#World_News
Published 02 December 2025

■ ဟောင်ကောင်မြို့မှာ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အသေအပျောက်အများဆုံး မီးလောင်ကျွမ်းမှုဖြစ်ခဲ့တဲ့အပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးရာမှာ လူသေစေမှုဖြင့်သံသယရှိသူ ၁၃ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း ဟောင်ကောင်အာဏာပိုင်များ တနင်္လာနေ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

■ စံနှုန်းမမီတဲ့ ပြန်လည်ပြုပြင်ရေးပစ္စည်းများ အသုံးပြုခဲ့တဲ့အတွက် မီးလောင်စွဲစေခဲ့တဲ့သဘော တွေ့ရကာ အနည်းဆုံး ၁၅၁ ဦး အသက်ဆုံးပါးခဲ့ရပါတယ်။

■ ဝမ်ဖုကော့အိမ်ရာမှာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က မီးဘေးဖြစ်ပြီး လောင်ကျွမ်းခဲ့တဲ့ အဆောက်အအုံ ၇ ခုကို ရဲတွေ ဆက်လက်ရှာဖွေနေခဲ့ပြီး အလောင်းတွေ တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၄၀ ကျော် ပျောက်ဆုံးနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

■ အချို့အလောင်းတွေဆိုရင် ပြာဖြစ်သွားတာကြောင့် ပျောက်ဆုံးသူအားလုံးကို အတည်မပြုနိုင်ဘူးလို့ ရဲအရာရှိ ဆန်ရှုယင်က သတင်းထောက်တွေကို ပြောပြပါတယ်။

■ မီးလောင်ချိန်မှာ ငြမ်းဆင်ထားတဲ့ အစိမ်းရောင်အစအနနမူနာများကို စမ်းသပ်ခဲ့ရာမှာ မီးဘေးလုံခြုံမှုစံနှုန်းများနဲ့ မကိုက်ညီခဲ့ပါဘူး။

■ ဆောက်လုပ်ရေးကန်ထရိုက်တွေက ဒီလိုမျိုး သွားလာဖို့ခက်ခဲတဲ့ နေရာတွေမှာ စံနှုန်းမမီတဲ့ပစ္စည်းတွေ အသုံးပြုခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ စစ်ဆေးရေးမှူးချုပ် အဲရစ်ချန်က ဆိုပါတယ်။

■ အဆောက်အအုံထဲက မီးဘေးအန္တရာယ်အချက်ပေးစနစ်တွေလည်း ပုံမှန်အလုပ်မလုပ်ခဲ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

■ မီးဘေးသင့်ခဲ့သူတွေအတွက် လူထောင်ပေါင်းများစွာက အိမ်ရာဘေးက တူးမြောင်းတလျှောက် ဝမ်းနည်းပူဆွေးခြင်းအမှတ်တရ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

■ တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်နေတဲ့အပေါ် ဟောင်ကောင်လုံခြုံရေးအကြီးအကဲ ခရစ္စထန်က ဟောင်ကောင်ကို ဘေးအန္တရာယ်ပြုလိုတဲ့သူတွေက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် အခုလိုဝမ်းနည်းစရာ အခိုက်အတန့်မှာ ဆူပူနေကြတယ်လို့ ပြောသွားပါတယ်။

■ မီးဘေးအချက်ပေးစနစ် မရှိတဲ့အပေါ် အများပြည်သူ မကျေမနပ်ဖြစ်နေကြကာ ပြင်ပစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ကြဖို့ တောင်းဆိုနေပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Health
Published 02 December 2025

■ ဆယ်လ်မွန်၊ ငါးသေတ္တာ၊ ငါးကွပ်ရှပ်တို့လို အဆီပါတဲ့ငါးတွေက အိုမီဂါ-၃ ဖက်တီးအက်ဆစ်များ ပါဝင်ပြီး နှလုံးအတွက် အကျိုးရှိစေပါတယ်။

■ ဒေါက်တာ ကူနယ်ဆုဒ်က နှလုံးသွေးကြောကျန်းမာရေး ထောက်ပံ့ရာမှာ အဆီပါတဲ့ငါးတွေရဲ့ အရေးပါပုံအကြောင်းကို အလေးပေးပြောထားပါတယ်။

■ EPA ၊ DHA အပါအဝင် အိုမီဂါ-၃ ဖက်တီးအက်ဆစ်တွေက ဆဲလ်အမြှေးပါးနဲ့ ရောင်ရမ်းပြောင်းလဲခြင်း လမ်းကြောင်းတွေမှာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါဝင်ပြီး ရောင်ရမ်းခြင်းကို လျှော့ချပေးကာ သွေးကြောကျယ်စေပြီး သွေးလည်ပတ်မှု ကောင်းမွန်စေပါတယ်။

■ နှလုံးသွေးကြောကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးပြီး သဘာဝအတိုင်း ပါဝင်တဲ့အရာတွေက ဖြည့်စွက်ဆေးတွေထက် ပိုပြီးထိရောက်မှုရှိပါတယ်။

■ ဆယ်လ်မွန်၊ ငါးသေတ္တာ၊ ငါးကွပ်ရှပ်၊ ပင်လယ်ငါးသလောက်တို့မှာ EPA နဲ့ DHA တို့ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ပုံမှန်စားသုံးပေးပါက နှလုံးဖောက်ခြင်းနဲ့ နှလုံးသွေးကြောဆက်စပ်တဲ့ အသက်ဆုံးပါးခြင်းတို့ကို လျှော့ချနိုင်တယ်လို့ ဒေါက်တာက တွေ့ရှိထားပါတယ်။

■ ဖြည့်စွက်အားဆေးဆိုရင်တော့ ထရိုင်ဂလစ်ဆရိုက်နဲ့ ရောင်ရမ်းခြင်းကို လျှော့ချနိုင်ပေမယ့် တကယ့်လက်တွေ့ နှလုံးအကျိုးကျေးဇူးကတော့ ငါးတွေကနေရရှိပါတယ်။

■ အိုမီဂါ-၃ အကောင်းဆုံးရရှိဖို့နဲ့ နှလုံးကျန်းမာရေး‌ ကောင်းမွန်ဖို့အတွက် တစ်ပတ်ကို အဆီပါတဲ့ငါး ၂ ကြိမ် ၃ ကြိမ်ခန့် စားသုံးဖို့အကြံပြုထားပါတယ်။

Source: Hindustan Times.

၁ ဒီဇင်ဘာ ၊၂၀၂၅

စက်သုံးဆီများကို သတ်မှတ်ထားသည့် အရောင်းဆိုင်များနှင့်နေရာဒေသများသို့  မှန်မှန်ကန်ကန်ရောက်ရှိ ရေး အလေးထားစစ်ဆေးကြပ်မတ်နေပြီး ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များနှင့်အဖွဲ့အစည်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးကိုကိုလွင်က မြန်မာနိုင်ငံစက်သုံးဆီတင်သွင်းရောင်းချ ဖြန့် ဖြူးရေးအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတွေကို မှာကြားပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးသည် ဒီဇင်ဘာ ၁ရက်က ရန်ကုန်မြို့ သီလဝါဆိပ်ကမ်းရှိ စက်သုံးဆီတင်သွင်းသိုလှောင်  ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နေသော စက်သုံး ဆီသိုလှောင်စခန်းသို့ရောက်ရှိစဉ် စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းရှင်တွေကို  ယခုလိုမှာကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

စက်သုံးဆီဖြည့်ဆည်းမှုကွင်းဆက်အတွင်း ကြပ်မတ်စစ်ဆေးသည့်အခါတွင် လူကြောင့် အားနည်းမှုများ မဖြစ်ပေါ်စေ ရေးအတွက် နည်းပညာအသုံးပြု၍ ကြပ်မတ်စစ်ဆေးမှုများကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး အတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်မှာ အချိန်ကာလတစ်ခုရှိသော်လည်း လက်တွေ့ဆောင်ရွက်နိုင်မှု မရှိသေးဘူးလို့လည်း ပြည်ထောင်  စုဝန်ကြီးက သုံးသပ်ပြောဆိုပါတယ်။

နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ၊ ပြည်သူနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များမှ ပူးပေါင်း၍ ပြည်သူ့အကျိုး  ရှေးရှုပြီး လက်တွဲ ညီစွာဆောင်ရွက်သွားရဖို့လည်း ဝန်ကြီးဦးကိုကိုလွင်က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် ဈေးနှုန်း၊ အရည်အသွေးနှင့် အခြင်အတွယ် ထိခိုက်နစ်နာမှုမရှိစေရေး အထူးဦးစား   ပေးဆောင်ရွက်ပေးရန် မိမိတို့တွင် တာဝန်ရှိပြီး ပြည်ပမှ စက်သုံးဆီများ တင်သွင်းရာတွင် တင်သွင်းလာ   သည့် စက်သုံး ဆီများ၏ အရည်အသွေးပြည့်မီ မှန်ကန်မှု ရှိစေရေး  အရေးကြီးတယ်လို့လည်း ဝန်ကြီးကပြောပါတယ်။

ဦးစွာ Terminal များမှစ၍  Auto Tank Gauging(ATG)စနစ်များကို တပ်ဆင်ဆောင် ရွက်ရမှာဖြစ်ပြီး သိုလှောင်ကန်စခန်းများမှ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များသို့ ဆီသယ်ယာဉ်များဖြင့် စက်သုံး ဆီ ဖြန့်ဖြူး ပေးပို့ရာ တွင် သတ်မှတ်ထားသည့် စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်နှင့် နေရာဒေသများသို့ မှန်မှန်ကန်ကန် ရောက်ရှိရေးအတွက် ဖြည့်ဆည်းမှုကွင်းဆက်တစ်လျှောက် ဝန်ကြီးဌာနက အလေးထား စစ်ဆေးကြပ်မတ်လျက်ရှိတယ်လို့လည်း ပြည် ထောင်စုဝန်ကြီးကပြောပါတယ်။

ယင်းနောက်မြန်မာနိုင်ငံ စက်သုံးဆီတင်သွင်း ရောင်းချဖြန့်ဖြူး ရေးအသင်းနှင့် တာဝန်ရှိသူများ၏ တင်ပြမှု များအပေါ် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက လိုအပ်သည်များကို ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် အဖွဲ့သည်  ပြည်ပစက်သုံးဆီတင်သင်္ဘောမှ စက်သုံးဆီများ လက်ခံချယူ သိုလှောင် နေမှုများ၊ သိုလှောင်ကန်စခန်းများတွင် Auto Tank Gauging (ATG)စနစ်တပ်ဆင်၍ Control Room မှ စက်သုံးဆီ များ ဖြန့်ဖြူးပေးနေမှုနှင့် လက်ကျန်အခြေအနေများကို ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့တယ်လို့ သတင်းရရှိပါတယ်။

#ymg/knl

၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၅

သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည်(LNG)မှ  ဓာတ်ငွေ့ ပြန်လည်ထုတ်ယူသုံးစွဲရာတွင် ထွက်ရှိလာသည့် ဓာတ်ငွေ့မှာ သန့်ရှင်းမှု  ရှိသည့်အတွက် သဘာဝပတ် ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှု အနည်းဆုံးဖြစ်ပြီး အပူစွမ်းအင်လည်း အလွန်မြင့်မားသည့်အတွက် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပိုမို၍ ထွက်ရှိနိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးကိုကိုလွင်က ပြောပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးသည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်က သီလဝါဆိပ်ကမ်းတွင် ဆိုက်ကပ်ထားသည့်  သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည်သိုလှောင်သင်္ဘော(Floating Storage Unit- FSU)နှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ရည်ကို ဓာတ်ငွေ့ပြန်လည် ပြုလုပ် သောစက်ရုံ(Regasification Unit)သို့ ရောက်ရှိစစ်ဆေးစဉ် ယင်းကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် LNG အသုံးပြုသည့် နည်းပညာပိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ လေ့လာ သင်ယူပြီး ကိုယ်တိုင်ဆောင်ရွက် နိုင်ရန်ကြိုး ပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိတယ်လို့လည်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ဆက်လက်ပြောပါတယ်။

LNGသည်  တန်ဖိုးမြင့်သည့် စွမ်းအင် အရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက်  လေလွင့်ဆုံးရှုံးမှု မဖြစ်ပေါ်စေရေးနှင့် အကျိုးရှိထိရောက် စွာအသုံးပြုနိုင်ရေးကိုလည်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက မှာကြားခဲ့ပါတယ်။

LNG ကိုဓာတ်ငွေ့သို့ ပြန် လည် ပြောင်းယူသည့်အချိန် ထွက်ပေါ်လာမည့် အအေးစွမ်းအင်များကို အစားအစာ၊ အသီးအနှံများ သိုလှောင်ခြင်း၊ သီးနှံစိုက်ပျိုးခြင်းလုပ်ငန်းနှင့်လုပ်ငန်းခွင်အအေးပေးစနစ်များတွင် အသုံးပြုပြီး  စိုက်ပျိုးရေးကို အခြေခံသည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၌ တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုနိုင်ကြမည်ဖြစ်သဖြင့် လက်တွေ့ ဆောင် ရွက်သွားမည်ဆိုပါက ပိုမို အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည်ဖြစ်တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

ထို့နောက်ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးကိုကိုလွင်သည်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည် သိုလှောင်သင်္ဘောနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည်  (LNG)ကို သဘာဝ ဓာတ် ငွေ့ ပြန်လည်ပြုလုပ်၍ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံဝင်းအတွင်း ဓာတ်အားပေး  စက်များ စမ်းသပ်မောင်းနှင်နေမှုများကို ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့ကြောင်းသတင်းရရှိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားမလုံလောက်မှုများကို လျော့ပါးစေရန်အတွက် ယခုအခါ (LNG)မှ သဘာဝ ဓာတ် ငွေ့ပြန်လည်ပြုလုပ်ကာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားများ အမြန်ဆုံး ထုတ်လုပ်ပို့လွှတ်နိုင်ရေးစီစဉ်ဆောင်ရွက်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

#World_Health
Published 1 Dec 2025

■ ကိုယ်အလေးချိန်ချဖို့က ခက်ခဲပြီး ဒါကိုဆက်ပြီးထိန်းထားဖို့က ပိုပြီးတောင် ခက်ခဲပါတယ်။
ကိုယ်အလေးချိန်ကျသွားတဲ့ လူပေါင်း ၈၀ မှ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ ၃ နှစ်မှ ၅ နှစ်အတွင်း အလေးချိန်ပြန်တက်လာတာကို သုတေသနတွေ့ရှိထားပါတယ်။

■ ဟော်မုန်းတွေ၊ မျိုးဗီဇတွေက ကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းခြင်းကို ပြန်လည်ခုခံကာ ဗိုက်ဆာလောင်စိတ် ဖြစ်လာစေပြီး ကိုယ်အလေးချိန် ပြန်တက်လာစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

■ ခန္ဓာကိုယ်က အလေးချိန်ကျဖို့ ဘာကြောင့်ခက်ခဲနေလဲဆိုတာတွေကို သုတေသီတွေ စတင်သဘောပေါက်လာပါတယ်။

■ ၂၀၁၆ ခုနှစ်က အဆင့် ၃ အဝလွန်ဝေဒနာရှိနေတဲ့ ပါဝင်စမ်းသပ်ခံသူ ၁၄ ဦးကို လေ့လာခဲ့ကာ ခန္ဓာကိုယ်ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ ငြိမ်နေတဲ့ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်နှုန်းတို့ကို နောက် ၆ နှစ်အကြာမှာ နှိုင်းယှဉ်ခဲ့ကြပါတယ်။

■ အချိန်ကြာရှည်လာတဲ့အထိ ကိုယ်အလေးချိန် ကျနေတာတောင် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်နှုန်း နှေးနေတာတွေ့ရပြီး ဒါကြောင့်ပဲ ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းဖို့ ခက်ခဲနေပါတယ်။

■ အစားအသောက်တစ်ခုတည်းနဲ့ပဲ ကိုယ်အလေးချိန်ချပြီးနောက် ဆာလောင်မှုကို လှုံ့ဆော်တဲ့ ဂရီလင်ဟော်မုန်း မြင့်တက်လာပါတယ်။

■ ကိုယ်အလေးချိန်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရှက်ကြောက်နေခြင်းက ကုသတဲ့အပိုင်းမှာ ထိရောက်မှုအားနည်းစေပြီး စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနဲ့ အစားအသောက်မမှန်ခြင်းလိုမျိုး ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေ ပိုဆိုးရွားစေနိုင်ပါတယ်။

■ မျိုးဗီဇစစ်ဆေးခြင်းနဲ့ လိုအပ်တဲ့ ဆေးဝါးကုသမှုများဖြင့် တစ်ဦးချင်းကုသမှုများက ဆာလောင်စိတ်၊ ကယ်လိုရီလောင်ကျွမ်းမှု နှေးခြင်းတို့လို ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

■ အစားအသောက်ပညာရှင်များ၊ စိတ်ကျန်းမာရေး ပညာရှင်များ၊ ဆရာဝန်များဖြင့် အဖက်ဖက်ကနေ စောင့်ရှောက်ကုသမှှသာ အဝလွန်ခြင်းပြဿနာကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: National Geographic.

#World_Science
Published 1 Dec 2025

■ 2024 YR4 ဂြိုဟ်သိမ် အာကာသကျောက်တုံးနှစ်ခု ပြီးခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ်က လပေါ်မှာ တိုက်ခတ်မိခဲ့ပါတယ်။

■ ဂျပန်နက္ခတ္တပညာရှင်တစ်ဦးက လပေါ် အလင်းတန်းကြီးနှစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် အဖြေရှာဖွေနေခဲ့ရာ ဒါဟာ ဂြိုဟ်သိမ်နှစ်ခု ထိခိုက်မိတာဖြစ်ပြီး လမျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ ကြွင်းပေါက်ကြီးနှစ်ခု ကျန်ခဲ့ဟန်ရှိတယ်ဆိုတာ သေချာသွားပါတယ်။

■ အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်နေ့မှာ ပထမတစ်ခု ဝင်တိုက်ခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှာ နောက်တစ်ခု ထပ်တိုက်ခဲ့ပါတယ်။

■ ထိခိုက်မှုတွေကို ဟီရာဆူကာမြို့ပြတိုက်မှ နက္ခတ္တပညာရှင် ဒိုင်အိချိဖူဂျီက ဖမ်းယူရရှိခဲ့ပြီး အဖြစ်အပျက်ကို မျှဝေဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

■ လမှာ လေထုမရှိတာကြောင့် ဥက္ကာခဲတွေကို မမြင်ရနိုင်ဘဲ ကြွင်းပေါက်ကြီးဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ အလင်းပေါ်ထွက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ရှင်းပြပါတယ်။

■ ထိခိုက်ပြီးနောက် ဥက္ကာခဲတွေက တစ်နာရီကို ၂၅၇,၀၀၀ ကီလိုမီတာနှုန်းဖြင့် လဆီသို့ သွားနေခဲ့ပါတယ်။

■ ဒါကြောင့် အဆိုပါအလင်းတန်းတွေကို ဖူဂျီက ဖမ်းယူရရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

■ လာမယ့် ၂၀၃၂ ခုနှစ်မှာ 2024 YR4 ဂြိုဟ်သိမ်က လကို တိုက်ခတ်နိုင်ဖွယ်ရှိပြီး ဘာတွေဖြစ်လာမလဲဆိုတာ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ စိတ်ဝင်စားနေကြပါတယ်။

■ ပေ ၂၂၀ ခန့်ရှိပြီး လပေါ်မှာ နောက်ထပ်ကြွင်းပေါက်ကြီးတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ခြေ ရှိနေပါတယ်။

■ ကမ္ဘာဂြိုဟ်နဲ့ မထိခိုက်ဘူးဆိုရင်တောင် လနဲ့ပွတ်တိုက်ပြီး ထွက်လာတဲ့အစအနတွေက ဂြိုဟ်တုတွေ အာကာသယာဉ်မှူးတွေကို အန္တရာယ်ခြိမ်းခြောက်နိုင်ဖွယ် ရှိနေပါတယ်။

Source: WION

၃၀ နိုဝင်ဘာ၊၂၀၂၅

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့လူမှုစီးပွားဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍများတွင် အာကာသနည်းပညာများကို ငြိမ်းချမ်းသော  ရည်ရွယ်   ချက်ဖြင့်အသုံးချနိုင်ရေးအတွက် မြန်မာအာကာသအေဂျင်စီကို ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတကာ  မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့်ပူးပေါင်းကာ ရေတို/ရေရှည် စီမံကိန်းများ စတင်အကောင်ထည်ဖော်ဆောင် ရွက်နေပြီဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး နှင့်အေးချမ်းသာယာရေး ကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၃၀ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့၊ ပြည်သူ့ရင်ပြင်မှာကျင်းပတဲ့ အာကာသပြတိုက်(ရန်ကုန်) ဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားတွင် ယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ယင်းကဲ့သို့ပြောကြားလိုက်ခြင်း ဖြစ် ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပညာရှင်လူငယ်များအနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့အာကာသနည်းပညာလှုပ်ရှားမှု အစီအစဉ်များတွင် ပါဝင်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများကိုလည်း မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဖော်ဆောင်သွားမယ်  လို့လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးကပြောကြားပါတယ်။

မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအနေဖြင့် မျက်မှောက်ခေတ် အာကာသနယ်ပယ်၏ စိန်ခေါ်မှုနှင့် အခွင့်အလမ်း  အသစ်များတွင်ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ပြီး၊စိတ်ကူးစိတ်သန်းများကိုမွေးဖွားအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နိုင်တော့မှာဖြစ်တယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ဆက်လက်ပြောဆိုပြီး အနာဂတ်ကာလအာကာသအသုံးချ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် နိုင်ငံတော်က ဂုဏ်ယူအားထားရမည့်သုတေသနပညာရှင်များ၊ အင်ဂျင်နီယာများ၊ အာကာသယာဉ်မှူးများ၊ ဘက်စုံကဏ္ဍအလိုက် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များနှင့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ ပေါ်ထွက်လာမည်ဟုလည်း ယုံကြည်တယ်လို့လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးကဆိုပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသည် ပြတိုက်ဆိုင်းဘုတ်အားစက်ခလုတ်နှိပ်ဖွင့်လှစ်ပေးပြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးနှင့်အတူ ဧည့်သည်တော်များကလည်း ပြတိုက်ကမ္ပည်းမော်ကွန်းအား အမွှေးနံ့သာရည်များဖြင့် ပက်ဖျန်းပေးခဲ့  ပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်း၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာ မျိုးသိန်းကျော်၊ Myanmar Space Agency အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်ဒေါက်တာစိုးမြင့်မောင်နှင့် ရန်ကုန်မြို့တော်ဝန် ဦးဘိုဌေး တို့က ပြတိုက်ကို ဖဲကြိုးဖြတ်ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။

အခမ်းအနားသို့ ကော်မရှင်အတွင်းရေးမှူး တွဲဖက်အမှုဆောင်ချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲဝင်းဦး၊ ပြည်ထောင် စုဝန်ကြီးများ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ်၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးမှ အဆင့်မြင့်  တပ်မတော်  အရာရှိကြီးများ၊ ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တိုင်းမှူး၊တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်း နိုင်ငံ၊  အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံတို့မှ သံအမတ်ကြီးများနှင့် သံရုံးယာယီ တာဝန်ခံ များ၊ ရန်ကုန်မြို့တော် ဝန်၊ ဖိတ်ကြားထားသည့် ဧည့်သည်တော်များ၊ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ  တက်ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးနှင့်ဧည့်သည်တော်များသည်ပြတိုက်အတွင်းရှိDeep Space Exploration ပြခန်း၊ Space Station ပြခန်း၊ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၊တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံတို့မှအာကာသတွင်းသို့ခေတ်အဆက်ဆက်လွှတ်တင်ခဲ့သည့်ဒုံးပျံများနှင့်အာကာသယာဉ်ပုံစံငယ်များအာကာသတွင်း လှည့်ပတ်သွားလာလျက်ရှိသည့် ဂြိုဟ်တုပုံစံငယ်များ၊ ဒုံးပျံလွှတ်တင်ရေးစခန်းမှ ဒုံးပျံ လွှတ်တင်မှု သရုပ်ပြသမှုများကို လိုက်လံကြည့်ရှုကြရာ တာဝန်ရှိသူများက ရှင်းလင်းတင်ပြကြပါတယ်။

အာကာသပြတိုက်(ရန်ကုန်)သည် ရန်ကုန်မြို့၊ ပြည်သူ့ရင်ပြင်တွင်တည်ရှိပြီး ယခင်နက္ခတ်တာရာပြခန်း အား ခေတ်နှင့်အညီ ဖြစ်စေရေးအတွက် အဆင့်မြှင့်တင်ပြန်လည်မွန်းမံခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်၍ အာကာသပြတိုက်(ရန်ကုန်)အဖြစ်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

အာကာသပြတိုက်(ရန်ကုန်)တွင် ကျောင်းသူ/ကျောင်းသား၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအနေဖြင့် စာအုပ် များတွင် ဖတ်ခဲ့ရသည့်၊ ရုပ်သံများတွင်မြင်တွေ့ခဲ့ရသည့် အာကာသတွင်း စေလွှတ်မည့်ဒုံးပျံများ၊ အာကာ သတွင်လှည့်ပတ်သွားလာမည့် ဂြိုဟ်တုများ၊ အာကာသတွင်း စူးစမ်းလေ့လာမည့် အာကာသယာဉ်နှင့်  ယာဉ်မှူးများ၊ ဂြိုဟ်များ၊ နက္ခတ်တာရာများ အစရှိသည့် အာကာသဆိုင်ရာဗဟုသုတ အကြောင်းအရာ  များကို ယခုပြတိုက်အတွင်း၌ တစ်စုတစ်စည်းတည်းစူးစမ်းလေ့လာခွင့် ရနိုင်တော့မယ်လို့ သတင်းရရှိပါ တယ်။

#ymg/knl

ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ပတ်ကအမျိုးအစားအလိုက် ၁၀ကျပ်ကနေ ၁၅ကျပ်အတွင်း မြင့်တက်ခဲ့ပေမယ့် အခုတစ်ပတ်မှာတော့ ဓာတ်ဆီတစ်လီတာကို ၁၀၅ကျပ် ကနေ ၁၁၀ကျပ်ဝန်းကျင် နဲ့ ဒီဇယ်တစ်လီတာကို ၄၀ကျပ် ကနေ ၆၅ကျပ်ဝန်းကျင် အတွင်းကျဆင်းလာတာပါ။

#Local_News
Published 29 November 2025
#စက်သုံးဆီ #ဓာတ်ဆီ_ဒီဇယ်
#YMG/NN #Yangon_Times

#World_Health
Published 30 November 2025

■ ဆံခြည်မျှင်ကနေ သွားတိုက်ဆေး ပြုလုပ်နိုင်ဖွယ်ရှိနေပြီး သွားကြွေလွှာကို ပြန်လည်ဖွံ့ဖြိုးစေနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

■ ကင်းစ်ကောလိပ်လန်ဒန်မှ သုတေသီများက ဆံပင်၊ အရေပြား၊ သိုးမွေးတို့မှာ သဘာဝအတိုင်း ပါဝင်တဲ့ ကီရာတင်ပရိုတိန်းကနေ ပြုလုပ်တဲ့ သွားတိုက်ဆေးဟာ သွားတွေကို ကာကွယ်ပေးခြင်း၊ ပြုပြင်ပေးခြင်း ပြုလုပ်နိုင်ကာ သမားရိုးကျ သွားကုသနည်းတွေနေရာမှာ အသုံးပြုလာနိုင်ပါတယ်။

■ ကီရာတင်က သွားကြွေလွှာကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ပေးနိုင်ပြီး အစောပိုင်းသွားယိုယွင်းခြင်းကို ရပ်တန့်နိုင်ပါတယ်။

■ ဒီပရိုတိန်းက တံတွေးထဲက သတ္တုတွေနဲ့ ဓာတ်ပြုပြီးတော့ ကြွေလွှာမှာ အကာအကွယ် ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။

■ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ လေ့လာချက်ပြုလုပ်ရာမှာ သိုးမွေးမှ ကီရာတင်ကို ထုတ်ယူပြီး သွားမျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ ထိတွေ့စေခဲ့ရာ တံတွေးထဲက သတ္တုဓာတ်တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့ တကယ့်ကြွေလွှာကဲ့သို့ ပုံဆောင်ခဲပုံစံလေး ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။

■ ဒါက ကယ်စီယံနဲ့ ဖော့စ်ဖိတ်အိုင်းယွန်းများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ပြီး ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့ကြွေလွှာ တဖြည်းဖြည်း ဖြစ်ပေါ်လာစေပါတယ်။

■ ကီရာတင်နဲ့ပြုလုပ်တဲ့ သွားတိုက်ဆေးက ကြွေလွှာတိုက်စားခြင်းကို ကာကွယ်ပေးခြင်း၊ သွားကျဉ်ခြင်းကို လျှော့ချပေးခြင်းနဲ့ သွားပြဿနာလက္ခဏာများ ဖြေရှင်းပေးခြင်းတို့ ပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။

■ ဒီထုတ်ကုန်ပစ္စည်းဟာ လာမယ့် ၂ နှစ် ၃ နှစ်အတွင်း နေ့စဉ်သုံးသွားတိုက်ဆေးအဖြစ် ရရှိနိုင်ဖို့ မျှော်မှန်းရပါတယ်။

Source: India Today

#World_Science
Published 30 November 2025

■ ကင်ညာနိုင်ငံ တာကာနာချိုင့်ဝှမ်းမှာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၂.၇၅ သန်းခန့်က ရေရှားခြင်း၊ မီးလောင်ကျွမ်းခြင်းများ အဖြစ်များခဲ့တဲ့ကာလတုန်းက မြေနေရာသွင်ပြင် အကြိမ်ကြိမ်ပြောင်းလဲခဲ့ပေမယ့် ရှေးခေတ်ကိရိယာ ပြုလုပ်ရေးပစ္စည်းတွေကတော့ နှစ်ပေါင်း ၃ သိန်းနီးပါးကြာအောင် နည်းပညာထိန်းသိမ်းတည်မြဲခဲ့တာကို Nature Communicatons မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

■ နာမိုရိုတူကူနန် တူးဖော်ရေးနေရာမှာ သက်တမ်းအရင့်ဆုံး အိုဒိုဝမ်ကျောက်လက်နက်ပစ္စည်းကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၂.၇၅ သန်းမှ ၂.၄၄ သန်းအတွင်းက ရှေးဟောင်းအလွှာ ၃ မျိုးကို တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

■ အိုဒိုဝမ်ကိရိယာပစ္စည်းတွေက အခြေအနေအမျိုးမျိုးမှာ အသုံးပြုတာဖြစ်ပြီး လူသားသမိုင်းမှာ ပထမဆုံးနည်းပညာတိုးတက်မှု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

■ အသားလှီးဖြတ်ခြင်း၊ အရိုးခွဲခြင်း၊ အပင်ပျိုးခြင်းတို့အတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။

■ ဒီရိုးရာကိရိယာရဲ့ တည်မြဲထိန်းသိမ်းနိုင်ခြင်းက မှတ်သားလောက်တဲ့ အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်။

■ ပတ်ဝန်းကျင်မြေနေရာတွေ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ကြပေမယ့် ဒီကိရိယာပစ္စည်းတွေကို ဆက်လက်ပြုလုပ်အသုံးချခဲ့ကြပါတယ်။

■ ပတ်ဝန်းကျင်အနေအထား ပြောင်းလဲခဲ့ပေမယ့် ကိရိယာပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သူတွေကတော့ အဓိကနည်းပညာပိုင်းကို မပြောင်းလဲဘဲ ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့ကြပါတယ်။

■ အဆိုပါ ကိရိယာပစ္စည်းများ ဆက်လက်တည်ရှိနေခြင်းက လူသားမျိုးဆက်တွေ ခြားနားပေမယ့် ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ အသိပညာ လက်ဆင့်ကမ်းအသုံးပြုနေတဲ့သဘော တွေ့ရှိရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

■ ဒီနည်းပညာဖြင့် ရှေးခေတ်လူသားတွေဟာ ပတ်ဝန်းကျင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို သဟဇာတဖြစ်အောင် ကျင့်သုံးနိုင်ခဲ့ပြီး ဘဝနေထိုင်ရေး ဆက်လက်တည်မြဲစေခဲ့ပါတယ်။

Source: Archaeology Mag

လတ်တလော သံတမန်ရေးတင်းမာမှုတွေကြောင့် တရုတ်မှ ဂျပန်သို့ ဧည့်ခရီးသွားခြင်းအတော်လေးကျဆင်းလာကာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်သတ္တပတ်ကထက် လေယာဉ်လက်မှတ် ပယ်ဖျက်တာတွေ အလွန်များပြားခဲ့တယ်လို့ ခရီးသွားပလက်ဖောင်း Umetrip က တနင်္လာနေ့မှာ ပြောပါတယ်။

#Asia_Business
Published 29 November 2025
#တရုတ် #ဂျပန်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အလုပ်သမားသက်သေခံကတ် (OWIC)ပြုလုပ်ခွင့်ရသော်လည်း အချက်အလက်မမှန်ကန်ပါကကတ်ထုတ်ပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

#Local_News
Published 29 November 2025
#OWIC #အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန
#YMG/SW #Yangon_Times