Published 19 March 2022

ဆီးရီးယားသမ္မတ ဘာရှာအယ်အာဆတ်ဟာ အာရပ်စော်ဘွားများသမ္မတနိုင်ငံကို သောကြာနေ့က သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၁ခုနှစ် ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အာရပ်နိုင်ငံတစ်ခုဆီသို့ သူ့ရဲ့ ပထမဆုံးပြည်ပတရားဝင်ခရီးဖြစ်ပါတယ်။

အာဆတ်ဟာ အာရပ်စော်ဘွားများ သမ္မတနိုင်ငံရဲ့လက်တွေ့ခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ အိမ်ရှေ့မင်းသား ရှိတ်မိုဟာမက် ဘင်ဇာယက်အယ်လ်နာယမ်နှင်  အာဘူဒါဘီမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီလိုတွေ့ဆုံမှုဟာ ဆီရီးယားနှင့် ယူအေအီးအကြား နွေးထွေးတဲ့ဆက်ဆံရေးကိုပြသတဲ့ နောက်ဆုံးလက္ခဏာတစ်ခုပါ။ နှစ်နိုင်ငံဟာ ၂၀၁၂ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ဆက်ဆံရေးပြတ်တောက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

Source AFP

Published 19 March 2022

တူရကီသမ္မတ ရီဆက်တေရစ်အာဒိုဂန်ဟာ တူရကီနိုင်ငံ ဒတ်ဒန်နယ်လေးစ်ရေလက်ကြားပေါ် ဖြတ်ကျော်ပြီး တူရကီအနောက်မြောက်ပိုင်းကို ဆန့်တန်းတည်ဆောက်ထားတဲ့ ကမ္ဘာ့အရှည်လျားဆုံး ကြိုးတံတားဖွင့်ပွဲကို သောကြာနေ့က တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

အာရှကနေ ဥရောပကိုခရီးသွားတဲ့အချိန်ကို ဒီတံတားကြောင့် ငါးမိနစ်အထိ လျှော့ချပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

"1915 Canakkale Bridge" လို့အမည်ပေးထားတဲ့ ဒီတံတားဟာ ဒေါ်လာ ၂.၈ဘီလျံကုန်ကျခဲ့ပြီး တူရကီနှင့် တောင်ကိုးရီးယား ကုမ္ပဏီတွေတည်ဆောက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ မျှော်စင်ကြီးနှစ်ခုအကြားက တံတားရဲ့ အလျားဟာ ၂.၀၂၃ ကီလိုမီတာရှိပါတယ်။တူရကီနိုင်ငံတာ်အလံအရောင်ဖြစ်တဲ့ အနီနှင့်အဖြူရောင်တွေ တံတားမှာခြယ်သပေးထားပါတယ်။

ဒီတံတားဟာ ယခင်က ကမ္ဘာ့အရှည်လျားဆုံးကြိုးတံတားဖြစ်တဲ့ ဂျပန်က အကာရှီကိုင်ကျိုတံတားကို ဖြတ်ကျော် စံချိန်ချိုးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

တံတားကို အော်တိုမန်တပ်များရဲ့ ရေတပ်အောင်ပွဲ ၁၀၇နှစ်ပြည့်နှင့် တိုက်ဆိုင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့တာပါ။ အော်တိုမန်တွေဟာ ဗြိတိန်နှင့် ပြင်သစ်တပ်တွေကို  ပထမကမ္ဘာစစ်အတွင်း ချေမှုန်းအောင်ပွဲဆင်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

Source AFP

#DailyNews
Published - 19 Mar 2022

၁။ လျှပ်စစ်ပြတ်တောက်မှုကြောင့် အအေးခန်းစက်ရုံများနှင့် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများအခက်အခဲတွေ့။

၂။ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်ခရီးစဉ်အတွင်း NLD ပါတီအပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီအတော်များများဖြင့် တွေ့ရန်ရှိနေ။

၃။ နေ့စဉ်မိုးလေဝသ သတင်း။

၄။ ဂျပန်မှ ကုန်ပစ္စည်းတန်ဖိုးများမြင့်တက်လာပြီး ဘယ်လောက်အထိကြာမလဲဟု မေးခွန်းထုတ်နေကြ.......အစရှိတဲ့သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

#WorldNews_Politics
Published - 19 March 2022

လူ(၄)ဦးစီးနင်းလိုက်ပါတဲ့ အမေရိကန်မရင်းတပ် စစ်လေယာဉ်တစ်စီးဟာ နော်ဝေနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှာ နေတိုးရဲ့ စစ်ရေး လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခု လုပ်နေစဉ်အတွင်း ပျက်ကျခဲ့တယ်လို့ အရာရှိတစ်ဦးကပြောပါတယ်။အဲဒီနေရာဟာ ရုရှားနယ်စပ်နှင့် မိုင်ပေါင်းရာချီ ဝေးကွာတဲ့နေရာဖြစ်ပါတယ်။

The MV-22B Osprey စစ်လေယာဉ်ဟာ သောကြာနေ့ ဒေသံစံတော်ချိန် ညနေ ၆နာရီခွဲခန့်မှာ ပျောက်ဆုံးနေတယ်လို့ သတင်း ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ကယ်ဆယ်ရေးရဟတ်ယာဉ်တစ်စီးနှင့် နော်ဝေ စစ်လေယာဉ်တစ်စီးတို့ ဟာ လေယာဉ်ပျက်အပိုင်းအစကို ရှာဖွေ တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ နော်ဝေးအရာရှိတွေကပြောပါတယ်။

“ အသက်ရှင်ရက်ကျန်ရစ်တဲ့ အရိပ်အယောင်မတွေ့ရဘူး"လို့ နော်ဝေရဲချုပ် ဘင့်အီလတ်စင်က ပြောပါတယ်။ရာသီဥတုဆိုးရွားနေတဲ့အတွက် လေကြောင်းကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းမလုပ်နိုင်ပဲဖြစ်နေပါတယ်။ မြေပြင်တုန့်ပြန်လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်မှုကတော့ စနေပြီလို့ အရာရှိတွေကပြောပါတယ်။

“ မှောင်မိုက်နေပြီး ရာသီဥတုကဆိုးနေတယ်။ ရေခဲထုပြိုကျမယ့် အန္တရာယ်လည်းရှိနေတယ်" လို့ အီလတ်စင်ကပြောပါတယ်။မာရင်းတပ်ဖွဲ့ က ဒီမတော်တဆဖြစ်မှုမှာ ပတ်သက်တဲ့ လေယာဉ်ဟာ MV-22B Osprey ဖြစ်တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန် အတည်ပြုပါတယ်။

လေယာဉ်ပျံနှင့် ရဟတ်ယာဉ်စပ်ထားတဲ့ အဲဒီစစ်လေယာဉ်ဟာ အေးမြသောတုန့်ပြန်ခြင်း လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ နေတိုးရဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမှာ ပါဝင်လေ့ကျင့်ရင်း အဆက်အသွယ်ပြတ် ပျောက်ဆုံးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
Source New York Post

#WorldPolitics
Published - 19 March 2022
အမေရိကန်သမ္မတ'ဂျိုးဘိုင်ဒန်'နဲ့ တရုတ်သမ္မတ'ရှီကျင့်ဖင်'တို့ သောကြာနေ့က အွန်လိုင်းဗီဒီယိုဖြင့်ဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ ရုရှားအား တရုတ်တို့ကထောက်ပံ့ကူညီနေပါက နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်တွေ ခံစားရမှာဖြစ်ကြောင်း 'ဘိုင်ဒန်'ကသတိပေးလိုက်ပြီး 'ရှီ'ကလည်း စစ်ပွဲမဖြစ်စေချင်ဘူးလို့ အခိုင်အမာဆိုလိုက်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့လ ရုရှားတို့ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ပြီးနောက်ပိုင်း အဆိုပါနိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးကြား ပထမဆုံးအကြိမ်ဆွေးနွေးပြောဆိုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

"ကျူးကျော်မှုကို အရေးယူတုန့်ပြန်ဖို့ဆောင်ရွက်ချက်များကို သမ္မတ'ဘိုင်ဒန်'က ရှင်းရှင်းလင်းလင်းပြောကြားသွားတဲ့အပြင် ရုရှားအားဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုပြုလုပ်နေခြင်းကိုလည်း ရှင်းပြသွားပါတယ်။ ယူကရိန်းမြို့များနဲ့ နိုင်ငံသားများကို ရက်ရက်စက်စက်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ ရုရှားကို တရုတ်တို့ထောက်ပံ့ကူညီနေတယ်ဆိုရင် အကျိုးဆက်တွေခံစားရလိမ့်မယ်လို့ ပြောကြားသွားပါတယ်" လို့ အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

 ဆွေးနွေးပွဲဟာ ဝါရှင်တန်စံတော်ချိန်နံနက် ၉ နာရီကျော်မှာစတင်ခဲ့ပြီး ၁၁ နာရီမတိုင်ခင် ပြီးဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ယူကရိန်း-ရုရှားအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရုတ်အာဏာပိုင်အချို့က သူတို့ရဲ့သဘောထားထောက်ခံမှုကို ထုတ်ဖော်ခဲ့ကြရာ ဒီစစ်ပွဲမှာ တရုတ်တို့ရဲ့ရပ်တည်ချက်နဲ့ နိုင်ငံရဲ့သဘောထားကို 'ဘိုင်ဒန်'အနေနဲ့ သိရှိခွင့်ရခဲ့ပါတယ်လို့သတင်းကဆိုပါတယ်။

ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ အစိုးရအဖွဲ့တွေရော ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့အစည်းတွေကပါ ရုရှားကို ဘယ်လိုတုန့်ပြန်ကြသလဲဆိုတာကို 'ဘိုင်ဒန်'က ထောက်ပြသွားပါတယ်။ရုရှားကိုထောက်ခံအားပေးတဲ့မည်သူမဆို တန်ဖိုးကြီးကြီးမားမားပေးဆပ်ရလိမ့်မယ်လို့ 'ဘိုင်ဒန်'က 'ရှီ'ကိုပြတ်ပြတ်သားသား ပြောပြလိုက်ပါတယ်။

"ကုမ္ပဏီတွေက သူတို့သဘောနဲ့သူတို့ ရုတ်သိမ်းသွားကြတာပါ။ အခုရုရှားမှာဘာတွေဖြစ်နေပြီလဲ ကြည့်လိုက်ပါ။ ကုမ္ပဏီတွေထွက်ခွာသွားတဲ့အတွက် ရုရှားစီးပွားရေးအခြေအနေဘယ်လိုဖြစ်ပျက်သွားသလဲ။ ဒီပဋိပက္ခမှာ ဘယ်သူ့ဘက်ကရပ်တည်သင့်သလဲဆိုတာ ရုရှားဖြစ်ရပ်ကိုကြည့်ပြီး နမူနာယူရပါမယ်" လို့ ဆွေးနွေးပွဲအပြီးမှာ အိမ်ဖြူတော်စာနယ်ဇင်းရှင်းလင်းပွဲတာဝန်ခံ 'ယန်ဆာကီ'က ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်တို့ရဲ့တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်မှုတွေကို အဓိကထားစောင့်ကြည့်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း၊ ဒီပဋိပက္ခနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ဘယ်ဘက်ကရပ်တည်မလဲဆိုတာကို အားလုံးကစောင့်ကြည့်နေကြမှာဖြစ်ကြောင်း 'ဆာကီ'က ပြောကြားသွားပါတယ်။ တရုတ်တို့က ရုရှားအပေါ် အခုအချိန်ထိ ပြစ်တင်ရှုတ်ချတဲ့သဘော မထုတ်ပြန်သေးပါဘူး။
Source: Bloomberg

Published 19 March 2022

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ တရုတ်နှင့် စစ်အေးတိုက်ပွဲလုပ်ဖို့မရှိပါဘူးလို့  အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို ထပ်မံပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ သောကြာနေ့က အမေရိကန်သမ္မတဘိုင်ဒင်ရဲ့ မေတ္တရပ်ခံချက်ကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ ဗွီဒီယိုနှင့် ပြောဆိုဆွေးနွေးကြရမှာ ဘိုင်ဒင်က ယခုလိုထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ CMG က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

တရုတ်ဟာ အမေရိကန်ရဲ့စနစ်ကို ပြောင်းလဲလိုတဲ့ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘူး၊ပြီးတော့ အမေရိကန်ရဲ့မဟာမိတ်တွေပြန်လည်သက် ဝင်လှုပ်ရှားလာတာဟာ တရုတ်ကို ပစ်မှတ်ထားတာမဟုတ်ဘူးလို့လည်း ဘိုင်ဒင်ကပြောပါတယ်။ အဲဒီအပြင် ထိုင်ဝမ်ရဲ့ လွတ်လပ်ရေးကို အမေရိကန်ဟာ မထောက်ခံဘူးလို့လည်းဆိုပါတယ်။ ပြီးတော့ တရုတ်နှင့်ပဋိပက္ခဖြစ်ဖို့လည်း ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘူးလို့ သူကပြောပါတယ်။

အမေရိကန်-တရုတ်ဆက်ဆံရေးလမ်းကြောင်းချဖို့ သမ္မတရှီနှင့် အနီးကပ်ထိတွေ့ဆက်ဆံရန် သူအသင့်ရှိကြောင်းကိုလည်း သူကထုတ်ဖော်ပြောကြားပါတယ်။

ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်းကြောင်းဖော်ဆောင်ရေးမှာ ကမ္ဘာကြီးဟာ ပြင်းထန်တဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ပြန်လည်ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးဟာ ငြိမ်သက်ခြင်းလည်းမရှိ တည်ငြိမ်ခြင်းလည်းမရှိဘူးလို့ ရှီကပြောပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်(၂)နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာ့ဦီးဆောင်စီးပွားရေးနိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ တရုတ်နှင့်အမေရိကန်တို့ဟာ မှန်ကန်တဲ့လမ်းကြောင်းတစ်လျောက် သူတို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းကျောင်းရဖို့ တင်မကဘဲ နိုင်ငံတကာတာဝန်တွေကို မျှယူကြဖို့နှင့် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးအတွက် မျှဝေလုပ်ဆောင်ကြရမယ်လို့ ရှီက ပြောပါတယ်။

အမေရိကန်က တရုတ်နှင့်စစ်အေးတိုက်ပွဲမဖြစ်လိုဘူး၊တရုတ်ရဲ့စနစ်ကိုမပြောင်းလဲလိုဘူး၊တရုတ်ကိုဆန့်ကျင်ဖို့ မဟာမိတ်တွေ သက်ဝင်လှုပ်ရှားတာမဟုတ်ဘူး၊ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေးကို မထောက်ခံဘူး၊ တရုတ်နှင့်ပဋိပက္ခမဖြစ်လိုဘူး လို့ သမ္မတဘိုင်ဒင်ပြောခဲ့တဲ့ မှတ်ချက်တွေကို “ ကျွန်တော့်အနေနှင့် အဲဒါတွေကို အလေးအနက်ကို မှတ်သားထားပါတယ်” လို့ ရှီကပြန်ပြောခဲ့ပါတယ်။

ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်လို့ လွဲမှားစွာကိုင်တွယ်နေတာတွေဟာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ပြတ်တောက်စေလိမ့်မယ်လို့ ရှီက ပြောလိုက်ပြီး အမေရိကန်အနေနှင့် ဒီပြဿနာကို အာရုံစိုက်လုပ်ဆာင်လိမ့်မယ်လို့ တရုတ်ကယုံကြည်တယ်လို့လည်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေဟာ  ယူကရိန်းကိစ္စကိုလည်း အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြတယ်လို့ပဲ တရုတ်အစိုးရရဲ့ မီဒီယာတွေက ရေးသားပေမယ့်တရုတ်အနေနှင့်ရုရှားကို ရုပ်ဝတ္ထုပိုင်း ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ရင် ရှုပ်ထွေးဂယက်ရိုက်မှုတွေနှင့်အကျိုးဆက်တွေ ရရှိလာလိမ့်မယ်လို့ ဘိုင်ဒင်က ရှီကိုပြောခဲ့တယ်လို့ အနောက်မီဒီယာတွေကရေးသားပါတယ်။

ယူကရိန်းကိစ္စနှင့်ပတ်သက်လို အမေရိကန်ရဲ့ရပ်တည်ချက်ကို  ဘိုင်ဒင်က အသေးစိတ်ရှင်းပြပြီး အခြေအနေပိုဆိုးရွားသွား မှာကို ဟန့်တားနိုင် အောင် အမေရိကန်ဟာ တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံပြောဆိုဖို့ အဆင်သင့်ရှိတယ်လို့ ဘိုင်ဒင်ကပြောပါတယ်။

“ တရုတ်အနေနှင့် ယူကရိန်းအခြေအနေ ဒီလိုဖြစ်လာတာကို မမြင်တွေ့လိုပါဘူး။ တရုတ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးဘက်ကရပ် တည်ပြီး စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်တယ်။ ဒါဟာတရုတ်ရဲ့ သမိုင်းနှင့်ယဉ်ကျေးမှုထဲမှာ စွဲခိုင်နေတဲ့အရာတွေဖြစ်တယ်” လို့ ရှီက ပြန်ပြောတယ်လို့ သတင်းကရေးသားပါတယ်။

အရေးကိစ္စတစ်ခုချင်းစီရဲ့ အဆိုး အကောင်းအပေါ် အခြေခံပြီး တရုတ်ဟာ လွတ်လပ်စွာ ကောက်ချက်ချတာတွေလုပ်တယ်၊ နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေနှင့် အားလုံးလက်ခံထားတဲ့ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကို စီမံနေတဲ့ နိုင်ငံတကာစံညွှန်းတွေကို ကိုင်စွဲတယ်။ ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်ကို လိုက်နာစောင့်ထိန်းတယ်။ ဘုံသဘောလက္ခဏာဆောင်ပြီး ပြည့်စုံကျယ်ပြန့်တဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြိး ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ လုံခြုံရေးအမြင်ကို အားပေးတယ်။ အဲဒါတွေဟာ ယူကရိန်းအကျပ်အတည်းကို တရုတ်ကချည်းကပ်ရာမှာ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ အဓိကကျတဲ့ အခြေခံသဘောတရားတွေပဲဖြစ်တယ်လို့ ရှီကပြောပါတယ်။

ဘက်တွေအားလုံးဟာ ရလာဒ်တွေထွက်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဦးတည်စေမယ့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစေ့စပ်ညှိနှိုင်မှု တွေဖြစ်ဖို့ ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းတို့ကို ပူးတွဲထောက်ခံအားပေးဖို့လိုအပ်တယ်လို့ ရှီကပြောပါတယ်။ အဲဒီအပြင် ယူကရိန်းအကျပ်အတည်းရဲ့ အခရာဖြစ်နေတာကို ဖြေရှင်းဖို့နှင့် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပူပန်မှုတွေကို လျော့ပါးစေဖို့  အမေရိကန်နှင့် နေတိုးဟာ ရုရှားနှင့်ဆွေးနွေးသင့်တယ်လို့ သူက ဖြည့်စွက်ပြောပါတယ်။

ရှီက တရုတ်ဆိုရိုးစကားနှစ်ခုနှင့်လည်း ဥပမာပေးပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ “လက်ခုတ်တီးဖို့ လက်နှစ်ဖက်လိုတယ်” ဆိုတာနှင့် “ကျားကိုခြူဆွဲပေးသူပဲ သူ့ဆီကခြူပြန်နှုတ်ပေးရလိမ့်မယ်” ဆိုတာဖြစ်တယ်လို့ ရှီကပြောပါတယ်။

Source CMG/Bloomberg