုး(NATO)အဖွဲ့အစည်းက စစ်အေးတိုက်ပွဲနောက်ပိုင်း အကြီးမားဆုံး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကြီး ပြုလုပ်ရန် စီစဥ်နေပြီး ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလာပါက ရုရှားနဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ နိုင်ငံများနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ အရှေ့ဘက်ရှိ ဥရောပ မဟာမိတ်နိုင်ငံများထံ အမေရိကန်တပ်များ ဝင်ရောက်အားဖြည့်ကူညီမယ့် ပုံစံတွေကို ကြိုတင်လေ့ကျင့်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မေလမှာ ပြုလုပ်သွားမယ့် Steadfast Defender 2024 လေ့ကျင့်ရေးမှာ တပ်ဖွဲ့အင်အား ၉ သောင်းခန့် ပါဝင်သွားရန်ရှိကြောင်း နေတိုးထိပ်သီးတပ်မှူး ခရစ္စကာဗိုလီက ကြာသပတေးနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

လေ့ကျင့်မှုထဲမှာ လေယာဥ်တင်သင်္ဘောများမှ သင်္ဘောပေါင်း ၅၀ ကျော်နဲ့ ဖျက်သင်္ဘောများ၊ တိုက်လေယာဥ်၊ ရဟတ်ယာဥ်နဲ့ ဒရုန်းပေါင်း ၈၀ ကျော်၊ တင့်ကား ၁၃၃ စင်း ခြေလျင်တိုက်ခိုက်ရေးယာဥ် ၅၃၃ စီးအပါအဝင် တိုက်ခိုက်ရေးယာဥ် အနည်းဆုံး ၁၁၀၀ ပါဝင်ဖွယ်ရှိကြောင်း နေတိုးက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားတိုက်ခိုက်မှုတွေကို ဘယ်လိုတုန့်ပြန် တိုက်ခိုက်မလဲဆိုတာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နေတိုးရဲ့ ပထမဦးစားပေး ကာကွယ်ရေးအစီအစဥ်များ လေ့ကျင့်သွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း ကာဗိုလီကဆိုပါတယ်။

နေတိုးက ရုရှားနာမည်ကို ထည့်သွင်းမကြေညာပေမယ့် ထိပ်သီးဗျူဟာမြောက် အချက်အလက်များအရ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ လုံခြုံရေးကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ ရုရှားကို ဖော်ပြနေပါတယ်။

‘’Steadfast Defender 2024 လေ့ကျင့်ရေးမှာ ဥရောပကိုကာကွယ်ဖို့ မြောက်အမေရိကနဲ့ အခြားနေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများမှ တပ်ဖွဲ့များ အလျင်အမြန် နေရာချနိုင်ရေးကို ဖော်ဆောင်သွားမှာ ဖြစ်တယ်’’ လို့ နေတိုးက ဆိုပါတယ်။

အနီးစပ်ဆုံးရန်သူနဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်တဲ့ပုံစံမျိုးဖြင့် တပ်အင်အားဖြည့်သွားဖို့ လေ့ကျင့်သွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း ၂ ရက်တာ အမျိုးသားကာကွယ်ရေး အကြီးအကဲများ အစည်းအဝေးပြီးနောက် ကာဗိုလီက ဘရူဆဲလ်မြို့မှာ သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

၁၉၈၈ ခုနှစ် စစ်အေးတိုက်ပွဲအတွင်းက Reforger လေ့ကျင့်ရေးမှာ ပါဝင်လေ့ကျင့်သူ ၁၂၅,၀၀၀ ခန့်နဲ့ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က Trident Juncture မှာ အယောက် ၅ သောင်းခန့် ပါဝင်ခဲ့တဲ့ လေ့ကျင့်ရေးတို့မှာ အကြီးမားဆုံး နောက်ဆုံးစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

လေ့ကျင့်ရေးမှာပါဝင်တဲ့ တပ်သားတွေက နေတိုးနိုင်ငံများနဲ့ ဆွီဒင်တို့မှ ဥရောပသို့ သွားရောက်ပြီး မဟာမိတ်သို့ပူးပေါင်းမယ့် ပုံစံမျိုးတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

လေ့ကျင့်ရေး ဒုတိယအပိုင်းမှာ နေတိုးအရှေ့ဘက်ခြမ်းရှိ ပိုလန်သို့ တုန့်ပြန်ရေးတပ်များ အလျင်အမြန်နေရာချခြင်းကို အထူးပြုလေ့ကျင့်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခြားအဓိကနေရာတွေကတော့ ရုရှားတိုက်ခိုက်မှု အခံရနိုင်ဆုံး ဂျာမနီ၊ နော်ဝေးနဲ့ ရိုမေးနီးယားတို့လို နိုင်ငံတွေဖြစ်ပါတယ်။

#World_Military #အကြီးမားဆုံးစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု #တပ်သား(၉)သောင်းခန့်ပါဝင် #Source: Reuters

#World_Health
Published 19 January 2024

သင်္ဘောသီးဟာ ဗိုက်တာမင်အေ၊ စီ၊ အမျှင်ဓာတ်၊ ဖောလိတ်စတဲ့ အာဟာရဓာတ်များ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်ကာ အစာခြေခြင်းကို ကူညီပေးတဲ့ အင်ဇိုင်းတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

ကယ်လိုရီနည်းပါးခြင်း၊ အမျှင်ဓာတ်များခြင်း၊ ရေဓာတ်များခြင်းကြောင့် ဗိုက်ပြည့်ဝစေပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ချရာမှာ အကူအညီဖြစ်စေပါတယ်။

သင်္ဘောသီးက ကိုယ်အလေးချိန်ချခြင်းကို ဘယ်လိုအကူအညီ ဖြစ်စေသလဲဆိုတော့…

 
(၁) သင်္ဘောသီးဖျော်ရည်တစ်ခွက်မှာ ကယ်လိုရီ ၅၀ ကျော်ခန့်သာ ပါဝင်တာကြောင့် ဝိတ်ချဖို့အတွက် သင့်လျော်ပါတယ်။

 
(၂) အမျှင်ဓာတ်များခြင်းက ဗိုက်ကိုပြည့်ဝစေကာ အလွန်အကျွံ မစားမိစေပါဘူး။

 
(၃) သင်္ဘောသီးမှာ ပါဝင်တဲ့ အင်ဇိုင်းက ပရိုတိန်းတွေကို ချေဖျက်ပေးကာ အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းကို ကျန်းမာစေပါတယ်။

(၄) သဘာဝအတိုင်း ဆီးရွှင်စေတဲ့ ဂုဏ်သတ္တိပါဝင်တာကြောင့် ပိုလျှံနေတဲ့ အရည်တွေကို ဖယ်ရှားပေးပြီး ကိုယ်အလေးချိန် ကျစေပါတယ်။

 
(၅) သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ရုတ်တရုတ်မြင့်တက်တာမျိုး မဖြစ်စေဘဲ ထိန်းညှိပေးကာ ကယ်လိုရီများတာတွေကို စားချင်စိတ်လျှော့ချပေးပါတယ်။

 
(၆) ဗိုက်တာမင်တွေနဲ့ သတ္တုဓာတ်များ ပါဝင်ကာ ခွန်အားရှိစေပြီး လှုပ်ရှားနိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။

 
(၇) ဗိုက်တာမင်ဘီက ဇီဝကမ္မဖြစ်စဥ်ကို အကျိုးပြုတာကြောင့် ကယ်လိုရီလောင်ကျွမ်းပြီး ကိုယ်အလေးချိန် ကျစေပါတယ်။

 
(၈) ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများနဲ့ အမျှင်ဓာတ်များက နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ လျှော့ချပေးကာ ကျန်းမာသန်စွမ်းစေပါတယ်။

 
(၉) အင်ဇိုင်းတွေနဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများက ခန္ဓာကိုယ်မှ အဆိပ်အတောက်များ ဖယ်ရှားပေးကာ ကိုယ်အလေးချိန် ကျစေပါတယ်။

 
(၁၀) ရေဓာတ်များခြင်းကြောင့် အလုံးစုံကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်စေကာ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဥ် ကောင်းမွန်စေပါတယ်။

 
သင်္ဘောသီးက ကိုယ်အလေးချိန်ချရာမှာ အထောက်အကူ ဖြစ်စေမယ့် ချက်ချင်းဝိတ်ကျသွားစေမယ့် အံ့မခန်းအရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

#World_Health #သင်္ဘောသီးစားသုံးခြင်း #ကိုယ်အလေးချိန်ကျ #Source: NDTV

#World_Science
Published 19 January 2024

နယူးယော့ခ် ကိုင်ရိုအနီးရှိ လူသူကင်းမဲ့တဲ့ ကျောက်ကျင်းအနီးမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၈၅ သန်းက ကျောက်တုံးတွေထဲမှာ နစ်မြုပ်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့ရှေးအကျဆုံး သစ်တောကို သုတေသီများ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

ရှေးဟောင်းသစ်တောကို သုတေသနအဖွဲ့က ယခင်က သိရှိပြီးသားဖြစ်ပေမယ့် ထိုသစ်တောမှာ ပေါက်ရောက်နေတဲ့ သစ်ပင်တွေရဲ့ သက်တမ်းတွေကို ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ ပထမဆုံးအခြေအနေ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျောက်တုံးတွေထဲမှာ ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ ရုပ်ကြွင်းအပင်မြစ်တွေက အတိတ်ကအကြောင်းတွေကို သိရှိလာစေပြီး ကီလိုမီတာ ၄၀၀ ခန့်ရှိတဲ့ ရှေးဟောင်းသစ်တောကို သိရှိလာစေပါတယ်။

ဘင်ဂမ်တန်တက္ကသိုလ်နဲ့ ကာဒစ်ဖ်တက္ကသိုလ်မှ သုတေသီတွေက ထိုအပင်များနဲ့ သစ်ပင်ရုပ်ကြွင်းများကို လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

အစေ့တွေကနေ ပေါက်လာတဲ့ အပင်တွေမဟုတ်ဘဲ အဆိုပါရှေးဟောင်းသစ်ပင်တွေဟာ မျိုးမှုန်ပေါက်တွေကနေ မျိုးပွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါဟာ ရှေးဟောင်းဂေဟစနစ်အကြောင်းနဲ့ သက်ရှိအပင်တွေ ဗီဇပြောင်းလဲလာပုံတွေကို နားလည်စေပါတယ်။

ထိုအပင်တွေရဲ့ အမြစ်တွေက လေထုကနေ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ထုတ်ယူပုံ၊ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲစေပုံတို့မှာ အရေးပါနေပါတယ်။

ဒါတွေဟာ ကမ္ဘာမြေ ဘူမိဗေဒနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှု ပဟေဌိတို့ကို ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် အဓိကအချက် ဖြစ်နေပါတယ်။

#World_Science #အမေရိကန်ရှိကမ္ဘာ့သက်တမ်းအရင့်ဆုံးသစ်တော #ပထမဆုံးအကြိမ် စူးစမ်းလေ့လာနိုင် #Source: WION