၁၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃

မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်း (MNA) သည် ဒေသတွင်းနိုင်ငံ များသို့ Cargo လေယာဉ်ခရီးစဉ် စတင်ပျံသန်းမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည့်အတွက် လေကြောင်းကုန်စည်ပို့ဆောင်မှုကဏ္ဍတွင် MNA အနေဖြင့် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်တော့မှာဖြစ်တယ်လို့ ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကပြောပါတယ်။

စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက် မနက်ပိုင်းက ရန်ကုန်မြို့၊ ဗဟန်းမြို့နယ်ရှိ Melia Hotel ၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ပို့ဆောင်ရေးနှင့်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာန၊ မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်း (Myanmar National Airlines - MNA)ရဲ့  (၇၅) နှစ်မြောက် စိန်ရတုနှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားတွင် နစက ဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ဂုဏ်ပြုအမှာစကားပြောကြားခဲ့ရာတွင် ယခုလိုပြောကြားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ နစကရဲ့သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။

ခရီးစဉ်များ ပျံသန်းပြေးဆွဲရာမှာ အချိန်မှန်ကန်ရေးကိုလည်း အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားကြရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းပြီး လုံခြုံစိတ်ချစွာ သွားလာနိုင်ရေးအတွက်  လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည့် Rules and Regulation များ၊ SOP များကိုလည်း တိကျစွာ လိုက်နာကြရန်လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ပြောတဲ့အကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန် ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းအနေဖြင့်“ကမ္ဘာကြည့် ကြည့် မြင်” ဆောင်ရွက်သွားဖို့လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးကပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ အလွန်ကာလ လေကြောင်းခရီးသွားစီးပွားရေးကဏ္ဍ ပြန်လည် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်လာသည့် အချိန်ကာလကိုရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သဖြင့် မြန်မာ အမျိုးသား လေကြောင်းအနေဖြင့် ဈေးကွက်သုတေသနကို အလေးထား ပြုလုပ်ကြဖို့လည်း နစက ဥက္ကဋ္ဌက တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ပေါ်ပေါက်လာသည့် UBA နှင့် BAC သည် ပြည်တွင်းလေကြောင်းခရီးစဉ်များကို သာမက ဒေသတွင်းပြည်ပနိုင်ငံများနှင့် ခရီးစဉ်များကိုပါ ပြေးဆွဲခဲ့ပြီး သမိုင်းတစ်ခေတ် တွင် အောင်မြင်မှုမှတ်တိုင်များ စိုက်ထူနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက်  ပြည်သူလူထု၏ရင်ထဲတွင် ရှိနေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဂုဏ်ယူဖွယ်ရာလည်းဖြစ်တယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ဂုဏ်ပြုပြောကြားပါတယ်။

ယင်းနောက် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး နှင့် မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်း၊ စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇင်ယော်က မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့ကြပါတယ်။

မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်းကို  မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ(၁၅)ရက်တွင် “ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ လေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအဖွဲ့” (Union of Burma Airways - UBA) အမည်ဖြင့် စတင် တည်ထောင်ခဲ့ တာဖြစ်ပါတယ်။၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် “လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေး ကော်ပို ရေးရှင်း” (Burma Airways Corporation-BAC)၊ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် “မြန်မာ့လေကြောင်း”(Myanma Airways-MA)၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် “မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်း” (Myanmar National Airlines - MNA)အဖြစ် အဆင့်ဆင့် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့သိရှိရပါတယ်။

-ymg/knl

၁၄ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃

ဓာတ်ရောင်ခြည် စိုးရိမ်မှုများ ကြောင့် ပြင်သစ် နိုင်ငံက အိုင်ဖုန်း ၁၂ ရောင်းချ မှု ကို တားမြစ် ခြင်း သည် ဥရောပ တစ်လွှား သက်ရောက် မှု များ ရှိ နိုင် သည် ဟု ၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ ၊ ဂျာမနီ နှင့် နယ်သာလန် ရှိ အာဏာပိုင်များက သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

အက်ပဲလ်၏ ပြန်လည်ပြုပြင်ပေးမှုများ အလုပ်မဖြစ်လျှင် ပြင်သစ် နိုင်ငံ ရှိ အိုင်ဖုန်း ၁၂ ဖုန်း အားလုံး ကို ပြန်လည်သိမ်းဆည်းပေးရမည်ဟု ၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ၏ အမျိုးသား ဆက်သွယ်ရေးလှိုင်းအေဂျင်စီ ( ANFR) က အင်္ဂါ နေ့ တွင်ပြောကြားပါတယ်။ အိုင်ဖုန်း ၁၂၏ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်း ဓာတ်ရောင်ခြည်က ၄၀ရာခိုင်နှုန်းရှိနေကြောင်း တွေ့ရှိရပြီး ယင်းက တရားဝင်ကန့်သတ်သတ်မှတ်ချက်ထက် ကျော်လွန်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒတ်ခ်ျ ဒစ်ဂျစ်တယ် စောင့် ကြည့် ရေး အဖွဲ့ က ယင်း သည် ANFR အစီရင်ခံ စာ ကို ကြည့်ရှု ခဲ့ပြီး အမေရိကန် နည်းပညာ ကုမ္ပဏီထမှ ရှင်းပြချက် တစ် ခုကို စောင့်နေသည်ဟု ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပြောခဲ့ပါတယ်။

"စံနှုန်းကို ကျော်လွန်သွားပြီ။ ကံကောင်းတာက ကြီးမားတဲ့  လုံခြုံ ရေး အန္တရာယ် မရှိပေမယ့် ကျွန်တော် တို့ အနေနှင့် ထုတ်လုပ်သူ နှင့် မကြာမီ ဆွေးနွေး မှု တစ်ခုလုပ်ပါမယ်" လို့ နယ်သာလန် ဒစ်ဂျစ်တယ်အခြေခံအဆောက်အအုံစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ (အာရ်ဒီအိုင်)က ဒတ်ချ် သတင်းစာ အယ်လ်ဂီမင်းဒက်ဘလက်ကို ပြောပါတယ်။

"နယ်သာလန်နိုင်ငံဟာ ပြင်သစ်လိုပဲ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းတွေကို ဘေးကင်းစွာ အသုံးပြုဖို့ အရေးကြီးတယ်။ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းတွေက ဥရောပစံနှုန်းတွေကို လိုက်နာရမယ်”

ဘယ်လ်ဂျီယံ နှင့် ဂျာမနီ တို့ သည် ကြာသပတေးနေ့တွင် သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် ထုတ်ပြန်ချက်များကို လိုက်ပါထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး  ၊ ပြင်သစ် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း သည် ဥရောပ တစ် ခု လုံး အတွက် လမ်းညွှန်ချက်တစ်ခုဖြစ်နိုင်တယ်ဟု ကွန်ယက်အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေး အငယ်တန်း ဝန်ကြီး ၊ ဂျင်း-နိုရယ် ဘာရော့ က ANFR ၏ အချက်အလက် များ ကို အခြား အီးယူ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များကို ဝေမျှပေးမယ်လို့ပြောကြားပါတယ်။အဲသလိုသာဆိုရင် အက်ပဲလ်အတွက် အခြေအနေတွေပိုကြီးထွားလာစေဖို့ ဦးတည်သွားနိုင်ပါတယ်။

" အက်ပဲလ်အနေနှင့်  နှစ်ပတ်အတွင်း တုံ့ပြန်လိမ့်မယ်လို့မျှော်လင့်ပါတယ်” လို့ သူက ပြင်သစ်သတင်းစာ လီ ပါရီဆန်ကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

"သူတို့က တုန့်ပြန်ဖို့ပျက်ကွက်ခဲ့ရင် အိုင်ဖုန်း ၁၂ အားလုံးကို ပြန်သိမ်းဆည်းဖို့အတွက် အမိန့်ထုတ်ဖို့ ကျွန်တော်ပြင်ဆင်ထားပါတယ်။ ဒီဂျစ်တယ်ဘီလူးကြီးတွေအပါအဝင် အားလုံးအတွက် စည်းမျဉ်းက အတူတူပါပဲ” လို့သူကပြောပါတယ်။

အင်္ဂါ နေ့ တွင် အိုင်ဖုန်း ၁၅ စတင်ရောင်းချ ပြီးနောက် အိုင်ဖုန်း ၁၂ စမတ်ဖုန်းအတွဲများကို ရပ်ဆိုင်း ရန် စီစဉ်ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် အိုင်ဖုန်းအရောင်းအပေါ် သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုမရှိတဲ့သဘောပါ။

သို့သော်  အဖြေရှာမရ၍ ဥရောပတိုက်အနှံ့ ဖုန်းများကို ပြန်သိမ်းဆည်းပါက ယင်းသည် ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးကုမ္ပဏီအတွက် သိသာတဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်စေပါလိမ့်မယ်။

Source Independent

၁၁ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃

မြန်မာနိုင်ငံက ရုရှားရင်းနှီးမြှပ်နှံမည့်သူတွေကို စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ လာရောက်ရင်းနှီးမြှပ်နှံကြဖို့ ဖိတ်ခေါ်လိုက်ပြီး  ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းအသစ်တွေကို ဖန်တီးဖို့ ထောက်ပို့နှင့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစင်္ကြံတွေ တည်ဆောက်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီလို့ မြန်မာ ဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေးနှင့်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချူပ်ကြီးမြထွန်းဦးက ပြောကြားတယ်လို့ ရုရှား RIA သတင်းက ရေးသားလိုက်ပါတယ်။

“ စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်တွေနှင့် စားသောက်ကုန်တွေကို ကျွန်တော်တို့ ထုတ်လုပ်ပြီး ဥရောပအာရှ Eurasian ဈေးကွက်ကို တင်ပို့နိုင်မယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူတွေကို မြန်မာနိုင်ငံလာပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့လယ်ယာထွက်ကုန်တွေကို လာရောက်အကဲဖြတ်ဖို့ ကျွန်တော်ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်” လို့   ရုရှားနိုင်ငံမှာကျင်းပနေတဲ့ (၈)ကြိမ်မြောက် အရှေ့ဒေသစီးပွားရေးဖိုရမ်မှာ ဗိုလ်ချူပ်ကြီး မြထွန်းဦးက ပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနှင့်အိန္ဒိယအကြား မြောက်တောင်စင်္ကြံတစ်ခုတည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် ဒေသအတွင်း ကုန်သွယ်ရေးတွေ တိုးတက်လာလိမ့်မယ်လို့ လည်း ဗိုလ်ချူပ်ကြီးမြထွန်းဦးကပြောပါတယ်။ အဲဒီကမှတစ်ဆင့် တောင်အာရှ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်ရုရှားတို့အကြား ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း တွေနှင့် ထောက်ပို့အချိတ်အဆက်တွေပိုအားကောင်းလာလိမ့်မယ်လို့လည်း သူကဆက်လက်ပြောဆိုတဲ့အကြောင်း သတင်းမှာဖော်ပြ ထားပါတယ်။

၁၁ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃

အမျိးသမီးတစ်ဦး အမေရိကန်နိုင်ငံက Walmart ဆိုင်တစ်ဆိုင်ထဲဝင်ပြီး ဝိုင်ပုလင်းတွေကို စိတ်ဆိုးမာန်ဆိုးနှင့် ရိုက်ခွဲနေတဲ့ ဗွီဒီယို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။

ဘယ်နေရာကဆိုင်မှာ ဘယ်တုန်းကလဲဆိုတာတော့ ဖော်ပြမထားပါဘူး။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေမှာ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုတွေကြောင့် ဝေါလ်မတ်အပါအဝင် အမေရိကန်စတိုးဆိုင်ကြီးတွေမှာ အကြမ်းဖက် ဖျက်ဆီးအလစ်သုတ်မှုတွေတိုးပွားလာတာကို ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အချို့သော နေရာတွေက ဆိုင်တွေဆိုပိတ်ပစ်လိုက်ရတဲ့ အခြေအနေတွေအထိ ကြုံတွေ့နေကြရပါတယ်။

Source : CJ in media

၁၁ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃

ရုရှားနိုင်ငံမှ ရေနံထုတ်ကုန်များ ဝယ်ယူရာတွင် တရုတ်ယွမ်ငွေဖြင့်ပေးချေနေတယ်လို့ မြန်မာနစက ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြား စီးပွားဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဒေါက်တာကံဇော်ကပြောကြားလိုက်တယ်လို့ Sputnik သတင်းအေဂျင်စီက သတင်းရေးသားပါတယ်။ 

မြန်မာနှင့်ရုရှားတို့ဟာ နိုင်ငံတွေရဲ့ငွေကြေးတွေကို အပြန်အလှန်ပြောင်းလဲခြင်းအတွက်လည်း စီစဉ်နေတယ်လို့ ဒေါက်တာကံဇော်က ဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။

“ ကျွန်တော်တို့ဟာ လောလောဆယ် ရူဘယ်ကိုမသုံးသေးဘဲ ယွမ်ကိုသုံးနေပါတယ်။  ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျပ်-ရူဘယ် အပြန်အလှန်ပြောင်းလဲခြင်းသဘောတူညီချက်အတွက် ကြိုးစားဆောင်ရွက်နေကြပါတယ်။ မကြာမီမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးဖို့ရှိနေပါတယ်လို့ ရုရှားနိုင်ငံ ဗလက်ဒီဗိုစတော့ခ်မြို့မှာ အရှေ့ဖျားဒေသ စီးပွားရေးဖိုရမ်တက်ရင်းရောက်ရှိနေတဲ့  ဒေါက်တာကံဇော်က Sputnik ကို ပြောပါတယ်။

အဲဒီအပြင် မြန်မာနိုင်ငံဟာ ရုရှားနှင့် ခရီးသွားကဏ္ဍသဘောတူညီချက်လည်း ယခုဖိုရမ်နှင့်ဆက်စပ်ပြီး မကြာမီ အပြီးသတ်လိမ့်မယ်လို့ သူမျှော်လင့်ထားတယ်လို့လည်း ဒေါက်တာကံဇော်ကပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်စက်တင်ဘာလတုန်းက ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရုရှားထံမှ ရေနံထုတ်ကုန်များကို စတင်ဝယ်ယူနေပြီလို့ Sputnik ကိုပြောခဲ့တယ်လို့ သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

(၈)ကြိမ်မြောက် အရှေ့ဖျားဒေသစီးပွားရေးဖိုရမ်ကို ရုရှားနိုင်ငံ ဗလက်ဒီဗိုစတော့ခ်မြို့ရဲ့ အရှေ့ဖျားဒေသ ဖက်ဒရယ်တက္ကသိုလ်ဝင်းထဲမှာ စင်တက်ဘာ ၁၀ရက်မှ ၁၃ရက်အထိကျင်းပနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှ နစကဝန်ကြီးများတက်ရောက်လျက်ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။

၃ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃

သွားတိုက်ဆေး၊ ချောကလက်၊အဝတ်လျှော်ဆပ်ပြာမှုန့်နှင့် အနံ့အသက်ပျောက်ဆေးခဲတွေစတဲ့ နေ့စဉ်လူသုံးပစ္စည်းတွေကို ယခုအခါ အမေရိကန်ရဲ့ လက်လီအရောင်းဆိုင်တွေမှာ တစ်နေ့တစ်ခြား သော့ခတ်ရောင်းချနေရတာ တိုးပွားလာနေတယ်လို့ အေအက်ဖ်ပီသတင်းကရေးသားပါတယ်။ ဒါဟာ လူနေမှုစရိတ်တွေ အမေရိကန်မှာ မြင့်တက်လာနေတာကို စားသုံးသူတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့အတွက် အသေးအဖွဲအလစ်သုတ်တဲ့သူတွေနှင့် ဂိုဏ်းဖွဲ့ပြီး အရောင်းဆိုင်တွေမှာ အုပ်စုလိုက်အလစ်သုတ်တာတွေ များ လာတာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

အဲဒီအလစ်သုတ်သူတွေများလာတာကြောင့်  အမေရိကန်ရဲ့ အထင်ကရ လက်လီကုန်စုံဆိုင်ကြီးတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဝေါလ်မတ်နှင့် တားဂက်၊ ဆေးဆိုင်အရောင်းဆိုင်တွဲတွေဖြစ်တဲ့ စီဗွီအက်စ်နှင့် ဝေါဂရင်း၊ အိမ်အလှပြုပြင်ဆိုင်ဖြစ်တဲ့ ဟုမ်းဒီပို့တ်နှင့် ဖိနပ်ဆိုင် ဖု(တ်)လော့ကာတို့ဟာ စိုးရိမ်ပူပန်   နေကြပါ  တယ်။

“ လက်လီဆိုင်တော်တော်များများအပေါ်  ဂိုဏ်းဖွဲ့ခိုးယူကြတာနှင့် အလစ်သုတ်တာတွေ ရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုက ပိုမိုးဆိုးရွားလာနေပါတယ်” လို့ ဒစ်ခ် အားကစားပစ္စည်းလုပ်ငန်းက အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် လောရင်းဟိုဘတ်က အေအက်ဖ်ပီကိုပြောပါတယ်။

ဒုတိယလေးလပတ်ရဲ့ ကုမ္ပဏီကုန်စာရင်းမှာ အလစ်သုတ်တာတွေရဲ့ အကျိုးဆက်က အတော့်ကို သက်ရောက်နေတယ် လို့လည်း သူမကဆက်ပြောပါတယ်။

“ ဒီနှစ်ပထမငါးလမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့စတိုးဆိုင်တွေမှာ အကြမ်းဖက်မှု ဒါမှမဟုတ် အကြမ်းဖက် ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနှင့်တွဲပြီး အလစ်သုတ်တာတွေဟာ ၁၂၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးပွားလာတယ်” လို့ တားဂက် ကုမ္ပဏီရဲ့ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် ဘရီယန်ကော်နယ်လ်ကလည်း ပြောပါတယ်။

“ ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့ဟာ လက်လီဆိုင်အလစ်သုတ်တာတွေနှင့် ဂိုဏ်းဖွဲ့အလစ်သုတ်မှုခင်းကျူးလွန် တာတွေကို လက်မခံနိုင်စရာ ပမာဏတစ်ခုအထိ ဆက်ရင်ဆိုင်နေကြရဦးမှာပဲ” လို့ သူကဖြည့်စွက် ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၈လက အတိုးနှုန်းတွေဟာ သုညနားကပ်နေရာကေန ၅.၅ ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်မြင့်တက် လာပြီး ဒါဟာ ၂၂နှစ်အတွင်း အမြင့်မားဆုံး အဆင့်ရောက်လာတာပါ။ မူဝါဒချမှတ်သူတွေဟာ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ဘယ်လိုတိုက်ဖျက်ရမယ်ဆိုတာ နည်းလမ်းရှာနေပါတယ်။

ချေးငှားစရိတ်တွေမြင့်တက်လာတာကြောင့် ကုမ္ပဏီတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေတိုးချဲ့ဖို့ ဈေးတွေပိုကြီးလာတာနှင့်ရင်ဆိုင်နေကြရပါတယ်။စားသုံးသူတွေဟာလည်း အသုံးအစွဲကျုံလာ နေကြပါတယ်။

အမျိုးသားလက်လီလုပ်ငန်းဖက်ဒရေးရှင်းရဲ့ ၂၀၂၂ လက်လီလုပ်ငန်းလုံခြုံရေးဆန်းစစ်ချက်အရ လက်လီလုပ်ငန်းတွေဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် တစ်နှစ်တည်းမှာတင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၄.၅ ဘီလျံ ဆုံးရှုံးခဲ့ကြတယ်လို့ဆိုပါတယ်။

လက်လီလုပ်ငန်းတွေကျုံလာရတဲ့အထဲမှာ  ဝန်ထမ်းတွေခိုးတာ၊ ပစ္စည်းအလစ်သုတ်တာတွေနှင့် အုပ်ချုပ်မှု အမှားတွေကြောင့်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။

အဲဒါတွေကြောင့် စတိုးဆိုင်တွေဟာ ဒိုးယိုပေါက်မြင်ရတဲ့ နံရံတွေကို တပ်ဆင်လာရပြီး ပစ္စည်း စင်တွေကိုလည်း သော့တွေတွဲခတ်ထားရပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ခါဆို ရေခဲသေတ္တာနှင့်ချိန်းကြိုးတွေ တွဲချိတ်သော့ခတ်တာတွေပါလုပ်ဆောင်ကြရပါတယ်။ ပြီးတော့မင်းလမ်းတွေမှာ ဝန်ထမ်းတွေ အတွက် လူခေါ်ဘဲလ်ခလုတ်တွ ပြန့်ကျဲတပ်ဆင်ထားနေရတယ်လို့ အေအက်ဖ်ပီသတင်းမှာ ရေးသားထားပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီလိုလုံခြုံမှုအစီအမံဟာ ထိရောက်တဲ့ကာကွယ်မှုမပေးနိုင်သေးပါဘူး။

ဇွန်လတုန်းက နယူးယောက်ပြည်နယ်၊ကွင်းစ်က ဝေါဂရင်း ဆိုင်ခွဲတစ်ခုမှာ ခေါင်းစွပ်ဂျာကင်   ဝတ်ထားပြီး နှာခေါင်းစည်းတပ်ထားတဲ့ အမျိုးသားတစ်ဦးဟာ ဈေးဝယ်တွေနှင့် ဝန်ထမ်းတွေ မျက်စေ့အောက်မှာတင် မီးမှုတ်စက် blowtorch ကို အသုံးပြုပြီး သော့အိမ်ကို အရည်ဖျော်ပြီး ပစ္စည်းတွေကို အိတ်ထဲထည့် ပိုက်ဆံမရှင်းဘဲ ထွက်သွားခဲ့ပါတယ်။

အချို့လက်လီဆိုင်တွေက အန္တရာယ်ပြုလာမှာကို စိုးရိမ်တဲ့အတွက် အကယ်၍ အလစ်သုတ်တာတွေတွေ့ရင် အဲဒီသူတွေကို ဘာမှ မနှောက်ယှက်နှင့်၊ရဲကိုလည်းမခေါ်နှင့်လို့ မှာထားတယ်လို့ မီဒီယာသတင်းတွေကဆိုပါတယ်။

အချို့ကတော့ ဆိုင်အချို့ကိုပိတ်ပစ်ဖို့စဉ်းစားနေကြပါတယ်။ ဂျိုင်းယန့်လုပ်ငန်းဟာ အလစ်သုတ်မှုနှင့်အကြမ်းဖက်မှုတွေ သိသိသာသာဆိုးရွားနေတဲ့ ဝါရှင်တန်က စူပါမားကက်တစ်ခုကို ပိတ်ဖို့ အတော်ကြီးကို စဉ်းစားနေပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ဖို့ အတော်ခက် တယ်လို့ အဲဒီလုပ်ငန်းရဲ့ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက အေအက်ဖ်ပီကိုပြောပါတယ်။

ဝေါဂရင်းဟာ အလစ်သုတ်မှုတွေကြောင့် အမြတ်မထွက်နိုင်တော့လို့  ၂၀၂၁ ခုနှစ်တုန်းက ဆန်ဖရန်စစ္စကိုက ဆိုင်ငါးဆိုင်ကို ပိတ်ပစ်ခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီနှစ်မှာပဲ ဝေါမတ်ဟာ ဆိုင်လေးဆိုင်ပိတ်ခဲ့ရပါတယ်။

“ဒီနှစ်နည်းနည်းလျော့သွားတယ်၊မနှစ်က တိုးလာတယ်။ တစ်နိုင်ငံလုံးတော့ မတူကြဘူး” လို့ ဝေါမတ်ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးအရာရှိချုပ် ဂျွန်ရိန်းနေက အေအက်ဖ်ပီကိုပြောပါတယ်။

လျှပ်တစ်ပြက်လုယူမှုတွေဖြစ်တဲ့ အုပ်စုလိုက် စတိုးဆိုင်ကို ဝုန်းခနဲရောက်ချလာပြီး ပစ္စည်းတွေ ရသလောက်ကောက်ထည့်ပြီးထွက်ပြေးသွာတာမျိုးတွေကိုလည်း အွန်လိုင်းမှာ ပို့စ်ရေးတင်သူတွေ ရှိနေကြပါတယ်။

ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်နေ့က လော့အိန်ဂျလိမှာရှိတဲ့ နော့ဒ်စတုမ်းစတိုးဆိုင်မှာ  နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ထားတဲ့ လူ၃၀ ဦးခန့်က တန်ဖိုးကြီး ပစ္စည်းတွေ ဒေါ်လာ သုံးသိန်းဖိုးခန့်ကို အလစ်သုတ်ကာ အစောင့်ကိုလည်း စပရေးနှင့်ပက်သွားတယ်လို့ ရဲကပြောပါတယ်။

Source AFP