#WorldNews_Health
Published 17 April 2022

ဖိုင်ဇာကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို စတုတ္တမြှောက်အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးတဲ့နောက် အနည်းဆုံးတစ်လအကြာမှာ ထိုးနှံကြတဲ့ အသက်ကြီးသူတွေဟာ ရောဂါပြင်းထန်ခြင်း၊ဆေးရုံတက်ရခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းတို့ကနေ သိသာစွာ ကာကွယ်ပေးတယ်လို့ အစ္စရေးသုတေသနပြုချက်အရ သိရပါတယ်။ အဲဒီသုတေသနကို အိုမီခရွန်မျိုးကွဲ မင်းမူနေတဲ့အချိန်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

တတိယဆေးထိုးပြီးလို့ အနည်းဆုံး(၄)လအကြာ စတုတ္ထအားမြှင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးသူတွေဟာ ထိုးပြီးလို့ (၇)ရက်မှ ရက်ပေါင်း (၃၀)အတွင်းမှာ တတိယမြောက်ဆေးပဲထိုးထားသူတွေနှင့်ယှဉ်ရင် ကူးစက်နိုင်ခြေကို ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ မြင်သာတဲ့ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို ၅၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ဆေးရုံတက်ရနိုင်ခြေကို ၆၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သေဆုံးနိုင်ခြေကို ၇၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချပေးနိုင်တာကို သုတေသနတွေ့ရှိခဲပါတယ်။

အဲဒီတွေ့ရှိချက်ကို နယူးအင်္ဂလန်ဆေးဂျာနယ်မှာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ဖော်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ သုတေသနပညာရှင်တွေဟာ အသက်(၆၀)နှစ်နှင့်အထက် လူကြီးတွေထဲမှာ စတုတ္ထမြောက်အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေးထိုးခဲ့သူ ၁၈၂,၁၂၂ ဦးကို တတိယမြောက်ပဲထိုးရသေးတဲ့အရေအတွက်တူသူ အသက်အပိုင်းအခြားတူသူတွေနှင့် နှိုင်းယှဉ်သုံးသပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

“ တကယ့်လက်တွေ့ဖြစ်ခဲ့သူတွေဆီကရတဲ့ ရလာဒ်တွေအရ စတုတ္ထမြောက် အားမြှင့်ဆေးဟာ အလုပ်ဖြစ်တယ်လို့ တွေ့ကြရပါတယ်။ အနည်းဆုံး ကနဦးမှာကိုက အိုမီခရွန်မျိုးကွဲကို ကောင်းစွာကာကွယ်နိုင်တာတွေ့ရပါတယ်Ó လို့ သုတေသမှူးတွေကပြောပါတယ်။

Òစတုတ္ထမြောက်ကာကွယ်ဆေးကြောင့် ကာကွယ်မှုတွေပေါ် လေ့လာဖို့ နောက်ထပ်သုတေသနတွေဆက်လုပ်သွားပါမယ်Ó လို့ သူတို့ဆိုပါတယ်။ ယခုသုတေသတွေ့ရှိချက်အရ စတုတ္ထကာကွယ်ဆေးဟာ အချိန်နှင့်အမျှ ကူးစက်နိုင်ခြေအပေါ်မှာတော့ စွမ်းရည်ကျတာပိုမြန်ပြီး အပြင်းဖျားနာမှုကိုတော့ တည်ငြိမ်စွာထိန်းပေးနိုင်တာတွေ့ရကြောင်း သိရှိရပါတယ်။

Source Reuters
#Yangon_Media_Group

Published 16 April 2022

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးပတ္တမြားအရိုင်းတုံးကြီးတွေထဲမှာ တစ်တုံးကို  ပင်လယ်ကွေ့စော်ဘွားနိုင်ငံ ဒူဘိုင်းမှာ လေလံတင်ရောင်းချတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၈၄၀၀ ကာရက်ရှိတဲ့ ပတ္တမြားကျောက်ရိုင်းတုံးကြီးကို ဘာ့ချ်အယ်ဟာမားလို့ ချစ်စနိုးအမည်ပေးထားပြီး အလေးချိန်အားဖြင့် ခြောက်ပေါင်ကျော်(၂.၈ကီလိုဂရမ်) ရှိပါတယ်။

အဲဒီပတ္တမြားရိုင်းကြီးကို တန်ဇန်းနီးယားကနေ တူးဖော်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး SJ Gold and Diamond's Callisto collection အဖြစ် သောကြာနေ့က ဒူဘိုင်းဟိုတယ်တစ်ခုမှာ ပြသထားပါတယ်။

စိမ်းဖန့်ဖန်းနှင့်ခရမ်းရင့်ရောင်သန်းနေတဲ့ အဲဒီပတ္တမြားရိုင်းတုံးဟာ ဒေါ်လာသန်း၁၂၀အထိ ရနိုင်တယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။

ဒီပတ္တမြားကြီးကို လေလံမပစ်ခင် ဒူဘိုင်းမှာ လာမယ့်ရက်(၃၀)အတွင်း‌ အခြားနေရာတွေမှာလည်း ခင်းကျင်းပြသဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။  

Source: AFP

Published 16 April 2022

ဆော်ဒီရဲ့ အထင်ကရ ရုပ်မြင်သံကြားကွန်ယက်တစ်ခုက ထုတ်လွှင့်တဲ့ sketch ဆိုတဲ့ အစီအစဉ်မှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်ကို အတုပြုလုပ်ပြီး ပျက်လုံးထုတ်ခဲ့ရာ လူသန်းပေါင်းများစွာကြည့်ရှုခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီလို ရှားရှားပါပါး လုပ်ရပ်က  ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ တို့အကြား တဖြည်းဖြည်းဆိုးရွားလာနေတဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ပြသနေတာဖြစ်ပါတယ်။

Sketch အစီအစဉ်ကို အကြီးမားဆုံး ပန်-အာရပ်ဖျော်ဖြေရေး ကွန်ယက်ကြီးက အမ်ဘီစီက ဒီတစ်ပတ်ထဲ ပြသခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီအစီအစဉ်မှာ လူရွှင်တော် ကာလက်အယ်လ်ဖာရာ့ဂျ်က သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်သရုပ်ဆောင်တစ်ဦးက စကားအမှားတွေလိုက်ပြင်ပေးတဲ့ ဒုသမ္မတ ကမ်မလာဟာရစ်အဖြစ်သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ သူက ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်လို့ ရုရှားသမ္မတ ဗလက်ဒီမာပူတင်ကို တင်းမာတဲ့ သတင်းစကား တစ်မိနစ်ခန့်ပြောကြားနေစဉ် အတွင်းမှာပဲ စကားပြောစင်မြင့်မှာ နှစ်ကြိမ်အိပ်ငိုက်သွားတဲ့ ပျက်လုံးကို ထုတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

Source MBC/AFP

Published 16 April 2022

စင်္ကာပူဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး လောရင့်ဝေါင်းဟာ စင်္ကာပူဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် နောင်မှာ သူ့အရိုက်အရာကိုဆက်ခံမည့်သူ ဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းက ဧပြီ ၁၆ ရက် စနေနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

စင်္ကာပူရဲ့ အာဏာရပါတီဖြစ်တဲ့ ပြည်သူ့လှုပ်ရှားမှုပါတီ(ပီအေပီ)ရဲ့ စတုတ္ထမျိုးဆက်သစ်ပါလို့ပြောကြတဲ့အဖွဲ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဝေါင်းကို တင်မြှောက်လိုက်ကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ သူ့ကို စင်္ကာပူရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာစေဖို့ လမ်းခင်းပေးလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

“ လောရင့်ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ကျွန်တော့်နေရာဆက်ခံဖို့ အစီအစဉ်က (အကယ်လို့ ပီအေပီနိုင်ခဲ့ရင်) လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ဒါမှမဟုတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီးဖြစ်လိမ့်ယ်။ ၂၀၂၅မှာကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ ခက်ခက်ခဲခဲ ယှဉ်ပြိုင်ကြရဖို့ သေချာတယ်” လို့ စနေနေ့(ယနေ့)မှာ လီက ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ပို့စ်တင်ခဲ့ပါတယ်။

လီဟာ စင်္ကာပူကျွန်းနိုင်ငံကလေးရဲ့ လွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင် လီကွမ်ယူရဲ့သားဖြစ်ပြီး ၂၀၀၄ခုနှစ်ကတည်းက စင်္ကာပူ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်နေသူပါ။

ချမ်းသာကြွယ်ဝတဲ့ စင်္ကပူမှာ တည်ငြိမ်မှုဟာ နိုင်ငံရဲ့ အဓိက အားသာချက်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်နေပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒေသတွင်းက ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူတွေနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက်  လောကနိဗ္ဗာန်ဖြစ်နေပါတယ်။ နိုင်ငံရေးကသောင်းကနင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာ စင်္ကာပူမှာ မြင်တွေ့နေကြ အရာမဟုတ်ပါဘူး။

အသက် ၄၉နှစ်အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ဝေါင်းဟာ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ဘေးတစ်လျောက်မှာ မြို့ပြနိုင်ငံကလေးတစ်ခုသာဖြစ်တဲ့ စင်္ကာပူရဲ့စီးပွားရေးကို မောင်းနှင်ပေးနေသူဖြစ်ပါတယ်။သူဟာအစိုးရရဲ့ ကပ်ဘေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့မှာ ပူးတွဲဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူထားပါတယ်။အသက်၇၀ရှိပြီဖြစ်တဲ့ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်လီကို ဆက်ခံမည့်သူအဖြစ် အဲဒီကတည်းက ထင်ကြေးပေးခံရသူဖြစ်ပါတယ်။

စင်္ကာပူမှာ ခေါင်းဆောင်သစ်ဆက်ခံမှုကို လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက ပီအေပီ ပါတီကပဲ စီမံလာခဲ့တာဖြစ်ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် ဂရုတစ်စိုက်ကို အစီအစဉ်ချလုပ်တဲ့အလုပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ဒုဝန်ကြီးချုပ် ဟန်ဆွီကီးက ဘေးထွက်နေဖို့ မျှော်လင့်မထားတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် လီရဲ့ ဆက်ခံသူ အစီအစဉ်ဟာ ပြတ်တောက်သွားခဲ့ရပါတယ်။

“ ကျွန်တော် အသက်(၇၀)ရှိပါပြီ။ သူအဆင်သင့်ဖြစ်တဲ့အခါ လောရင့်ကို ကျွန်တော်တာဝန်လွှဲပေးမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်” လို့ လီက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။  လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါတီကိုဦးဆောင်ဖို့ သူဖြစ်မလား ဝေါင်းဖြစ်မလားဆိုတာကိုတော့ နောက်ပိုင်းမှာဆုံးဖြတ်မယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ်လီကပြောပါတယ်။

Source: Reuters

Published 16 April 2022

မြန်မာနှင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှစ်နိုင်ငံဟာ ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကနေတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို တိုးမြှင့် နိုင်မယ့် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေ ရှိနေတယ်လို့  ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပညာရှင်တစ်ဦးက ယူရေးရှားရီဗျူး ဂျာနယ်မှာ ဧပြီ ၁၆ရက် ယနေ့မှာ ရေးသားလိုက်ပါတယ်။

ရေးသားသူမှာ ဒါကာတက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး မဟာဘွဲ့ရသူ အလွတ်တန်းစာရေးဆရာ ဂျူဘီဒါ ချောင်ဒရီ Jubeda Chowdhury ဆိုသူပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး “ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာအကြား ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အလားအလာများ” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နှင့် သူက သုံးသပ်ချက်ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

သူက ကာကွယ်ရေးဒီပလိုမေစီဖြင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမြှင့်တင်နိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်လိုက်ပါတယ်။နှစ်နိုင်ငံနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေးတိုးမြှင့်ရာမှာ စစ်ရေးဒီပလိုမေစီဟာ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးရဲ့မရှိမဖြစ် အစိတ်အပိုင်းတွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် ကာလရှည်ကြာကတည်းက တည်ရှိခဲ့ပြီး အဲဒါဟာ ထိရောက်တဲ့ နည်းလမ်းစဉ်လည်းဖြစ်တယ်လို့ သူကရေးပါတယ်။

မြန်မာနှင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့ဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဖြစ်ကြပြီး နိုင်ငံတကာနယ်နမိတ်၂၇၁ကီလိုမီတာထိစပ်နေကြပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးနောက် မြန်မာဟာ ၁၉၇၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၃ရက်နေ့မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာအကြား အထွေထွေသဘောတူစာချုပ် တစ်ရပ်လက်မှတ်ရေးထိုးကြပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါတယ်။  ၁၉၈၉ ဇွန်လမှာ နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်ရေးနှင့်စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာသုံးခုလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တယ်လို့လည်း ဆောင်းပါးမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနှင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှင်စစ်တပ်အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ နယ်ပယ်ကျယ်ပြန့်လှပြီး စစ်တပ်က နှစ်ရှည်လများ အုပ်စိုးထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အခြားနိုင်ငံတွေနှင့် စစ်တပ်အချင်းချင်း ဆက်ဆံရေးဟာ အရေးကြီးတယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။အဲဒါကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ စစ်တပ်တွေဟာ ဘုံအကျိုးစီးပွားအပေါ်အခြေခံပြီး  ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု   မြှင့်တင်သင့်ကြတယ်လို့ သူက အကြံပြုတိုက်တွန်းထားပါတယ်။

မြန်မာတပ်မတော်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တပ်မတော်နှစ်ရပ်အကြားမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ နယ်ပယ်တွေကိုလည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပညာရှင်က ဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။ အဲဒါတွေက သောင်းကျန်းသူတိုက်ဖျက်ရေး၊အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး၊ ဘင်္ဂလီဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှု၊မြန်မာဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှု၊ ရေတပ်နှင့်လေတပ်ပူးပေါင်းစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုနှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသအတွင်း သမားရိုးကျနှင့် သမားရိုးကျမဟုတ်သော ခြိမ်းခြောက်မှုများကို တွန်းလှန်ရန် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအချက်အလက်ဖလှယ်ရေးတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီအပြင် သင်တန်းတွေအပြန်အလှန်စေလွှတ်ရေး၊ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအချက်အလက်ဖလှယ်ခြင်း၊မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်တစ်လျောက် တရားမဝင်လက်နက်ရောင်းဝယ်မှု၊မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်မှုနှင့်လူကုန်ကူးမှုစတဲ့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုခင်းတွေကို ဟန့်တားကာကွယ်ဖို့ နှစ်နိုင်ငံပူးတွဲ ကင်းလှည့်တာတွေကို တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ဖို့ သူက အကြံပြုထားပါတယ်။

စစ်တပ်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွေ အပြန်အလှန်စေလွှတ်ခြင်းတွေဟာ နှစ်နိုင်ငံအကြား အငြင်းပွားမှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ လမ်းဖွင့်ပေးတာဖြစ်တယ်လို့ သူ့အမြင်ကို ဆောင်းပါးမှာဖော်ပြထားပါတယ်။ သူက နှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်တွေနှင့် အဆင့်မြင့်စစ်တပ်အရာရှိတွေ အပြန်အလှန်လည်ပတ်ခဲ့ကြတာတွေကို ပြန်လည်ရေးသားထားပြီး အဲဒီအလည်အပတ်ခရီးတွေက နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ဘယ်လိုအကျိုးပြုခဲ့တယ်ဆိုတာတွေကိုပါ ထည့်သွင်းသုံးသပ်ထားပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးမြတ်နိုးတဲ့ ခင်မင်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ အိမ်နီးချင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာ မြန်မာအနေနှင့် နားလည်သင့် တယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုကိုယုံကြည်တယ်။ အဲဒါကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှနှင့် ဆက်ဆံတဲ့အတွက် မြန်မာအတွက်လည်း အကျိုးရှိပါတယ်လို့ သူက သုံးသပ်ပြပါတယ်။

“ အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်တပ်ချင်းဆက်ဆံရေးဟာ ငြိမ်းချမ်းခြင်း၊သဟဇာတဖြစ်ခြင်း၊ဒေသတည်ငြိမ်ခြင်းနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ အတွက်နှင့် ဒေသကြီးတစ်ခုလုံးအတွက် (တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ)ပိုမိုကြီးမားသော အကျိုးစီးပွား တို့ကို အသေအချာဖြစ်ထွန်းစေနိုင်ပါတယ်”  လို့ သူက အဆုံးသတ်ရေးသားထားပါတယ်။

Source: Eurasia Review: Prospects of Defense Cooperation Between Bangladesh-Myanmar by Jubeda Chowdhury

Published 16 April 2022

ကလေးသူငယ်တွေမှာ ပြင်းထန်တဲ့ အသည်းရောဂါတွေဖြစ်ပွားလာနေတဲ့ ဆန်းကြယ်တဲ့ဖြစ်ရပ်တွေကို နိုင်ငံတော်တော်  များများက ကျန်းမာရေးအရာရှိတွေက စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြပါတယ်။ အဲဒါဟာ အအေးမိရောဂါနှင့်ဆက်စပ်နေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် တစ်မျိုးမျိုးကြောင့် ဆက်နွယ်နေဖွယ်ရှိတယ်လို့ သူတို့ကထင်ထားကြပါတယ်။

ကလေးသူငယ် အနည်းဆုံး၇၄ ဦးဟာ အသည်းရောင်အသားဝါ ဒါမှမဟုတ် အသည်းရောင်ရောဂါတစ်ခုခုဖြစ်နေကြတာကို ယူကေ က စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပါတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးက သောကြာနေ့မှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။ စပိန်မှာလည်း အလားတူ ဖြစ်ရပ်(၃)ခုနှင့် အိုင်ယာလန်မှာလည်း အနည်းငယ်ဖြစ်ပွားနေတာကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေလုပ်နေတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံကလည်း အလားတူရောဂါဖြစ်ပွားမှု(၉)ခုကို လေ့လာစစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်နေတယ်လို့ ကျန်းမာရေး အရာရှိတွေကပြောပါတယ်။ ဖြစ်ပွားမှုအားလုံးဟာ အယ်လာဘားမားကပဲဖြစ်ပြီး အခြားနေရာတွေမှာပါ ဖြစ်နေသလားဆိုတာကို အရာရှိတွေက စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။

“ ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်လအတွင်း ဒီဖြစ်ရပ်တွေတိုးပွားလာနေပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်တာတွေကို တိုးမြှင့်ရှာကြည့်ရင် လာမယ့်ရက်တွေ အတွင်း ရောဂါဖြစ်သူတွေ တိုးလာဖွယ်ရှိတယ်” လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အရာရှိတွေက သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောထား ပါတယ်။

အမေရိကန်မှာ အသည်းရောဂါခံစားရတဲ့ ကလေးတွေဟာ အသက်(၁)နှစ်မှ (၆)နှစ်အတွင်း ကလေးငယ်တွေဖြစ်ပြီး အဲဒီထဲက (၂)ဦးဟာ အသည်းအစားထိုးကုသဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ ဥရောပက ကလေးတွေဟာလည်း အဲဒီအသက်အပိုင်းအခြာထဲကပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အချို့ကတော့ အသက်နည်းနည်းကြီးတဲ့ကလေးတွေပါနေတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

ဒီလစောစောပိုင်းမှာ စကော့တလန်က ကလေးငယ်(၁၀)ဦးဟာ အသည်းပြဿနာတွေဖြစ်နေတာကို သိရှိပြီးနောက် မြင်တွေ့နေကျမဟုတ်တဲ့ အဲဒီရောဂါတွေကို  ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က စတင်သတိထားမိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ယောက်ဟာ ဇန်နဝါရီလမှာ နေမကောင်းဖြစ်ပြီး ကျန်(၉)ဦးကတော့ မတ်လမှာ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အားလုံးဟာ အသည်းအသန်ဖြစ်လာပြီးနောက် ဆေးရုံတင်လိုက်ရပါတယ်။ သူတို့ဟာ အသည်းရောင်ရောဂါဖြစ်နေတာကို တွေ့ကြရပါတယ်။

အသည်းဟာ အဟာရဓာတ်ကို ထုတ်လုပ်ပေးတယ်။ သွေးကိုစစ်ပေးတယ်။ ကူးစက်မှုကို တိုက်ခိုက်ပေးတယ်။ ရောဂါကူးစက်မှုတွေဟာ အသားဝါရောဂါ၊ဝမ်းပျက်ရောဂါ၊ဗိုက်အောင့်ရောဂါတွေဖြစ်စေတယ်။ အသည်းရောင်ရောဂါဟာ မကုသရင် အသက်အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။

အဲဒီကစပြီး ဗြိတိန်ကျန်းမာရေးအရာရှိတွေက အနည်ဆုံး၆၄ဦး အသည်းရောဂါဖြစ်ကြတာတွေ့ကြရပါတယ်။ တစ်ယောက်မှ မသေဆုံးပေမယ့် (၆)ဦးဟာ အသည်းအစားထိုးဖို့လိုအပ်နေတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

ဓာတ်ခွဲခန်းစစ်ဆေးမှုများအရ အဲသလိုဖြစ်ရတာဟာ ပုံမှန်အားဖြင့် အသည်းရောဂါဖြစ်စေတတ်တဲ့ အေ၊ဘီ၊စီနှင့် အီးဗိုင်းရပ်စ်တို့ကြောင့်လည်း မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သိရှိခဲ့ကြပါတယ်။ နိုင်ငံတကာခရီးသွားလာမှုနှင့် အခြားအကြောင်း အချက်တွေက ကလေးတွေကို ဒီအန္တရာယ်ဖြစ်စေခဲ့တာလားဆိုတာကိုတော့ သတိမပြုမိကြပါဘူးလို့ အရာရှိတွေက ပြောပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လောလောဆယ်မှာတော့ adenoviruses အင်ဒီနိုဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုတွေများလာတာတော့ သတိထားမိတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

Adenoviruses ကဒါဇင်ကျော်ရှိပါတယ်။အဲဒီထဲက တော်တော်များများဟာ အအေးမိတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာမျိုး ၊အဖျားရှိတာ၊လည်ချောင်းနာတာနှင့်မျက်စေ့နာတာတွေ ပြသတတ်ပါတယ်။ အချို့ကတော့ အခြားရောဂါလက္ခဏာတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။အဲဒီအထဲမှာ ဝမ်းဗိုက်နှင့်အူတွေထဲရောင်ရမ်းတာတွေလည်းပါဝင်ပါတယ်။

Adenoviruses ဟာ ကလေးတွေဆီမှာ အသည်းရောင်ရောဂါဖြစ်တာနှင့် အရင်ကဆက်စပ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကိုယ်ခံအားနည်းနေတဲ့ ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတာပါ။‌

ရောဂါဖြစ်တဲ့ ကလေးတွေထဲက  အချို့ဆီမှာ အင်ဒီနိုဗိုင်းရပ်စ်တွေ့ရပြီး အချို့ဟာ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံထားရတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သတ်သတ်မှတ်မှတ်ဗိုင်းရပ်စ်တွေနှင့် ဆက်စပ်နေသလားဆိုတာကို သိဖို့ ဓာတ်ခွဲခန်းအလုပ်တွေ ထပ်လုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကပြောပါတယ်။

ကလေးတွေဆီမှာ အသည်းရောင်ရောဂါဖြစ်လာတာ တိုးပွာလာတာကို နိုဝင်ဘာကတည်းက သတိထားမိခဲ့တယ်လို့ အယ်လာဘားမား ကျန်းမာရေးအရာရှိတွေက ပြောပါတယ်။ ကူးစက်မှုတိုင်းဟာ Adenoviruses ကူးစက်တာချည်းဖြစ်ပြီး  အူရောင်ရမ်းမှုဖြစ်စေတတ်တဲ့ adenovirus 41 နှင့်ဆက်စပ်မှုကို အရာရှိတွေက စူးစမ်းလေ့လာနေပါတယ်။

အယ်လာဘားမားက ကလေးတွေအားလုံးကတော့ စိုးရိမ်စရာအခြေအနေမရှိဘူးလို့ သူတို့ကပြောပါတယ်။

Source AP