Published 3 February 2022

CNNရဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဂျက်ဖ်ဇာတ်ခါဟာ သူ့အနေနှင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တစ်ဦးနှင့် ချစ်ကြိုးသွယ်မိတာကို ဖွင့်ပြောဖို့ပျက်ကွက်ခဲ့တဲ့  အတွက် ရာထူးက နှုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။CNNဟာ ဒစ်ကာဗာရီရဲ့အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာတဲ့အခါ သူဟာ ပိုကြီးမားတဲ့တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်ကြေးပေးခံထားရသူဖြစ်ပါတယ်။

အသက်၅၆နှစ်အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ဇာတ်ခါရဲ့ ချစ်ဇာတ်လမ်းဟာ စီအင်န်အင်န်မှာ ယခင်မေးမြန်းခန်းတင်ဆက်ခဲ့တဲ့ ခရစ်စ် ကူမိုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးလုပ်စဉ်မှာ ပေါ်လာခဲ့တာပါလို့ သူကရုံးတွင်းထုတ်ပြန်စာမှာဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ခရစ်ကူမိုဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ မတော်မလျော်ပြုခဲ့တယ်လို့စွပ်စွဲခံရတဲ့သူ့အစ်ကို နယူးယောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဟောင်း အင်ဒရူးကူမိုကို ကူညီခဲ့လို့ဆိုပြီး ဒီဇင်ဘာမှာ အလုပ်ကထုတ်ပစ်ခြင်းခံခဲ့ရပါတယ်။

“ အဲဒီကိစ္စဖြစ်တုန်းက ကျွန်တော့်အနေနှင့် ဖွင့်ပြောဖို့လိုအပ်ခဲ့ပေမယ့် ကျွန်တော်မလုပ်ခဲ့ပါဘူး” လို့ ဇာတ်ခါက ပြောပါတယ်။  သူဟာ ဝါနာမီဒီယာရဲ့ သတင်းနှင့်အားကစားဌာနခွဲဥက္ကဋ္ဌနေရာကပါ နှုတ်ထွက်ခဲ့တာပါ။

သူ့ရဲ့ပြောရေးဆိုခွင့်ရသူကတစ်ဆင့် ရိုက်တာက အင်တာဗျူးတောင်းခံတာကို ဇာတ်ခါကငြင်းဆန်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ အိမ်ထောင်ကွဲတစ်ဦးဖြစ်တယ်လို့ သူ့ကိုယ်စားလှယ်ကပြောပါတယ်။

သူက သူနှင့်ချစ်ကြိုးသွယ်တဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ဘယ်သူဆိုတာမပြောပေမယ့် သူမဟာ စီအင်န်အင်န်ရဲ့ ဈေးကွက်အရာရှိချုပ် အယ်လစ်ဆင်ဂိုလတ်စ်ဖြစ်ပါတယ်လို့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ရုပ်သံလွှင့်အစီအစဉ်တစ်ခုမှာ စီအင်န်အင်န်ရဲ့ မေးမြန်းတင်ဆက်သူ ဘရီယန်စတယ်လ်တာ ကပြောသွားပါတယ်။ သူမဟာ စီအင်န်အင်န်မှာဆက်ရှိနေတယ်လို့လည်း ဖြည့်စွက်ပြောသွား ပါသေးတယ်။

“ ဂျက်ဖ်နှင့်ကျွန်မတို့ဟာ နီးကပ်တဲ့မိတ်ဆွေတွေနှင့် လုပ်ငန်းဆိုင်ရာပါတနာတွေအဖြစ် အနှစ်၂၀ကျော် အလုပ်လုပ်ခဲ့ ကြပါ တယ်”လို့ သူမက သီးခြားထုတ်ပြန်တဲ့ ဌာနတွင်းဝေစာမှာ ပြောတယ်လို့ စတယ်လ်တာကပြောသွားပါတယ်။ “ သိပ်မကြာသေး ခင် ကိုဗစ်ကာလရောက်မှသာ ကျွန်မတို့ရဲ့ဆက်ဆံရေးက ပြောင်းသွားခဲ့တာပါ။ အဲဒီအချိန်တုန်းက ကျွန်မတို့ဖွင့်မပြောမိခဲ့တာ ကျွန်မတို့ဝမ်းနည်းရပါတယ်။ ကျွန်မအနေနှင့် စီအင်န်အင်န်နှင့်ရှိနေတဲ့အချိန်တွေကို အလွန်ဂုဏ်ယူပြီး နေ့စဉ် ကျွန်မတို့ လုပ်နေကျအလုပ်တွေကို ဆက်လုပ်ကိုင်သွားဖို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်” လို့ သူမက ရုံးတွင်းဝေစာမှာရေးသားထားပါတယ်။

ဂိုလပ်စ်ကို ရိုက်တာက သီးခြားမှတ်ချက်ပေးဖို့မေတ္တာရပ်ခံပေမယ့် ဘာမှမတုန့်ပြန်သေးပါဘူး။

လူတွေအတော်တုန်လှုပ်သွားကြတယ်လို့ စီအင်န်အင်န်ဝန်ထမ်းဟောင်းတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ “ ဂျက်ဖ်ဟာ ကပ်ဘေးကာလ တလျေက် လူတော်တောများများနှင့်အတော်နီးနီးကပ်ကပ်ရှိနေခဲ့တာပါ”  လို့သူကဆက်ပြောပါတယ်။

၂၀၁၃ခုနှစ်မှာ စီအင်န်အင်န်ကို ရောက်လာတဲ့ ဇာတ်ခါဟာ အစောပိုင်းအောင်မြင်မှုမှတ်တမ်းတွေကြောင့် ရုပ်သံလောကမှာ နာမည်ကောင်းရှိသူတစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ အသက်၂၀ကျော်ဝန်းကျင်မှာ သူဟာ အင်န်ဘီစီရဲ့ “တူဒေး” အစီအစဉ်မှာ အမှုဆောင် ထုတ်လုပ်ရေးမှူးလုပ်ခဲ့ပါတယ်။အဲဒီနောက်အင်န်ဘီစီအင်တာတိန်းမန့်ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

မီယာမီမှာမွေးဖွားကြီးပြင်းခဲ့တဲ့သူဟာ နယူးယောက်မှာနေထိုင်ပြီး သားသမီး(၄)ဦးရှိပါတယ်။

Source Reuters

Published 2 Feb 2022

လာမယ့်၁၀နှစ်အတွင်းမှာ သူ့ရဲ့နိုင်ငံ ကော့စတာရီကာဟာ ခြားနားပြောင်းလဲသွားလိမ့်မယ်လို့ အာကသယာဉ်မှူးဟောင်း ဖရန်ကလင်ချန်းက ယုံကြည်နေပါတယ်။ သူက နိုင်ငံကို ပိုပြီးကြွယ်ဝလာကာပိုပြီးသန့်ရှင်းလာဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေပါတယ်။  ၂၀၁၁ခုနှစ်ကတည်းက သူလေ့လာဆောင်ရွက်နေတဲ့ သန့်စင်တဲ့ဟိုက်ဒရိုဂျင်နည်းပညာကို ကျေးဇူးတင်ရမှာပါ။

Source AFP

#WorldWildlife

Published - 2 February 2022

သားရဲငှက်တွေကို ကူညီကယ်ဆယ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချထားတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နယူးဒေလီမြို့ရှိ ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးဟာ သေလုနီးပါးဖြစ်နေတဲ့ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ လင်းတတစ်ကောင်ကို ၂ ပတ်ကြာကုသပေးပြီးတဲ့အခါမှာတော့ လင်းတငှက်ကြီးဟာ အတောင်ပံခတ်ပြီး ကောင်းကင်သို့ ပျံတက်သွားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group 

Published 2 February 2022

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီလာဗရော့ဗ်က မော်စကိုရဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာစိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့်ပတ်သက်လို့ ဝါရှင်တန်က ဆွေးနွေးဖို့အဆင်သင့်ရှိနေတယ်လို့ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်နှင့် ဖုန်းပြောဆိုအပြီးမှာ သူကထုတ်ဖော်ပြောကြားလိုက်တာပါ။ ရုရှားက သူတို့တောင်းဆိုချက် အပေါ် ဆက်လက်ကိုင်စွဲရပ်တည်သွားမယ်လို့လည်းသူကပြောပါတယ်။

Source AFP

#WorldPolitics
Published - 2 February 2022
အမေရိကန်တို့က စစ်ပွဲဖြစ်လာစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖန်တီးလုပ်ကြံနေပြီး ယူကရိန်းအရေးနဲ့ပတ်သက်၍လည်း ရုရှားရဲ့လုံခြုံရေးကိစ္စရပ်များကို လျစ်လျူရှုထားကြောင်း ရုရှားသမ္မတ'ဗလက်ဒီမီယာပူတင်'က အနောက်နိုင်ငံကို အင်္ဂါနေ့က စွပ်စွဲပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

၆ ပတ်နီးပါးကြာမြင့်နေပြီဖြစ်တဲ့ ယူကရိန်းအရေးကိစ္စတွင် ပူတင်က ပထမဆုံးလူသိရှင်ကြားကြေညာချက်ကို တိုက်ရိုက်ပြောဆိုခဲ့ရာမှာ သူတောင်းဆိုထားတဲ့ လုံခြုံရေးကိစ္စရပ်တွေကို အလျှော့ပေးမယ့်ပုံမရှိကြောင်း ထင်သာနေပါတယ်။

ရုရှားတို့တောင်းဆိုထားတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေဟာ သင့်လျော်ခြင်းမရှိဘဲ ကျူးကျော်မှုပြုလုပ်ဖို့ အကြောင်းပြချက်သက်သက်သာဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်တို့က သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ရုရှား-အမေရိကန်ပြဿနာ ကြီးထွားလာနေတာကြောင့် ကြားဝင်ဖြေရှင်းဖို့ကြိုးပမ်းနေတဲ့ နေတိုး(NATO)တပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဟန်ဂေရီဝန်ကြီးချုပ်ဆီ အလည်အပတ်သွားရင်း မီဒီယာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုမှာ ပူတင်ပြောကြားခဲ့ရာမှာ "ရုရှားဘက်က တောင်းဆိုတဲ့ လုံခြုံရေးကိစ္စရပ်တွေက လုံးဝလျစ်လျူရှုခြင်းခံထားရတယ်ဆိုတာ ရှင်းနေပါပြီ" လို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းက နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် ၂၀၁၄ ခုနှစ်က ရုရှားတို့ သိမ်းပိုက်ခဲ့တဲ့ ခရီမီယာကျွန်းဆွယ်ကို ယူကရိန်းတို့ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ဖို့ ကြိုးပမ်းလာနိုင်ကြောင်း ပူတင်က ခန့်မှန်းပုံဖော်လိုက်ပါတယ်။

"ယူကရိန်းက နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာပြီး စစ်ဆင်ရေးတွေ စတင်ပြုလုပ်လာပြီဆိုပါစို။ အဲဒီအခါကျရင် ကျုပ်တို့က နေတိုးအဖွဲ့ အစည်းကြီးနဲ့ စစ်ဖြစ်ရတော့မှာလား။ အဲဒီလိုတွေးမိတဲ့သူရှိလား" လို့ ပူတင်ကပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ယူကရိန်းနယ်စပ်မှာ ရုရှားစစ်အင်အား ၁ သိန်းကျော် နေရာချထားခြင်းကြောင့် ပူတင်အနေနဲ့ ကျူးကျော်မှုပြုလုပ်လာမှာကို အနောက်နိုင်ငံတွေက စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။

ရုရှားဘက်ကတော့ ကျူးကျော်မယ့်အစီအစဉ်မရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပေမယ့် လုံခြုံရေးတောင်းဆိုချက်တွေကို မလိုက်လျောဘူးဆိုရင်တော့ စစ်ရေးဆောင်ရွက်မှုတွေ ပြုလုပ်ရလိမ့်မယ်လို့ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
ရုရှားအနေနဲ့ မည်သည့်ကျူးကျော်မှုပြုလုပ်သည်ဖြစ်စေ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆိုမှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရမှာဖြစ်ကြောင်း အနောက်နိုင်ငံတွေက သတိပေးထားပါတယ်။

အခုပြဿနာအကျပ်အတည်းရဲ့ အရင်းအမြစ်က ၁၉၉၉ သဘောတူညီချက်အရ အခြားနိုင်ငံတွေအပေါ် အသုံးချပြီး ကိုယ်ပိုင်လုံခြုံရေးတောင့်တင်းအောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုဖို့ ကို ရုရှားတို့ က အလိုရှိနေတာဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး 'ဆာဂျီလက်ဗ်ရော့ဗ်'က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

"သမ္မတပူတင်သာ စစ်ပွဲမဖြစ်ချင်ဘူးဆိုရင် စစ်တပ်တွေနဲ့ လက်နက်ကြီးတွေနေရာချထားတာကို တပ်ဆုတ်ပြီး အသေအချာဆွေးနွေးတိုင်ပင်ဖို အချိန်ကျပါပြီ" လို့ နိုင်ငံခြားရေးဌာနမှ အကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦးက သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားအခြေစိုက်စခန်းအချို့ရှိ ဒုံးကျည်လက်နက်အချက်အလက်တွေကို ရုရှားတို့မျှဝေထုတ်ဖော်ပေးပါက ရိုမေးနီးယားနဲ့ပိုလန်တို့ ရှိ နေတိုးအခြေစိုက်စခန်းတွေမှာ တော်မာဟော့ခ်ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များ မထားရှိကြောင်း စစ်ဆေးနိုင်ဖို့ အမေရိကန်တို့ ဘက်က ဆွေးနွေးပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

အိမ်ဖြူတော်နဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဌာနတို့က မှတ်ချက်ပြုဖြေကြားပေးဖို့ကို ချက်ချင်းအကြောင်းမပြန်သေးပေမယ့် စစ်လက်နက်ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ရေးနဲ့ ရုရှားတို့ရဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေအကြောင်းကိုသာ အမေရိကန်တို့ က ဆွေးနွေးဖို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြောင်း ခိုင်မာတဲ့သတင်းအရင်းအမြစ်က ဖော်ပြထားပါတယ်။
Source: Reuters

  #Yangon_Media_Group 

#WorldHealth
Published - 02 February 2022
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ ဒယ်လ်တာမျိုးဗီဇကွဲဟာ ဟမ်းစတားကြွက်တွေကနေ တဆင့် ဟောင်ကောင်ကို ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။တိရိစ္ဆာန်တွေကနေ လူတွေဆီ ကို‌ဗစ်ရောဂါကူးစက်စေနိုင်တဲ့အထဲမှာ မြွေပါကတိုးတွေအပြင် အခုအခါ ဟမ်းစတားကြွက်တွေပါ ပါဝင်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။

လေ့လာတွေ့ရှိချက်အသစ်အရ ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်ပွားစေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဒယ်လ်တာမျိုးဗီဇကွဲဟာ လူသားတွေဆီကနေ ဟမ်းစတားကြွက်တွေထံသို့ ကူးစက်စေနိုင်ပြီး အဲဒီနောက် လူသားတွေထံသို့ ပြန်လည်ကူးစက်စေနိုင်ပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ရောဂါဟာ ၂၀၁၉ နှောင်းပိုင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့ကနေစတင်ပျံ့ပွားလာခဲ့ပြီး ကမ္ဘာတဝန်းလုံးကူးစက်စေခဲ့ကာ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် လူသန်းပေါင်းများစွာ အသက်သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အစပြုရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားစရာတွေ ရှိနေသေးပေမယ့် တိရိစ္ဆာန်တွေ အထူးသဖြင့် လင်းနို့တွေကနေ အစပြုတယ်လို့ အများအပြားယူဆထားကြပါတယ်။
The Lancet ဂျာနယ်မှာဖော်ပြထားတဲ့ လေ့လာချက်အရ ဟမ်းစတားကြွက်တွေဟာလည်း လူသားတွေထံ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်စေတဲ့ တိရိစ္ဆာန်တစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဟမ်းစတားကြွက်တွေ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့အချက်က အထူးအဆန်းတော့မဟုတ်ပါဘူး။လူသားတွေဆီကနေ ကိုရိုနာ‌ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရတဲ့ အခြားတိရိစ္ဆာန်တွေလည်း ရှိနေပြီး ကြောင်၊ ခွေး၊ မြွေပါကတိုး၊ ကြွက်၊ သမင်၊ မျောက်ဝံ၊ ဝက်၊ ဖျံ တို့ပါဝင်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သတ္တဝါတစ်မျိုးနဲ့တစ်မျိုး ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကို တုန့်ပြန်ပုံချင်း မတူကြပါဘူး။
ဥပမာအားဖြင့် ကြောင်တွေဆိုရင် ကူးစက်ခံရမှုမှ အလျင်အမြန်သက်သာလာတတ်ပါတယ်။
သမင်တွေဆိုရင် ရောဂါလက္ခဏာမပြပေမယ့် တစ်ကောင်ကနေ တစ်ကောင်ကူးစက်တတ်ပါတယ်။

ဝက်တွေဆိုရင် ရောဂါလက္ခဏာလုံးဝမပြတဲ့အပြင် နောက်ထပ်ကူးစက်မှုလည်း မဖြစ်စေတတ်ပါဘူး။ဒီလေ့လာချက်ရဲ့ ထူးခြားချက်က ဟမ်းစတားကြွက်တွေကနေ လူတွေဆီ ပြန်လည်ကူးစက်စေနိုင်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

လူတွေထံသို့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပြန်လည်ကူးစက်စေတဲ့ နောက်ထပ်သတ္တဝါကတော့ မြွေပါကတိုးတွေဖြစ်ပြီး ဒိန်းမတ်ရှိ မွေးမြူရေးခြံတွေမှာ ကူးစက်မှုတွေဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ဟောင်ကောင်မှ လူနှစ်ယောက်ဟာ ဟမ်းစတားကြွက်တွေဆီကနေ ကိုရိုနာကူးစက်ထားပြီး အဲဒီကနေတဆင့် လူလူချင်းကူးစက်သူ တစ်ယောက်ကိုလည်းတွေ့ရှိထားကြောင်း အတည်ပြုထားပါတယ်။

Source: The Jerusalem Post