#WorldHealth
Published 12 June 2022

တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ကိုဗစ်ရောဂါအချက်အလက်များ ပျောက်ဆုံးနေတာကြောင့် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါမူလဇာစ်မြစ်အကြောင်း WHO က စုံစမ်းစစ်ဆေးရာမှာ ခိုင်လုံမှုမရှိတော့ဘဲ အချိန်ကြာမြင့်စွာကြိုးပမ်းအားထုတ်နေမှုအပေါ် နောက်ထပ်ထိုးနှက်ချက်တစ်ခုဖြစ်လာကြောင်း WHO က ကြာသပတေးနေ့က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်စေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဟာ လင်းနို့လိုတိရိစ္ဆာန်တွေကနေ ကူးစက်တာမျိုးဖြစ်နိုင်ချေရှိတယ်လို့ အချက်အလက်များအရ သိရှိရပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီကောက်နုတ်ထားတဲ့အတိုင်း သဘောထားတူညီနေကြောင်း WHO ပညာရှင်များအဖွဲ့က သတင်းတင်ပြ ထားပါတယ်။

၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာလက ရောဂါပိုးကို ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံမှ အချက်အလက်တွေပျောက်ဆုံးနေပြီး ဗိုင်းရပ်စ်က လူသားတွေထံ ပထမဆုံးဘယ်လိုကူးစက်ခဲ့ပုံကို တိတိကျကျမဖော်ထုတ်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေပါတယ်။

ဒီတွေ့ရှိချက်တွေကြောင့် ဗိုင်းရပ်စ်က ဘယ်နေရာကနေ ဘယ်လိုထွက်ပေါ်လာလဲဆိုတာကိုသိရှိဖို့ ခက်ခဲလာခဲ့ပါတယ်။

ကပ်ရောဂါကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပုံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်ခံနေရတဲ့ WHO က သူတို့ရဲ့အရေးပေါ်ကျန်းမာရေးလုပ်ငန်းစဉ်များအား ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန်ကြိုးပမ်းနေကြပါတယ်။

ပညာရှင်များအဖွဲ့က စီစဉ်ထားတဲ့နည်းလမ်းများစွာထဲက ပထမဆုံးတစ်ခုကတော့ နောက်ထပ်ရောဂါပျံ့ပွားမှုတွေရဲ့ မူလဇာစ်မြစ်တွေကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ နည်းလမ်းကို စီစဉ်နေကြပါတယ်။

WHO ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်'တက်ဒရိုစ်အက်ဒါနွန်ဂက်ဘရီယေဆပ်စ်'က အချက်အလက်များပိုမိုရရှိဖိုအတွက် ဖေဖော်ဝါရီလက တရုတ်အစိုးရထံ ၂ ကြိမ်တိုင် စာရေးသားပေးပို့ခဲ့ရာ တရုတ်တို့က အချက်အလက်အချို့ ပေးပို့ခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် အနည်းဆုံးလူ ၁၅ သန်းသေဆုံးထားပြီး နောက်ထပ်ဒီလိုကူးစက်ပျံ့ပွားမှုမျိုးကိုတားဆီးဖို့ အရေးကြီးကြောင်းကို သိပ္ပံပညာရှင်များက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

အချိန်ကြာလေ စုံစမ်းစစ်ဆေးရတာ ပိုခက်ခဲလာနိုင်ပြီး WHO က ကပ်ရောဂါစတင်ပုံကို ပိုမိုသိရှိနိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းသွားမှာဖြစ်ကြောင်း WHO အရာရှိ'မာရီယာဗန်ခါခေါ့ဗ်'က ဆိုပါတယ်။

သန်းနဲ့ချီပြီး သေဆုံးခဲ့သူတွေရော ဘီလီယံနဲ့ချီပြီး ရောဂါကူးစက်ခဲ့သူတွေရော ရောဂါအကြွေးတင်နေပြီလို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဓာတ်ခွဲခန်းဖြစ်ရပ်ကနေ ဗိုင်းရပ်စ်ကလူသားဆီကူးစက်ခဲ့တယ်ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နောက်ထပ် အချက်အလက်အသစ်တွေ မရရှိသေးပါဘူး။

ကိုဗစ်ရောဂါမူလဇာစ်မြစ်အကြောင်း ပိုမိုသိရှိရဖို့ အကြံပြုချက်များစွာကို WHO က တင်ပြခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံဝူဟန်မြို့က အစောဆုံးပျံ့ပွားမှုတွေနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်စတင်ကူးစက်တယ်လို့သိရှိခဲ့တဲ့ ဝူဟန် သားငါးဈေးအနားတဝိုက် နောက်ထပ်လေ့လာမှုတွေပြုလုပ်ဖို့လည်း ပါဝင်ပါတယ်။

ဓာတ်ခွဲခန်းကပျံ့နှံလာတယ်ဆိုတာက အတော်ကိုမဖြစ်နိုင်ကြောင်းနဲ့ တိရိစ္ဆာန်တွေဆီကနေ ကူးစက်လာတာဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ယူဆချက်တွေကို တင်ပြထားပါတယ်။

သတ္တဝါတွေဆီကနေ ကူးစက်တာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အတော်လေးဦးတည်နေပေမယ့် နှစ်မျိုးစလုံးဖြစ်နိုင်သေးကြောင်း အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေး အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Source: Reuters
#Yangon_Media_Group

Published 11 June 2022

ဒီကနေ့ယူကရိန်းဟာ မနက်ဖန် အရှေ့အာရှဖြစ်သွားကောင်းဖြစ်သွားနိုင်တယ်လို့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီရိုကီရှီဒါးက လုံခြုံရေး ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတစ်ခုမှာ သောကြာနေ့က သတိပေးပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီနည်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်နေတဲ့ထိုင်ဝမ်ကို တရုတ်တို့ ကျူးကျော်လာနိုင်တဲ့ စိတ်ပူပန်မှုတွေကြီးထွားလတဲ့အချိန်မှာ သူက အခုလိုပြောလိုက်တာပါ။ စင်္ကာပူမှာကျင်းပနေတဲ့ ရှန်ဂရီလာဒိုင်လော့ခ်လုံခြုံရေးထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဂျပန်ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးမြတ်နိုးတဲ့ နိင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် ပြောင်းလဲလာနေတဲ့ ဒေသနှင့်ကမ္ဘာ့လုံခြုံရေးပုံစံတွေက ဂျပန်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ကာကွယ်ရေးအနေအထားကို ပြန်လည်သုံးသပ်ဖို့ ချက်ခြင်းဖြစ်လာစေခဲ့ တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

Source: AFP

#WorldArts
Published 11 June 2022

အီတလီရွှေပန်းထိမ်ဆရာ'လူဂီဗလာဒီယာ'မှပြုလုပ်ထားပြီး မက္ကဆီကိုမှာ ပျောက်ဆုံးသွားတယ်လို့ယူဆထားကြတဲ့ အနုပညာလက်ရာအများအပြားကို နီကွာရာဂွာနိုင်ငံ လီယွန်မြို့ရှိဘုရားကျောင်းတစ်ခုမှာ တွေ့ရှိခဲ့ကြကြောင်း အဆိုပါဘုရားကျောင်းက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာအကြောင်းကြားခဲ့ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

#WorldTravel
Published 11 June 2022

ပြည်ပကလေကြောင်းလိုင်းနဲ့ လာမယ့်ခရီးသည်များအနေနဲ့ ကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ပြီး ရောဂါပိုးမရှိမှ ဝင်ရောက်ရမယ်ဆိုတဲ့ ၁၇ လတာလိုအပ်ချက်ကြီးကို အမေရိကန်နိုင်ငံက သောကြာနေ့က ရုတ်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။

အမေရိကန်မှလေကြောင်းလိုင်းများနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းက အင်တိုက်အားတိုက်စည်းရုံးခဲ့ပြီးနောက် အခုလိုသတ်မှတ်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရောဂါထိန်းချုပ် ကာကွယ်ရေးစင်တာ(CDC)မှ ညွှန်ကြားရေးမှူး'ရိုရှဲလ်ဝါလန်စကီ'က ကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှု လိုအပ်ချက်ကိုရုတ်သိမ်းကြောင်း စာမျက်နှာ ၄ မျက်နှာပါ အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ဒီထုတ်ပြန်ချက်ဟာ ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် ၄ နာရီမှာ စတင်အကျုံးဝင်မှာဖြစ်ပြီး အခုလတ်တလောမှာ ကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှု မလိုအပ်သေးကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ပွင့်လင်းရာသီ ခရီးသွားကာလရောက်လာတဲ့အချိန်မှာ အခုလိုသတ်မှတ်လိုက်တာဖြစ်ပြီး လေကြောင်းလိုင်းတွေကလည်း ခရီးသွားမယ့်သူ အများအပြားဝင်ရောက်နိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံသားအများအပြားက နိုင်ငံခြားခရီးသွားလို့ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိခဲ့ရင် ပြည်ပမှာသောင်တင်နေမှာ စိုးတာကြောင့် နိုင်ငံခြားခရီးမသွားကြဘူးလို့ လေကြောင်းလိုင်းများက ဆိုပါတယ်။

CDC က သိပ္ပံနည်းကျအချက်အလက်များအတိုင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့တာဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းပြန်လိုအပ်လာရင် ကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှု လိုအပ်ချက်ကို ပြန်လည်ထုတ်ပြန်ဖို့ ဝန်လေးနေမှာမဟုတ်ကြောင်း အမေရိကန်ကျန်းမာရေးနှင့်ဝန်ဆောင်မှုဌာနမှ အတွင်းဝန်'ဇာဗီယာဘက်ဆာရာ'က ပြောပြသွားပါတယ်။

CDC က သူတိုရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရက် ၉၀ အတွင်း ပြန်လည်သုံးသပ်အကဲဖြတ်သွားနိုင်ပါတယ်။

၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီလကတည်းက နိုင်ငံတကာမှ အမေရိကန်ကိုလေကြောင်းဖြင့် လာရောက်မယ့်ခရီးသွားတွေဟာ မထွက်ခွာခင်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးမရှိကြောင်း စမ်းသပ်ချက်ရရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ကုန်းလမ်းကလာမယ့် သူတွေအတွက်တော့ CDC က ဒီလိုလိုအပ်ချက်တွေမသတ်မှတ်ခဲ့ပါဘူး။

ဥရောပနိုင်ငံအချို့မှာ ကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးချက် လိုအပ်မှုတွေကို ရုတ်သိမ်းထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်ကိုလာမယ့်သူတွေအနေနဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံထားဖို့တော့ လိုအပ်ဆဲဖြစ်ပါတယ်။

အခုလိုကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးချက် လိုအပ်မှုကို ရုတ်သိမ်းလိုက်ခြင်းက ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသားခရီးသွားတွေအတွက်သာဖြစ်တယ်လို့ အုပ်ချုပ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့က ရိုက်တာသတင်းဌာနကိုပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

JetBlue Airways မှ အမှုဆောင်ချုပ်'ရော်ဘင်ဟေးယက်စ်'က ရိုက်တာကိုပြောပြရာ ကိုဗစ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုလိုအပ်ချက်က နိုင်ငံတကာခရီးသွားလုပ်ငန်းပြန်လည်ဦးမော့နိုင်ဖို့ နောက်ဆုံးအတားအဆီး ဖြစ်နေကြောင်း ဆိုပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အကြီးမားဆုံး လေကြောင်းလိုင်း IATA ကလည်း ဒီလိုမထိရောက်တဲ့ လိုအပ်ချက်ကြီးကိုလည်း ဖယ်ရှားလိုက်တာ သတင်းကောင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ခရီးသွားတွေအနေနဲ့ နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ဖို့နဲ့ လေယာဉ်မစီးခင်နဲ့ ဆိုက်ရောက်ပြီးချိန်တွေမှာ ကိုဗစ်စစ်ဆေးဖို CDC က အကြုံပြုထားပါတယ်။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့ရတဲ့ အမေရိကန်ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အရှိန်မြှင့်ထူထောင်နိုင်တော့မယ်လို့ အမေရိကန်ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့အစည်းမှ စီအီးအို'ရော်ဂျာဒေါင်'က ပြောပြပါတယ်။

Source: Reuters

#Yangon_Media_Group

#DailyNews
Published - 11 June 2022

၁။ စက်သုံးဆီဈေးမြင့်တက်နေသော်လည်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေ

၂။ နေအိမ်ဆုံးရှုံးပြီး စားဝတ်နေရေးခက်ခဲနေသည့် ကော့ကရိတ်ရှိ မသန်စွမ်းသူများ MPHA အသင်းကို ဆက်သွယ်အကူအညီတောင်းခံနိုင်

၃။ နေ့စဉ်မိုးလေဝသသတင်း။

၄။ အီတလီပန်းထိမ်ဆရာကြီး၏ အနုပညာလက်ရာပစ္စည်းများအား နီကာရာဂွာဘုရားကျောင်းတွင် ပြန်လည်တွေ့ရှိ... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

Published 11 June 2022

ထိုင်ဝမ်က လွတ်လပ်ရေးကြေညာလျှင် ဘေဂျင်းအနေဖြင့် စစ်ပွဲတစ်ခု စတင်ရန် တွေဝေနေမည်မဟုတ်ကြောင်း တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးကို ဇန်၁၀ရက်က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

ဒါဟာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းနှင့်ပတ်သက်လို့ မဟာအင်အားကြီးနှစ်နိုင်ငံအကြား နောက်ဆုံးပြင်းထန်စွာ တိုက်ခိုက်မှု တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

စင်္ကာပူမှာ ကျင်းပနေတဲ့ ရှန်ဂရီလာဒိုင်လော့ခ်လုံခြုံရေးထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲနှင့်ယှဉ်လျက် တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဝေးဖင်ဟဲနှင့် အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးလွိုက်အော်စတင်တို့ မျက်နှာချင်းဆိုင်အစည်းအဝေးမှာ တရုတ်က ယခုလို သတိပေးခဲ့တာပါ။

ဒီမိုကရက်တစ်နှင့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်တဲ့ ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်နှင့်တရုတ်တို့ တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်နေပါတယ်။ ဘေဂျင်းက ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ယင်းရဲ့ပိုင်နက်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။

“ တစ်ဦးဦးက တရုတ်ကနေ ထိုင်ဝမ်ကိုခွဲထုတ်ရဲမယ်ဆိုရင် တရုတ်စစ်တပ်ဟာ ပေးဆပ်မှုဘယ်လောက်ဖြစ်ပါစေ စစ်ပွဲတစ်ပွဲစဖို့ လုံးဝတွေဝေနေမှာ မဟုတ်ဘူး” လို့ အစည်းအဝေးအတွင်း ဝေးက အော်စတင်ကိုသတိပေးခဲ့တယ်လို့ တရုတ် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရ ဝူချင်းက ပြောပါတယ်။

ဘေဂျင်းဟာ  ဘယ်လို ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး အကြံအစည်မျိုးမဆို အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာဖြစ်အော် ဖြိုခွဲပစ်မှာဖြစ်ပြီး  အမိမြေ ပေါင်းစည်မှုကို ခိုင်မာစွာ ထိန်းသိမ်းမှာဖြစ်တယ်လို့ တရုတ်ဝန်ကြီးက သန္နိဋ္ဌာန်ချထားတယ်လို့ တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။

တရုတ်ဝန်ကြီးက ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်ရဲ့ထိုင်ဝမ်ဖြစ်ပြီး ထိုင်ဝမ်ကိုအသုံးချပြီး တရုတ်ကိုထိန်းချုပ်ခြင်းကို ဘယ်တော့မှ ဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူးလို့လည်း အလေးပေးပြောခဲ့ပါတယ်။

ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားတစ်လျောက် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေး အရေးကြီးပြီး နေမြဲအခြေအနေကို တစ်ဖက်သတ်ပြောင်းလဲတာ ဆန့်ကျင်ကြောင်းနှင့် တရုတ်အနေနှင့် ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်လို့ နောက်ထပ်မတည်ငြိမ်မှုဖြစ်စမေယ့် နောက်ထပ်ဆောင်ရွက်မှုမျိုးရှောင်ရှားဖို့ ထပ်လောင်းအတည်ပြုပြောကြားခဲ့တယ်လို့ အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။

Source: AFP