#WorldPolitics
Published - 15 March 2022

ရုရှားတို့ ယူကရိန်းအားကျူးကျော်ပြီးနောက် သူတို့ရဲ့နျူကလီးယားတပ်ဖွဲ့တွေကို အချက်ပေးတပ်လှန့်ထားကြောင်း ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် 'အန်တိုနီယိုဂူတာရက်စ်'က မတ်လ(၁၄)ရက်နေ့က သတိပေးကြေညာလိုက်ပြီး ဒါဟာ အလွန်ထိတ်လန့်ဖွယ်အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုလိုက်ပါတယ်။

"နျူကလီးယားစစ်ပွဲတွေ ဘယ်တော့မှမဖြစ်နိုင်တော့ဘူးလို့ ထင်ခဲ့ကြပေမယ့် အခုတော့တကယ်ဖြစ်လာနိုင်ချေရှိပါတယ်" လို့ 'ဂူတာရက်စ်'က သတင်းထောက်တွေကိုပြောကြားခဲ့ပြီး မကျေနပ်ချက်ရန်ငြိုးတွေချက်ချင်းပြေငြိမ်းပေးဖို့ ထပ်မံတောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ(၂၄)ရက်နေ့ကစပြီး ယူကရိန်းအားရုရှားတို့ ကျူးကျော်ခဲ့ကြရာ ယူကရိန်းနိုင်ငံသား(၂.၈)သန်းကျော်ဟာ နယ်စပ်ကနေထွက်ပြေးနေကြရပြီး မလွတ်မြောက်ခဲ့တဲ့ သိန်းပေါင်းများစွာသောလူတွေဟာလည်း စစ်ဘေးဒဏ်ကျရောက်နေတဲ့မြို့တွေမှာ ပိတ်မိနေခဲ့ပါတယ်။

ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခြင်းကြောင့် အနောက်နိုင်ငံတွေက ရုရှားအပေါ်စီးပွားရေးအရေးယူပိတ်ဆို့ခြင်းများ ချမှတ်နေခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားနျူးကလီးယားတပ်ဖွဲ့တွေကို အသိပေးတပ်လှန့်ထားဖို့လိုအပ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'က ပြီးခဲ့တဲ့လနှောင်းပိုင်းကပြောကြားခဲ့ရာ ရုရှားတို့ ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ခြင်းက နျူကလီးယားစစ်ပွဲဆီဦးတည်မှာလာကို စိုးရိမ်ပူပန်နေကြပါတယ်။

(၂၀)ရာစုနှစ်တွေမှာ အနောက်နိုင်ငံတွေက ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုနဲ့ မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြကာ စစ်အေးကာလအပြီး ရုရှားနဲ့အမေရိကန်တို့ဟာ နျူကလီးယားလက်နက်အများဆုံးပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ နိုင်ငံတွေဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့များက ယူကရိန်းရှိ ဥရောပမှအကြီးမားဆုံးနျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖိုကြီးကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ နျူကလီးယားစက်ရုံတွေ ဘေးကင်းလုံခြုံဖို့ ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း 'ဂူတာရက်စ်'က မေတ္တာရပ်ခံလိုက်ပါတယ်။

"ယူကရိန်းပြည်သူတွေကို အကြောက်တရားတွေရိုက်သွင်းနေတာ ရပ်တန့်သင့်ပြီဖြစ်ပြီး သံတမန်နဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းကြောင်းပေါ် လျှောက်လှမ်းသင့်ပါပြီ" လို့ ဆိုပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂက အရေးပေါ်တုန့်ပြန်ရေးဗဟိုရန်ပုံငွေတွေထဲမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း(၄၀)ကို ယူကရိန်းတို့ အတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားကူညီပေးဖို့ အသုံးပြုသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

"ဒီငွေတွေနဲ့ ယူကရိန်းပြည်သူတွေအတွက် အရေးပေါ် အစားအစာနဲ့ရေ၊ ဆေးဝါး၊ နိုင်ငံတွင်းရှိလူများအတွက် အသက်ကယ်ပစ္စည်းအထောက်အပံ့တွေအပြင် ငွေသားတွေပါ ထောက်ပံ့ပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်" လို့ 'ဂူတာရက်စ်'က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားတိုရန်ပြုတိုက်ခိုက်နေခြင်းက ရုရှားအပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် ၆၀ နီးပါးပါဝင်တဲ့ ဥရောပလုံခြုံရေးနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့(OSCE)ကိုပါ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း OSCE ဥက္ကဌ'ဇဘစ်နျူရောက်'က ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

OSCE ရဲ့ စည်းကမ်းကတိကဝတ်များကို မလိုက်နာခြင်းက အဖွဲ့အစည်းကြီးရဲ့အနာဂတ်အပြင် အခြေခံစည်းမျဉ်းမူဝါဒတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကိုလည်း ခြိမ်းခြောက်ရာရောက်နေပါတယ်။

အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေရဲ့ မမျှမတဆောင်ရွက်ခြင်းက ကိဗ်၊ ခါကိဗ်၊ မာရူပိုလ်မြို့တွေမှာ ပြာပုံတွေဖြစ်သွားခဲ့ပြီး အပြစ်မဲ့ပြည်သူထောင်ပေါင်းများစွာ သေကြေပျက်စီးခဲ့ကြရတယ်လို့ ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။
Source: CNA

Published 14 March 2022

ရန်ကုန်မြို့မှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဘေးနှင့် နိုင်ငံရေးမငြိမ်သက်မှုတွေကြောင့် လူနေမှုစရိတ်တွေမြင့်တက်လာပြီး ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုတွေမြင့်တက်လာနေတာကို ဒီလပိုင်းအတွင်းမှာ ပြည်သူတွေ ခံစားနေကြရပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုတွေဟာ နိမ့်ကျနေဦးမယ်လို့ ဇန်နဝါရီလတုန်းက ကမ္ဘာ့ဘဏ်ကထုတ်ပြန်တဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးစောင့်ကြည့်မှုအစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

၂၀၂၁ခုနှစ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဟာ ၆ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ရာကနေ ယခုနှစ်မှာ ၉ရာခိုင်နှုန်းအထိမြင့်တက်လာမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ မြို့တော်ဟောင်း ရန်ကုန်ရဲ့ဈေးတစ်ဈေးမှာ အစားအသောက်နှင့် လောင်စာဆီအပါအဝင် ကုန်ပစ္စည်းမျိုးစုံဈေးနှုန်းဟာ မြင့်တက်လာနေတာကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

Source: CMG

Published 14 March 2022

တရုတ်နိုင်ငံ အကြီးတန်းအရာရှိ ယန်‌ဂျေချီဟာ အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီအကြံပေး ဂျိတ်ဆူလီဗန်နှင့် ဒီကနေ့ တနင်္လာနေ့မှာ အီတလီနိုင်ငံ ရောမမြို့တော်မှာ တွေ့ဖို့ရှိနေပါတယ်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီရဲ့ နိုင်ငံရေးဗျူရိုအဖွဲ့ဝင်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးရေးရာကော်မရှင်ညွှန်ကြားရေးမှူး ယန်ဟာ ဆူလီဗန်နှင့် တရုတ်အမေရိကန်ဆက်ဆံရေး၊နိုင်ငံတကာနှင့်ဒေသဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကို အမြင်ချင်းဖလှယ်ကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် နိုဝင်ဘာလက တရုတ်နှင့်အမေရိကန်သမ္မတနှစ်ဦးတို့ အွန်လိုင်းဖြင့် ထိပ်သီးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့စဉ်က ရရှိခဲ့ကြတဲ့ အရေးကြီးတဲ့ သဘောတူညီမှုတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့က ယခုအစည်းအဝေးရဲ့ အဓိကအချက်ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အောက်တိုဘာလက ယန်နှင့်ဆူလီဗန်တို့ဟာ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဇူးရစ်မြို့မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး တရုတ်- အမေရိကန်ဆက်ဆံရေးပုံမှန်လမ်းကြောင်းပေါ်ပြန်ရောက်ရေး အတူလုပ်ဆောင်ကြဖို့သဘောတူခဲ့ကြပါတယ်

Source CMG

#WorldMilitary
Published 14 March 2022

နေတိုး(NATO)အဖွဲ့ဝင် ပိုလန်နိုင်ငံနယ်စပ်အနီးရှိ ယူကရိန်းစစ်အခြေစိုက်စခန်းကြီးတစ်ခုကို ရုရှားတို့က တနင်္ဂနွေနေ့က ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ၃၅ ဦးသေဆုံးပြီး ၁၃၄ ဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းမှတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အခုဆိုရင်တိုက်ခိုက်မှုတွေက ယူကရိန်းနိုင်ငံအနောက်ပိုင်းအထိပါ ရောက်ရှိလာတာဖြစ်ပါတယ်။

လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများပြုလုပ်ခဲ့ရာမှာ စစ်လေ့ကျင်းရေးစခန်းကြီးထဲက အခြားနိုင်ငံများမှထောက်ပံ့ထားတဲ့ လက်နက်အများအပြားကိုဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံခြားကြေးစားစစ်သည် ၁၈၀ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားတို့တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ယာဗိုရစ်ဗ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းလုံခြုံမှုထိန်းသိမ်းရေးဗဟိုဌာနဟာ ပိုလန်နယ်စပ်မှ ၂၅ ကီလိုမီတာသာကွာဝေးတဲ့ အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး မကြာသေးမီကမှ နေတိုးစစ်သင်တန်းပို့ချသူတွေ ရှိနေခဲ့တဲ့နေရာဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါအခြေစိုက်စခန်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဟာ အနောက်တိုင်းမဟာမိတ်နိုင်ငံများပိုင်နက်နဲ့ အလွန်နီးကပ်လာတဲ့အနေအထားဖြစ်နေပါပြီ။

ယူကရိန်းနိုင်ငံဆီသို့ လက်နက်ထောက်ပံ့သယ်ဆောင်လာတဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေမှယာဉ်တန်းတွေကို တိုက်ပွဲပစ်မှတ်အဖြစ်သတ်မှတ်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ရုရှားတို့က စနေနေ့ကသတိပေးလိုက်ပါတယ်။

ဒီတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အခြေအနေတင်းမာမှုများ သိသိသာသာမြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း ဗြိတိန်ကမှတ်ချက်ပြုလိုက်တဲ့အပြင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး'အန်တိုနီဘလင်ကန်'က တွစ်တာပေါ်မှာ "ရက်ရက်စက်စက်တိုက်ခိုက်ခြင်းတွေ ရပ်တန့်သင့်ပြီ"လို့ ရေးသားဖော်ပြထားပါတယ်။

နေတိုးအဖွဲ့ဝင်များရဲ့ပိုင်နက်ကို ထိပါးတိုက်ခိုက်လာရင် အင်ပြည့်အားပြည့်ဖြင့်တုန့်ပြန်လာမှာဖြစ်ကြောင်း အိမ်ဖြူတော်မှ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးအကြံပေးအရာရှိ'ဂျိတ်ခ်ဆာလီဗန်'က သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

ယာဗိုရစ်ဗ်စခန်းကြီးကို ရုရှားလေယာဉ်တွေက ဒုံးကျည် ၃၀ ခန့်ပစ်ခတ်သွားတယ်လို့ ယူကရိန်းမှ ဒေသတွင်းအုပ်ချုပ်ရေးမှူး'မက်ဆင်ကိုဇစ်စကီယီ'က အတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားတို့ရဲ့ တိကျသေချာတဲ့အဝေးပစ်လက်နက်များဖြင့် ယာဗိုရစ်ဗ်စခန်းနဲ့ စတယ်ရစ်ချီရွာမှနောက်ထပ်စခန်းတစ်ခုတို့ကို ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ'အစ်ဂေါကိုနာရှန်ကော့ဗ်'က ပြောပြသွားပါတယ်။

အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် နိုင်ငံခြားကြေးစားစစ်သည်အယောက် ၁၈၀ သေဆုံးပြီး အခြားနိုင်ငံများမှ ထောက်ပံ့ပေးထားတဲ့ လက်နက်အများအပြားပျက်စီးသွားခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံအနောက်ဘက်ပိုင်းမှာတည်ရှိတဲ့ ယာဗိုဗစ်ဗ်အခြေစိုက်စခန်းကြီးဟာ ၃၆၀ စတုရန်းကီလိုမီတာကျယ်ဝန်းပြီး ယူကရိန်းနိုင်ငံရဲ့ အကြီးမားဆုံးစစ်စခန်းကြီးဖြစ်ပါတယ်။

ယူကရိန်းအနောက်ပိုင်းဟာ အခုအချိန်ထိတော့ အခြားဒေသတွေလောက် စစ်ဒဏ်ခံရခြင်းမရှိသေးတဲ့ဒေသဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားတို့ ကျူးကျော်မှုမလုပ်ခင်အချိန်တုန်းက အဆိုပါစစ်စခန်းမှာ ယူကရိန်းနဲ့အနောက်တိုင်းနိုင်ငံများပူးပေါင်းကာ အဓိကစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလက နောက်ဆုံးစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းမီဒီယာများရဲ့ဖော်ပြချက်အရ ဖေဖော်ဝါရီလလယ်လောက်မှာ နိုင်ငံခြားမှစစ်သင်တန်းပို့ချသူများထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး ပစ္စည်းလက်နက်တွေတော့ ချန်ထားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။

"ယခုတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် စားသောက်ခန်းတွေ၊ အိပ်ဆောင်တွေ၊ စစ်တန်းလျားတွေ ဖျက်ဆီးခံလိုက်ရပါတယ်။ အရေးကြီးဆုံးကတော့ အခုအချိန်အထိအသက်ရှင်နေတာပါပဲ" လို့ ဗိုလ်မှူးကြီး'လီယိုနစ်ဘန်ဇယ်လို'က ရိုက်တာကိုပြောပြသွားပါတယ်။

အနောက်နိုင်ငံတွေက ယူကရိန်းကို လက်နက်များထောက်ပံ့လျက်ရှိပြီး ရုရှားကို ထိရောက်ပြင်းထန်တဲ့စီးပွားရေးဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ပြုလုပ်ထားပါတယ်။

စစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း နေတိုးအဖွဲ့ပါဝင်သွားမှာကို အမေရိကန်နဲ့မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေက စိုးရိမ်ပူပန်နေကြပါတယ်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံမှာ နေတိုးနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ မရှိဘူးလို့ နေတိုးအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

Source: Reuters
#Yangon_Media_Group

Published 13 March 2022

ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်က စတော့အိတ်ချိန်းရပ်ကွက်မှာ လူတွေဟာ ရွှေတွေကို အပြေးအလွှားရောင်းဝယ်နေကြပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ရွှေဈေးတွေက ခေါင်ခိုက်အောင်တက်သွားခဲ့လို့ဖြစ်ပါတယ်။

တစ်ရက်တစ်ရကို ရွှေတစ်ကီလိုကို ယူရိုတစ်ထောင်လောက်တက်နေတာဖြစ်ပြီး အခုဆို စံချိန်တင်လောက်တဲ့အထိ ဈေးက မိုးကိုထောင်တက်နေပြီလို့ ပြောကြပါတယ်။

လူတွေဟာ သူတို့ စုဆောင်းထားသမျှတွေနှင့် ရွှေတွေအလုအယက်ဝယ်လာကြပါတယ်။ မသေချာမရေရာမှုတွေဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာ ရွှေက စိတ်အချရဆုံးလို့ သူတို့ကပြောပါတယ်။ ရွှေဆိုင်တွေမှာလည်း လူတွေက တစ်ပြိုင်နက်လိုလို စုပြုံဝယ်လာကြလို့ မအားနိုင်ဖြစ်ကြရတယ်လို့ ဆိုင်ရှင်တစ်ဦးကပြောပါတယ်။

Source AFP

Published 13 March 2022

ဆွီဒင်နိုင်ငံ စတော့ဟုမ်းမှာ အခြေစိုက်တဲ့ အေဂျင်စီအသေးကလေးတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Eccho Rights ဟာ အခု အတော့်ကို အလုပ်များနေခဲ့ရပါတယ်။ ယခုယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇီလင်စကီး သရုပ်ဆောင်ထားတဲ့ ဇာတ်မြူးရုပ်သံစီးရီးကို ရုပ်သံထုတ်လွှင့်ခွင့်လာတောင်းသူတွေများနေလို့ပါ။

ပထမတော့(၁)ဦး၊နောက်တော့(၂) အဲသလိုနှင့် (၂၀)လောက်အထိ ဖြစ်လာနေပါတယ်။

အဲဒီရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲမှာ ဇီလင်စကီးဟာ သာမန်ကျောင်းဆရာကလေးတစ်ဦးကနေ မမျှော်လင့်ဘဲ ယူကရိန်းသမ္မတဖြစ်သွားရတဲ့ ဇာတ်လမ်းမှာ ပြောင်မြောက်စွာ သရုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ

ယူကရိန်းကို ရုရှားက ဝင်ရောက်ကျူးကျော်အပြီးမှာပဲ ဗြိတိန်က ချယ်နယ်လ်(၄)၊ ဂရိက အေအင်န်တီ-၁ နှင့် ရိုမေနီးယားက ပရိုတီဗွီတို့ဟာ  ခပ်သွက်သွက်ရောက်လာပြီး အဲဒီ ၂၀၁၅ခုနှစ်တုန်းက ယူကရိန်းမှာပြသခဲ့တဲ့  "Servant of the People" ရုပ်သံဇာတ်မြူကို ထုတ်လွှင့်ပြသခွင့်တောင်းခဲ့ကြပါတယ်။

ထုတ်လွှင့်ပြသခွင့်တစ်ခုရဲ့ဈေးက ဘယ်လောက်လဲဆိုတာကို လျှို့ဝှက်ထားပေမယ့် ယူရိုတစ်သန်းခန့်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အဲဒီဇာတ်လမ်းတွဲထဲက ဇာတ်ဝင်ခန်းတစ်ချို့ကို ကောက်နှုတ်ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်

Source AFP/ECCHO RIGHTS