“ ထွက်လာတဲ့ထုတ်ကုန်ကအတူတူပဲ။ ဓာတုပစ္စည်းက အတူတူပဲ။ပြီးတော့ အလင်းဂုဏ်သတ္တိတွေကလည်း အတူတူပဲ”

ပက်တဲလ်(ဒါရိုက်တာ-ဂရင်းလက််ဗ်ဒိုင်းမွန်း၊အိန္ဒိယ)

၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄

ဓာတ်ခွဲခန်းထုတ် လူလုပ်စိန်တွေဟာ ဒေါ်လာ ၈၉ ဘီလျံတန်ဖိုးရှိတဲ့ ကမ္ဘာ့စိန်ရတနာဈေးကွက်ကို ပုံစံသစ်သွင်းနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကမ္ဘာ့စိန်တွေအားလုံးရဲ့ ၉၀ရာခိုင်နှုန်းကို ဖြတ်တောက်သွေးနေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဆူရတ်မြို့မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

စမစ်ပက်တဲလ်ရဲ့ ဂလင်းမင်းဓာတ်ခွဲခန်းမှာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေဟာ ခရစ်စတယ်စိန်မျိုးစေ့ချပ်ပြားလွှာ crystal diamond "seed"ကလေးတွေကို မြေကြီးအနက်ကြီးထဲက အလွန်ပြင်းထန်တဲ့ဖိအားတစ်ခုအတိုင်း တုပထားတဲ့ ဓာတ်ပေါင်းဖိုထဲကို ထည့်လိုက်ကြပါတယ်။

အဲဒီမျိုးစေ့အဆင့်ကနေ စိန်ပွင့်ကလေးဖြစ်လာတဲ့ လုပ်ဆောင်ရတဲ့ အချိန်က ရက်သတ္တပတ်(၈)ပတ်လျော့လျော့ ကြာတတ်   ပါတယ်။ သဘာဝစိန်ဖြစ်ပေါ်တဲ့ သဘာဝအတုဖြစ်တဲ့ ဓာတ်ပေါင်းဖိုကနေတစ်ဆင့် ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ လူလုပ်စိန် တွေဟာ မြေကြီးအနက်ကြီးထဲက တူးဖော်လို့ရတဲ့ စိန်တွေနှင့် ခွဲခြားလို့မရနိုင်တော့ပါဘူး။

“ ထွက်လာတဲ့ထုတ်ကုန်ကအတူတူပဲ။ ဓာတုပစ္စည်းက အတူတူပဲ။ပြီးတော့ အလင်းဂုဏ်သတ္တိတွေကလည်း အတူတူပဲ” လို့ အဲဒီ ဂရင်းလက်ဗ်ဒိုင်းမွန်းကုမ္ပဏီရဲ့ ဒါရိုက်တာတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ပက်တဲလ်က  အေအက်ဖ်ပီသတင်းဌာနကိုပြောပါတယ်။

ဓာတ်ခွဲခန်းကနေထွက်တဲ့ လူလုပ်စိန်တွေကို အိန္ဒိယနိုင်ငံက ပြည်ပကိုတင်ပို့နေတာဟာ ၂၀၁၉ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၂ခုနှစ်အကြား သုံးဆတက်လာပါ့တယ်။ ၂၀၂၃ခုနှစ် ဧပြီလနှင့် အောက်တိုဘာလအကြားမှာဆို ပြည်ပပို့တဲ့ပမာဏက ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းတက်လာ ပါသေးတယ်လို့ နောက်ဆုံးရ ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်တွေအရသိရပါတယ်။

“ တစ်နှစ်တစ်နှစ်ကို (ဓာတ်ခွဲခန်းစိန်) ပမာဏက ရာခိုင်နှုန်း ၄၀၀လောက်တိုးတိုးလာနေတယ်” လို့ ပက်တဲလ်က ဆက်ပြောပါတယ်။

ပက်တဲလ်တို့ရဲ့ ဓာတ်ခွဲခန်းတွေမှာရှိတဲ့ ဓာတ်ပေါင်းဖိုတွေလိုမျိုးတွေဟာ သတ်မှတ်အပူချိန်နှင့်ဖိအားရဲ့အောက်မှာ မီသိန်း တို့လို ကာဘွန်ပါတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေကို မှုတ်သွင်းပေးရင်း စိန်ပွင့်ကလေးတွေဟာ ဖိုထဲမှာ ကြီးထွားလာတာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီကထွက်လာတဲ့ စိန်ပွင့်အကြမ်းထည်တွေကို နောက်တစ်နေရာပို့ရပြီး အဲဒီနေရာမှာ ရာပေါင်းများစွာသော အလုပ်သမား တွေဟာ စိန်တွေကို တောက်ပလာအောင် သွေးပြီး ပုံသဏ္ဍန်ဖော်ပေးကြပါတယ်။

၂၀၁၈ခုနှစ်မှာ ဓာတ်ခွဲခန်းထုတ်စိန်တွေဟာ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ရဲ့ ၃.၅ ရာခိုင်နှုန်းပဲရှိခဲ့ရာကနေ ၂၀၂၃ခုနှစ်မှာ ၁၈.၅ ရာခိုင်နှုန်း   အထိမြင့်တက်လာနေပါတယ်လို့ နယူးယောက်အခြေစိုက် ကျောက်မျက်လုပ်ငန်းဆန်းစစ်သရုပ်ခွဲတဲ့ ပေါ်ဇင်နီစကီးက အေအက်ဖ်ပီကိုပြောပါတယ်။ ယခု ၂၀၂၄ခုနှစ်မှာ ၂၀ရာခိုင်နှုန်းအထိရောက်လာလိမ့်မယ်လို့လည်းခန့်မှန်းထားပါတယ်။

စက်နှင့်လုပ်တဲ့ စိန်တွေကို ၁၉၅၀ပြည့်လွန်နှစ်တွေက စတင်ဖန်တီးခဲကြပေမယ့် နည်းပညာပိုင်းအားနည်းချက်တွေကြောင့် ဈေးကွက်မှာ မရှင်သန်နိုင်ခဲ့ကြပါဘူး။

ယခုဓာတ်ခွဲခန်းထုတ်စိန်တွေကတော့ သဘာဝစိန်အစစ်နှင့်ခွဲခြားမရအောင်တူနေပြီဖြစ်ပါတယ်။

သူ့ရဲ့ဓာတ်ခွဲခန်းဟာ ဒေသတွင်း လျှပ်စစ်ကွန်ယက်ကနေ နေရောင်ခြည်စွမ်အင်းသုံးလည်ပတ်နေတာလို့  ပက်တဲလ်ကပြော ပါတယ်။

တူးဖော်ထုတ်လုပ်ရရှိတဲ့ သဘာဝစိန်တွေထဲမှာ “ ပဋိပက္ခစိန်တွေ” လို့အမည်တပ်ထားတဲ့ စစ်ဖြစ်တဲ့နေရာကထုတ်လုပ်တဲ့ စိန်တွေဟာ နိုင်ငံတကာ ကင်ဘာလေနည်းစဉ်အတည်ပြုရေးအစီအစဉ်ကနေ အပယ်ခံရတာတွေရှိနေတဲ့အချိန်မှာ ဓာတ်ခွဲ ခန်းထုတ်စိန်တွေဟာ “သန့်ရှင်းတဲ့မှတ်တမ်း” အာမခံတယ်လို့ ဓာတ်ခွဲခန်းစိန်ထုတ်လုပ်သူတွေက ပြောဆိုနေကြပါတယ်။

အဲသလိုမျိုး ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေးတွေ ထောက်ရှုနေကြတာတွေကြောင့်   ဓာတ်ခွဲ  ခန်းလုပ်စိန်တွေကို စေ့စပ်လက်စွပ်တွေပြုလုပ်တဲ့အခါ ရွေးချယ်တာမျိုးတွေ ခေတ်စားလာပါတော့တယ်။

၂၀၂၃ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ သဘာဝကျောက်မျက်တွေကို မက်မောတဲ့ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဈေးကွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု မှာ ရောင်းချရတဲ့ စေ့စပ်လက်စွပ်တွေရဲ့ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဓာတ်ခွဲခန်း ထုတ်စိန်တွေနှင့်ပြုလုပ်ထားတာ ဖြစ်နေပါတယ်လို့ လုပ်ငန်းဆိုင်ရာခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသုံးသပ်တဲ့ အီဒန်ဂိုလန်ကပြောပါတယ်။

ဂိုလန်ရဲ့ တွက်ချက်မှုအရ ယခုဆိုရင် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းအထိဖြစ်လာပြီလို့ဆိုပါတယ်။

လူလုပ်ကျောက်မျက်တွေအများဆုံးထုတ်လုပ်နေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွေရဲ့ ရာပေါင်းများစွာသော ကုမ္ပဏီတွေဟာ အဲဒီရာခိုင်နှုန်းရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ထုတ်လုပ်ပေးနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံက ဓာတ်ခွဲခန်းလုပ်စိန်ဈေးကွက်ဟာ ၂၀၂၃ ဧပြီလကနေ အောက်တိုဘာအတွင်း ပြည်ပသို့ ၄.၀၄သန်းကာရက် တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ မနှစ်ကထက်ယှဉ်ရင် ၄၂ရာခိုင်နှုန်းခုန်တက်ခဲ့တယ်လို့ အိန္ဓိယ ကျောက်မျက်ရတနာတင်ပို့သူများတိုးမြှင့်ရေး ကောင်စီရဲ့ အချက်အလက်တွေအရသိရပါတယ်။

ဆန့်ကျင်ဖက်အနေနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ သဘာဝစိန်ရောင်းတဲ့ကုမ္ပဏီတွေဟာ ရောင်းအား ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကျဆင်းသွားပြီး ၁၁.၃သန်း ကာရက်သာရှိပါတော့တယ်။ ထိပ်တန်းကုမ္ပဏီကြီးတွေဟာ တန်ဖိုးကြီးလှတဲ့ လက်ကျန်ပစ္စည်းတွေကျန်ရစ်ပြီး လုပ်ငန်းကနေထွက်ခွာကုန်ကြပါတယ်။

အိန္ဒိယရဲ့ အနောက်ပိုင်း ဆူရက်မြို့က စိန်ကုန်သည်တွေဟာ  ကမ္ဘာ့စိန်တွေအားလုံးရဲ့ ၉၀ရာခိုင်နှုန်းကို သွေးပေးနေကြပါတယ်။

ကမ္ဘာ့စိန်ကုမ္ပဏီကြီး ဒီဘီယာအုပ်စုရဲ့ တရားဝင်စိန်ရောင်းခွင့်လိုင်စင်ရထားတဲ့ ဓီနာဗင်ချန်ဒရာ အိတ်စ်ပို့တ်ကုမ္ပဏီမှ အာဂျက်စ် မက်ထာက သူတို့ဟာ နှစ်ပေါင်း၃၀သက်တမ်းအတွင်း အဆိုးရွားဆုံးကျဆင်းမှုနှင့်ကြုံနေရတယ်လို့ပြောပါတယ်။

“ အရာရာတိုင်းဟာ မုန်တိုင်းကြီးမွှေလိုက်သလိုပဲ” လို့ သူကပြောပါတယ်။

ပြိုင်ဘက် ဓာတ်ခွဲခန်းစိန်တွေကြောင့်အပြင် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ဈေးကွက်တွေလို အရေးကြီးတဲ့ဈေးကွက်တွေကလ်း စီးပွားရေးနှေးကွေးနေတာကလည်း တစ်ခုပါဝင်နေပါတယ်။

ဒီဘီယာအုပ်စုဟာ ယခုနှစ်အတွက် သဘာဝစိန်တွေပထမဆုံးရောင်းချရာမှာ အမျိုးအစားလိုက်ပြီး ရောင်းဈေးတွေကို ၁၀ရာခိုင် နှုန်း  ကနေ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလျှော့ရောင်းချပေးနေရပါတယ်။

တစ်ပြိုင်နက်တည်းလိုပါပဲ ဓာတ်ခွဲခန်းထုတ်စိန်တွေကလည်း သူ့ပြဿနာနှင့်သူဖြစ်နေပါတယ်။

ထုတ်လုပ်မှုတွေက ထိုးထောင်တက်လာပြီးနောက် ဈေးတွေက ပြုတ်ကျသွားခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၃ခုနှစ်မှာတင် ဓာတ်ခွဲခန်းထုတ် စိန်တွေဟာ ၅၈ ရာခိုင်နှုန်းဈေးကျသွားပါတယ်။

၂၀၂၂ခုနှစ်တုန်းက အရည်အသွေးနိမ့်တဲ့ တစ်ကာရက်ရှိ သွေးပြီးစိန်တစ်ပွင့်ကို ဒေါ်လာ ၂၄၀၀ရှိနေရာကနေ ၂၀၂၃ အရောက်မှာ ဒေါ်လာ ၁၀၀၀သာသာကလေးပဲရှိပါတော့တယ်လို့ ဆူရက်မှ ကုန်သည်တစ်ဦးကပြောပါတယ်။

အဲဒါကြောင့်လည်း ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အောက်တိုဘာလမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ လူလုပ်စိန်တွေ ဒုတိယအကြီးဆုံးထုတ်လုပ်တဲ့ WD Lab Grown Diamonds ဟာ ဒေဝါလီခံဖို့လျှောက်ထားခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ပက်တဲလ်ကတော့ စောဒကတက်ပါတယ်။ ဈေးတွေကျတဲ့အတွက် ဝယ်အားတွေတက်လာမှာလို့ သူက ပြောပါ တယ်။

“ ဈေးတွေကျမှာ ကျွန်တော်တို့သိပါတယ်။ ဈေးကွက်ကလက်ဝါးကြီးအုပ်လို့မရတော့ဘူးလေ” လို့သူကပြောပါတယ်။

သူ့ရဲ့ပြောကြားမှုအပေါ် အိန္ဒိယရဲ့စီးပွားရေးမြို့တော်မွမ်ဘိုင်းက ရတနာပြခန်းမှာ ဈေးလာဝယ်သူတစ်ဦးက သဘောတူမျှ ပါတယ်။

“တူးဖော်ရတဲ့ စိန်(သဘာဝစိန်)တွေဟာ ငါးဆလောက်ဈေးကြီးတယ်။နေ့တိုင်းဝတ်ဆင်ဖို့ တစ်ခုခုလိုချင်တယ်ဆိုရင် ဓာတ်ခွဲခန်းထုတ်စိန်တွေက အလုပ်ဖြစ်တယ်။ ကျွန်မကတော့ တကယ်ကိုသဘောကျတယ်” လို့ လက်ခါပရက်ဘာခါက ပြောလိုက်ပါတယ်။

Source: Lab-grown diamonds put natural gems under pressure by AFP

၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄

BRICS ငွေကြေးကိုမြန်မာနိုင်ငံက စိတ်ဝင်စားပြီး ယင်းအဖွဲ့အစည်းကို လေ့လာနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ရင်းနှီး    မြှုပ်နှံမှုနှင့် နိုင်ငံခြားစီးပွားရေးဆက်သွယ်ရေးပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာကံဇော်က Sputnik မီဒီယာကို အင်္ဂါနေ့(ဖေဖော်ဝါရီ၂၀ရက်)က ပြောကြားခဲ့သည်။

"၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလမှစတင်၍ မြန်မာနိုင်ငံဟာ SCO [Shanghai ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့အစည်း] တွင် ဆွေးနွေးရေးမိတ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံခဲ့ရပါတယ်။ BRICS နှင့်ယင်းရဲံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ လေ့လာနေပါတယ်။ အဲဒီအပြင် BRICS နှင့် တစ်ခုတည်းသော   BRICS ငွေကြေးခြင်းတောင်း ဦးစီးဦးရွက်ပြုဆောင်ရွက်နေမှုကိုလည်း စိတ်ဝင်စားပါတယ်" ဟု ဝန်ကြီးက Sputnik အင်တာဗျူးတွင် ဖြေကြား ခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က BRICS စီးပွားရေးဖိုရမ်တွင် အဓိက ထွန်းသစ်စနိုင်ငံကြီးငါးနိုင်ငံသည် အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်မှုBRICS ငွေကြေးအပေါ်အခြေခံ၍ နိုင်ငံတကာ အရန်ငွေကြေးစနစ်တစ်ခု ထူထောင်သင့်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုသို့သော ငွေကြေးစနစ်တစ်ခုကို ဖန်တီးရန် အဖွဲ့အတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာ အချိန်ယူရမည်ဖြစ်သော်လည်း နောက်ဆုံးရလဒ်အဖြစ် ပြိုင်ဖက်အနောက်နိုင်ငံ ဒေါ်လာစနစ်နှင့် BRICS ငွေကြေးခြင်းတောင်းတို့ ဟန်ချက်ညီမှုရရှိနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်သြဂုတ်လတွင်ရုရှားကုန်သည်များနှင့်စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ Sergey Katyrin က Sputnik သို့ပြောကြားရာတွင် နိုင်ငံ ၅၀ နီးပါးသည် BRICS တွင်ပါဝင်ရန် သဘောတရားအရ စိတ်ဝင်စားကြောင်းဖော်ပြခဲ့ပြီး ၁၇နိုင်ငံ သည်တရားဝင်လျှောက်လွှာတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင်၊ ပထဝီနိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ Pepe Escobar က BRICS အဖွဲ့၏ အဓိက ထွန်းသစ်စနိုင်ငံကြီးများဖြစ်သည့် ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံများသည် အပြန်   အလှန်ကုန်သွယ်မှုတိုးမြှင့်ပြီး ပိုမိုလွတ်လပ်လာစေရန်အတွက် နိုင်ငံသုံးငွေကြေးများနှင့်ငွေပေးချေရာတွင် ပေါင်းစည်း ငွေပေးချေမှု ယန္တယားစနစ်တစ်ခုကို အတူတကွလုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းSputnik သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်တွင် အီဂျစ်၊ အီသီယိုးပီးယား၊ အီရန်၊ အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုနှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျတို့သည် BRICS ၏တင်းပြည့်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်လာခဲ့သည်။

Source- Sputnik

@ymg/knl

၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄

ထိုင်းနိုင်ငံထဲ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာတဲ့မြန်မာတွေဟာ ဥပဒေအရ အရေးယူခြင်းခံကြရလိမ့်မယ်လို့ ထိုင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဆာရက်သာ သာဗစ်ဆင်းက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် လူငယ်များကို ဧပြီလတွင် စတင်ဆင့်ခေါ်မည်ဟူသော အစီအစဉ်ကြားသိရပြီးနောက် မြန်မာ ထိုင်းနိုင်ငံကို ဝင်ရောက်ဖို့ ဗီဇာလျှောက်ထားလာတဲ့ မြန်မာလူငယ်အရေအတွက် ရုတ်ခြည်း တိုးလာတဲ့အပေါ် ထိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်က ယခုလိုမှတ်ချက်ပေးခဲ့တာလို့ ဘန်ကောက်ပို့စ်က ရေးသားပါတယ်။

“ သူတို့ တရားဝင်လာကြတာကို ကျွန်တော်တို့ကြိုဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ခိုးဝင်လာကြတယ်ဆိုရတော့ သူတို့ကို တရားဥပဒေအရ အရေးယူရလိမ့်မယ်။ ဒီကိစ္စကို ကျွန်တော် လုံခြုံရေးအေဂျင်စီတွေနှင့် ဆွေးနွေးပြီးဖြစ်တယ်” လို့ မစ္စတာ ဆာရက်သာကပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံကရွှေ့ပြောင်းလာသူတွေဟာ ထိုင်းဒေသခံတွေရဲ့အလုပ်တွေကို ဆွဲယူသွားကြလိမ့်မယ် ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်  ပူပန်မှုကိုလည်း ဝန်ကြီးချုပ်က ဖြေဖျောက်စေဖို့ ကြိုးစားတဲ့အနေနှင့် “မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ထိုင်းနိုင်ငံထဲ ပြေးဝင်    လာကြတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေထဲက တစ်ခုက သူတို့ဟာ စစ်မှုထမ်းရမှာကို ရှောင်ရှားချင်ကြလို့ဖြစ်ပါတယ်” လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

“ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းထားဟာ လက်ရှိမှာ တစ်ရာခိုင်နှုန်းအောက်ပဲရှိနေတဲ့အတွက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေ မှအလုပ်သမားတွေ များများပိုလိုနေတုန်းပဲ” လို့သူကပြောလိုက်ပြီး သူတို့ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ဖို့ တရား  ဝင်လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ဖို့လိုတယ်လို့လည်း ဆိုလိုက်ပါတယ်။

သမ်မားဆက်တက္ကသိုလ်၊ ပရီဒီဘန်နိုမြောင် အင်စတီကျူရဲ့ အမှုဆောင်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ အန်နူဆွန်တမာဂျိုင်းက “ ထိုင်းနှင့်မြန်မာနှစ်နိုင်ငံအကြား နားလည်မှုစာချွန်လွှာအောက်မှာတရားဝင် အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာလူငယ်  တွေဟာ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေနှင့်အကျုံးဝင်နေပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အချို့လုပ်ငန်းတွေမှာ အလုပ်သမား   မလုံ   လောက်တာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်” လို့ပြောပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံကိုဝင်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ တိုးလာတာတွေ့လာရမှာဖြစ်ပြီး သူတို့ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံထဲ  မှာ တရားမဝင်အလုပ်တွေလုပ်ကြလိမ့်မယ်”လို့လည်း သူကဖြည့်စွက်ပြောပါတယ်။

ဗီဇာလျှောက်သူတွေများလွန်းလို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ထိုင်းသံရုံးက တစ်ရက်ကို ဗီဇာလျှောက်လွှာ ၄၀၀ အထိပဲ  လက်ခံပါမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဟာ ထိုင်းကို အလည်အပတ်သက်သက်လာမယ်ဆိုရင် ဗီဇာမလိုဘဲ ၁၄ ရက်အထိနေထိုင်နိုင်ပါ တယ်လို့ လည်း ထိုင်းသံရုံးကကြေညာပေးထားပါတယ်။

အခြေအနေတွေဟာ ထိုင်းရဲ့အလုပ်သမားဈေးကွက်အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိနိုင်လို့ အစိုးရအနေနှင့်  မြန်မာ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အလုပ်အဆင့်အတန်းနှင့် အလုပ်လျှောက်ထားမှုတွေလိုမျိုး အလုပ်နှင့်ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေ အပေါ် အကြီးအကျယ်အာရုံစိုက်ဖို့လိုအပ်တယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်စက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ  ကွန်ဖက် ဒရေးရှင်း (အီကွန်ထိုင်း)ရဲ့ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ တန်နစ်ဆိုရက်ကလည်း ထုတ်ဖော်ပြောပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ကြတဲ့ အိမ််နီးချင်းနိုင်ငံကသူတွေဟာ ပုံမှန်အားဖြင့် နှစ်နိုင်ငံအစိုးရများအကြား နားလည် မှုစာချွန်လွှာအောက်ကနေ တရားဝင်အလုပ်လုပ်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေက အလုပ်သမားတွေကို သရီးဒီလိုခေါ်တဲ့ (ညစ်ပတ်ပေရေ၊ခက်ခက်ခဲခဲ နှင့် အန္တရာယ်ရှိ)တဲ့ အလုပ်တွေမှာ အလုပ်ခန့်လေ့ရှိပါတယ်။ အဲဒီ"dirty, difficult and dangerous" အလုပ်တွေကို ထိုင်းလူမျိုးတွေမလုပ်လိုကြပါဘူး။

“စက်ရုံတွေတော်တော်များများနှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ကျွန်တော်တို့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ လိုနေတယ်” လို့ မစ္စတာတန်နစ်ကပြောပါတယ်။

အီကွန်ထိုင်းရဲ့အဆိုအရ မြန်မာအလုပ်သမားတွေဟာ စားသောက်ကုန်၊အီလက်ထရွန်းနစ်၊မော်တော်ကား အစိတ်    အပိုင်း၊တာယာ၊အထည်ချုပ်၊ငါးလုပ်ငန်း၊ကြံ။ရာဘာနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးတို့လို ကျယ်ပြန့်လှတဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတယ်လို့သိရပါတယ်။

လုပ်ငန်းအများစုဟာ ဘန်ကောက် ဒါမှမဟုတ် ဆမ်မွတ်ဆက်ခွန်၊ပက်သမ်သနီနှင့် နက်ခွန်ပက်သွမ် ပြည်နယ် တွေမှာရှိနေကြပါတယ်။

လက်ရှိမှာ မြန်မာအလုပ်သမား ၂.၃သန်းခန့် ထိုင်းမှာအလုပ်လုပ်နေကြပြီး ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လာအလုပ်လုပ်ကြတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေထဲမှာ အရေအတွက် အများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံကလာကြတဲ့အလုပ်သမားတော်တော်များများဟာ နှစ်နိုင်ငံအကြား MOUနှင့် တရားဝင်လုပ်ကိုင်နေကြ  ပြီး အခြားသူတွေကတော့ အစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ အတည်ပြုချက်နှင့် အလုပ်လုပ်နေကြပါတယ်။

“ အဲဒီအရေအတွက်ထဲ တရားမဝင်လုပ်နေတဲ့မြန်မာတွေမပါသေးဘူး။ အဲဒါတွေပါထည့်ပေါင်းလိုက်ရင် ထိုင်းနိုင်ငံ မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားက လေးသန်းလောက်ရှိလိမ့်မယ်” လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

Source Bangkok Post

@ymg/knl

၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄

ဂျပန်ဟာ မမျှော်လင့်ဘဲ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်အကုန်မှာ စီးပွားရေးကျဆင်းမှု recession ထဲ ရောက်ရှိသွားရပြီး ကမ္ဘာ့တတိယ စီးပွားရေးအင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံဆိုတဲ့ ဂုဏ်ပုဒ်ကိုလည်း ဂျာမနီနိုင်ငံထံ လွှဲပေးလိုက်ရပါတယ်။ ဆယ်စုနှစ်ကြာညောင်းခဲ့တဲ့ ယင်းရဲ့အလွန်လျော့တိလျော့လျဲနိုင်လှတဲ့ ငွေကြေးမူဝါဒကနေ ဂျပန်ဗဟိုဘဏ်က ရုန်းထွက်နိုင်မှာလားဆိုတဲ့အပေါ်လည်း သံသယဖြစ်နေကြပါတယ်။

တရုတ်ရဲ့လိုအပ်မှု ကျဆင်းခြင်း၊ဝယ်လိုအားခြောက်ကပ်နေခြင်းနှင့် တိုယိုတာကား စက်ရုံတစ်ခု ထုတ်လုပ်မှုရပ်ဆိုင်းထား ရခြင်းတွေကြောင့် လက်ရှိသုံးလတ်ပတ်မှာ ဂျပန်စီးပွားရေးဟာ နောက်ထပ်ကျုုံလာနိုင်တယ်လို့ ပညာရှင်တွေက သတိပေး  လိုက်ပါတယ်။

“ ဂျပန်စီးပွားရေးဟာ အရှိန်ဆက်ပြီးလျော့ကျနေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အဓိကမောင်းနှင်အားတွေ မရှိဖြစ်နေ တယ်” လို့ ဒိုင်အီချီလိုက်ဖ် သုတေသနအဖွဲ့မှ အကြီးတန်းအမှုဆောင်စီးပွားရေးပညာရှင် ယိုရှီကီ ရှင်ကေးကပြောပါတယ်။

ဂျပန်ရဲ့ ဂျီဒီပီဟာ ပြီးခဲ့တဲ့သုံးလပတ်မှာ ၃.၃ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းပြီးနောက်  အောက်တိုဘာမှ ဒီဇင်ဘာ တစ်နှစ်တာကာလ အတွင်းမှာ စုစုပေါင်း၀.၄ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းသွားတယ်လို့ အစိုးရရဲ့ ကြာသပတေးနေ့က ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။

သုံးလပတ်နှစ်ခု ဆက်တိုက် စီးပွားရေးကျုံ့သွာတဲ့အတွက် ပညာရပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနက်အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုရလျှင် ဂျပန်ဟာ စီးပွးရေးကျဆင်းမှု recession ထဲရောက်ရှိသွားတာဖြစ်ပါတယ်။

“ သုံးလတ်ပတ်နှစ်ခုဆက်တိုက် ဂျီဒီပီျကဆင်းကြီး သုံးလပတ်သုံးခု ဆက်တိုက်  ပြည်တွင်းဝယ်အားကျဆင်းရတာဟာ သတင်းဆိုးတစ်ခုဖြစ်တယ်” လို့  Moody's Analytics အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အကြီးတန်းစီးပွားရေးပညာရှင် စတီဖန် အင်ဂရစ်က ပြောပါတယ်။

Source Reuters

@ymg/knl

၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄

မြန်မာအလုပ်သမား အထောက်အထားအတုနှင့် နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်းတိုးဖို့ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတစ်ဦးကို ထိုင်းနိုင်ငံ မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့(ဖေဖော်ဝါရီ ၂ရက်)က ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းရဲတွေက ပြောကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းအရ သိရပါတယ်။

ထိုသို့ မြန်မာအလုပ်သမားဟန်ဆောင်ကာ အထောက်အထားစာရွက်စာတမ်းအတုတွေနှင့် လိမ်လည်လျှောက်ထားခဲ့သူမှာ အသက်(၄၀)အရွယ်ရှိ အိန္ဒိယနိုင်ငံသား ဆန်ဂျေးဆင်းဆိုသူဖြစ်ကြောင်း သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

သူဟာ သောကြာနေ့က ဆူရတ်သနီ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးရုံးကို လာရောက်ပြီး နေထိုင်ခွင့်နှင့် အောက်တိုဘာ၃ရက် ထိုင်းအစိုးရ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ အလုပ်ဆက်လုပ်ခွင့် သက်တမ်းတိုး လာလျှောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၂၃  အောက်တိုဘာ ၃ရက် ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်အရ မြန်မာ၊လာအိုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား (၃)နိုင်ငံမှ အလုပ်သမား တွေဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာရောက်ရှိပြီးသားဆို၌ါက ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တရားဝင်အလုပ်လုပ်ခွင့်ပေးလိုက်တာပါ။

အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် အချို့သော အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေက အခွင့်အရေးယူပြီး စာရွက်စာတမ်းအတုတွေလုပ်ကာ သူတို့ကိုယ် သူတို့ မြန်မာ၊လာအိုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားအလုပ်သမားယောင်ဆောင်ပြီး လိမ်လည်မှုတွေရှိနေတဲ့အတွက် ထိုင်းလူဝင်မှု ရဲတပ်ဖွဲ့က အထူးကြပ်မတ်စစ်ဆေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ နာမည်ကျော် နိုင်ငံတကာခရီးသွားကျွန်း(၃)ကျွန်းဖြစ်တဲ့ Koh Samui ၊Koh Phangan နှင့် Koh Taoတို့မှ ရက်လွန် နေထိုင်နေကြတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကို အထူးစစ်ဆေးဖို့ ရဲမှူးကြီးနာယူဝက်ဖုသက်ဝီယိုက ညွှန်ကြားထားတာလို့ဆိုပါတယ်။

အသက် ၃၆နှစ်အရွယ် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂျေကာ မာလို့ လိမ်လည်လျှောက်ထားခဲ့တဲ့သူ့ရဲ့ လက်ဗွေရာကို စစ်ဆေးကြည့်တဲ့အခါ သူဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသာား အသက် ၄၀ အရွယ်ဆူရတ်ဆင်းဆိုသူဖြစ်ကြောင်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါတယ်။

သူဟာ ၂၀၂၉ခုနှစ်  ဒီဇင်ဘာ ၁၁ရက်နေ့မှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဗီဇာနှင့် ထိုင်းကိုဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ (၆)ရက်အထိ ဗီဇာသက်တမ်းရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်သူဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရက်ပေါင်း ၄၂၃ ရက် ရက်လွန်နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရလို့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ သူကလည်း စာရွက်စာတမ်းအတုသုံးပြီး နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်းတိုးဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်လို့ ရဲကို ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။

@ymg/knl

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄

တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရောင်းအကောင်းဆုံးလျှပ်စစ်ကား BYD ဟာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ဈေးကွက်ချဲ့ထွင်ဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ BYD ဟာ ၂၀၂၃ ပထမသုံးလတ်ပတ်မှာ ကမ္ဘာ့ရောင်းအကောင်းဆုံးလျှပ်စစ်ကားအဖြစ် Tesla ကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

“လူတွေဟာ ပစ္စည်းအသစ် နည်းပညာအသစ်ကို လိုလိုလားလားလက်ခံလာပြီ။ သူတို့ဟာကားတွေကိုလည်း ဒီအတိုင်း စမ်းသုံးလာကြတယ်” လို့ BYD ရဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်အာဖရိက ဆိုင်ရာ အထွေထွေမန်နေဂျာ အက်ဒ်ဟွမ်ကပြောပါတယ်။
Source CCTV+