၁၃ မေ ၂၀၂၅

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာမိုဒီသည် မေလ ၁၂ရက်နေ့က နိုင်ငံတော်မိန့်ခွန်းတစ်ရပ်ဖြင့် လက်ရှိ အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် ပဋိပက္ခကိစ္စများ အကျယ်တဝင့်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

မိုဒီရဲ့ မိန့်ခွန်းထဲမှ အရေးကြီးသည့် အချက်အလက်များကိုကောက်နှုတ်ဖော်ပြပေးအပ်ပါတယ်။

၁။ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ဆွေးနွေးစရာမရှိ

“ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ဆွေးနွေးမှု အတူတကွမသွားနိုင်၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ကုန်သွယ်ရေး အတူတကွ မသွားနိုင်၊ရေနှင့်သွေး အတူတကွ မစီးဆင်းနိုင်”

၂။ စစ်ဆေင်ရေး Sindoor နှင့် အိန္ဒိယမူဝါဒ

“ ပါဟာဂမ်အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်တဲ့အနေနှင့် စစ်ဆင်ရေး Sindoor(ဆင်းဒိုး)ဟာ အိန္ဒိယရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးမဟာဗျူဟာရဲ့ပြတ်သားတဲ့ အရွှေ့အပြောင်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်”

၃။ ရှင်းလင်းပြတ်သားသည့် သဘောထား (၃)ရပ်

• အကြမ်းဖက်မှုအပေါ် ခိုင်မာစွာလက်တုန့်ပြန်ခြင်း
• နျူကလီးယားအကျပ်ကိုင်မှုအပေါ် သည်းမခံခြင်း
• အကြမ်းဖက်မှုကြိုးကိုင်စီစဉ်သူများနှင့် နိုင်ငံအဆင့်ကမကထလုပ်ပေးသူများ အကြား ကွာခြားမှုမရှိ။

၄။ ပါကစ္စတန်ဘူးပေါ်သလိုပေါ်ခြင်း

“ပါကစ္စတန်စစ်တပ်အရာရှိများက အသတ်ခံရသည့် အကြမ်းဖက်များကို နှုတ်ဆက်ခွဲခွာခြင်း ပွဲလုပ်နေသည်မှာ နိုင်ငံတော်ကကမကထလုပ်သည့် အကြမ်းဖက်မှုလို့ထင်ရှားစေ”

၅။ အိန္ဒိယပြည်တွင်းထုတ် ကာကွယ်ရေးအောင်ပွဲ

အိန္ဒိယထုတ်လက်နက်များသည် စစ်ဆင်ရေး ဆင်းဒိုးအတွင်း ယင်းတို့၏စွမ်းပကားကို ပြသခဲ့ကြ၊ ခေတ်သစ် စစ်ပွဲများတွင် “အိန္ဒိယတွင်ထုတ်လုပ်သည်”ဆိုသည်များလိုအပ်။

၆။ အကြမ်းဖက်အခြေခံအဆောက်အအုံများ မဖျက်သိမ်းသ၍ ငြိမ်းချမ်းရေးမရ

“ ပါကစ္စတန်အနေနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ရှင်သန်ရပ်တည်ရေး လိုချင်ရင် ယင်းရဲ့ အကြမ်းဖက် အခြေခံ အဆောက်အအုံတွေကို ဖျက်သိမ်းရလိမ့်မယ်”

၇။ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် PoK ( ပါကစ္စတန်သိမ်းပိုက်ကက်ရှ်မီးယား) အကြောင်းသာဆွေးနွေး

အိန္ဒိယအနေဖြင့် ပါကစ္စတန်နှင့်ဆွေးနွေးမှုများတွင် အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ပါကစ္စတန် သိမ်းပိုက်ကက်ရှ်မီး ယား ထွက်ပေးရေးသာ ဆွေးနွေးမည်။

၈။ အိန္ဒိယ၏ အားသာချက်- အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီညီညွတ်စည်းလုံးခြင်း

“ ဒီခေတ်ဟာ အကြမ်းဖက်ခေတ်မဟုတ်ဘူး။ ပိုကောင်းတဲ့ ကမ္ဘာကြီးအတွက် သည်းညည်းခံပေးဖို့ အာမ မခံနိုင်ဘူး”

၉။ စစ်တပ်ကို ဂုဏ်ပြု

ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီက စစ်သားများ၊ ထောက်လှမ်းရေးများနှင့် သိပ္ပံပညာရှင်များအား ဆင်းဒိုးစစ်ဆင်ရေးတွင် သူတို့၏ ရဲစွမ်းသတ္တိနှင့်အောင်မြင်မှုများအပေါ် အလေးပြုခဲ့။

Source: မိုဒီ၏ မိန့်ခွန်း

#knl/ymg

၁၂  မေ ၂၀၂၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ကာတာနိုင်ငံရဲ့ ဘုရင်မိသားစုက သမ္မတရဲ့ လုပ်ငန်းသုံး Air Force One လေယာဉ်ကြီးအဖြစ် အသုံးပြုဖို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၄၀၀တန် ထူးဇိမ်ခံ ဘိုအင်း ၇၄၇-၈ ဂျက် လေယာဉ်ကြီးကို လက်ဆောင် ပေးဖို့ရှိနေပါတယ်။ သမ္မတသုံးလေယာဉ်ကြီး Air Force One အသစ်ကြီးကို ဘိုအင်းက ပေးအပ်ဖို့ နှောင့်နှေး နေလို့ ထရမ့်ကစိတ်မရှည်ဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာ ကာာတာမိသားစုက ယခုလိုလက်ဆောင်ပေး  လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

ကာတာကလက်ဆောင်ပေးမယ့် အဲဒီ ဇီမ်ခံလေယာဉ်ကြီးကို ကာတာအစိုးရက ယခင်အသုံးပြုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ယခုလက်ဆောင်ပေးမယ့် လေယာဉ်ကို ထရမ့်သမ္မတသက်တမ်းအတွင်းသာ အသုံးပြုဖို့ဖြစ်ပြီး သမ္မတ သက်တမ်းကုန်ဆုံးတဲ့အခါ  ထရမ့်ရဲ့ သမ္မတ စာကြည့်တိုက်ဖောင်ဒေးရှင်းကို လွှဲပြောင်းပေးအပ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲသလို လက်ဆောင်ပေးမယ့်ကိစ္စဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံရေးလောကာမှာ လှုပ်လှုပ်ရှားရှား ဖြစ်သွားပါ တယ်။ ဥပဒေပညာရှင်တွေနှင့် ကွန်ဂရက်အမတ်တွေက ဒီလို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တစ်ခုရဲ့ လက်ဆောင်ကို လက်ခံတာဟာ အမေရိကန်ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ Emoluments Clause နှင့်ညိစွန်းနေတယ်လို့ သူတို့ကပြောပါတယ်။ အဲဒီအခြေခံဥပဒေပါ အပိုဒ်ဟာ  ကွန်ဂရက်ရဲ့ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ဖက်ဒရယ်အရာရှိ တွေ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွေထံမှ လက်ဆောင်ရယူခြင်းကို တားမြစ်တာဖြစ်ပါတယ်။ အချို့သော ထရမ့်ရဲ့ မဟာမိတ်တွေကလည်း ကာတာနိုင်ငံရဲ့ အစွန်းရောက်အုပ်စုတွေနှင့် အဆက်အသွယ်ရှိနေမှုအပေါ် စိတ်ပူ နေကြပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အိမ်ဖြူတော်ကတော့ ဒီလက်ဆောင်ဟာ ဥပဒေနှင့်ညီတယ်လို့ပြောလိုက်ပါတယ်။ ဘာဖြစ် လို့လဲဆိုတော့ လေယာဉ်လက်ဆောင်ဟာ ထရမ့်ဆိုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ကိုပေးတာမဟုတ်ဘဲ အမေရိကန်အစိုးရကို ပေးတာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ စောဒကတက်ထားပါတယ်။

ထရမ့်ဟာ သူ့ရဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ခရီးစဉ်အတွင်း ကာတာကိုပါသွားရောက်ဖို့ပြင်ဆင်နေတဲ့အချိန် ဒီသတင်းထွက်ပေါ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။

Source: News Outlets

၁၂ မေ ၂၀၂၅

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ဟာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို အရှိန်လျှော့ချနိုင် မယ့် သိသာတဲ့ သဘောတူညီချက်တစ်ခုရရှိခဲ့ကြပြီဖြစ်ပါတယ်။

ဂျနီဗာတွင်ကျင်းပတဲ့  အဆင့်မြင့်ပုဂ္ဂိုလ်များ အစည်းအဝေးမှာ ညှိနှိုင်းမှုတွေအပြီး သိသာတဲ့ သဘော တူညီချက်ကို ရရှိလိုက်ကြတာပါ။

နှစ်နိုင်ငံဟာ အသစ်နှုန်းထားတွေကို  ရက်ပေါင်း ၉၀ ထပ်မံသတ်မှတ်ဖို့နှင့် လက်ရှိအခွန်နှုန်းထားတွေ ကိုလည်း သိသိသာသာလျှော့ချသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

အရေးကြီးသဘောတူညီချက်များ

အခွန်လျှော့ချခြင်း- အမေရိကန်က တရုတ်သွင်းကုန်များအပေါ် ၁၄၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းသို့ လည်းကောင်း၊တရုတ်က အမေရိကန်သွင်းကုန်များကို ၁၂၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသို့ လည်းကောင်း ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း လျှော့ချကောက်ခံမည်

 ယာယီရပ်ဆိုင်းခြင်း-နှစ်နိုင်ငံစလုံးက နောက်ထပ်အခွန်နှုန်းထားအသစ်များကို ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ထပ်မံမကောက်ခံဘဲ ရပ်ဆိုင်းထားရန် သဘောတူသည်။

ဆွေးနွေးမှုယန္တယားတစ်ခုတည်ဆောက်ခြင်း- ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးယန္တယားတစ်ခုကို ဖန်တီး ရန် သဘောတူကြသည်။ထိုယန္တယားက အနာဂတ်တွင် ပြင်းထန်မှုများလျှော့ချရန်နှင့် ဆွေးနွေးဆဲ ကိစ္စ များဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်သည်။

ဈေးကွက်တုန့်ပြန်မှု

ထိုသဘောတူညီချက်က ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဘဏ္ဍာရေးဈေးကွက်များအပေါ် အပြုသဘော အကျိုး သက်ရောက်သွားသည်။

အမေရိကန်စတော့ဈေးများ တက်လာသည်၊ S&P 500  နှင့် Nasdaq တို့ ၂.၈ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၃.၆ ရာ ခိုင်နှုန်း အသီးသီးဈေးတက်လာသည်။

အာရှဈေးကွက်များသည်လည်း အလားတူပင် အပြုသဘောပြန်လည်တုန့်ပြန်ကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ CSI 300 index သည် ၀.၆ ရာခိုင်နှုန်းတက်သွားသည်။

ကျန်ရှိဆဲ စိန်ခေါ်မှုများ

တိုးတက်မှုများရှိသော်ငြား စိန်ခေါ်မှုများစွာကျန်နေသေးသည်။

ယာယီသဘာဝ- ရက်ပေါင်း ၉၀ ရပ်ဆိုင်းမှုသည် ယာယီဆောင်ရွက်မှုတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ နှစ်ဘက်စလုံး သည် ယင်းရက်၉၀ အတွင်း ယင်းတို့၏ ကုန်သွယ်ဆက်ဆံရေးများတွင်ရှိနေသည့် နက်ရှိုင်း‌သော ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုပြဿနာများကို ဖြေရှင်းဖို့လိုအပ်နေသည်။

အခြေခံကျသည့် တင်းမာမှုများ- သဘောတူညီချက်က အရှိန်ကိုလျှော့ချပစ်လိုက်နိုင်သော်လည်း အခြေခံ ကျကျရှိနေသည့် တင်းမာမှုများကိုတော့ အပြည့်အဝေဖြေရှင်းနိုင်ဦးမည်မဟုတ်ပါ။ ယင်းတို့မှာ ဉာဏ ပစ္စည်းမူပိုင်ခွင့်များ၊  ဈေးကွက်ဝင်ရောက်မှုများနှင့် အခြားသော ကုန်သွယ်ရေးလုပ်နည်းကိုင်နည်းများ စသည်တို့ဖြစ်သည်။

နှစ်နိုင်ငံက သူတို့၏ ကုန်သွယ်ရေး အငြင်းပွားမှုများနှင့် ပတ်သက်သည့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အဖြေတစ်ခုသို့ ဦးတည် အလုပ်လုပ်နေကသည့်အတွက် နောက်ထပ်သဘောတူညီချက်အသေးစိတ်ကို ဆက်လက်ထုတ်ပြန်မည်ဟုယူဆရသည်။

Source:  news outlets

Geneva, 12 May 2025 - The United States and China have agreed to significantly reduce tariffs and pause new trade measures for 90 days, marking a major step toward de-escalating tensions and fostering long-term economic cooperation.

Key Developments

Tariff Reductions: The U.S. will lower its tariffs on Chinese imports from 145% to 30%, while China will reduce its tariffs on U.S. goods from 125% to 10% during the 90-day period.

Temporary Suspension: Both countries have agreed to suspend the imposition of new tariffs for 90 days, providing a window for further negotiations aimed at resolving outstanding trade issues.

Establishment of Dialogue Mechanism: The agreement includes the creation of a new trade consultation mechanism to prevent future escalations and facilitate ongoing dialogue.

Market Reactions

The announcement of the trade deal has had a positive impact on global financial markets:

U.S. stock futures surged, with the S&P 500 and Nasdaq gaining 2.8% and 3.6%, respectively.

Asian markets also responded positively, with China's CSI 300 index rising by 0.6%.

Remaining Challenges

 Despite the progress, several challenges remain:

Temporary Nature: The 90-day pause is a temporary measure, and both sides will need to address deeper structural issues in their trade relationship during this period.

Underlying Tensions: While the agreement marks a de-escalation, it does not fully resolve underlying tensions, including concerns over intellectual property rights, market access, and other trade practices.

Further details of the agreement are expected to be released soon, as both nations work towards a more comprehensive resolution of their trade disputes.

Source: news outlets

၁၁ မေ ၂၀၂၅

တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်နှင့် မော်စကိုတွင် တွေ့ဆုံရာတွင်  တရုတ်-မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စီးပွားရေး  စင်္ကြံကို အကောင်အထည်ဖော် မြှင့်တင်ရေး ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့  နစက ဥက္ကဋ္ဌ ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားပါတယ်။

မော်စကိုမှအပြန် ပြည်တွင်းသတင်းဌာနများနှင့် လေယာဉ်ပေါ်တွင် တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ယင်းကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်-မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စီးပွားရေး စင်္ကြံဆိုတာ  တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ One Blet One Road လမ်းကြောင်း နှင့်ချိတ်ဆက်ထားသည့် တရုတ်-မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှင် နိုင်ငံ (၃)နိုင်ငံကို ချိတ်ဆက်သည့် မဟာဗျူဟာ မြောက် စီးပွားရေးနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံဖွံ့ဖြိုးရေး အဆိုပြု စီမံကိန်းကြီးတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် One Blet One Road လမ်းကြောင်း အပေါ်တွင် ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ပြီးတက်ကြွစွာပါဝင်ဆောင်ရွက်မယ်လို့လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက တရုတ်သမ္မတရှီကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျင်းပပြုလုပ်မယ့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ် သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကိုလည်း အားပေးထောက်ခံတဲ့အကြောင်း သူ ဒါလေး ထပ်ပြီး ပြောပါတယ်” လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ပြည်တွင်းသတင်းထောက်တွေကို ပြောပါတယ်။

“တရုတ်သမ္မတကြီးက ငလျင်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို  ဆက်လက်  ကူညီဆောင်ရွက်ပေးမယ် ဆိုတာကို  အလေးအနက်ထားပြီး ပြောပါတယ်” လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ပြောပါတယ်။

တရုတ်သမ္မတနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် ကောင်းမွန်တဲ့ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရရှိခဲ့တယ်လို့လည်း  ဗိုလ်ချုပ်မှဓးကြီးက ဆက်လက်ပြောပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဟာ ရုရှားနိုင်ငံ မော်စကိုမြို့တွင် ၁၉၄၁-၁၉၄၅ မဟာမျိုးချစ် စစ်ပွဲကြီးအောင်ပွဲ နှစ်(၈၀)ပြည့် အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြအခမ်းအနားတက်ရောက်ခဲ့စဉ်အတွင်း တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်နှင့် မေလ ၉ ရက်နေ့က တရားဝင်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

#ymg/knl

Yangon, 11 May 2025- Senior General Min Aung Hlaing, Chairman of the State Administration Council and Prime Minister of Myanmar, has announced that he discussed the advancement of the China–Myanmar–Bangladesh Economic Corridor (CMBEC) with Chinese President Xi Jinping during an official meeting held in Moscow.

The meeting took place on May 9, while the Senior General was in Russia to attend the 80th Anniversary Commemoration of the Victory in the Great Patriotic War (1941–1945) at the invitation of the Russian government.

Speaking to local media during an in-flight interview on his return, Senior General Min Aung Hlaing stated that both sides exchanged views on implementing and upgrading the CMBEC, a strategic initiative designed to connect the three countries and foster economic and infrastructure development. The corridor is part of China’s broader One Belt One Road (OBOR) framework.

“Myanmar stands firmly in support of the OBOR initiative and will actively participate in its implementation,” he said, noting that this commitment was reaffirmed during talks with the Chinese President.

The Senior General also revealed that President Xi expressed his support for Myanmar’s plans to conduct a multi-party democratic general election, and encouraged the ongoing preparations being made by the Myanmar side.

On the humanitarian front, the Chinese leader also pledged continued assistance in post-earthquake recovery and reconstruction efforts in Myanmar, following recent natural disasters.

Senior General Min Aung Hlaing described the discussion as productive and underscored that it had yielded “positive outcomes” for strengthening bilateral cooperation between Myanmar and China.

#ymg/knl