Published_15 July 2023
ဆံပင်ညှပ်ဆရာ၊ အလှပြင်ဆရာမ၊ စာရင်းကိုင်စတဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ သူတို့မှာ သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ များနေတာကို မသိကြကြောင်း ကနေဒါသုတေသီများက ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
အရောင်းပိုင်း၊ လက်လီ၊ အဝတ်အထည်၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ လုပ်ကိုင်သူတွေဟာ အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်ချေရှိပြီး ဂတ်စ်၊ ဓာတ်ဆီ၊ အမိုးနီးယား၊ အရောင်ချွတ်ဆေးများ အပါအဝင် အရာဝတ္ထုအမျိုးမျိုးနဲ့ ထိတွေ့နေရတာတွေက အဓိကကျနေပါတယ်။
ယခုမတိုင်ခင်အထိ သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်တဲ့ အကြောင်းအရင်းအနည်းငယ်ကိုသာ တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။
လုပ်ငန်းခွင်နေရာကြောင့် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သလို အမျိုးသမီးများအနေဖြင့် လုပ်ငန်းခွင်ကြောင့် အန္တရာယ်ရင်ဆိုင်နိုင်ရတာကိုတော့ လေ့လာမှုသိပ်မလုပ်ခဲ့ကြပါဘူး။
သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားထားတဲ့ အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၇၉ နှစ်ကြားအမျိုးသမီးတွေကို ၂၀၁၀ မှ ၂၀၁၆ အတွင်းခေါ်ယူကာ PROVAQ လေ့လာမှုမှာ စမ်းသပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
သားဥအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်သူတွေဟာ ပညာရေးနောက်ခံနည်းပါးသူများသလို ကိုယ်ဝန်တားဆေး အသုံးပြုခြင်းသိပ်မတွေ့ရသလို ကလေးရယူခြင်းမရှိကြတာကို တွေ့ခဲ့ကြတာကြောင့် ဒါတွေဟာ ရောဂါဖြစ်နိုင်တဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။
ဒီနောက် ဓာတုပစ္စည်း ၂၉ မျိုးထိတွေ့ခြင်းနဲ့ သားဥအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ချေတို့ကြား ဆက်စပ်မှုကိုလည်း လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။
တွက်ချက်မှုများအရ အလုပ်အကိုင် အများအပြားဟာ ထိုရောဂါဖြစ်နိုင်ချေများစေကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။
ဥပမာအားဖြင့် အလှပြင်ဆရာမ၊ ဆံသဆရာမစတဲ့ အလုပ်အကိုင်တွေမှာ ၁၀ နှစ်နဲ့အထက် ပြုလုပ်နေကြသူတွေမှာ ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေ ၃ ဆပိုများပါတယ်။
အဝတ်အထည်လုပ်ငန်းတွေမှာ ရေရှည်လုပ်ကိုင်သူတွေက ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းများပြီး အရောင်းလက်လီအပိုင်းမှာ အလုပ်လုပ်သူတွေက ၄၅ နဲ့ ၅၉ ရာခိုင်နှုန်းအသီးသီး ရှိနေပါတယ်။
ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေများရခြင်းရဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကတော့ ဓာတုပစ္စည်းများထိတွေ့ခြင်းနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။
အလှပြင်ဆိုင်တွေမှာ အလုပ်လုပ်သူတွေက အမိုးနီးယား၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင်ပါအောက်ဆိုဒ်၊ အော်ဂဲနစ်ဆိုးဆေး၊ ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းများ၊ အရောင်ချွတ်ဆေးများအပါအဝင် ၁၃ မျိုးနဲ့ ထိတွေ့နေကြရပါတယ်။
စက္ကူ၊ ပုံနှိပ်၊ အထည်ထုတ်လုပ်ရေးတို့မှာ လုပ်ကိုင်သူတွေကတော့ သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ ပိုနည်းပါးနေပါတယ်။
Source: The Jerusalem Post
#World_Health
#YMG #Yangon_Times
(၁၄)ကြိမ်မြောက်အမေရိကန်-တရုတ်စီအီးအိုနှင့်အကြီးတန်းအရာရှိဟောင်းဆွေးနွေးပွဲအား တရုတ်တွင်ကျင်းပခဲ့
၁၄ ကြိမ်မြောက် အမေရိကန်-တရုတ်စီအီးအိုနဲ့ အကြီးတန်းအရာရှိဟောင်းများ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို အင်္ဂါနေ့က ပေကျင်းမှာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။
#World_News
#Published_ 14 July 2023
#YMG #Yangon_Times
#Daily_News
Published_ 14 July 2023
၁။ မြန်မာ့ရွှေထည်များ ပြည်ပကို အခွန်သုညရာခိုင်နှုန်းဖြင့် တင်ပို့နိုင်ပြီ
၂။ အဒေါ်ရင်းဖြစ်သူ၏ မတရားတောင်းရမ်းခိုင်းစားခံရသည့် မိန်းကလေးငယ်ကို လူမှုကူညီရေးအဖွဲမှကယ်တင်နိုင်ခဲ့
၃။ ဖိုင်နယ်ပွဲစဉ်တွင် တတိယဆုတံဆိပ်ရယူရန် မည်သည့်ပြိုင်ဘက်နှင့် မဆိုအကောင်းဆုံးပြင်ဆင်ထားဟု မြန်မာနည်းပြချုပ်ပြော
၄။ (၁၄)ကြိမ်မြောက် အမေရိကန်-တရုတ်စီအီးအိုနှင့် အကြီးတန်းအရာရှိဟောင်းဆွေးနွေးပွဲအား တရုတ်တွင်ကျင်းပခဲ့း .... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
#Yangon_Time #Daily_News #YMG
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖလော်ရီဒါပြည်နယ် အနောက်တောင်ပိုင်းမှာ မြွေဖမ်းမုဆိုးတွေက မြန်မာစပါးအုံးမြွေကြီး တစ်ကောင်ကိုဖမ်းမိလိုက်ကြပါတယ်။
အဲဒီစပါးအုံးမြွေကြီးဟာ အလျား ၁၉ ပေရှိပြီး အလေးချိန်အားဖြင့် ၁၂၅ ပေါင်ရှိပါတယ်။
ဖလော်ရီဒါအနောက်တောင်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့က အဆိုပါမြွေကြီးရဲ့ အရွယ်အစားကို တိုင်းတာခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒါဟာ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်မှာ ဖမ်းတိတဲ့ အကြီးဆုံးမြွေကြီးလို့ သူတို့က အတည်ပြုပြောဆိုပါတယ်။
Source AFP
Published_14 July 2023
အချိုဓာတ်ပစ္စည်း'အက်စ်ပါတိမ်း'ဟာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေရှိတယ်ဆိုပေမယ့် သဘောတူလက်ခံထားတဲ့ ပမာဏအတိုင်းတော့ စားသုံးဖို့ဘေးကင်းကြောင်း WHO နဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းနှစ်ခုက သောကြာနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
ဒီသတ်မှတ်ချက်တွေကို WHO သီးခြားကျွမ်းကျင်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့က အကဲဖြတ်ထားတဲ့ရလဒ်ဖြစ်ပါတယ်။
အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကတော့ ဒီပစ္စည်းကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သက်သေအထောက်အထား ရှိမရှိ လေ့လာနေပြီး နောက်တစ်ဖွဲ့ကတော့ ထိုပစ္စည်းဟာ လက်တွေ့ဘဝမှာ အန္တရာယ်ဘယ်လောက်ရှိလဲဆိုတာကို အကဲဖြတ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အက်စ်ပါတိမ်းဟာ ကမ္ဘာ့အကျော်ကြားဆုံး အချိုဓာတ်ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး ကိုကာကိုလာဒိုင်းယက်ဆိုဒါမှစလို့ မားစ်ပီကေအထိ ပါဝင်ပါတယ်။
အချိုရည်ယမကာ သောက်သုံးချင်သူတွေအနေနဲ့ အက်ပါတိမ်း ဒါမှမဟုတ် အချိုဓာတ်ပစ္စည်းပါဝင်တဲ့ အရာတွေကို ထည့်သွင်းမစဉ်းစားသင့်ကြောင်း WHO အာဟာရဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ 'ဖရန်ဆက်စ်ကိုဘရန်ကာ'က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
သောက်သုံးသူများအနေနဲ့ အချိုဓာတ်ပစ္စည်းပါတဲ့ ကိုလာကိုသောက်မလား သကြားပါတဲ့ ကိုလာကိုသောက်မလား ဆုံးဖြတ်ရမယ်ဆိုရင်တော့ ရေပဲသောက်ဖို့ အကြံပြုလိုကြောင်း ဘရန်ကာက ဆိုပါတယ်။
ပြင်သစ်နိုင်ငံ လိုင်ယွန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာကင်ဆာသုတေသနအေဂျင်စီ (IARC)က အက်စ်ပါတိမ်းဟာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေရှိတယ်လို့ သောကြာနေ့အစောပိုင်းက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
ဒါဟာ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားက အသေအချာမဟုတ်သေးတဲ့ သဘောသက်ရောက်နေပါတယ်။
အက်စ်ပါတိမ်းက ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားက မခိုင်လုံကြောင်း အခြားသိပ္ပံပညာရှင် အများအပြားက ဆိုနေကြပါတယ်။
အက်စ်ပါတိမ်းဟာ ဘေးကင်းစိတ်ချရပြီး သကြားလျှော့စားချင်သူတွေအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ ရွေးချယ်မှုဖြစ်တယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ချက်များ တွေ့မြင်ရကြောင်း အစားအစာနဲ့ ယမကာစက်မှုလုပ်ငန်းများက ဆိုပါတယ်။
ကိုယ်အလေးချိန် ၆၀ - ၇၀ ကီလိုဂရမ်ကြားရှိသူဟာ အက်စ်ပါတိမ်းကန့်သတ်ပမာဏထက် ကျော်လွန်ဖို့ဆိုရင် တစ်နေ့ကို အချိုရည် ၉ ဗူးမှ ၁၄ ဗူးလောက်အထိ သောက်မှရမှာဖြစ်ကြောင်း WHO က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ရံဖန်ရံခါမှ သောက်သုံးသူတွေအတွက်တော့ အန္တရာယ်မဖြစ်စေနိုင်ဘူးလို့ တွေ့ရှိထားကြောင်း ဘရန်ကာကဆိုပါတယ်။
Source: Reuters
#World_Health
#YMG #Yangon_Times
Published_ 14 July 2023
ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ တေးသီချင်းများဖြင့် ခံစားရသက်သာအောင် ပြုလုပ်ကြပါတယ်။
မကြာသေးမီ သုတေသနပြုချက်များအရ တေးဂီတဟာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို ကူညီကိုင်တွယ်နိုင်ပြီး ကင်ဆာရောဂါဖြေရှင်းသည်အထိ ကုထုံးကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်မှာ ပါဝင်နိုင်ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
တေးဂီတကြောင့် လူငယ်တွေ သင်ယူလေ့လာနိုင်ပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ပြုမူနေထိုင်နိုင်စေကြောင်း ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်း ဦးနှောက်နှင့်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းတက္ကသိုလ်မှ လေ့လာတွေ့ရှိထားပါတယ်။
ထိုတက္ကသိုလ်မှ တေးဂီတသင်ကြားရေးပရော်ဖက်ဆာ 'ဘိထရစ်ဇ်အီလာရီ'က စမ်းသပ်လေ့လာခဲ့ရာမှာ ဂီတကို စတင်သင်ယူနေတဲ့ အသက် ၆ နှစ်နဲ့ ၇ နှစ်ကလေးတွေ ပါဝင်ခဲ့ကာ သူတို့ရဲ့ ဂီတ၊ လူမှုရေး၊ သိမြင်နိုင်စွမ်း၊ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတို့ကို ဓာတ်မှန်ရိုက်ပြီး စမ်းသပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ဂီတဖြင့် စိတ်ခံစားမှုတွေကို အကူအညီပေးနိုင်ပြီး စိတ်ပျက်အားငယ်မှုတွေကို ပြေပျောက်စေရာမှာ ကူညီပေးကြောင်း ဒိုရေမီဂီတကုထုံးစင်တာတည်ထောင်သူ 'ယောင်ဝမ်'က ဆိုပါတယ်။
ကိုဗစ်ကာလအတွင်းမှာ အထူးဂရုစိုက်မှုလိုအပ်တဲ့ မိသားစုတွေဟာ ဖိစီးမှုများ အတော်လေးခံစားနေကြရပြီး ဝမ်က ဒါတွေကို ဂီတကုထုံးဖြင့် ဖြေရှင်းဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်လုပ်ငန်းခွင့် ကုထုံးပညာရှင် ကယ်လီမက်လာ' မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လေ့လာမှုများအရ အော်တစ်ဇင်၊ စိတ်ဒဏ်ရာ၊ စိတ်ကျရောဂါရှိသူအချို့မှာ ကြားခံအာရုံခံစွမ်းရည်များ မကောင်းဘူးလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ပုံမှန်အသိဉာဏ်ရှိသူတွေဟာ သူတို့ခံစားရတာတွေကို သိရှိပြီး တုန့်ပြန်နိုင်ပေမယ့် အော်တစ်ဇင်ကလေးတွေကတော့ ဒီလိုမျိုးပြုမူလေ့ မရှိကြဘူးလို့ ဝမ်က ဆိုပါတယ်။
ဂီတကိုနားထောင်တာပဲဖြစ်ဖြစ် တူရိယာတီးတာပဲဖြစ်ဖြစ် စိတ်ခံစားမှုအမျိုးမျိုးကို လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်ပြီး အာရုံခံစွမ်းရည် ကောင်းကောင်းမရှိသူတွေမှာ သိရှိစေလာပါတယ်။
ကလေးတွေက သီချင်းသံ၊ ဒရမ်တီးသံတို့ကို ဘယ်လိုတုန့်ပြန်လဲဆိုတာကို ရှင်းပြသွားပါတယ်။
ယွမ်ဟောင်ယူဆိုတဲ့ အသက် ၆ နှစ်အရွယ်ကလေးဟာ အော်တစ်ဇင်ဖြစ်နေပြီး စိတ်ရှိသလို စကားမပြောနိုင်ဘဲ သူ့ကိုပြောတဲ့ စကားကိုသာ အကြိမ်ကြိမ်ပြောနေတတ်ပါတယ်။
ဒိုရေမီမှာ အတန်းအနည်းငယ်တက်ပြီးနောက်မှာတော့ မှတ်ဉာဏ်စွမ်းရည်တိုးတက်လာကာ ဂီတက သူ့အပေါ် အလွန်တည်ငြိမ်စေတာကို တွေ့ခဲ့ပါတယ်။
၁၅ နှစ်ကြာ လေ့လာသင်ယူပြီးနောက် ယွမ်ဟာ ၅ ကြိမ်မြောက် ဟောင်ကောင်ပစိဖိတ်စန္ဒရားအိုးပင်းပြိုင်ပွဲမှာ ပထမဆုရခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ငယ်ရွယ်စဉ်ကနေ စတင်သင်ကြားမယ်ဆိုရင် ဂီတက လူတိုင်းရဲ့ စိတ်အခြေအနေကို သက်ရောက်စေနိုင်တာ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
အော်တစ်ဇင်ကလေးတွေက ပညာရေးပိုင်းမှာ နောက်ကောက်ကျကြပေမယ့် သင်္ချာနဲ့ ပုံသေပိုင်းမှာတော့ ထူးခြားထက်မြတ်တာကို တွေ့ခဲ့ပါတယ်။
Source: SCMP
#World_Health
#YMG #Yangon_Times
Published_14 July 2023
ပူပြင်းတဲ့နွေရာသီပြီးနောက် မုတ်သုံရာသီစတင်ခြင်းဖြင့် အပူသက်သာစေရုံမက ကူးစက်ရောဂါအမျိုးမျိုးကိုလည်း တိုးများလာစေပါတယ်။
လေထုထဲမှာ စိုထိုင်းဆမြင့်မားတဲ့အခါ ခြင်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ငှက်ဖျား၊ ကာလဝမ်း၊ အူရောင်ငန်းဖျား၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါများ အဖြစ်များစေပါတယ်။
ရေကြောင့်ကူးစက်တဲ့ရောဂါတွေဟာလည်း အထူးသဖြင့် ကလေးတွေမှာ ကူးစက်နိုင်ချေ များလာပါတယ်။
ကလေးတွေ ရောဂါမဖြစ်စေရန် ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းအောင် ထားဖို့နဲ့ ကာကွယ်ရေး အတိုင်းအတာများ ချမှတ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ရေသေရေဝပ်နေရာများ မထားရှိခြင်းဖြင့် ခြင်များမပေါက်ဖွားအောင် ကာကွယ်နိုင်ကြောင်း ကလေးအထူးကုအကြံပေး ဒေါက်တာ'ဂျာယန့်ခန်ဒဲ'က ပြောပြသွားပါတယ်။
အင်္ကျီနဲ့ ဘောင်းဘီအရှည်၊ ခြေအိတ်များဝတ်ဆင်ပြီး ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ခြင်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ရောဂါတွေ ကူးစက်နိုင်ချေနည်းပါးစေရန် ခြင်ပြေးဆေးများ ဆောင်ထားဖို့လည်း အရေးကြီးကြောင်း အကြံပြုသွားပါတယ်။
တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးက အရေးကြီးပြီး ကလေးတွေ မကြာခဏလက်ဆေးခိုင်းဖို့နဲ့ မိုးရေမိပြီးနောက် ချက်ချင်းရေချိုးဖို့ သတိပြုသင့်ပါတယ်။
မိုးကာအင်္ကျီ၊ ထီးတို့ဖြင့် မိုးရေကာကွယ်ဖို့ အရေးကြီးသလို မိုးရေကြာရှည်စွာစိုမိတဲ့အခါ ကိုယ်ခံအားနည်းစေပြီး နာမကျန်းဖြစ်လွယ်စေကြောင်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်က အကြံပြုထားပါတယ်။
မှန်ကန်သင့်လျော်တဲ့ အစားအစာများဖြင့် ကိုယ်ခံအားမြှင့်တင်နိုင်ပြီး ရောဂါကူးစက်မှုကို လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။
အချဉ်ပါတဲ့အသီးများ၊ အစိမ်းရောင်ဟင်းရွက်များ၊ ဒိန်ချဉ်၊ မှို၊ ဘယ်ရီ၊ အသားဓာတ်များစားသုံးပြီး ကိုယ်ခံအားမြှင့်တင်နိုင်ပါတယ်။
ကလေးတစ်ယောက် အဖျားလက္ခဏာများ ခံစားရတဲ့အခါ အခြားကလေးများနဲ့ ဆရာများပါ မကူးစက်နိုင်အောင် အိမ်မှာသာ နေခိုင်းသင့်ပါတယ်။
Source: India Today.
#World_Health
#YMG #Yangon_Times
Page 362 of 827