ပုံစာ- ဟေတီနိုင်ငံတွင်း အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်စဉ်တစ်ခုကို မြင်တွေ့ရစဉ်
Published 27 Sept 2022
ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း အကျပ်အတည်းများ မြင့်တက်လာပြီးနောက် ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဟေတီနိုင်ငံသားများဟာ ဝန်ကြီးချုပ် အေရီရယ်လ် ဟင်နရီကို ရာထူးမှနုတ်ထွက်ပေးဖို့ လမ်းမများပေါ်ထွက်ကာ ဒေါသတကြီးဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လက ဟေတီသမ္မတ ဂျိုဗီနယ် မွိုက်စ် လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် ဟေတီနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ပါတယ်။
ဟေတီသမ္မတ ဂျိုဗီနယ် မွိုက်စ် လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ ဟင်နရီကို ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။ဟင်နရီ ဟေတီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူပြီးနောက် အကျပ်အတည်းများဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့တဲ့လများကလည်း နိုင်ငံအတွင်း အုပ်စုဖွဲ့အကြမ်းဖက်မှုများနဲ့ ပြန်ပေးဆွဲမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။
ဟေတီနိုင်ငံရေးအတွင်း အမေရိကန်ပါဝင်မှုဟာ ရှည်လျားတဲ့ သမိုင်းကြောင်းရှိပြီး၊ ၁၈၀၀ ပြည့်နှစ်များ အစောပိုင်းကတည်းက ပြင်သစ်မူဝါဒနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဟေတီနိုင်ငံရေးကို အမေရိကန်က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ရာစုနှစ်တစ်ခုကြာပြီးနောက် ၁၉၁၅ ခုနှစ်မှာတော့ သမ္မတများအပေါ် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများနဲ့ အာဏာသိမ်းမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ဟေတီနိုင်ငံကို အမေရိကန်တပ်များက ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး အနှစ် ၂၀ နီးပါး ထိန်းချုပ်ထားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အရောက်မှာတော့ ဟေတီနိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဖယ်ရှားရန်အတွက် အမေရိကန် မရိန်းတပ်သားများဟာ ဟေတီကိုရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ခြောက်လကြာ တပ်စွဲနေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဟေတီနိုင်ငံရေးကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ရာစုနှစ် နှစ်ခုကျော် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေးမတည်မငြိမ်ဖြစ်မှုများဟာ ပိုမိုကောင်းမွန်လာခြင်းမရှိဘဲ လက်ရှိအချိန်ထိတိုင် ဆိုးရွားလျက်ရှိနေတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။ထို့အပြင် လက်ရှိ အမေရိကန်ရဲ့ သမ္မတ ဘိုင်ဒန် အစိုးရဟာလည်း ဟေတီရဲ့ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်ရေးအတွက် နိုင်ငံရေးအရင်းအနှီးများကို များစွာအသုံးမချခဲ့တာကိုလည်း မြင်တွေ့ရပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာ ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း အကျပ်အတည်းများ ပိုမိုဆိုးရွားလာမှုကြောင့် ပြည်သူထောင်ချီဟာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုများပြုလုပ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဟင်နရီကို ရာထူးကဆင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုနေပေမယ့်လည်း အမေရိကန်ရဲ့ ဘိုင်ဒန် အစိုးရကတော့ ဟေတီဝန်ကြီးချုပ် ဟင်နရီအပေါ် တစိုက်မတ်မတ် ထောက်ခံပေးလျက်ရှိနေပါတယ်။
ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း ဓာတ်ဆီနဲ့ ဒီဇယ်ကဲ့သို့ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်လာပြီးနောက် ဆန္ဒပြသူထောင်ပေါင်းများစွာဟာ ဒေါသတကြီးဖြစ်ခဲ့ပြီး အတားအဆီးများကို မီးရှို့ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ဆန္ဒပြသူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ လီယွန်နယ် ဂျင်း-ပီရီက "မိသားစုတွေဟာ ဘာလုပ်ရမှန်းမသိကြတော့ဘူး" လို့ ဆိုပါတယ်။ထို့အပြင် ၎င်းအနီးရှိ ဆန္ဒပြသူလူအုပ်ကြီးကလည်း "အကယ်၍ အေရီရယ်လ်မှ နုတ်ထွက်ခြင်းမပြုပါက ၎င်းတို့သေဆုံးရမည်ဖြစ်ကြောင်း" ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်ဟာ ဟေတီနိုင်ငံရေးအတွင်း ရာစုနှစ် နှစ်ခုကျော်ကြာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သလို အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ဆီးရီးယား၊ အီရတ်နဲ့ ယခုလက်ရှိ ယူကရိန်းအထိတိုင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နေတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ထိုသို့ အခြားနိုင်ငံများရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက် ကောင်းကျိုးမရှိဘဲ ဆိုးကျိုးများသာ ရရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အမေရိကန် ကျဆင်းရခြင်းရဲ့ အကြောင်းတရားကတော့ အခြားနိုင်ငံများကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဘယ်သူမပြုမိမိအမှုကြောင့် သာဖြစ်ပါတယ်။အမေရိကန်မှာ ကြီးမားတဲ့ စီးပွားရေးကတိကဝတ်များရှိနေခဲ့သော်လည်း နောက်ဆုံးမှာ ဆိုးရွားစွာ အဆုံးသတ်ခဲ့ရပြီး၊ မအောင်မြင်တဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုများ၊ နိုင်ငံရေးကွဲလွဲမှုများနဲ့ အမေရိကန်အပေါ် ကမ္ဘာက ယုံကြည်ကိုးစားမှု ကျဆင်းသွားခြင်းကလည်း နယ်ပယ်မျိုးစုံမှာ ဆုတ်ယုတ်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။
ထို့အပြင် အမေရိကန်ရဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရပ်တည်ချက်ကို ပိုမိုထိခိုက်လာစေတာကတော့ စီးပွားရေးအင်အားကြီး တရုတ်နိုင်ငံနဲ့အတူ စစ်ရေးအင်အားကြီးနိုင်ငံများဖြစ်တဲ့ ရုရှား၊ အီရန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားတို့ရဲ့ ပူးတွဲဆောင်ရွက်မှုများဖြစ်ပါတယ်။အဆိုပါလေးနိုင်ငံဟာ တရားဝင်မဟာမိတ်များ မဟုတ်ပေမယ့်လည်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ထိခိုက်စေမယ့် ပူးတွဲဆောင်ရွက်မှုများကို တစိုက်မတ်မတ် လုပ်ဆောင်ကြလေ့ရှိပါတယ်။
အမေရိကန်အနေနဲ့ အခြားအင်အားကြီးနိုင်ငံများနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နေရပေမယ့် အီရတ်နဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်တို့မှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အမှားများကို သင်ခန်းစာမယူဘဲ နေတိုး မဟာမိတ်အဖွဲ့နဲ့အတူ ရုရှားကိုဆန့်ကျင်တဲ့ စစ်ပွဲတစ်ခုကို ဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်ကနေ မှ အခြားနိုင်ငံများရဲ့ ပြည်တွင်းရေးများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နေခြင်းအပေါ် အမေရိကန်ရဲ့ ပြည်သူအများစုက နှစ်လိုခြင်းမရှိဘဲ မိမိနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကိုသာ အာရုံစိုက်ရန် လိုလားနေကြပါတယ်။လက်ရှိအချိန်မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း စီးပွားရေးကျဆင်းမှု၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနဲ့ ရာဇဝတ်မှုများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်ပွားနေတဲ့အပြင် ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှု၊ လူမျိုးကြီးဝါဒနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲတို့အပေါ်လည်း အမေရိကန်ပြည်သူများက စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိနေပါတယ်။
အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ နီးကပ်လာချိန်မှာတော့ မဲဆန္ဒရှင်အများစုက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ မှားယွင်းတဲ့လမ်းကြောင်းမှာပေါ်မှာရှိနေကြောင်း ရှုမြင်နေကြပါတယ်။အဆိုပါရှုမြင်မှုဟာ သမ္မတ ဘိုင်ဒန် အစိုးရအတွက်တော့ သတင်းဆိုးတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်ရဲ့ ခေတ်အဆက်ဆက် စွက်ဖက်မှုကြောင့် အကျပ်အတည်းများကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဟေတီနိုင်ငံအတွက် အဖွဲ့အစည်းပေါင်း ၁၀၀ ကျော်က ဟေတီဝန်ကြီးချုပ်အပေါ် ထောက်ခံမှုများရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုး ဘိုင်ဒန်ကို တောင်းဆိုလိုက်ကြပါတယ်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုး ဘိုင်ဒန်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်နဲ့ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘရိုင်ယန် နီခိုးလ်စ်တို့ထံ ကြာသပတေးနေ့ကပေးပို့တဲ့ စာများအတွင်း အဖွဲ့အစည်းများက ဟေတီအခြေအနေဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာလျက်ရှိနေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ တာဝန်ခံမှုလည်း ကင်းမဲ့နေကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများလည်း ကြီးထွားလာနေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
ဟေတီနိုင်ငံအတွင်း အကျပ်အတည်းများဟာ ပိုမိုဆိုးရွားလာလျက်ရှိနေတာကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ ဟေတီပြည်သူများရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကို လစ်လျူရှုခဲ့ပါက ဟေတီနိုင်ငံဟာ လုံးဝပျက်စီးသွားဖွယ်ရှိနေပြီး၊ အမေရိကန်ဟာလည်း ချိနဲ့လာသည်ထက်ချိနဲ့လာပြီး အရှုံးတွေနှင့် ထပ်မံရင်ဆိုင်နိုင်ရမယ့် အခြေအနေနှင့်ကြုံရနိုင်ပါကြောင်း။
Source: ၁။https://www.aljazeera.com/news/2022/8/22/thousands-protest-in-haiti-over-insecurity-rising-costs
#World_News
Published 27 Sept 2022
ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်တဲ့ ဖိုက်ဇာကုမ္ပဏီရဲ့ စီအီးအိုဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာ အဲဘတ်ဘော်လာဟာ တစ်လအတွင်း နှစ်ကြိမ်မြောက် ကိုဗစ်ကူးစက်ခံခဲ့ရပါတယ်။
အသက် (၆၀)ရှိပြီဖြစ်တဲ့ သူဟာ ကုမ္ပဏီရဲ့ ကာကွယ်ဆေးကို လေးကြိမ်တိတိထိုးနှံခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ် လလယ်က သူဟာ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံခဲ့ရတာပါ။
စနေနေ့က တွစ်တာမှာ သူက သူထပ်ပြီး ကိုဗစ်ကူးခံရတဲ့အကြောင်း ရေးတင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ နေလိုကောင်းပြီး ဘာရောဂါလက္ခဏာမှမရှိဘူးလို့လည်း ပြောပါတယ်။
ဒေါက်တာဘော်လာက သူ့အနေနှင့် အိုမီခရွန်မျိုးကွဲတွေကို မြင့်မြင့်မားမားကာကွယ်ပေးအောင် ဒီဇိုင်းလုပ်ထားတဲ့ ဖိုက်ဇာရဲ့ နောက်ဆုံးပေါ် နှစ်မျိုးတွဲ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးသစ်ကိုတော့ မထိုးနှံရသေးဘူးလို့လည်းပြောပါတယ်။
သူက သူ့ရဲ့ ဆက်တိုက်နှစ်ခါကူးစက်ခံရတာကိုကြည့်ပြီး လူတွေကို လက်ရှိအခြေအနေမှာ ကျေနပ်ပျော်ရွှင်မနေကြဖို့ ထပ်မံသတိပေးလိုက်ပါတယ်။ “ ကျွန်တော်တို့ တိုးတက်မှုအကြီးကြီးတွေလုပ်ခဲ့ကြပြီးချိန်မှာ ဗိုင်းရပ်စ်က ကျွန်တော်တို့နှင့် အတူရှိနေတုန်းပဲဖြစ်တယ်” လို့ သူက ဖြည့်စွက်ပြောကြားပါတယ်။
အချိန်တိုတိုအတွင်း လူတစ်ယောက်ဟာ ကိုဗစ်နှစ်ကြိမ်ကူးစက်ခံရတယ်ဆိုတာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ကိစ္စပါ။ သဘာဝအရ ကူးစက်ခံရခြင်းကိုက လပေါင်းများစွာ အားကောင်းစွာကာကွယ်မှုပေးနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ဆေးတာမှားယွင်းတာ ဒါမှမဟုတ် ယခင်ကူးစက်တုန်းက ဗိုင်းရပ်စ်အကြွင်းအကျန် ကျန်ခဲ့တာတွေဟာ ခပ်မြန်မြန်အတွင်း လူတွေ ထပ်ကူးစက်ခံခံရတဲ့ အကြောင်းရင်းဖြစ်ပါတယ်။
သူ့အနေနှင့် ငါးကြိမ်မြောက်ကာကွယ်ဆေးကိုထိုးလိုရဦးမှာ မဟုတ်ဘူး၊ဘာဖြစ်လိုလဲဆိုတော့ ပုံမှန်အရ ကူးစက်ခံရပြီး သုံးလ စောင့်ပြီးမှ ကာကွယ်ဆေးထိုးရမယ်လို့ CDC က ပြောထားလို့ပဲလို့ သူကပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လက သူကူးစက်ခံရစဉ်မှာ သူဟာ ဖိုက်ဇာရဲ့ ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်တိုက် သောက်ဆေး ပက်ဇ်လိုဗစ် သောက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဆေးဟာ အသက်ကြီးတဲ့ လူနာတွေလိုအန္တရာယ်များနေတဲ့ သူတွေကို ကုသဖို့ဖြစ်ပါတယ်။
Source Daily-Mail
#Pfizer_CEO
#Dr_Albert_Bourla
#Covid-19
#World_Business
Published 27 September 2022
အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း ၂၀၂၂ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းဟာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့အရှိန်လျော့ကျမှုကြောင့် သိသိသာသာ ယိုင်နဲ့လာမှာဖြစ်ပေမယ့် နောက်နှစ်ကျရင်တော့ စီးပွားရေးချဲ့ထွင်မှု အရှိန်မြင့်လာမှာဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က အင်္ဂါနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
တရုတ်အပါအဝင် အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း ၂၀၂၂ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းဟာ ၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းခဲ့ကြပေမယ့် ၃.၂ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တုန်းက ၇.၂ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် ငွေတိုးချေးစားရေးဘဏ်ကြီးက တင်ပြခဲ့ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း တင်းကြပ်တဲ့ ကိုဗစ်စည်းမျဉ်းများကြောင့် စက်မှုထုတ်ကုန်၊ ပြည်တွင်းရောင်းချမှုနဲ့ ပိုကုန်လုပ်ငန်းများ နှောင့်ယှက်မှုဖြစ်စေတာကြောင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှု သိသိသာသာနှေးကွေးသွားမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံ ၂၃ နိုင်ငံပါဝင်တဲ့ဒေသစီးပွားရေးအခြေအနေရဲ့ ၈၆ ရာခိုင်နှုန်းဟာ တရုတ်နိုင်ငံကဖြစ်ပြီး ယခုနှစ်မှာ ၂.၈ ရာခိုင်နှုန်းသာ တိုးတက်ခဲ့တာကြောင့် ယခင်ခန့်မှန်းချက် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ယှဉ်ရင် သိသိသာသာနှောင့်နှေးနေရပါတယ်။
၂၀၂၁ တုန်းက တရုတ်စီးပွားရေး ၈.၁ ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်ခဲ့ပြီး ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အတိုးတက်ဆုံးနှစ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
၂၀၂၃ မှာတော့ ၄.၅ ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်မှုရှိမယ်လို ခန့်မှန်းလိုက်ပါတယ်။
စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နှောင့်နှေးခြင်းအတွက် နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ပြင်ဆင်ထားဖို့အတွက်ဆိုရင် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေမယ့် ပြည်တွင်းမူဝါဒလွဲမှားမှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသင့်ကြောင်း အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ဒုဥက္ကဌ'မန်နျူယယ်လာဖာရို'က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
နောက်ထပ်အန္တရာယ်တစ်ခုကတော့ ကမ္ဘာတဝှမ်းကဘဏ်တွေက ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့ကြိုးစားရာကနေ အတိုးနှုန်းမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီကနေ ငွေကြေးပိုလျှံလာပြီး ငွေကြေးတန်ဖိုး ကျဆင်းလာနိုင်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဆိုပါတယ်။
ဈေးနှုန်းများထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ထောက်ပံ့ကြေးများအသုံးပြုခြင်းဟာ ချမ်းသာကြွယ်ဝသူများကိုသာ အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမှာဖြစ်ပြီး အခြေခံအဆောက်အအုံများ၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပညာရေးကဏ္ဍများမှာ အစိုးရရဲ့အသုံးစရိတ်များ ရရှိစေမှာမဟုတ်ကြောင်း ဘက်စုံကူညီရေးအေဂျင်စီက မူဝါဒချမှတ်သူများကို သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
"ထောက်ပံ့ကြေးများနဲ့ ထိန်းချုပ်ခြင်းဖြင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်" လို့ စီးပွားရေးပညာရှင်'အက်ဒစ်ယာမက်တူး'က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
Source: Reuters
#Yangon_Media_Group
#World_Health
Published 27 September 2022
ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ အတိုးနှုန်းမြင့်တက်လာမှု၊ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းအဆမတန်မြင့်တက်လာမှုတို့ကြောင့် ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ တိုးမြင့်လာနိုင်ကြောင်း စိတ်ကျန်းမာရေးဖောင်ဒေးရှင်းမှ အမှုဆောင်ချုပ်'မာ့ခ်ရိုးလန်း'က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်များအတွင်း စိတ်ဖိစီးမှုတွေက လူတွေကိုအတော်လေးသက်ရောက်နေပြီး အိပ်မပျော်ခြင်း၊ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်း၊ အစာအိမ်မကောင်းခြင်းတို့ ကြုံတွေ့လာကြပါတယ်။
တကယ်တမ်းက စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာက ခန္ဓာကိုယ်ကနေ အလိုအလျောက်ကာကွယ်တဲ့ စနစ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
အက်ဒရီနယ်လင်၊ ကော်တီဆောလ်ဟော်မုန်းတို့ ထွက်လာကာ နှလုံး၊ အဆုတ်၊ ကြွက်သား၊ ဦးနှောက်များဆီ ပို့ဆောင်ပေးပါတယ်။
အဲဒီအခါ နှလုံးခုန်နှုန်း၊ သွေးဖိအား မြင့်တက်လာပြီး ကြွက်သားများတောင့်တင်းလာကာ စိတ်အာရုံနိုးကြားထက်မြက်နေစေပါတယ်။
စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်တဲ့အခါ ခံစားရနိုင်တဲ့လက္ခဏာ ၇ မျိုးကတော့...
(၁) နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း
စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ သွေးလျှောက်မှုမြန်ခြင်းတို့ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
(၂) အစာချေစနစ်ထိခိုက်ခြင်း
စိတ်ဖိစီးတဲ့အခါ အစာအိမ်အက်ဆစ်ထွက်ရှိမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပြီး ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ အက်ဆစ်လျှံထွက်ခြင်း၊ မူးဝေခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။
(၃) အိပ်မပျော်ခြင်း
စိတ်ဖိစီးမှုဟော်မုန်းများထွက်ရှိတာကြောင့် ညဘက်တွေမှာ အာရုံကြောနိုးကြားနေပြီး အိပ်ပျော်ခြင်းကို နှောင့်ယှက်စေပါတယ်။
(၄) ရောဂါကူးစက်ဝင်ရောက်ခြင်း
စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ထွက်လာတဲ့ ဆိုက်တိုကိုင်းတွေဟာ သွေးကြောကျဉ်းခြင်း၊ လေးဘက်နာနဲ့ နှလုံးရောဂါတို့ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
(၅) အရေပြားပြဿနာများ
အက်ဒရီနယ်လင်နဲ့ ကော်တီဆောလ်ဟော်မုန်းများက အရေပြားရှိသွေးလည်ပတ်မှုကို သက်ရောက်စေတာကြောင့် အကွက်အကွက်များ ဖြစ်လာတတ်ကာ ဝက်ခြံထွက်လေ့ရှိသူတွေဆိုရင် ပိုထွက်လေ့ရှိပါတယ်။
(၆) ခါးအဆီတက်ခြင်း
စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်တက်ခြင်းတို့ကြား ဆက်စပ်မှုရှိပေမယ့် အလုံးစုံတော့ မသိရှိရသေးပါဘူး။
(၇) အထိမခံနိုင်ခြင်း
စိတ်ခံစားမှုတွေက တစ်ခုခုကို သည်းမခံချင်တဲ့အနေအထား ရောက်နေတတ်ပြီး ဒါဟာ မောပန်းနွမ်းနယ်လာတဲ့အထိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
စိတ်ဖိစီးမှုဖြေလျှော့နိုင်မယ့်နည်းလမ်းများကတော့...
(၁) တရားထိုင်ခြင်း
(၂) ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ခြင်း
(၃) အသက်ဝဝရှူထုတ်ခြင်း
(၄) အကောင်းမြင်စိတ်ထားခြင်း
(၅) အချိုလျှော့၍ ရေများများသောက်ခြင်း
Source: The Telegraph
#Yangon_Media_Group
#World_Health
Published 27 September 2022
ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းဟာ ယာယီခံစားရတာရှိသလို တသက်လုံးခံစားရတာလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။
ကျား/မ မရွေးဖြစ်ပေါ်တတ်ပြီး အမျိုးသားတွေမှာ ပိုပြီးအဖြစ်များပါတယ်။
လူတွေဟာ တစ်နေ့ကို ဆံခြည်မျှင် ၅၀ မှ ၁၀၀ လောက် ကျွတ်တတ်ပါတယ်။
ဆံပင်ညှပ်လိုက်ရင် ဆံပင်ပြန်ပေါက်ခြင်းကို အားမပေးဘူးဆိုတာ သိထားရပါမယ်။
အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ ဆံပင်ကျွတ်လာတတ်ပေမယ့် ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲ၊ မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းတို့ကြောင့်လည်း ဆံပင်ကျွတ်တတ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် နေမကောင်းဖြစ်ခြင်း၊ ခွဲစိတ်ကုသခြင်း၊ ရောဂါကူးစက်ခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပြီး အမျိုးသမီးများ ကလေးမွေးပြီးတဲ့အချိန်မှာလည်း ဆံပင်ကျွတ်တတ်ပါတယ်။
လက္ခဏာတွေကတော့ ဦးခေါင်းထိပ်မှာ အကွက်လိုက်ဖြစ်နေတာမျိုး၊ ဆံပင်ပါးလာတာမျိုး၊ ခေါင်းဖြီးတဲ့အခါနဲ့ ခေါင်းလျှော်တဲ့အချိန်မှာ ဆံပင်ကျွတ်တာမျိုးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းအဓိကအကြောင်းအရင်းက မျိုးရိုးကြောင့်ဖြစ်ပြီး အသက်အရွယ်၊ ကိုယ်အလေးချိန်၊ စိတ်ဖိစီးမှု၊ အဟာရချို့တဲ့ခြင်းတို့ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကာကွယ်ဖို့ မိမိဆံပင်ကို သိမ်မွေ့စွာထိန်းသိမ်းသင့်ကြောင်း Mayo Clinic က အကြံပြုထားပါတယ်။
ခေါင်းရေဆိုနေစဉ် ဆံပင်မဆွဲမိဖို့ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
စိတ်ဖိစီးမှုနည်းအောင် သတိပြုခြင်း၊ ကျန်းမာမျှတတဲ့ အစားအစာစားသုံးခြင်း၊ ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းမဖြစ်စေတဲ့ ဆေးကုသနည်းတို့ ရှာဖွေရန်ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်တစ်ချက်ကတော့ ဦးထုပ်တွေ၊ ဘီးတွေ မျှဝေမသုံးစွဲဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆံပင်အရောင်ချွတ်ခြင်းကလည်း ဦးခေါင်းကိုထိခိုက်စေကာ ထိပ်ပြောင်တဲ့ အခြေအနေအထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
နေရောင်ထိတွေ့ခြင်းကိုကာကွယ်ဖို့နဲ့ ဆေးလိပ်မသောက်ခြင်းဖြင့်လည်း ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို သက်သာအောင် ပြုလုပ်လိုရတဲ့နည်းလမ်းတွေရှိပါတယ်။
Minoxidil - ခေါင်းလျှော်ရည်အဖြစ်နဲ့ အသုံးပြုနိုင်ပြီး အနည်းဆုံးနှစ်ဝက်အတွင်း ဆံပင်ပြန်ပေါက်နိုင်ပါတယ်။
Finasteride (Propecia) - အမျိုးသားတွေမှာ သောက်ဆေးအနေနဲ့ အသုံးပြုနိုင်ပြီး အကျိုးအာနိသင်ရဖို့ လအနည်းငယ်ကြာနိုင်ပါတယ်။
အခြားနည်းလမ်းတွေကတော့ ဆံပင်စိုက်ခြင်း၊ လေဆာကုသနည်းတို့ဖြင့် ကုသနိုင်ပါတယ်။
Source: The Jerusalem Post
#Yangon_Media_Group
Published 27 Sept 2022
သမ္မတဗလက်ဒီမာ ပူတင်က တနင်္လာနေ့ စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်က ယခင်အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးဟောင်း အက်ဒ်ဝပ်စနိုဒင်ကို ရုရှားနိုင်ငံသား ပေးအပ်လိုက်ပါတယ်။ အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအေဂျင်စီရဲ့ လျို့ဝှက် ထောက်လှမ်းရေးစစ်ဆင်ရေးတွေကို သူက ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပြီး ကိုးနှစ်အကြာမှာ ရုရှားက သူ့ကို နိုင်ငံသား ပေးလိုက်တာြဖစ်ပါတယ်။
၂၀၁၃ခုနှစ်မှာ သူအလုပ်လုပ်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအေဂျင်စီရဲ့ ပြည်တွင်းနှင့်နိုင်ငံတကာ ထောက်လှမ်းရေး စစ်ဆင်ရေးတွေကို ဖွင့်ချပြီးနောက် အသက် ၃၉နှစ်အရွယ် စနိုဒင်ဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး ရုရှားက သူ့ကို နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်ပေးခဲ့တာပါ။
သူလျှိုထောက်လှမ်းရေးအမှုတွေနှင့် ရာဇဝတ်မှုနှင့်တရားစွဲတာကို ရင်ဆိုင်ဖို့ အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေက နှစ်ပေါင်များစွာ သူ့ကို အမေရိကန်ပြန်ပို့စေချင်ခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံခြားမှာမွေးဖွားသူ (၇၂)ဦးကို ရုရှားနိုင်ငံသားအဆင့်ပေးအပ်တဲ့ ပူတင်ရဲ့ အမိန့်မှာ ကရင်မလင်ရဲ့ မှတ်ချက်တစ်စုံတစ်ရာမပါဘဲ စနိုဒင်နာမည်ပါလာတာဖြစ်ပါတယ်။
စနိုဒင်က သူမိသားစုကို အတူတကွ သူနှင့်အတူရှိနေစေချင်ပြီး ပုဂ္ဂိုလ်ရေးလွတ်လပ်ခွင့် တောင်းတဲ့ မက်ဆေ့ကို တင်ခဲ့ပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့မိသားစုတွေနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာခွဲနေကြရပြီးနောက် ကျွန်တော့်ဇနီးနှင့် ကျွန်တော်ဟာ ကျွန်တော်တို့ သားတွေနှင့် ခွဲနေဖို့ဆန္ဒမရှိကြပါဘူး”လို့ စနိုဒင်ကတွစ်တာမှာရေးခဲ့ပါတယ်။
“ (၂)နှစ်စောင့်ဆိုင်းပြီး ၁၀နှစ်နီးပါး ပြည်ပြေးအဖြစ်နေခဲ့ရပြီးနောက် အနည်းငယ်တည်ငြိမ်မှုကပဲ ကျွန်တော့်မိသားစု အတွက် ခြားနားမှုဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့နှင့် ကျွန်တော်တို့အားလုံးအတွက် ကိုယ်ရေးလွတ်လပ်ခွင့်အတွက် ကျွန်တော်ဆုတောင်းပါတယ်” လို့သူကရေးပါတယ်။
တွစ်အသစ်ဟာ ကရင်မလင်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ အမိန့်ကိုတော့ရည်ညွှန်းခြင်းမရှိပါဘူး။ သူက ၂၀၂၀တုန်းကတွစ်တာက သူနှင့်သူ့မိသားစုဟာ အမေရိန်-ရုရှား ပူးတွဲနိုင်ငံသားအဖြစ် လျှောက်ထားတယ်” ဆိုတဲ့ သူ့မက်ဆေ့ချ်ကိုတော့ တွဲ တင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
Source Reuters
#Putin
#Snowden
#Russia Citizenship
#World_Innovation
Published 26 September 2022
တောင်အာဖရိကမြို့နယ်တစ်ခုမှ ကျောင်းသားများဟာ သူတို့ရဲ့မိဘတွေ နေ့စဉ်လှုပ်ရှားသွားလာရေးအတွက် ရထားအသုံးပြုရာမှာ အခက်အခဲတွေရှိနေတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
#Yangon_Media_Group
Page 626 of 863
