#WorldPolitics
Published - 11 March 2022
အနောက်အုပ်စုက ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ခြင်းများချမှတ်ခဲ့ရာ ထိုကဲ့သို့အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် အစားအစာကုန်ဈေးနှုန်းနဲ့ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာကာ အနောက်နိုင်ငံများအပေါ် တန်ပြန်သက်ရောက်လာမှာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'က ကြာသပတေးနေ့ကပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ရုရှားတို့အနေနဲ့ ပြဿနာကိစ္စရပ်များကို ကိုယ်တိုင်ဖြေရှင်းပြီး ပိုမိုအင်အားကြီးထွားတဲ့နိုင်ငံဖြစ်လာမယ်လို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။ယူကရိန်းကို အထူးစစ်ရေးဆောင်ရွက်ချက်များပြုလုပ်ခြင်းမှာလည်း အခြားရွေးချယ်စရာလမ်းမရှိကြောင်း၊ ခဏတာစီးပွားရေးပြေလည်မှုနှင့် နိုင်ငံရဲ့အချုပ်အခြာအာဏာကို အပေးအယူဘယ်တော့မှလုပ်မှာမဟုတ်ကြောင်း အခိုင်အမာပြောသွားပါတယ်။

"ဒီဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေက ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ချမှတ်လာကြမှာပါ။ အဲဒါကြောင့် ပြဿနာအခက်အခဲတွေ ရှိလာမှာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ အရင်ကဒီပြဿနာတွေကို ကျော်လွှားခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး အခုလည်း ကျော်လွှားသွားဦးမှာပါ။ နောက်ဆုံးကျရင် ရုရှားက ကိုယ်ပိုင်အချုပ်အခြာအာဏာဖြင့် အမှီအခိုမရှိဘဲ ကိုယ်ပိုင်ရပ်တည်နိုင်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်လာမှာပါ" လို့ ရုရှားအစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေးမှာ ပြောကြားသွားပါတယ်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေ ယူကရိန်းစတင်ကျူးကျော်ပြီး ၂ ပတ်အကြာမှာ ရုရှားအစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေးကို အွန်လိုင်းဗီဒီယိုကနေ ဆွေးနွေးခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကြောင့် ရုရှားတို့ရဲ့ဘဏ်တွေ၊ စီးပွားလုပ်ငန်းတွေ၊ ရုရှားခရိုနီလုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ စီးပွားရေးအကြပ်အတည်းရှိလာပြီး ဒီပြဿနာတွေကိုကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ဖို့ တိုက်တွန်းမှာကြားတဲ့သဘောဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်တို့က ရုရှားမှရေနံဝယ်ယူမှုကို ပိတ်ပင်ထားတဲ့အပြင် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်လာတာကြောင့် ရုရှားတို့ရဲ့စီးပွားရေးခက်ခဲလာပေမယ့် စာချုပ်ပါအချက်အလက်တာဝန်များအတိုင်း ဥရောပကိုရေနံများ ဆက်လက်တင်ပို့သွားမယ်လို့ ပူတင်ကဆိုပါတယ်။

ဥရောပရဲ့သဘာဝဓာတ်ငွေ့သုံးစွဲမှု ၃ ပုံ ၁ ပုံကို ရုရှားတို့က အဓိကထောက်ပံ့နေတာဖြစ်ပါတယ်။"အမေရိကန်ဈေးကွက်မှာ ရုရှားလောင်စာဆီတင်သွင်းခွင့်မပြုတော့ဘူးလို့ သူတို့ဘက်ကကြေညာထားပါတယ်။ ဈေးနှုန်းတွေတက်၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုတွေ အလွန်မတန်စံချိန်တင်မြင့်မားလာပါပြီ။ သူတို့ပြုလုပ်တဲ့အမှားတွေရဲ့အကျိုးဆက်ကို ကျွန်တော်တို့အပေါ်အပြစ်တင်ဖို့ လုပ်နေကြတယ်။ ဒါကကျွန်တော်တို့နဲ့ ဘာမှမဆိုင်တော့ပါဘူး" လို့ 'ပူတင်'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားတို့ကလည်း အနောက်အုပ်စုအပေါ်တုန့်ပြန်ပိတ်ဆို့တဲ့အနေနဲ့ ဆက်သွယ်ရေးပစ္စည်း၊ ဆေးဝါး၊ မော်တော်ယာဉ်၊ စိုက်ပျိုးရေးပစ္စည်း၊ အီလက်ထရွန်နစ်နဲ့နည်းပညာအပြင် အခြားပစ္စည်းတွေကို ၂၀၂၂ မကုန်ခင်အထိ တင်ပို့ခြင်းကိုပိတ်ပင်ထားကြောင်း ရုရှားအစိုးရအဖွဲ့က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

တင်ပို့ခြင်းပိတ်ပင်ထားတဲ့ပစ္စည်းများစာရင်းမှာ မီးရထားတွဲများ၊ ကွန်တိန်နာများ၊ တာဘိုင်များနဲ့ အခြားပစ္စည်းတွေပါဝင်ပြီး စုစုပေါင်းအားဖြင့် အမျိုးအစား ၂၀၀ ကျော်ခန့်ပါဝင်နေပါတယ်။

နိုင်ငံရပ်ခြားမှကုန်ပစ္စည်းတွေကို လူတွေအသုံးပြုချင်ကြတာကိုနားလည်ပေမယ့် စိတ်အေးအေးထားပြီး ဒီအခက်အခဲတွေကိုဖြေရှင်းသွားနိုင်မယ်လို့ 'ပူတင်'ကယုံကြည်နေပါတယ်။

ရုရှားတို့က စိုက်ပျိုးရေးဓာတ်မြေဩဇာတွေ အဓိကထုတ်လုပ်တဲ့နေရာဖြစ်တာကြောင့် ရုရှားကိုအခက်အခဲဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ပါက ကမ္ဘာ့အစားအသောက်ဈေးကွက်မှာ ဆိုးကျိုးတွေမလွဲမသွေသက်ရောက်လာမှာဖြစ်ကြောင်း 'ပူတင်'ကမှတ်ချက်ပြုလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုရှိကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးက အစည်းအဝေးပွဲမှာအတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။အနောက်နိုင်ငံရဲ့ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေက ရုရှားတို့ရဲ့ ရွှေနဲ့နိုင်ငံခြားငွေထိန်းသိမ်းထားရှိမှုတို့ကို ရပ်ဆိုင်းသွားစေတာကြောင့် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုတွေ ပြုလုပ်လို့မရတော့ပါဘူး။

ဒီလိုအခြေအနေတွေကိုဖြေရှင်းဖို့ ရုရှားကိုယ်ပိုင်ဘဏ္ဍာရေးစနစ်တည်ငြိမ်အောင် ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ရမှာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး'အန်တွန်ဆီလူအာနော့ဗ်'က အကြံပြုသွားပါတယ်။
Source: Reuters

Published 10 March 2022

ယူကရိန်းအကျပ်အတည်းကြောင့် ရုရှားကို စွမ်းအင် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုလုပ်လိုက်တာဟာ ဥရောပအတွက် နောက်ပြန် ထိခိုက်မှုဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ ဗြိတိန်ပညာရှင်တစ်ဦးက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ the consultancy Energy Aspects အဖွဲ့ရဲ့ ဥရောပ သဘာဝဓာတ်ငွေ့သုတေသနအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်တဲ့ ပညာရှင် ဂျိမ်းစ်ဝက်ဒဲလ်က ရုရှားနှင့်ယူကရိန်း ပဋိပက္ခမဖြစ်ခင်ကတည်းက ဥရောပမှာ စွမ်းအင်မလုံလောက်မှုရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်၊အဲဒါကြောင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်သူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ မူလထုတ်လုပ်မှုအစီအစဉ်တွေကိုအတင်းအကြပ်ပြောင်းလဲခဲ့ရတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။အချိန်တစ်ခုရောက်ရင် ဒီလုပ်ငန်းတွေဟာ ခက်ခဲမှုတွေ ပိုကြုံရဖွယ်ရှိနေပါတယ်လို့ သူကသုံးသပ်ပါတယ်။

Source CMG

Published 10 March 2022

ပိုလန်က ယူကရိန်းအတွက် တိုက်လေယာဉ်တွေ ပို့ပေးမယ့်ကမ်းလှမ်းချက်ကို အမေရိကန်စစ်ဌာနချုပ် ပင်တဂွန်က ပယ်ချလိုက်ပါတယ်။ဒီလိုလုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်တယ်လို့ အဓိပ္ပါယ်သက်ရောက်သွားနိုင်လို့ အန္တရာယ်ကြီးမားတယ်လို့ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဂျွန်ကီဘီက ပြောပါတယ်။ အဲသလို လေယာဉ်တွေပေးမယ့်အစား လက်နက်တွေနှင့်လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်တွေကို ပံ့ပိုးတာကပိုကောင်းတယ်လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

Source AFP

#WorldPolitics
Published - 10 March 2022
တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းတိုကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားလာပါက ဘယ်သူပဲနိုင်သည်ဖြစ်စေ ဝမ်းနည်းပူဆွေးနေကြရမှာဖြစ်ပြီး စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခြင်းကို အတတ်နိုင်ဆုံးရှောင်ရှားနိုင်ခြင်းက အကောင်းဆုံးသာဖြစ်ကြောင်း ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး'ချူကောင်းချန်'က ကြာသပတေးနေ့မှာ သတင်းထောက်တွေကိုပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအပေါ် ရုရှားတို့ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုံခြုံရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များအကြောင်းဆွေးနွေးမယ့် ပါလီမန်လွှတ်တော်အစည်းအဝေးမတိုင်ခင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးကအခုလို ပြောကြားသွားတာဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်နဲ့ထိုင်ဝမ်ကျွန်းတို့ကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားလာပါက နှစ်ဘက်စလုံးမှထိခိုက်ပေးဆပ်မှုတွေ ရှိလာမှာဖြစ်ကြောင်း၊ အနိုင်ရရှိတဲ့သူတောင် ဝမ်းနည်းပူဆွေးနေရမှာဖြစ်ကြောင်း 'ချူကောင်းချန်'က ဆိုပါတယ်။

တရုတ်တို့က ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကိုပြန်လည်သိမ်းယူဖို့ လိုအပ်ပါကစစ်ရေးအင်အားပါ အသုံးပြုလာမယ်လို့ ကြုံးဝါးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ယူကရိန်းမှာစစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေကတည်းက ထိုင်ဝမ်တို့ကလည်း တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် ပိုမိုသတိထားစောင့်ကြည့်လျက်ရှိပေမယ့် တရုတ်စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ ပုံမှန်မဟုတ်တာမျိုးမတွေ့ရကြောင်း သတင်းတင်ပို့ထားပါတယ်။
တရုတ်လေတပ်ကတော့ ထိုင်ဝမ်လေကြောင်းကာကွယ်ရေးသတ်မှတ်ဇုန်အတွင်း မကြာခဏဆက်လက်ဝင်ရောက်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်ဝမ်မှ တရုတ်မူဝါဒဆိုင်ရာပြည်မကြီးရေးရာကောင်စီက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပါလီမန်အစည်းအဝေးမှာတင်ပြရာမှာ တရုတ်တို့က နှစ်ကုန်ပိုင်းအတွင်း အဓိကကွန်မြူနစ်ပါတီညီလာခံကို တည်ငြိမ်အေးချမ်းစွာပြုလုပ်နိုင်ဖို့ အလုပ်များနေကြရာ ထိုင်ဝမ်တို့နဲ့တင်းမာမှုများ ရုတ်တရက်မြင့်တက်လာပါတယ်။

ထိုင်ဝမ်စစ်ရေးဗျူဟာမှူးတွေက ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားတို့ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခြင်းတွေကို လေ့လာကာ အိမ်နီးချင်းအင်အားကြီးတရုတ်တို့ တိုက်ခိုက်လာပါက ထိုင်ဝမ်ကျွန်းမှာ ကိုယ်ပိုင်နည်းဗျူဟာများဖြင့်ခုခံကာကွယ်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။

ရန်သူရုရှားဘက်က စစ်အင်အားကြီးမားလွန်းပြီး အခွင့်အရေးအသာမရနိုင်တဲ့ကြားက ယူကရိန်းတို့က ရုရှားတို့ရဲ့ကျူးကျော်စစ်ကို ထိထိရောက်ရောက်နှောင့်နှေးအောင် ပြုလုပ်ထားနိုင်ကြောင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြာသပတေးနေ့က ပြောကြားထားပါတယ်။

ယူကရိန်းတို သူတို့ရဲ့ပင်မမြေပြင်ကြီးမှာ အရှိန်မြှင့်ခုခံတိုက်ခိုက်နိုင်ခြင်းကို ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်ကအတုယူပြီး ထိုင်ဝမ်ရဲ့ကိုယ်ပိုင်နည်းဗျူဟာများဖြင့် မမျှတတဲ့စစ်ပွဲကိုဆင်နွှနိုင်ဖို့ စီစဉ်နေကြပါတယ်။

ယာဉ်တပ်ဒုံးကျည်တွေလိုမျိုး ပိုမိုရွေ့လျားနိုင်အောင်စီစဉ်ပြီး တဖက်ကနေတိုက်ခိုက်ရခက်ခဲအောင်ပြုလုပ်ဖို့ ထိုင်ဝမ်သမ္မတ'ဆိုင်အင်ဝမ်'က မှာကြားထားပါတယ်။

ယူကရိန်းပဋိပက္ခကြောင့် ထိုင်ဝမ်အနေနဲ့သင်ခန်းစာများစွာရထားပြီး ပြင်ဆင်မှုတွေပြုလုပ်ထားကြောင်း 'ချူကောင်းချန်'က ဆိုပါတယ်။တရုတ်နဲ့စစ်ဖြစ်လာလျှင် နိုင်ငံတကာမှအကူအညီတွေ မျှော်လင့်လို့ရနိုင်သလားလို့ မေးမြန်းခဲ့ရာ ကိုယ့်နိုင်ငံကို ကိုယ့်ဘာသာကာကွယ်ရမယ်လို့ ဖြေကြားသွားခဲ့ပါတယ်။

ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားက ဘယ်တုန်းကမှ လုံခြုံဘေးကင်းတဲ့နေရာမဟုတ်ခဲ့ပါဘူးလို့ လည်း ပြောသွားပါတယ်။

Source: Reuters

Published 9 March 2022

ပိုလန်က တိုက်လေယာဉ်တွေပေးမယ့် ကမ်းလှမ်းချက်ကို အနောက်အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေ အရေးတကြီး ဆုံးဖြတ်ပေးကြဖို့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇီလင်စကီးက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

ပိုလန်က ဆိုဗီယက်ခေတ်က MiG-29 ဂျက် တိုက်လေယာဉ်တွေကို အမေရိကန်လေတပ်စခန်းရှိတဲ့ ဂျာမနီနိုင်ငံ ရမ်စတိန်းကနေ တစ်ဆင့် ယူကရိန်းကိုပို့ပေးဖို့ အဆိုပြုချက်ကို အမေရိကန်က အင်္ဂါနေ့တုန်းက ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။ ပိုလန်က လေတပ်အနေနှင့် F-16 တိုက်လေယာဉ်တွေကို အစားဖိုးရရှိဖို့ အကြံပြုထားတာဖြစ်ပါတယ်။

Source AFP

Published 9 March 2022

အမေရိကန်နှင့်ဗြိတိန်တို့က ရုရှားထံမှ စွမ်းအင် တင်သွင်းတာတွေကို ဖြတ်ပစ်လိုက်ပြီလို့ မတ်(၈)ရက် နေ့က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာစွမ်းအင်ကုမ္ပဏီတွေဖြစ်တဲ့ ရှဲလ်နှင့် ဘီပီတို့ကလည်း ရုရှားဆီက ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းမှုအသစ်တွေရပ်ဆိုင်းမယ်လို့ပြောပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် လက်ရှိမှာ ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းပဋိပက္ခတွေကြောင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းတွေမြင့်တက်နေတဲ့ အမေရိကန်မှာ အခုလို တင်သွင်းမှုပိတ်လိုက်တဲ့အတွက် ဈေးနှုန်းတွေ ထပ်မံမြင့်တက်မယ့်အလားအလာတွေရှိနေပါတယ်။

အခုဆို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက  ဓာတ်ဆီဆိုင်တွေမှာ ဆီတစ်ဂါလံကို  ၄.၁၇ ဒေါ်လာပေးနေရပါပြီ။ တစ်လအတွင်း တစ်ဒေါ်လာနီးပါးဖြစ်တဲ့ ၇၂ ဆင့် တက်လာပါတယ်။ ဒီဈေးနှုန်းဟာ ၂၀၀၈ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကျဆင်းမှုနောက်ပိုင်းမှာ ဈေးအကြီးဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

Source AFP