တောင်ကိုရီးယားနဲ့ နှစ် ၁,၀၀၀ သက်တမ်းကြာအောင် ဘာသာရေးနွယ်နေတဲ့ တရုတ်အန်ဟွေ့ပြည်နယ် ချီကျိုးမြို့ရှိ ဗုဒ္ဓတောင်ထိပ်ဖြစ်တဲ့ ကျူဟွာတောင်ဟာ အခုဆိုရင်ဧည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ရေးတို့ တိုးတက်မြင့်မားလာကာ နှစ်နိုင်ငံကြားဆက်ဆံရေးဖွံဖြိုးမှုမှာ အရေးပါနေပါတယ်။
#Asia_Culture
Published 30 October 2025
#တောင်ကိုရီးယား #ချီကျိုးမြို့
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group
ဆန်တန်ချိန် (၂၅) တန်နှင့်အထက် (သိုမဟုတ်) စပါးတင်း (၂,၅၀၀) နှင့်အထက်သိုလှောင်ထားတဲ့ ဆန်စပါးသိုလှောင်ရုံတွေကို မှတ်ပုံတင်ဖို့ ညွှန်ကြားထားပြီး မလိုက်နာတဲ့လုပ်ငန်းရှင်တွေကို အရေးယူသွားမယ်လို့စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
#Local_News
Published 30 October 2025
#ဆန် #စပါး
#YMG/SW #Yangon_Times
မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် နိုင်ငံခြားငွေတွေကို ယခု အောက်တိုဘာလအတွင်း (၅)ကြိမ်မြောက်အဖြစ်ရောင်းချပေးသွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။
#Local_News
Published 30 October 2025
#ဗဟိုဘဏ် #စက်သုံးဆီ
#YMG/SW #Yangon_Times
နေပြည်တော်၊ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ၊ ဒက္ခိဏသီရိမြိုနယ်ရှိ မာရဝိဇယဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်မြတ်ကြီး တန်ဆောင်တိုင်မီးထွန်းပွဲတော်နဲ့ ဈေးရောင်းပွဲတော်ကို နိုဝင်ဘာ (၂) ရက်နေ့ကနေ (၄) ရက်နေ့အထိ (၃) ရက်တိုင်တိုင် ကျင်းပပြုလုပ်သွားမယ်လို့ ဈေးရောင်းပွဲတော်နှင့် အများပြည်သူဖျော်ဖြေရေးအစီအစဉ်များဆောင်ရွက်ရေးဆပ်ကော်မတီက သိရပါတယ်။
#Local_News
Published 30 October 2025
#မာရဝိဇယဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်မြတ်ကြီး #နေပြည်တော်
#YMG/NN #Yangon_Times
NAY PYI TAW, October 11, 2025
Myanmar's Ministry of Energy and Thailand's PTTEP International Limited will collaborate on the new Aung Theing Kha offshore gas project , aiming to begin the first extraction of natural gas in 2028.
Union Minister for Energy U Ko Ko Lwin revealed this information during a meeting with Mr. Montri Rawanchaikul, CEO of PTTEP International Limited, and his delegation on October 10 at the ministry office in Naypyidaw.
According to a press release from the Ministry of Energy, the Union Minister stated that they are working to begin natural gas extraction by 2028. He added that the ministry is coordinating to finalize the necessary agreements as quickly as possible.
The Aung Theing Kha offshore project is a new initiative designed to supply natural gas for domestic electricity production.
Mr. Rawanchaikul also presented plans to drill new wells to increase natural gas production at the declining Yadana and Zawtika offshore projects. In response, the Union Minister urged PTTEP to strive to begin production from the new Zawtika wells in early 2026.
The Union Minister also invited PTTEP to invest in new, promising offshore projects and in the import, storage, and distribution of LNG (liquefied natural gas) from the Kanbauk area in the Tanintharyi Region to both domestic and Thai markets.
#ymg/knl
NAYPYIDAW – October 9, 2025 – Malaysia's Foreign Minister, Dato' Seri Utama Haji Mohamad Bin Haji Hasan, has announced that his country will send observer missions for Myanmar's upcoming general election. The statement was made during a meeting with Myanmar's Acting President and Chairman of the State Security and Peace Commission, Senior General Min Aung Hlaing, at the Military Guest House in Naypyidaw on the morning of October 9th.
During the meeting, the Malaysian Foreign Minister expressed his satisfaction with Myanmar's preparations for a multi-party general election. He affirmed that ASEAN would cooperate to best support Myanmar's efforts and advised that the election be inclusive, according to a statement from the Myanmar government.
Senior General Min Aung Hlaing noted that the announcement for the multi-party general election was first made in 2024 to provide ample preparation time for political dissidents and parties. He stated that the registration of political parties has been conducted in accordance with the law. He informed the minister that 57 legally registered political parties with over 5,000 candidates are expected to compete in the upcoming election.
The Senior General also discussed ongoing peace efforts, stating that ethnic armed organizations have been invited to join the political process. He highlighted that the military has issued 27 ceasefire declarations since 2018 and has extended three invitations to those involved in violent activities due to political disagreements to return to the political path.
Furthermore, he announced that a ceremony for the anniversary of the Nationwide Ceasefire Agreement (NCA) will be held on October 15th. Leaders from NCA signatory ethnic armed groups, some leaders from non-signatory groups, and international witnesses are expected to attend.
The two officials also engaged in a frank discussion on a range of topics, including the current political developments in Myanmar and plans to ensure a free and fair election through the use of Myanmar Electronic Voting Machines (MEVMs). They also discussed holding the election in phases, the invitation of observer groups from neighboring countries and the international community, and Myanmar's commitment to continue on the democratic path post-election. The talks also covered Myanmar's positive cooperation within ASEAN, collaboration on humanitarian aid, and the promotion of international cooperation.
The meeting was attended by the Secretary of the Commission and Joint Chief Executive Officer, General Ye Win Oo, and by a Commission member and Union Minister for Foreign Affairs, U Than Swe. The Malaysian delegation included the Special Envoy of the ASEAN Chair to Myanmar, Tan Sri Othman Hashim, and other officials.
#ymg/knl
By- Thu Htet Thar
Across South Asia—from Nepal to Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, and Indonesia—a new rhythm of political mobilization has emerged. Local grievances are rapidly transforming into mass movements, and scholars are now describing this speed as digital contagion. While these uprisings are rooted in deep-seated economic hardship and widening inequality, it is the fundamental design of algorithms that is turning isolated anger into regional conflagrations.
How Algorithms Ignite the Fire
The crucial question is how these digital networks act as accelerants, transforming sparks of anger into widespread infernos. The process relies on three interlocking dynamics that accelerate mobilization:
Complex Contagion: Traditional protest required slow organization, but algorithms facilitate complex contagion. Individuals often require multiple exposures from different contacts before they decide to act. In South Asia, successive WhatsApp forwards about trials or repeated posts ridiculing corruption chipped away at hesitation until the collective momentum became irresistible.
Algorithmic Amplification: This is where the core engine of unrest lies. Algorithms are designed by platforms to reward posts that generate engagement. Research indicates that anger-laden content is six times more likely to be shared than neutral material. Videos of police brutality or the lavish lifestyles of political elites spread quickly, while neutral reports struggle for visibility. This highly engaging, anger-driven content dominates feeds, and algorithms compress it into short windows, creating an urgent fear of missing out.
Network Bridges: Algorithms enable narratives to cross borders through bridge ties. Diaspora communities (such as Pakistani communities in Europe) or student unions and YouTube influencers act as connectors, ensuring that strategies and narratives leap from one national context to another, producing regional resonance.
Who Controls the Code and Why? (Profit vs. Power)
This regional crisis forces us to confront the question of control and motivation. The algorithms reshaping fragile democracies are designed by platforms headquartered in Silicon Valley and other global tech hubs.
The primary motivation behind their design is clear: these algorithms are built to maximize engagement, not to manage political fallout. This is fundamentally an economic incentive—the corporate drive to keep users on platforms for longer. However, the unintended consequence of this profit-driven design is profound political instability.
While governments have attempted to exercise control (e.g., Nepal severing access to six major platforms or Pakistan using internet shutdowns to suppress dissent), the core tools of mobilization remain coded into corporate algorithms that reward outrage.
Conclusion
It is essential to recognize that algorithms are merely the accelerant; the hidden fuel of these uprisings remains deep-seated economic vulnerability. Algorithms simply amplify this visible disparity and sense of relative deprivation, convincing people that their limited prospects are unfair compared to the privileges of the political elites.
The selfish and irresponsible choices of profit-driven tech firms have turned their platforms into instruments of social instability. By designing algorithms that prioritize engagement above all else, these companies have knowingly built outrage machines that profit from societal discord. The algorithms' reward system, which champions anger-laden and divisive content, is not an unforeseen consequence—it is the direct result of a business model that values user clicks and ad revenue over the well-being of entire nations.
In conclusion, until societies address the dual pressures of economic hardship and the reckless behavior of tech firms, the potential for the next viral uprising is only a click away. This demands new thinking on corporate responsibility and governance in the digital age, holding these companies accountable for the instability they help create.
-End-
Reference : When Algorithms Ignite Uprisings: The Science Behind South Asia’s Viral Movements by thesciencematters.org
▪️ကွာလာလမ်ပူ၊ အောက်တိုဘာ ၂၆၊၂၀၂၅ (ဘနာမား) — ဖီဖာဥက္ကဋ္ဌ ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို (Gianni Infantino) သည် အရှေ့တောင်အာရှ ၁၁ နိုင်ငံလုံး ပါဝင်မည့် ဒေသတွင်း ဘောလုံးပြိုင်ပွဲသစ်ဖြစ်သော FIFA ASEAN Cup ဖီဖာ အာဆီယံ ဖလား ဘောလုံး ပြိုင်ပွဲကို ယနေ့ ထုတ်ဖော်ကြေညာခဲ့သည်။
▪️လူဦးရေ သန်း ၇၀၀ ခန့်ရှိသော ဤဒေသအတွင်း ပိုမိုကြီးမားသော အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိစေရန်အတွက် အဆိုပါပြိုင်ပွဲကို ဖီဖာ၏ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ် ပြက္ခဒိန် (FIFA International Match Calendar) ကာလအတွင်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ဒေသတွင်းမှာ အမှန်တကယ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ပေါ်မှာ ထွန်းတောက်လာစေဖို့အတွက် ဖီဖာရဲ့ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ်ပြက္ခဒိန် မူဘောင်အတွင်းမှာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ဒီပြိုင်ပွဲကို ဘောလုံးလောကအတွက် တကယ့်တွန်းအားတစ်ခု ဖြစ်စေဖို့ ကျွန်တော်တို့ စတင်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်"ဟုသူကပြောသည်။
▪️"ဘောလုံးအားကစားက ကမ္ဘာကြီးကို စည်းလုံးစေပါတယ်" ဟု အင်ဖန်တီနိုက ထပ်လောင်းပြော ကြားခဲ့သည်။ "အာဆီယံ ၁၁ နိုင်ငံလုံးနဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့ FIFA ASEAN Cup ကို ဖန်တီးနေပါတယ်။ ဒါဟာ ဒေသတွင်းကို စည်းလုံးစေမယ့် ပြိုင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာမှာပါ" ဟု သူက ဆိုသည်။
▪️ဤကြေညာချက်ကို ကွာလာလမ်ပူ ကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာ (KLCC) ၌ ကျင်းပသော ၄၇ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ သီးသန့်တွေ့ဆုံမှုအဖြစ် ဒေသတွင်း ဘောလုံးအားကစား ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MoU) လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် သူက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
▪️အဆိုပါ နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို နှင့် အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဒေါက်တာ ကာအို ကင်မ် ဟိုအန် (Dr Kao Kim Hourn) တို့က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး၊ အာဆီယံ ၂၀၂၅ ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ် ဒါတွတ် စရီ အန်ဝါ အီဘရာဟင် က အသိသက်သေအဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။
▪️ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်(ဖီဖာ) အနေဖြင့် ဤနားလည်မှုစာချွန်လွှာမှတစ်ဆင့် ဒေသတွင်း၌ ယင်း၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အားကောင်းစေရန်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်များကို တိုးချဲ့ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ချထားကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ပထမမဏ္ဍိုင်ကတော့ ကစားပွဲရဲ့ သမာသမတ်ကျမှု (Integrity) ဖြစ်ပါတယ်။"
"ဒုတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပွဲစဉ်တွေအတွက် လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သေချာစေဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။"
"တတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပညာရေးပါ — ဘောလုံးအားကစားကနေတစ်ဆင့် သင်ယူမှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဒေသတွင်းက မိန်းကလေး၊ ယောက်ျားလေး၊ အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားအားလုံးအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အားပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်"
"အာဆီယံမှာ အခု နိုင်ငံပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံ ရှိနေပါပြီ။ ဒါဟာ အားကစားလောကမှာ မှော်ဆန်တဲ့ နံပါတ်တစ်ခုဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ဘောလုံးအသင်းတစ်သင်းကို ကစားသမား ၁၁ ယောက်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ ဒါကြောင့် အခုဆို အသင်းတစ်သင်း ရှိနေပြီ။ပွဲတွေကို အနိုင်ယူဖို့ အသင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ကျွန်တော်တို့ ဖီဖာအနေနဲ့ ဒီအဓိကမူတွေပေါ် အခြေခံပြီး အာဆီယံနဲ့ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်" ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။
၂၉ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅
ခေတ်သမိုင်းကို ဒုန်းဆိုင်းမည့်သူများ ရွေးကောက်ပွဲ အသိပညာပေးဇာတ်လမ်း၊ ဧရာဝတီမြစ်ကူး ရတနာသိင်္ခတံတားကို အကြမ်းဖက်သမားများက မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့မှု၊ အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်တို့နှင့်ပတ်သက်၍ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ရာ ပြောကြားချက်အပြည့်အစုံရုပ်သံကိုဖော်ပြပေးပါတယ်။
၂၆ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅- ကွာလာလမ်ပူ - မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးသည် "မြန်မာပြည်သူများ ပိုင်ဆိုင်ပြီး မြန်မာပြည်သူများက ဦးဆောင်သော ငြိမ်းချမ်းရေး" ဖြစ်ရမည်ဟု ယခုနှစ် အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သော မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ဒါတုခ် ဆာရီ အန်ဝါ အီဘရာဟင်က အလေးထား ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️ယနေ့ ကျင်းပသော (၄၇) ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး နှင့် ဆက်စပ် အစည်း အဝေးများ၏ ဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနားတွင် အန်ဝါက ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက် (Five-Point Consensus) ၏ ထိန်းကွပ်မှုဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကို အားပေးကူညီမည့် အာဆီယံအဖွဲ့၏ ကတိကဝတ်ကို ထပ်လောင်း အတည်ပြု ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️ယခုနှစ် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် မလေးရှား သည် အာဆီယံ အား ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ရည် ရှိစေရန်၊ ဆီလျော်မှု ရှိစေရန် နှင့် ခေတ်ကာလနှင့်အညီ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း ရှိစေရန်အတွက် ယင်း၏ ဦးစားပေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ပြန်လည် ချိန်ညှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။
▪️ “အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် အတူ ကျွန်တော်တို့အနေနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်စေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီအတွက် စိတ်ရှည်သည်းခံမှု၊ ဇွဲလုံ့လ နှင့် မြေပြင် အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို ရိုးသားစွာ သုံးသပ်နားလည်မှုတို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်။ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ရဲ့ ထိန်းကွပ်မှုဖြင့် အာဆီယံဟာ အကြမ်းဖက်မှုများ လျှော့ချဖို့ နှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို သက်သာစေဖို့ ရရှိနိုင်သမျှသော လမ်းကြောင်းများနှင့် မိတ်ဖက်များ အားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။ဒါပေမယ့်ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်း ရေးကို အတင်းအကျပ် ဖိအားပေး ဖော်ဆောင်လို့မရနိုင်ပါဘူး။ အဲဒါက မြန်မာပြည်သူတွေ ပိုင်ဆိုင်ပြီး မြန်မာပြည်သူတွေက ဦးဆောင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်ရပါမယ်။ အဲသလို ဖြစ်မှသာ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး ဟာ တည်တံ့ ခိုင်မြဲနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။" ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️မြန်မာနိုင်ငံရှိ စစ်တပ် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရက ရွေးကောက်ပွဲများကို ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် စတင်၍ အဆင့်လိုက် ကျင်းပသွားမည် ဖြစ်ပြီး ရလဒ်များကို ဇန်နဝါရီလကုန်တွင် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြောကြားထားသည်။
▪️အောက်တိုဘာ ၉ ရက်နေ့က နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဒါတုခ် ဆာရီ မိုဟာမက် ဟာဆန်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင်များ၊ ၎င်း၏ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး အဆင့်တူ ပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့သည်။
▪️မြန်မာ အစိုးရသည် ရွေးကောက်ပွဲကို ဆန့်ကျင်သော သူပုန် အဖွဲ့အစည်း မျိုးစုံနှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွား နေစဉ်တွင် ကာလကြာရှည် နှောင့်နှေးခဲ့သော ရွေးကောက်ပွဲသို့ မလေးရှားနိုင်ငံက လေ့လာရေး အဖွဲ့များ စေလွှတ်မည်ဟု အေအက်ဖ်ပီကို အောက်တိုဘာ ၁၀ရက်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
Source NST
၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅၊
၄၇ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အောက်တိုဘာ ၂၆ မှ ၂၈ အထိ မလေးရှားနိုင်ငံ မြို့တော် ကွာလာလမ်ပူရှိ ကွာလာလမ်ပူ ကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာ တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
အဆိုပါ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ ၊ နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်လည်း တက်ရောက်ဖို့ရှိနေတယ်လို့ ဒေသတွင်း သတင်းအရင်းအမြစ်များက သတင်းဖော်ပြကြပါတယ်။
▪️ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များအားလုံး၊ အဓိကကမ္ဘာ့ ခေါင်း ဆောင်အချို့နှင့် အဓိက ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ အတူတကွ စုရုံးရောက်ရှိ လာကြ မယ်လို့သိရပါတယ်။ တက်ရောက်ရန် အတည်ပြုထားသူတွေကတော့-
အာဆီယံ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြတဲ့-
▪️ဘရူနိုင်းဘုရင် ဆူလ်တန် ဟာဆာနယ်လ် ဘိုကီယာ
▪️ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန် မာနက်
▪️အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ပရာဘိုဝို ဆူဘီယန်တို
▪️လာအိုဝန်ကြီးချုပ် ဆိုနက်ဆေး စီဖန်ဒုံ
▪️မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ဒါတွတ်ဆီယီ အန်ဝါ အီဘရာဟင်
▪️မြန်မာယာယီသမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်
▪️ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် ဂျူနီယာ
▪️စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လောရင့်စ် ဝေါင်
▪️ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် အနုတင် ချန်ဗီရာကူးလ်
▪️တီမောလက်စ်တီနိုင်ငံမှ ဂျို့စ် အလက်ဇန္ဒား ဂတ်စ်မိုင်ယို
▪️ဗီယက်နမ် ဝန်ကြီးချုပ် ဖန်မင်းချင်း
နိုင်ငံတကာ ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြတဲ့-
▪️အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်
▪️ဘရာဇီးလ်သမ္မတ လူးဝစ် အီနာစီယို လူလာ ဒါဆေးလ်ဗား
▪️တောင်အာဖရိကသမ္မတ စီရီလ် ရာမာဖိုဆာ
▪️ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ် မာ့ခ် ကာနေး
▪️အီတလီဝန်ကြီးချုပ် ဂျော်ဂျီယာ မယ်လိုနီ
▪️ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ကိုယ်စားလှယ်များ
▪️တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (တက်ရောက်ရန် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း တရားဝင် အတည်မပြုသေး)
▪️အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာ မိုဒီ
▪️ဆိုက်ပရပ်စ်သမ္မတ နီကိုးစ် ခရစ္စတိုဒူလိုက်ဒ်စ် နှင့်
▪️ဖင်လန်ဝန်ကြီးချုပ် ပက်တဲရီ အော်ပိုတို့တက်ရောက်မယ်လို့ သိရပါတယ်။
▪️ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် တက်ရောက်မည်လား မသိရသေးသော်လည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တက်ရောက်ရန်အတည်ပြုထားပါတယ်။
▪️ဤခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံလုံး၊ အဖွဲ့ဝင်သစ်ဖြစ်လာမည့် တီမောလက်စ် တီနိုင်ငံ၊ နှင့် ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ နှင့် ရုရှားတို့ကဲ့သို့ အာဆီယံ၏ အဓိက ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံများမှ ဝန်ကြီးများ၊ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ၊ နှင့် အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်များလည်း ပါဝင်တက်ရောက်ကြဖို့စီစဉ်ထားပါတယ်။
▪️ယခုထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲသည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် ယခုနှစ်အတွင်း ကျင်းပသော အကြီးမား ဆုံးနှင့် အထင်ရှားဆုံး နိုင်ငံတကာ စုဝေးမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အာရုံစိုက်မှုခံနေရပါ တယ်။
ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အဓိကတင်ပြဆွေးနွေးမယ့် အရေးကြီးအကြောင်းအရာတွေက
▪️အာဆီယံ Vision 2045 ကို တည်ဆောက် အကောင်အထည်ဖော်ရေး နှင့် ဒေသတွင်းပေါင်းစည်းမှု များကို တိုးတက်မြှင့်တင်ရေး
▪️ဒေသတွင်းစီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ အဓိက အာဆီယံ-အမေရိကန် စီးပွားရေးသဘောတူစာချုပ်၊ အာဆီယံ-တရုတ် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ် 3.0 ကို တိုးချဲ့ခြင်း
▪️သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးတွင် ထူးခြားတဲ့ တာဝန်ယူမှုအဖြစ် Zero Emission Community မဟာဗျူဟာ ကို မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့်ပူးပေါင်းအကောင် အထည်ဖော်ခြင်း
▪️တီမောလတ်စတေးနိုင်ငံကို အာဆီယံ ၁၁ ကြိမ်မြောက် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုခြင်း
▪️တီထွင်ဆန်းသစ်မှုနဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ စီးပွားရေးအရ တိုးတက်မှုများမြှင့်တင်ရေး စသည် တို့ ဖြစ်ကြပါတယ်။
Source: Regional Media and news websites
၁၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံ ကမ်းလွန်လုပ်ကွက်အသစ် အောင်သိင်္ခစီမံကိန်းမှ ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စတင်ထုတ်ယူနိုင်ရေးအတွက် စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ PTTEP International Limited တို့ အကျိူးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်လို့ သိရပါ တယ်။
စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးကိုကိုလွင်သည် အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်က ထိုင်းနိုင်ငံ PTTEP International Limited ၏ အမှုဆောင်အရာချုပ်ဖြစ်သူ Mr. Montri Rawanchaikul နှင့်အဖွဲ့ကို နေပြည်တော်ရှိ ဝန်ကြီးဌာနတွင်တွေ့ဆုံစဉ် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အဆိုပါကိစ္စ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စတင်ထုတ်ယူနိုင်ရေး ကြိုးစားဆောင်ရွက်ဖို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ပြီး စာချုပ်များ အမြန်ဆုံးချုပ်ဆိုနိုင်ရေးအတွက် လည်း ဝန်ကြီးဌာနမှ လိုအပ်သည်များကို ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိတယ်လို့လည်း ဆက်လက် ပြောကြားတယ်လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အဆိုပါကမ်းလွန် အောင်သိင်္ခစီမံကိန်းသည် ပြည်တွင်း လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မှုတွင် အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ် ဆောင်ရွက်နေသည့် စီမံကိန်းအသစ်ဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
PTTEP အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်က အထွက် နှုန်းကျဆင်းနေသော ကမ်းလွန်စီမံကိန်းများဖြစ်သည့် ရတနာနှင့် ဇောတိကစီမံကိန်းများမှ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး တွင်းအသစ်များ တူးဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည့်အခြေအနေကို တင်ပြခဲ့ရာ ဇောတိက စီမံကိန်းတွင် တူးဖော်နေသည့် တွင်းအသစ်များမှ သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ ၂၀၂၆ ခုနှစ် နှစ်ဆန်း ပိုင်းတွင် စတင်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ဖို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်းလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ချက် မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အာမခံ ချက်ကောင်းမွန်သည့် ကမ်းလွန်စီမံကိန်းအသစ်များတွင်လည်း ရင်းနှီးမြှပ်နှံနိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းများ ရှိကြောင်းနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကံပေါက်ဒေသမှ တစ်ဆင့် ပြည်တွင်းနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ LNG တင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် လာ ရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်လည်း PTTEP ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။
#ymg/knl
၂၀၂၅ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်
◾️စမ်းသပ်မှုအောင်မြင်ခြင်း
🔺သမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး၊ အလိုအလျောက်မောင်းနှင်နိုင်သော Poseidon တော်ပီဒိုကို အောင်မြင်စွာ စမ်းသပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
🔺စမ်းသပ်မှုတွင် ရေငုပ်သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်ခြင်းနှင့် ၎င်း၏ နျူကလီးယားစွမ်းအင်ယူနစ်ကို အသက်သွင်း ခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပါဝင်ခဲ့သည်။
◾️လက်နက်၏ စွမ်းဆောင်ရည်များ
🔺Poseidon သည် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများကို ပျက်စီးစေနိုင်သော ကြီးမားသည့် ရေဒီယိုသတ္တိကြွ သမုဒ္ဒရာ လှိုင်းလုံးကြီးများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
🔺ခန့်မှန်းခြေ ပစ်ခတ်နိုင်သည့်အကွာအဝေး: ၁၀,၀၀၀ ကီလိုမီတာ (၆,၂၀၀ မိုင်)၊ အမြန်နှုန်း တစ်နာရီလျှင် ၁၈၅ ကီလိုမီတာ
🔺ကြားဖြတ်တားဆီးရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ဆိုသည်။
🔺အရှည် မီတာ ၂၀၊ အချင်း ၁.၈ မီတာ နှင့် အလေးချိန် တန် ၁၀၀ ရှိသည်။
🔺အရည်-သတ္တုဖြင့် အအေးပေးထားသော ဓာတ်ပေါင်းဖိုဖြင့် စွမ်းအင်ပေးထားသည့် ၂-မီဂါတန် အလေးချိန်ရှိ ထိပ်ဖူးကို သယ်ဆောင်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။
◾️မဟာဗျူဟာမြောက် အခြေအနေ
နျူကလီးယား အင်အားပြသမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း
🔺ယင်းသည် မကြာသေးမီက Burevestnik နျူကလီးယား ခရုစ်ဒုံးကျည် (အောက်တိုဘာ ၂၁) နှင့် နျူကလီးယား ပစ်လွှတ်မှု လေ့ကျင့်ခန်းများ (အောက်တိုဘာ ၂၂) ပြုလုပ်ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
🔺ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဖိအားပေးမှုများရှိနေသော်လည်း ရုရှားသည် အဓိက စစ်အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း ပူတင်က ပြသလိုပုံရသည်။
◾️ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု
🔺Poseidon ကို ရုရှား၊ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့အကြား နျူကလီးယားလက်နက်များ ခေတ်မီအောင် ပြုလုပ်နေသည့် လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။
🔺နေတိုး (NATO) က ယင်းကို Kanyon ဟု အမည်ပေးထားသည်။
🔺ယင်း၏ စွမ်းအားသည် Sarmat (SS-X-29/Satan II) တိုက်ချင်းပစ် ဒုံးကျည်ထက် သာလွန်ကြောင်း ပူတင်က အခိုင်အမာ ပြောကြားသည်။
◾️နိုင်ငံရေးနှင့် သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ
▪️အမေရိကန်နှင့် နေတိုးကို တုံ့ပြန်ခြင်း
🔺ပူတင်က ယင်းကို အောက်ပါတို့ကို ကိုးကား၍ တုံ့ပြန်မှုပြောဆိုသည်။
🔺၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ၁၉၇၂ ခုနှစ် ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစာချုပ် (Anti-Ballistic Missile Treaty) မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်း။
🔺နေတိုး (NATO)က အရှေ့ဘက်သို့ ချဲ့ထွင်လာခြင်း။
◾️ထရမ့် (Trump) ၏ တုံ့ပြန်မှု
🔺အမေရိကန် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်က ရုရှားကို "စက္ကူကျား" ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း မော်စကိုသည် နျူကလီးယား ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေသည်ကို ဝန်ခံခဲ့သည်။
🔺နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှုအသစ်များ ပြုလုပ်မည့်အစား ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ပူတင်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
Ref: Reuters သတင်းကိုအခြေခံသည်။
ဘူဆန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အောက်တိုဘာ ၃၀ (ဆင်ဟွာ) -- တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့်အတူ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးအတွက် ခိုင်မာသော အခြေခံ အုတ်မြစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံလုံး၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ကောင်းမွန်သော ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ရပ် ဖန်တီးရန် ဆက်လက်လုပ်ဆောင် သွားရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။
ထရမ့်နှင့် တွေ့ဆုံမှုတွင် ရှီက ၎င်းတို့နှစ်ဦး၏ ပူးတွဲလမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး သည် ယေဘုယျအားဖြင့် တည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
"တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ဟာ မိတ်ဖက်တွေ၊ မိတ်ဆွေတွေဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ဒါဟာ သမိုင်းက ကျွန်တော်တို့ကို သင်ကြားပေးခဲ့တာဖြစ်ပြီး လက်တွေ့မှာလည်း လိုအပ်နေတဲ့အရာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။
မတူညီသော နိုင်ငံအခြေအနေများကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံး အမြဲတမ်း သဘောထားချင်း တိုက် ဆိုင်ကြသည်တော့ မဟုတ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း စီးပွားရေး အင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံကြား တစ်ခါ တစ်ရံ ပွတ်တိုက်မှုများ ရှိနေခြင်း မှာလည်း ပုံမှန်ပင်ဖြစ်ကြောင်း ရှီကထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ သည်၊
"အဆွေတော်နဲ့ ကျွန်တော်ဟာ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးကို တက်မကိုင်ထားသူတွေဖြစ် ပါတယ်" ဟု ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။ "လေပြင်းလှိုင်းတံပိုးတွေနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေရင်ဆိုင်ရတဲ့ အခါမှာ၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်မှာ ဆက်ရှိနေရမယ်၊ ရှုပ်ထွေးတဲ့ မြင်ကွင်းကို ဖြတ်ကျော်မောင်းနှင်ရမယ်၊ ပြီးတော့ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးဆိုတဲ့ ဧရာမသင်္ဘောကြီး အသေအချာ ရှေ့ဆက်ခိုင်မာစွာရွက်လွှင့်နိုင်ရ ပါမယ်”ဟုရှီကပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် ကောင်းမွန်သော အရှိန်အဟုန် ရှိနေကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ယခုနှစ် ပထမ သုံးလပတ်အတွင်း တရုတ်၏ စီးပွားရေးသည် ၅.၂ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ အခြားနိုင်ငံများနှင့် ကုန်စည် တင်သွင်းမှု၊ တင်ပို့မှု ကုန်သွယ်ရေးမှာ ၄ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ကြောင်းလည်း ထပ် လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပ အခက်အခဲများ ရှိနေသည့်ကြားမှ ဤသည်မှာ လွယ်ကူသော အောင်မြင်မှု မဟုတ်ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့ပြီး၊ တရုတ်စီးပွားရေးသည် ကြီးမား၊ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး အလားအလာကောင်းသော ကျယ်ပြန့် သည့် သမုဒ္ဒရာကြီးတစ်ခုနှင့် တူကြောင်းထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
"ကျွန်တော်တို့မှာ ဘယ်လိုအန္တရာယ်နဲ့ စိန်ခေါ်မှုမျိုးကိုမဆို ဖြတ်ကျော်မောင်းနှင်နိုင်မယ့် ယုံကြည်မှုနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည် ရှိပါတယ်" ဟု ရှီက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အကြိမ် (၂၀) မြောက် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ၏ စတုတ္ထအကြိမ် မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးတွင် လာမည့် ငါးနှစ်အတွင်း စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အစီအစဉ်အတွက် အကြံပြုချက်များကို ဆွေးနွေး ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း ရှီက ပြောကြား ခဲ့သည်။
"လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် ၇ ခုကျော်အတွင်းမှာ၊ ဒီပုံစံဒီဇိုင်းတစ်ခုတည်းကိုပဲ လက်တွေ့အကောင် အထည်ပေါ်လာဖို့ မျိုးဆက်တစ်ဆက်ပြီးတစ်ဆက် ကျွန်တော်တို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဘယ်သူ့ကိုမှ စိန်ခေါ်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် အစားထိုးဖို့ ကျွန်တော်တို့မှာ ရည်ရွယ်ချက်မရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဓိကအာရုံစိုက်မှုဟာ အမြဲတမ်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အရေးကိစ္စတွေကို ကောင်းမွန်စွာ စီမံခန့်ခွဲဖို့၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တိုးတက်အောင်လုပ်ဖို့၊ ပြီးတော့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အခွင့်အလမ်းတွေကို မျှဝေဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု သူက ထပ် လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ယင်းကို တရုတ်နိုင်ငံ၏ အောင်မြင်မှုအတွက် အရေးကြီးသော လျှို့ဝှက်ချက်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ တံခါးဖွင့်မှုကို ချဲ့ထွင်မည်ဖြစ်ကာ၊ သင့်လျော်သော စီးပွားရေး ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်မှု ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရင်း အရည် အသွေးမြင့်မားသော စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် လူသားအားလုံးအတွက် ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ဘုံကြွယ်ဝမှုကို မြှင့် တင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီကပြောကြားခဲ့သည်။ ဤအချက် သည် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နယ်ပယ်ကိုလည်း ချဲ့ထွင်ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
နှစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့များသည် အရေးကြီးသော စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအပေါ် အတွင်းကျကျ အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြပြီး၊ ပြဿနာအမျိုးမျိုးကို ဖြေရှင်းရန် သဘော တူညီ ချက် ရရှိခဲ့ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့အား နောက်ဆက်တွဲ ခြေလှမ်းများကို အမြန်ဆုံး ရေးဆွဲ အပြီးသတ်ရန်နှင့်၊ ခိုင်မာသော အကောင် အထည်ဖော်မှုများမှတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံအပြင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကိုပါ ယုံကြည်မှု တိုးစေရန်အတွက် ဘုံနားလည် မှုများကို ထိရောက်စွာ ဆုပ်ကိုင် အသေအချာအကောင်အထည်ဖော်စေရေးကိုလည်း သူက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
တရုတ်-အမေရိကန် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံရေးသည် မကြာသေးမီက အနိမ့်အမြင့် အတက် အကျများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး၊ ဤအချက်က နှစ်ဖက်စလုံးအား ထိုးထွင်းသိမြင်မှု အချို့ကိုပေးခဲ့ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
စီးပွားရေး ဆက်ဆံရေးသည် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအတွက် အခက်အခဲ သို့မဟုတ် ပွတ်တိုက်မှု အချက် ဖြစ်မည့်အစား၊ ကျောက်ဆူးနှင့် တွန်းအားအဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေသင့်သည်ဟု ရှီက ပြောကြား ခဲ့သည်။
နှစ်ဖက်စလုံးသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စဉ်းစားသင့်ပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ ရေရှည်အကျိုးကျေးဇူးကို အသိအမှတ်ပြုသင့်ကြောင်း၊ အပြန်အလှန် လက်တုံ့ပြန်ခြင်းတည်းဟူသော သံသရာလည်မှုထဲသို့ မကျ ရောက်စေရမည်ဖြစ်ကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့အား တန်းတူညီမျှမှု၊ အပြန် အလှန် လေးစားမှုနှင့် အပြန်အလှန် အကျိုးရှိမှု စိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်၊ ပြဿနာများ စာရင်းကို ဆက်တိုက်တိုစေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု စာရင်းကို ရှည်စေရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်းထက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခြင်းက ပိုကောင်းကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နှင့် အမေရိကန်သည် အပြန်အလှန် နားလည်မှု မြှင့်တင်ရန်အတွက် လမ်းကြောင်းအမျိုးမျိုး၊ အဆင့် အမျိုးမျိုးမှတစ်ဆင့် ဆက်သွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားသင့်ကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
တရားမဝင် ဝင်ရောက်မှုနှင့် ဆက်သွယ်ရေး လိမ်လည်မှုများ တိုက်ဖျက်ရေး၊ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး၊ ဉာဏ်ရည်တု (AI) နှင့် ကူးစက်ရောဂါများ တုံ့ပြန်ရေးတို့တွင် နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန် အလား အလာကောင်းများ ရှိကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
သက်ဆိုင်ရာ ဌာနများသည် ဆွေးနွေးမှုနှင့် အမြင်ချင်းဖလှယ်မှုများကို အားကောင်းစေပြီး အပြန်အလှန် အကျိုး ရှိသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် နှစ်နိုင်ငံသည် ဒေသ ဆိုင်ရာနှင့် နိုင်ငံတကာ စင်မြင့်များတွင်လည်း အပြုသဘောဆောင်သော အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှုများတွင် ပါဝင် သင့်ကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
"ယနေ့ကမ္ဘာကြီးဟာ ခက်ခဲတဲ့ ပြဿနာများစွာနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ဟာ နိုင်ငံကြီးများအနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တာဝန်ကို ပူးတွဲ ထမ်းဆောင်နိုင်ပြီး၊ ကျွန်တော်တို့ နှစ်နိုင်ငံနဲ့ ကမ္ဘာ ကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ အကျိုးအတွက် ကြီးမားပြီး ခိုင်မာတဲ့ အရာတွေကို ပိုမိုပြီးမြောက်အောင် အတူတကွ လုပ်ဆောင် နိုင်ပါတယ်" ဟု သူက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် APEC အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် လာမည့်နှစ်တွင် G20 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး စီမံအုပ်ချုပ်မှုကို တိုးတက် စေရန်အတွက် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး နှစ်ခုစလုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေရေးတွင် နှစ်ဖက်စလုံးက အပြန်အလှန် ပံ့ပိုးကူညီနိုင်ကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ရှီနှင့် တွေ့ဆုံရခြင်းသည် အလွန်ဂုဏ်ယူဖွယ်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုရင်း ထရမ့်က တရုတ်နိုင်ငံသည် ကြီးမြတ် သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး သမ္မတရှီသည် လူအများလေးစားရသော ကြီးမြတ်သည့် ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်ကာ ရှီနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ မိတ်ဆွေကောင်းများ ဖြစ်ခဲ့ပြီး အမြဲတမ်း အဆင်ပြေခဲ့ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။
အမေရိကန်နှင့် တရုတ်သည် အမြဲတမ်း အံ့သြဖွယ်ကောင်းသော ဆက်ဆံရေး ရှိခဲ့ပြီး၊ ယင်းသည် ပို၍ပင် ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နှင့် အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ပိုမို ကောင်းမွန်သော အနာဂတ်အတွက် မျှော်လင့်ချက်ကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အကြီးမားဆုံး မိတ်ဖက်ဖြစ်ပြီး၊ ပူးတွဲကြိုးပမ်းမှုများဖြင့် နှစ်နိုင်ငံ သည် ကမ္ဘာကြီးအတွက် ကြီးမားသော အရာများစွာကို လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင် ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၆ APEC စီးပွားရေး ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက လာမည့်နှစ်တွင် G20 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို လက်ခံ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ဤအရေးကြီးသော ပွဲများတွင် နှစ်ဖက်စလုံး အောင်မြင်မှု အဖြာဖြာ ရရှိစေရန် ဆုမွန်ကောင်းတောင်းခဲ့သည်။
သမ္မတနှစ်ဦးသည် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် အခြားကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင် ရန်နှင့် ပြည်သူအချင်းချင်း ဖလှယ်မှုများ ပိုမိုအားပေးရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။
သူတို့သည် ပုံမှန် အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှုများ ထိန်းသိမ်းရန်ကိုလည်း သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ ထရမ့်က လာမည့်နှစ်အစောပိုင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်ရန် မျှော်လင့်နေပြီး၊ သမ္မတရှီအား အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုသို့ လာရောက်ရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။■
▪️ကွာလာလမ်ပူ၊ အောက်တိုဘာ ၂၆၊၂၀၂၅ (ဘနာမား) — ဖီဖာဥက္ကဋ္ဌ ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို (Gianni Infantino) သည် အရှေ့တောင်အာရှ ၁၁ နိုင်ငံလုံး ပါဝင်မည့် ဒေသတွင်း ဘောလုံးပြိုင်ပွဲသစ်ဖြစ်သော FIFA ASEAN Cup ဖီဖာ အာဆီယံ ဖလား ဘောလုံး ပြိုင်ပွဲကို ယနေ့ ထုတ်ဖော်ကြေညာခဲ့သည်။
▪️လူဦးရေ သန်း ၇၀၀ ခန့်ရှိသော ဤဒေသအတွင်း ပိုမိုကြီးမားသော အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိစေရန်အတွက် အဆိုပါပြိုင်ပွဲကို ဖီဖာ၏ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ် ပြက္ခဒိန် (FIFA International Match Calendar) ကာလအတွင်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ဒေသတွင်းမှာ အမှန်တကယ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ပေါ်မှာ ထွန်းတောက်လာစေဖို့အတွက် ဖီဖာရဲ့ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ်ပြက္ခဒိန် မူဘောင်အတွင်းမှာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ဒီပြိုင်ပွဲကို ဘောလုံးလောကအတွက် တကယ့်တွန်းအားတစ်ခု ဖြစ်စေဖို့ ကျွန်တော်တို့ စတင်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်"ဟုသူကပြောသည်။
▪️"ဘောလုံးအားကစားက ကမ္ဘာကြီးကို စည်းလုံးစေပါတယ်" ဟု အင်ဖန်တီနိုက ထပ်လောင်းပြော ကြားခဲ့သည်။ "အာဆီယံ ၁၁ နိုင်ငံလုံးနဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့ FIFA ASEAN Cup ကို ဖန်တီးနေပါတယ်။ ဒါဟာ ဒေသတွင်းကို စည်းလုံးစေမယ့် ပြိုင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာမှာပါ" ဟု သူက ဆိုသည်။
▪️ဤကြေညာချက်ကို ကွာလာလမ်ပူ ကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာ (KLCC) ၌ ကျင်းပသော ၄၇ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ သီးသန့်တွေ့ဆုံမှုအဖြစ် ဒေသတွင်း ဘောလုံးအားကစား ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MoU) လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် သူက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
▪️အဆိုပါ နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို နှင့် အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဒေါက်တာ ကာအို ကင်မ် ဟိုအန် (Dr Kao Kim Hourn) တို့က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး၊ အာဆီယံ ၂၀၂၅ ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ် ဒါတွတ် စရီ အန်ဝါ အီဘရာဟင် က အသိသက်သေအဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။
▪️ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်(ဖီဖာ) အနေဖြင့် ဤနားလည်မှုစာချွန်လွှာမှတစ်ဆင့် ဒေသတွင်း၌ ယင်း၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အားကောင်းစေရန်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်များကို တိုးချဲ့ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ချထားကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ပထမမဏ္ဍိုင်ကတော့ ကစားပွဲရဲ့ သမာသမတ်ကျမှု (Integrity) ဖြစ်ပါတယ်။"
"ဒုတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပွဲစဉ်တွေအတွက် လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သေချာစေဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။"
"တတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပညာရေးပါ — ဘောလုံးအားကစားကနေတစ်ဆင့် သင်ယူမှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဒေသတွင်းက မိန်းကလေး၊ ယောက်ျားလေး၊ အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားအားလုံးအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အားပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်"
"အာဆီယံမှာ အခု နိုင်ငံပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံ ရှိနေပါပြီ။ ဒါဟာ အားကစားလောကမှာ မှော်ဆန်တဲ့ နံပါတ်တစ်ခုဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ဘောလုံးအသင်းတစ်သင်းကို ကစားသမား ၁၁ ယောက်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ ဒါကြောင့် အခုဆို အသင်းတစ်သင်း ရှိနေပြီ။ပွဲတွေကို အနိုင်ယူဖို့ အသင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ကျွန်တော်တို့ ဖီဖာအနေနဲ့ ဒီအဓိကမူတွေပေါ် အခြေခံပြီး အာဆီယံနဲ့ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်" ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။
အောက်တိုဘာ ၁၉ (ရိုက်တာ) - ဒါကာလေဆိပ်ရှိ သွင်းကုန်သိုလှောင်ရုံစုတွင် ကြီးမားသော မီးလောင်မှု တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အဓိက အထည်ချုပ်တင်ပို့ရောင်းချသူများ ပိုင်ဆိုင်သော ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ကုန်ကြမ်း ပစ္စည်းများ ကြီးမားစွာပျက်စီးခဲ့ပြီး ဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ကုန်သွယ်မှုအပေါ်ထိခိုက်မှုများမှာ ဒေါ်လာ သန်းပေါင်း များစွာအထိရှိနိုင်ကြောင်း အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းအကြီးအကဲများက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
မီးလောင်မှုသည် စနေနေ့ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် လေဆိပ်၏ ကုန်ရွာ (cargo village) ရှိ သွင်းကုန်ဌာနတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လေယာဉ်ခရီးစဉ်များကို ယာယီရပ်ဆိုင်းထားခဲ့ရသည်။ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် မီးသတ် သမားများနှင့် လေဆိပ်အရာရှိများက ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကို စစ်ဆေးနေစဉ်၊ မီးလောင်ကျွမ်းထားသော အဆောက်အအုံ အပျက်အစီးများကြားမှ မီးခိုးများ ဆက်လက်ထွက်နေဆဲဖြစ်သည်။ မီးလောင်မှုကြောင့် သွင်းကုန်ကုန်ကြမ်းများ၊ တင်ပို့ရန်အသင့် အထည်အလိပ်များနှင့် ကုန်ပစ္စည်းနမူနာများ သိုလှောင်ထား သည့် နေရာများ လောင်ကျွမ်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အားလုံးသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ ဒေါ်လာ ၄၇ ဘီလီယံ တန်ဖိုးရှိ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းအတွက် မရှိမဖြစ် အရာများ ဖြစ်သည်။
"ဒီဖြစ်ရပ်က နိုင်ငံရဲ့ ပို့ကုန် ကုန်သွယ်ရေးကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်၊ အထူးသဖြင့် အထည် ချုပ်ကဏ္ဍကိုဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အထည်ချုပ် ထုတ်လုပ်သူများနှင့် တင်ပို့ရောင်းချသူ များအသင်း (BGMEA) ၏ အကြီးတန်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အီနာမူလ် ဟတ်ခန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
"တန်ဖိုးကြီး ကုန်ပစ္စည်းတွေနဲ့ အရေးပေါ် လေကြောင်း တင်ပို့ရမယ့် ပစ္စည်းတွေ ပျက်စီးသွားခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီ ထဲမှာ တင်ပို့ဖို့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အထည်တွေ၊ ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် ကုန်ကြမ်းတွေနဲ့ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ ကုန်ပစ္စည်း နမူနာတွေ ပါဝင်ပါတယ်"ဟုသူကပြောသည်။
ကုန်ပစ္စည်းနမူနာများ ဆုံးရှုံးခြင်းသည် အနာဂတ် စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း သူက သတိ ပေးခဲ့သည်။ "ဒီနမူနာတွေက ဝယ်လက်အသစ်တွေ ရရှိဖို့နဲ့ အော်ဒါတွေ တိုးချဲ့ရရှိဖို့အတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရတာဟာ ကျွန်တော်တို့ အသင်းသားတွေ အနာဂတ် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေကို လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးရနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါပဲ" ဟု သူက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
လေဆိပ်ကုန်ရွာသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ အလုပ်အများဆုံး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက် (logistics hub) တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နေ့စဉ် ခြောက်သွေ့ကုန် (dry cargo) မက်ထရစ်တန် ၆၀၀ ကျော်ကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည်။ ဤပမာဏသည် အလုပ်အများဆုံး ရာသီဖြစ်သော အောက်တိုဘာမှ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းတွင် နှစ်ဆအထိ တိုးလာလေ့ရှိသည်။
"နေ့စဉ် စက်ရုံ ၂၀၀ ကနေ ၂၅၀ လောက်က သူတို့ရဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို လေကြောင်းကနေ ပို့ကြတယ်" ဟု ခန် က ပြောသည်။ "ဒီလို ပမာဏနဲ့ ကြည့်ရင် ငွေကြေးဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုက သိသာထင်ရှားပါတယ်"
မီးလောင်မှု၏ အကြောင်းရင်းကိုမူ မသိရှိရသေးဘဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။
ဤဖြစ်ရပ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း သတင်းများတွင်ပါရှိသည့် တတိယမြောက် ကြီးမားသော မီးလောင်မှု ဖြစ်သည်။ အင်္ဂါနေ့က ဒါကာမြို့ရှိ အထည်ချုပ်စက်ရုံတစ်ခုနှင့် ယင်းနှင့်ကပ်လျက် ဓာတုပစ္စည်း သိုလှောင်ရုံတစ်ခုတွင် မီးလောင်မှုကြောင့် လူ အနည်းဆုံး ၁၆ ဦး သေဆုံးပြီး အခြားသူများ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ကြာသပတေးနေ့တွင်လည်း ဆစ်တကောင်းမြို့ရှိ ပို့ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးဇုန် (export processing zone) တစ်ခုတွင် ခုနစ်ထပ်မြင့် အထည်ချုပ်စက်ရုံ အဆောက်အအုံတစ်လုံး မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့သည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် တရုတ်နိုင်ငံပြီးလျှင် ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး အဝတ်အထည်တင်ပို့သည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ Walmart၊ H&M နှင့် Gap ကဲ့သို့သော အဓိက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်လီရောင်းချသူများသို့ ကုန်ပစ္စည်းများ တင်သွင်းနေသည့် ဤကဏ္ဍသည် အလုပ်သမား ၄ သန်းခန့်ကို အလုပ်အကိုင် ပေးထားပြီး တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၄၀ ခန့် ရှာဖွေပေးလျက်ရှိရာ ယင်းသည် နိုင်ငံဂျီဒီပီ (GDP)
၏ ဆယ်ပုံတစ်ပုံကျော်နှင့် ညီမျှသည်။
ပို့ကုန်ရာသီ အထွတ်အထိပ်ကာလအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဤမီးလောင်မှုသည် ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ မှုများကို နှောင့်နှေးစေပြီး နိုင်ငံတကာ ကုန်ပစ္စည်းပေးပို့ရမည့် နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရက်များ အချိန်မီ စေရေးတွင် ထပ်လောင်း စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်စေနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။
▪️ပတ္တာနီ၊၇ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅ — အင်္ဂါနေ့ နံနက်အစောပိုင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းနယ်စပ်ဒေသ၊ ပတ္တာနီပြည်နယ် ယာရန်ခရိုင်ရှိ ဖာတိုနီတက္ကသိုလ်တွင် သေနတ်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ATM စက်ကို ဖောက်ခွဲပြီး လုံခြုံရေး အစောင့်များ၏ သေနတ်များကို လုယူသွားခဲ့ကြသည်။
▪️ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးစစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာန (Isoc) ၏ ပြောကြားချက်အရ သေနတ်ကိုင်အဖွဲ့ဝင် ငါးဦး အထိ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
▪️နံနက် ၁၂ နာရီ ၅၃ မိနစ်ခန့်တွင် ထိုသူတို့သည် ခါအိုတွမ်ရပ်ကွက်တွင်ရှိ တက္ကသိုလ်၏ နောက်ဘက် တောင်ကုန်းတစ်ခုမှ လမ်းလျှောက်ဆင်းလာကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ကျောင်းဝင်းရှေ့လုံခြုံရေးဂိတ်ရှိ အစောင့်နှစ်ဦးကို ခြိမ်းခြောက် ကြိုးတုပ်ကာ ၎င်းတို့၏ သေနတ်များကို လုယူခဲ့ကြသည်။
▪️ထို့နောက် တိုက်ခိုက်သူများသည် တက္ကသိုလ်ဂိတ်ဘေးရှိ အစ္စလမ်မစ်ဘဏ်၏ ATM စက်ကို ပေါက်ကွဲ စေတတ်သောပစ္စည်းအသုံးပြုပြီး ဖောက်ခွဲခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း စက်ကို ဖွင့်နိုင်ခြင်း မရှိသည့် အတွက် သေတ္တာအတွင်းရှိ ငွေသားများကို မယူဆောင်သွာနိုင်ခဲ့ကြကြောင်းသိရသည်။
နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့သည် အရှုံးပေးကာ လုံခြုံရေးအစောင့်များထံမှ ခိုးယူလာသော သေနတ်များကိုသာ ယူဆောင်လျက် တောင်ကုန်းပေါ်သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ကြသည်။
▪️စစ်သွေးကြွများသည် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် ပြည်သူလူထု၏ အကျိုးစီးပွားကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ငွေကြေးကို အသည်းအသန်ဖြစ်နေကြကြောင်း သူတို့၏ မအောင်မြင်သော တိုက်ခိုက်မှုက ပြသနေသည်ဟု Isoc က ပြောသည်။ အဆိုပါဂိုဏ်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး လိုက်လံ ရှာဖွေနေဆဲဖြစ်ကြောင်း Isoc ၏ တောင်ပိုင်းဌာနခွဲက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️ဤမအောင်မြင်သော ATM တိုက်ခိုက်မှုသည် ကပ်လျက် နာရာသီဝပ်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ရွှေခိုးမှုကြီးပြီးနောက် နှစ်ရက်အကြာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါဖြစ်ရပ်သည် သူပုန်လှုပ်ရှားမှုများ ကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် ရည်ရွယ်သည်ဟု အာဏာပိုင်များက ယုံကြည်ကြသည်။ ဩဂုတ်လကATM လုယက်မှုများနှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ဆုန်ခလာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ရွှေဆိုင်တိုက်ခိုက်မှုကြီးတို့တွင်လည်း ၎င်းတို့ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။
Source: Bangkok Post
By- Thu Htet Thar
Across South Asia—from Nepal to Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, and Indonesia—a new rhythm of political mobilization has emerged. Local grievances are rapidly transforming into mass movements, and scholars are now describing this speed as digital contagion. While these uprisings are rooted in deep-seated economic hardship and widening inequality, it is the fundamental design of algorithms that is turning isolated anger into regional conflagrations.
How Algorithms Ignite the Fire
The crucial question is how these digital networks act as accelerants, transforming sparks of anger into widespread infernos. The process relies on three interlocking dynamics that accelerate mobilization:
Complex Contagion: Traditional protest required slow organization, but algorithms facilitate complex contagion. Individuals often require multiple exposures from different contacts before they decide to act. In South Asia, successive WhatsApp forwards about trials or repeated posts ridiculing corruption chipped away at hesitation until the collective momentum became irresistible.
Algorithmic Amplification: This is where the core engine of unrest lies. Algorithms are designed by platforms to reward posts that generate engagement. Research indicates that anger-laden content is six times more likely to be shared than neutral material. Videos of police brutality or the lavish lifestyles of political elites spread quickly, while neutral reports struggle for visibility. This highly engaging, anger-driven content dominates feeds, and algorithms compress it into short windows, creating an urgent fear of missing out.
Network Bridges: Algorithms enable narratives to cross borders through bridge ties. Diaspora communities (such as Pakistani communities in Europe) or student unions and YouTube influencers act as connectors, ensuring that strategies and narratives leap from one national context to another, producing regional resonance.
Who Controls the Code and Why? (Profit vs. Power)
This regional crisis forces us to confront the question of control and motivation. The algorithms reshaping fragile democracies are designed by platforms headquartered in Silicon Valley and other global tech hubs.
The primary motivation behind their design is clear: these algorithms are built to maximize engagement, not to manage political fallout. This is fundamentally an economic incentive—the corporate drive to keep users on platforms for longer. However, the unintended consequence of this profit-driven design is profound political instability.
While governments have attempted to exercise control (e.g., Nepal severing access to six major platforms or Pakistan using internet shutdowns to suppress dissent), the core tools of mobilization remain coded into corporate algorithms that reward outrage.
Conclusion
It is essential to recognize that algorithms are merely the accelerant; the hidden fuel of these uprisings remains deep-seated economic vulnerability. Algorithms simply amplify this visible disparity and sense of relative deprivation, convincing people that their limited prospects are unfair compared to the privileges of the political elites.
The selfish and irresponsible choices of profit-driven tech firms have turned their platforms into instruments of social instability. By designing algorithms that prioritize engagement above all else, these companies have knowingly built outrage machines that profit from societal discord. The algorithms' reward system, which champions anger-laden and divisive content, is not an unforeseen consequence—it is the direct result of a business model that values user clicks and ad revenue over the well-being of entire nations.
In conclusion, until societies address the dual pressures of economic hardship and the reckless behavior of tech firms, the potential for the next viral uprising is only a click away. This demands new thinking on corporate responsibility and governance in the digital age, holding these companies accountable for the instability they help create.
-End-
Reference : When Algorithms Ignite Uprisings: The Science Behind South Asia’s Viral Movements by thesciencematters.org
၂၀၂၅ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်
◾️စမ်းသပ်မှုအောင်မြင်ခြင်း
🔺သမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး၊ အလိုအလျောက်မောင်းနှင်နိုင်သော Poseidon တော်ပီဒိုကို အောင်မြင်စွာ စမ်းသပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
🔺စမ်းသပ်မှုတွင် ရေငုပ်သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်ခြင်းနှင့် ၎င်း၏ နျူကလီးယားစွမ်းအင်ယူနစ်ကို အသက်သွင်း ခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပါဝင်ခဲ့သည်။
◾️လက်နက်၏ စွမ်းဆောင်ရည်များ
🔺Poseidon သည် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများကို ပျက်စီးစေနိုင်သော ကြီးမားသည့် ရေဒီယိုသတ္တိကြွ သမုဒ္ဒရာ လှိုင်းလုံးကြီးများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
🔺ခန့်မှန်းခြေ ပစ်ခတ်နိုင်သည့်အကွာအဝေး: ၁၀,၀၀၀ ကီလိုမီတာ (၆,၂၀၀ မိုင်)၊ အမြန်နှုန်း တစ်နာရီလျှင် ၁၈၅ ကီလိုမီတာ
🔺ကြားဖြတ်တားဆီးရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ဆိုသည်။
🔺အရှည် မီတာ ၂၀၊ အချင်း ၁.၈ မီတာ နှင့် အလေးချိန် တန် ၁၀၀ ရှိသည်။
🔺အရည်-သတ္တုဖြင့် အအေးပေးထားသော ဓာတ်ပေါင်းဖိုဖြင့် စွမ်းအင်ပေးထားသည့် ၂-မီဂါတန် အလေးချိန်ရှိ ထိပ်ဖူးကို သယ်ဆောင်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။
◾️မဟာဗျူဟာမြောက် အခြေအနေ
နျူကလီးယား အင်အားပြသမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း
🔺ယင်းသည် မကြာသေးမီက Burevestnik နျူကလီးယား ခရုစ်ဒုံးကျည် (အောက်တိုဘာ ၂၁) နှင့် နျူကလီးယား ပစ်လွှတ်မှု လေ့ကျင့်ခန်းများ (အောက်တိုဘာ ၂၂) ပြုလုပ်ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
🔺ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဖိအားပေးမှုများရှိနေသော်လည်း ရုရှားသည် အဓိက စစ်အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း ပူတင်က ပြသလိုပုံရသည်။
◾️ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု
🔺Poseidon ကို ရုရှား၊ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့အကြား နျူကလီးယားလက်နက်များ ခေတ်မီအောင် ပြုလုပ်နေသည့် လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။
🔺နေတိုး (NATO) က ယင်းကို Kanyon ဟု အမည်ပေးထားသည်။
🔺ယင်း၏ စွမ်းအားသည် Sarmat (SS-X-29/Satan II) တိုက်ချင်းပစ် ဒုံးကျည်ထက် သာလွန်ကြောင်း ပူတင်က အခိုင်အမာ ပြောကြားသည်။
◾️နိုင်ငံရေးနှင့် သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ
▪️အမေရိကန်နှင့် နေတိုးကို တုံ့ပြန်ခြင်း
🔺ပူတင်က ယင်းကို အောက်ပါတို့ကို ကိုးကား၍ တုံ့ပြန်မှုပြောဆိုသည်။
🔺၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ၁၉၇၂ ခုနှစ် ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစာချုပ် (Anti-Ballistic Missile Treaty) မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်း။
🔺နေတိုး (NATO)က အရှေ့ဘက်သို့ ချဲ့ထွင်လာခြင်း။
◾️ထရမ့် (Trump) ၏ တုံ့ပြန်မှု
🔺အမေရိကန် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်က ရုရှားကို "စက္ကူကျား" ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း မော်စကိုသည် နျူကလီးယား ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေသည်ကို ဝန်ခံခဲ့သည်။
🔺နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှုအသစ်များ ပြုလုပ်မည့်အစား ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ပူတင်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
Ref: Reuters သတင်းကိုအခြေခံသည်။
ဘူဆန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အောက်တိုဘာ ၃၀ (ဆင်ဟွာ) -- တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့်အတူ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးအတွက် ခိုင်မာသော အခြေခံ အုတ်မြစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံလုံး၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ကောင်းမွန်သော ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ရပ် ဖန်တီးရန် ဆက်လက်လုပ်ဆောင် သွားရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။
ထရမ့်နှင့် တွေ့ဆုံမှုတွင် ရှီက ၎င်းတို့နှစ်ဦး၏ ပူးတွဲလမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး သည် ယေဘုယျအားဖြင့် တည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
"တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ဟာ မိတ်ဖက်တွေ၊ မိတ်ဆွေတွေဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ဒါဟာ သမိုင်းက ကျွန်တော်တို့ကို သင်ကြားပေးခဲ့တာဖြစ်ပြီး လက်တွေ့မှာလည်း လိုအပ်နေတဲ့အရာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။
မတူညီသော နိုင်ငံအခြေအနေများကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံး အမြဲတမ်း သဘောထားချင်း တိုက် ဆိုင်ကြသည်တော့ မဟုတ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း စီးပွားရေး အင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံကြား တစ်ခါ တစ်ရံ ပွတ်တိုက်မှုများ ရှိနေခြင်း မှာလည်း ပုံမှန်ပင်ဖြစ်ကြောင်း ရှီကထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ သည်၊
"အဆွေတော်နဲ့ ကျွန်တော်ဟာ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးကို တက်မကိုင်ထားသူတွေဖြစ် ပါတယ်" ဟု ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။ "လေပြင်းလှိုင်းတံပိုးတွေနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေရင်ဆိုင်ရတဲ့ အခါမှာ၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်မှာ ဆက်ရှိနေရမယ်၊ ရှုပ်ထွေးတဲ့ မြင်ကွင်းကို ဖြတ်ကျော်မောင်းနှင်ရမယ်၊ ပြီးတော့ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးဆိုတဲ့ ဧရာမသင်္ဘောကြီး အသေအချာ ရှေ့ဆက်ခိုင်မာစွာရွက်လွှင့်နိုင်ရ ပါမယ်”ဟုရှီကပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် ကောင်းမွန်သော အရှိန်အဟုန် ရှိနေကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ယခုနှစ် ပထမ သုံးလပတ်အတွင်း တရုတ်၏ စီးပွားရေးသည် ၅.၂ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ အခြားနိုင်ငံများနှင့် ကုန်စည် တင်သွင်းမှု၊ တင်ပို့မှု ကုန်သွယ်ရေးမှာ ၄ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ကြောင်းလည်း ထပ် လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပ အခက်အခဲများ ရှိနေသည့်ကြားမှ ဤသည်မှာ လွယ်ကူသော အောင်မြင်မှု မဟုတ်ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့ပြီး၊ တရုတ်စီးပွားရေးသည် ကြီးမား၊ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး အလားအလာကောင်းသော ကျယ်ပြန့် သည့် သမုဒ္ဒရာကြီးတစ်ခုနှင့် တူကြောင်းထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
"ကျွန်တော်တို့မှာ ဘယ်လိုအန္တရာယ်နဲ့ စိန်ခေါ်မှုမျိုးကိုမဆို ဖြတ်ကျော်မောင်းနှင်နိုင်မယ့် ယုံကြည်မှုနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည် ရှိပါတယ်" ဟု ရှီက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အကြိမ် (၂၀) မြောက် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ၏ စတုတ္ထအကြိမ် မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးတွင် လာမည့် ငါးနှစ်အတွင်း စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အစီအစဉ်အတွက် အကြံပြုချက်များကို ဆွေးနွေး ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း ရှီက ပြောကြား ခဲ့သည်။
"လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် ၇ ခုကျော်အတွင်းမှာ၊ ဒီပုံစံဒီဇိုင်းတစ်ခုတည်းကိုပဲ လက်တွေ့အကောင် အထည်ပေါ်လာဖို့ မျိုးဆက်တစ်ဆက်ပြီးတစ်ဆက် ကျွန်တော်တို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဘယ်သူ့ကိုမှ စိန်ခေါ်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် အစားထိုးဖို့ ကျွန်တော်တို့မှာ ရည်ရွယ်ချက်မရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဓိကအာရုံစိုက်မှုဟာ အမြဲတမ်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အရေးကိစ္စတွေကို ကောင်းမွန်စွာ စီမံခန့်ခွဲဖို့၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တိုးတက်အောင်လုပ်ဖို့၊ ပြီးတော့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အခွင့်အလမ်းတွေကို မျှဝေဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု သူက ထပ် လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ယင်းကို တရုတ်နိုင်ငံ၏ အောင်မြင်မှုအတွက် အရေးကြီးသော လျှို့ဝှက်ချက်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေမည်ဖြစ်ပြီး၊ တံခါးဖွင့်မှုကို ချဲ့ထွင်မည်ဖြစ်ကာ၊ သင့်လျော်သော စီးပွားရေး ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်မှု ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရင်း အရည် အသွေးမြင့်မားသော စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင် လူသားအားလုံးအတွက် ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ဘုံကြွယ်ဝမှုကို မြှင့် တင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီကပြောကြားခဲ့သည်။ ဤအချက် သည် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နယ်ပယ်ကိုလည်း ချဲ့ထွင်ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
နှစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့များသည် အရေးကြီးသော စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအပေါ် အတွင်းကျကျ အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြပြီး၊ ပြဿနာအမျိုးမျိုးကို ဖြေရှင်းရန် သဘော တူညီ ချက် ရရှိခဲ့ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့အား နောက်ဆက်တွဲ ခြေလှမ်းများကို အမြန်ဆုံး ရေးဆွဲ အပြီးသတ်ရန်နှင့်၊ ခိုင်မာသော အကောင် အထည်ဖော်မှုများမှတစ်ဆင့် နှစ်နိုင်ငံအပြင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကိုပါ ယုံကြည်မှု တိုးစေရန်အတွက် ဘုံနားလည် မှုများကို ထိရောက်စွာ ဆုပ်ကိုင် အသေအချာအကောင်အထည်ဖော်စေရေးကိုလည်း သူက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
တရုတ်-အမေရိကန် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံရေးသည် မကြာသေးမီက အနိမ့်အမြင့် အတက် အကျများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး၊ ဤအချက်က နှစ်ဖက်စလုံးအား ထိုးထွင်းသိမြင်မှု အချို့ကိုပေးခဲ့ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
စီးပွားရေး ဆက်ဆံရေးသည် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအတွက် အခက်အခဲ သို့မဟုတ် ပွတ်တိုက်မှု အချက် ဖြစ်မည့်အစား၊ ကျောက်ဆူးနှင့် တွန်းအားအဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေသင့်သည်ဟု ရှီက ပြောကြား ခဲ့သည်။
နှစ်ဖက်စလုံးသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စဉ်းစားသင့်ပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ ရေရှည်အကျိုးကျေးဇူးကို အသိအမှတ်ပြုသင့်ကြောင်း၊ အပြန်အလှန် လက်တုံ့ပြန်ခြင်းတည်းဟူသော သံသရာလည်မှုထဲသို့ မကျ ရောက်စေရမည်ဖြစ်ကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့အား တန်းတူညီမျှမှု၊ အပြန် အလှန် လေးစားမှုနှင့် အပြန်အလှန် အကျိုးရှိမှု စိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဆွေးနွေးမှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန်၊ ပြဿနာများ စာရင်းကို ဆက်တိုက်တိုစေပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု စာရင်းကို ရှည်စေရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခြင်းထက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခြင်းက ပိုကောင်းကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နှင့် အမေရိကန်သည် အပြန်အလှန် နားလည်မှု မြှင့်တင်ရန်အတွက် လမ်းကြောင်းအမျိုးမျိုး၊ အဆင့် အမျိုးမျိုးမှတစ်ဆင့် ဆက်သွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားသင့်ကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
တရားမဝင် ဝင်ရောက်မှုနှင့် ဆက်သွယ်ရေး လိမ်လည်မှုများ တိုက်ဖျက်ရေး၊ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး၊ ဉာဏ်ရည်တု (AI) နှင့် ကူးစက်ရောဂါများ တုံ့ပြန်ရေးတို့တွင် နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန် အလား အလာကောင်းများ ရှိကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
သက်ဆိုင်ရာ ဌာနများသည် ဆွေးနွေးမှုနှင့် အမြင်ချင်းဖလှယ်မှုများကို အားကောင်းစေပြီး အပြန်အလှန် အကျိုး ရှိသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် နှစ်နိုင်ငံသည် ဒေသ ဆိုင်ရာနှင့် နိုင်ငံတကာ စင်မြင့်များတွင်လည်း အပြုသဘောဆောင်သော အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှုများတွင် ပါဝင် သင့်ကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
"ယနေ့ကမ္ဘာကြီးဟာ ခက်ခဲတဲ့ ပြဿနာများစွာနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ဟာ နိုင်ငံကြီးများအနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တာဝန်ကို ပူးတွဲ ထမ်းဆောင်နိုင်ပြီး၊ ကျွန်တော်တို့ နှစ်နိုင်ငံနဲ့ ကမ္ဘာ ကြီးတစ်ခုလုံးရဲ့ အကျိုးအတွက် ကြီးမားပြီး ခိုင်မာတဲ့ အရာတွေကို ပိုမိုပြီးမြောက်အောင် အတူတကွ လုပ်ဆောင် နိုင်ပါတယ်" ဟု သူက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် APEC အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် လာမည့်နှစ်တွင် G20 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှီက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး စီမံအုပ်ချုပ်မှုကို တိုးတက် စေရန်အတွက် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး နှစ်ခုစလုံး အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေရေးတွင် နှစ်ဖက်စလုံးက အပြန်အလှန် ပံ့ပိုးကူညီနိုင်ကြောင်း သူက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ရှီနှင့် တွေ့ဆုံရခြင်းသည် အလွန်ဂုဏ်ယူဖွယ်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုရင်း ထရမ့်က တရုတ်နိုင်ငံသည် ကြီးမြတ် သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး သမ္မတရှီသည် လူအများလေးစားရသော ကြီးမြတ်သည့် ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်ကာ ရှီနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ မိတ်ဆွေကောင်းများ ဖြစ်ခဲ့ပြီး အမြဲတမ်း အဆင်ပြေခဲ့ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။
အမေရိကန်နှင့် တရုတ်သည် အမြဲတမ်း အံ့သြဖွယ်ကောင်းသော ဆက်ဆံရေး ရှိခဲ့ပြီး၊ ယင်းသည် ပို၍ပင် ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နှင့် အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ပိုမို ကောင်းမွန်သော အနာဂတ်အတွက် မျှော်လင့်ချက်ကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အကြီးမားဆုံး မိတ်ဖက်ဖြစ်ပြီး၊ ပူးတွဲကြိုးပမ်းမှုများဖြင့် နှစ်နိုင်ငံ သည် ကမ္ဘာကြီးအတွက် ကြီးမားသော အရာများစွာကို လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင် ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၆ APEC စီးပွားရေး ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက လာမည့်နှစ်တွင် G20 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို လက်ခံ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ဤအရေးကြီးသော ပွဲများတွင် နှစ်ဖက်စလုံး အောင်မြင်မှု အဖြာဖြာ ရရှိစေရန် ဆုမွန်ကောင်းတောင်းခဲ့သည်။
သမ္မတနှစ်ဦးသည် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် အခြားကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင် ရန်နှင့် ပြည်သူအချင်းချင်း ဖလှယ်မှုများ ပိုမိုအားပေးရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။
သူတို့သည် ပုံမှန် အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှုများ ထိန်းသိမ်းရန်ကိုလည်း သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ ထရမ့်က လာမည့်နှစ်အစောပိုင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်ရန် မျှော်လင့်နေပြီး၊ သမ္မတရှီအား အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုသို့ လာရောက်ရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။■
၂၉ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅
ခေတ်သမိုင်းကို ဒုန်းဆိုင်းမည့်သူများ ရွေးကောက်ပွဲ အသိပညာပေးဇာတ်လမ်း၊ ဧရာဝတီမြစ်ကူး ရတနာသိင်္ခတံတားကို အကြမ်းဖက်သမားများက မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့မှု၊ အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်တို့နှင့်ပတ်သက်၍ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ရာ ပြောကြားချက်အပြည့်အစုံရုပ်သံကိုဖော်ပြပေးပါတယ်။
အောက်တိုဘာ ၁၉ (ရိုက်တာ) - ဒါကာလေဆိပ်ရှိ သွင်းကုန်သိုလှောင်ရုံစုတွင် ကြီးမားသော မီးလောင်မှု တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အဓိက အထည်ချုပ်တင်ပို့ရောင်းချသူများ ပိုင်ဆိုင်သော ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ကုန်ကြမ်း ပစ္စည်းများ ကြီးမားစွာပျက်စီးခဲ့ပြီး ဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ကုန်သွယ်မှုအပေါ်ထိခိုက်မှုများမှာ ဒေါ်လာ သန်းပေါင်း များစွာအထိရှိနိုင်ကြောင်း အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းအကြီးအကဲများက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
မီးလောင်မှုသည် စနေနေ့ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် လေဆိပ်၏ ကုန်ရွာ (cargo village) ရှိ သွင်းကုန်ဌာနတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လေယာဉ်ခရီးစဉ်များကို ယာယီရပ်ဆိုင်းထားခဲ့ရသည်။ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် မီးသတ် သမားများနှင့် လေဆိပ်အရာရှိများက ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကို စစ်ဆေးနေစဉ်၊ မီးလောင်ကျွမ်းထားသော အဆောက်အအုံ အပျက်အစီးများကြားမှ မီးခိုးများ ဆက်လက်ထွက်နေဆဲဖြစ်သည်။ မီးလောင်မှုကြောင့် သွင်းကုန်ကုန်ကြမ်းများ၊ တင်ပို့ရန်အသင့် အထည်အလိပ်များနှင့် ကုန်ပစ္စည်းနမူနာများ သိုလှောင်ထား သည့် နေရာများ လောင်ကျွမ်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အားလုံးသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ ဒေါ်လာ ၄၇ ဘီလီယံ တန်ဖိုးရှိ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းအတွက် မရှိမဖြစ် အရာများ ဖြစ်သည်။
"ဒီဖြစ်ရပ်က နိုင်ငံရဲ့ ပို့ကုန် ကုန်သွယ်ရေးကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်၊ အထူးသဖြင့် အထည် ချုပ်ကဏ္ဍကိုဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အထည်ချုပ် ထုတ်လုပ်သူများနှင့် တင်ပို့ရောင်းချသူ များအသင်း (BGMEA) ၏ အကြီးတန်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အီနာမူလ် ဟတ်ခန်က ပြောကြားခဲ့သည်။
"တန်ဖိုးကြီး ကုန်ပစ္စည်းတွေနဲ့ အရေးပေါ် လေကြောင်း တင်ပို့ရမယ့် ပစ္စည်းတွေ ပျက်စီးသွားခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီ ထဲမှာ တင်ပို့ဖို့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အထည်တွေ၊ ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် ကုန်ကြမ်းတွေနဲ့ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ ကုန်ပစ္စည်း နမူနာတွေ ပါဝင်ပါတယ်"ဟုသူကပြောသည်။
ကုန်ပစ္စည်းနမူနာများ ဆုံးရှုံးခြင်းသည် အနာဂတ် စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း သူက သတိ ပေးခဲ့သည်။ "ဒီနမူနာတွေက ဝယ်လက်အသစ်တွေ ရရှိဖို့နဲ့ အော်ဒါတွေ တိုးချဲ့ရရှိဖို့အတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရတာဟာ ကျွန်တော်တို့ အသင်းသားတွေ အနာဂတ် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေကို လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးရနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါပဲ" ဟု သူက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
လေဆိပ်ကုန်ရွာသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ အလုပ်အများဆုံး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက် (logistics hub) တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နေ့စဉ် ခြောက်သွေ့ကုန် (dry cargo) မက်ထရစ်တန် ၆၀၀ ကျော်ကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည်။ ဤပမာဏသည် အလုပ်အများဆုံး ရာသီဖြစ်သော အောက်တိုဘာမှ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းတွင် နှစ်ဆအထိ တိုးလာလေ့ရှိသည်။
"နေ့စဉ် စက်ရုံ ၂၀၀ ကနေ ၂၅၀ လောက်က သူတို့ရဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို လေကြောင်းကနေ ပို့ကြတယ်" ဟု ခန် က ပြောသည်။ "ဒီလို ပမာဏနဲ့ ကြည့်ရင် ငွေကြေးဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုက သိသာထင်ရှားပါတယ်"
မီးလောင်မှု၏ အကြောင်းရင်းကိုမူ မသိရှိရသေးဘဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။
ဤဖြစ်ရပ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း သတင်းများတွင်ပါရှိသည့် တတိယမြောက် ကြီးမားသော မီးလောင်မှု ဖြစ်သည်။ အင်္ဂါနေ့က ဒါကာမြို့ရှိ အထည်ချုပ်စက်ရုံတစ်ခုနှင့် ယင်းနှင့်ကပ်လျက် ဓာတုပစ္စည်း သိုလှောင်ရုံတစ်ခုတွင် မီးလောင်မှုကြောင့် လူ အနည်းဆုံး ၁၆ ဦး သေဆုံးပြီး အခြားသူများ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ကြာသပတေးနေ့တွင်လည်း ဆစ်တကောင်းမြို့ရှိ ပို့ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးဇုန် (export processing zone) တစ်ခုတွင် ခုနစ်ထပ်မြင့် အထည်ချုပ်စက်ရုံ အဆောက်အအုံတစ်လုံး မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့သည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် တရုတ်နိုင်ငံပြီးလျှင် ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး အဝတ်အထည်တင်ပို့သည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ Walmart၊ H&M နှင့် Gap ကဲ့သို့သော အဓိက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်လီရောင်းချသူများသို့ ကုန်ပစ္စည်းများ တင်သွင်းနေသည့် ဤကဏ္ဍသည် အလုပ်သမား ၄ သန်းခန့်ကို အလုပ်အကိုင် ပေးထားပြီး တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၄၀ ခန့် ရှာဖွေပေးလျက်ရှိရာ ယင်းသည် နိုင်ငံဂျီဒီပီ (GDP)
၏ ဆယ်ပုံတစ်ပုံကျော်နှင့် ညီမျှသည်။
ပို့ကုန်ရာသီ အထွတ်အထိပ်ကာလအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဤမီးလောင်မှုသည် ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ မှုများကို နှောင့်နှေးစေပြီး နိုင်ငံတကာ ကုန်ပစ္စည်းပေးပို့ရမည့် နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရက်များ အချိန်မီ စေရေးတွင် ထပ်လောင်း စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်စေနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။
၁၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံ ကမ်းလွန်လုပ်ကွက်အသစ် အောင်သိင်္ခစီမံကိန်းမှ ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စတင်ထုတ်ယူနိုင်ရေးအတွက် စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ PTTEP International Limited တို့ အကျိူးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်လို့ သိရပါ တယ်။
စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးကိုကိုလွင်သည် အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်က ထိုင်းနိုင်ငံ PTTEP International Limited ၏ အမှုဆောင်အရာချုပ်ဖြစ်သူ Mr. Montri Rawanchaikul နှင့်အဖွဲ့ကို နေပြည်တော်ရှိ ဝန်ကြီးဌာနတွင်တွေ့ဆုံစဉ် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အဆိုပါကိစ္စ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စတင်ထုတ်ယူနိုင်ရေး ကြိုးစားဆောင်ရွက်ဖို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ပြီး စာချုပ်များ အမြန်ဆုံးချုပ်ဆိုနိုင်ရေးအတွက် လည်း ဝန်ကြီးဌာနမှ လိုအပ်သည်များကို ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိတယ်လို့လည်း ဆက်လက် ပြောကြားတယ်လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အဆိုပါကမ်းလွန် အောင်သိင်္ခစီမံကိန်းသည် ပြည်တွင်း လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်မှုတွင် အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ် ဆောင်ရွက်နေသည့် စီမံကိန်းအသစ်ဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
PTTEP အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်က အထွက် နှုန်းကျဆင်းနေသော ကမ်းလွန်စီမံကိန်းများဖြစ်သည့် ရတနာနှင့် ဇောတိကစီမံကိန်းများမှ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး တွင်းအသစ်များ တူးဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည့်အခြေအနေကို တင်ပြခဲ့ရာ ဇောတိက စီမံကိန်းတွင် တူးဖော်နေသည့် တွင်းအသစ်များမှ သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ ၂၀၂၆ ခုနှစ် နှစ်ဆန်း ပိုင်းတွင် စတင်ထုတ်လုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ဖို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်းလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ချက် မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက အာမခံ ချက်ကောင်းမွန်သည့် ကမ်းလွန်စီမံကိန်းအသစ်များတွင်လည်း ရင်းနှီးမြှပ်နှံနိုင်ရန် အခွင့်အလမ်းများ ရှိကြောင်းနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကံပေါက်ဒေသမှ တစ်ဆင့် ပြည်တွင်းနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ LNG တင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် လာ ရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်လည်း PTTEP ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။
#ymg/knl
၅ အောက်တိုဘာ၊၂၀၂၅ (နေပြည်တော်)-
▪️၂၀၂၇ ခုနှစ်တွင် ရွှေကမ်းလွန်စီမံကိန်း သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ တိုးတက်ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ရာ ရန်ကုန်ဧရိယာဒေသရှိ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကို ပို့လွှတ် ဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်ရန် မကွေး-ရွှေတောင် ၁၄လက်မပိုက်လိုင်းအား ၂၀ လက်မ ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို အချိန်ကိုက်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်တယ်လို့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနမှသိရှိရပါတယ်။
▪️စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးကိုကိုလွင်သည် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မြန်မာ့ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း၏ တီတွတ်ပိုက်လိုင်းအခြေစိုက်စခန်းအား အောက်တို ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် သွားရောက်ကြည့်ရှုစစ်ဆေးခဲ့ရာတွင် ယင်းကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
▪️ထို့အပြင်၂၀၂၇-၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ကမ်းလွန်စီမံကိန်းများမှ တိုးတက်ထွက်ရှိ လာမည့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ များပို့လွှတ်ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရန်အတွက် ပိုက်လိုင်းအဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် ပိုက်လိုင်း အသစ်သွယ်တန်း ခြင်းလုပ်ငန်းများကိုလည်း အစီအမံချမှတ်၍ အချိန်ကိုက် ဆောင်ရွက် သွားကြ ရန်လည်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက တာဝန်ရှိသူတွေကို မှာကြားခဲ့ပါတယ်။
▪️သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ များ ပို့လွှတ်ဖြန့်ဖြူးရာတွင် ပိုက်လိုင်းများ၏ ကြံ့ခိုင်မှုအားနည်း၍ လေလွင့် ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အပြင် Metering System ဖြင့် စနစ်တကျ ဖြန့်ဖြူးနိုင်မှု အားနည်းသည့် အတွက်လည်း လေလွင့်ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေတယ်လို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပွင့်လင်းစွာ ထောက်ပြပြောဆိုပါတယ်။
▪️ပြည်တွင်းတွင် သုံးစွဲလျက်ရှိသည့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ၏ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍတွင် အဓိကဖြန့်ဖြူးပေးလျက်ရှိနေပြီး လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍ အသုံးပြု လျက်ရှိသည့် စက်ကိရိယာများ၏ စွမ်းဆောင် ရည်နိမ့်ကျမှုကြောင့် လေ့လွင့်ဆုံးရှုံး မှုများစွာ ဖြစ် ပေါ်လျက်ရှိတယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။
▪️သဘာဝဓာတ်ငွေ့များလေလွင့်ဆုံးရှုံးမှုမရှိပါက ယခုလျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ပိုမိုတိုးတက် ထုတ်လုပ်နိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောပါ တယ်။
▪️မကွေး-ရွှေတောင် ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းအပြင် ဇောတိကကမ်းလွန်စီမံကိန်းမှ ပြည်တွင်း သို့ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ ပို့လွှတ် ဖြန့်ဖြူးရာတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိသည့် ကံပေါက်-မြိုင်ကလေးး-ရန်ကုန် ၂၀ လက်မ ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်မယ် လို့သိရပါတယ်။
▪️ထို့အပြင်ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပိုက်လိုင်းများ အစားထိုးလဲလှယ်ခြင်း၊ ပိုက်လိုင်း အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းလုပ်ငန်းများ စတင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ ထိန်း/ဖြန့် စခန်း များမှ စက်ရုံတစ်ခုချင်းစီသို့ Metering စနစ်အသုံးပြု၍ ဖြန့်ဖြူးခြင်း များဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ လည်း စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
#ymg/knl
၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
နယူးယောက်ပြည်နယ်၊ ဝက်စ်ဘူရီမြို့ရှိ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံတစ်ခုတွင် သံလိုက်စက် ကွင်းပဲ့တင်သံ ရုပ်ပုံဖော်စက် (MRI) ထဲသို့ ဆွဲငင်ခံရပြီးနောက် လောင်းအိုင်လန်မှ အသက် ၆၁ နှစ်အရွယ် ကိတ် မက်အဲလိစ်တာ သေဆုံးသွားကြောင်း အာဏာပိုင်များက အတည်ပြုခဲ့သည်။
အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်သည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က Nassau Open MRI တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မက်အဲလိစ်တာသည် သူ၏ဇနီးဖြစ်သူ Adrienne Jones-McAllister ဒူးကို စကင်ဖတ်ရန်အတွက် လိုက်ပါလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဇနီးဖြစ်သူAdrienne ၏ ပြောကြားချက်အရ သူမ၏ခင်ပွန်းသည် စကင်ဖတ်သည့် စားပွဲမှ သူမ မတ်တပ်ထရပ်နိုင်ဖို့ ကူညီရန်အတွက် MRI အခန်းထဲသို့ ဝင်ရောက်သွားစဉ် အားပြင်းသော သံလိုက်စက်ကွင်းတစ်ခုက စတင်အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
"သူ့ကိုယ်လုံးက ပျော့ခွေသွားတယ်" ဟု News 12 Long Island သို့ သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။ "ကျွန်မ လက်ထဲမှာ သူ ပျော့ခွေသွားတာ အခုထိ ကျွန်မ ဦးနှောက်ထဲမှာ စွဲနေတုန်းပဲ" ဟု ဆိုသည်။
Adrienne နှင့် တာဝန်ကျ MRI နည်းပညာရှင်တို့က မက်အဲလိစ်တာကို စက်မှ ဆွဲထုတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
မက်အဲလိစ်တာသည် လေးလံသော သော့နှင့် သံကြိုးကြီးကို ဝတ်ဆင်ထားခဲ့ပြီး ယင်းသံကြိုးကြောင့် အားပြင်းသော MRI သံလိုက်စက်က သူ့အား စက်ထဲသို့ ဆွဲသွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေကြောင့် သူ့ကို ဆေးရုံသို့ အလျင်အမြန် ပို့ဆောင်ခဲ့သော် လည်း နောက်တစ်နေ့တွင် ဒဏ်ရာများဖြင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။
Adrienne က သူမ၏ခင်ပွန်းသည် ကိုယ်အလေးချိန် လေ့ကျင့်ခန်းများအတွက် အလေးချိန် ပေါင် ၂၀ ရှိသော သံကြိုးကို ပုံမှန်ဝတ်ဆင်လေ့ရှိပြီး ယင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံသို့လည်း ယခင်က ရောက်ဖူးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
"အဲ့ဒီလူ (နည်းပညာရှင်) က အဲ့ဒီသံကြိုးကို ပထမဆုံးအကြိမ် မြင်တာမဟုတ်ဘူး။ သူတို့ အရင်ကလည်း အဲ့ဒီအကြောင်း ပြောဖူးတယ်" ဟု သူမက ဆိုသည်။
Nassau ကောင်တီရဲဌာန၏ လူသတ်မှု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအချိန်အထိ မည်သည့် စွဲချက်မှ မတင်ရသေးပေ။
အဆိုပါ ကြေကွဲဖွယ်ရာ ဖြစ်ရပ်အပြီးတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရှင်များက MRI ဘေးကင်းရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၏ အရေးကြီးပုံကို ပြောကြားခဲ့ကြသည်။
North Shore တက္ကသိုလ်ဆေးရုံမှ ဆရာဝန် Payal Sud က "အန္တရာယ်တွေက အလွန်ကြီးမားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘေးကင်းရေး ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ အားလုံးကို ဘာကြောင့် လုပ်ထားရတာ လဲဆိုတာကိုလည်း ထောက်ပြနေပါတယ်" ဟု CBS New York သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
MRI စက်၏ ပြင်းထန်သော သံလိုက်စက်ကွင်းကြောင့် လူနာများအား MRI စကင်မဖတ်မီ လက်ဝတ်ရတနာများ၊ ခါးပတ်များ၊ အချို့အဝတ်အစားများ အပါအဝင် သတ္တုပစ္စည်းများ အားလုံးကို ဖယ်ရှားရန် လိုအပ်သည်။
"အဲဒါက သံလိုက်စက်ကွင်းရဲ့ အလယ်ဗဟိုကို ဝင်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ တော်ပီဒိုလိုမျိုးနှင့်တူသွားလိမ့်မယ်" ဟု ဆေးရုံ၏ ပုံရိပ်ဖော်ဝန်ဆောင်မှုဌာန ဒါရိုက်တာ Charles Winterfeldt က CBS New York သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
Source:hindustantimes.com
၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
ဆော်ဒီအာရေဗျ တော်ဝင်မင်းသားတစ်ပါးဖြစ်သူ မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလစ် အလ်-ဆော့ဒ် (Prince Al-Waleed bin Khalid Al-Saud) သည် လန်ဒန်တွင် ၂၀၀၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော ကြောက်မက်ဖွယ် ကားမတော်တဆမှုတစ်ခုကြောင့် ၁၅ နှစ်သားအရွယ်ကတည်းက သတိမေ့မြောခဲ့ရာ ဆယ်စုနှစ် နှစ်စုကျော်အကြာ ယခုအခါ အသက် ၃၆ နှစ်တွင် ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သည်။
ထိုဆိုးရွားသည့် မတော်တဆမှုတွင် မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် ဦးနှောက်သွေးကြောပေါက်ကာ ကိုယ်တွင်းသွေးယိုစီးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ "အိပ်ပျော်နေသော မင်းသား" ဟု လူသိများသော ၎င်းအား ဆေးရုံတွင် အသက်ရှူစက်ဖြင့် ထိန်းထားခဲ့သော်လည်း သတိအပြည့်အဝ ပြန်လည်မရရှိခဲ့ပေ။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် မင်းသား ခါလက်ဒ် ဘင် တာလာ အလ် ဆော့ဒ် (Prince Khaled bin Talal Al Saud) ၏ အကြီးဆုံးသားဖြစ်ပြီး ဖခင်ဖြစ်သူက ယနေ့ X (ယခင် Twitter) တွင် ဝမ်းနည်းဖွယ်ပို့စ်တစ်ခုဖြင့် သားဖြစ်သူ၏ ကွယ်လွန်ခြင်းကို အတည်ပြုခဲ့သည်။
ကုရ်အာန်ကျမ်းလာ စာသားတစ်ခုကို ကိုးကား၍ သူက "အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏ အလိုတော်နှင့် ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ယုံကြည်သောနှလုံးသားများဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ချစ်လှစွာသောသား၊ မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလက်ဒ် ဘင် တာလာ ဘင် အဘ်ဒူလာဇစ် အလ် ဆော့ဒ် သည် ယနေ့ ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်ပါသဖြင့် အလွန်အမင်း အလွန်ပင်ဝမ်းနည်းကြေကွဲစွာကြရပါသည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ် ကောင်းကင်ဘုံသို့ ပို့ ဆောင်ပါစေ" ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် လန်ဒန်ရှိ စစ်ကောလိပ်တွင် ပညာသင်ကြားနေစဉ် ဆိုးရွားပြင်းထန်လှသော ကားမတော်တဆမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ မတော်တဆမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဆော်ဒီအာရေဗျ မြို့တော် ရီယာ့ဒ် (Riyadh) ရှိ King Abdulaziz Medical City ဆေးရုံသို့ တင်ပို့ခဲ့ရပြီး ထိုအချိန်မှစ၍ သတိမေ့မြောနေခဲ့သည်။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်၏ ဖခင်သည် သားဖြစ်သူ တစ်နေ့နေ့တွင် အပြည့်အဝ ပြန်လည် သက်သာလာမည်ဟု မျှော်လင့်ချက်ကို ဘယ်သောအခါမျှ လက်မလွှတ်ခဲ့ပေ။ သူသည် မင်းသားအား ပြုစုစောင့်ရှောက်ရာတွင် ဆက်လက်ပါဝင်ခဲ့ပြီး အသက်ကယ်စက်ဖြုတ်ရန် တောင်းဆိုမှုများကို ပြတ်ပြတ် သားသား ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။
ကွယ်လွန်ကြောင်း ကြေညာပြီးနောက် "အိပ်ပျော်နေသော မင်းသား" (Sleeping Prince) ဟက်ရှ်တက်ဂ် hashtag သည် လူမှုမီဒီယာတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခေတ်စားခဲ့ပြီး ထောင်နှင့်ချီသော လူများက ဝမ်းနည်းကြောင်း သဝဏ်လွှာများ ပေးပို့ခဲ့ကြသည်။
"မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလက်ဒ် ကောင်းရာဘုံဘဝ ရောက်ပါစေ။ သူ့ကိုချစ်ခင်ရသူများအတွက် အနက်ရှိုင်းဆုံး ဝမ်းနည်းကြေကွဲမိပါတယ်" ဟု တစ်ဦးက ရေးသားခဲ့သည်။ "ကမ္ဘာမြေပေါ်က မင်းရဲ့အချိန်တွေဟာ မင်းရဲ့မိသားစုနဲ့ ကမ္ဘာအတွက် ကောင်းချီးမင်္ဂလာပါပဲ" ဟု နောက်တစ်ဦးက ဆိုသည်။ "နူးညံ့သိမ်မွေ့တဲ့ သူရဲ့ဝိညာဉ် ငြိမ်းချမ်းစွာ အနားယူနိုင်ပါစေ" ဟု တတိယတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
မင်းသားအတွက် နာရေးဆုတောင်းပွဲများကို ယနေ့ ရီယာ့ဒ်ရှိ Imam Turki bin Abdullah Mosque တွင် ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်သည်။
Source: nypost.com
၈ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ထံ ပေးပို့သောအမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏
ကုန်သွယ်အခွန် သဝဏ်လွှာကိစ္စဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း ရှင်းလင်းပြောကြားရာ အပြည့်အစုံကိုဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
▪️ကွာလာလမ်ပူ၊ အောက်တိုဘာ ၂၆၊၂၀၂၅ (ဘနာမား) — ဖီဖာဥက္ကဋ္ဌ ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို (Gianni Infantino) သည် အရှေ့တောင်အာရှ ၁၁ နိုင်ငံလုံး ပါဝင်မည့် ဒေသတွင်း ဘောလုံးပြိုင်ပွဲသစ်ဖြစ်သော FIFA ASEAN Cup ဖီဖာ အာဆီယံ ဖလား ဘောလုံး ပြိုင်ပွဲကို ယနေ့ ထုတ်ဖော်ကြေညာခဲ့သည်။
▪️လူဦးရေ သန်း ၇၀၀ ခန့်ရှိသော ဤဒေသအတွင်း ပိုမိုကြီးမားသော အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိစေရန်အတွက် အဆိုပါပြိုင်ပွဲကို ဖီဖာ၏ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ် ပြက္ခဒိန် (FIFA International Match Calendar) ကာလအတွင်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ဒေသတွင်းမှာ အမှန်တကယ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး ကမ္ဘာ့စင်မြင့်ပေါ်မှာ ထွန်းတောက်လာစေဖို့အတွက် ဖီဖာရဲ့ နိုင်ငံတကာ ပွဲစဉ်ပြက္ခဒိန် မူဘောင်အတွင်းမှာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ဒီပြိုင်ပွဲကို ဘောလုံးလောကအတွက် တကယ့်တွန်းအားတစ်ခု ဖြစ်စေဖို့ ကျွန်တော်တို့ စတင်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်"ဟုသူကပြောသည်။
▪️"ဘောလုံးအားကစားက ကမ္ဘာကြီးကို စည်းလုံးစေပါတယ်" ဟု အင်ဖန်တီနိုက ထပ်လောင်းပြော ကြားခဲ့သည်။ "အာဆီယံ ၁၁ နိုင်ငံလုံးနဲ့အတူ ကျွန်တော်တို့ FIFA ASEAN Cup ကို ဖန်တီးနေပါတယ်။ ဒါဟာ ဒေသတွင်းကို စည်းလုံးစေမယ့် ပြိုင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာမှာပါ" ဟု သူက ဆိုသည်။
▪️ဤကြေညာချက်ကို ကွာလာလမ်ပူ ကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာ (KLCC) ၌ ကျင်းပသော ၄၇ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ သီးသန့်တွေ့ဆုံမှုအဖြစ် ဒေသတွင်း ဘောလုံးအားကစား ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ နားလည်မှုစာချွန်လွှာ (MoU) လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် သူက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
▪️အဆိုပါ နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို ဂျီအန်နီ အင်ဖန်တီနို နှင့် အာဆီယံ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဒေါက်တာ ကာအို ကင်မ် ဟိုအန် (Dr Kao Kim Hourn) တို့က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး၊ အာဆီယံ ၂၀၂၅ ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ် ဒါတွတ် စရီ အန်ဝါ အီဘရာဟင် က အသိသက်သေအဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။
▪️ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်(ဖီဖာ) အနေဖြင့် ဤနားလည်မှုစာချွန်လွှာမှတစ်ဆင့် ဒေသတွင်း၌ ယင်း၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အားကောင်းစေရန်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်များကို တိုးချဲ့ရန် သန္နိဋ္ဌာန်ချထားကြောင်း အင်ဖန်တီနိုက ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️"ပထမမဏ္ဍိုင်ကတော့ ကစားပွဲရဲ့ သမာသမတ်ကျမှု (Integrity) ဖြစ်ပါတယ်။"
"ဒုတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပွဲစဉ်တွေအတွက် လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သေချာစေဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။"
"တတိယမဏ္ဍိုင်ကတော့ ပညာရေးပါ — ဘောလုံးအားကစားကနေတစ်ဆင့် သင်ယူမှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဒေသတွင်းက မိန်းကလေး၊ ယောက်ျားလေး၊ အမျိုးသမီးနဲ့ အမျိုးသားအားလုံးအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အားပေးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်"
"အာဆီယံမှာ အခု နိုင်ငံပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံ ရှိနေပါပြီ။ ဒါဟာ အားကစားလောကမှာ မှော်ဆန်တဲ့ နံပါတ်တစ်ခုဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ဘောလုံးအသင်းတစ်သင်းကို ကစားသမား ၁၁ ယောက်နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ ဒါကြောင့် အခုဆို အသင်းတစ်သင်း ရှိနေပြီ။ပွဲတွေကို အနိုင်ယူဖို့ အသင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ကျွန်တော်တို့ ဖီဖာအနေနဲ့ ဒီအဓိကမူတွေပေါ် အခြေခံပြီး အာဆီယံနဲ့ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်" ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။
၇ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံမှ E sports အသင်းဖြစ်တဲ့ YG Yangon Galactic ဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့် E sports World Cup ပြိုင်ပွဲတွင် ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံ ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ရန်ကုန်မြို့သို့ပြန်လည်ရောက်ရှိလာရာ ရန်ကုန်လေဆိပ်၌ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းအပါအဝင် ပြည်သူများက သောင်းသောင်းဖျဖျ ကြိုဆို ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြပါတယ်။
ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၊ ရီယာဒ်မြို့တွင် ဇူလိုင်(၂၅) ရက်နေ့မှ ဩဂုတ်(၃)ရက်နေ့အထိ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့အဆင့် Esports World Cup ပြိုင်ပွဲရဲ့ PUBG Mobile အားကစားနည်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းက ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုဖလား ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပါတယ်။
YG (Yangon Galacticos)အသင်း တွင် အုပ်ချုပ်သူ/နည်းပြ အားကစားသမား စုစုပေါင်း အဖွဲ့ဝင်(၈)ဦး သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
YG (Yangon Galacticos)အသင်းသည် ဩဂုတ် (၇)ရက် နံနက် (၁၁)နာရီ(၃၀)မိနစ်အချိန်က ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်သို့ လေကြောင်းခရီးဖြင့်ပြန်လည်ရောက်ရှိရာ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းနှင့် တာဝန်ရှိသူများ၊ မြန်မာနိုင်ငံ E sports အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူများ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အားကစား အောင်နိုင်ရေး အထောက်အကူပြုအဖွဲ့ဝင်များ၊အားကစားနှင့် ကာယပညာသိပ္ပံ (ရန်ကုန်)မှ ကျောင်းသား/ ကျောင်းသူများနှင့် အားကစားဝါသနာရှင် ပြည်သူများက ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းသည် အိမ်ရှင်ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ထိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဗီယက်နမ်၊ မွန်ဂိုလီးယား၊ နီပေါ၊ ပါကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ တရုတ်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ တူရကီ၊ အီဂျစ်၊ ဘရာဇီး၊ ဥရောပ စသည့် လက်ရွေးစင်(၁၆)နိုင်ငံမှ ထိပ်သီး(၂၄)သင်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်ကစားခဲ့ပါတယ်။
ယင်းပြိုင်ပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းက ပထမ၊ တရုတ် နိုင်ငံက ဒုတိယ၊ မွန်ဂိုလီးယားနိုင်ငံက တတိယရရှိခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။
YG(Yangon Galacticos) သည် E sports World Cup PUBG Mobile ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံရွှေတံဆိပ်ဆု နှင့်အတူ ဆုကြေးငွေ ဒေါ်လာ ၅၅၀,၀၀၀ပါ ဆုချီးမြှင့် ခြင်းခံခဲ့ရသည်။
ပြိုင်ပွဲသို့ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံပေါင်း (၁၀၀)ကျော်ခန့်မှ လက်ရွေးစင်အသင်းပေါင်း (၁၀၀၀)ကျော်ခန့်ရှိပြီး Professional ကစားသမား (၅၀၀၀)ခန့်ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
#ymg/mnn
၂ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄
ရွှေလီ-မူဆယ် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မာရသွန်အပြေးပြိုင်ပွဲကို ၂၀၂၃ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းယူနန်ပြည်နယ် ရွှေလီမြို့မှာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီပြိုင်ပွဲကို မြန်မာနှင့်တရုတ်နှစ်နိုင်ငံမှ အပြေးသမားပေါင်း ၇၀၀၀ကျော်ဟာ အမျိုးအစားလေးမျိုးမှာ ဆင်နွှဲယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
Source CCTV+
၂၀၂၅ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်
◾️စမ်းသပ်မှုအောင်မြင်ခြင်း
🔺သမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး၊ အလိုအလျောက်မောင်းနှင်နိုင်သော Poseidon တော်ပီဒိုကို အောင်မြင်စွာ စမ်းသပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
🔺စမ်းသပ်မှုတွင် ရေငုပ်သင်္ဘောမှ ပစ်လွှတ်ခြင်းနှင့် ၎င်း၏ နျူကလီးယားစွမ်းအင်ယူနစ်ကို အသက်သွင်း ခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပါဝင်ခဲ့သည်။
◾️လက်နက်၏ စွမ်းဆောင်ရည်များ
🔺Poseidon သည် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများကို ပျက်စီးစေနိုင်သော ကြီးမားသည့် ရေဒီယိုသတ္တိကြွ သမုဒ္ဒရာ လှိုင်းလုံးကြီးများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
🔺ခန့်မှန်းခြေ ပစ်ခတ်နိုင်သည့်အကွာအဝေး: ၁၀,၀၀၀ ကီလိုမီတာ (၆,၂၀၀ မိုင်)၊ အမြန်နှုန်း တစ်နာရီလျှင် ၁၈၅ ကီလိုမီတာ
🔺ကြားဖြတ်တားဆီးရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ဆိုသည်။
🔺အရှည် မီတာ ၂၀၊ အချင်း ၁.၈ မီတာ နှင့် အလေးချိန် တန် ၁၀၀ ရှိသည်။
🔺အရည်-သတ္တုဖြင့် အအေးပေးထားသော ဓာတ်ပေါင်းဖိုဖြင့် စွမ်းအင်ပေးထားသည့် ၂-မီဂါတန် အလေးချိန်ရှိ ထိပ်ဖူးကို သယ်ဆောင်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။
◾️မဟာဗျူဟာမြောက် အခြေအနေ
နျူကလီးယား အင်အားပြသမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း
🔺ယင်းသည် မကြာသေးမီက Burevestnik နျူကလီးယား ခရုစ်ဒုံးကျည် (အောက်တိုဘာ ၂၁) နှင့် နျူကလီးယား ပစ်လွှတ်မှု လေ့ကျင့်ခန်းများ (အောက်တိုဘာ ၂၂) ပြုလုပ်ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
🔺ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့် ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဖိအားပေးမှုများရှိနေသော်လည်း ရုရှားသည် အဓိက စစ်အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း ပူတင်က ပြသလိုပုံရသည်။
◾️ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု
🔺Poseidon ကို ရုရှား၊ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့အကြား နျူကလီးယားလက်နက်များ ခေတ်မီအောင် ပြုလုပ်နေသည့် လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။
🔺နေတိုး (NATO) က ယင်းကို Kanyon ဟု အမည်ပေးထားသည်။
🔺ယင်း၏ စွမ်းအားသည် Sarmat (SS-X-29/Satan II) တိုက်ချင်းပစ် ဒုံးကျည်ထက် သာလွန်ကြောင်း ပူတင်က အခိုင်အမာ ပြောကြားသည်။
◾️နိုင်ငံရေးနှင့် သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ
▪️အမေရိကန်နှင့် နေတိုးကို တုံ့ပြန်ခြင်း
🔺ပူတင်က ယင်းကို အောက်ပါတို့ကို ကိုးကား၍ တုံ့ပြန်မှုပြောဆိုသည်။
🔺၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ၁၉၇၂ ခုနှစ် ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစာချုပ် (Anti-Ballistic Missile Treaty) မှ အမေရိကန် နုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်း။
🔺နေတိုး (NATO)က အရှေ့ဘက်သို့ ချဲ့ထွင်လာခြင်း။
◾️ထရမ့် (Trump) ၏ တုံ့ပြန်မှု
🔺အမေရိကန် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်က ရုရှားကို "စက္ကူကျား" ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း မော်စကိုသည် နျူကလီးယား ပြိုင်ဘက်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေသည်ကို ဝန်ခံခဲ့သည်။
🔺နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှုအသစ်များ ပြုလုပ်မည့်အစား ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ပူတင်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
Ref: Reuters သတင်းကိုအခြေခံသည်။
By- Thu Htet Thar
Across South Asia—from Nepal to Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, and Indonesia—a new rhythm of political mobilization has emerged. Local grievances are rapidly transforming into mass movements, and scholars are now describing this speed as digital contagion. While these uprisings are rooted in deep-seated economic hardship and widening inequality, it is the fundamental design of algorithms that is turning isolated anger into regional conflagrations.
How Algorithms Ignite the Fire
The crucial question is how these digital networks act as accelerants, transforming sparks of anger into widespread infernos. The process relies on three interlocking dynamics that accelerate mobilization:
Complex Contagion: Traditional protest required slow organization, but algorithms facilitate complex contagion. Individuals often require multiple exposures from different contacts before they decide to act. In South Asia, successive WhatsApp forwards about trials or repeated posts ridiculing corruption chipped away at hesitation until the collective momentum became irresistible.
Algorithmic Amplification: This is where the core engine of unrest lies. Algorithms are designed by platforms to reward posts that generate engagement. Research indicates that anger-laden content is six times more likely to be shared than neutral material. Videos of police brutality or the lavish lifestyles of political elites spread quickly, while neutral reports struggle for visibility. This highly engaging, anger-driven content dominates feeds, and algorithms compress it into short windows, creating an urgent fear of missing out.
Network Bridges: Algorithms enable narratives to cross borders through bridge ties. Diaspora communities (such as Pakistani communities in Europe) or student unions and YouTube influencers act as connectors, ensuring that strategies and narratives leap from one national context to another, producing regional resonance.
Who Controls the Code and Why? (Profit vs. Power)
This regional crisis forces us to confront the question of control and motivation. The algorithms reshaping fragile democracies are designed by platforms headquartered in Silicon Valley and other global tech hubs.
The primary motivation behind their design is clear: these algorithms are built to maximize engagement, not to manage political fallout. This is fundamentally an economic incentive—the corporate drive to keep users on platforms for longer. However, the unintended consequence of this profit-driven design is profound political instability.
While governments have attempted to exercise control (e.g., Nepal severing access to six major platforms or Pakistan using internet shutdowns to suppress dissent), the core tools of mobilization remain coded into corporate algorithms that reward outrage.
Conclusion
It is essential to recognize that algorithms are merely the accelerant; the hidden fuel of these uprisings remains deep-seated economic vulnerability. Algorithms simply amplify this visible disparity and sense of relative deprivation, convincing people that their limited prospects are unfair compared to the privileges of the political elites.
The selfish and irresponsible choices of profit-driven tech firms have turned their platforms into instruments of social instability. By designing algorithms that prioritize engagement above all else, these companies have knowingly built outrage machines that profit from societal discord. The algorithms' reward system, which champions anger-laden and divisive content, is not an unforeseen consequence—it is the direct result of a business model that values user clicks and ad revenue over the well-being of entire nations.
In conclusion, until societies address the dual pressures of economic hardship and the reckless behavior of tech firms, the potential for the next viral uprising is only a click away. This demands new thinking on corporate responsibility and governance in the digital age, holding these companies accountable for the instability they help create.
-End-
Reference : When Algorithms Ignite Uprisings: The Science Behind South Asia’s Viral Movements by thesciencematters.org
-သုထက်သာ
နီပေါမှ ပါကစ္စတန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ သီရိလင်္ကာနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအထိ တောင်အာရှတစ်လွှားတွင် နိုင်ငံရေးစည်းချက်အသစ်တစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ နိုင်ငံတွင်းမကျေနပ်ချက်များသည် ကြီးမား သောလှုပ်ရှားမှုများအဖြစ် လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲလာနေပြီး ပညာရှင်များက ဤလျင်မြန်မှုကို ဒစ်ဂျစ် တယ်ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုအဖြစ် ဖော်ပြနေကြသည်။
ဤလှုပ်ရှားမှုများသည် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသော စီးပွားရေးအခက်အခဲများနှင့် ကျယ်ပြန့် လာနေသော မညီမျှမှုများတွင် အခြေခံနေသော်လည်း၊ အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များ၏ အခြေခံဒီဇိုင်းက တစ်ဦး ချင်းအမျက်ဒေါသများကို ဒေသဆိုင်ရာမီးပွားကြီးများအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များက မီးဘယ်လိုမွှေးနေသနည်း
ဤဒစ်ဂျစ်တယ်ကွန်ရက်များက ဒေါသမီးပွားများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လောင်ကျွမ်းသော မီးတောက် များအဖြစ်သို့ မည်သို့ပြောင်းလဲပေးသနည်းဆိုသည်မှာ အရေးပါသောမေးခွန်းဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်စဉ်က လှုပ်ရှားမှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်ပေးသည့် တစ်ခုနှင့်တစ်ခုဆက်စပ်နေသော ယန္တရားသုံးခုပေါ်တွင် တည်မှီ ထားသည်။
၁။ ရှုပ်ထွေးသောကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု- သမားရိုးကျဆန္ဒပြမှုများသည် ဖြည်းဖြည်းချင်းစုစည်းရသည့် သဘာဝ ရှိသော်လည်း အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် ရှုပ်ထွေးသောကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို လုပ်ဆောင်ပေးသည်။ တစ်ဦး ချင်းစီသည် လှုပ်ရှားမည်ဟုဆုံးဖြတ်ခြင်းမပြုမီ အဆက်အသွယ်အမျိုးမျိုးနှင့် ကြိမ်ဖန်များစွာ ထိတွေ့မှု လိုအပ်သည်။ တောင်အာရှတွင် WhatsApp အက်ပလီးကေးရှင်းများသို့ ရုံးတင် စစ်ဆေးမှုများဆိုင်ရာ သတင်းများ ဆက်တိုက်ပို့ခြင်း သို့မဟုတ် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို လှောင်ပြောင်ထားသော ပို့စ်များ ထပ်ခါ တလဲလဲ တင်ခြင်းဖြင့် တွေဝေနေမှုများကို ဖဲ့ထုတ်ပစ်ကာလူထုလှုပ်ရှားမှုအရှိန်ကို ခုခံ၍မရနိုင်တော့သည်အထိ ဖြစ်စေတော့သည် ။
၂။ အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်ဖြင့်ပုံကြီးချဲ့မှု (Algorithmic Amplification)- ဤနေရာသည် မငြိမ်မသက်မှုများ၏ အဓိကအင်ဂျင်တည်ရှိရာဖြစ်သည်။ ပလက်ဖောင်းများရှိ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု (engagement) ဖြစ်ပေါ် စေသော ပို့စ်များကို ဆုချရန်အတွက် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များကို ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည်။ သုတေသနများအရ ဒေါသပါဝင်သော အကြောင်းအရာသည် ကြားနေအကြောင်းအရာထက် ခြောက်ဆပိုမို၍ ပြန်မျှဝေခြင်း (share)ခံရသည်ဟုဆိုသည်။ ရဲများ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးအထက်တန်းလွှာ များ၏ ဇိမ်ခံနေထိုင်မှုပုံစံများ ဗီဒီယိုများသည် လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့သွားသော်လည်း ကြားနေသတင်းများသည် ယင်းတို့ကို အများမြင်တွေ့ရရန် အတော်ရုန်းကန်နေရသည်။ ဤအမြောက်အများထိတွေ့မှုရထားသည့် ဒေါသကိုဖြစ်စေသော အကြောင်းအရာများသည် feeds များတွင် လွှမ်းမိုးနေပြီး၊ အယ်လ်ဂို ရစ်သမ် များသည် ယင်းတို့ကို ဝင်းဒိုအတိုကလေးအတွင်း ဖိသွင်း၍ "သတင်းလွတ်သွားမည်ကို စိုးရိမ်သောစိတ်" (fear of missing out) ဖြစ်အောင် ဖန်တီးပေးသည်။
၃။ ကွန်ရက်ပေါင်းကူးများ- အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် ပေါင်းကူးဆက်စပ်မှုများမှတစ်ဆင့် ရည်ရွယ် ပုံဖော်ထားသော ဇာတ်ကြောင်းများကို နယ်နိမိတ်များကို ကျော်ဖြတ်နိုင်စေအောင်လုပ်ဆောင်သည်။ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူအသိုင်းအဝိုင်းများ (ဥပမာ- ဥရောပရှိ ပါကစ္စတန်အသိုင်းအဝိုင်းများ) သို့မဟုတ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် ယူကျု့တွင် သြဇာရှိသူများသည် ချိတ်ဆက်ပေးသူများအဖြစ် ဆောင်ရွက်ကြ သည်။ နိုင်ငံတစ်ခု၏ဆက်စပ်အခြေအနေမှ အခြားနိုင်ငံသို့ ကူးပြောင်းရောက်ရှိကာ ဒေသတွင်း ပဲ့တင် သံများ ဖြစ်ပေါ်လာစေအောင် မဟာဗျူဟာများနှင့် ဇာတ်ကြောင်းများကိုဖန်တီးသည်။
ကုဒ်ကို မည်သူထိန်းချုပ်သနည်း၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း (အမြတ်အစွန်းနှင့် အာဏာ)
ဤဒေသဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းက ကျွန်ုပ်တို့အား ထိန်းချုပ်မှုနှင့် လှုံ့ဆော်မှုဆိုင်ရာ မေးခွန်းများကို ရင်ဆိုင်ရအောင်ဖန်တီးသည်။ ဆတ်ဆန်ထိမခံသည် ဒီမိုကရေစီများအဖြစ် ပုံဖော်ပေးနေသည့် အယ်လ်ဂို ရစ်သမ်များကို Silicon Valley နှင့် အခြားသော ကမ္ဘာ့နည်းပညာအချက်အချာဌာနများက ဒီဇိုင်းထုတ် ထားကြသည်။
၎င်းတို့၏ ဒီဇိုင်းနောက်ကွယ်မှ အဓိကလှုံ့ဆော်မှုမှာ ရှင်းလင်းလှသည်။ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုများကို စီမံခန့်ခွဲရန်မဟုတ်ဘဲ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု engagement ကို အများဆုံးရရှိစေရန် ဤအယ်လ်ဂို ရစ်သမ် များကိုတည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ အခြေခံအားဖြင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ လှုံ့ဆော်မှုဖြစ် ပြီး၊ သုံးစွဲသူများကို ပလက်ဖောင်းများပေါ်တွင် အချိန်ပိုကြာအောင် ဆက်လက်ထားရှိနိုင်ရန် ကော်ပို ရေးရှင်းများ၏ မောင်းနှင်အားတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤအမြတ်အစွန်းမောင်းနှင်သော ဒီဇိုင်း၏ မရည် ရွယ်ဘဲ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်မှာ ကြီးမားသော နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုဖြစ်သည်။
အစိုးရများက ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသော်လည်း (ဥပမာ- နီပေါက အဓိကပလက်ဖောင်းခြောက်ခုသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို ဖြတ်တောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပါကစ္စတန်က အင်တာနက်ကို ပိတ်ဆို့၍ ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြမှုများကို နှိမ်နင်းခြင်း)၊ လှုပ်ရှားမှုများ၏ ပင်မကိရိယာများသည် အမျက်ဒေါသကို ဆုချသည့် ကော်ပိုရိတ်အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များရှိ ကုဒ်များထဲတွင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။
နိဂုံး
အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် အရှိန်မြှင့်တင်ပေးရုံသာဖြစ်ပြီး၊ ဤလူထုလှုပ်ရှားမှုများ၏ လျှို့ဝှက် လောင်စာ ဆီမှာ နက်ရှိုင်းစွာအမြစ်တွယ်နေသော စီးပွားရေးအခက်အခဲများဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရန် အရေး ကြီးသည်။
အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များသည် ဤသိသာထင်ရှားသော ကွာဟချက်တို့ကို ခပ်လွယ်လွယ်ပင် ပုံကြီးချဲ့ပေးပြီး၊ လူတို့၏ အလားအလာများ အကန့်အသတ်ဖြစ်နေရခြင်းက နိုင်ငံရေးအထက်တန်းလွှာများ၏ အခွင့်အရေး များနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက မတရားကြောင်း လူများကို ယုံကြည်သွားအောင်လုပ်ပေးလိုက်သည်။
အမြတ်အစွန်းကိုသာ ဦးတည်သော နည်းပညာကုမ္ပဏီများ၏ ကိုယ်ကျိုးရှာပြီး တာဝန်မဲ့သော ရွေးချယ် မှုများက ၎င်းတို့၏ ပလက်ဖောင်းများကို လူမှုရေးမတည်ငြိမ်မှုများ၏ ကိရိယာများအဖြစ် ပြောင်းလဲ ပစ်စေခဲ့သည်။ အခြားသောအရာများထက် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု engagementကိုသာ ဦးစားပေးသည့် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲခြင်းဖြင့်၊ ဤကုမ္ပဏီများသည် လူမှုရေးစိတ်ဝမ်းကွဲပြားမှုများမှ အကျိုးအမြတ်ရရှိစေမည့် "ဒေါသဖြစ်စေသော စက်" များကို တမင်တကာ တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဒေါသနှင့် ကွဲပြားမှုဖြစ်စေသော အကြောင်းအရာများကို အားပေးသည့် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်များ၏ ဆုပေး စနစ်သည် မရည်ရွယ်ဘဲ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်တစ်ခုမဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလုံး၏ လူမှုဖူလုံရေးထက် အသုံးပြုသူများ၏ ကလစ်များ clicks နှင့် ကြော်ငြာဝင်ငွေကိုသာ တန်ဖိုးထားသော စီးပွားရေးပုံစံ၏ တိုက်ရိုက် အကျိုးဆက်ရလဒ်ဖြစ်သည်
နိဂုံးချုပ်အားဖြင့်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းများသည် စီးပွားရေးအခက်အခဲနှင့် နည်းပညာကုမ္ပဏီများ၏ ဂရုမစိုက်သော အပြုအမူဟူသော ဖိအားနှစ်ရပ်ကို မကိုင်တွယ်နိုင်သရွေ့၊ နောက်ထပ် viral ဖြစ်သော လူထုလှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ် ဖြစ်လာနိုင်ခြေမှာ ကလစ်တစ်ချက်နှိပ်ရုံသာ လိုတော့သည်။ ဤသည်မှာ ၎င်းတို့ ဖန်တီးခဲ့သည့် မတည်ငြိမ်မှုများအတွက် ဤကုမ္ပဏီများကို တာဝန်ယူ တာဝန်ခံမှုရှိစေရန်ဖြစ်ပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်တွင် ကော်ပိုရိတ်တာဝန်ယူမှုနှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ တွေးခေါ်မှုအသစ်များကို မျက်မှောက်အခြေအနေများက တောင်းဆိုနေသည်။
Reference : When Algorithms Ignite Uprisings: The Science Behind South Asia’s Viral Movements by thesciencematters.org