၂၆ ဇွန် ၂၀၂၄

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေး လမ်းကြောင်းပေါ်သို့ စောလျင်စွာပြန်သွားဖို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးက မြန်မာ နစကအစိုးရ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေကို တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံသို့အပြန်ခရီးမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နယူးဒေလီသို့ ခရီး    တစ်ထောက်နားစဉ် အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာ အက်စ်ဂျေးရှန်ကာနှင့်တွေ့ဆုံခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့  အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက သူ့ရဲ့ဆိုရှယ်မီဒီယာ အိတ်စ် အကောင့်မှာ ဖော်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေနှင့် အိန္ဒိယနယ်စပ်မှာ  မတည်ငြိမ်မှုတွေကိုလည်း သူက မြန်မာဝန်ကြီးဦးသန်းဆွေကို ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ ပို့စ်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ အဲဒီကိစ္စတွေအတွက် အဖွဲ့အသီးသီးနှင့်ထိတွေ့ဆက်ဆံဖို့လမ်းဖွင့်ထားပါတယ်လို့လည်း ဆိုပါ တယ်။

အထူးသဖြင့် အဓိကစိန်ခေါ်မှုတွေဟာ တရားမဝင်မူးယစ်ဆေးဝါးကိစ္စတွေ၊ လက်နက်မှောင်ခိုတွေနှင့် လူကုန်ကူး မှုတွေဖြစ်ပြီး မြဝတီမှာပိတ်မိနေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေကို အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ စောလျင်စွာပြန်ပို့ပေးရေးတွေလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ လုပ်လက်စစီမံကိန်းတွေကိုလည်း ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အကာအကွယ်တွေပေးဖို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောဆို ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်စောလျင်စွာပြန်ရောက်ဖို့နှင့် အိန္ဒိယအနေနှင့်လည်း မည်သည့်ပုံစံနှင့် ဖြစ်စေ ကူညီဖို့အဆင်သင့်ရှိတယ်လို့လည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကပြောကြားခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။

@ymg/knl

၂၆ ဇွန် ၂၀၂၄

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြီးတန်းအရာရှိကြီးတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ လက်‌ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒန်နီယယ် ကရစ်တင်ဘရစ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်၊ ရေတပ်အကြီးတန်းအရာရှိကြီး တစ်ဦးနှင့် ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟနွိုင်း မြို့တော်တွင်တွေ့ဆုံပြီး မြန်မာ့အရေးဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ The Diplomat သတင်းဌာနက သတင်းဖော်ပြပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အရှေ့အာရှနှင့်ပစိဖတ်ရေးရာတာဝန်ယူရတဲ့ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒန်နီ ယယ်ကရင်တင်ဘရစ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်(ရေ)ရဲ့ တိုင်းမှူးတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်မှူးချုပ်ကျော်လင်းဇော်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ တွေ့ဆုံမှုကိုသိသူတစ်ဦးက The Diplomat သတင်းဌာနကိုအတည်ပြုပြောကြားပါတယ်။

ကရစ်တင်ဘရစ်သည် ရုရှားသမ္မတပူတင် ဗီယက်နမ်ခရီးပြီးဆုံးပြီးသိပ်မကြာ ဇွန် ၂၁ရက်နေ့မှာ ဟနွိုင်းမြို့တော်သို့ တရားဝင် ခရီးလာရောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာ တပ်မတော်(ရေ) မှ ဗိုလ်မှူးချုပ် ကျော်လင်းဇော်နှင့် တွေ့ဆုံရာသို့ ကရစ်တင်ဘရစ်နှင့်အတူ အမေရိကန်နိုင်ငံ အမျိုးသား လုံခြုံရေးကောင်စီ အရှေ့တောင်အာရှရေးရာ ညွှန်ကြားရေးမှူး ပီတာ လိုမန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အမေရိကန်သံရုံးရဲ့ သံရုံးယာယီတာဝန်ခံ ဆူဆန်စတီဗင်ဆန်တို့ လည်းတက်ရောက်ခဲ့ကြတယ်လို့ သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

ဟနွိုင်းမှာရှိတဲ့အမေရိကန်သံရုံးကတော့ အဆိုပါတွေ့ဆုံမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး သတင်းဌာနရဲ့မေးမြန်းချက်ကို ဘာမှပြန်မပြောဘူး လို့သိရပါတယ်။

ကရစ်တန်ဘရစ်နှင့် ဗိုလ်မှူးချုပ်ကျော်လင်းဇော်တို့ရဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုဟာ အဖြေရလဒ်တစ်ခုမထွက်ပေါ်ခဲ့ပေမယ့် သူတို့ကပြော ဆိုဆက်သွယ်မှုတွေ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းစေဖို့ ရည်ရွယ်ကာ မကြာမီ‌ နောက်တစ်ကြိမ်ပြန်တွေလိမ့်ဦးမယ်လို့ The Diplomat သတင်းဌာနကို အဆိုပါသတင်းအရင်းအမြစ်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံဟာ ပဋိပက္ခတည်ငြိမ်သွားပြီး အကြမ်းဖက်မှုတွေအဆုံးသတ်ကာ မြန်မာစစ်တပ်နှင့် ဆွေးနွေးဖို့လမ်းကြောင်း တွေဖွင့်ဖို့ကြိုးစားနေတယ်လို့လည်း The Diplomat ကသတင်းရေးသားပါတယ်။

“ ဒါပေမယ့် စစ်တပ်အထဲမှာ သိသာတဲ့ မတူညီမှုတွေကျန်ရှိနေသေးတယ်။ လိုအပ်ချက်တွေကို အပြည့်အဝလိုက်နာဖို့ထက် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုခုကိုသာ လက်ခံလိုတဲ့သဘောရှိနေတယ်” လို့ အဆိုပါအရင်းအမြစ်ကဆက်ပြောပါတယ်။

ကရစ်တန်ဘရစ်ရဲ့ တွေ့ဆုံမှုဟာ ဒေသအတွင်းလျို့ဝှက်လုပ်တာမဟုတ်ဘူးလို့လည်း အဲဒီသတင်းအရင်းအမြစ်ကပြော ပါတယ်။ ဗီယက်နမ်၊ စင်္ကာပူ၊အင်ဒိုနီးရှားနှင့်ထိုင်းနိုင်ငံတို့အပါအဝင်ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေကို အသိပေးပြီးတွေ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အချို့သော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဟာ ဘုံသဘောတူညီချက်ငါးရပ်နှင့်အတူ အမေရိကန်ရဲ့ ပိုမို တက်ကြွစွာပါဝင်မှုကို ကြိုဆိုလိုကြပုံရတယ်လို့ သတင်းမှာရေးသားပါတယ်။ဒီတွေ့ဆုံမှုဟာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ သဘောတူညီမှုပါ ရရှိခဲ့တယ်လို့ မြန်မာကိုအာရုံစိုက်အလုပ်လုပ်နေတဲ့ သတင်းဆရာတစ်ဦးကပြောပါတယ်။

( မူရင်း သတင်းတွင် ဗိုလ်မှူးချုပ် ကျော်လင်းဇော်၏ တပ်မတော်ရာထူးကိုဖော်ပြမထားပါ။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ သတင်းများတွင် သူနှင့် ပတ်သက်၍ နောက်ဆုံးသတင်းထုတ်ပြန်ချက်များ၌ သူသည် ရေတပ်စခန်းဌာနချုပ် ဒုတိယဌာနချုပ်မှူး ဗိုလ်မှူးခ   ျုပ်ကျော်လင်းဇော် ဟု ဖော်ပြထားမှုကိုကိုးကားအသုံးပြုပါသည်။ အယ်ဒီတာ)

Source The Diplomats

၂၃ ဇွန် ၂၀၂၄

ဂျပန်ပြည်သူတွေရဲ့ ၁၀.၄ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယိုကီရှီဒါကို လာမယ့် စက်တင်ဘာမှာကျင်းပမယ့် ဘစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင်ရွေးကောက်ပွဲမှာ အနိုင်ရပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဆက်လုပ်စေချင်တော့တယ်လို့ ကျိုဒိုသတင်းဌာနရဲ့ နောက်ဆုံး လူထုသဘောထားစစ်တမ်းအရသိရကြောင်း ဇွန် ၂၃ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့က သတင်းဖော်ပြ ပါတယ်။

စနေနေ့မှ စတင်ပြီး နိုင်ငံအနှံ့ဖုန်းဖြင့် နှစ်ရက်တာ စစ်တမ်းကောက်ယူရာမှာ ကီရှီဒါဝန်ကြီးအဖွဲ့အပေါ် အတည်ပြုပေးတဲ့နှုန်း ကလည်း မေလက ၂၄.၂ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ရာမှ (၂)ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းကာ ၂၂.၂ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပါတော့တယ်။ဒါဟာ သူ့ရဲ့ မူဝါဒ စီမံခန့်ခွဲနေမှုတွေအပေါ် ဂျပန်ပြည်သူတွေက မကျေနပ်မှုကိုဆက်လက်ပြသနေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

တစ်ဖက်မှာလည်း ကီရှီဒါအစိုးရအဖွဲ့အပေါ် အတည်မပြုတော့တဲ့ရာခိုင်နှုန်းက ယခင်အတိုင်းပဲ ၆၂.၄ ရာခိုင်နှုန်းဆက်ရှိနေ ပါတယ်။

ကီရှီဒါကို လူကြိုက်မများနေမှုတွေကြားထဲမှာ  ၃၆.၆ ရာခိုင်နှုန်းက သူတို့အနေနှင့် ကီရှီဒါကို ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကနေ မြန်နိုင် သမျှခပ်မြန်မြန်ဆင်းပေးစေချင်နေကြပါတယ်။

၇၈.၉ ရာခိုင်နှုန်းသော စစ်တမ်းထဲကပြည်သူတွေက ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်တုန်းက ဂျပန်ပါလီမန်က အတည်ပြုခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုရန်ပုံငွေစည်းမျည်းတွေဟာ  နိုင်ငံရေးထဲ ပါနေတဲ့ ပိုက်ဆံပြဿနာတွေကို ရှင်းနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူးလို့ပြောနေ ကြပါတယ်။

ကီရှီဒါဦးဆောင်တဲ့ လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီအပေါ် ထောက်ခံမှုကလည်း ၂၆.၅ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ယခင်စစ်တမ်းထက်တော့ ၁.၈မှတ်တက်လာပါတယ်။

အခြားပါတီတွေလည်း ထောက်ခံမှုကျဆင်းနေပြီး ဘယ်နိုင်ငံရေးပါတီမှမကြိုက်သူတွေကတော့ ၃၄.၈ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တက်လာပါတယ်။

စစ်တမ်းကို မဲပေးခွင့်ရှိကြတဲ့ အိမ်ထောင်စု ၅၁၂ခုရဲ့ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းနံပါတ် ၂၆၂၄ ခုသို့ ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး မေးမြန်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။  အဲဒီအထဲက အိမ်ထောင်စု ၄၃၁ခုမှ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်း ၆၂၅ခုက ပြန်လည်တုန့်ပြန်ပေးခဲ့ပါတယ်။

Source Kyodo News

၂၃ ဇွန် ၂၀၂၄

တရုတ်နည်းပညာကုမ္ပဏီကြီး ဟွာဝေးက  တရုတ်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်း ဒေါင်ဂွမ်မြို့မှာကျင်းပတဲ့ ယင်းရဲ့ နှစ်ပတ်လည် developer ဒက်ဗလိုပါ ကွန်ဖရင့်မှာ နယ်ပယ်စုံသုံးလို့ရမယ့် ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာ အသုံးချမှု အသစ်တွေကို စတင်မိတ်ဆက်လိုက်ပါတယ်။

Source CCTV+

၁၇ ဇွန် ၂၀၂၄

ရုရှားသမ္မတပူတင်ဟာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်းမှာ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံကိုလာရောက်လည်ပတ်ဖို့ရှိတယ်လို့ အရာရှိတော်တော်များများကပြောကြပါတယ်။ ဒါဟာ ကွန်မြူနစ်ဗီယက်နမ်အနေနှင့် ရုရှားကို သစ္စာရှိမှုကို ပြသလိုက်တာဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ရဲ့ ပြင်းထန်စွာအပြစ်တင်တာစတင်ခံလိုက်ရပါတယ်။

ဆွစ်ဇာလန်မှာပြီးခဲ့တဲ့ ရုံးပိတ်ရက်များကပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ယူကရိန်းငြိမ်းချမ်းရေးထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို ဗီယက်နမ်က မတက်ရောက်ခဲ့တဲ့အပြင် ရုရှားမှာ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်စောစောပိုင်းကကျင်းပတဲ့ BRICS အစည်းအဝေးကို သူ့ရဲ့ ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို စေလွှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ပူတင်ရဲ့ဗီယက်နမ်ခရီးစဉ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့လကငါးကြိမ်သက်တမ်း သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့တဲ့ ပူတင်ဟာ ဗီယက်နမ်သမ္မတ အသစ် တိုလမ်နှင့် အခြားခေါင်းဆောင်တွေကို သူ့ရဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနှင့် ကြာသပတေး နှစ်ရက်တာခရီးစဉ်မှာ တွေ့ဆုံဖို့ရှိနေပါတယ်လို့ အရာရှိတွေကပြောပါတယ်။

ဗီယက်နမ်ရဲ့ ထိပ်ဆုံးကုန်သွယ်ရေးမိတ်ဖက်ဖြစ်တဲ့အပြင် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က နှစ်နိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေး   အဆင့်မြှင့်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကတော့ ဒီသတင်းကို ခပ်ကြမ်းကြမ်းပြန်တုန့်ပြန်ပါတယ်။

“သူ့ရဲ့ ရန်လိုတဲ့စစ်ပွဲကို အားပေးထောက်ကူဖို့ ဘယ်နိုင်ငံကမှ သူ့ကိုပလက်ဖောင်းမပေးသင့်ဘူး။ အဲသလိုဆိုရင် သူရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို ပုံမှန်တစ်ခုဖြစ်အောင်သူ့ကိုလုပ်ပေးလိုက်သလိုဖြစ် သွားလိမ့်မယ်” လို့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟနွိုင်းမြို့တော်က အမေရိကန်သံရုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရသူက ရိုက်တာရဲ့ ဗီယက်နမ်-အမေရိကန်ဆက်ဆံရေးအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုရှိမလဲဆိုတဲ့အမေးကို ပြန်  ဖြေပါတယ်။

“သူသာ လွတ်လွတ်လပ်လပ်ခရီးသွားနိုင်ရင် ရုရှားရဲ့ နိုင်ငံတကာဥပဒေကို ရဲရဲတင်းတင်းချိုးဖောက်   တာကို ပုံမှန်တစ်ခုလို့လုပ်ပေးလိုက်သလိုဖြစ်သွားမယ်”လို့ သူကထပ်ပြောပါတယ်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကတော့ ရိုက်တာအမေးကို ပြန်မတုန့်ပြန်ပါဘူး။

ဟနွိုင်းရဲ့အမြင်ကတော့ ပူတင်ခရီးစဉ်ဟာ ဗီယက်နမ်အနေနှင့် မည်သည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေကိုမှ ဘက်မလိုက်ဘူးဆိုတဲ့ မျှတတဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ပြသလိုတာဖြစ်တယ်” လို့ စင်္ကာပူအခြေစိုက် ISEAS-Yusof Ishak Institute ရဲ့ အကြီးတန်းပညာရှင် အိုင်ယန်စတိုရေးက ပြောပါတယ်။
ပူတင်ဟာ ဗီယက်နမ်ကို ၂၀၂၇မှာ ပထမဆုံးခရီးစဉ်အဖြစ်ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ဒါဟာသူရဲ့ ငါးကြိမ်မြောက်ခရီး ဖြစ်ပါတယ်။  ကုန်သွယ်ရေး၊ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှု၊နည်းပညာနှင့်ပညာရေးနယ်ပယ်တွေမှာ သဘောတူညီချက် တွေကြေညာဖို့ရှိနိုင်တယ်လို့ နှစ်ဘက်အရာရှိတွေက ပြောကြပါတယ်။ အမည်မဖော်လိုတဲ့အရာရှိကြီး တွေကတော့ ဗီယက်နမ်ခေါင်းဆောင်တွေနှင့်ပူတင်ဟာ ဒီထက်ပိုပြီးအရေးကြီးတဲ့ကိစ္စတွေ အာရုံစိုက် ပြောဆိုကြမှာဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြောပါတယ်။

အဲဒါတွေအထဲမှာ ရုရှားဟာ ဗီယက်နမ်ရဲ့ လက်နက်ရောင်းချပေးတဲ့ ထိပ်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် လက်နက်ကိစ္စ၊ရုရှားကုမ္ပဏီတွေဟာ ဗီယက်နမ်မှာ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွင်းတွေ လုပ်နေတဲ့   အတွက် စွမ်းအင်ကိစ္စတွေပါဝင်မှာဖြစ်ပြီး  ရုရှားဘဏ်တွေကို အမေရိကန်က အရေးယူပိတ်ဆို့ထားလို့ နှစ်နိုင်ငံအကြား ငွေပေးငွေယူကိစ္စတွေပါဝင်ပါလိမ့်မယ်လို့အရာရှိတွေကပြောပါတယ်။ ဒီကိစ္စတွေ ကြေညာမလားဆိုတာတော့ မသေချာပါဘူး။

လက်နက်အရောင်းအဝယ်အပါအဝင် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဆက်ဆံရေးတွေ တိုးမြှင့်ဖို့ အဓိကဖြစ်တယ်လို့ ကင်ဘာရာ ဩစတြေလျ စစ်တက္ကသိုလ်ရဲ့ ဗီယက်နမ်လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင် ကားလ်တသေယာက ပြောပါတယ်။

ပူတင်နှင့်ဗီယက်နမ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ ရူဘဲလ်နှင့်ဒွန်ငွေတွေ အသုံးပြုပြီး ငွေပေးငွေယူတွေကိုလုပ် မယ့် ဘဏ်စနစ်တစ်ခုကို သဘောတူကြနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့လည်း သူကပြောပါတယ်။

Source:  Reuters

၁၆ ဇွန် ၂၀၂၄

◼️ဆွစ်ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို ရုရှားမပါဘဲ နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ကျော်တက်

◼️အနာဂတ်ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ရုရှားပါမပါ မသေမချာ

◼️အဆုံးသတ်ပူးတွဲကြေညာချက်အပေါ် အချို့နိုင်ငံများက မကြိုက်

◼️ယူကရိန်းက ရုရှား ရာဇသံကို ပယ်ချ

◼️ရုရှားက ဆွေးနွေးပွဲအတွက်အသင့် သို့သော် အာမခံပေးသူများလိုအပ်ဟုပြော

ဆွစ်ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲတွင် ဇွန် ၁၆ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့က အနောက်အင်အားကြီးနိုင်ငံများနှင့် အခြားနိုင်ငံ များက ယူကရိန်း၌ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲကို မည်သို့အဆုံးသတ်မည်ဆိုသည့်အပေါ် အများသဘောတူညီ ချက်တစ်ခုရရှိရန် တွန်းနေသော်လည်း အချို့နိုင်ငံများက အပြီးသတ်ကောက်ချက်များကို ထောက်ခံရန် ငြင်းဆန်ဖွယ်ရှိကောင်းရှိနိုင်သဖြင့် မသေမချာမရေရာဖြစ်နေပါတယ်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇီလင်စကီး တောင်းပန်ချက်အရ နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ ကျော်ဟာ ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံ ဆွစ်အယ်လ်ပိုင်း အပန်းဖြေစခန်းမှာကျင်းပတဲ့ နစ်ရက်ကြာဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်နေပါတယ်။

ရုရှားကို မဖိတ်ကြားခဲ့သလို ရုရှားကလည်း သူတက်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းငြင်းဆန်ထား ခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားက ဒီထိပ်သီးနွေးနွေးပွဲမှာ အချိန်သက်သက်ဖြုန်းတာတစ်ခုလို့ပြောပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံ ကလည်း ဒီပွဲကိုမတက်ခဲ့ပါဘူး။

ဒီကွန်ဖရင့်ဟာ မဟာမိတ်တွေဆီက ယူကရိန်းဟာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ထောက်ခံမှုရနေဆဲဆိုတာနှင့်  ရှည်ကြာနေတဲ့အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး စိန်ခေါ်မှုတွေကို ပြသနေပါတယ်။ အနောက်ရဲ့အကူအညီတွေ နှောင့်နှေးခဲ့လို့ ယူကရိန်းတပ်တွေဟာ အရှုံးနှင့်ရင်ဆိုင်နေရပြီး ရုရှားဟာယူကရိန်းရဲ့ ၂၀ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ယခုထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။

ရိုက်တာသတင်းဌာနကရရှိတဲ့ ဇွန်၁၃ရက်စွဲပါ ငြိမ်းချမ်းရေးမူကြမ်းမှာ ဇာပိုရစ်ဇား နျူကလီးယားစက်ရုံ ယူကရိန်းထိန်းချုပ်ဖို့ နှင့် ယင်းရဲ့ အာဇော့ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းကို ပြန်ပေးဖို့တောင်းဆိုထားပါတယ်။

ဒါပေမယ့် စစ်ပွဲအပြီးမှာ ယူကရိန်းဟာဘယ်လိုပုံစံရှိမလဲ၊ နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ ဝင်နိုင်မှာလား နှစ်ဖက် တပ်တွေ ဘယ်လိုဆုတ်ကြမလဲဆိုတာတွေကို ချန်လှပ်ထားခဲ့ပါတယ်။

ဆွေးနွေးပွဲရဲ့ သဘောထားကြေညာချက်စာတမ်းဟာ တစ်ခဲနက်ထောက်ခံမှုရဖို့ မဖြစ်နိုင်လောက်ဘူးလို့ ဩစတြီးယား အဓိပတိ ကာလ်နီဟာမာက ပြောပါတယ်။

ယခုကျင်းပနေတဲ့ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကနေ ဒုတိယအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲကျင်းပမယ့် နိုင်ငံကြေညာကောင်း ကြေညာနိုင်ပါတယ်။ ဆော်ဒီအာရေဗျဖြစ်ဖို့များတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။အဲဒီမှာလုပ်မယ့်ဆွေးနွေးပွဲ ဟာ ဘယ်လိုပုံစံဖြစ်မလဲ ရုရှားပါလာမှာလားဆိုတာလည်း ပြောဖို့စောသေးတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

“ကျွန်တော့်အမြင်ပြောရရင် ပူးတွဲကြေညာချက်မှာ လူတိုင်းကတော့ လက်မှတ်ထိုးကြမှာမဟုတ်ဘူး။ စကားလုံးတွေရွေးချယ်မှုအပေါ် မေးခွန်းတွေထုတ်နေကြတယ်။ လူတိုင်းလက်မှတ်မထိုးပေမယ့် အားလုံး ရဲ့တူညီတဲ့ရပ်တည်ချက်က စစ်ပွဲဟာ အဆုံးသတ်ရမယ် ဆိုတာပဲ” လို့ သူကပြောပါတယ်။

အမေရိကန်ဒုသမ္မတ ကာမာလာဟာရစ်၊ဂျာမန်အဓိပတိ အိုလက်ဖ်ရှိုးနှင့် ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူယယ် မာခရွန်တို့ဟာဘာဂျင်စတော့ခ် တောင်ပေါ်စခန်းမှာ စုရုံးကြပြီး စစ်ပွဲပြီးဆုံးရေဥးအတွက် နိုင်ငံတကာ ထောက်ခံမှုများလာအောင် စည်းရုံးနေတာဖြစ်ပါတယ်။

အနောက်ခေါင်းဆောင်တော်တော်များများက ကျူးကျော်မှုကိုရှုတ်ချပြီး ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ရဲ့  ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ယူကရိန်းရဲ့အစိတ်အပိုင်းတွေတောင်းဆိုတာကို ပယ်ချခဲ့ကြပါတယ်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒီမီထရိုကူလီဘာကတော့က အပြီးသတ်ပူးတွဲကြေညာချက်ကို တနင်္ဂနွေ နေ့နှောင်းပိုင်းမှာ ထုတ်ပြန်မယ်လို့သတင်းထောက်တွေကိုပြောပြီး ကြေညာချက်ပါစာသားတွေဟာ မျှတ မှုရှိကြောင်းပြောပါတယ်။

အချို့ခေါင်းဆောင်တွေကတော့ စောစောပြန်သွားကြပါတယ်။ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ သူတို့ဟာ နျူကလီး   ယားနှင့် စားနပ်ရိက္ခာလုံခြုံရေး၊စစ်အကျဉ်းသားများပြန်လွှဲရေးနှင့် ပဋိပက္ခအတွင်းမှ ကလေးငယ်များကို ဖယ်ထုတ်ရေးတွေပါဝင်ဖို့ ဦးတည်နေပါတယ်။

“ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်တက်တဲ့တစ်ယောက်မှ သူ့ကိုယ်သူဘာလုပ်နေသလဲ ဘယ်အခန်းကဏ္ဍကပါနေသလဲ ဆိုတာ သေသေချာချာမသိကြဘူး” လို့ ရုရှားသမ္မတဟောင်း ယခုရုရှားလုံခြုံရေးကောင်စီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ လုပ်နေတဲ့ ဒီမစ်ထရီ မက်ဗီဒေါ့က ပြောပါတယ်။

အိမ်ရှင်အဖြစ်ကျင်းပတဲ့ ဆွစ်ဇာလန်ကိုယ်၌က ဝေဖန်မှုတွေရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ဆွစ်ဇာလန်ရဲ့ လက်ယာပါတီ ဆွစ်ပြည်သူ့ပါတီ(အက်စ်ဗွီပီ)က နီလ်ဖက်ရှာဟာ ရုရှားရုပ်သံ Russia Today မှာ ပေါ်  လာပြီး ယခုထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို “ ဟာသ” ကြီးလို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။

ဒီဆွေးနွေးပွဲဟာ ဆွစ်ဇာလန်ရဲ့ ကြားနေရပ်တည်ချက်ကို လျော့ပါးအောင်လုပ်ပစ်လိုက်တာပဲလို့ သူက ဝေဖန်လိုက်ပြီး ရုရှားဟာ စားပွဲမှာ ထိုင်ခုံတစ်နေရာရရမယ်လို့လည်းပြောလိုက်ပါတယ်။

Source Reuters