၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃

ကာလရှည်ကြာ နှောင့်နှေးနေခဲ့တဲ့ တက်စ်လာရဲ့ ဆိုင်ဘာထရပ် Cybertruck လျှပ်စစ်ကားကို တက္ကဆပ်ပြည်နယ် ဩစတင်မှာ ကြာသပတေးနေ့က ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီကားဟာ ဈေးနှုန်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၀,၉၉၀ကနေ ၉၉,၉၉၀ ကြားရှိမယ်လို့ တက်စ်လာပိုင်ရှင် အီလွန်မတ်စ်ကပြောပါတယ်။ အဲဒီဈေးနှုန်းဟာ ၂၀၁၉တုန်းက သူပြောဖူးထက်ဈေးထက်များနေပါတယ်။

ဆိုက်ဘာထရပ်ကို တောက်ပြောင်တဲ့ သံမဏိနှင့်တည်ဆောက်ထားပါတယ်။ မှန်တွေက သံချပ်ကာကားမှန်က အမြန်နှုန်း တစ်နာရီ မိုင်၇၀နှင့်လာတဲ့ ဘေ့စ်ဘောတစ်လုံးကို ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး ကလပ်စ်ဖိုးအသံလုံမှန်က ကားအတွင်းခန်းထဲမှာ အာကာသထဲရောက်နေရသလို တိတ်ဆိတ်အေးချမ်းစေမယ်လို့ တက်စ်လာက ဆိုထားပါတယ်။ကားရဲ့ ပုံစံက ၁၉၇၇ခုနှစ် ဂျိမ်းစ်ဘွန်းရုပ်ရှင် "The Spy Who Loved Me” ဇာတ်ကားထဲက ကားကနေ ရေငုပ်သင်္ဘောဖြစ်သွားတဲ့ ဒီဇိုင်းကို ခံစားပုံစံထုတ်ထားတာဖြစ်တယ်လို့ မတ်စ်က ဆက်ပြောပါတယ်။

အသုံးပြုတဲ့ သတ္တုအမျိုးအစားနှင့် သမားရိုးကျမဟုတ်ဘဲ ရှေ့ပြေးလှတဲ့ စတိုင်တွေကြောင့် ပိုရှုပ်ထွေးပြီး ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်တွေ ပိုတက်လာ တာဖြစ်ပါတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေကပြောပါတယ်။

ဒါပေမယ့် မတ်စ်ကတော့ သူ့ရဲ့ ဆိုက်ဘာထရပ်ကားဟာထရပ်ကားတစ်စီးထက်ပိုတယ်။ ပြိုင်ကားတစ်စီးထက်ပိုမြန်တယ်” လို့ ပြောဆိုပါတယ်။

ဆိုက်ဘာထရပ်ဟာ အားတစ်ကြိမ်အပြည့်သွင်းပြီးရင် မိုင်၃၄၀ခန့် မောင်းနှင့်နိုင်ပါတယ်။ ဘက်ထရီအပိုထပ်တပ်ရင် မိုင်၄၇၀ အထိမောင်းနှင်နိုင်အောင်လုပ်ထားပါတယ်။ ၂၀၁၉တုန်းကတော့ အီလွန်မတ်စ်ကဒီကားကို မိုင်၅၀၀အထိမောင်းနိုင်မယ်ပြောထားတာပါ။

ဆိုက်ဘာထရပ်ဟာ လေးနှစ်နီးပါးအတွင်း တက်ဆ်လာရဲ့ ပထမဆုံးထွက်ပေါ်လာတဲ့ မိုဒယ်အသစ်ဖြစ်ပါတယ်။

 Source Reuters/Tesla website

၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃

ကေပေါ့တ် BIGBANG အဖွဲ့သားတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဂျီဒရယ်ဂွန် G-Dragon ရဲ့ ဆံပင်နမူနာကိုယူပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး အသေးစိတ်စစ်ဆေးမှုတစ်ခုကို တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ မှုခင်းဆေးပညာဌာနက စစ်ဆေးခဲ့ရာ နဂ္ဂတစ်အဖြေ ထွက်ရှိတယ်လို့  အရာရှိတွေက နိုဝင်ဘာ ၂၀ ရက် တနင်္လာနေ့ကပြောပါတယ်။

အမျိုးသားမှုခင်းဆေးပညာဌာနက လတ်တလောအဖြေရလာဒ်ကပို အင်ချီယွန်မြို့ပြရဲဌာနကို အကြောင်းကြား ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဆိုတော်ရဲံလက်သည်း ခြေသည်းတွေကို စစ်ဆေးအဖြေထုတ်ဖို့တော့ လိုပါသေးတယ်။

ဂျီဒရယ်ဂွန်လို့သိကြတဲ့ အမည်ရင်း ကွမ်ဂျီယွန်း Kwon Ji-yong ဟာ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်နေ့က မူးယစ်ဆေးဝါး တရားမဝင်သုံးစွဲတယ်ဆိုကာ အမှုဖွင့်ခံရပြီးနောက် နိုင်ငံကထွက်မသွားဖို့ တားမြစ်လည်းခံခဲ့ရပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်က သူ့ကို ပထမဆုံမေးမြန်းမှုတွေပြုလုပ်စဉ်အတွင်း စစ်ဆေးထားတဲ့ အဖြေ ယခုထွက်ရှိလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အသေးစိတ်ထပ်သိရအောင်လို့ သူတို့က အဆိုတော်ရဲ့ ဆံပင်နှင့် လက်သည်းခြေသည်းတွေကို မှုခင်းဆေးပညာဌာနကိုပေးပို့ထားတာပါ။

မူးယစ်ဆေးဝါးကို မစစ်ဆေးခင် ငါးရက်နှင့် ၁၀ရက်အတွင်းသုံးစွဲခဲ့လျှင် စစ်ဆေးရင် ပေါ့စတစ်အဖြေပေါ်မှာပါ။  ဒါပေမယ့် မူးယစ်ဆေးဝါးကိုအကြာကြီးသုံးစွဲတဲ့ကိစ္စတွေမှာတော့ တိကျမှန်ကန်တဲ့အဖြေရဖို့ ခက်ခဲလှပါတယ်။

ဆံပင်ကိုစစ်ဆေးလို့ရတဲ့အဖြေဟာ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်အနေနှင့် တစ်နှစ်အတွင်းမူးယစ်ဆေးဝါးသုံးမသုံး သိနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဆံပင်အတိုအရှည်ပေါ်တော့မူတည်ပါတယ်။ လက်သည်းခြေသည်းကိုစစ်ဆေးရင်တော့ လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးလ ခြောက်လခန့်က သုံးမသုံးအဖြေထွက်ပါတယ်။

ရဲတွေအနေနှင့် ပိုပြီးသေချာအောင် ကျန်တဲ့ စစ်ဆေးချက်အဖြေတွေမရခင်မှာ သူ့ကို အခြား အထောက်အထားတွေ ဆက်လက်စစ်ဆေးဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၁၁ခုနှစ်တုန်းက ဂျီဒရယ်ဂွန်ဟာ ဆေးခြောက်သုံးစွဲခဲ့ပေမယ့် သူက ဘာမှန်းမသိခဲ့လို့ပါလို့ပြောတဲ့အတွက် အမှုစွဲ အရာရှိတွေက အမှုကိုပြန်ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့ပါသေးတယ်။

Source Yna

၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃

ကိုလံဘီယာ စူပါစတားအဆိုတော် ရှာကီးယားသည် အခွန်လိမ်လည်မှုနှင့် စပိန်နိုင်ငံ ဘာစီလိုနာမှာ တနင်္လာနေ့ နိုဝင်ဘာ ၂၀ရက်က တရားရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ စပိန်တရားလိုရှေ့နေတွေက ဂရမ်မီဆုရှင်ဖြစ်တဲ့ သူမကို ထောင်(၈)နှစ်ကျော် ကျခံရအောင် ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ အသက် ၄၆နှစ်အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ရှာကီးယားဟာ ၂၀၁၂ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ခုနှစ်အထိ ရရှိခဲ့တဲ့ဝင်ငွေအပေါ် လိမ်လည်ခဲ့တယ်လို့ သူတို့က စွပ်စွဲထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရှာကီးယားက အဲဒါတွေကို ငြင်းဆိုလိုက်ပြီး သူမအနေနှင့် စပိန်ကို ၂၀၁၅ခုနှစ်ရောက်မှသာ လုံးဝရွှေ့ပြောင်းခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ချေပပြောဆိုထားပါတယ်။

ယခုအမှုမှာ “Hips Don't Lie"၊"Whenever, Wherever" နှင့် ၂၀၁၀ ကမ္ဘာ့ဖလားသီချင်း "Waka Waka"တို့နှင့် အကြီး အကျယ်ပေါက်ခဲ့တဲ့ အဆိုတော်ရှာကီးယားအနေနှင့် ၂၀၁၂ခုနှစ်မှ  ၂၀၁၄ ခုနှစ် အတွင်း စပိန်မှာ အချိန်ဘယ်လောက် နေခဲ့သလဲဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်နေပါတယ်။

စပိန်အာဏာပိုင်တွေကတော့ သူမဟာ အဲဒီကာလအတွင်းမှာ အချိန်တစ်ဝက်ကျော် စပိန်မှာနေခဲ့တာဖြစ်လို့ စပိန်ကို အခွန်ဆောင်ရမယ်လို့ စွပ်စွဲပြောဆိုထားပါတယ်။သူမဟာ အက်စီဘာစီလိုနာက နောက်တန်းကစားသမား Gerard Pique နှင့် ဇာတ်လမ်း လူသိရှင်ကြား ဖြစ်ပြီးနောက် စပိန်ကို ၂၀၁၁ မှာ ပြောင်းလာတယ်လို့ စပိန်အာဏာပိုင်တွေက ပြောထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၅ခုနှစ်အထိ ဘာဟာမားမှာ တရားဝင်အခွန်ဆောင်ရာနေရပ်အဖြစ်သူမက ဆက်လက်ထားရှိခဲ့ပါတယ်တဲ့။ သူမဟာ ဝင်ငွေခွန်သက်သာတဲ့နိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီအတွဲကြီးလိုက် အသုံးပြုခဲ့ပြီး စပိန်မှာ အခွန်မပေးရအောင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်လို့လည်း တရားစွဲရှေ့နေတွေက ပြောကြပါတယ်။

သူတို့က ရှာကီးယားအပေါ် ထောင်ဒဏ် (၈)နှစ်နှင့် (၂)လ ၊ ဒဏ်ကြေးငွေ ယူရို ၂၄သန်း ခန့် (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၄သန်း) ဆောင်ရအောင် ကြိုးစားနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ရှာကီယားရဲ့ရှေ့နေတွေကတော့ သူမဟာ ၂၀၁၄ခုနှအထိ နေရာအတည်တကျမနေဘဲ လှည့်လည်သွားလာနေတဲ့ အချိန်ဖြစ်ပြီး သူမရဲ့ ဝင်ငွေအများစုဟာ နိုင်ငံတကာခရီးလှည့်ဖျော်ဖြေရေးတွေက ရရှိခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ ၂၀၁၅ ဇန်နဝါရီလကျမှသာ သူမရဲ့ ဒုတိယကလေးမမွေးခင်ကလေးမှာ ဘာစီလိုနာကို အပြီးရွှေ့ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့လည်း သူတို့ကဆိုပါတယ်။

“  သူတို့ တရားမစွဲခင်အထိ ကျွန်မပေးစရာရှိတာ အကုန်ပေးပြီးပြီ။အဲဒါကြောင့် ဒီကနေ့မှာ သူတို့ကိုပေးစရာ သုညပဲ” လို့ အဆိုတော်ရှာကီးယားက အယ်လ်မဂ္ဂဇင်းကို ၂၀၂၂မှာ အင်တာဗျူးဖြေခဲ့ပါတယ်။

သူမဟာ ၂၀၂၂ ဇွန်မှာ Pique နှင့် ကွဲခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ လူသိအများဆုံးဆယ်လီစုံတွဲတွေထဲက တစ်တွဲရဲ့ ဆယ်စုနှစ်တစ်စု ကြာ ဇာတ်လမ်းအဆုံးသတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်သူမဟာ သားနှစ်ဦးဖြစ်တဲ့ မီလန်နှင့်ဆာရှာနှင့်အတူ မီယာမီကို ဧပြီလာမှာ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

Source: NDTV

၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃

မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်က ပြည်တွင်းမီဒီယာအချို့နှင့်တွေ့ဆုံကာ ဘဏ်များနှင့်ပတ်သက်သည့် ကောလာဟလများနှင့် ယင်းတို့ကို တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများအပါအဝင် ဘဏ်ကိစ္စများကို အမေးအဖြေပြုုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ ထိုတွေဆုံ   မေးမြန်းမှုအပြည့်အစုံမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်။

၁) မေး။ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း ဘဏ်များရှေ့တွင် ပြည်သူများ ငွေထုတ်ယူနိုင်ရေးအတွက် တန်းစီ နေတာ နေရာတော်တော်များမှာ တွေ့ရပါတယ်။ ဘာကြောင့်လို့ ပြောချင်ပါသလဲ။

ဖြေ။ လတ်တလောဖြစ်ပေါ်နေသောအခြေအနေများကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ် အေးချမ်းသာယာမှုနှင့် စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုကို မလိုလားသော သတင်းမီဒီယာများ၊ အကြမ်းဖက်အုပ်စုများနှင့် ၎င်းတို့ကိုထောက်ခံ  အားပေးသူများကလူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာ များတွင်သတင်းတု၊ သတင်းအမှားများကို လှုံဆော်ရေးသားမှုများအား ဆက်တိုက်ပြုလုပ်နေခဲ့ပြီး၊ ယင်းသတင်းများအနက် နယ်ဘဏ်ခွဲအချို့မှာ ... လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်း သူများကအကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်လုယက်ဖျက်ဆီးမှုများကိုအခွင့်ကောင်းယူ၍ အဆိုပါသတင်းများကို ဓါတ်ပုံများနှင့်   တကွဖော်ပြပြီး ပြည်သူများက ဘဏ်များမှ ငွေများ ထုတ်ယူ၍မရတော့သယောင် သွေးထိုးလှုံဆော်ရေးသားမှုများကြောင့် ပြည်သူများစိုးရိမ် ပူပန်မှုများမြင့်တက်ကာ ဘဏ်များမှငွေများကို လိုသည်ထက်ပို၍ ထုတ်ယူနေခြင်းလို့ ပြောကြားလိုပါတယ်။

၂)မေး။ယခုလတ်တလောအခြေအနေများအရ ဗဟိုဘဏ်အနေဖြင့် ဘဏ်တွေမှာ အများပြည်သူ ငွေသားထုတ်ယူမှုအပေါ် ကန့်သတ်လိုက်ပြီဆိုတာ ဟုတ်ပါသလား။

ဖြေ။ မဟုတ်ပါ။ ပြည်သူတွေရဲ့ အပ်နှံငွေအပေါ် ငွေထုတ်ယူနိုင်ရေးအတွက် ဘဏ်များမှ ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှလည်း ပြည်သူမှအပ်နှံထားသည့် ငွေများအဆင်ပြေပြေထုတ်ယူနိုင်ရေးအပေါ် ပံ့ပိုး ကူညီပေးလျက်ရှိပါတယ်။

၃)မေး။Special Account တွေကနေ အချိန်မရွေး ငွေကြိုက်သလောက် ထုတ်ယူနိုင်တယ်လို့ နားလည်ထားပါတယ်။ ဒီရက်ပိုင်း Special Account တွေမှ ငွေထုတ်ယူမှုကန့်သတ် လိုက်ကြောင်း သတင်းများထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ မှန်ပါသလား။ မြေပြင်မှာ ငွေသွား ထုတ်တဲ့အခါမှာ တန်းစီနေပြီး . ကိုယ့်အလှည့် ရောက်သည့်အခါမှာ လိုချင်သလောက်မရ တော့ခြင်း၊ နောက်ရက်မှ လာထုတ်ရန် ထပ်မံချိန်းဆိုခြင်းများ ကြုံတွေ့နေရသည့်အပေါ် ဘာများပြောချင်ပါသလဲ။

ဖြေ။ အပ်နှံငွေရဲ့အနေအထားအရ New Account (Special Account) ဆိုပါက ငွေသားထည့်သွင်းခဲ့သည့်ပမာဏအတိုင်း ငွေသားထည့်သွင်းခဲ့သည့် ဘဏ်များမှာ ပြန်လည် ထုတ်ယူနိုင်ပါတယ်။ ငွေထုတ်ယူသူများပါက ဘဏ်အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ငွေသိုလှောင်ခန်းအကျယ်အဝန်းပေါ်မူတည်၍ ငွေသားများထားရှိရသည့်အတွက် ထုတ်ပေးရန် ငွေပမာဏ များကိုစီစဉ်ဖို့လိုအပ်တာကြောင့်  မိမိငွေထုတ်ယူလိုသည့်ပမာဏကို ဘဏ်သို့ကြိုတင် အသိပေး အကြောင်းကြားထားရင် အဆင်ပြေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၄)မေး။မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ ငွေထုတ်ကန့်သတ်ချက် မထားရှိဘဲ ငွေသားထုတ်ပေးခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိတယ်လို့ပါရှိပေမယ့် လက်တွေ့ သွားရောက်ထုတ်ယူသည့်အခါတွင် အချို့ပုဂ္ဂလိကဘဏ်တွေမှာ ကန့်သတ်ချက် တွေရှိနေလို့ ဒီအပေါ်မှာ ဘာများပြောကြားလိုပါသလဲ။

ဖြေ။ အများပြည်သူအနေဖြင့် မိမိအပ်နှံထားသည့် အပ်နှံငွေအမျိုးအစားပေါ် မူတည်ပြီး ဘဏ်မှ ငွေထုတ်ယူရာမှာ ကွဲပြားမှုများရှိနိုင်ပါတယ်။ Special Account ဆိုပါက မိမိငွေသား ထည့်သွင်းခဲ့သည့် ပမာဏအတိုင်း ငွေသားထုတ်ယူနိုင်ပါတယ်။ ငွေစုဘဏ်စာရင်း (Saving Account) ဆိုပါက တစ်ပတ်တစ်ကြိမ် ငွေထုတ်ယူမှု ဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ် ပါတယ်။ စာရင်းသေအပ်ငွေ (Fixed Deposit) ဖြစ်ပါက သက်တမ်းပြည့်မည့် အချိန်မှသာ ငွေထုတ်ယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ Saving Account အပါအဝင် အပ်ငွေစာရင်းအဟောင်းများ နှင့်ပတ်သက်၍ ဘဏ်များမှငွေထုတ်ယူရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ငွေသားစီမံခန့်ခွဲမှုအဆင်ပြေစေရေး အစီအစဉ်သတ်မှတ်ချက် ပါအတိုင်း ငွေသားထုတ်ယူမှုအပြင် ပြည်သူများအနေဖြင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းလမ်းများဖြစ် သောမိုဘိုင်းဘဏ်လုပ်ငန်း၊ အင်တာနက်ဘဏ်လုပ်ငန်းများ၊ Account Transfer များ ဖြင့်ဘဏ်ဝန်ဆောင်မှုများအား အကန့်အသတ်မရှိ ဆောင်ရွက်နိုင်ပါတယ်။

၅)မေး။ပြည်တွင်း/ပြည်ပမီဒီယာများနှင့် လူမှုကွန်ယက်များတွင် သွေးထိုးလှုံဆော်မှုနှင့် ဝိသမ လောဘသားများ၏ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာသွေးထိုးမှုများကြောင့် ပုံမှန်ပြန်လည်လည်ပတ် နေသည့် ဘဏ်တွေမှာ ပြည်သူတွေ စိုးရိမ်တကြီး ငွေတွေထုတ်ပါတယ်။ ဘဏ်တွေ မပြိုလဲဖို့နှင့် ပြည်သူတွေရဲ့ အပ်နှံငွေတွေ မဆုံးရှုံးစေဖို့ ဗဟိုဘဏ်က ဘယ်လိုအာမခံ ချက်တွေ ပေးဖို့ရှိပါသလဲ။

ဖြေ။ ဗဟိုဘဏ်က အပြည့်အဝအာမခံထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကာလတွင်သာမက ကောလဟလဖြစ်တိုင်း ဗဟိုဘဏ်က ပြည်သူများ၏ အပ်နှံငွေအပေါ် အပြည့်အဝ အာမခံရှိသည်ကို အကြိမ်ကြိမ်ပြောကြားခဲ့ပါကြောင်း၊ ဘဏ်များက အဆိုပါအပ်နှံငွေများ ပြန်လည်ထုတ်ပေးနိုင်ရန် ဗဟိုဘဏ်၌ အနည်းဆုံးထားရှိရမည့် သီးသန့်ငွေလိုအပ်ချက်ကို အပ်နှံထားရှိလျက်ရှိရာ လက်ရှိတွင် ဘဏ်များက အနည်းဆုံးလိုအပ်ချက်ထက်ပို၍ ဗဟို ဘဏ်ထံ အပ်နှံထားပါကြောင်း၊ ဒါ့အပြင် ပြည်သူလူထုအား ငွေပြန်လည်ထုတ်ပေးနိုင်ရန် ငွေကြေးလွယ်ကူမှုအချိုးများဖြင့်လည်းစောင့်ကြပ်ထိန်းကျောင်း လျက် ရှိရာဘဏ်များ အနေဖြင့် အပ်နှံငွေများ အပြည့်အဝ ပြန်လည်ထုတ်ပေးဖို့ အဆင်သင့်ရှိပါကြောင်း၊ ဗဟိုဘဏ်အနေဖြင့် ဘဏ်များကိုစောင့်ကြည့်ကြပ်မတ်လျက်ရှိသောကြောင့် ဘဏ်များအနေဖြင့်လည်းအဆင်ပြေချောမွေ့စွာ သတ်မှတ်စည်းကမ်း  ချက်များနှင့်အညီ ဆက်လက်ဝန်ဆောင်မှုပေးလျက်ရှိသည့်အတွက် ပြည်သူများ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုမရှိဘဲ ပုံမှန်အတိုင်း ဘဏ်လုပ်ငန်းဝန်ဆောင်မှုများ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါတယ်။

၆။မေး။ဘဏ်ကပိုက်ဆံတွေ အလုအယက်ထုတ်အောင် ... ကောလဟလတွေထုတ်ပြီး ရွှေနှင့် ဒေါ်လာဈေးကို ဆွဲတင်နေတဲ့သူတွေကို ထိထိရောက်ရောက်အရေးယူမည့် အစီအစဉ်များ ရှိပါသလား။

ဖြေ။ ဘဏ်တွေမှာ ငွေကြေးခဝါချမှုဗဟိုအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသည့် ငွေကြေး ကျပ်သန်း ထက်ကျော်လွန်၍ ထုတ်ယူသည့်ပမာဏအားလုံးကို ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းထောက်လှမ်း ရေးအဖွဲ့ (FIU)ထံပေးပို့ရကြောင်း၊ ယခုငွေထုတ် များနေသည့်လူများအားလုံးကို ဗဟိုဘဏ်၊ စစစ၊ FIU တို့က အနီးကပ်ကြီးကြပ်စောင့်ကြည့်နေတာဖြစ်၍ ဈေးကစားမှုများ ပါဝင်ပတ်သက်နေပါက ထိရောက်စွာ အရေးယူသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ဘဏ်တွေထံမှ ပြည်သူတွေ ငွေထုတ်  ယူရန် လှုံဆော် ရေးသား၊ဝါဒဖြန့်နေသူများကိုလည်း ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဖော်ထုတ်အရေးယူပြီး ထိရောက် ဟန့်တားသော  ပြစ်ဒဏ်များ ချမှတ်နိုင်ရန်တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်းပြောကြားလိုပါ   တယ်။

၇)မေး။ပြည်သူတွေက စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေမြင့်တက်မှုအပေါ် ဗဟိုဘဏ်အနေဖြင့် မည်သည့် သတင်း စကားပါးလိုပါသလဲ။

ဖြေ။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ငွေသားသုံးစွဲမှုလျှော့ချပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ်ပေးချေမှုများ တိုးတက်စေရန်အတွက် ဒစ်ဂျစ်တယ်ပေးချေမှုနည်းလမ်းများဖြစ်သည့် အီလက်ထရောနစ် ကတ်များဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဘဏ်များ၏ မိုဘိုင်းဘဏ်လုပ်ငန်းနှင့် မိုဘိုင်း Pay များ၊ အင်တာနက်ဘဏ်လုပ်ငန်း၊ မိုဘိုင်း Wallet များအသုံးပြု၍ အများပြည်သူအနေဖြင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းလမ်းများအသုံးပြုပြီး လုံခြုံစိတ်ချသည့် စရိတ်စကသက်သာစွာဖြင့် အကျွမ်းတဝင်ကောင်းမွန်စွာ လည်ပတ်ပြီး ငွေပေးချေမှုပြုလုပ်နိုင်ရန် ပြည်သူများက သုံးစွဲနေပြီး တိုးတက်မှုများလည်း နေ့စဉ် တွေ့ရှိနေရပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဘဏ်စနစ်ကို ကောင်းမွန်စွာ ... အသုံးပြုနေသည့် လုပ်ငန်းရှင်ကြီးများနှင့် ကုန်သည်များသာမက ကျေးလက် ဒေသရှိ ပြည်သူများကလည်း (ဥပမာ KBZ Pay ) ကို လူကြီးလူငယ်များက အကျွမ်းတဝင် အသုံးပြုနေပြီးဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ   ကောလဟလနှင့် ငွေကြေးစနစ်ကို မတည်ငြိမ်အောင် နှောက်ယှက်နေသော အဖျက်မီဒီယာများကြောင့် ပြည်သူများ အနေဖြင့် အဖျက်မီဒီယာများ၏ သွေးထိုးလှုံဆော်မှုများကို ယုံကြည်ပြီး ငွေသားကိုင်ဆောင်မှုကို ပြန်လည်၍ လိုက်ပါရန်  မလိုအပ်ပဲ ပုံမှန်အတိုင်း မိမိတို့၏ ဘဏ်စနစ်နှင့် ငွေပေးချေမှုများကို ဆက်လက်သုံးစွဲရန် လိုအပ်ပါတယ်။

ဘဏ်စနစ် ခိုင်မာယုံကြည်မှုရှိရန် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေများကို အခြေခံပြီး စောင့်ကြပ်ကြီးကြပ် နေသည့်အတွက် အများပြည်သူ၏ အပ်နှံငွေများ ဆုံးရှုံးမှုမရှိနိုင်ပါကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ကအပြည့်အဝ အာမခံပါကြောင်း၊ ဘဏ်များနှင့် ဗဟိုဘဏ်ထံတွင် ငွေသားအလုံအလောက် ရှိပါကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ်လုပ်ငန်  းစနစ်သည် ဘဏ်ခွဲအချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ဝန်ဆောင်မှု ပေးသည့် (Core Banking System) အသုံးပြုလျက်ရှိပါတယ်။ ဘဏ်ခွဲတစ်ခုခု၏ ဝန်ဆောင်မှုသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်ရပ်တန့်သွားပါက ပြည်သူများအနေဖြင့် အပ်ငွေများ  ထုတ်ယူ၍ မရတော့သည့်အခြေအနေမျိုး ဖြစ်ပေါ်သွားမည်မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ မည်သည့် ဘဏ်ခွဲတွင်မဆို ဘဏ်လုပ်ငန်းဝန်ဆောင်မှုများရယူနိုင်ပြီး၊ မိမိအပ်နှံထားသည့် အပ်ငွေ အမျိုးအစားအလိုက် ငွေသားထုတ်ယူနိုင်ပါတယ်။

ဘဏ်များတွင် ယုံကြည်စိတ်ချစွာ အပ်နှံထားခြင်းသည် မည်သည့်အခြေအနေ၊ မည်သည့် အချိန်တွင်မဆို မိမိ၏ငွေပင်ဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါငွေများသည် ကိန်းဂဏန်းအတိအကျ၊ ပိုင်ရှင် အမည်အတိအကျဖြင့်ရှိနေကာ . မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ တာဝန်ယူမှုနှင့် အကာ အကွယ်ပေးမှုအပြည့်အဝရရှိနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ယခင်အတွေ့အကြုံများအရ ကောလဟလများကြောင့် ပြည်သူများက ဘဏ်များမှ ငွေများစုပြုံထုတ်ယူခဲ့မှုအပေါ် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ကကောင်းမွန်စွာစီမံထိန်းကျောင်းနိုင်ခဲ့ပြီး ဘဏ်များ၏ ဝန်ဆောင်မှုများ ကောင်းမွန်စွာ ဆက်လက်လည်ပတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြည်သူများ စိုးရိမ်ပူပန်မှုလွန်ကဲပြီး၊ ငွေများကိုလိုသည်ထက်ပိုမိုထုတ်ယူ၍ လက်ဝယ်ထား ရှိခြင်းကြောင့် လုယက်၊ ဓါးပြတိုက်ခြင်းများကို ခံရနိုင်ပြီး မိမိတို့ငွေများဆုံးရှုံးနိုင်သည့် အခြေအနေမျိုး ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။

ဘဏ်များ၏ ပြင်ပတွင် ငွေသားများလိုသည်ထက် ပိုမိုရောက်ရှိလည်ပတ်နေခြင်းအားဖြင့် အိမ်ခြံမြေဈေး၊ ရွှေဈေး၊ငွေဈေး  ကစားသူများ၏ လှည့်ကွက်တွင် ပါဝင်ခဲ့ပါက ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကာ ပြည်သူလူထုသာလျှင် အခက်အခဲဒုက္ခရောက်နိုင်ပြီး စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးတည်ငြိမ်မှုများကို ပျက်ပြားစေနိုင်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် အဖျက်သမားများ၏ သတင်းမီဒီယာများက အခြေအမြစ် မရှိရေးသားဖော်ပြနေသည်ကို စဉ်းစားချင့်ချိန် ပြီးပြုမှုဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။

ယခင်ကလည်း ဘဏ်များထံမှ မိမိငွေများကို ရာခိုင်နှုန်းတစ်ရပ်ပေးပြီး လဲလှယ်ရယူခြင်း များကို ပြန်လည်ဖိတ်ခေါ်နေသကဲ့သို့ ဖြစ်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် နေ့စဉ် အချိန်နှင့်အမျှ ဘဏ်များ၏ ငွေသွင်း/ငွေထုတ် အပ်နှံငွေအခြေအနေများကို ... စောင့်ကြည့်ထိန်းကျောင်းနေတာကြောင့် ပြည်သူလူထု အနေဖြင့် ကောလဟလအပေါ် နားယောင်နေရန် မလိုအပ်ဘဲ ယုံကြည်စွာဖြင့် အများ ပြည်သူအကျိုးကိုကြည့်၍ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရန် ပြောကြား လိုပါတယ်။

လုံခြုံမှုရှိပြီး လူအများသုံးစွဲနိုင်သည့် ATM များတွင်လည်း ငွေများဖြည့်တင်းပေးထားပြီး ငွေကြေးစနစ်ကို ထိန်းချုပ်ရာတွင်လည်း နိုင်ငံတကာနည်းတူ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းအတိုင်း အသေးသုံးငွေများအား ATM များတွင် သတ်မှတ်ပမာဏအတိုင်း ထုတ်ယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းလမ်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ပြည်တွင်သုံး ကတ်စနစ်ဖြင့် လည်းကောင်း၊ CBM Net System ဖြင့် တစ်ဘဏ်မှ တစ်ဘဏ် ကန့်သတ်ချက်မရှိဘဲ လွတ်လပ်စွာ ငွေလွှဲပြောင်းနိုင်ပြီး ပြည်သူများမှ Account Transfer နည်းများဖြင့်လည်းကောင်း ငွေပေးချေမှုနည်းလမ်းများကို အကန့်အသတ်မရှိ အသုံးပြု နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

၈) မေး။ လတ်တလောဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုဖြစ်စဉ်တွေမှာ ဘဏ်အချို့ကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ပြီး ငွေကြေးကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းအချို့က သိမ်းသွားတာမျိုးရှိတယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်မှာ ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ ငွေကြေးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်လိုစီမံဆောင်ရွက်သွားဖို့ရှိ ပါသလဲ။

ဖြေ။ အဲဒီဖြစ်စဉ်မှာပါရှိတဲ့ ဘဏ်များ၏ Customer များက မိမိတို့ ငွေကြေးများကို အထောက်အထားများဖြင့် တင်ပြလာပါက ဘဏ်များအနေဖြင့် ထုတ်ပေးနိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်ထား ရှိကြောင်းပြောကြားလိုပါတယ်။ ဘဏ်များတွင်လည်း ၎င်းတို့၏ Customer များ၏ စာရင်းများသိမ်းဆည်းထားပြီးဖြစ်၍ ဘဏ်များ၏ မည်သည့်ဘဏ်ခွဲမဆို တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေး ဆောင်ရွက် ပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃

ရီပတ်ဗလီကင်ပါတီရဲ့ သမ္မတလောင်းအဖြစ် ထိပ်ဆုံးမှာပြေးနေတဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူသာ ၂၀၂၄ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာ အနိုင်ရခဲ့ပြီး အိမ်ဖြူတော်ပြန်ရောက်ရင် သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒင်ရဲ့ ခရီးရောက်နေတဲ့ အာရှပစိဖိတ် ကုန်သွယ်ရေးကတိကဝတ်ကို အဆုံးသတ်ပစ်မယ်လို့ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အိုင်အိုဝါမှာ ထရမ့်က သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားရာမှာ  နိုင်ငံပေါင်း ၁၃နိုင်ငံနှင့် ဆက်စပ်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ဘိုင်ဒင်အစိုးရက စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ ဒေသဆိုင်ရာကုန်သွယ်ရေး ကတိကဝတ်ကို ဆန့်ကျင်တယ် လို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်။ အဲဒါဟာ အမေရိကန်ရဲ့ ကုန်ထုတ်မှုကို ဟောင်းလောင်းဖြစ်စေပြီး အလုပ်လက်မဲ့တွေလည်း များပြားလာလိမ့်မယ်လို့ ထရမ့်က စောဒကတက်လိုက်ပါတယ်။

ထရမ့်ပြောတဲ့  အင်ဒိုပစိဖိတ်စီးပွားရေးမူဘောင် (IPEF) ဟာ တရုတ်ရဲ့ တိုးပွားလာနေတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဩဇာကို တန်ပြန်တဲ့ အခြားနည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့ဟာ မကြာသေးမီက အဖွဲ့ရဲ့ကုန်သွယ်ရေးကဏ္ဍခွဲ ဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်ခဲ့ပြီး ဗီယက်နမ်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားအပါအဝင် အချို့သော နိုင်ငံတွေက အလုပ်သမားနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေအင်အားကောင်းကောင်းလုပ်ဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့ကြလို့ အခြေယိုင်မလိုဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။

ဘိုင်ဒင်က အဆိုပါ IPEF ကို ထရမ့်လက်ထက်ကဖျက်ခဲ့တဲ့ TPP အစီအစဉ်အမှတ်၂ 'TPP Two' အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။

“ နောက်အစိုးရလက်ထက်ကြရင် ဘိုင်ဒင်စီစဉ်တဲ့ 'TPP Two' ကို အစိုးရသစ်ရဲ့ပထမနေ့မှာပဲ နိဂုံးချုပ်ပစ်လိုက် မယ်” လို့ ထရမ့်က ဖော့တ်ဒေါ့ချ်မှာပြုလုပ်တဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးပွဲတစ်ခုမှာ ပြောပါတယ်။

“ အခုဟာက ပထမဟာထက်တောင်ဆိုးသေးတယ်။ လယ်သမားတွေနှင့်ကုန်ထုတ်လုပ်သူတွေက အခြား အင်နှင့် အားနှင့်ကြောက်စရာကောင်းတာတွေက အမှုန့်ချေပစ်ပြီး အာရှကို လုပ်ငန်းတွေခွဲလုပ်ပေးဖို့ အရှိန်မြှင့်ပေးသလို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်” လို့ ထရမ့်ကပြောပါတယ်။

ဘိုင်ဒင်အစိုးရက ယခုအာရှပစိဖိတ်စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး(အေပက်)ရဲ့ အစည်းအဝေးမှာ IPEF ရဲ့ အဓိက အခန်းတွေကို အပြီးသတ်ဖို့မျှော်လင့်ထားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ဆက်ပြီးညှိနှိုင်းကြဖို့လောက်တော့ သဘောတူခဲ့ကြပေမယ့် ရွေးကောက်ပွဲဖိအားနှင့် အချို့သော နိုင်ငံတွေက ပြင်းထန်တဲ့ကတိကဝတ်တွေအပေါ် ဆန့်ကျင်နေကြတာတွေကြောင့် အပေးအယူက ဖြစ်နိုင်မယ့်ပုံမပေါ်ဘူးလို့ သုံးသပ်သူတွေက ပြောဆိုနေကြပါတယ်။

Source Reuters

-ymg/knl

၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ပြသနေတဲ့  “ အယ်လ်အေ ကားပြပွဲÓမှာ လျှပ်စစ်ကားတွေဟာ ရေပန်းစားနေပြီး လူတွေအပြောအများဆုံးဖြစ်နေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းကားကုမ္ပဏီတွေက လာရောက်ပြသတဲ့ အဲဒီကားပြပွဲမှာ သူတို့ရဲ့  စွမ်းအင်အသစ်သုံးတဲ့ ကားတွေကို နောက်ဆုံးပေါ်ဒီဇိုင်းအသစ်တွေ နည်းပညာအသစ်တွေနှင့် ပရိသတ်ကို စွဲဆောင်ထားကြပါတယ်။

Source CCTV+