၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄

ထိုင်းနိုင်ငံ အယုဒ္ဓယပြည်နယ် ယူထိုင်းခရိုင်မှာရှိတဲ့ ဆောက်လုပ်ရေးစခန်းတစ်ခုကို ဒေသအရာရှိတွေက အင်္ဂါနေ့ စက်တင်ဘာ ၂၄ ရက်နေ့မှာ ရုတ်တရက် ဝင်ရောက်စီးနင်းရာ တရားမဝင်မြန်မာအလုပ်သမား ၂၇၂ ဦးကို ဖမ်းဆီးရခဲ့တယ်လို့ ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းစာကရေးသားပါတယ်။

အရာရှိတွေဟာ တမ်ဘွန်နွမ်နမ်ဆွမ်မှာရှိတဲ့ အဲဒီဆောက်လုပ်ရေးစခန်းကို အင်္ဂါနေ့ မနက် ၆နာရီမှာ ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီ မြန်မာ ၂၇၂ ဦးမှာ အမျိုးသမီးတွေပါ ပါဝင်ပြီး သူတို့ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံ ထဲကို တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ ယူထိုင်းခရိုင်ရုံးကပြောပါတယ်။

မြန်မာတစ်ဦးက သူနှင့်အတူ မြန်မာ ၃၀၀ ခန့်ဟာ မဲဆောက် နယ်စပ်ကနေတစ်ဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံထဲ တရားမဝင် ဝင်ရောက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အလုပ်ပွဲစားကို ခရီးစရိတ်အဖြစ် တစ်ဦးကို ဘတ်နှစ်သောင်းပေးခဲ့ ရတယ်လို့‌ အာဏာပိုင်တွေကို ပြောပြပါတယ်။

ဆောက်လုပ်ရေးစခန်းထဲမှာ သူတို့ဟာ တစ်ရက်ကို ဘတ်ငါးရာရရှိကြပြီး ကျွမ်းကျင်သူတွေကတော့ ဘတ် ၆၀၀ ရရှိတယ်လို့လည်းသူကပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ပွဲတွေကြောင့် သူတို့ဟာ နိုင်ငံထဲမှာ ရွေးချယ်စရာနည်းလွန်းတာကြောင့် ထိုင်းမှာ အလုပ်လုပ်ဖို့လာခဲ့တာလို့ အလုပ်သမားတွေကပြောပါတယ်လို့ ဘန်ကောက်ပို့စ်ကရေးပါတယ်။

ဒီဆောက်လုပ်ရေးစခန်းကိုစီးနင်းပြီး တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေရှာဖွေတာ ဒါဒုတိယအကြိမ်ဖြစ်ပြီး ပထမဆုံးက လွန်ခဲ့တဲ့ (၂)နှစ်ကဖြစ်တယ်လို့ အကြီးတန်းပြည်နယ်အရာရှိတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဆူပါခွန်အန်နက် သာရက်ကပြောပါတယ်။

အဲဒီအလုပ်သမားတွေအားလုံးကို တရားစွဲဆိုပြီးရင် မြန်မာနိုင်ငံကိုပြန်ပို့မယ်လို့လည်း သူကပြောပါတယ်။

@ymg/knl

၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄

ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်ရေးအတွက် မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပြီး ဗာတီ   ကန်ကိုလည်း  လုံခြုံသည့်ခိုလှုံရာနေရာ အဖြစ် ကမ်းလှမ်းလိုက်ကြောင်း ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက အာရှ         ရှိ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးတွေ့ဆုံမှုတွင် ပြောဆိုခဲ့တယ်လို့ ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းအရ သိရပါတယ်။

“ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်ပြီး သူ့သားနှင့် ရောမမှာတွေ့ဖို့ ကျွန်ုပ် မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ နယ်မြေ ဗာတီကန်မှာ သူ့သားနှင့်တွေ့ဆုံဖို့ ကျွန်ုပ် ကမ်းလှမ်းခဲ့ပါတယ်” လို့ မကြာသေးခင်က အရှေ့တောင်အာရှတစ်လွှား  ၁၂ရက်ကြာခရီးအတွင်း ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ပြောဆိုမှုတစ်ခုမှာ ပုပ်ရဟန်းမင်း ကပြောဆိုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အသက် ၈၇နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးဟာ ၂၀၁၇ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတုန်းက မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပါသေးတယ်။

အီတလီသတင်းစာတစ်စောင်ဖြစ်တဲ့ Corriere della Sera က ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီရဲ့ အဆိုပါ ပြောကြားချက်ပါဝင်တဲ့ ရောမအခြေစိုက် ခရစ်ယာန်ဘုန်းတော်ကြီး အန်တိုနီယိုစပက်ဒါရို ရဲ့ဆောင်းပါး ကို ရေးသားဖော်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ဘုန်းတော်ကြီး အန်တိုနီယိုစပက်ဒါရိုဟာ တွေ့ဆုံပွဲတွေတက်ခဲ့သူ ဖြစ်ပြီး ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နှင့် ရေးသားခဲ့တာလို့ဆိုပါတယ်။

“ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနာဂတ်ဟာ  ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် အားလုံးရဲ့ အခွင့်အရေးကို လေးစားကြခြင်းဖြင့် အခြေပြုရ လိမ့်မယ်။ အာလုံးရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို လူတိုင်းဆောင်ရွက်ခွင့်ရှိတဲ့ ဒီမိုကရက်တစ်အစီအစဉ်တစ်ခုကို လေးစားကြရမယ်” လို့လည်း ပုပ်ဖရန်စစ်က ဆက်လက်ပြောကြားပါတယ်။

အသက် ၇၈နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ၂၀၂၁ခုနှစ် တပ်မတော်က အာဏာရယူပြီး  ကတည်းက ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး ယခုအခါ နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုမှသည် လာဘ်စားမှု နှင့် ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၂၇နှစ်ကျခံနေရပါတယ်။ အဲဒီအမှုတွေကို သူမက ငြင်းဆန်ထားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလမှာတော့ သူမကို အကျဉ်းထောင်ကနေ နေအိမ်အကျယ်ချုပ် အဖြစ် ပြောင်းရွှေ့ချထားခဲ့ပါတယ်လို့ ဘန်ကောက်ပို့စ်ကရေးသားပါတယ်။

@ymg/knl

၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄

"စိတ်ချင်းယှက်နွယ် ယူနန်အစီအစဉ် " မှ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ သာကေတမြို့နယ်အတွက် ဆိုလာလမ်းမီးနှင့် လမ်းမီးတိုင် အကူအညီပေးရေးစီမံကိန်း လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခြင်းနှင့် ဖွင့်လှစ်ခြင်းအခမ်းအနားကို စက်တင်ဘာလ ၂၂ ရက်က ရန်ကုန်မြို့ရှိ U-Energy Thaketa Power Company (UREC) ရုံးတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အခမ်းအနားသို့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်း၊ ယူနန်ပြည်နယ် ဒုတိယပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး မစ္စတာလျိုယုံ၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ   သံရုံးသံမှူးကြီး Cao Jing၊ ယူနန်ပြည်နယ် သဘာဝစွမ်းအင်ဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Mr.Chen Jie၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသံရုံး စီးပွားရေးနှင့်ကုန်သွယ်မှုဌာန သံမှူး မစ္စတာ Ou Yang Dao Bing၊ ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ မြို့တော်ဝန် ဦးဘိုဌေး၊ လျှပ်စစ်စွမ်းအားဝန်ကြီးဌာန ရန်ကုန်လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးရေးကော်ပိုရေးရှင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကျော်ဦး အပါအဝင် ယူနန်ပြည်နယ် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များ၊ စီမံကိန်းအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မည့် မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် ယူနန်ပြည်နယ် စီးပွားကူးသန်းကိုယ်စားလှယ်ရုံးမှ တာဝန်ရှိသူများ၊ U -Energy Group Company ရုံးမှ တာဝန်ရှိသူများ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး သာကေတမြို့နယ်မှ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

"စိတ်ချင်းယှက်နွယ် ယူနန်အစီအစဉ်" မှ ရန်ကုန်တိုင်း သာကေတမြို့နယ်အတွက် ဆိုလာလမ်းမီးနှင့် လမ်းမီးတိုင်လှုဒါန်းမှုပရောဂျက်ကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ ယူနန်ပြည်နယ် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး   ကိုယ်စားလှယ်ရုံးက တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပြီး Yunnan Energy Investment သာကေတ   ဓာတ်အားပေးစက်ရုံမှ ရန်ပုံငွေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြင့် ပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိ​ကြောင်းသိရသည်။

သာကေတမြို့နယ် လမ်းများပေါ်တွင် ဆိုလာလမ်းမီး အစုံ (၄၀) တပ်ဆင်ပေးကာ ပရောဂျက်တန်ဖိုးမှာ ယွမ် (၃၈၀၀၀၀) ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်က ပရောဂျက်  စတင်ခြင်းအခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့ရာ မေလတွင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ တင်ဒါခေါ်ဝယ်ယူရေးလုပ်ငန်းပြီးစီးခဲ့ပြီး အလုံးစုံတပ်ဆင်လက်ခံခြင်းလုပ်ငန်းကို သြဂုတ်လကုန်ပိုင်းက ပြီးစီးခဲ့​ခြင်းဖြစ်သည်။

"စိတ်ချင်းယှက်နွယ် ယူနန်အစီအစဉ် " သည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ် ဘေးပတ်ဝန်း ကျင်နိုင်ငံများတွင် ဆောင်ရွက်နေသည့် ပြည်သူ့အကျိုးဆောင်စီမံကိန်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း  နှင့် ၂၀၂၂ခုနှစ်    တွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ အခြေခံပညာကျောင်း (၉)ကျောင်းတွင် အားကစားဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများ တိုးမြှင့်   ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး သုဝဏ္ဏမြို့နယ် ဆိုလာလမ်းမီး လှုဒါန်းမှု ပရောဂျက်ကိုလည်း ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်ကလည်း "မိုခါ" မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်စဥ် ရန်ကုန်နှင့်မန္တလေးမြို့များသို့ ပြန်လည်  တည်ဆောက်  ရေးပစ္စည်းများ လှုဒါန်းခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်းနှင့် ယခုတစ်ကြိမ် သာကေတမြို့နယ် ဆိုလာလမ်းမီး လှုဒါန်းမှု   ပရောဂျက်နှင့် ပေါင်းလိုက်လျှင် စုစုပေါင်း ပရောဂျက် (၄)ခုရှိပြီး လှုဒါန်းမှုပမာဏ ယွမ် (၁ ဒသမ ၀၈သန်း) ရှိပြီဖြစ်သည်။

@ymg/ee

၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄

ထိုင်းအစိုးရက နှစ်ပတ်လည် တပ်ရာထူးများအပြောင်းအရွှေ့ကြီးတစ်ခုကို မကြာခင်ကြေညာဖွယ်ရှိပြီး  ထိုပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှုတွင် လာမည့်လ၌ အငြိမ်းစားယူကြမည့် ကြည်းတပ်နှင့် ရေတပ်ဦးစီးချုပ်တို့၏ နေရာများကို အသစ်ခန့်အပ်ခြင်းလည်း ပါဝင်တယ်လို့ ထိုင်းသတင်းများကရေးသားပါတယ်။

အဆိုပါ တစ်နှစ်တစ်ကြိမ်ပြုလုပ်တဲ့ တပ်ရာထူးအပြောင်းအရွှေ့တွင် အဆိုပါ တပ်အကြီးအကဲ (၂)နေရာ အပါအဝင် စုစုပေါင်း အရာရှိ ၈၀၈ဦးပါဝင်တယ်လို့သိရပါတယ်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ရုံးရဲ့ တော်ဝင်ဂေဇက်ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ‌ ဖော်ပြချက်အရ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ရှင်နာဝါထရာဟာ အဆိုပါစာရင်းကို ထိုင်းဘုရင်မင်းမြတ်ထံ အတည်ပြုပေးဖို့ တင်သွင်း လိုက်ပြီလို့ရေးသားထားပါတယ်။  ဘုရင်မင်းမြတ်အတည်ပြုပြီးပါက ယင်းအပြောင်းအရွှေ့များသည် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှစတင်အကျုံးဝင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

အငြိမ်းစားယူတော့မည့် ကြည်းတပ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ချာရိုအင်ချိုင်ဟင်တောင်၏ နေရာတွင် သူထောက်ခံတင်ပြထားသည့် လက်ရှိ စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ်(ကြည်း)  ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပန်နာကလောပလိုသပ်  ဖြစ်လာမယ်လို့ အသံတွေထွက်နေပါတယ်။

ယင်းအပြင် အငြိမ်းစားယူမည့် ရေတပ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အက်ဒွန်ပန်အမ်၏ နေရာတွင် သူထောက်ခံ ပေးထားသည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျီရာပို ဝန်ဝစ်ဖြစ်လာမည်ဟုလည်း ထင်ကြေးပေးထားကြပါတယ်။ သူဟာ ရေတပ်ရဲ့ အထူးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ပြီး ဂျာမနီနိုင်ငံ မြူဝစ်ရေတပ် တက္ကသိုလ် ဆင်းတစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။

လေတပ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပန်ပက်ဒီပန်တန်ကူက သူ၏ လက်ထောက် အဖြစ်  လေတပ်အကြီးတန်းပညာရှင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ချိန်နက်ပိုကစ်ကို ဒုတိယလေတပ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်မယ်လို့သတင်းများထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ ယင်းအပြင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မန်နက် ချာဗန်နာပရာရွန်ကို လည်း  လေတပ်အကြံပေးဘုတ်အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်ခန့်အပ်ဖွယ်ရှိနေကြောင်းသတင်းများက ရေးသား ဖော်ပြကြပါတယ်။

Source Thai Media outlets

၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄

အိန္ဒိယနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပြည်နယ်ဖြစ်တဲ့ မဏိပူရပြည်နယ်မှာ  မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကနေ ကူကီးသူပုန် ၉၀၀ ခန့် အလုံးအရင်းနှင့်ဝင်လာမယ်လို့ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းတွေရရှိထားလို့  အဆင့်မြင့် တပ်လှန့်  နှိုးဆော်ထား ရတယ်လို့ လုံခြုံရေးအရာရှိတစ်ဦးက သောကြနေ့က ပြောပါတယ်။

မဏိပူရပြည်နယ်လုံခြုံရေးအကြံပေး ကူဒီယတ်ဆင်းက သောကြာနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ သတင်းထောက်တွေကိုပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပြီး  ကူကီးသူပုန်တွေနှင့်ပတ်သက်တဲ့ သတင်းအချက်အလက် တွေကို ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့တွေအမျိုးမျိုးထံ ပေးဝေထားပြီးဖြစ်တယ်လို့လည်း သူကပြောပါတယ်။

၂၀၂၃ မေလကစပြီး လူအများစု မေတေးနှင့် လူနည်းစု ကူကီးတွေအကြား စီးပွားရေးနှင့် ခွဲတမ်းကိစ္စတွေ မပြေမလည်ဖြစ်ကြရာကနေ အကြမ်းဖက်မှုတွေဖြစ်လာနေတာကို မဏိပူရကပါ လာအမှုပတ်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မဏိပူရတောင်ပိုင်းမှာ အခြေချနေထိုင်ကြတဲ့ ကူကီးလူမျိုးတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ချင်းလူမျိုးနွယ်စုဝင် တွေဖြစ်ကြပါတယ်။

ကူကီးတွေဟာ ဒရုန်းတွေအသုံးပြုပြီး တိုက်ခိုက်မှုတွေပြုလုပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ နောက်ဆုံးထောက်လှမ်းရေ သတင်းတွေရရှိပေမယ့် ကူကီးကိုယ်စားလှယ်တွေကတော့ ဒီသတင်းဟာ မဟုတ်ဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားကြ ပါတယ်။

အဲဒီတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် မေတေးဆန္ဒပြသူတွေဟာ အင်ဖာမှာ အကြီးအကျယ် စုဝေးမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ကူကီသူပုန်တွေကို အရေးယူပေးဖို့ တောင်းဆိုလာကြပါတယ်။

မငြိမ်မသက်မှုတွေကို နှိမ်နှင်းနေတဲ့ကြားထဲက ဒီလစောစောပိုင်းမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် လူ ၁၁ ဦးသေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မေလကစပြီး ယခုထက်ထိ  ပဋိပက္ခကြောင့် လူ ၂၃၇ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး လူ ခြောက်သောင်းခန့်ဟာ လူဦးရေ ၃.၂သန်းရှိတဲ့ မဏိပူရထဲကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က အိန္ဒိယအစိုးရက ကာလရှည်မူဝါဒတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဗီဇာမလိုနယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယရူပီး ၃၁၀ ဘီလျံကုန်ကျမယ့် နယ်စပ်စည်းရိုးကာမယ့် အစီအစဉ်ကို ကြေညာ ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီအရေးယူဆောင်ရွက်ချက်ကို နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်သွားလာနေကြတဲ့ ကူကီးအုပ်စုတွေက ဝေဖန် ပြစ်တင်ခဲ့ကြပါတယ်။

မဏိပူရမှာ မျိုးနွယ်စုနှစ်ခုဟာ နယ်မြေပိုင်းခြားနေထိုင်နေကြပါတယ်။ မေတေးတွေဟာ တောင်ကြားတွေ မှာ ထိန်းချုပ်ထားကြပြီး ကူကီးတွေကတော့ တောင်ပေါ်မှာ ကြီးစိုးနေကြပါတယ်လို့ သိရပါတယ်။

Source BKK Post

၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄

Stuxnet စတပ်နက်သည် သမားရိုးကျမဟုတ်သည့် ဖျက်အားပြင်းဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အီရန်ကိုသာမက အခြားကမ္ဘာ့နိုင်ငံများကိုပါ ကူးစက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဆိုက်ဘာလက်နက်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့

(စီအိုင်အေနှင့်မော့ဆက်ဟူသည့်အမေရိကန်နှင့်အစ္စရေးစပိုင်အဖွဲ့များပူးပေါင်းကာ စတပ်နက်အမည်ရ ဖျက်အားပြင်းဗိုင်းရပ်စ်တစ်ခုဖန်တီး၍ ဆိုက်ဘာလက်နက်အဖြစ်အသုံးချခဲ့ပုံကို သတင်းစာဆရာ ဆာမီယန် မစ်ဟရာ Samiran Mishraက အိန္ဒိယသတင်းမီဒီယာ NDTV  တွင် စုံစမ်းထောက်လှမ်း   သတင်း Investigative Report ရေးသားထားသည်မှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသဖြင့် YMG က မြန်မာဘာသာသို့ပြန်ဆို ဖော်ပြပေးပါသည်။ အယ်ဒီတာ )

၂၀၀၉ ခုနှစ် ဇွန်လ..။

တီဟီရန်၏ လမ်းမများတွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် ဆန္ဒပြမှုတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ လက်ရှိသမ္မတ မာမွတ်အာမက်ဒိုင်ဂျက်သည် မီယာဟိုစိန် မောဆာဗီအပေါ် အပြတ်အသတ်အနိုင်ယူကာ အောင်ပွဲခံခဲ့သည်။  ဆန္ဒပြသူတွေက ရွေးကောက်ပွဲသည် အလိမ်အညာဟု စွပ်စွဲသည်။  ဆန္ဒပြသူများထဲ  မှ နီဒါအက်ဟာဆိုတန်ဆိုသူ အမျိုးသမီးတစ်ဦးသည် အဓိကဆန္ဒပြပွဲကြီးများတွင် ပါဝင်ရန်အတွက် သူမ၏ ကားကို စုရုံးနေသည့်နေရာနှင့် မနီးမဝေးတစ်နေရာတွင် ရပ်လိုက်သည်။  ကား၏ လေအေးပေး စက်က အလုပ်မလုပ်သဖြင့် သူမက ကားထဲမှ ထွက်လိုက်သည်။ သူမက လတ်ဆတ်သောလေကို တစ်ဝကြီးရှုလိုက်သည်။ ထိုအချိန်တွင် အစိုးရက ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးထားသည့် စစ်ဝန်ထမ်းအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက စနိုက်ပါဖြင့် သူမ၏ ရင်ညွန့်ကို ချိန်ကာပစ်ချလိုက်သည်။ သူမသေဆုံးခဲ့ရပြီ။

ယခုအဖြစ်အပျက် တီဟီရန်တွင်ဖြစ်နေစဉ်တွင် တီဟီရန်နှင့် ၃၀၀ ကီလိုမီတာ ခန့်ဝေးသည့် တောင်ဘက် အရပ်တွင် နာတန်နျူကလီးယားအဆောက်အဦတွင်လည်း ထူးဆန်းသော အဖြစ်အပျက်များ ဖြစ်နေ သည်။နာတန်သည် အီရန် နျူကလီးယားအစီအစဉ်၏ ဗဟိုချက်မဖြစ်သည်။

နီဒါသေဆုံးပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင်  စီအိုင်အေသည် အဆိုပါနျူကလီးယားအဆောက်အဦအား ဆိုက်ဘာစစ်ဆင်ရေးတစ်ခု ဦးစီးလုပ်ဆောင်ဖို့ အတည်ပြုချက်တစ်ခုရရှိခဲ့သည်။ ထိုစစ်ဆင်ရေးတွင် Stuxnet စတပ်နက် ဟုအမည်ရသည့် ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို အီရန်၏ ဟာ့ဒ်ဝဲအတွင်း ပို့လွှတ်ရန် ပါဝင်သည်။  စတပ်နက်ကို အမေရိကန်နှင့်အစ္စရေးတို့ ပူးပေါင်းပြီး ဖန်တီးထားခဲ့သည်မှာ နှစ်အနည်းငယ်ရှိခဲ့ပြီ။  ယင်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပထမဆုံးသော ဒစ်ဂျစ်တယ်လက်နက်လည်းဖြစ်သည်။

စတပ်နက်သည် အီရန်၏ နျူကလီးယားအခြေခံအဆောက်အအုံအတွင်း အသစ်ရောက်ရှိခြင်းမဟုတ်ပါ။ စတပ်နက်က ဖြတ်တ်တောက်မှုများစွာကို နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော် ယခုဗားရှင်းအသစ်က အလွန်ပြင်းထန်စွာတိုက်ခိုက်နိုင်သည်။

စတပ်နက်ဖန်တီးတည်ဆောက်မှုနှင့် ဖြန့်ကျက်ရောက်ရှိမှုတို့က ခပ်စောစောနှစ်များကတည်းက ရှိနေခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၀၀ပြည့်လွန်နှစ်အစောပိုင်းကာလကတည်းက စတပ်နက်ကို ခြေရာခံမိခဲ့ကြသည်။

ထိုအချိန်သည် အီရန်တို့ အနောက်နိုင်ငံများအကြား အီရန်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကြီးမားလှသည့် နျူကလီးယား အစီအစဉ်အပေါ် တင်းမာမှုများရှိနေခဲ့ကြသည့်အချိန်လည်းဖြစ်သည်။

ဘုရှ်အစိုးရသည်အီရန်က နျူကလီးယားလက်နက်များထုတ်လုပ်လာနိုင်မည်ကို စိတ်ပူနေသည်။ ထို့ကြောင့် အီရန်၏နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို ကြားဖြတ်ဟန့်တားနိုင်မည့် သမားရိုးကျမဟုတ်သော နည်းလမ်းတွေကို အမေရိကန်ကရှာဖွေနေသည်။

သိုနှင့်ပင်  အိုလံပစ်အားကစားပွဲ 'Olympic Games' ဟူသော သင်္ကေတအမည်ဖြင့်  လျို့ဝှက် စစ်ဆင်ရေး တစ်ခု မွေးဖွားလာတော့သည်။

ယင်းစစ်ဆင်ရေးကိုအမေရိကန်၏ စီအိုင်အေ၊အင်န်အက်စ်အေ NSA နှင့် အစ္စရေး၏ မောဆက်တို့ ပူးပေါင်း စတင်ခဲ့ကြသည်။သူတို့သည် ကနဦးအနေဖြင့် အီရန်၏ နျူကလီးယား သန့်စင်ရေးလုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း   တွေကို ဖြတ်တောက်ပစ်နိုင်မည့် နျူကလီးယားလက်နက်တစ်ခုကို ဖန်တီးကြဖို့ဖြစ်သည်။

စတပ်နက်သည် သာမာန်ဗိုင်းရပ်စ်တစ်ခုမဟုတ်။ ဆိုက်ဘာလက်နက်များနယ်ပယ်တွင် အလွန်ပင်   ဆန်းပြား ခေတ်မီလှသော ဗိုင်းရပ်စ်ပုံံစံတစ်ခုဖြစ်သည်။ စတပ်နက်က Siemens Step7 ဆော့ဖ်ဝဲကို ပစ်မှတ်ထားသည်။ Siemens Step7 သည် စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်များကို ထိန်းချုပ်ရာတွင်သုံးလေ့ရှိ ပြီး အထူးသဖြင့် အီရန်၏ နာတန်ယူရေနီယမ်သန့်စင်ရေးစက်ရုံ၏ စက်ဒလက်များ centrifuges ကို အဓိက   ထားထိန်းချုပ် သည်။ အဆိုပါစက်ဒလက်များသည် ယူရေနီယမ်သန့်စင်ရေးတွင် မပါမဖြစ်အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ကာ မြန်နှုန်းမြင့်လည်ပတ်နေသည်။ ယင်းစက်ဒလက်များ မှန်မှန်ကန်ကန်အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့ အလွန် တိကျ သောထိန်းချုပ်မှုတွေလိုအပ်သည်။

အမေရိကန်က တင်နက်ဆီပြည်နယ်ရှိ အောက်ရစ်ချ်ဝင်းတွင် အီရန်၏နျူကလီးယားစက်ရုံ ပုံစံတူတစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ထိုပုံစံတူစက်ရုံတွင်  စက်ဒလက်များကို အသေးစိတ်လေ့လာသည်။ ထောက်    လှမ်းမသိရှိရဘဲ ထိုစက်ဒလက်များကို မည်သို့ဖျက်ဆီးပစ်ရမည်ကို နားလည်အောင် လုပ်သည်။

၂၀၀၇ခုနှစ်တွင် စတပ်နက်၏ ပထမဆုံးသောဗိုင်းရပ်ဗားရှင်းထွက်လာသည်။ ဗားများမှ ဖိအားများလျှော့ချ မှုကို တားဆီးခြင်းဖြင့် ထိုစက်ဒလက်များကို ပစ်မှတ်ထားလိုက်သည်။ ဖိအားလျှော့ချမှုပိတ်လိုက် ခြင်းကြောင့် ယူရေနီယမ်ဓာတ်ငွေ့များသည် ခဲသွားသည်။ ထိုအခါညစက်ဒလက်များ လည်ပတ်ရာတွင်  ထိန်းသိမ်းနိုင်စွမ်းမရှိတော့ဘဲ အကြီးအကျယ်ပျက်စီးသွားစေတော့သည်။

အီရန်၏နျူကလီယားစက်ရုံသည် air-gapped လေခံကွန်ယက်ဟုခေါ်သော ကွန်ယက်ပြင်ပအလုပ်လုပ်   သည့် အမျိုး အစား ဖြစ်သည်။ထို့ကြောင့် စတပ်နက်ကို USB drive ကိုသုံးပြီး  ထည့်သွင်းပေးဖို့လိုအပ်လာ    သည်။ ဗိုင်းရပ်စ်ကို ရှာမတွေ့နိုင်အောင် rootkit ဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုးကို အသုံးပြုထားသည်။ rootkit က ခြေရာ ဖျောက်နိုင်သည့်အပြင် တရားဝင်အမိန့်ပေးသည့် ပုံစံဖြင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်သက်သေခံလက်မှတ်တွေ   ကို ခိုးယူပေးနိုင်သည်။ အကျိုးသက်ရောက်မှုကောင်းသော်လည်း စတပ်နက်၏ ကနဦးဗားရှင်းသည် အီရန်   ၏ အစီအစဉ်ကို နှေးကွေး၍သာ သွားစေပြီး အလုံးစုံဖျက်ဆီးပစ်နိုင်စွမ်းမရှိခဲ့ပေ။

ယင်းကိုတုန့်ပြန်သည့်အနေဖြင့် အမေရိကန် သုတေသနပညာရှင်တွေက ပိုပြီးပြင်းထန်သည့် စတပ်နက် ဗားရှင်းအသစ်ကို ဖန်တီးကြသည်။သူတို့က zero-day ဟုခေါ်သည့် ဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်ရေးဗက်တာကို လေးခုအသုံးပြုခဲ့ပြီး ဗားရှင်းအသစ်က အမိန့်ပေးနိုင်သည့် သီးသန့် သော့များ private keys ကိုခိုးယူ  နိုင်စွမ်းရှိလာသည်။ ပြီးတော့ ကူးစက်မှုကလည်း အလွန်လျင်မြန်လာသည်။ ယင်းက လေခံကွန်ယက်ကို     ပင် ခုန်ကျော်ကူးစက်နိုင်စွမ်းရှိသည်။ ဟာ့ဒ်ဝဲများ လုပ်ဆောင်မှုမှားယွင်းအောင် ဖျက်စီးစေနိုင်သလို စက်ဒလက်များ သူ့ဘာသာဖျက်ဆီးပစ်နိုင်မည့် ပရိုဂရမ်အသစ် ထုတ်လုပ်လာနိုင်သည်။

နာတန်တွင်ရှိသော သူတို့၏ အတွင်းလူတစ်ဦးက စတပ်နက်ဗားရှင်းအသစ်ကို စက်ထဲထည့်ပေးလိုက် သည်။ သို့ရာတွင် စတပ်နက်ဗားရှင်းအသစ်၏ ပြင်းထန်လှသော သဘာဝကြောင့် မရည်ရွယ်သော အကျိုး ဆက်တွေဆက်ဖြစ်လာသည်။ ဗိုင်းရပ်စ်က နာတန်တစ်ခုတည်းသာမကတော့ဘဲ အီရန်တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ကွန်ပျူတာများနှင့် နောက်ဆုံး ကမ္ဘာကြီးအတွင်းထိ ထိုးဖောက်ပျံ့နှံ့သွားသည်။

စတပ်နက်၏ ထိန်းချုပ်မရအောင်သောင်းကျန်းလှသော အမြန်နှုန်းကို စီအိုင်အေက သတိမူမိလိုက်သည်။ ထို့ကြောင့် စစ်ဆင်ရေးကို ဆက်လုပ်မည်ဟု စီအိုင်အေက ဆုံးဖြတ်လိုက်လေသည်။

သို့ရာတွင် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီ Symantec က စတပ်နက်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိသွားပြီး ယင်းဗိုင်းရပ်စ် နှင့်ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ဖွင့်ချလိုက်သည့်အခါ စီအိုင်အေ၏ မျှော်လင့် ထားသမျှတွေ မှေးမှိန်သွားရသည်။

အီရန်ကလည်း ဆိုင်ဘာတိုက်ခိုက်မှု၏ အတိုင်းအဆကို သိရှိသဘောပေါက်သွားကာ နျူကလီယား အစီ အစဉ်တွေကို ကာကွယ်ရမည့် နည်းလမ်းများကြံဆလာသည်။ စတပ်နက်ကြောင့် သူတို့အစီအစဉ် နောက် ပြန်ရောက်သွားသော်လည်း အီရန်က ယင်း၏ နျူကလီယားအစီအစဉ်ရည်မှန်းချက်ကြီးကို ဆက်လုပ်ဖို့ သန္နိဋ္ဌာန်ချလိုက်လေသည်။

စတပ်နက်တည်ရှိနေမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ၂၀၁၀ ဇွန်လတွင် အစောဆုံးသဲလွန်စများထဲက တစ်ခုရခဲ့သည်။ ဘယ်လာရုစ် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီတစ်ခုက အီရန်ကွန်ပျူတာတစ်လုံးတွင် တွေ့နေကျမဟုတ်သည့် ဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုးရှာတွေ့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ထို့နောက် ကမ္ဘာတစ်လွှားက ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးပညာရှင်များ သည် ယင်း၏ ကုတ်သင်္ကေတကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ယင်း၏ ရှုပ်ထွေးမှုနှင့် ရည်ရွယ်ချက်များကို ပညာရှင်များက မင်သက်အံ့ဩဖြစ်ခဲ့ကြရသည်။

အီရန်နျူကလီးယား အစီအစဉ်အပေါ် စတပ်နက်၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုက သိသာလှသော်လည်း ချက်ခြင်းလက်ငင်းကြီး ကပ်သင့်ခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့။

၂၀၀၉ခုနှစ်အရောက်တွင် အီရန်သည် နာတန်သည် စက်ဒလက်ပေါင်း ၇၀၀၀ ကျော် တပ်ဆင်ပြီး ဖြစ်ခဲ့ သည်။ ထို့ကြောင့်  စက်ဒလက် ၁၀၀၀ခန့်သာ စတပ်နက်ကြောင့် ပျက်စီးခဲ့ရသည်။ ယင်းကြောင့် အီရန်  သည် ယင်း၏ သန့်စင်ရေးလုပ်ငန်းများ ခေတ္တရပ်တန့်ခဲ့ပြီး ပျက်စီးသွားသော ကိရိယာများကို အသစ် လဲလှယ်တပ်ဆင်ခဲ့သည်။အီရန်၏ကြိုးပမ်းမှုများက လပေါင်းများစွာမှသည် နှစ်ချီသည်အထိတော့ နှောင့် နှေးသွားသည်။

အီရန်အစိုးရသည် စက်ဒလက်များပျက်စီးရခြင်း အကြောင်းရင်းကို သိရှိသွားပြီးနောက်  ဆိုက်ဘာ ကျူးကျော်မှုအန္တရာယ်ကို သဘောပေါက်လက်ခံလာသည်။ အများအမြင်တွင်တော့ စတပ်နက်၏ အကျိုး သက်ရောက်မှုကို မဖြစ်စလောက်ဟု အီရန်က လျှော့ပြောနေသော်လည်း အတွင်းထဲတွင်မူ အီရန်သည် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် ဆိုက်ဘာထိုးစစ်များတွင် ရင်နှီးမြှပ်နှံမှုများ ပုံအောလုပ်လာသည်။

ယင်းနောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် အီရန်နျူကလီးယားသိပ္ပံပညာရှင်များကို ပစ်မှတ်ထားလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု များဖြစ်ခဲ့ကာ ယင်းက သူတို့၏ နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို အကြီးအကျယ်ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ ကားဗုံးခွဲ ခြင်းများနှင့် အခြားသော တိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် ခေါင်းဆောင်အများအပြားကို သုတ်သင်ခဲ့သည်။ ယင်းလုပ်ကြံခံရသူများထဲတွင် နာတန်စက်ရုံညွှန်ကြားရေးမှူးတစ်ဦးလည်းပါသွားသည်။

စတပ်နက်သည်  အီရန်တစ်နိုင်ငံတည်းမှာပဲ သူ့ကိုယ်သူ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်မှုမရှိခဲ့ပါ။ စတပ်နက်သည် အိန္ဒိယ၊အင်ဒိုနီးရှား၊ပါကစ္စတန်အပါအဝင် အခြားသော နိုင်ငံများသို့ပါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့သွားကာ ကမ္ဘာ  တစ်လွှားရှိ စက်မှုစနစ်ကြီးအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်သွားခဲ့သည်။ သတင်းများအရ ကွန်ပျူတာအလုံး ပေါင်း ရှစ်သောင်းကျော် ကူးစက်ခံရသည်။ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံနှင့် ကုန်ထုတ်စက်ရုံ  တော်တော်များများ အလားတူ တိုက်ခိုက်မှုများ ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရသည်။

၂၀၁၃ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယသည် အမျိုးသား ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးမူဝါဒတစ်ခုကို ချမှတ်ခဲ့ကာ ယင်းမူဝါဒက ဆိုက်ဘာ အာကာသတွင် သတင်းပြန်ကြားရေးအခြေခံအဆောက်အအုံများကာကွယ်ရေး၊ သတင်းပြန်    ကြားရေးဆိုင်ရာအချက်အလက်လုံခြုံစိတ်ချရမှု၊ တည်မြဲမှုနှင့် ရရှိစေမှုတို့ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး   များ အပေါ် အာရုံ စိုက်ထားသည်။

ယင်းနောက်ပိုင်းတွင်လည်း အိန္ဒိယသည် အမျိုးသားအဆင့်အရေးကြီးသတင်းအချက်အလက်အခြေခံ    အဆောက်အအုံကာကွယ်ရေးစင်တာတစ်ခုကို တည်ထောင်ကာ အိန္ဒိယ၏ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်လျက်ရှိနေသည်။

Source NDTV