#WorldHealth
Published 17 May 2022

ပြီးခဲ့တဲ့ဆောင်းရာသီက ကမ္ဘာပေါ်မှာ အိုမီခရွန်ကူးစက်လှိုင်းဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများခဏတာ ငြိမ်သက်သွားမယ်လို့ ထင်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒါပေမဲ့အမေရိကန်မှာ လက်ရှိကိုဗစ်ကူးစက်မှုများ တဖြည်းဖြည်းပြန်လည်များပြားလာပြီဖြစ်ပါတယ်။

အချို့လူတွေမှာ ကိုဗစ်ရောဂါကို ၂ ကြိမ်၊ ၃ ကြိမ်၊ ၄ ကြိမ်လောက်အထိကူးစက်နေတာမျိုး ရှိလာပါပြီ။

လတ်တလောရောဂါကြောင့် ဖျားနာဝေဒနာခံစားရခြင်းဖြင့် ကိုဗစ်ရောဂါ မကူးစက်တော့ဘူးဆိုတဲ့ အာမခံချက်မျိုးမရှိပါဘူး။

အိုမီခရွန်မှ ထပ်မံခွဲထွက်လာတဲ့မျိုးနွယ်ခွဲဗိုင်းရပ်စ်တွေဟာ ဒယ်လ်တာကူးစက်မှုနဲ့ မူလအိုမီခရွန်ကူးစက်မှုတို့မှရရှိတဲ့ ပဋိပစ္စည်းတွေကိုပါ ရှောင်ရှားသွားနိုင်တယ်လို့ လေ့လာတွေ့ရှိထားပါတယ်။

"ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေ ခဏလောက်လျော့ပါးသွားမယ်လို့ထင်ခဲ့ပေမယ့် တကယ်ကတော့ သိပ်ပြီးအဆင်ပြေမနေပါဘူး" လို့ မာဆာချူဆက်စ်အထွေထွေဆေးရုံကြီးမှ ကူးစက်ရောဂါကျွမ်းကျင် ဒေါက်တာ'ဂျိတ်ခ်လမ်မစ်'က ဆိုပါတယ်။

ထပ်မံကူးစက်ခြင်းတွေ ဘယ်လောက်အထိဖြစ်နေကြသလဲဆိုတာ မသိရသလို ဘယ်မျိုးဗီဇကွဲတွေလဲဆိုတာကိုလည်း မသိရပါဘူး။

ထပ်မံကူးစက်မှုတွေကို လိုက်လံစောင့်ကြည့်ဖို့ ပြည်နယ်ကျန်းမာရေးဌာနအနည်းငယ်ကို အသိပေးထားပြီး ဆောင်ရွက်နေပေမယ့် ထပ်မံကူးစက်မှုတွေဟာ အကြောင်းကြားသိရှိရတာထက် ပိုနည်းနေနိုင်ပါတယ်။

သူတိုရဲ့ထုတ်ဖော်ထားတဲ့ အချက်အလက်တွေအရ ထပ်မံကူးစက်ခြင်းတွေက ပိုပြီးအဖြစ်များလာတယ်ဆိုတာကို အထူးသတိပေးထားပါတယ်။

ကိုလိုရာဒိုပြည်နယ်မှာ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ထပ်မံကူးစက်သူ ၄၄,၀၀၀ ဦးရှိခဲ့ကြောင်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဌာနက မှတ်တမ်းရရှိထားပါတယ်။

ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးမထိုးထားတဲ့သူတွေမှာ ထပ်မံကူးစက်ခြင်းမျိုး အများဆုံးတွေ့ရှိရကာ ၃ ပုံ ၁ ပုံကျော်က ကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ်ထိုးပြီးသားသူတွေဖြစ်ပြီး ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကတော့ အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေး(booster)ထိုးပြီးသား လူတွေဖြစ်ပါတယ်။

မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနားမှာ မတ်လနှောင်းပိုင်းကတည်းက ထပ်မံကူးစက်မှုမြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ဧပြီ ၃၀ ရက်နေ့အထိ ပြည်နယ်အတွင်း ကိုဗစ်ကူးစက်သူ စုစုပေါင်းရဲ့ ၈ ရာခိုင်နှုန်းက ထပ်မံကူးစက်သူတွေဖြစ်ပါတယ်။

အင်ဒီယာနာနဲ့ အိုင်ဒါဟိုတို့မှာလည်း ထပ်မံကူးစက်သူ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းကျော်နဲ့ ၁၈.၅ ရာခိုင်နှုန်းအသီးသီးရှိခဲ့ပါတယ်။

ဝါရှင်တန်မှတင်ပြချက်အရ ထပ်မံကူးစက်သူတွေထဲမှာ ဆေးရုံတက်ကုသရသူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

ထပ်မံကူးစက်မှု အများဆုံးဖြစ်လေ့ရှိသူတွေမှာ အသက် ၁၈ မှ ၃၄ နှစ်အတွင်းဖြစ်ပြီး အသက် ၆၅ နှစ်နဲ့ အထက်လူကြီးတွေကတော့ ဆေးရုံတက်ကုသခံယူရလေ့ရှိပါတယ်။

"လူတစ်ယောက်က ရောဂါမကူးစက်အောင် ဘယ်လိုပဲသတိထားပြီးနေနေ ပထမဆုံးအကြိမ် ကိုဗစ်စဖြစ်ပြီဆိုရင် အံ့ဩစရာတော့မဟုတ်တော့ပါဘူး။ ကူးစက်လှိုင်းရောက်လာရင် ကျွန်တော်တို့ဘာမှမတတ်နိုင်ပါဘူး" လို့ ဆန်ဖရန်ဆစ္စကို ကယ်လီဖိုးနီးယားမှ ဥက္ကဌ'ဘော့ဘ်ဝက်ချ်တာ'က ပြောပြသွားပါတယ်။

Source: Bloomberg
#Yangon_Media_Group

#WorldRecycle
Published 16 May 2022

ပြင်သစ်နိုင်ငံ အိုလေရွန်ကျွန်းမှာ ရူလ်မာဖရစ်-၁၇ ဆိုတဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းဝန်ဆောင်မှုအဖွဲ့အစည်းက နေရာအနှံမှ အသုံးပြုပြီးသား ဟင်းချက်ဆီများကို ၁၅ နှစ်တိုင်အောင် စုဆောင်းလာခဲ့ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

Published 16 May 2022

နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်လှိုင်းနှင့်ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အလျောက်  မြောက်ကိုးရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုန်အန်ဟာ အခြားအရာရှိတွေနှင့် အတူ မေလ(၁၆)ရက်က ဆေးဆိုင်တွေကို သွားရောက်ကြည့်ရှုခဲ့ပါတယ်။

ပြည်သူတွေကြားထဲ ရောဂါကူးစက်မှု အရှိန်ကိုလျှော့ချဖို့အတွက် ခေါင်းဆောင်ကင်မ်က နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း လော့ခ်ဒေါင်းလုပ်ဖို့ အမိန့်ပေးထားပေမယ့် မြောက်ကိုးရီးယားနိုင်ငံမှာ လူပေါင်းတစ်သန်းကျော်ဟာ အစိုးရကပြောတဲ့ “အဖျား”ရောဂါနှင့်နေမကောင်းဖြစ်နေကြပါတယ်။

ကပ်ရောဂါတားဆီးကာကွယ်ရေးမှာ ဖြစ်ကတတ်ဆန်း တုန့်ပြန်တယ်ဆိုပြီး ကင်မ်က ကျန်းမာရေးအရာရှိတွေကို ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့်ဆေးဆိုင်တွေဟာ ၂၄နာရီဖွင့်ပြီးဆေးတွေရောင်းချဖို့ပျက်ကွက်ခဲ့တာကိုဖြစ်ပါတယ်။

မြောက်ကိုးရီးယားမှာ ယခုအထိလူ(၅၀)အထိသေဆုံးခဲ့ရပြီးနောက် သူဟာ မြို့တော်ပြုံယမ်းမှာ ဆေးဝါးတွေဖြန့်ချိမှု တည်ငြိမ်ရေးဆောင်ရွက်ဖို့ စစ်တပ်ကိုအမိန့်ပေးလိုက်ပါတယ်။

Source AFP

Published 16 May 2022

ဒါဇင်ကျော်ရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေက လာကြတဲ့ အာရှအမေရိကန်တွေရဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံ အတွေ့အကြုံတွေဟာ  သူတို့ရဲ့ ဇာတိ နိုင်ငံ   တွေပေါ်မူတည်ပြီး ပြက်ပြက်ထင်ထင် ကွဲပြားခြားနားကြတယ်လို့ အမေရိကန်ရဲ့  Axios မီဒီယာက  ရေးသား  လိုက်ပါတယ်။

အများအားဖြင့်တော့ အာရှအမေရိကန်တွေဟာ ပညာကောင်းကောင်းတတ်ကြပြီး ချမ်းသာအောင်မြင်ကြတယ်လို့ ပြည်တွင်း စစ်တမ်းတစ်ခုကိုအခြေခံရေးထားတဲ့ အဆိုပါသတင်းအရသိရပါတယ်။

ပျှမ်းမျှအားဖြင့် အာရှအမေရိကန်တွေဟာ သာမာန်အမေရိကန်တွေထက် ပိုပြီးချမ်းသာပြီး ပညာတတ်ကြပုံရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဟာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု၊ရန်လိုမှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုတွေကို အဖန်တလဲလဲခံစားနေကြရတယ်လို့ အင်ဒီရာနာ တက္ကသိုလ်ရဲ့ သမိုင်းပါမောက္ခ အယ်လင်ဝူက ပြောပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ အာရှအမေရိကန်တွေရဲ့ လူဦးရေဟာ ၂၀၀၀ပြည့်နှစ်ကနေ ၂၀၁၉ခုနှစ်အတွင်း နှစ်ဆတိုးလာပြီး စုစုပေါင်း ၂၂သန်းအထိရှိလာပါတယ်။ အမေရိကန်မှာ အာရှအမေရိကန်လူဦးရေဟာ တိုးပွားမှုအများဆုံးအုပ်စုဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ တိုးပွားနှုန်းဟာ လူဖြူ၊လူမည်းနှင့် လက်တင်အမေရိကန်တွေထက်ပိုများနေပါတယ်။ ၂၀၆၀ပြည့်နှစ်မှာ ၄၆သန်းအထိရှိလာ လိမ့်မယ်လို့ ပျူးသုတေသနစင်တာ Pew Research Center ရဲ့ စစ်တမ်းအရသိရပါတယ်။

သူတို့အားလုံးဟာ မတူညီတဲ့ ဘဝတွေနှင့်စခဲ့ကြတယ်လို့ အဲဒီစင်တာရဲ့ တွဲဖက်ညွှန်ကြားရေးမှူး နေးလ်ရုစ်ကပြောပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် အိန္ဒိယလူမျိုးတွေဟာ အမေရိကန်ကို H-1Bဗီဇာနှင့် နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေမှာ လစာကောင်းကောင်းအလုပ် ရလို့ ရောက်လာကြတယ်။သူတို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက လာတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေထက် ဆွေစဉ်မျိုးဆက်ချမ်းသာကြွယ်ဝတဲ့ဘဝ တည်ထောင်ရာမှာ အများကြီးလွယ်ကူကြတာတွေ့ရတယ်လို့သူကပြောပါတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ  အာရှအမေရိကန် ပျှမ်းမျှမိသားစုတစ်စုရဲ့တစ်နှစ်ဝင်ငွေဟာ ဒေါ်လာ ၈၅၈၀၀ရှိပြီး ကောလိပ်ဒီဂရီရသူဟာ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အိန္ဒိယ၊ဖိလစ်ပိုင်နှင့် သီရိလင်္ကာလူမျိုးတွေပဲ အဲဒီပျှမ်းမျှရဲ့အထက်မှာရှိကြပါတယ်။ အများစုဟာ ပျှမ်းမျှအားဖြင့် ကောလိပ်ဘွဲ့ရနှုန်းရဲ့ အောက်မှာရှိနေကြတယ်။

မြန်မာလူမျိုးတွေဟာ လူဦးရေစုစုပေါင်း ၁.၈၉သိန်းရှိပါတယ်။ မြန်မာအိမ်ထောင်စုတစ်စုရဲ့ ပျှမ်မျှဝင်ငွေဟာ ဒေါ်လာလေးသောင်းလေးထောင့်လေးရာရှိပြီး ကောလိပ်ဒီဂရီဘွဲ့ရသူဟာ ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်လို့ စစ်တမ်းအရသိရပါတယ်။

(အာရှနိုင်ငံအလိုက် နှိုင်းယှဉ်ချက်ဇယားများပူးတွဲဖော်ပြထားပါတယ်)

အုပ်စုတော်တော်များများဟာ လျစ်လျူရှုခံနေကြရ ပစ်ပယ်ခံနေကြရပါတယ်လို့ အရှေ့တောင်အာရှအရင်းအမြစ်လှုပ်ရှားမှု စင်တာရဲ့ အမှုဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး ကုယင်ဒင်းက ပြောပါတယ်။

အာရှအမေရိကန်တွေဟာ တရားဝင်လူနည်းစုအုပ်စုတွေဖြစ်ပြီး သူတို့ဟာ လူမျိုးရေးဘာသာရေးအနှိမ်ခံရတာကို ကျော်လွှားရေးကျင့်စဉ်တွေနှင့် မတူကွဲပြားမှုဦးစီးဦးရွက်ကိစ္စတွေမှာ ပါဝင်ဖို့ထိုက်တန်သူတွေဖြစ်တယ်ဆိုတာကို  လူတွေက သိပ်ပြီး လက်မခံ ချင်ကြဖြစ်နေပါတယ်။ဥပမာအားဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား၊ဗီယက်နမ် နှင့် လာအိုလိုနိုင်ငံတွေပါဝင်တဲ့ ဒေသကလာသူတွေဟာ အထက်တန်းကျောင်းဒီဂရီဘွဲ့မရကြပါဘူး။

ကျွမ်းကျင်သူတွေဟာ လတ်တလောအဖြစ်များလာတဲ့ အာရှသားဆန့်ကျင်ရေးအကြမ်းဖက်မှုတွေကြားထဲမှာ မျှော်လင့်ချက် တစ်စွန်းတစ်စကို တွေ့ကြပါတယ်။အာရှအမေရိကန်အသိုက်အဝန်းအပေါ် အာရုံစိုက်မှုအသစ်တွေရှိလာတာဖြစ်ပါတယ်လို့ ဒင်းကပြောပါတယ်။

ကြောက်ရွံစရာကိစ္စတွေက အမြဲဖြစ်နေတယ်လို့ ဝူက ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အာရှသားတွေဟာ အချက်အလက်တွေစုပြီး ဘာဖြစ်နေတယ်ဆိုတာတွေကို မှတ်တမ်းတင်နေကြတယ်။ အာရှဂျာနယ်လစ်တွေကလည်း ဒီဇာတ်လမ်းတွေကိုပုံကြီးချဲ့နေကြ တယ်လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ အာရှသား လူဦးရေ

တရုတ်/တိုင်ဝမ် ၅.၄ သန်း

အိန္ဒိယ-၄.၆သန်း

ဖိလစ်ပိုင် ၄.၂ သန်း

ဗီယက်နမ်-၂.၂သန်း

ကိုရီးယား-၁.၉သန်း

ဂျပန်-၁.၅သန်း

ပါကစ္စတန်-၅.၅၄သိန်း

ထိုင်း-၃.၄၃သိန်း

ကမ္ဘောဒီးယား- ၃.၃၉သိန်း

Hmong- ၃.၂၇သိန်း

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် -၂.၀၈ သိန်း

နီပေါ- ၁.၉၈သိန်း

#မြန်မာ-၁.၈၉သိန်း

အင်ဒိုနီးရှား -၁.၂၉သိန်း

သီရိလင်္ကာ- ငါးသောင်းခြောက်ထောင်

မလေးရှား-သုံးသောင်းရှစ်ထောင်

မွန်ဂိုလီးယား-နှစ်သောင်းခုနှစ်ထောင်

ဘူတန်-နှစ်သောင်းလေးထောင်

အာရှသားတို့၏ အိမ်ထောင်စုဝင်ငွေနှင့် ပညာရေးအဆင့်(ကောလိပ်ဒီဂရီရ)

အိန္ဒိယ- ဒေါ်လာ ၁.၁၉သိန်း -၇၅ %

ဖိလစ်ပိုင်- ဒေါ်လာကိုးသောင်းလေးရာ-၄၈%

သီရိလင်္ကာ- ဒေါလာ ရှစ်သောင်းငါးထောင်-၆၀%

ဂျပန်-ဒေါ်လာရှစ်သောင်းသုံးထောင်-၅၂%

တရုတ်-ဒေါ်လာ ရှစ်သောင်းတစ်ထောင့်ခြောက်ရာ-၅၇%

အင်ဒိုနီးရှား-ဒေါ်လာရှစ်သောင်း-၅၃%

ပါကစ္စတန်-ဒေါ်လာ ခုနှစ်သောင်းရှစ်ထောင်-၅၇%

ကိုရီးယား-ဒေါ်လာ ခုနှစ်သောင်းနှစ်ထောင့်နှစ်ရာ-၅၇%

ဗီယက်နမ်-ဒေါ်လာခြောက်သောင်းကိုးထောင်ရှစ်ရာ ၃၂%

Hmong-ဒေါ်လာခြောက်သောင်းရှစ်ထောင်-၂၃%

ကမ္ဘောဒီးယား-ဒေါ်လာခြောက်သောင်းခုနှစ်ထောင်-၂၁%

ထိုင်း-ဒေါ်လာခြောက်သောင်းသုံးထောင်-၄၅%

လာအို-ဒေါ်လာခြောက်သောင်းတစ်ထောင်-၁၇%

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်-ဒေါ်လာငါးသောင်းကိုးထောင်ငါးရာ-၄၉%

နီပေါ-ဒေါ်လာငါးသောင်းငါးထောင်-၄၅%

#မြန်မာ-ဒေါ်လာ လေးသောင်းလေးထောင်လေးရာ-၂၃%

ဘူတန်-ဝင်ငွေမသိ- ၁၅%

မလေးရှား-ဝင်ငွေမသိ-၆၅%

မွန်ဂိုလီးယား-ဝင်ငွေမသိ-၆၀%

 Source axios.com

#DailyNews
Published - 16 May 2022

၁။ မန္တလေးတိုင်းအတွင်း အမေရိကန်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့် ဆိုလာစီမံကိန်းများ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ပြီးစီးနိုင်မည်ဟုခန့်မှန်း

၂။အလှူရှင်နည်းပါး၍ ဘီလင်းမြို့ရှိဘုန်းတော်ကြီးသင် ပညာရေးကျောင်းအချို့ပိတ်လိုက်ရ

၃။ နေ့စဉ်မိုးလေဝသသတင်း။

၄။ ပြင်သစ်ကျွန်းတွင် အသုံးပြုပြီးသားဟင်းချက်ဆီများကို ဇီဝလောင်စာအတွက် ဈေးကောင်းပေးဝယ်နေ... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

Published 16 May 2022

မြောက်အမေရိကတိုက်တွင် မေ၁၅ရက်ညက လအပြည့်အဝကြတ်ခြင်းကို မြင်တွေ့ကြရပါတယ်။ လမျက်နှာပြင်ပေါ် ကမ္ဘာရဲ့  အရိပ်ကျတာ သုံးနာရီခွဲကြာမြင့်တဲ့အတွက် အရှည်ကြာဆုံး လကြတ်မှု    လည်းဖြစ်ပါတယ်။ လော့အိန်ဂျလိစ်မှာ အပြည့်အဝ    လကြတ်ခဲ့တာကို မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ရုပ်သံ တင်ဆက်လိုက်ရပါတယ်။ ဒီလိုလကြတ်တာကို ၂၀၂၉မှ နောက်တစ်ကြိမ်   တွေ့ရမှာမို့ ဒါဟာ  ကြုံတောင့်ကြုံခဲအခွင့်အရေးဖြစ်ပါတယ်။

Source AFP