Published 17 April 2022

နှစ်ဟောင်းတွေက အားနည်းချက်တွေကို ပြုပြင်၊အားသာချက်တွေကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်မြှင့်တင်ပြီး နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားတွေအတွက် ပေးဆပ်သယ်ပိုးဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ နစက ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကပြောပါတယ်။

ယနေ့ ဧပြီ၁၇ရက်မှာ ကျရောက်တဲ့ မြန်မာနှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့မှာ မြန်မာနှစ်သစ်ကူး နှုတ်ခွန်းဆက် မင်္ဂလာစကား ကို နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံများကတစ်ဆင့် ထုတ်လွှင့်ပြောကြားရာမှာ နစကဥက္ကဋ္ဌက ယခုလိုပြောကြားတာဖြစ်ပါတယ်။

တိုင်းပြည်ရဲ့အားဟာ ပြည်တွင်းမှာပဲရှိတဲ့အတွက် ပြည်သူလူထုစွမ်းအားနှင့် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ကြိုးစားသွား မှာဖြစ်ပြီး အောင်မြင်မယ်လို့လည်း အပြည့်အဝယုံကြည်တယ်လို့ သူက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ယခုနှစ်ကို ငြိမ်းချမ်ရေးနှစ်လို့ သတ်မှတ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးငြိမ်းချမ်းသာယာမှုရရှိရေး အစွမ်းကုန်ကြိးစားနေတယ်လို့ လည်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောပါတယ်။အဲဒီအပြင် နိုင်ငံတော်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာပေါများရေးတို့ဟာ သူ့ရဲ့ အမျိုးသားရေးရည်မှန်းချက်ဖြစ်တယ်လို့လည်း နှစ်သစ်စကားထဲမှာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

နစကဥက္ကဋ္ဌရဲ့ နှုတ်ခွန်းဆက်မင်္ဂလာစကား ရုပ်သံထုတ်လွှင့်အပြီးမှာ နိုင်ငံသား အကျဉ်းသား ၁၅၅၇ဦးနှင့် နိုင်ငံခြားသား ၄၂ ဦးတို့ကို ပြစ်ဒဏ်လျော့ပေါ့ လွတ်ငြိမ်းခွင့်အမိန့်ကိုပါ နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံများက ဆက်လက်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

Published 17 April 2022

မြန်မာနိုင်ငံတစ်လွှားမှာ အကျဉ်းကျခံနေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား အကျဉ်းသား အကျဉ်းသူ ၁၅၇၇ ဦးနှင့်နိုင်ငံခြားသား ၄၂ဦးတို့ကို ယင်းတို့ကျခံရန်ကျန်ရှိသော ပြစ်ဒဏ်တွေကို လျော့ပေါ့ပြီး ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့်ပြုတယ်လို့ ယနေ့မြန်မာနှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့မှာ နစကဥက္ကဋ္ဌ လက်မှတ်ရေးထိုး အမိန့်ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

နိုင်ငံခြားသား ၄၂ဦးကို ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းခွင့်ပြုပြီး ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးလိုက်တယ်လို့လည်း အမိန့်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Published 16 April 2022

ဆော်ဒီရဲ့ အထင်ကရ ရုပ်မြင်သံကြားကွန်ယက်တစ်ခုက ထုတ်လွှင့်တဲ့ sketch ဆိုတဲ့ အစီအစဉ်မှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်ကို အတုပြုလုပ်ပြီး ပျက်လုံးထုတ်ခဲ့ရာ လူသန်းပေါင်းများစွာကြည့်ရှုခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီလို ရှားရှားပါပါး လုပ်ရပ်က  ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ တို့အကြား တဖြည်းဖြည်းဆိုးရွားလာနေတဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ပြသနေတာဖြစ်ပါတယ်။

Sketch အစီအစဉ်ကို အကြီးမားဆုံး ပန်-အာရပ်ဖျော်ဖြေရေး ကွန်ယက်ကြီးက အမ်ဘီစီက ဒီတစ်ပတ်ထဲ ပြသခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီအစီအစဉ်မှာ လူရွှင်တော် ကာလက်အယ်လ်ဖာရာ့ဂျ်က သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်သရုပ်ဆောင်တစ်ဦးက စကားအမှားတွေလိုက်ပြင်ပေးတဲ့ ဒုသမ္မတ ကမ်မလာဟာရစ်အဖြစ်သရုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ သူက ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်လို့ ရုရှားသမ္မတ ဗလက်ဒီမာပူတင်ကို တင်းမာတဲ့ သတင်းစကား တစ်မိနစ်ခန့်ပြောကြားနေစဉ် အတွင်းမှာပဲ စကားပြောစင်မြင့်မှာ နှစ်ကြိမ်အိပ်ငိုက်သွားတဲ့ ပျက်လုံးကို ထုတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

Source MBC/AFP

Published 16 April 2022

စင်္ကာပူဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး လောရင့်ဝေါင်းဟာ စင်္ကာပူဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် နောင်မှာ သူ့အရိုက်အရာကိုဆက်ခံမည့်သူ ဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းက ဧပြီ ၁၆ ရက် စနေနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

စင်္ကာပူရဲ့ အာဏာရပါတီဖြစ်တဲ့ ပြည်သူ့လှုပ်ရှားမှုပါတီ(ပီအေပီ)ရဲ့ စတုတ္ထမျိုးဆက်သစ်ပါလို့ပြောကြတဲ့အဖွဲ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဝေါင်းကို တင်မြှောက်လိုက်ကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ သူ့ကို စင်္ကာပူရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာစေဖို့ လမ်းခင်းပေးလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

“ လောရင့်ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ကျွန်တော့်နေရာဆက်ခံဖို့ အစီအစဉ်က (အကယ်လို့ ပီအေပီနိုင်ခဲ့ရင်) လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ဒါမှမဟုတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီးဖြစ်လိမ့်ယ်။ ၂၀၂၅မှာကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ ခက်ခက်ခဲခဲ ယှဉ်ပြိုင်ကြရဖို့ သေချာတယ်” လို့ စနေနေ့(ယနေ့)မှာ လီက ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ပို့စ်တင်ခဲ့ပါတယ်။

လီဟာ စင်္ကာပူကျွန်းနိုင်ငံကလေးရဲ့ လွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင် လီကွမ်ယူရဲ့သားဖြစ်ပြီး ၂၀၀၄ခုနှစ်ကတည်းက စင်္ကာပူ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်နေသူပါ။

ချမ်းသာကြွယ်ဝတဲ့ စင်္ကပူမှာ တည်ငြိမ်မှုဟာ နိုင်ငံရဲ့ အဓိက အားသာချက်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်နေပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒေသတွင်းက ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူတွေနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက်  လောကနိဗ္ဗာန်ဖြစ်နေပါတယ်။ နိုင်ငံရေးကသောင်းကနင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာ စင်္ကာပူမှာ မြင်တွေ့နေကြ အရာမဟုတ်ပါဘူး။

အသက် ၄၉နှစ်အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ဝေါင်းဟာ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ဘေးတစ်လျောက်မှာ မြို့ပြနိုင်ငံကလေးတစ်ခုသာဖြစ်တဲ့ စင်္ကာပူရဲ့စီးပွားရေးကို မောင်းနှင်ပေးနေသူဖြစ်ပါတယ်။သူဟာအစိုးရရဲ့ ကပ်ဘေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့မှာ ပူးတွဲဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူထားပါတယ်။အသက်၇၀ရှိပြီဖြစ်တဲ့ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်လီကို ဆက်ခံမည့်သူအဖြစ် အဲဒီကတည်းက ထင်ကြေးပေးခံရသူဖြစ်ပါတယ်။

စင်္ကာပူမှာ ခေါင်းဆောင်သစ်ဆက်ခံမှုကို လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက ပီအေပီ ပါတီကပဲ စီမံလာခဲ့တာဖြစ်ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် ဂရုတစ်စိုက်ကို အစီအစဉ်ချလုပ်တဲ့အလုပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ဒုဝန်ကြီးချုပ် ဟန်ဆွီကီးက ဘေးထွက်နေဖို့ မျှော်လင့်မထားတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် လီရဲ့ ဆက်ခံသူ အစီအစဉ်ဟာ ပြတ်တောက်သွားခဲ့ရပါတယ်။

“ ကျွန်တော် အသက်(၇၀)ရှိပါပြီ။ သူအဆင်သင့်ဖြစ်တဲ့အခါ လောရင့်ကို ကျွန်တော်တာဝန်လွှဲပေးမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်” လို့ လီက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။  လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါတီကိုဦးဆောင်ဖို့ သူဖြစ်မလား ဝေါင်းဖြစ်မလားဆိုတာကိုတော့ နောက်ပိုင်းမှာဆုံးဖြတ်မယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ်လီကပြောပါတယ်။

Source: Reuters

Published 16 April 2022

မြန်မာနှင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှစ်နိုင်ငံဟာ ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကနေတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို တိုးမြှင့် နိုင်မယ့် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေ ရှိနေတယ်လို့  ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပညာရှင်တစ်ဦးက ယူရေးရှားရီဗျူး ဂျာနယ်မှာ ဧပြီ ၁၆ရက် ယနေ့မှာ ရေးသားလိုက်ပါတယ်။

ရေးသားသူမှာ ဒါကာတက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး မဟာဘွဲ့ရသူ အလွတ်တန်းစာရေးဆရာ ဂျူဘီဒါ ချောင်ဒရီ Jubeda Chowdhury ဆိုသူပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး “ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာအကြား ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အလားအလာများ” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နှင့် သူက သုံးသပ်ချက်ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

သူက ကာကွယ်ရေးဒီပလိုမေစီဖြင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမြှင့်တင်နိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်လိုက်ပါတယ်။နှစ်နိုင်ငံနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေးတိုးမြှင့်ရာမှာ စစ်ရေးဒီပလိုမေစီဟာ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးရဲ့မရှိမဖြစ် အစိတ်အပိုင်းတွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် ကာလရှည်ကြာကတည်းက တည်ရှိခဲ့ပြီး အဲဒါဟာ ထိရောက်တဲ့ နည်းလမ်းစဉ်လည်းဖြစ်တယ်လို့ သူကရေးပါတယ်။

မြန်မာနှင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့ဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဖြစ်ကြပြီး နိုင်ငံတကာနယ်နမိတ်၂၇၁ကီလိုမီတာထိစပ်နေကြပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးနောက် မြန်မာဟာ ၁၉၇၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၃ရက်နေ့မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာအကြား အထွေထွေသဘောတူစာချုပ် တစ်ရပ်လက်မှတ်ရေးထိုးကြပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါတယ်။  ၁၉၈၉ ဇွန်လမှာ နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်ရေးနှင့်စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာသုံးခုလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တယ်လို့လည်း ဆောင်းပါးမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနှင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှင်စစ်တပ်အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ နယ်ပယ်ကျယ်ပြန့်လှပြီး စစ်တပ်က နှစ်ရှည်လများ အုပ်စိုးထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အခြားနိုင်ငံတွေနှင့် စစ်တပ်အချင်းချင်း ဆက်ဆံရေးဟာ အရေးကြီးတယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။အဲဒါကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ စစ်တပ်တွေဟာ ဘုံအကျိုးစီးပွားအပေါ်အခြေခံပြီး  ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု   မြှင့်တင်သင့်ကြတယ်လို့ သူက အကြံပြုတိုက်တွန်းထားပါတယ်။

မြန်မာတပ်မတော်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တပ်မတော်နှစ်ရပ်အကြားမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ နယ်ပယ်တွေကိုလည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပညာရှင်က ဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။ အဲဒါတွေက သောင်းကျန်းသူတိုက်ဖျက်ရေး၊အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး၊ ဘင်္ဂလီဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှု၊မြန်မာဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှု၊ ရေတပ်နှင့်လေတပ်ပူးပေါင်းစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုနှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဒေသအတွင်း သမားရိုးကျနှင့် သမားရိုးကျမဟုတ်သော ခြိမ်းခြောက်မှုများကို တွန်းလှန်ရန် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအချက်အလက်ဖလှယ်ရေးတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီအပြင် သင်တန်းတွေအပြန်အလှန်စေလွှတ်ရေး၊ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအချက်အလက်ဖလှယ်ခြင်း၊မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်တစ်လျောက် တရားမဝင်လက်နက်ရောင်းဝယ်မှု၊မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်မှုနှင့်လူကုန်ကူးမှုစတဲ့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုခင်းတွေကို ဟန့်တားကာကွယ်ဖို့ နှစ်နိုင်ငံပူးတွဲ ကင်းလှည့်တာတွေကို တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ဖို့ သူက အကြံပြုထားပါတယ်။

စစ်တပ်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွေ အပြန်အလှန်စေလွှတ်ခြင်းတွေဟာ နှစ်နိုင်ငံအကြား အငြင်းပွားမှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ လမ်းဖွင့်ပေးတာဖြစ်တယ်လို့ သူ့အမြင်ကို ဆောင်းပါးမှာဖော်ပြထားပါတယ်။ သူက နှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်တွေနှင့် အဆင့်မြင့်စစ်တပ်အရာရှိတွေ အပြန်အလှန်လည်ပတ်ခဲ့ကြတာတွေကို ပြန်လည်ရေးသားထားပြီး အဲဒီအလည်အပတ်ခရီးတွေက နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ဘယ်လိုအကျိုးပြုခဲ့တယ်ဆိုတာတွေကိုပါ ထည့်သွင်းသုံးသပ်ထားပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးမြတ်နိုးတဲ့ ခင်မင်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ အိမ်နီးချင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာ မြန်မာအနေနှင့် နားလည်သင့် တယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုကိုယုံကြည်တယ်။ အဲဒါကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှနှင့် ဆက်ဆံတဲ့အတွက် မြန်မာအတွက်လည်း အကျိုးရှိပါတယ်လို့ သူက သုံးသပ်ပြပါတယ်။

“ အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်တပ်ချင်းဆက်ဆံရေးဟာ ငြိမ်းချမ်းခြင်း၊သဟဇာတဖြစ်ခြင်း၊ဒေသတည်ငြိမ်ခြင်းနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ အတွက်နှင့် ဒေသကြီးတစ်ခုလုံးအတွက် (တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ)ပိုမိုကြီးမားသော အကျိုးစီးပွား တို့ကို အသေအချာဖြစ်ထွန်းစေနိုင်ပါတယ်”  လို့ သူက အဆုံးသတ်ရေးသားထားပါတယ်။

Source: Eurasia Review: Prospects of Defense Cooperation Between Bangladesh-Myanmar by Jubeda Chowdhury

Published 15 April 2022

မြောက်ကိုးရီးယားနိုင်ငံတည်ထောင်သူ ကင်မ်အီဆွန်းရဲ့ အသက်၁၁၀နှစ်ပြည့်မွေးနေ့ အခမ်းအနားကို မြောက်ကိုးရီးယားနိုင်ငံ၊ မြို့တော်ပြုံယမ်းမှာ ဧပြီ၁၅ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအခမ်းအနားမှာ လူထောင်ပေါင်းများစွာဟာ ကခုန်ကြပြီး မီးရှုးမီးပန်းများပါ ပစ်ဖောက်ဆင်နွှဲခဲ့ကြပါတယ်။

ဧပြီ၁၅ရက်ရက်ကို နျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်မြောက်ကိုးရီးယားမှာ နေမင်း၏နေ့လို့ သိကြတာဖြစ်ပြီး ကင်မင်အီဆွန်းဟာ လက်ရှိ မြောက်ကိုးရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျွန်အမ်ရဲ့ အဖိုးဖြစ်ပါတယ်။  ပြုံယမ်းရဲ့ နိုင်ငံရေးပြက္ခဒိန်ဟာ ဧပြီ၁၅ရက်ဟာ အရေးအကြီးဆုံးရက်စွဲတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

Source AFP