ဆီးရီးယားမြို့တော် ဒမတ်စ်ကပ်စ်မှာ ရေရှားမှုပြဿနာ အလွန်ဆိုးရွားနေပြီး လူအများဟာ သောက်သုံးရေနဲ့ နေ့စဉ်သုံးရေ အလုံအလောက်ရရှိဖို့ ခက်ခဲနေပါတယ်။
#World_Crisis
Published 9 June 2025
#အပူချိန်မြင့်တက်လာခြင်း #ဆိုးရွားစွာမိုးခေါင်ရေရှား
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#Daily_News

Published 9 June 2025

၁။ စားအုန်းဆီရည်ညွှန်းဈေး တစ်ပိဿာကျပ် ခြောက်ထောင်ဝန်းကျင်သို့ ကျဆင်း

၂။ ကမ္ဘာ့အိုလံပစ်နေ့ အထိမ်းအမှတ် Steward Course သင်တန်း၌ သင်တန်းသား ၄၀ဦးခန့်တက်ရောက်

၃။ MSME များအတွက် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေများ စီမံခန့်ခွဲမှု သင်တန်းကိုအခမဲ့တက်ရောက်နိုင်မည်

၄။ အပူချိန်မြင့်တက်လာခြင်းနှင့်အတူ ဆီးရီးယားမြို့တော်၌ ဆိုးရွားစွာမိုးခေါင်ရေရှား ... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#World_Science
Published 09 June 2025

▪️ ပစိဖိတ်ကမ်းရိုးတန်းနားမှ ထူးခြားဆန်းကျယ်ပြီး အလွန်လှုပ်ရှားနေတဲ့ ပင်လယ်ရေအောက်မီးတောင်တစ်ခုဟာ ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းလောက်မှာ ပေါက်ကွဲနိုင်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်များ ပြောပါတယ်။

▪️ Axial Seamount လို့ခေါ်တဲ့ မီးတောင်ဟာ ဆန်ဖရန်ဆစ္စကို အနောက်မြောက်ဖက် မိုင် ၇၀၀ အကွာ ရေအောက်တစ်မိုင်နီးပါးမှာ တည်ရှိပြီး ၁၉၈၀ ဝန်းကျင်တွေမှာ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ တွေ့ရှိပြီး စိတ်ဝင်စားလာကြပါတယ်။

▪️ ၁၉၉၈၊ ၂၀၁၁၊ ၂၀၁၅ တို့မှာ ၃ ကြိမ်ပေါက်ကွဲခဲ့တယ်လို့ အော်ရီဂွန်ပြည်နယ်တက္ကသိုလ်မှ သုတေသီ ဘီလ်ချက်ဝစ်က ပြောပါတယ်။

▪️ ဒါပေမဲ့ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကြီး ပေါက်ကွဲတာမဟုတ်တဲ့အတွက် ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ အော်ရီဂွန်၊ ဝါရှင်တန်တို့မှ နေထိုင်သူတွေအတွက် ဆူနာမီအန္တရာယ် လုံးဝမရှိပါဘူး။

▪️ Axial Seamount ပင်လယ်ရေအောက်မီးတောင်က ပေါက်ကွဲတဲ့အခါ ချော်ရည်တွေ စိမ့်ထွက်လာရုံဖြစ်ပြီး လူတွေသတိထားမိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

▪️ ပေါက်ကွဲရာကနေ ထွက်လာတဲ့ အပူငွေ့တွေက မိုင်တဝက်နီးပါးလောက်သာ ရှိနိုင်တာကြောင့် ရေမျက်နှာပြင်အထိတောင် မရောက်နိုင်ဘူးလို့ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်မှ သမုဒ္ဒရာဆိုင်ပါမောက္ခ ဝီလီယံဝီလ်ကော့ခ်က ပြောပါတယ်။

▪️ ချော်ရည်တွေပိကျလာတဲ့အခါ ပင်လယ်နေသတ္တဝါများနဲ့ သိပ္ပံနည်းပညာပစ္စည်းများ ပျက်စီးနိုင်ပေမယ့် မျက်နှာပြင်နားနေထိုင်တတ်တဲ့ ဝေလငါးလို သတ္တဝါတွေကတော့ မသက်ရောက်နိုင်လောက်ပါဘူး။

▪️ ကုန်းပေါ်က မီးတောင်အများအပြားက အချိန်ကြာမြင့်စွာ ငြိမ်နေတတ်ပြီးမှ ရုတ်တရက်လှုပ်ရှားတတ်ပေမယ့် Axial Seamount ကတော့ အချိန်တိုင်းလှုပ်ရှားနေပါတယ်။

▪️ မီးတောင်ပေါက်ကွဲတာက သိပ်ပြီးမကြာမြင့်တာကြောင့် ဖမ်းယူရိုက်ကူးမိဖို့ဆိုရင် အချိန်မှန်နေရာမှန်မှာ ရှိနေရမှာဖြစ်ပါတယ်။

#Source: Seattle Times

#World_News
Published 09 June 2025

▪️ အမေရိကန်မှာ သဘောထားကွဲလွဲတဲ့ လူဝင်မှုနှိမ်နင်းရေးတွေအပေါ် အကြီးအကျယ် ဆန္ဒပြနေကြတဲ့အချိန်မှာ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်က လော့စ်အိန်ဂျလိစ်မှာ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်များ ဖြန့်ကျက်ပြီးနောက် တနင်္ဂနွေနေ့က ရီပတ်ဘလစ်ကန်တွေနဲ့ ဒီမိုကရက်တွေ စကားလုံးတွေနဲ့ အပြန်အလှန်ထိုးနှက်ခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ "ထရမ့်ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို စောင့်ထိန်းနေတာမဟုတ်ဘဲ ကွဲပြားအောင် လုပ်ချင်နေတယ်ဆိုတာ အမှတ်ရနေဖို့ အရေးကြီးတယ်။ သူတို့ဟာအခွင့်ရရင် ဥပဒေစည်းမျဉ်းတွေကို အဆုံးသတ်သွားလိမ့်မယ်" လို့ ဒီမိုကရက်တစ် လွှတ်တော်အမတ် ခရစ္စမာဖီက တိုက်ရိုက်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

▪️ လွှတ်တော်အမတ် ကိုရီဘွတ်ကာကလည်း ကယ်လီဖိုးနီးယား ခွင့်ပြုချက်မရဘဲ တပ်ဖြန့်ကျက်ခဲ့တဲ့ထရမ့်ကို ရှုတ်ချလိုက်ကာ ဒီလုပ်ရပ်ဟာ တင်းမာမှုမြင့်တက်စေရုံပဲရှိတယ်လို့ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

▪️ ဒါ့အပြင် ထရမ့်ကို သူတော်ကောင်းယောင်ဆန်သူလို့ စွပ်စွဲလိုက်ပြီး ၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်နေ့ အမေရိကန် ကပ်ပီတိုလ်ကို ထရမ့်ထောက်ခံသူထောင်နဲ့ချီ ကျူးကျော်ခဲ့ခြင်းနဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဒီကိစ္စကြောင့် အဖမ်းခံရသူများကို ထရမ့်ပြန်လွှတ်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကိုလည်း ထောက်ပြလိုက်ပါတယ်။

▪️ ဗီဒီယိုဖော်ပြချက်တွေထဲမှာ တနင်္ဂနွေနေ့က လော့စ်အိန်ဂျလိစ်ရှိ ဖက်ဒရယ်အဆောက်အအုံမှာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာယာဉ် ဒါဇင်ဝက်ခန့်နဲ့ အကာအကွယ်ဒိုင်းတွေ မြင်တွေ့ရပြီး အစိုးရရဲတပ်ဖွဲ့တွေက ဆန္ဒပြသူများထံ မျက်ရည်ယိုဗုံးများ ပစ်နေခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ ကယ်လီဖိုးနီးယားအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂေဗင်နယူးဆမ်က ထရမ့်ဟာ အလွန်အကျွံတုံ့ပြန်ခဲ့တယ်လို့ ရှုတ်ချလိုက်သလို ထရမ့်ကတော့ နယူးဆမ်ဟာ တည်ငြိမ်းအေးချမ်းရေး မထိန်းသိမ်းနိုင်ဘူးလို့ စွပ်စွဲလိုက်ပါတယ်။

▪️ အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဌ မိုက်ခ်ဂျွန်ဆန်က ထရမ့်ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ခုခံသွားကာ အဓိကက အင်အားသုံးပြီး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ထိန်းသိမ်းရန်ဖြစ်တယ်လို့ ပြောသွားပါတယ်။

▪️ လူဝင်မှုကိစ္စများ၊ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခွင့်များ၊ ပြည်တွင်းရေးမှာ အစိုးရမှအင်အားသုံးမှုများအပေါ် အငြင်းပွားနေကြရာမှာ ဆန္ဒပြတာတွေက အချက်အခြာဖြစ်လာပြီး သမ္မတလုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ ငြင်းဆန်ပိုင်ခွင့်တွေအကြောင်း ဆက်လက်အငြင်းပွားစရာ ဖြစ်လာပါတယ်။

#Source: Reuters

#World_Health
Published 09 June 2025

▪️ ဗိုက်တာမင်-ဒီ ဖြည့်စွက်အားဆေးတွေက အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ တိုတောင်းသွားတဲ့ ခရိုမိုဆုန်းအဆုံးသတ်နားက ဒီအင်န်အေဆက်ကြောင်း တီလိုမယ်ရာတွေ ဆုံးရှုံးလာခြင်းကို တားဆီးပေးပြီး ဆဲလ်အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းကို နှောင့်နှေးစေနိုင်တယ်လို့ လေ့လာချက်အသစ်တစ်ခုမှာ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ VITAL လို့ခေါ်တဲ့ စမ်းသပ်မှုကြီးတစ်ခုမှာ ဗိုက်တာမင်-ဒီ ဖြည့်စွက်ဆေးတွေက အသက်အရွယ်နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ရောဂါများအပေါ် ကာကွယ်ပေးနိုင်စွမ်းရှိပုံကို တွေ့ရှိခဲ့ကြတယ်လို့ ဟားဗတ်ဆေးတက္ကသိုလ်မှ ပရော်ဖက်ဆာ ဂျိုအန်မန်ဆန်က ပြောသွားပါတယ်။

▪️ ဗိုက်တာမင်-ဒီက ရောင်ရမ်းခြင်းကို လျှော့ချပေးနိုင်တဲ့အပြင် အဆင့်မြင့်ကင်ဆာများနဲ့ အသက်အန္တရာယ်၊ ကိုယ်ခံအားဆိုင်ရာ ရောဂါများကိုပါ လျှော့ချပေးနိုင်တာကို သိပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။

▪️ VITAL စမ်းသပ်ချက်ထဲမှာ အသက် ၅၅ နှစ်နဲ့အထက် အမျိုးသမီးတွေနဲ့ အသက် ၅၀ နဲ့အထက် အမျိုးသား စုစုပေါင်း ၂၆,၀၀၀ နီးပါးကို ဗိုက်တာမင်-ဒီ အားဆေးများ၊ ငါးကြီးဆီများတိုက်တဲ့အဖွဲ့နဲ့ နှစ်မျိုးစလုံးတိုက်တဲ့အဖွဲ့ဆိုပြီး ခွဲခဲ့ပါတယ်။

▪️ တီလိုမယ်ရာတွေ အလွန်တိုတောင်းသွားပြီး ဆဲလ်မကွဲနိုင်တော့ဘဲ သေဆုံးသွားတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်မှာ အိုမင်းလာပါတယ်။

▪️ တစ်နေ့ကို ဗိုက်တာမင်-ဒီ ၂,၀၀၀ IU ပေးတဲ့သူတွေမှာ တီလိုမယ်ရာတွေ တိုတောင်းမှုပမာဏ နည်းသွားတာတွေ့ရပြီး ငါးကြီဆီကတော့ သက်ရောက်မှုမရှိပါဘူး။

▪️ စတင်စမ်းသပ်ချိန်မှာ စမ်းသပ်ခံသူတွေမှာ ဒီအင်န်အေတီလိုမယ်ရာအစုံ ၈,၇၀၀ ခန့်ကို အရှည်တိုင်းတာခဲ့ရာ ဗိုက်တာမင်-ဒီကြောင့် လေးနှစ်အတွင်း အစုံ ၁၄၀ ခန့်လောက်က တိုသွားတာ တွေ့ရပါတယ်။

▪️ ယူကေမှ အသက် ၆၀ အထက်လူတွေကို လေ့လာရာမှာ သွေးထဲမှာ ဗိုက်တာမင်-ဒီပမာဏ အလွန်မြင့်မားပေမယ့် တီလိုမယ်ရာတွေ တိုတောင်းတာတွေ့ရတာကြောင့် များတိုင်းလည်း ပိုကောင်းတာ မဟုတ်ပါဘူး။

▪️ ဒါကြောင့် စမ်းသပ်မှုတွေကို သေချာအောင် အမျိုးမျိုးသောနမူနာတွေနဲ့ လေ့လာဖို့လိုအပ်ပါသေးတယ်။

#Source: SCI AM

#World_Health
Published 08 June 2025

▪️ ရေမွှေးစွတ်တာ လိုးရှင်းလိမ်းတာတွေက ကျန်းမာရေးအတွက် မကောင်းဘူးလို့ လေ့လာချက်တစ်ခုမှာ ဆိုပါတယ်။

▪️ ရေမွှေးထဲက ပါဝင်ပစ္စည်းတွေက လူ့အရေပြားတဝိုက် လေတွေကို သန့်စင်စစ်ထုတ်ပေးတဲ့ အကာအကွယ်အလွှာကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေတယ်လို့ ပထမဆုံးအနေနဲ့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

▪️ အနံ့တွေကိုယ်တိုင်က လူ့ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေတာမဟုတ်ဘဲ အရေပြားမှ အကာအကွယ်လွှာကို နှောင့်ယှက်စေတာ ဖြစ်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်များ ယုံကြည်ထားပါတယ်။

▪️ ကယ်လီဖိုးနီးယားအာဗင်းနဲ့ မက်စ်ပလန့်ခ်တက္ကသိုလ်မှ သုတေသီတွေက ၂၀၂၂ မှာ ဓာတ်တိုးစက်ကွင်းလို့ခေါ်တဲ့ အဆိုပါ အရေပြားအကာအကွယ်လွှာကို တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

▪️ အရေပြားမျက်နှာပြင်ရှိ သဘာဝအဆီတွေက လေထဲက အိုဇုန်းနဲ့ဓာတ်ပြုကာ OH radical တွေ ဖြစ်လာစေပြီး သန့်စင်ပေးတဲ့အာနိသင်ရှိပါတယ်။
CK One ရေမွေးဆိုရင် အဆိုပါ အကာအကွယ်လွှာကို ၈၆ ရာခိုင်နှုန်း ပျက်စီးစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

▪️ အရေပြားရဲ့ အကာအကွယ်လွှာ ပျက်စီးခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက် ဆိုးစေလား ကောင်းစေလားဆိုတာ သေချာမသိရသေးပါဘူး။

▪️ ဒါပေမဲ့လည်း မွှေးပျံ့တဲ့အနံ့အားလုံးက သက်ရောက်မှုရှိစေတာ မဟုတ်ပါဘူး။

▪️ လာဗင်ဒါဆီမှာ ၃ ပုံ ၁ ပုံမျှပါဝင်တဲ့ လီနာလူဆိုရင် OH အလွှာကို ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်သာ လျော့နည်းစေပါတယ်။

▪️ ယခင်လေ့လာချက်တွေမှာတော့ အကာအကွယ်လွှာဖြစ်စေတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေက အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ပိုကောင်းစေခြင်း၊ ရောင်ရမ်းမှုလျှော့ချပေးခြင်း၊ ဇီဝဗေဒဖိစီးမှု လျှော့ချခြင်း၊ သွေးကြောများကျန်းမာစေခြင်းနဲ့ သွေးဖိအားတိုးတက်စေခြင်းတို့နဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

#Source: The Telegraph