၃၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅-

၁။ ထရမ့်တက်ရောက်ခဲ့သည်များနှင့် မတက်လိုက်သည်များ။

◾️APEC ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသည် နေ့ရက်ပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်ပြီး အစည်းအဝေးအမျိုးမျိုး ပါဝင် သည့် အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

◾️တက်ရောက်ခဲ့သည်များ သမ္မတထရန့်ပ်သည် APEC အစည်းအဝေးအတွက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ဂျီယွန်ဂျူ (Gyeongju) သို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ သူသည် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသော APEC စီအီးအိုများ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး သို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ အလွန်အရေးပါ၍ အားလုံးက မျှော်လင့် နေကြသည့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် နှစ်နိုင်ငံအဆင့်  တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ ကို ကျင်းပခဲ့သည်။

◾️မတက်ရောက်ခဲ့သည်များ သူသည် အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်နေ့တွင် စတင်သည့် အဓိကအခမ်းအနား  ဖြစ်သည့် APEC စီးပွားရေးခေါင်းဆောင်များ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအတွက် ဆက်လက်မနေခဲ့ပါ။ သူ သည် ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တောင်ကိုရီးယားမှ ထွက်ခွာခဲ့သည်။

◾️အဖွဲ့ဝင်စီးပွားရေးခေါင်းဆောင် ၂၁ ဦး တရားဝင်တွေ့ဆုံသည့် ဤအဓိက ခေါင်းဆောင်များ  ထိပ်သီး  အစည်းအဝေးသို့ "မတက်ရောက်ခြင်း" ကို လူအများက "အရေးမလုပ်ဘဲ လစ်လျူရှုခြင်း" သို့မဟုတ် "ကျော်လွှားပစ်ခြင်း" အဖြစ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သတင်းထုတ်ပြန်လျက်ရှိနေသည်။

၂။ အဓိက ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အဘယ်ကြောင့် ထရမ့်ဘာကြောင့် မတက်သလဲ။

◾️အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်သည် သူ၏နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒဖြစ်သည့် "အမေရိကန်ပထမ" ချဉ်းကပ်မှုအပေါ် အခြေခံသည်ဟု သတင်းများက ဖော်ပြသည်။

        ▪️အဓိကရည်မှန်းချက်ပြီးမြောက်- သူ့ခရီးစဉ်၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ တိုးမြင့်လာနေသည့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် တိုက်ရိုက်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်ဖြစ်သည်။ အခွန်များ၊ မြေရှားဓာတ်သတ္တုများနှင့် ဖန်တန်နိုင်းလ် (fentanyl) ဆိုင်ရာ ကိစ္စများတွင် "ကုန်သွယ်ရေး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး" ရရှိခဲ့သည့် "အောင်မြင်မှုကြီး" ဟု ထရမ့်က ဖော်ပြခဲ့သောအဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် သူ၏ အဓိကရည်မှန်းချက်  ပြီမြောက်ခဲ့ပြီး ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။

         ▪️နှစ်နိုင်ငံအဆင့် သဘောတူညီချက်များကို ဦးစားပေး- သမ္မတထရမ့်နှင့်ပတ်သက်၍ သူသည် ကြီးမားသော ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်သည့် ဖိုရမ်များထက် တိုက်ရိုက် တစ်ဦးချင်း ဆွေးနွေးမှုများ ကို ပို၍ နှစ်သက်သည့်သူအဖြစ် လူသိများသည်။ ဤကြီးမားသော ထိပ်သီးအစည်းအဝေးများသည် တိုက်ရိုက်  သဘောတူညီချက်များထက် ထိရောက်မှု နည်းသည် ဟုသူ၏အစိုးရအဖွဲ့က  မကြာခဏ ရှုမြင်လေ့ရှိ  သည်။

၃။ ဘယ်လိုအဓိပ္ပာယ် (သက်ရောက်မှုများ)ရှိသလဲ။

သုံးသပ်သူများက ဤလုပ်ရပ်ကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကြသည်။

        ▪️ ခေါင်းဆောင်မှု ကွက်လပ်ကိုဖန်တီး- အဓိက ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ကျော်လွှားခြင်းဖြင့် အမေရိကန်သည် အခြားနိုင်ငံများအတွက် "ကြီးမားသော အခွင့်အရေး" ကို ချန်ထားခဲ့သည်။ ထရမ့် မရှိချိန်တွင် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်သည် ကျန်ရှိနေခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်ရေးကို ကာကွယ်သူ အဖြစ် နေရာယူသည့် မိန့်ခွန်းကို ရှီကပြောကြားခဲ့သည်။

        ▪️ "အမေရိကန် ပထမ" မူဝါဒကို ပိုမိုခိုင်မာစေ- ဤဆုံးဖြတ်ချက်သည် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် APEC ၏ ရည်ရွယ်ထားသည့် ဒီဇိုင်းပုံစံဖြစ်သည့် ကျယ်ပြန့်သော၊ တူညီဆန္ဒအခြေခံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုထက် အမေရိကန်က ယင်း၏ ကိုယ်ပိုင် အရောင်းအဝယ်ဆန်သော အကျိုးစီးပွားများကို ဦးစားပေးနေကြောင်း အချက်ပြနေသည်။

        ▪️အမေရိကန်၏ ဂုဏ်သတင်းကို ထိခိုက်စေနိုင်- ဤလုပ်ရပ်ကို အိမ်ရှင်နိုင်ငံ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အခြား APEC ခေါင်းဆောင် ၁၉ ဦးအပေါ် "အရေးမလုပ်ဘဲ လစ်လျူရှုခြင်း" အဖြစ် များစွာသောသူတို့က ရှုမြင်ကြသည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၄၀% နီးပါးနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေး၏ တစ်ဝက်ကျော်ကို ကိုယ်စား ပြုသော အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် ဤအပြုအမူသည် အမေရိကန်၏ ဂုဏ်သတင်းနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်သည် ဟု သုံးသပ်သူအတော်များများက ဆိုသည်။

Ref: Reuters နှင့်အခြားသတင်းများကို အခြေခံ၍ သုံးသပ်သည်။

၂၀၂၅ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်

◾️စမ်းသပ်မှုအောင်မြင်ခြင်း

🔺သမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး၊ အလိုအလျောက်မောင်းနှင်နိုင်သော Poseidon တော်ပီဒိုကို အောင်မြင်စွာ စမ်းသပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

🔺စမ်းသပ်မှုတွင် ရေငုပ်သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်ခြင်းနှင့် ၎င်း၏ နျူကလီးယားစွမ်းအင်ယူနစ်ကို အသက်သွင်း ခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပါဝင်ခဲ့သည်။

◾️လက်နက်၏ စွမ်းဆောင်ရည်များ

🔺Poseidon သည် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများကို ပျက်စီးစေနိုင်သော ကြီးမားသည့် ရေဒီယိုသတ္တိကြွ သမုဒ္ဒရာ  လှိုင်းလုံးကြီးများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

🔺ခန့်မှန်းခြေ ပစ်ခတ်နိုင်သည့်အကွာအဝေး: ၁၀,၀၀၀ ကီလိုမီတာ (၆,၂၀၀ မိုင်)၊ အမြန်နှုန်း တစ်နာရီလျှင် ၁၈၅ ကီလိုမီတာ

🔺ကြားဖြတ်တားဆီးရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ဆိုသည်။

🔺အရှည် မီတာ ၂၀၊ အချင်း ၁.၈ မီတာ နှင့် အလေးချိန် တန် ၁၀၀ ရှိသည်။

🔺အရည်-သတ္တုဖြင့် အအေးပေးထားသော ဓာတ်ပေါင်းဖိုဖြင့် စွမ်းအင်ပေးထားသည့်  ၂-မီဂါတန် အလေးချိန်ရှိ ထိပ်ဖူးကို သယ်ဆောင်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

◾️မဟာဗျူဟာမြောက် အခြေအနေ

နျူကလီးယား အင်အားပြသမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း

🔺ယင်းသည် မကြာသေးမီက Burevestnik နျူကလီးယား ခရုစ်ဒုံးကျည် (အောက်တိုဘာ ၂၁) နှင့် နျူကလီးယား ပစ်လွှတ်မှု လေ့ကျင့်ခန်းများ (အောက်တိုဘာ ၂၂) ပြုလုပ်ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

🔺ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဖိအားပေးမှုများရှိနေသော်လည်း ရုရှားသည် အဓိက စစ်အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း ပူတင်က ပြသလိုပုံရသည်။

◾️ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု

🔺Poseidon ကို ရုရှား၊ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့အကြား နျူကလီးယားလက်နက်များ ခေတ်မီအောင် ပြုလုပ်နေသည့် လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။

🔺နေတိုး (NATO) က ယင်းကို Kanyon ဟု အမည်ပေးထားသည်။

🔺ယင်း၏ စွမ်းအားသည် Sarmat (SS-X-29/Satan II) တိုက်ချင်းပစ် ဒုံးကျည်ထက် သာလွန်ကြောင်း ပူတင်က အခိုင်အမာ ပြောကြားသည်။

◾️နိုင်ငံရေးနှင့် သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

▪️အမေရိကန်နှင့် နေတိုးကို တုံ့ပြန်ခြင်း

🔺ပူတင်က ယင်းကို အောက်ပါတို့ကို ကိုးကား၍  တုံ့ပြန်မှုပြောဆိုသည်။

    🔺၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ၁၉၇၂ ခုနှစ် ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစာချုပ် (Anti-Ballistic Missile Treaty) မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်း။

    🔺နေတိုး (NATO)က အရှေ့ဘက်သို့ ချဲ့ထွင်လာခြင်း။

◾️ထရမ့် (Trump) ၏ တုံ့ပြန်မှု

🔺အမေရိကန် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်က ရုရှားကို "စက္ကူကျား" ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း မော်စကိုသည် နျူကလီးယား ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေသည်ကို ဝန်ခံခဲ့သည်။

🔺နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှုအသစ်များ ပြုလုပ်မည့်အစား ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ပူတင်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Ref: Reuters သတင်းကိုအခြေခံသည်။

ဘူဆန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အောက်တိုဘာ ၃၀ (ဆင်ဟွာ) -- တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့်အတူ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးအတွက် ခိုင်မာသော အခြေခံ အုတ်မြစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံလုံး၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ကောင်းမွန်သော ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ရပ် ဖန်တီးရန် ဆက်လက်လုပ်ဆောင် သွားရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်နှင့် တွေ့ဆုံမှုတွင် ရှီက ၎င်းတို့နှစ်ဦး၏ ပူးတွဲလမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး  သည် ယေဘုယျအားဖြင့် တည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ဟာ မိတ်ဖက်တွေ၊ မိတ်ဆွေတွေဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ဒါဟာ သမိုင်းက ကျွန်တော်တို့ကို သင်ကြားပေးခဲ့တာဖြစ်ပြီး လက်တွေ့မှာလည်း လိုအပ်နေတဲ့အရာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။

မတူညီသော နိုင်ငံအခြေအနေများကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံး အမြဲတမ်း သဘောထားချင်း တိုက် ဆိုင်ကြသည်တော့ မဟုတ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း စီးပွားရေး အင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံကြား တစ်ခါ  တစ်ရံ ပွတ်တိုက်မှုများ ရှိနေခြင်း မှာလည်း ပုံမှန်ပင်ဖြစ်ကြောင်း ရှီကထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့  သည်၊

"အဆွေတော်နဲ့ ကျွန်တော်ဟာ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးကို တက်မကိုင်ထားသူတွေဖြစ် ပါတယ်" ဟု ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။ "လေပြင်းလှိုင်းတံပိုးတွေနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေရင်ဆိုင်ရတဲ့   အခါမှာ၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်မှာ ဆက်ရှိနေရမယ်၊ ရှုပ်ထွေးတဲ့ မြင်ကွင်းကို ဖြတ်ကျော်မောင်းနှင်ရမယ်၊ ပြီးတော့ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးဆိုတဲ့ ဧရာမသင်္ဘောကြီး အသေအချာ ရှေ့ဆက်ခိုင်မာစွာရွက်လွှင့်နိုင်ရ  ပါမယ်”ဟုရှီကပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် ကောင်းမွန်သော အရှိန်အဟုန် ရှိနေကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ယခုနှစ် ပထမ သုံးလပတ်အတွင်း တရုတ်၏ စီးပွားရေးသည် ၅.၂ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ အခြားနိုင်ငံများနှင့် ကုန်စည် တင်သွင်းမှု၊ တင်ပို့မှု ကုန်သွယ်ရေးမှာ ၄ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ကြောင်းလည်း ထပ် လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပ အခက်အခဲများ ရှိနေသည့်ကြားမှ ဤသည်မှာ လွယ်ကူသော အောင်မြင်မှု မဟုတ်ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့ပြီး၊ တရုတ်စီးပွားရေးသည် ကြီးမား၊ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး အလားအလာကောင်းသော ကျယ်ပြန့်  သည့် သမုဒ္ဒရာကြီးတစ်ခုနှင့် တူကြောင်းထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

"ကျွန်တော်တို့မှာ ဘယ်လိုအန္တရာယ်နဲ့ စိန်ခေါ်မှုမျိုးကိုမဆို ဖြတ်ကျော်မောင်းနှင်နိုင်မယ့် ယုံကြည်မှုနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည် ရှိပါတယ်" ဟု ရှီက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အကြိမ် (၂၀) မြောက် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ၏ စတုတ္ထအကြိမ် မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးတွင် လာမည့် ငါးနှစ်အတွင်း စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အစီအစဉ်အတွက် အကြံပြုချက်များကို ဆွေးနွေး  ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း ရှီက ပြောကြား ခဲ့သည်။

"လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် ၇ ခုကျော်အတွင်းမှာ၊ ဒီပုံစံဒီဇိုင်းတစ်ခုတည်းကိုပဲ လက်တွေ့အကောင်  အထည်ပေါ်လာဖို့ မျိုးဆက်တစ်ဆက်ပြီးတစ်ဆက် ကျွန်တော်တို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဘယ်သူ့ကိုမှ စိန်ခေါ်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် အစားထိုးဖို့ ကျွန်တော်တို့မှာ ရည်ရွယ်ချက်မရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဓိကအာရုံစိုက်မှုဟာ အမြဲတမ်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အရေးကိစ္စတွေကို ကောင်းမွန်စွာ စီမံခန့်ခွဲဖို့၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တိုးတက်အောင်လုပ်ဖို့၊ ပြီးတော့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အခွင့်အလမ်းတွေကို မျှဝေဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု သူက ထပ် လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ယင်းကို တရုတ်နိုင်ငံ၏ အောင်မြင်မှုအတွက် အရေးကြီးသော လျှို့ဝှက်ချက်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ တံခါးဖွင့်မှုကို ချဲ့ထွင်မည်ဖြစ်ကာ၊ သင့်လျော်သော စီးပွားရေး ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်မှု ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရင်း အရည် အသွေးမြင့်မားသော စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် လူသားအားလုံးအတွက် ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ဘုံကြွယ်ဝမှုကို မြှင့်  တင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီကပြောကြားခဲ့သည်။ ဤအချက်   သည် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နယ်ပယ်ကိုလည်း ချဲ့ထွင်ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့များသည် အရေးကြီးသော စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအပေါ် အတွင်းကျကျ အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြပြီး၊ ပြဿနာအမျိုးမျိုးကို ဖြေရှင်းရန် သဘော တူညီ  ချက် ရရှိခဲ့ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့အား နောက်ဆက်တွဲ ခြေလှမ်းများကို အမြန်ဆုံး ရေးဆွဲ အပြီးသတ်ရန်နှင့်၊ ခိုင်မာသော အကောင် အထည်ဖော်မှုများမှတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံအပြင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကိုပါ ယုံကြည်မှု တိုးစေရန်အတွက် ဘုံနားလည် မှုများကို ထိရောက်စွာ ဆုပ်ကိုင် အသေအချာအကောင်အထည်ဖော်စေရေးကိုလည်း သူက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တရုတ်-အမေရိကန် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံရေးသည် မကြာသေးမီက အနိမ့်အမြင့် အတက် အကျများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး၊ ဤအချက်က နှစ်ဖက်စလုံးအား ထိုးထွင်းသိမြင်မှု အချို့ကိုပေးခဲ့ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

စီးပွားရေး ဆက်ဆံရေးသည် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအတွက် အခက်အခဲ သို့မဟုတ် ပွတ်တိုက်မှု အချက် ဖြစ်မည့်အစား၊ ကျောက်ဆူးနှင့် တွန်းအားအဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေသင့်သည်ဟု ရှီက ပြောကြား ခဲ့သည်။

နှစ်ဖက်စလုံးသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စဉ်းစားသင့်ပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ ရေရှည်အကျိုးကျေးဇူးကို အသိအမှတ်ပြုသင့်ကြောင်း၊ အပြန်အလှန် လက်တုံ့ပြန်ခြင်းတည်းဟူသော သံသရာလည်မှုထဲသို့ မကျ ရောက်စေရမည်ဖြစ်ကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့အား တန်းတူညီမျှမှု၊ အပြန် အလှန် လေးစားမှုနှင့် အပြန်အလှန် အကျိုးရှိမှု စိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်၊ ပြဿနာများ စာရင်းကို ဆက်တိုက်တိုစေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု စာရင်းကို ရှည်စေရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်းထက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခြင်းက ပိုကောင်းကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နှင့် အမေရိကန်သည် အပြန်အလှန် နားလည်မှု မြှင့်တင်ရန်အတွက် လမ်းကြောင်းအမျိုးမျိုး၊ အဆင့်  အမျိုးမျိုးမှတစ်ဆင့် ဆက်သွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားသင့်ကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

တရားမဝင် ဝင်ရောက်မှုနှင့် ဆက်သွယ်ရေး လိမ်လည်မှုများ တိုက်ဖျက်ရေး၊ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး၊ ဉာဏ်ရည်တု (AI) နှင့် ကူးစက်ရောဂါများ တုံ့ပြန်ရေးတို့တွင် နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန် အလား  အလာကောင်းများ ရှိကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

သက်ဆိုင်ရာ ဌာနများသည် ဆွေးနွေးမှုနှင့် အမြင်ချင်းဖလှယ်မှုများကို အားကောင်းစေပြီး အပြန်အလှန် အကျိုး ရှိသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် နှစ်နိုင်ငံသည် ဒေသ ဆိုင်ရာနှင့် နိုင်ငံတကာ စင်မြင့်များတွင်လည်း အပြုသဘောဆောင်သော အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှုများတွင် ပါဝင်  သင့်ကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

"ယနေ့ကမ္ဘာကြီးဟာ ခက်ခဲတဲ့ ပြဿနာများစွာနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ဟာ နိုင်ငံကြီးများအနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တာဝန်ကို ပူးတွဲ ထမ်းဆောင်နိုင်ပြီး၊ ကျွန်တော်တို့ နှစ်နိုင်ငံနဲ့ ကမ္ဘာ ကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ အကျိုးအတွက် ကြီးမားပြီး ခိုင်မာတဲ့ အရာတွေကို ပိုမိုပြီးမြောက်အောင် အတူတကွ လုပ်ဆောင်  နိုင်ပါတယ်" ဟု သူက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် APEC အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် လာမည့်နှစ်တွင် G20 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး စီမံအုပ်ချုပ်မှုကို တိုးတက် စေရန်အတွက် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး နှစ်ခုစလုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေရေးတွင် နှစ်ဖက်စလုံးက အပြန်အလှန် ပံ့ပိုးကူညီနိုင်ကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ရှီနှင့် တွေ့ဆုံရခြင်းသည် အလွန်ဂုဏ်ယူဖွယ်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုရင်း ထရမ့်က တရုတ်နိုင်ငံသည် ကြီးမြတ် သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး သမ္မတရှီသည် လူအများလေးစားရသော ကြီးမြတ်သည့် ခေါင်းဆောင်  တစ်ဦးဖြစ်ကာ ရှီနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ မိတ်ဆွေကောင်းများ ဖြစ်ခဲ့ပြီး အမြဲတမ်း အဆင်ပြေခဲ့ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်သည် အမြဲတမ်း အံ့သြဖွယ်ကောင်းသော ဆက်ဆံရေး ရှိခဲ့ပြီး၊ ယင်းသည် ပို၍ပင် ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နှင့် အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ပိုမို ကောင်းမွန်သော အနာဂတ်အတွက် မျှော်လင့်ချက်ကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အကြီးမားဆုံး မိတ်ဖက်ဖြစ်ပြီး၊ ပူးတွဲကြိုးပမ်းမှုများဖြင့် နှစ်နိုင်ငံ  သည် ကမ္ဘာကြီးအတွက် ကြီးမားသော အရာများစွာကို လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင်  ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၆ APEC စီးပွားရေး ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက လာမည့်နှစ်တွင် G20 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို လက်ခံ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ဤအရေးကြီးသော ပွဲများတွင် နှစ်ဖက်စလုံး အောင်မြင်မှု အဖြာဖြာ ရရှိစေရန် ဆုမွန်ကောင်းတောင်းခဲ့သည်။

သမ္မတနှစ်ဦးသည် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် အခြားကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင် ရန်နှင့် ပြည်သူအချင်းချင်း ဖလှယ်မှုများ ပိုမိုအားပေးရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

သူတို့သည် ပုံမှန် အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှုများ ထိန်းသိမ်းရန်ကိုလည်း သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ ထရမ့်က လာမည့်နှစ်အစောပိုင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်ရန် မျှော်လင့်နေပြီး၊ သမ္မတရှီအား အမေရိကန်  ပြည်ထောင်စုသို့ လာရောက်ရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။■

၂၉ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅

ခေတ်သမိုင်းကို ဒုန်းဆိုင်းမည့်သူများ ရွေးကောက်ပွဲ အသိပညာပေးဇာတ်လမ်း၊ ဧရာဝတီမြစ်ကူး ရတနာသိင်္ခတံတားကို အကြမ်းဖက်သမားများက မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့မှု၊ အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်တို့နှင့်ပတ်သက်၍  အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ရာ ပြောကြားချက်အပြည့်အစုံရုပ်သံကိုဖော်ပြပေးပါတယ်။

၂၆ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅- ကွာလာလမ်ပူ - မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးသည် "မြန်မာပြည်သူများ ပိုင်ဆိုင်ပြီး မြန်မာပြည်သူများက ဦးဆောင်သော ငြိမ်းချမ်းရေး" ဖြစ်ရမည်ဟု ယခုနှစ် အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သော  မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ဒါတုခ် ဆာရီ အန်ဝါ အီဘရာဟင်က အလေးထား ပြောကြားခဲ့သည်။

▪️ယနေ့ ကျင်းပသော (၄၇) ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး နှင့် ဆက်စပ် အစည်း အဝေးများ၏ ဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားတွင် အန်ဝါက ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် (Five-Point Consensus) ၏ ထိန်းကွပ်မှုဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကို အားပေးကူညီမည့် အာဆီယံအဖွဲ့၏ ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်း အတည်ပြု ပြောကြားခဲ့သည်။

▪️ယခုနှစ် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် မလေးရှား သည် အာဆီယံ အား ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ရည် ရှိစေရန်၊ ဆီလျော်မှု ရှိစေရန် နှင့် ခေတ်ကာလနှင့်အညီ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း ရှိစေရန်အတွက် ယင်း၏ ဦးစားပေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပြန်လည် ချိန်ညှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

▪️ “အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် အတူ ကျွန်တော်တို့အနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်စေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီအတွက် စိတ်ရှည်သည်းခံမှု၊ ဇွဲလုံ့လ နှင့် မြေပြင် အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို ရိုးသားစွာ သုံးသပ်နားလည်မှုတို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်။ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ရဲ့ ထိန်းကွပ်မှုဖြင့် အာဆီယံဟာ အကြမ်းဖက်မှုများ လျှော့ချဖို့ နှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို သက်သာစေဖို့ ရရှိနိုင်သမျှသော လမ်းကြောင်းများနှင့် မိတ်ဖက်များ အားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ဒါပေမယ့်ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်း ရေးကို အတင်းအကျပ် ဖိအားပေး ဖော်ဆောင်လို့မရနိုင်ပါဘူး။ အဲဒါက  မြန်မာပြည်သူတွေ ပိုင်ဆိုင်ပြီး မြန်မာပြည်သူတွေက ဦးဆောင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်ရပါမယ်။ အဲသလို ဖြစ်မှသာ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး ဟာ တည်တံ့ ခိုင်မြဲနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။" ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။

▪️မြန်မာနိုင်ငံရှိ စစ်တပ် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရက ရွေးကောက်ပွဲများကို ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် စတင်၍ အဆင့်လိုက် ကျင်းပသွားမည် ဖြစ်ပြီး ရလဒ်များကို ဇန်နဝါရီလကုန်တွင် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

▪️အောက်တိုဘာ ၉ ရက်နေ့က နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဒါတုခ် ဆာရီ မိုဟာမက် ဟာဆန်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင်များ၊ ၎င်း၏ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး အဆင့်တူ ပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့သည်။

▪️မြန်မာ အစိုးရသည် ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်သော သူပုန် အဖွဲ့အစည်း မျိုးစုံနှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွား နေစဉ်တွင် ကာလကြာရှည် နှောင့်နှေးခဲ့သော ရွေးကောက်ပွဲသို့ မလေးရှားနိုင်ငံက လေ့လာရေး အဖွဲ့များ စေလွှတ်မည်ဟု အေအက်ဖ်ပီကို အောက်တိုဘာ ၁၀ရက်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

Source NST

၂၅ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅

▪️ ထိုင်းနိုင်ငံ မိဖုရားကြီး  သီရိကစ် (Queen Mother Sirikit) နတ်ရွာစံ ကံတော်ကုန်သွားခြင်းကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ် အနုတင် ချန်ဗီရာကူလ် (Anutin Charnvirakul) သည် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မည့် အစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး၊ လာမည့်သီတင်းပတ် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပ  မည့် APEC ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကိုလည်း တက်ရောက်နိုင်မည် မဟုတ်ဟုဆိုသည်။

 ▪️ သို့သော် ဝန်ကြီးချုပ် အနုတင် သည် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့် (Donald Trump) ကို အသိသက်သေထားမည့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ်   ရေးထိုးရန်အတွက်သာ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည် ဖြစ်သည်။

 ▪️ ဤသဘောတူညီချက်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လက ဖြစ်ပွားခဲ့သော နယ်စပ်တိုက်ပွဲများအပြီးတွင် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါတိုက်ပွဲများကြောင့် လူဒါဇင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးကာ လူပေါင်း ၃၀၀,၀၀၀ ခန့် နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရသည်။ ယင်းသည် နှစ်နိုင်ငံအကြား နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း အပြင်းထန်  ဆုံး တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်သည်။

 ▪️ ကွာလာလမ်ပူမြို့၌ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ ဆွေးနွေးနေသည့် အကြောင်းအရာများမှာ-

 -ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ဘက်ပေါင်းစုံပါဝင်မှု (Trade Multilateralism) ကို ပံ့ပိုးရေး။

 -အရှေ့တီမောနိုင်ငံကို အာဆီယံ၏ ၁၁ နိုင်ငံမြောက် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရေး။

 -အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ တင်းမာမှုများကြားမှ အမေရိကန်-တရုတ် ကုန်သွယ်မှု ဆွေးနွေးပွဲများ။

 ▪️ အမေရိကန် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဖြစ်သော ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး စကော့တ် ဘက်ဆင့် (Scott Bessent) နှင့် ကုန်သွယ်ရေး ကိုယ်စားလှယ် ဂျေမီဆန် ဂရီးယား (Jamieson Greer) တို့သည် တရုတ် ဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ် ဟီ လီဖန် (He Lifeng) နှင့် တွေ့ဆုံကာ ကုန်သွယ်စစ် တိုးမြင့်လာမှု ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

 ▪️ သမ္မတ ထရမ့်၏ အာရှခရီးစဉ်- 

🔷မလေးရှားနိုင်ငံမှ စတင်ပြီး အခြားအာရှနိုင်ငံများသို့ ဆက်လက်သွားရောက်မည်။ 

 🔷တရုတ်နိုင်ငံမှ လီ ချင် (Li Qiang)၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမှ လူးလာ ဒါ ဆေးလ်ဗား (Lula da Silva)၊ ဂျပန်နိုင်ငံမှ ဆာနာအဲ တာကာအိချိ (Sanae Takaichi) တို့နှင့် တွေ့ဆုံရန် စီစဉ်ထားသည်။ 

🔷ကနေဒါနိုင်ငံမှ မာ့ခ် ကာနေး (Mark Carney) နှင့် တွေ့ဆုံရန် အစီအစဉ်မရှိပါ။

 ▪️ လူးလာ ဒါ ဆေးလ်ဗားက ဘရာဇီးလ်ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် အမေရိကန်၏ အကောက်ခွန်   စည်းကြပ်မှုများကို ပြန်လည်စဉ်းစားပေးရန် သမ္မတ ထရမ့်အား တောင်းဆိုရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

Source Reuters