#World_Military
Published 28 September 2022

ရုရှားက ယူကရိန်းပြည်နယ် ၄ ခုကို သိမ်းပိုက်ရန် လူထုဆန္ဒခံယူပွဲပြုလုပ်ပြီးနောက် မဲပေးရလာဒ်များကို စတင်ထုတ်ပြန်လိုက်ကာ ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမာပူတင်'ရဲ့ မဟာမိတ်တစ်ဦးက ယူကရိန်းနဲ့ အနောက်နိုင်ငံအား နျူကလီးယားသတိပေးချက်တစ်ခုကို အင်္ဂါနေ့က ပြတ်ပြတ်သားသား ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

ဘောလ်တစ်ပင်လယ်အောက်ရှိ ရုရှားသဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းနှစ်ခု အကျိုးအကြောင်းမရှိဘဲ ယိုစိမ့်မှုဖြစ်နေတာကို ဥရောပနိုင်ငံများက အဆောတလျင်စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြပြီး ဒါဟာ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားနိုင်ကာ ပင်လယ်ထဲမှာရှိတဲ့ သင်္ဘာများ နစ်မြုပ်သွားနိုင်ပါတယ်။

ရုရှားဘက်က ဥရောပသို့လွှတ်ပေးတဲ့ ဓာတ်ငွေ့များကို အစောပိုင်းမှာဖြတ်တောက်ရခြင်းက နည်းပညာပြဿနာကြောင့်လို့ ဆိုလိုက်ပြီး ဘယ်သူ့အပြစ်လဲဆိုတာကိုတော့ မပြောသွားခဲ့ပါဘူး။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နေ့ ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ပြီးကတည်းက ရုရှားနဲ့ အမေရိကန်တို့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်နေကြရာ အနောက်နိုင်ငံရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေနဲ့ ရုရှားတုံပြန်ချက်တွေကြား ကမ္ဘာတဝှမ်းငွေကြေးဖောင်းပွမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး နိုင်ငံအများအပြားမှာ လောင်စာစွမ်းအင်နဲ့ စားနပ်ရိက္ခာအကြပ်အတည်များ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။

ရုရှားလုံခြုံရေးကောင်စီဒုဥက္ကဌ မစ္စတာ'ဒီမစ်ထရီမက်ဗီဒက်ဗ်'က နျူကလီးယားသတိပေးချက်ကို အင်္ဂါနေ့ကထုတ်ပြန်လိုက်ကာ ဒါဟာ 'ပူတင်'တို့ လတ်တလောထုတ်ပြန်ထားတဲ့ အကြောင်းအရာတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားက လတ်တလောသိမ်းပိုက်ထားတဲ့ နယ်မြေများကိုကာကွယ်ရန် နျူကလီးယားလက်နက်များအသုံးပြုရေး အသင့်အနေအထားရှိနေကာ ယူကရိန်းနဲ့ အနောက်နိုင်ငံကိုဟန့်တားဖို့ အစီအစဉ်ထုတ်ထားတာဖြစ်ကြောင်း သတိပေးတဲ့သဘောဖြစ်ပါတယ်။

ထိုနယ်မြေတွေမှာ ယခုရက်များအတွင်း ယူကရိန်းဘက်က တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

မစ္စတာ'မက်ဗီဒက်ဗ်' ပထမအကြိမ်မှန်းဆခဲ့စဉ်က နေတိုး(NATO) မဟာမိတ်အဖွဲ့ဟာ နျူကလီးယားစစ်ပွဲဖြစ်မှာ မလိုလားတာကြောင့် ရုရှားက ယူကရိန်းကို နျူကလီးယားလက်နက်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်ရင်တောင် နေတိုးက တိုက်ရိုက်ပါဝင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ ခန့်မှန်းခဲ့ပါတယ်။

၅ ရက်တာပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လူထုဆန္ဒခံယူပွဲကို ယူကရိန်းနဲ့ အနောက်နိုင်ငံတို့က အသိအမှတ်မပြုဟု ရှုတ်ချထားကာ ဒီလိုကြေညာချက်ထုတ်ပြန်လာမယ်ဆိုတာ ကြိုတင်မှန်းဆထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီမဲရလာဒ်များအပေါ် နောက်ထပ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ဖို့ ဥရောပသမဂ္ဂကို ယူကရိန်းကတိုက်တွန်းလိုက်ကာ မဲဆန္ဒကောက်ခံရာမှာ သေနတ်ထောက်ပြီး မဲပေးခိုင်းတာဖြစ်မယ်လို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားတိုင်းရင်းသားလူမျိုးများနဲ့ ရုရှားစကားပြောသူများ နှိပ်စက်ခံနေရတာကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် မဲဆန္ဒခံယူပွဲပြုလုပ်ရတာဖြစ်ကြောင်း 'ပူတင်'က ရုပ်သံကနေပြောကြားခဲ့ကာ ယူကရိန်းကတော့ ဒီအဆိုကိုငြင်းပယ်ထားပါတယ်။

'ပူတင်'က ယူကရိန်းနဲ့တိုက်ပွဲအတွက် တောင်သူလယ်သမားများကို စစ်တိုက်ခိုင်းဖို့ကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ပါသေးတယ်။

ယူကရိန်းအပေါ် အထူးစစ်ဆင်ရေးဆင်နွှဲလိုက်တာကြောင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသော ရုရှားလူမျိုးများဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများထံ ပြောင်းရွှေ့ကုန်ကြပါတယ်။

ရုရှားအချုပ်အခြာနယ်မြေအဖြစ် မကြာခင်သတ်မှတ်တော့မယ့် နေရာတွေကို ယူကရိန်းတပ်များ သိမ်းပိုက်နေမယ်ဆိုပါက နျူကလီးယားလက်နက်များ ထုတ်သုံးလာနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ ရုရှားအစိုးရအရာရှိများက အကြိမ်ကြိမ် သတိပေးထားပါတယ်။

ယူကရိန်းသမ္မတအကြံပေး'မစ်ခေလိုပိုဒိုလီယက်'က ရုရှားဘက်က နျူကလီးယားဖြင့် တိုက်ခိုက်လာနိုင်တဲ့အပေါ် ကြိုတင်ပြင်ဆင်နေကြောင်း ဆိုလိုက်ပါတယ်။

ကိဗ်မြို့တော်အလယ်ပိုင်းက တေးဂီတဆရာတစ်ဦးက "နျူကလီးယားလက်နက်သုံးတော့ရော ဘာဖြစ်လဲ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နေ့ပြီးကတည်းက ဘာကိုကြောက်ရွံနေရဦးမှာလဲ၊ ဒီထက်ပိုပြီး ကြောက်ရွံနေစရာ မရှိတော့ပါဘူး" လို့ ပြောကြားသွားပါတယ်။

ရုရှားတို့ကျူးကျော်ဖို့ မဲဆန္ဒခံယူတဲ့ပွဲမှာ ရုရှားကိုကူညီတဲ့ ယူကရိန်းသားတွေကို သစ္စာဖောက်မှုနဲ့ တရားစွဲမှာဖြစ်ပြီး အနည်းဆုံးထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်ချမယ်လို့ 'ပိုဒိုလီယက်'က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

Source: The Straits Times
#Yangon_Media_Group

#World_Health
Published 28 September 2022

လူအများယုံကြည်ယူဆနေတဲ့ အချက်တစ်ချက်က ခြေထောက်ပြားကြီးရင် ကျားအင်္ဂါလည်းကြီးတယ်ဆိုတာပါပဲ။

ဒါပေမဲ့အခုတော့ ကျားအင်္ဂါအရွယ်အစားကို ခန့်မှန်းလို့ရတဲ့ အခြားခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ထုတ်ဖော်လိုက်ပါတယ်။

ဂျပန်သိပ္ပံပညာရှင်များ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာကတော့ ဒါဟာ နှာခေါင်းအရှည်အလျားနဲ့ သက်ဆိုင်နေပါတယ်တဲ့။

နှာခေါင်းကြီးတဲ့လူတွေက သူတို့ရဲ့ကျားအင်္ဂါသန်မာလာတဲ့အချိန်မှာ အနည်းဆုံး ၅.၃ လက်မရှိတယ်လို့ ကျိုတိုစီရင်စုဆေးပညာတက္ကသိုလ်အဖွဲ့က ဆိုလိုက်ပါတယ်။

နှာခေါင်းသေးတဲ့ သူတွေကတော့ သန်မာတဲ့အချိန်မှာ ၄.၁ လက်မသာရှိတယ်လို့ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

ထိုကဲ့သို့ရှာဖွေတွေ့ရှိရန် သုတေသီများက ၃ ရက်အတွင်းသေဆုံးထားတဲ့ အမျိုးသားအလောင်း ၁၂၆ လောင်းကို လေ့လာခဲ့ကြပြီး သူတို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းအမျိုးမျိုးကို တိုင်းတာခဲ့ပါတယ်။

သူတို့ရဲ့ အရပ်အမြင့်၊ ကိုယ်အလေးချိန်၊ ကျားအင်္ဂါအရွယ်အစားတို့ကို တိုင်းတာခဲ့ကြပါတယ်။

ကျားအင်္ဂါအရှည်အလျားကို တိုင်းတာရာမှာ ဆန့်လို့ရသလောက်အထိ ဆွဲဆန့်ခဲ့ကြပါတယ်။

ထို့နောက် အဲဒီအတိုင်းကို ခြေထောက်အရွယ်အစားအပါအဝင် တစ်ကိုယ်လုံးကအစိတ်အပိုင်းတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ခဲ့ကြပါတယ်။

Basic and Clinical Andrology ဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြထားရာမှာ တကယ်တမ်းတော့ နှာခေါင်းအရွယ်အစားက သန်မာနေတဲ့ကျားအင်္ဂါအရှည်အလျားကို ဆုံးဖြတ်ပေးတာဖြစ်ပြီး အသက်အရွယ်၊ အရပ်အမြင့်၊ ကိုယ်အလေးချိန်တို့နဲ့ မဆိုင်ပါဘူး။

ဒီလိုဆက်စပ်မှုကိုတွေ့ရှိတာဟာ သန္ဓေသားအန်ဒရိုဂျင်ပမာဏပေါင်းစပ်ခြင်းနဲ့ အမျိုးသားမျိုးပွားအင်္ဂါလုပ်ဆောင်ချက်တွေအတွက် အလွန်အရေးပါပါတယ်။

လေ့လာခဲ့တဲ့သူတွေဟာ အသက် ၃၀ မှ ၅၀ ဝန်းကျင်ရှိ အမျိုးသားတွေဖြစ်ပြီး ကျားအင်္ဂါအရွယ်အစားက အသက်အရွယ်ကိုလည်း ညွှန်ပြနေပါတယ်။

ဒီလေ့လာချက်က ဂျပန်မှ လူအနည်းစုကိုသာ အခြေခံထားတာကိုလည်း သတိပြုရမှာပါ။

ကျားအင်္ဂါနဲ့ နှာခေါင်းအရွယ်အစားဆက်စပ်မှုကို တိတိကျကျဖော်ပြနိုင်ရန်အတွက် ဒီထက်ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ လေ့လာမှုပြုလုပ်ရဦးမှာပါ။

ဒါ့အပြင် ဝှေးစေ့ပြာနှမ်းခြင်းကလည်း တကယ်ဖြစ်တတ်တဲ့ အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း ဆရာဝန်တစ်ဦးက ဖော်ပြထားပါတယ်။

အမျိုးသားတွေဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာဖြေလျှော့ခြင်းကို အချိန်ကြာမြင့်စွာအထိ မခံစားရဘူးဆိုရင် ဝှေးစေ့ကိုဖုံးအုပ်ထားတဲ့အရေပြားက အပြာရောင်သမ်းလာပါတယ်။

ဒီအခြေအနေသက်သာစေဖို့က လိင်မှုပျော်ရွှင်အောင် နေထိုင်ဖို့ပဲဖြစ်တယ်လို့ ရှင်းပြထားပါတယ်။

"အချိန်အတော်ကြာ စိတ်ဆန္ဒပြင်းပြနေရင် မျိုးပွားအင်္ဂါဆီ သွေးအများအပြားစီးဆင်းသွားပြီးတော့ ဖိအားတင်းလာပါတယ်၊ အဲဒီအခါ မဖြေလျှော့နိုင်ဘူးဆိုရင် ဖိအားကနေ နာကျင်ကိုက်ခဲလာနိုင်ပါတယ်" လို့ ပြောပြထားပါတယ်။

ဒီလိုနာကျင်မှု ယာယီသဘောသာဖြစ်ပြီး အကယ်၍မသက်သာဘူးဆိုရင်တော့ ဆရာဝန်ထံပြသသင့်ပါတယ်။

Source: The Sun
#Yangon_Media_Group

#World_Wildlife
Published 27 September 2022

ဒေသတော်တော်များများမှာ သင်းခွေချပ်တွေဟာ လူတွေရဲ့ တရားမဝင်ရောင်းချခြင်းအန္တရာယ်ကို ရင်ဆိုင်နေရသလို ထိုင်ဝမ်မှာဆိုရင် လမ်းဘေးခွေးရိုင်းတွေ အကောင်ရေများလာတဲ့ပြဿနာနဲ့လည်း ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

Published 27 Sept 2022

နာဆာရဲ့ DART အာကာသယာဉ်(ဒုံး)ဟာ တနင်္လာနေ့က Dimorphos  ဂြိုဟ်သိမ် ဂြိဟ်ငယ်ကလေးတစ်လုံးကို ဝင်တိုက်ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့နိုင်ပါတယ်။

ငွေအကြွေဖြင့်ပစ္စည်းဝယ်စက် vending machine စက်တစ်လုံးအရွယ်အစားခန့်သာရှိတဲ့ အဆိုပါ နာဆာရဲ့  DART အာကာသယာဉ်ဟာ ဘောလုံးကွင်းတစ်ကွင်းစာအရွယ်ရှိတဲ့ Dimorphos ဂြိုဟ်သိမ်ကို အောင်မြင်စွာ ဝင်တိုက်ဖျက်ဆီးလိုက်နိုင်တာကို DART မစ်ရှင်မှာ တပ်ဆင်ပေးလိုက်တဲ့ DRACO ကင်မရာကနေတစ်ဆင့်  မြင်တွေ့ကြရပါတယ်။

ဒါဟာ ကမ္ဘာပေါ်က သက်ရှိတွေ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားကျရောက်မှုကြောင့် သေကြေပျက်စီးရမယ့် အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။

“ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ကမ္ဘာ့လေ ကာကွယ်ရေးစမ်းသပ်မစ်ရှင်အတွက် အကျိူးသက်ရောက်မှု အတည်ပြုခဲ့ပါပြီ” လို့ နာဆာရဲ့ တိုက်ရိုက်ရုပ်သံထုတ်လွှင့်တဲ့ဗွီဒီယိုဂရပ်ဖစ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုနေကြတဲ့အင်ဂျင်နီယာတွေနှင့် သိပ္ပံပညာတွေဟာ အောင်မြင်မှုကို လက်ခုပ်လက်ဝါးတီး ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြပါတယ်။

Source: AFP/NASA

#Moonlet_asteroid

#Dimorphos

#DART_spaceship_NASA

#DailyNews
Published _ 27 September 2022

၁။ ကိုဗစ်လူနာများကို ဆေးရုံကြီး(၉)ရုံနှင့် မြို့နယ်ဆေးရုံများတွင် လက်ခံကုသပေးနေ

၂။ ရုရှားစက်သုံးဆီကို အများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ဦးစားပေးရောင်းချမည်

၃။ ယခုလအတွင်း ပြည်ပသို့ပြောင်းတန်ချိန် ခြောက်သောင်းတင်ပို့နိုင်ခဲ့

၄။ ထိုင်ဝမ်မှ သင်းခွေချပ်များ လမ်းဘေးခွေးကိုက်သည့် အန္တရာယ်နှင့်ကြုံတွေ့နေရ... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

ပုံစာ- ဟေတီနိုင်ငံတွင်း အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်စဉ်တစ်ခုကို မြင်တွေ့ရစဉ်

Published 27 Sept 2022

ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း အကျပ်အတည်းများ မြင့်တက်လာပြီးနောက် ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဟေတီနိုင်ငံသားများဟာ ဝန်ကြီးချုပ် အေရီရယ်လ် ဟင်နရီကို ရာထူးမှနုတ်ထွက်ပေးဖို့ လမ်းမများပေါ်ထွက်ကာ ဒေါသတကြီးဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လက ဟေတီသမ္မတ ဂျိုဗီနယ် မွိုက်စ် လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် ဟေတီနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ပါတယ်။

ဟေတီသမ္မတ ဂျိုဗီနယ် မွိုက်စ် လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ ဟင်နရီကို ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ဟင်နရီ ဟေတီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူပြီးနောက် အကျပ်အတည်းများဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့တဲ့လများကလည်း နိုင်ငံအတွင်း အုပ်စုဖွဲ့အကြမ်းဖက်မှုများနဲ့ ပြန်ပေးဆွဲမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။

ဟေတီနိုင်ငံရေးအတွင်း အမေရိကန်ပါဝင်မှုဟာ ရှည်လျားတဲ့ သမိုင်းကြောင်းရှိပြီး၊ ၁၈၀၀ ပြည့်နှစ်များ အစောပိုင်းကတည်းက ပြင်သစ်မူဝါဒနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဟေတီနိုင်ငံရေးကို အမေရိကန်က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ရာစုနှစ်တစ်ခုကြာပြီးနောက် ၁၉၁၅ ခုနှစ်မှာတော့ သမ္မတများအပေါ် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများနဲ့ အာဏာသိမ်းမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဟေတီနိုင်ငံကို အမေရိကန်တပ်များက ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး အနှစ် ၂၀ နီးပါး ထိန်းချုပ်ထားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အရောက်မှာတော့ ဟေတီနိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဖယ်ရှားရန်အတွက် အမေရိကန် မရိန်းတပ်သားများဟာ ဟေတီကိုရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ခြောက်လကြာ တပ်စွဲနေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဟေတီနိုင်ငံရေးကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ရာစုနှစ် နှစ်ခုကျော် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေးမတည်မငြိမ်ဖြစ်မှုများဟာ ပိုမိုကောင်းမွန်လာခြင်းမရှိဘဲ လက်ရှိအချိန်ထိတိုင် ဆိုးရွားလျက်ရှိနေတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။ထို့အပြင် လက်ရှိ အမေရိကန်ရဲ့ သမ္မတ ဘိုင်ဒန် အစိုးရဟာလည်း ဟေတီရဲ့ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်ရေးအတွက် နိုင်ငံရေးအရင်းအနှီးများကို များစွာအသုံးမချခဲ့တာကိုလည်း မြင်တွေ့ရပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာ ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း အကျပ်အတည်းများ ပိုမိုဆိုးရွားလာမှုကြောင့် ပြည်သူထောင်ချီဟာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုများပြုလုပ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဟင်နရီကို ရာထူးကဆင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုနေပေမယ့်လည်း အမေရိကန်ရဲ့ ဘိုင်ဒန် အစိုးရကတော့ ဟေတီဝန်ကြီးချုပ် ဟင်နရီအပေါ် တစိုက်မတ်မတ် ထောက်ခံပေးလျက်ရှိနေပါတယ်။

ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း ဓာတ်ဆီနဲ့ ဒီဇယ်ကဲ့သို့ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်လာပြီးနောက် ဆန္ဒပြသူထောင်ပေါင်းများစွာဟာ ‌ဒေါသတကြီးဖြစ်ခဲ့ပြီး အတားအဆီးများကို မီးရှို့ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ လီယွန်နယ် ဂျင်း-ပီရီက "မိသားစုတွေဟာ ဘာလုပ်ရမှန်းမသိကြတော့ဘူး" လို့ ဆိုပါတယ်။ထို့အပြင် ၎င်းအနီးရှိ ဆန္ဒပြသူလူအုပ်ကြီးကလည်း "အကယ်၍ အေရီရယ်လ်မှ နုတ်ထွက်ခြင်းမပြုပါက ၎င်းတို့သေဆုံးရမည်ဖြစ်ကြောင်း" ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ဟာ ဟေတီနိုင်ငံရေးအတွင်း ရာစုနှစ် နှစ်ခုကျော်ကြာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သလို အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ဆီးရီးယား၊ အီရတ်နဲ့ ယခုလက်ရှိ ယူကရိန်းအထိတိုင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နေတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ထိုသို့ အခြားနိုင်ငံများရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက် ကောင်းကျိုးမရှိဘဲ ဆိုးကျိုးများသာ ရရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အမေရိကန် ကျဆင်းရခြင်းရဲ့ အကြောင်းတရားကတော့ အခြားနိုင်ငံများကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဘယ်သူမပြုမိမိအမှုကြောင့် သာဖြစ်ပါတယ်။အမေရိကန်မှာ ကြီးမားတဲ့ စီးပွားရေးကတိကဝတ်များရှိနေခဲ့သော်လည်း နောက်ဆုံးမှာ ဆိုးရွားစွာ အဆုံးသတ်ခဲ့ရပြီး၊ မအောင်မြင်တဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုများ၊ နိုင်ငံရေးကွဲလွဲမှုများနဲ့ အမေရိကန်အပေါ် ကမ္ဘာက ယုံကြည်ကိုးစားမှု ကျဆင်းသွားခြင်းကလည်း နယ်ပယ်မျိုးစုံမှာ ဆုတ်ယုတ်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

ထို့အပြင် အမေရိကန်ရဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရပ်တည်ချက်ကို ပိုမိုထိခိုက်လာစေတာကတော့ စီးပွားရေးအင်အားကြီး တရုတ်နိုင်ငံနဲ့အတူ စစ်ရေးအင်အားကြီးနိုင်ငံများဖြစ်တဲ့ ရုရှား၊ အီရန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားတို့ရဲ့ ပူးတွဲဆောင်ရွက်မှုများဖြစ်ပါတယ်။အဆိုပါလေးနိုင်ငံဟာ တရားဝင်မဟာမိတ်များ မဟုတ်ပေမယ့်လည်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ထိခိုက်စေမယ့် ပူးတွဲဆောင်ရွက်မှုများကို တစိုက်မတ်မတ် လုပ်ဆောင်ကြလေ့ရှိပါတယ်။

အမေရိကန်အနေနဲ့ အခြားအင်အားကြီးနိုင်ငံများနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နေရပေမယ့် အီရတ်နဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်တို့မှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အမှားများကို သင်ခန်းစာမယူဘဲ နေတိုး မဟာမိတ်အဖွဲ့နဲ့အတူ ရုရှားကိုဆန့်ကျင်တဲ့ စစ်ပွဲတစ်ခုကို ဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ကနေ မှ  အခြားနိုင်ငံများရဲ့ ပြည်တွင်းရေးများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နေခြင်းအပေါ် အမေရိကန်ရဲ့ ပြည်သူအများစုက နှစ်လိုခြင်းမရှိဘဲ မိမိနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကိုသာ အာရုံစိုက်ရန် လိုလားနေကြပါတယ်။လက်ရှိအချိန်မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း စီးပွားရေးကျဆင်းမှု၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနဲ့ ရာဇဝတ်မှုများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်ပွားနေတဲ့အပြင် ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှု၊ လူမျိုးကြီးဝါဒနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲတို့အပေါ်လည်း အမေရိကန်ပြည်သူများက စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိနေပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ နီးကပ်လာချိန်မှာတော့ မဲဆန္ဒရှင်အများစုက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ မှားယွင်းတဲ့လမ်းကြောင်းမှာပေါ်မှာရှိနေကြောင်း ရှုမြင်နေကြပါတယ်။အဆိုပါရှုမြင်မှုဟာ သမ္မတ ဘိုင်ဒန် အစိုးရအတွက်တော့ သတင်းဆိုးတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ရဲ့ ခေတ်အဆက်ဆက် စွက်ဖက်မှုကြောင့် အကျပ်အတည်းများကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဟေတီနိုင်ငံအတွက် အဖွဲ့အစည်းပေါင်း ၁၀၀ ကျော်က ဟေတီဝန်ကြီးချုပ်အပေါ် ထောက်ခံမှုများရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုး ဘိုင်ဒန်ကို တောင်း‌ဆိုလိုက်ကြပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုး ဘိုင်ဒန်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်နဲ့ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘရိုင်ယန် နီခိုးလ်စ်တို့ထံ ကြာသပတေးနေ့ကပေးပို့တဲ့ စာများအတွင်း အဖွဲ့အစည်းများက ဟေတီအခြေအနေဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာလျက်ရှိနေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ တာဝန်ခံမှုလည်း ကင်းမဲ့နေကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများလည်း ကြီးထွားလာနေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း အကျပ်အတည်းများဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာလျက်ရှိနေတာကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ ဟေတီပြည်သူများရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကို လစ်လျူရှုခဲ့ပါက ဟေတီနိုင်ငံဟာ လုံးဝပျက်စီးသွားဖွယ်ရှိနေပြီး၊ အမေရိကန်ဟာလည်း ချိနဲ့လာသည်ထက်ချိနဲ့လာပြီး အရှုံးတွေနှင့် ထပ်မံရင်ဆိုင်နိုင်ရမယ့် အခြေအနေနှင့်ကြုံရနိုင်ပါကြောင်း။

Source: ၁။https://www.aljazeera.com/news/2022/8/22/thousands-protest-in-haiti-over-insecurity-rising-costs

             ၂။https://thehill.com/latino/3647076-more-than-100-groups-call-on-biden-to-drop-support-for-haitian-prime-minister/