Published 07 February 2022

တောင်ကိုရီးယားကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ ကော့စ်(kosk)ဆိုတဲ့ နှာခေါင်းစည်းဟာ အစာစားတဲ့အခါ နှာခေါင်းအထိရောက်အောင် ဖုံးအုပ်ထားနိုင်ကြောင်း The Washington Post က ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒီနှာခေါင်းစည်းတွေကို အတ်မန်ကုမ္ပဏီကထုတ်လုပ်လိုက်တာဖြစ်ပြီး ကော့စ် ၁၀ ခုပါတဲ့ဗူးတစ်ဗူးကို ၈ ဒေါ်လာကျော်ဖြင့် တောင်ကိုရီးယားဝက်ဘ်ဆိုက်တစ်ခုကနေ မှာယူလို့ရပါတယ်။

kosk ဆိုတဲ့နာမည်ကို mask နဲ့ ko ဆိုတဲ့ စကားလုံးတွေကိုပေါင်းစပ်ထားတာဖြစ်ပြီး ko ဆိုတာက ကိုရီးယားဘာသာမှာ နှာခေါင်းလို့အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။

နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ရာမှာ နှာခေါင်းအထိ သေချာမတပ်ဆင်တဲ့သူတွေအတွက် ရည်ရွယ်ကာ ကော့စ်နှာခေါင်းစည်းတွေကို ထုတ်လုပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ကော့စ်နှာခေါင်းစည်းဒီဇိုင်းဟာ ပါးစပ်ကနေ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဝင်ရောက်နိုင်တယ်လို့ အွန်လိုင်းကနေဝေဖန်မှုတွေရှိသလို စားသောက်ဖို့သွားတဲ့အခါကျရင်တော့ သက်တောင့်သက်သာရှိစေမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း အားပေးပြောကြားနေကြကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

သုတေသနပညာရှင်တွေနဲ့ ဒီဇိုင်နာတွေ နှာခေါင်းစည်းအသစ်အဆန်းကို တီထွင်တာဟာ ဒါပထမဆုံးတော့မဟုတ်ပါဘူး။

၂၀၂၁ မတ်လက မက္ကဆီကိုသုတေသီတို့က နှာခေါင်းတစ်ခုတည်းကိုပဲဖုံးအုပ်တဲ့ နှာခေါင်းစည်းကို ဖန်တီးခဲ့ကြသေးတယ်လို့ ရိုက်တာနဲ့ ဂျေရုဆလန်ပို့စ်တို့က ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။

ကော့စ်နှာခေါင်းစည်းလေးကို ပုံမှန်နှာခေါင်းစည်းအောက်မှာထားပြီး ဝတ်ဆင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါမှသာ အစားစားတဲ့အခါ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးဝင်ရောက်နိုင်တဲ့ နှာခေါင်းပေါက်ကို ကာကွယ်ပေးထားမှာဖြစ်ပါတယ်။

source Insider

Published 07 February 2022

BA.2 မျိုးနွယ်ခွဲအပါအဝင် လက်ရှိအိုမီခရွန်မျိုးဗီဇကွဲရဲ့ မျိုးနွယ်ခွဲ ၄ ခုကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း WHO က စောင့်ကြည့်လေ့လာလျက်ရှိပါတယ်။

ကနဦးတွေ့ရှိချက်တွေအရ BA.2 က မူလအိုမီခရွန်ထက် ပိုမိုကူးစက်မြန်ပြီး ရောဂါပြင်းထန်မှုလျော့နည်းနိုင်တယ်လို့ ယူဆထားကြပါတယ်။

အိုမီခရွန်မျိုးဗီဇကွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံအသီးသီးအနေနဲ့ သတိပေါ့လျော့လို့မဖြစ်ကြောင်း WHO မှ အထွေထွေညွှန်ကြားရေးမှူးနဲ့ အရာရှိတာဝန်ရှိသူတွေက မီဒီယာရှင်းလင်းပွဲမှာ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

BA.2 က အိုမီခရွန်မှခွဲထွက်လာတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် သတိထားရမယ့်မျိုးဗီဇကွဲဖြစ်ကြောင်း WHO မှ ကိုဗစ်ထိန်းချုပ်ရေးအဖွဲ့က တနင်္လာနေ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အမေရိကန်အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၄ ရက်အတွင်း နေ့စဉ်ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်မှုအရေအတွက် ၄၄ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းလာပေမယ့် ဗိုင်းရပ်စ်ကဆင့်ကဲပြောင်းလဲနေတာဖြစ်ကြောင်း WHO မှတာဝန်ရှိသူတွေက သတိပေးထားပါတယ်။

WHO အဖွဲ့အစည်းက အိုမီခရွန်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အစောဆုံးသတိပေးနိုင်ခဲ့တဲ့အဖွဲ့ဖြစ်ကာ ၂၀၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့က သတိထားရမယ့်မျိုးဗီဇကွဲဖြစ်ကြောင်း သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီနောက်ပိုင်း အိုမီခရွန်မျိုးနွယ်ခွဲအများအပြားကိုလည်း ဆက်လက်တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

မူလအိုမီခရွန် BA.1 အပြင် BA.1.1, BA.2, BA.3 တို့လည်း ပါဝင်လာပါတယ်။

WHO စောင့်ကြည့်လေ့လာခဲ့တဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေအရ လက်ရှိအချိန်အထိ BA.2 က စိုးရိမ်ရဆုံးမျိုးနွယ်ခွဲဖြစ်နေပါတယ်။

ရောဂါကူးစက်မှုစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးဝက်ဘ်ဆိုက် GISAID ရဲ့ တင်ပြချက်အရ ၅၇ နိုင်ငံမှ သတင်းပို့ထားတဲ့ BA.2 ကူးစက်မှုတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၆ ပတ်အတွင်း အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုရဲ့ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်ပတ်သက်နေပါတယ်။

သေချာတာတစ်ခုက ဖိလစ်ပိုင်၊ ဒိန်းမတ်၊ နီပေါ၊ စင်္ကာပူ၊ ဆရီလန်ကာနဲ့ အိန္ဒိယတို့မှာ အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုက ဒယ်လ်တာထက်ကျော်လွန်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

အိုမီခရွန်ကိုစတင်တွေ့ရှိခဲ့တာ ၁၀ ပတ်လောက်သာရှိသေးပေမယ့် ကူးစက်မှုပေါင်း သန်း ၉၀ ကျော်သွားပြီဖြစ်ပြီး ၂၀၂၀ တစ်နှစ်လုံးကထက် ပိုများခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အရင်မျိုးဗီဇကွဲတွေကို ပစ်မှတ်ထားထုတ်လုပ်ခဲ့တဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ နောက်ထပ်ပေါ်ထွက်လာတဲ့ SARS-CoV-2 မျိုးဗီဇကွဲတွေကို ထိရောက်စွာကာကွယ်နိုင်စွမ်း မရှိဘူးလို့ အငြင်းပွားနေကြပါတယ်။

မျိုးဗီဇကွဲအားလုံးကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မယ့် SARS-CoV-2 ကာကွယ်ဆေးကို ထုတ်လုပ်သင့်ပြီဖြစ်ပါတယ်။

source deadline

Published 6 Feb 2022

ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့မှာရှိတဲ့ ဩစတြေလျသံရုံးရဲ့ အမျိုးသမီး သန့်စင်ခန်းတွေထဲမှာ စပိုင်ကင်မရာတွေ တပ်ဆင်ထားတာကို တွေ့ရှိရပြီး အဲဒီကိစ္စနှင့်ပတ်သက်လို့ ဝန်ထမ်းဟောင်းတစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတယ်လို့ သံရုံးအရာရှိတစ်ဦးက ဖေဖော်ဝါရီ ၅ရက်စနေနေ့ကပြောကြားပါတယ်။

Source: AFP/ABC

Published 6 Feb 2022

နှင်းတွေထူထပ်စွာကျနေတာကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံအနောက်မြောက်ပိုင်း ကန်စုပြည်နယ်ရဲ့ တျန်ရှီးမြို့မှာတည်ရှိတဲ့ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ မေဂျီဂူထွင်းပန်းပုတွေဟာ နှင်းတွေကြားက အင်မတန်လှပတဲ့ ရှုမျှော်ခင်းတစ်ခုကို ဖန်တီးလိုက်သလို ဖြစ်သွားစေခဲ့ပါတယ်။

နှင်းတွေဖုံးလွှမ်းနေတဲ့ ဘေးပတ်ပတ်လည်တောင်တွေကာရံထားတဲ့ မေဂျီတောင်ဂူထွင်းပန်းချီတွေထဲ ဗုဒ္ဓရှင်တော်မြတ်ရဲ့ ရုပ်ပွားတော်တွေကို ရွှံစေးဖြင့်ထုထွင်းထားတာတွေပါဝင်ပါတယ်။အဲဒီရုပ်ပွားတော်တွေနှင့် ဂူတွေကို  မတ်စောက်တဲ့ကျောက်ထထရံတွေအပေါ်မှာ ထင်ရှားပြတ်သားစွာ ဖူးမြင်တွေ့ကြရပါတယ်။

မေဂျီတောင်မှာ ဂူပေါင်း၂၂၁ဂူနှင့် ရွှံ့စေးပန်းပုလက်ရာပေါင်း တစ်သောင်းကျော်ရှိပါတယ်။ အဲဒါတွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၆၀၀ကျော်ကတည်းက တည်ရှိနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဂျုံရိုးတံတွေနှင့်တူလှလို့ မေဂျီလို့ အမည်ပေးခဲ့တဲ့ အဲဒီတောင်မှာ အေဒီ၃၈၄မှ၄၁၇ အထိ ပထမဆုံးနံရံထွင်းပန်းပုတွေစတင် ထုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အထင်ရှားဆုံးဂူထွင်းပန်းပုလက်ရာတွေထဲကတစ်ခုဖြစ်ပြီး “ အရှေ့တိုင်း၏ပန်းပုပြတိုက်” လို့အမည်တွင်ပါတယ်။

 Source CCTV Plus

Published 6 Feb 2022

ဗြိတိန်ရဲ့အဲလစ်ဇဘက်ဘုရင်မကြီးက ချားလ်မင်းသား ဗြိတိန်ဘုရင်ဖြစ်လာတဲ့အခါ မင်းသားချားလ်စ်၏ဇနီးကမ်မီလာကို ကြင်ရာတော် မိဖုရားကြီးဖြစ်စေလိုတယ်လို့ ထုတ်ဖော်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် တစ်ချိန်က ပြင်ပလူတစ်ဦးလို့သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့ကမ်မီလာကို တော်ဝင်မိသားစုရဲ့ ဗဟိုချက်မနေရာမှာ ရှိလာစေဖို့ ခိုင်မာသွားစေပါတယ်။

ယခုအချိန်ဟာ ဗြိတိန်ပြည်သူလူထုက ပြသခဲ့တဲ့ သူမအပေါ်သစ္စာစောင့်သိမှုနှင့် ချစ်မြတ်နိုးမှုတို့ကို ပြန်လည်ဆင်ခြင်မိတဲ့ အခါသမယဖြစ်တယ်လို့ ထီးနန်းသက် (၇၀) ပြည့်နှစ်အထိမ်းအမှတ် ရေးသားတဲ့စာတစ်စောင်မှာ အဲလစ်ဇဘက်ဘုရင်မကြီးက ပြောထားပါတယ်။

ချားလ်စ်နှင့်ကမ်မီလာတို့ကိုလည်း အဲသလိုပဲ ထောက်ခံအားပေးကြလိမ့်မယ်လို့ သူမမျှော်လင့်တယ်လို့ လည်း ဘုရင်မကြီးက ဆိုပါတယ်။

“ အချိန်ရောက်လာရင် ကမ်မီလာဟာ သူမရဲ့ကိုယ်ပိုင်သစ္စာစောင့်သိမှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနေတဲ့အလျောက်  ကြင်ရာတော်မိဖုရားကြီးအဖြစ်သိလာကြလိမ့်မယ်” လို့ အဲလစ်ဇဘက်က ပြောပါတယ်။

ချားလ်စ်နှင့်ကမ်မီလာဟာ ကာလရှည်ချစ်သူတွေဖြစ်ခဲ့ကြပြီး ၂၀၀၅ခုနှစ်မှာ ဝင်ဆာမှာ အရပ်ဖက်အခမ်းအနားတစ်ခုနှင့် လက်ထပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ဘုရင်မကြီးရဲ့စကားတွေကြောင့် ဝမ်းသာဂုဏ်ယူမဆုံးဖြစ်ရတယ်လို့  သူတို့ရဲ့ “ကလာရင့်စ်ဟောက်စ်” အိမ်တော်ကပြောပါတယ်။

ဘုရင်မကြီးရဲ့ဆောင်ရွက်မှုဟာ ကမ်မီလာကို တော်ဝင်အဖြစ် လူတွေကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လက်ခံလာနေတာကို ထင်ဟပ်နေပါတယ်။ ချားလ်စ်ရဲ့ ပထမဇနီးဒိုင်ယာနာ ၁၉၉၇ခုနှစ်မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ဆယ်စုနှစ်ကြာမှာ သူမကို အပျော်ဖတ်သတင်းစာတွေက ပစ်မှတ်မထားခဲ့တာကြာပါပြီ။

လက်ရှိမှာကွန်ဝေါမြို့စားကတော်ဘွဲ့ကိုရထားတဲ့ ကမ်မီလာဟာ ချားလ်နှင့်အတူ တရားဝင်တာဝန်များကို တော်ဝင်မိသားစု ကိုယ်စားပြုပြီး ပုံမှန်ဆောင်ရွက်နေသူဖြစ်ပါတယ်။

ဗြိတိန်သမိုင်းတစ်လျောက်မှာ ဘုရင့်ရဲ့ဇနီးကို ကြင်ရာတော်မိဖုရားကြီးဘွဲ့ဂုဏ်ထူးကို ပေးလေ့ပေးထရှိပြီးဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့နှစ်ဦးလက်ထပ်စဉ်က ချားလ်စ်သာ ဘုရင်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် ကမ်မီလာဟာ ကြင်ရာတော်မင်းသမီးဘွဲ့ဂုဏ်ဖူးကို သုံးလို့ရမယ်လို့ဆုံးဖြတ်ထားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်မှာ ဘုရင်မကြီးရဲ့သား မင်းသားအင်ဒရူး လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ မတော်မတရားပြုမှုအတွက် တရားရံးရင်ဆိုင်နေရတာမှသည် တော်ဝင်မိသားစုအတွင်း လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုရှိနေသည်ဟု မြေးဖြစ်သူ ဟယ်ရီနှင့်ဇနီးတို့က စွပ်စွဲနေခြင်းများအထိ အသက်၉၅နှစ်အရွယ် ဘုရင်မကြီးအဲလစ်ဇဘက်မိသားစုတွေ ဂုဏ်ထိခိုက်မှုတွေ မကြုံစဖူး ကြုံနေရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က သူမဟာ အသက်၇၃နှစ်အရွယ်ခင်ပွန်းဖိလစ်ကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။အဲဒါကိုလည်း ဘုရင်မကြီးက စာထဲမှာ ထည့်ရေးထားပါတယ်။

Source Reuters

#WorldHealth
Published - 6 February 2022
တောင်အာဖရိကနိုင်ငံမှ အာဖရိဂျန်ဘိုင်အိုလော့ဂျစ် (Afrigen Biologics)ကုမ္ပဏီက မိုဒါနာကုမ္ပဏီကထုတ်တဲ့ mRNA ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးရဲ့ နည်းပညာအချက်အလက်တွေကို ကူးချအသုံးပြုပြီး ကိုယ်ပိုင်ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါကာကွယ်ဆေးကို ယခုနှစ်မကုန်ခင် လူသားတွေနဲ့စမ်းသပ်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း အာဖရိဂျန်ကုမ္ပဏီမှ ထိပ်သီးအမှုဆောင်တစ်ဦးက ကြာသပတေးနေ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
မူရင်းထုတ်လုပ်သူရဲ့ အကူအညီအထောက်အပံ့မယူဘဲ လူသုံးများတဲ့ကာကွယ်ဆေးတစ်ခုကို အခြေခံပြီး ထုတ်လုပ်မယ့် ပထမဆုံးကာကွယ်ဆေးအမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အာဖရိကတိုက်မှာ အဆင့်မြင့်ဓာတ်ခွဲခန်းအဆင့်နဲ့ တီထွင်ထုတ်လုပ်မယ့် ပထမဦးဆုံး mRNA ကာကွယ်ဆေးလည်းဖြစ်ပါတယ်။mRNA ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်လျက်ရှိတဲ့ နာမည်ကြီး ဖိုင်ဇာ၊ ဘိုင်အိုတက်ခ်၊ မိုဒါနာကုမ္ပဏီတိုက သူတို့ရဲ့ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်ပုံ နည်းပညာတွေကိုမျှဝေဖို့ WHO ရဲ့တောင်းဆိုချက်ကို ငြင်းဆန်လိုက်တာကြောင့် ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေနဲ့ အလယ်အလတ်နိုင်ငံတွေမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း WHO က အာဖရိဂျန်အပါအဝင် လုပ်ငန်းစုကြီးတစ်ခုကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကရွေးချယ်ခဲ့ကြပါတယ်။

WHO နဲ့ လုပ်ငန်းစုအဖွဲ့ဝင်တွေက သူတို့ရဲ့ နည်းပညာစုံရပ်ကြီးဟာ ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံတွေနဲ့ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေကြား ကာကွယ်ဆေးတန်းတူမရရှိမှုကို ဖြေရှင်းသွားနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလမှာ ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံတွေက ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးအများစုကို သိမ်းပိုက်ဝယ်ယူထားကြပါတယ်။တောင်အာဖရိကကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီ ဘိုင်အိုဗက်က အဆိုပါနည်းပညာတွေကို အသုံးပြုမယ့် ပထမဆုံးကုမ္ပဏီဖြစ်လာပါတယ်။
အာဖရိဂျန်က အာဂျင်တီးနားနဲ့ဘရာဇီးလ်တို့မှာရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးဖို့လည်း သဘောတူထားပါတယ်။

ကြာသပတေးနေ့က အာဖရိဂျန်ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့အပေါ် မိုဒါနာက မှတ်ချက်ပြုပြောကြားခြင်း မရှိသေးပါဘူး။WHO က မိုဒါနာကာကွယ်ဆေးရဲ့ နည်းပညာကိုအသုံးပြုရတဲ့အကြောင်းအရင်းက မိုဒါနာမှ လူသိရှင်ကြားရှင်းလင်းချက်တွေ ထုတ်ပြန်ထားတာကြောင့်နဲ့ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ကာကွယ်ဆေးမူပိုင်ခွင့်ပြဌာန်းချက် မထုတ်ပြန်ဖို့ ကုမ္ပဏီက ကတိပြုထားတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ကပ်ရောဂါပြီးတဲ့အချိန်မှာ မူပိုင်ခွင့်ထုတ်ပြန်သွားမှာလားဆိုတာကတော့ သေချာမသိရသေးပါဘူး။
Source: The Jerusalem Post