Published 4 February 2022

နက်ဖလစ် Netflix ရဲ့ နံပါတ်(၁)ထိပ်ဆုံးကပြေးနေတဲ့ စီးရီးအသစ် "All Of Us Are Dead “ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသေဆုံးခဲ့ပြီ”ကို အဲဒီစီးရီးထဲမှာပါတဲ့  သွေးဆာနေတဲ့ ဖုတ်ကောင်တွေရဲ့မြင်ကွင်းတွေကြောင့် တစ်ကမ္ဘာလုံးကပရိသတ်တွေက နှစ်ချိုက် နေကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူငယ်ပရိသတ်တော်တာ်များများအတွက်တော့ အဲဒီမြင်ကွင်းတွေဟာ တောင်ကိုးရီးယားရဲ့ နာကျင်ခံစားရတဲ့  သတိရစရာတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ သိပ်မကြာသေးခင်က ဖယ်ရီသင်္ဘောနစ်မြုပ်ခဲ့တဲ့ ကြောက်ဖက်ဖွယ် အကောင်းဆုံးဘေးဆိုးကြီးကို ပြန်ဖော်ထုတ်သလိုဖြစ်နေပါတယ်။

ကိုရီးယားစကားပြော အဲဒီစီးရီးထဲက ဇာတ်ဝင်ခန်းတော်တော်များများဟာ ၂၀၁၄ခုနှစ်တုန်းက လူပေါင်း၃၀၄ဦးသေဆုံးခဲ့ရဲတဲ့ ဆီဝေါင်းဖယ်ရီသင်္ဘောနစ်မြုပ်မှုဘေးဒုက္ခဆိုးကြီးကို နှလုံးကြေကွဲစရာ ပြန်လည်သတိပေးနေတယ်လို့ တွစ်တာမှာ ရေးသားနေကြ ပါတယ်။ အဲဒီသေဆုံးသူ ၃၀၄ဦးထဲမှာ ကလေးငယ်၂၅၀ပါဝင်ပြီး သူတို့လေးတွေဟာ ဆိုးလ်မြို့ဆင်ခြေဖုံးက အထက်တန်း  ကျောင်းတစ်ကျောင်းထဲက ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေပါ။

အဲဒီစီးရီးရဲ့ အပိုင်းသုံးပိုင်းကြည့်ပြီးတဲ့အခါ ဖယ်ရီနစ်မြုပ်ခဲ့တဲ့ကြေကွဲစရာဖြစ်ရပ်ကိုပဲ သူတို့ပြေးမြင်နေမိကြပါတယ်လို့ တွစ်တာမှာ တစ်ဦးကပြန်လည်မျှဝေထားပါတယ်။

“ကလေးတွေက အားကိုးတစ်ကြီးရှိခဲ့တဲ့ လူကြီးတွေက ကလေးတွေကို ဘယ်လောက်များလျစ်လျူရှုခဲ့ကြသလဲ” လို့ တွစ်တာမှာ  ငိုယိုနေတဲ့ အီမိုဂျီအရုပ်ကလေသုံးရုပ်နှင့်အတူ ရေးတင်ထားပါတယ်။

အမ်ဗွီ ဆီဝေါင်းဖယ်ရီသင်္ဘောဟာ အင်ချီယွန်ကနေ ဂျေဂျူကို အသွားမှာ ၂၀၁၄ခုနှစ် ဧပြီ၁၆ရက်က နစ်မြုပ်ခဲ့ ရတာဖြစ်ပါတယ်။

ခရီးသည်တွေကို သင်္ဘောထဲဆက်နေပေးကြဖို့ ပြောပြီးတဲ့နောက် သင်္ဘောမာလိန်မှူးအပါအဝင် သင်္ဘောအမှုထမ်း  တော်တော် များများက သင်္ဘောကိုစွန့်ပြီးကိုယ်လွတ်ရုန်းခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေကြောင့် အဲဒီကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဆိုးကြီးမှာ လူတွေ ဒေါသူပုန်ထခဲ့ကြရပါတယ်။

ကိုးရီးယားရဲ့ ရို့ကျိုးတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ကြောင့် ကျောင်းသူကျောင်းသား အနည်ငယ်ကသာ အဲဒီအမိန့် အပေါ်   မေးခွန်းထုတ်ခဲ့တဲ့အတွက် ကလေးတွေရာနှင့်ချီသေဆုံးခဲ့ရတာပါ။

အဲဒီဖြစ်ရပ်နှင့်ဆင်တူစွာပဲ “ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသေဆုံးခဲ့ပြီ” ဆိုတဲ့ စီးရီးမှာ  ဖုတ်ကောင်ဗိုင်းရပ်စ်တွေ က ကျောင်းကို သိမ်းပိုက်လိုက်တဲ့အခါ အထက်တန်းကျောင်းသူကျောင်းသားတွေဟာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ ကျန်ရစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ကလေးတွေက အကူအညီသွားတေင်းကြတဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ဆရာတွေတော်တော်များများဟာ အသုံးမကျ၊ အတ္တကြီးမားနေကြတာကို တွေ့ကြရပါတယ်။

ပြကွက်တော်တော်များများမှာ အဝါရောင်ဖဲကြိုးကလေးတွေကို အသားပေးဖော်ပြထားပါတယ်။ အဲဒီအဝါရောင်ဖဲကြိုးကို ဆီဝေါင်းကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ရပ်ဆိုးကြီးရဲ့ သင်္ကေတအဖြစ် မှတ်ယူထားကြတာဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ပြကွက်တစ်ခုမှာ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေက သူတို့ရဲ့မိဘတွေထံ ဗွီဒီယိုမက်ဆေ့ချ်ရုပ်သံသွင်းနေကြတာကိုတွေ့ရ ပါတယ်။ သင်္ဘောနစ်တဲ့အခါ နောက်ဆုံးနှုတ်ဆက်တဲ့ဗွီဒီယိုမက်ဆေ့ချ်တွေပို့ကြတာကို သတိရစရာဖြစ်ပါတယ်။

“ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသေဆုံးခဲ့ကြပြီ” ဆိုတဲ့ စီးရီးကို ပြီးခဲ့တဲ့သောကြာနေ့က နက်ဖလစ်မှာ စတင်ပြသခဲ့တာပါ။  အဲဒီကားဟာ အခုဆို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၉၁နိုင်ငံမှာ အင်္ဂလိပ်စကားပြောမဟုတ်တဲ့ ဇာတ်ကားများထဲမှာ ထိပ်ဆုံး၁၀ကားစာရင်းမှာ နံပါတ်(၁) ချိတ်ထားပါတယ်။

နစ်ဖလစ်ရဲ့အဆိုအရ ပထမ(၃)ရက်အတွင်းမှာပဲ နာရီပေါင်း ၁၂၄.၇၉သန်းအထိကြည့်ရှုသူများခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ အခုဆို နက်ဖလစ်ရဲ့ လူကြိုက်များဆုံးစီးရီးဖြစ်လာပါပြီ။

ဒီစီးရီးမတိုင်ခင် စကွစ်ဂိမ်း ဟာ အကြီးအကျယ်အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် နက်ဖလစ်ဟာ ၂၀၂၂ခုနှစ်အတွင်း ကိုးရီးယား စကားပြောစီးရီးပေါင်း၂၅ခုအထိ ထုတ်လွှင့်ပြသဖို့ရှိနေပါတယ်။

Source Insider

#WorldNews

#WorldBusiness
Published- 4 Feb 2021
မာ့ခ်ဇူကာဘတ်ဟာ ကြာသပတေးနေ့တစ်ရက်တည်းမှာပဲ သူ့ရဲ့ Meta Platform က စတော့ဈေးတွေထိုးကျသွားလို့ သူ့ရဲ့ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုတွေထဲက ဒေါ်လာ ၂၉ဘီလျံဆုံးရှုးမှုဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာပဲ ဘီလျံနာ ဂျက်ဖ်ဘီဇော့ဗ်ဟာ အမေဇုန် Amazon ရဲ့ ဝက်ဝက်ကွဲဝင်ငွေတွေကြောင့် ဒေါ်လာ ၂၀ဘီလျံ ပိုပြီးချမ်းသာကြွယ်ဝသွားပါတယ်။

ဇူကာဘတ်ရဲ့ Metaဟာ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတစ်ခုအနေနှင့် တစ်ရက်တည်းမှာပဲ ဈေးကွက်တန်ဖိုးအများဆုံးထိုးကျတဲ့ ကုမ္ပဏီဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီရိုက်ခတ်မှုကြောင့် အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် ဇူကာဘတ်ရဲ့ အသားတင် ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု တန်ဖိုးဟာ ၈၅ဘီလျံသို့ကျဆင်းသွားတယ်လို့ Forbes မဂ္ဂဇင်းအရသိရပါတယ်။

ဇူကာဘတ်ဟာ ယခင်ဖေ့စ်ဘုတ်လို့သိကြတဲ့ အဲဒီနည်းပညာကုမ္ပဏီရဲ့ ရှယ်ယာ ၁၂.၈ ရာခိုင်နှုန်းပိုင်ဆိုင်ထားသူဖြစ်ပါတယ်။အမေဇုန် Amazonကို တည်ထောင်သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ ဘီဇော့ဗ်ဟာ ကုမ္ပဏီရဲ့ရှယ်ယာ ၉.၉ ရာခိုင်နှုန်းပိုင်ဆိုင်တယ်လို့ ရီဖီနီတစ်ပ်ဒေတာ အရသိရပါတယ်။ Forbes အဆိုအရ သူဟာ ကမ္ဘာ့တတိယမြောက်အချမ်းသာဆုံးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ပါတယ်။

အမေဇုန်ဟာ ရီဗီယန်ဆိုတဲ့ လျှပ်စစ်ကားကုမ္ပဏီမှာရင်းနှီးမြှပ်နှံလိုက်တဲ့အတွက် ယင်းရဲ့ အမြတ်တွေတက်လာပါတယ်။ ပြီးတော့ အမေရိကန်က လပေးကြည့်ရှုသူတွေရဲ့ နှုန်းထားတွေကိုလည်းမြှင့်မယ်လို့ဆိုထားတဲ့အတွက် သူ့ရှယ်ယာတွေ ၁၅ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်သွားပါတယ်။ဒါဟာ ၂၀၀၉ အောက်တိုဘာကတည်းကဆိုရင် အကြီးမားဆုံး အမြတ်ထွက်ရှိမှုဖြစ်ပါတယ်။

ဘီဇော့ဗ်ရဲ့ အသားတင်ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုဟာ လွန်ခဲ့တဲ့တစ်နှစ်ကထက်စာရင် ၂၀၂၁ခုနှစ်မှာ ၅၇ ရာခိုင်နှုန်း ပိုချမ်းသာလာပြီး စုစုပေါင်း ပိုင်ဆိုင်မှု ဒေါ်လာ ၁၇၇ဘီလျံအထိရှိလာပါတယ်။ ကပ်ဘေးအတွင်း လူတွေဟာ အွန်လိုင်းဈေးဝယ်တဲ့အပေါ် အကြီးအကျယ်မှီခိုနေရတာကြောင့် ဝင်ငွေတွေအမြင့်ဆုံးတိုးတက်ရရှိလာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

ဆူကာဘတ်ဟာ အခုဆိုရင် ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးဘီလျံနာတွေထဲမှာ အဆင့် ၁၂နေရာရရှိနေပါတယ်။ သူဟာ အိန္ဒိယက ထိပ်သီးတွေဖြစ်တဲ့ မူကက်ခ်အမ်ဘာနီနှင့် ဂေါ်တန်အက်ဒါနီတိုရဲ့ နောက်မှာရောက်သွားပါတယ်။
Source Reuters

#WorldPolitics
Published - 4 February 2022

အမေရိကန်တပ်များ ဆီးရီးယားသို့ ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ရာ အစ္စလာမ်အကြမ်းဖက် ISIS အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူဟာ သူ့မိသားစုတစ်စုလုံးနဲ့အတူ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဗုံးဖောက်ခွဲပြီးအဆုံးစီရင်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ'ဂျိုးဘိုင်ဒန်'က ကြာသပတေးနေ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ဒီသတင်းက ဂျီဟတ်ဒ်အဖွဲ့ တွေအနေနဲ့ နယ်မြေအများအပြားဆုံးရှုံးရပြီးနောက် ပျောက်ကြားတပ်ဖွဲ့တွေအဖြစ် ရပ်တည်ဖို့ကြိုးပမ်းနေမှုကို အထိနာစေခဲ့တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
အစ္စလာမ်အကြမ်းဖက်အဖွဲ့တည်ထောင်သူ 'အဘူဘာကာအယ်လ်ဘဂ္ဂဒက်ဒီ' ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကသေဆုံးပြီးနောက် 'အဘူအီဘရာဟင်အယ်လ်ဟာရှ်မီအယ်လ်ကူရိုင်ရီ'က ဆက်လက်ဦးဆောင်နေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အရင်ခေါင်းဆောင်ဟောင်း 'အဘူဘာကာအယ်လ်ဘဂ္ဂဒက်ဒီ'ကလည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန်ကွန်မန်ဒိုများ ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့စဉ် အသေခံဗုံးဖောက်ခွဲခဲ့ကာ သေဆုံးခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။

ယခုဖြစ်စဉ်မှာ အမေရိကန်တပ်များက ဆီးရီးယားအနောက်မြောက်ဘက်ကနေ ဝင်ရောက်ကာ 'ကူရိုင်ရှီ'နေထိုင်ရာအနီးသို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ပေါက်ကွဲမှုက ပြင်းထန်လှသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အပိုင်းအစတွေဟာ 'ကူရိုင်ရှီ'နေထိုင်ရာ သုံးထပ်တိုက်အဆောက်အအုံကနေ လမ်းပေါ်ကို လွင့်စင်ခဲ့ပြီး အရပ်သားနေထိုင်သူတွေ ထိခိုက်ခဲ့မှုအတွက် ISIS အဖွဲ့ကို အပြစ်တင်စွပ်စွဲလိုက်ကြောင်း အမေရိကန်မှတာဝန်ရှိသူများက ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။

ဗုံးဖောက်ခွဲမှုကြောင့် 'ကူရိုင်ရှီ'သေဆုံးရတယ်လို့ ယူဆထားကြပြီး အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ပစ်ခတ်နှိမ်နှင်းမှုကြောင့် တတိတအထပ်ရှိ သူ့ဇနီး ၂ ဦး ကလေး ၁ ယောက်အပြင် ဒုတိယအထပ်ရှိ ဒုဗိုလ်နဲ့ သူ့ရဲ့ဇနီးနဲ့ကလေးတို့ပါ သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ အိမ်ဖြူတော်မှ အကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ရဟတ်ယာဉ်တွေပေါ်မှ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် နောက်ထပ်တိုက်ခိုက်ရေးသမား ၂ ဦးလည်း သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။"ရဲရဲဝင့်ဝင့်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ကျေးဇူးတင်ဂုဏ်ပြုလိုက်ပါတယ်။ ဒီအကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်ဆိုတာ မရှိတော့ပါဘူး" လို့ 'ဘိုင်ဒန်'က အိမ်ဖြူတော်ကနေ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

'ကူရိုင်ရှီ'နေထိုင်ခဲ့တဲ့အိမ်ရဲ့ ပထမအထပ်မှာ အမည်မသိမိသားစုတစ်ခုက အကာအကွယ်အဖြစ် နေထိုင်နေတာကြောင့် ဝင်ရောက်စီးနင်းဖိုအစီအစဉ်ဆွဲရာမှာ အနည်းငယ်စဉ်းစားစရာဖြစ်နေခဲ့ပါသေးတယ်။

အမေရိကန်ဘက်မှ ဖော်ပြထားတဲ့ သေဆုံးမှုစာရင်းနဲ့ ဆီးရီးယားကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့မှ ထုတ်ပြန်တဲ့ သေဆုံးမှုစာရင်းအကြား ကွာခြားမှုကိုတော့ အမေရိကန်အရာရှိက မရှင်းပြနိုင်သေးပါဘူး။

ဆီးရီးယားကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ဘက်ကတော့ လူအနည်းဆုံး ၁၃ ယောက်သေဆုံးပြီး အမျိုးသမီး ၄ ယောက်နဲ့ ကလေး ၆ ယောက်ပါဝင်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
"စစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်မှုကို ပြန်ကြည့်တဲ့အခါကျရင် တတိယအထပ်က ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် သေဆုံးပျက်စီးမှုတွေဖြစ်ရတယ်ဆိုတာ ရှင်းလင်းသိသာနေပါတယ်" လို့ အရာရှိက ပြောလိုက်ပါတယ်။

ISIS အဖွဲ့က ကိုယ်တိုင်ကြေညာခဲ့တဲ့ မွတ်ဆလင်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်ခန့်က ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး သူတို့ရဲ့တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေဟာလည်း အမေရိကန်နဲ့အီရတ်တပ်ဖွဲ့ ဝင်များရဲ့ နှိမ်နှင်းခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီးနောက် အခုအခါ 'ကူရိုင်ရှီ'သေဆုံးရခြင်းက အစ္စလာမ်အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ အတွက် နောက်ထပ်နစ်နာမှုတစ်ခုဖြစ်လာပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့လက အစ္စလာမ်အကြမ်းဖက်တရားခံတွေကို ထိန်းသိမ်းဖမ်းဆီးထားတဲ့ ဆီးရီးယားအရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ အကျဉ်းထောင်ကိုလည်း သေနတ်သမားတွေ ဝင်ရောက်အကြမ်းဖက်ခဲ့ပါတယ်။

ISIS အဖွဲ့က ဆီးရီးယားနဲ့အီရတ်တို့ရှိ နေရာအများအပြားကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကာ လူသန်းပေါင်းများစွာကို တင်းကျပ်တဲ့အစ္စလာမ်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်နေခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံမှာလည်း လှုံ့ဆော်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

"ပြီးခဲ့တဲ့ညက စီးနင်းဝင်ရောက်မှုမှာ အဓိကအကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို ရှင်းလင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်က အကြမ်းဖက်သမားတွေကိုလည်း သတိပေးလိုက်ပါပြီ။ မင်းတို့ကိုရှာပြီး နှိမ်နှင်းမှာပါ" လို့ 'ဘိုင်ဒန်'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဝင်ရောက်စီးနင်းတဲ့ညက ရဟတ်ယာဉ်အသံတွေ လက်နက်အသံတွေ ပေါက်ကွဲမှုအသံတွေ ကြားခဲ့ရတယ်လို့ အနီးအနားမှ နေထိုင်သူတွေက ဆိုပါတယ်။

အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ ဝင်တွေက အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ကလေးတွေကို လွတ်မြောက်ရာထွက်ပြေးကြဖို့ လော်စပီကာဖြင့် သတိပေးခဲ့ကြကြောင်း ဆိုပါတယ်။
Source: Reuters

#WorldHealth
Published - 4 February 2022

အသက် ၅ နှစ်အောက် ကလေးငယ်တွေမှာ ပထမဆုံးကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးဖို့ကို အမေရိကန်မှတာဝန်ရှိသူများက စဉ်းစားသုံးသပ်နေကြပါတယ်။ဖိုင်ဇာနဲ့ ဘိုင်အိုတက်ခ်ကုမ္ပဏီတို့ကလည်း သူတို့ရဲ့ကာကွယ်ဆေးတွေ အသိအမှတ်ပြုပေးဖို့လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို အင်္ဂါနေ့က စတင်လုပ်ဆောင်နေကြပါပြီ။

အသက် ၅ နှစ်အောက်အရွယ်ကလေးတွေဟာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခွင့်မရသေးဘဲ ကျန်နေသေးတဲ့ အသက်အရွယ်တွေဖြစ်ပါတယ်။
ထိုးနှံခွင့်ရရှိဖို့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ယခုလအတွင်း သိရှိရဖို့မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

အသက် ၂ နှစ်မှ ၄ နှစ်အရွယ်တွေအတွက် ဓာတ်ခွဲခန်းစမ်းသပ်ချက်တွေမှာ အဓိကသတ်မှတ်ချက်အတိုင်း ပြည့်မီခြင်းမရှိပေမယ့် အရေးပေါ်အသုံးပြုခွင့်ရရှိဖို့ ကုမ္ပဏီတွေက အချက်အလက်တွေကို တင်ပြခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။

ထိုအသက်အရွယ်တွေရဲ့ အရေးပေါ်ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက်ကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ အမေရိကန်အစားအစာနဲ့ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးအဖွဲ့ (FDA)ရဲ့ တောင်းဆိုချက်အရ အချက်အလက်တွေကို တင်ပြနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ကလေးငယ်တွေမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံနိုင်မယ့် အစီအစဉ်ပေါ်ပေါက်လာခြင်းက မူကြိုကျောင်းတွေနဲ့ နေ့ကလေးထိန်းစင်တာတွေ ပိတ်ပင်ထားရှိရခြင်းနဲ့ ကွာရန်တင်းဝင်ရခြင်းတို့ကြောင့် အလိုမကျဖြစ်နေတဲ့ ကလေးမိဘတွေကို ကူညီဖြေသိမ့်ပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအသက်အရွယ်ကလေးတွေမှာ ဘေးကင်းစိတ်ချရတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးရရှိဖို့ ဦးစားပေးဖြစ်ကြောင်း FDA ယာယီကော်မရှင်နာ 'ဂျဲနတ်ဝုဒ်ကော့ခ်'က ပြောလိုက်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာ အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုတွေ မြင့်တက်နေတဲ့အတွက် အသိအမှတ်ပြုထောက်ခံချက်တောင်းဆိုဖို့ FDA က မှာကြားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့မှာ ပြင်ပမှ ကျွမ်းကျင်အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များအဖွဲ့က ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံရေးခွင့်ပြုချက်ပေးဖို့အကြောင်း ဆွေးနွေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
အဆိုပါဆွေးနွေးပွဲမှာ ခွင့်ပြုပေးလိုက်တယ်ဆိုရင် အမေရိကန်ရောဂါထိန်းချုပ်ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ (CDC)က ကာကွယ်ဆေးတွေကို ဘယ်လိုထိုးနှံရမလဲဆိုတဲ့အကြောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

အဲဒီနောက်တစ်ပတ်အတွင်းမှာ FDA ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချမှတ်ဖို့ အစည်းအဝေးပွဲတွေ ပြုလုပ်သွားမှာပါ။ဖိုင်ဇာနဲ့ ဘိုင်အိုတက်ခ်တို့ ရဲ့ကာကွယ်ဆေး ၃ ကြိမ်ထိုးနှံရမယ့်အစီအစဉ်မှာ ပထမ ၂ ကြိမ်ထိုးနှံဖို့ကို ခွင့်ပြုချက်ပေးဖို့ FDA ကို တောင်းဆိုထားပါတယ်။

ပထမ ၂ ကြိမ်ကိုခွင့်ပြုလိုက်ပါက ကလေးမိဘတွေအနေနဲ့ သူတို့ကလေးတွေကို ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံနိုင်တော့မှာဖြစ်ပြီး တတိယအကြိမ်ထိုးနှံဖို့ ခွင့်ပြုချက်ကို ဆက်လက်စောင့်ဆိုင်းသွားရမှာဖြစ်ကြောင်း ဖိုင်ဇာကုမ္ပဏီမှ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် 'အယ်လ်ဘတ်ဘိုလာ'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဖိုင်ဇာ-ဘိုင်အိုတက်ခ်ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေက အသက် ၁၂ နှစ်နဲ့အထက်မှာ ဆေးပမာဏ ၃၀ မိုက်ခရိုဂရမ်၊ အသက် ၅ နှစ်မှ ၁၁ နှစ်အတွင်းမှာ ၁၀ မိုက်ခရိုဂရမ်ထိုးပေးနေပြီး အသက် ၅ နှစ်အောက်တွေမှာတော့ ၃ မိုက်ခရိုဂရမ်ထိုးပေးဖို့ စမ်းသပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

၃ မိုက်ခရိုဂရမ် ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်ဖို့ ပစ္စည်းတွေအလုံအလောက်ရရှိပြီး FDA အသိအမှတ်ပြုပေးဖို့ မျှော်လင့်နေကြောင်း ကုမ္ပဏီတွေက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
Source: Reuters

#WorldHealth
Published - 4 February 2022

ကိုဗစ်ရောဂါကို အနိုင်ယူလိုက်ပြီလား ဒါမှမဟုတ် ကူးစက်မှုထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကို လက်လျှော့လိုက်ရတော့မှာလားဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ စောသေးကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်း WHO မှ အကြီးအမှူးတစ်ယောက်က အင်္ဂါနေ့က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

"ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကို အောင်နိုင်ပြီလား ဒါမှမဟုတ် အရှုံးပေးရတော့မှာလား ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ စောပါသေးတယ်"လို့ WHO အထွေထွေညွှန်ကြားရေးမှူး 'တက်ဒရိုစ်အက်ဒနွမ်ဂက်ဘရီယဲဆပ်စ်'က သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
"ဒီဗိုင်းရပ်စ်က အန္တရာယ်များပြီး ကျွန်တော်တို့မျက်စိရှေ့မှာတင် ဆက်လက်ဆင့်ကဲပြောင်းလဲနေပါတယ်"

အိုမီခရွန်မျိုးဗီဇကွဲကူးစက်မှုတွေ စံချိန်တင်များပြားနေပေမယ့် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံဟာ ကိုဗစ်ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ချက်အားလုံးကို ဖြေလျှော့လိုက်တဲ့ ပထမဆုံး ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံဖြစ်လာခဲ့ပြီး အခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း ထိုကဲ့သို့ ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ချက်တွေကို ဖြေလျှော့ဖို့ စဉ်းစားနေကြပါတယ်။

"ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးအကြောင်းတွေ၊ အိုမီခရွန်ကကူးစက်မြန်ပြီး ရောဂါမပြင်းထန်တဲ့အကြောင်းတွေ၊ ရောဂါကူးစက်မှုကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့ဘူးဆိုတဲ့အကြောင်းတွေကို ကြားနေရတာ စိုးရိမ်ပူပန်နေရပါတယ်" လို့ 'တက်ဒရိုစ်'က ပြောပါတယ်။

"အမှန်အတိုင်းသိရဖို့ကလည်း မဝေးပါဘူး။ ကိုဗစ်ရောဂါတွေ ပိုမိုကူးစက်လာတဲ့အခါ သေဆုံးမှုတွေ ပိုများလာနိုင်ပါတယ်"လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ ပတ်ခန့်က တောင်အာဖရိကမှာ အိုမီခရွန်မျိုးဗီဇကွဲစတင်တွေ့ရှိတဲ့ အချိန်ကစပြီး ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်မှုပေါင်း သန်း ၉၀ နီးပါးရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၀ တစ်နှစ်လုံးထက် ပိုများခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိကိုဗစ်မျိုးဗီဇကွဲအသစ်က ရောဂါပြင်းထန်မှု ပိုနည်းပါးပေမယ့် ကမ္ဘာ့နေရာအများစုမှာ အသက်သေဆုံးမှုတွေမြင့်တက်လာတာကို စတင်တွေ့ရှိလာရပါပြီ။

ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုကို ရပ်တန့်အောင် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းဖို့က အလွန်အရေးကြီးကြောင်း 'တက်ဒရိုစ်'က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။"လော့ဒေါင်းချဖို့ ကျွန်တော်တို့ တောင်းဆိုနေတာမဟုတ်ပါဘူး။ တိုင်းပြည်တွေအနေနဲ့ ကာကွယ်ဆေးတစ်ခုတည်းကို အားမကိုးဘဲ အသုံးချလိုရသမျှအရာတွေနဲ့ ပြည်သူတွေကို ကာကွယ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုနေတာဖြစ်ပါတယ်"

အိုမီခရွန်ရဲ့ မျိုးနွယ်ခွဲအသစ် BA.2 အပါအဝင် နောက်ထပ်ပေါ်ထွက်လာတဲ့ မျိုးဗီဇကွဲတွေကို အဆက်မပြတ်လေ့လာနေဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
"ဗိုင်းရပ်စ်က ဆက်လက်ဆင့်ကဲပြောင်းလဲနေတာဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံအသီးသီးမှာ စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်းတွေ၊ စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်းတွေ၊ မျိုးရိုးစမ်းသပ်ထုတ်ဖော်ခြင်းတွေ အဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်ဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်က ဘယ်လိုဘယ်ပုံဆိုတာကို မသိဘဲနဲ့ တိုက်ဖျက်လို့မရပါဘူး" လို့ ပြောကြားသွားခဲ့ပါတယ်။
Source: France24