#WorldHealth
Published - 29 March 2022
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါပထမဆုံးနှစ်အတွင်း ရောဂါကူးစက်ခံခဲ့ရတဲ့သူသုံးပုံတစ်ပုံနီးပါးခန့်ဟာ ခြေလက် အာရုံကြောရောဂါများခံစားနေရကြောင်း ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်မှာစမ်းသပ်ခဲ့တဲ့လေ့လာမှုကို ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ရက် ၉၀ အတွင်း ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်ဝင်းကြီးထဲမှာ ကိုဗစ်စစ်ဆေးခဲ့တဲ့လူတွေကို သုတေသနပြုလေ့လာခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး PAIN ဂျာနယ်မှာဖော်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီရောဂါဟာ ခြေလက်တွေက အာရုံကြောတွေကိုထိခိုက်ကာ ထုံကျင်ခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ခဏတာခံစားရခြင်းဖြစ်နိုင်သလို ရေရှည်ခံစားရတာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

စမ်းသပ်မှုမှာပါဝင်တဲ့ လူပေါင်း ၁,၅၅၆ ဦးထဲမှာ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိခဲ့တဲ့လူတွေကို လေ့လာမယ့်အဖွဲ့ အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ရောဂါပိုးမတွေ့တဲ့သူတွေကိုတော့ အနှိင်းယှဉ်ခံအဖွဲ့ ထဲသတ်မှတ်ခဲ့ကာ ၁:၂ အချိုးအရေအတွက်ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ရောဂါပိုးတွေ့ရှိထားတဲ့သူတွေခံစားရတဲ့ အာရုံကြောဝေဒနာဟာ နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာ ၁၆ မျိုးထဲကတစ်ခုဖြစ်ကာ ရောဂါကူးစက်ပြီး ၂ ပတ်အတွင်းပေါ်ပေါက်လာနိုင်ပြီး ရက် ၉၀ အထိ ခံစားရနေနိုင်ပါတယ်။

"HIV နဲ့ ရေယုန်တို့ လို ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါအများအပြားဟာ အာရုံကြောတွေကိုထိခိုက်နိုင်တာကြောင့် ခြေလက်အာရုံကြောဝေဒနာများခံစားရတတ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးရှိတဲ့လူနာတွေထဲက ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိတဲ့အချိန်မှာပဲ အာရုံကြောဝေဒနာတွေခံစားနေရပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဗိုင်းရပ်စ်က ခြေလက်အာရုံကြောတွေအပေါ် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး အနည်းဆုံး ၂ ပတ်မှ ၃ လလောက်အထိ ကြာမြင့်တတ်ပါတယ်" လို့ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်ဆေးသုတေသနပညာရှင်ကြီး 'ဆိုင်မွန်ဟာရူတူနီယန်'က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

"ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခြင်းတစ်ခုက အာရုံကြောရောဂါဖြစ်နိုင်သလားဆိုတာကို နားလည်သဘောပေါက်ထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ HIV တုန်းကဆိုရင် ရောဂါတွေစဖြစ်တုန်းက အာရုံကြောတွေပါထိခိုက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို အတော်ကြာတဲ့အထိ မသိရှိခဲ့ကြပါဘူး။ လူနာတွေအနေနဲ့ အာရုံကြောဝေဒနာခံစားရတာကို မသိခဲ့ကြသလို ကုသခြင်းမခံခဲ့ရပါဘူး" လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီစမ်းသပ်မှုကို တစ်နေရာတည်းမှာပဲပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့အချက်အလက်ရရှိဖို့ နောက်ထပ်လေ့လာမှုတွေလုပ်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။
Source: The Jerusalem Post

#WorldHealth
Published - 27 March 2022
နောက်လာမယ့် ၂ နှစ်အတွင်း အိုမီခရွန်ထက်ပိုမိုဆိုးရွားနိုင်တဲ့ ကိုဗစ်မျိုးဗီဇကွဲအသစ်တစ်မျိုး ပေါ်ထွက်လာနိုင်ချေများကြောင်း အင်္ဂလန်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအရာရှိချုပ်'ဆာခရစ္စဝစ်တီ'က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

ကပ်ရောဂါနောက်တစ်ဆင့်အကြောင်း သုံးသပ်ပြောဆိုခဲ့ရာမှာ လော့ဒေါင်းချခြင်းတွေ ထပ်မံပြုလုပ်ရဖွယ်ရှိနေပါတယ်လို့ ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကွန်ဖရင့်မှာ 'ဆာခရစ္စ'ကပြောကြားရာမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကထပ်မံထွက်ပေါ်လာဖွယ်ရှိကြောင်း၊ တုပ်ကွေးရောဂါနဲ့ သေဆုံးမှုနှုန်းအတူတူနီးပါးဖြစ်နေပြီး လက်ကျန်ဘဝတလျှောက်လုံး ဒီဗိုင်းရပ်စ်ရှိနေမှာဖြစ်ကြောင်း ဆိုပါတယ်။

ဒီထက်ပိုပြီးအန္တရာယ်များတဲ့ မျိုးဗီဇကွဲပေါ်ပေါက်လာရင် လူမှုနေထိုင်ရေးဘဝတွေကိုပါထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။ လက်ရှိမျိုးဗီဇကွဲက အသေးအဖွဲမျှသာဖြစ်ပြီး နောက်ထပ်ပေါ်ထွက်လာနိုင်တဲ့မျိုးဗီဇကွဲက အိုမီခရွန်ထက် ပိုမိုဆိုးရွားလာနိုင်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အခြားပညာရှင်တွေကတော့ ကပ်ရောဂါအဆိုးရွားဆုံးနေ့ရက်တွေ ကုန်ဆုံးသွားပြီဖြစ်ပြီး အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ အအေးမိဖျားနာဗိုင်းရပ်စ်အဖြစ် ကူးပြောင်းလာပြီလို့ ယူဆထားကြပါတယ်။

နိုဝင်ဘာလမှာ စတင်ပျံ့ပွားခဲ့တဲ့အိုမီခရွန်ဟာ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ကူးစက်မှုအများဆုံးဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်'ဘိုရစ်ဂျွန်ဆန်'က အရန်အစီအစဉ်ကိုစတင်နေပြီဖြစ်ပြီး နေအိမ်မှအလုပ်လုပ်ခြင်း၊ လူအများကြား နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ခြင်း၊ အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်း အစီအစဉ်တွေပါဝင်ပါတယ်။

ရောဂါခုခံအားတွေမြင့်မားနေပြီဖြစ်ပြီး ရောဂါမပြင်းထန်တဲ့မျိုးဗီဇကွဲကြောင့် ဗိုင်းရပ်စ်ကိုထိရောက်စွာကာကွယ်ထားနိုင်ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါက ဒေသတွင်းကူးစက်မှုရောဂါအဖြစ် ဘယ်အချိန်သတ်မှတ်လို့ရမှာလဲ မေးရာမှာတော့ ဗိုင်းရပ်စ်က တဖြည်းဖြည်းနဲ့ကူးစက်မှုနှုန်းနည်းလာမှာဖြစ်ကြောင်း 'ဆာခရစ္စ'က ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

ယူကေမှာ နောက် ၂ နှစ် ၃ နှစ်အတွင်း မျိုးဗီဇကွဲအသစ်တွေကြောင့် ကူးစက်မှုလှိုင်းတွေ ရံဖန်ရံခါဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်းလည်း ပြောပြသွားပါတယ်။ ယူကေရှိ ကလေးတွေ၊ လူကြီးတွေမှာ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုနှုန်းမြင့်မားနေပြီး ရောဂါကူးစက်မှု မှရတဲ့ခုခံအားတွေကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားမြင့်မားလျက်ရှိပါတယ်။

နောက်ထပ်ထွက်ပေါ်နိုင်တဲ့မျိုးဗီဇကွဲက လူ ၃ ယောက်မှာ ၁ ယောက်သေဆုံးမှုနှုန်းအထိ ရှိလာနိုင်တယ်လို့လည်း ဆိုနေကြပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်က တဖြည်းဖြည်းပျောက်ကွယ်သွားမယ်ဆိုတာ မယုံကြည်ထားကြောင်း အီဒင်ဘာ့ဂ်တက္ကသိုလ်မှ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးပညာရှင် ပရော်ဖက်ဆာ'ဒက်ဗီဆရီဒါ'က အစည်းအဝေးပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Source: DailyMail

#WorldHealth
Published - 26 March 2022
ကိုဗစ်ရောဂါခံစားရဖူးတဲ့အသက်ဆုံးပါးခါနီးလူနာတွေ လှူဒါန်းလိုက်သည့်အတွင်းအင်္ဂါများဟာ အစားထိုးခွဲစိတ်ဖို့ အတွက် ဘေးကင်းစိတ်ချရကြောင်း အမေရိကန်နဲ့ အီတလီမှအစားထိုးခွဲစိတ်ရေးအဖွဲ့ များက နောက်လမှာပြုလုပ်မယ့် အဏုဇီဝနှင့်ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ ဥရောပအစည်းအဝေးမှာ တင်ပြသွားဖို့ ရှိနေပါတယ်။

အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့စလုံးက သူတို့ရဲ့စမ်းသပ်လေ့လာချက်တွေကို ထုတ်ဖော်ပြသဖို့မျှော်မှန်းထားကြပါတယ်။ မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနား ဒုခ်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာတက္ကသိုလ်မှ ဒေါက်တာ'ကမ်မရွန်ဝုဖ်'နဲ့ ဒေါက်တာ'အမ်မလီအိုင်ချန်ဘာနာ'တို့က အဆုတ်နဲ့အူအင်္ဂါများကိုတော့ အလှူရှင်အနေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မရှိကြောင်း ရက် ၂၀ ကျော်ကြာပြီးတဲ့အချိန်မှသာ အသုံးပြုသင့်ပြီး အခြားအင်္ဂါများကိုတော့ အလှူရှင်က ကိုဗစ်ရောဂါနဲ့ဆုံးပါးတာမျိုးမဟုတ်ရင် အစားထိုးအသုံးပြုနိုင်သလို သွေးခဲခြင်းဖြစ်စဉ်အမြောက်အများရှိမနေဘူးဆိုရင်လည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်လို့ အစည်းအဝေးကြီးကြပ်စီစဉ်သူတွေက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

အီတလီနိုင်ငံ အင်ဆူဘရီယာတက္ကသိုလ်မှ ပရော်ဖက်ဆာ'ပေါ်လိုဂရော့စီ'နဲ့အဖွဲ့ဟာ SARS-CoV-2 ဗိုင်းရပ်စ်ရှိနေတဲ့အလှူရှင်များထံမှ အသည်း၊ နှလုံး၊ ကျောက်ကပ်အင်္ဂါများဖြင့် အစားထိုးခွဲစိတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

"၂၀၂၂ ခုနှစ်ထဲကိုရောက်လာတဲ့အချိန်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်ပွားဖူးတဲ့သူတွေရဲ့ အင်္ဂါအမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုရနိုင်တဲ့အခြေအနေတွေ မလွဲမသွေရှိလာမှာပါ" လို့ 'ဂရော့စီ'က ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ချပြထားတဲ့အချက်အလက်တွေက အားရစရာကောင်းပေမယ့် ဒီလို ကိစ္စတွေမှာ အလှူရှင်တွေရဲ့ ဘေးကင်းစိတ်ချရမှုက အဲဒီလောက်တော့စိတ်ချရခြင်းမရှိပါဘူး။
Source: Reuters

#WorldHealth
Published - 25 March 2022
မိုဒါနာကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးနောက်ဆုံးအဆင့်စမ်းသပ်ချက်များအရ မိုဒါနာကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးဟာ အသက် ၆ နှစ်အောက်ကလေးငယ်တွေမှာ ရောဂါခုခံအားကိုမြှင့်တင်ပေးပြီး အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုကို ထိရောက်စွာကာကွယ်နိုင်ကြောင်း မိုဒါနာကုမ္ပဏီကပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ကလေးငယ်လေးတွေတွက် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ လိုအပ်နေတဲ့အပြင် စမ်းသပ်ရရှိလာတဲ့ရလာဒ်တွေကလည်း ကောင်းမွန်တာကြောင့် မိုဒါနာက အမေရိကန်နဲ့နိုင်ငံရပ်ခြားမှ တာဝန်ရှိသူများထံ တတ်နိုင်သမျှအမြန်ဆုံးတင်ပြသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

တာဝန်ရှိသူများနဲ့ညှိနှိုင်းတိုင်ပင်ပြီးနောက် အမေရိကန်ရှိ အသက် ၆ နှစ်မှ ၁၁ နှစ်ကြားကလေးတွေမှာလည်း အသိအမှတ်ပြုထိုးနှံခွင့်ရဖို့ တောင်းဆိုသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဖိုင်ဇာနဲ့ဘိုင်အိုတက်ခ်မှ ကလေးငယ်များထိုးနှံရမယ့်ကာကွယ်ဆေးဟာ လုံလောက်တဲ့ထိရောက်မှုမရှိဘူးလို့ ပြီးခဲ့တဲ့လက တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ မိုဒါနာရဲ့စမ်းသပ်မှုမှာတော့ အသက် ၆ လမှ ၅ နှစ်ကြားကလေးငယ် ၇,၀၀၀ ထောင်နီးပါးကို လူကြီးထိုးနှံရတဲ့ဆေးပမာဏရဲ့ ၄ ပုံ ၁ ပုံဖြစ်တဲ့ ၂၅ မိုက်ခရိုဂရမ် နှစ်ကြိမ်စီထိုးပေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုကဲ့သို့ထိုးနှံခြင်းက အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေကိုစမ်းသပ်ပြီး ရရှိခဲ့တဲ့ရလာဒ်တွေအတိုင်း ပဋိပစ္စည်း(antibody)ထွက်ရှိမှုမြင့်မားနေခဲ့ပါတယ်။

အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုလွှမ်းမိုးနေတဲ့ကာလမှာလည်း မိုဒါနာကာကွယ်ဆေးက ကိုဗစ်ရောဂါကိုထိရောက်စွာကာကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်း ကုမ္ပဏီကပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အသက် ၆ လမှ ၂ နှစ်ကြားကလေးငယ်တွေမှာ ၄၃.၇ ရာခိုင်နှုန်းကာကွယ်ပေးနိုင်ပြီး အသက် ၂ နှစ်မှ ၅ နှစ်ကြားကလေးတွေမှာတော့ ၃၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
ကလေးငယ်တွေမှာ မိုဒါနာကာကွယ်ဆေးရဲ့ကာကွယ်နိုင်စွမ်းက အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုကာလအတွင်း အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေမှာ ကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ်ထိုးပြီးလို့ ရရှိတဲ့ကာကွယ်နိုင်စွမ်းအတိုင်း တည်ရှိနေပါတယ်။

ယခုစမ်းသပ်မှုမှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးပြဿနာတွေ မတွေ့ရဘူးလို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
မိုဒါနာလို mRNA ကာကွယ်ဆေးကို ဆယ်ကျော်သက်ကလေးတွေမှာစမ်းသပ်ထိုးနှံစဉ်က နှလုံးကြွက်သားရောင်ရမ်းခြင်းမျိုး ရှားပါးလက္ခဏာတွေ တွေ့ခဲ့ရပေမယ့် အသက်အရွယ်ငယ်သေးတဲ့ကလေးတွေမှာတော့ အဲဒီလိုဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ မတွေ့ရပါဘူး။

အသက်အငယ်ဆုံးကလေးတွေ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က အဖျားဝေဒနာခံစားကြရပြီး အဲဒီထက်အနည်းငယ် အသက်ပိုကြီးတဲ့ကလေးတွေမှာတော့ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်က အဖျားဝေဒနာပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၆ နှစ်အောက်ကလေးအရွယ်တွေရဲ့ မိဘတွေအတွက်တော့ ဒါဟာသတင်းကောင်းဖြစ်ကြောင်း အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်'စတက်ဖနီဘန်ဆယ်'က ထုတ်ဖော်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ကလေးအရွယ်အားလုံးမှာ အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေး(booster)ရဲ့ ထိရောက်နိုင်စွမ်းကိုလည်း မိုဒါနာက လေ့လာသွားဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။
Source: Bloomberg

 #WorldHealth
Published - 24 March 2022

SK Bioscience ကုမ္ပဏီမှ စမ်းသပ်ထုတ်လုပ်လျက်ရှိတဲ့ ကိုဗစ်အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေး(booster)ကို မျောက်တွေနဲ့စမ်းသပ်ခဲ့ရာမှာ အိုမီခရွန်မျိုးဗီဇကွဲကို တာရှည်ကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

မျောက်တွေကို ကနဦးကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ်ထိုးပေးပြီး ၆ လသို့မဟုတ် ၁၂ ကြာတဲ့အခါ အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးခဲ့ပါတယ်။ ထို့နောက် အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေးပါထိုးနှံထားတဲ့မျောက်တွေဆီက သွေးနမူနာယူပြီးစစ်ဆေးကြည့်ရာ မူလကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ အလွန်ကူးစက်မြန်အိုမီခရွန်မျိုးဗီဇကွဲတိုကိုကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ပဋိပစ္စည်း(antibody)ပမာဏ သိသိသာသာများနေတာကိုတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း bioRxiv ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ တနင်္ဂနွေနေ့ကဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

သူတို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားဒုတိယအဆင့်ဟာလည်း ပိုမိုအားကောင်းလာပြီး တာရှည်ခံတာကိုတွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ GBP510 လိုခေါ်တဲ့ကာကွယ်ဆေးဟာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျက်နှာပြင်ပေါ်က စပိုက်ခ်ပရိုတိန်းရဲ့အဓိကအစိတ်အပိုင်းတွေကို ပွားယူပို့ဆောင်ပေးခြင်းဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားစနစ်ကိုလှုံ့ ဆော်ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။

ပရိုတိန်းအစိတ်အပိုင်းခွဲလေးတွေကို နာနိုအမှုန်တွေမှာကပ်တွယ်ကာ ဗိုင်းရပ်စ်ပုံစံလိုဖြစ်အောင် ဖန်တီးလိုက်ပါတယ်။ ဒီအစိတ်အပိုင်းတွေမှာ ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားစနစ်ကိုမြှင့်တင်ပေးတဲ့ GSK ကုမ္ပဏီမှ အားမြှင့်ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြင့် ဖြည့်စွက်ဖန်တီးထားပါတယ်။

"မူလကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ်ထိုးပြီး တစ်နှစ်အကြာ အားမြှင့်ကာကွယ်ဆေး(Booster)နဲ့ အားမြှင့်ပစ္စည်းပါထိုးနှံလိုက်တဲ့အခါ ပဋိပစ္စည်းတုန့်ပြန်မှုအလွန်တာရှည်ခံပြီး အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုကိုကာကွယ်ပေးပါတယ်" လို့ ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ စတန်းဖိုဒ်တက္ကသိုလ်မှ 'ဘာလီပူလန်ဒရန်'က ပြောပြပါတယ်။ GBP510 ကာကွယ်ဆေးကို လူသားတွေမှာစမ်းသပ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြပြီဖြစ်ပါတယ်။
Source: Reuters

#WorldHealth
Published - 24 March 2022
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခြင်းမခံရတဲ့သူတွေထက်စာရင် ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့သူတွေဟာ တစ်နှစ်အတွင်း ဆီးချိုရောဂါဒုတိယအမျိုးအစားဖြစ်ပွားလာနိုင်ချေများကြောင်း လူနာမှတ်တမ်းလေ့လာချက်များကို တနင်္လာနေ့ကဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ကိုဗစ်ရောဂါပြင်းထန်ခြင်းမရှိခဲ့တဲ့သူတွေမှာတောင် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်လာနိုင်ချေရှိနေပြီး ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာပြင်းထန်စွာခံစားခဲ့ရသူများကတော့ ဆီးချိုရောဂါစတင်ဖြစ်ပွားလာနိုင်ချေပိုများခဲ့ပါတယ်။

စစ်မှုထမ်းဟောင်းဦးစီးဌာနမှ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခဲ့တဲ့ လူနာ ၁၈၁,၀၀၀ ကျော်ကို ၂၀၂၀ မတ်လ ၁ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၁ စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့အတွင်း မှတ်တမ်းအချက်အလက်များလေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

ဖြစ်ပွားရတဲ့အကြောင်းရင်းနဲ့ သက်ရောက်မှုကို သက်သေမပြနိုင်ပေမယ့် ဒီရောဂါနှစ်ခုကြားဆက်စပ်မှုရှိတာကိုတော့ တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရတဲ့ လူနာ ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဆီးချိုရောဂါဒုတိယအမျိုးအစား စတင်ဖြစ်ပွားခြင်း ဒါမှမဟုတ် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ထိန်းသိမ်းဖို့ ကုသခြင်းများခံယူရတတ်ပါတယ်။

ဒီလေ့လာတွေ့ရှိမှုကို Lancet Diabetes & Endocrinology ဆေးပညာဂျာနယ်မှာ တနင်္လာနေ့ကဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါဒုတိယအမျိုးအစားဆိုတာက သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကိုထိန်းညှိပေးတဲ့ အင်ဆူလင်ဟော်မုန်း မလုံမလောက်ဖြစ်တာကြောင့် သကြားဓာတ်ပမာဏမြင့်တက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။

ဆီးချိုရောဂါဒုတိယအမျိုးအစားက ကျောက်ကပ်၊ အာရုံကြော၊ သွေးကြော၊ နှလုံးတို့ကို ထိခိုက်တတ်ပါတယ်။

ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်ခံရသူတွေထဲက လူပေါင်း ၄၇၁ သန်းလောက် ဆီးချိုရောဂါခံစားရနိုင်ချေရှိနေကာ အမေရိကန်မှာ သန်းပေါင်း ၈၀ နီးပါးလောက်ရှိနေပြီး အထူးသဖြင့် ကိုဗစ်နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာများခံစားရသူတွေဖြစ်ပါတယ်။

ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်ဖူးတယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို သတိထားစောင့်ကြည့်သင့်ကြောင်း စိန့်လူးဝစ်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစင်တာမှ သုတေသနဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအကြီးအကဲ'ဇိုင်ယက်အယ်လ်အလီ'က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

စစ်မှုထမ်းဟောင်းဌာနမှကိုဗစ်လူနာများဟာ သာမန်ထက်အသက်အရွယ်ကြီးသူတွေများပြီး လူဖြူများနဲ့ အမျိုးသားအရေအတွက်ပိုများပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ဒီလေ့လာမှုမှာ လူအများအပြားပါဝင်တဲ့အတွက် တွေ့ရှိချက်တွေကယုံကြည်ရတဲ့အနေအထားဖြစ်ကြောင်း 'အယ်လ်အလီ'ကဆိုပါတယ်။

ဆီးချိုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့သူတွေထဲမှာ လူပေါင်းစုံပါဝင်နိုင်ပြီး အမျိုးသမီးများ၊ လူနည်းစုများ၊ အသက်ငယ်သူများ၊ ခန္ဓာကိုယ်အချိုးအစားမျိုးစုံတို့မှာလည်း ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။
ဆီးချိုရောဂါပေါ်လာတဲ့သူတွေထဲမှာမှ ဒုတိယအမျိုးအစားဖြစ်ပွားသူ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိနေပါတယ်။
Source: The Washington Post.