မြန်မာစား‌သောက်ကုန်လုပ်ငန်း ၁၈၀၀ နီးပါးကို တရုတ်နိုင်ငံရဲ့အကောက်ခွန်အထွေထွေအုပ်ချုပ်မှုအာဏာပိုင်အဖွဲ့ (GACC)မှာ မှတ်ပုံတင် လျှောက်ထားတယ်လို့ မြန်မာကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့ကနေ သိရပါတယ်။

#Local_News
Published 24 September 2025
#GACC #မြန်မာစား‌သောက်ကုန်လုပ်ငန်း
#YMG/NN #Yangon_Times

တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း(Grade 12)အောင်မြင်ထားတဲ့ ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေအနေနဲ့ (၂၀၂၅-၂၀၂၆) ပညာသင်နှစ်အတွက် မြန်မာသတင်းအချက်အလက်နည်းပညာတက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့် လျှောက်ထားနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

#Local_News
Published 24 September 2025
#တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း # မြန်မာသတင်းအချက်အလက်နည်းပညာတက္ကသိုလ်
#YMG/SW #Yangon_Times

#Daily_News
Published 24 September 2025

၁။‌ ‎‎‎‎‎မြန်မာလုပ်ငန်း (၁၈၀၀) နီးပါး GACC တွင် မှတ်ပုံတင်ထား

၂။ ‌‌‌‌‎ဈေးကွက်ဝယ်လိုအားကြောင့် Hass ထောပတ်သီးများ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးမည်
‎
‎၃။‌‎ ဆည်မြောင်းတာတမံများနှင့်မြစ် ၊ချောင်းကမ်းအနီးနေသူများအား မိုးဇလ သတိပေး
‎
‎၄။ ‎ယူနက်စ်ကို၏ STEMပညာရေးနိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်ကြီး ရှန်ဟိုင်း၌တရားဝင်ဖွင့်လှစ်... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကိုတင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#Local_News
Published 24 September 2025

▪️ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည့် ကမ္ဘာ့အဏုမြူသတင်း ဖိုရမ်(World Atomic Week Forum 2025) သို့တက်ရောက်ရန်အတွက် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ယာယီသမ္မတ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်သည့် မြန်မာအဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် အထူးလေယာဉ်ဖြင့် နေပြည်တော် တပ်မတော်လေဆိပ်မှ ထွက်ခွာသွားကြောင်းသိရသည်။

▪️ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံသမ္မတ မစ္စတာဗလာဒီမာပူတင်၏ ဖိတ်ကြားချက်အရပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ယာယီသမ္မတနိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဆောင်သည့် မြန်မာအဆင့်မြင့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သွားရောက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

▪️ ယင်းခရီးစဉ်တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ယာယီသမ္မတ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အတူ ကော်မရှင်အတွင်းရေးမှူး တွဲဖက်အမှုဆောင်ချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်ကြသည့် ဒေါက်တာသက်ခိုင်ဝင်း၊ ဒေါက်တာမျိုးသိမ်းကျော်၊ ဦးကိုကိုလွင်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီး ချုပ် ဦးမျိုးအောင်၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးမှ အဆင့်မြင့်တပ်မတော် အရာရှိကြီးများ၊ ဒုတိယဝန်ကြီးများ၊ စစ်ဘက်၊ နယ်ဘက်မှတာဝန်ရှိသူများ ခရီးစဉ်တွင် လိုက်ပါသွားကြကြောင်းသိရသည်။

#YMG/PP #Yangon_Times

#Local_News

Published 24 September 2025

▪️ လက်ရှိဆောင်ရွက်နေသည့် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့စီမံကိန်းကြီးများသည် သက်တမ်းကာလအားဖြင့် ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်မှုမှာ တဖြည်းဖြည်းလျော့နည်းလာပြီဖြစ်သောကြောင့် စီမံကိန်းအသစ်များ ရှာဖွေတူးဖော်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင် ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်းလျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင်ဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးဝန်ကြီးဌာန(၁) ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးတင်အောင်စန်းကပြောသည်။

ယမန်နေ့နံနက်ပိုင်းတွင်ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး သာကေတမြို့နယ်ရှိ မြန်မာ့ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းအောက်ရှိ ကမ်းလွန်ရေနံအခြေစိုက်စခန်း (သာကေတ)ကို လျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင်ဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးဝန်ကြီးဌာန(၁) ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးတင်အောင်စန်းသည် သွားရောက်ကြည့်ရှုစစ်ဆေးစဥ် ယခုကဲ့သို့ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

▪️ ရတနာ၊ ဇောတိက၊ ရဲတံခွန်နှင့် ရွှေကမ်းလွန် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စီမံကိန်းကြီးလေးခုတို့မှ သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ ထုတ်လုပ်၍ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည့်အပြင် ပြည်တွင်းသုံးအဖြစ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ၊ CNG သုံးမော်တော်ယာဉ်များ၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံများအတွက်လည်း သဘာဝဓာတ်ငွေ့များ ဖြန့်ဖြူးပေးလျက်ရှိကြောင်း၊သို့ရာတွင် အဆိုပါစီမံကိန်းကြီးများသည် သက်တမ်းကာလအားဖြင့် ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်မှုမှာ တဖြည်းဖြည်း လျော့နည်းလာပြီဖြစ်သဖြင့် စီမံကိန်းအသစ်များ ရှာဖွေတူးဖော်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင် ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်းတွင်း နှင့် ကမ်းလွန်လုပ်ကွက်များတွင် ရေနံနှင့်သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ ရှာဖွေထုတ်လုပ်နိုင်ရန် နိုင်ငံတကာစွမ်းအင် ကုမ္ပဏီများအား လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်ရေး ဖိတ်ခေါ်ဆောင်ရွက်ကြရန်လိုကြောင်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

▪️ ထို့အပြင် ရေနံတွင်းသစ်များ နေရာသတ်မှတ်နိုင်ရေး တိုင်းတာရရှိခဲ့သော ဆိုက်စမစ်အချက်အလက်များ ဘူမိရူပဆန်းစစ် အကဲဖြတ်ခြင်းလုပ်ငန်းကို သတ်မှတ်ချိန်အတွင်း ပြီးစီးအောင် ဆောင်ရွက်ရေး၊ ပုဂ္ဂလိကရေနံတူးဖော်ခြင်းလုပ်ငန်းများအား နည်းစနစ်တကျလုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ရေနံလက်ယက် တွင်းလုပ်ငန်းများအစား နည်းစနစ်ကျတွင်း (Standard Well)များ ဖြစ်ပေါ်လာစေရေး အလေးထားဆောင်ရွက်သွားရေးတို့ကိုမှာကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

#YMG/SW #Yangon_Times

#World_News
Published 24 September 2025

▪️ ယခုနှစ် ကမ္ဘာပေါ်မှာ အားအကောင်းဆုံး အပူပိုင်းဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းဖြစ်တဲ့ စူပါတိုင်ဖွန်ရာဂါဆာဟာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ဟောင်ကောင်မှာ လေပြင်းတိုက်ခိုက် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ကာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းမှာလည်း မိုးကြီးမှုကြောင့် လူ ၁၄ ဦးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

▪️ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းမှာ မိုးကြီးလွန်းသဖြင့် အရှေ့ဘက် ဟွေ့လျန်ခရိုင်ရှိ ကန်ကြီးတစ်ခုဆီကနေ မြို့တစ်မြို့ဆီသို့ ရေလျှံထွက်လာခဲ့ကြောင်း ထိုင်ဝမ်မီးသတ်ဌာနက ပြောပါတယ်။

▪️ တနင်္လာနေ့တည်းက ထိုင်ဝမ်ကျွန်းဟာ ရာဂါဆာအစွန်အဖျား ရိုက်ခတ်တာခံရပြီးတော့ မိုးကြီးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ လှိုင်းကြီးတွေကြောင့် ဟောင်ကောင်မှာ နေရာအချို့ပျက်စီးခဲ့ပြီး အာဏာပိုင်တွေက အိမ်ထဲမှာနေဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

▪️ ရာဂါဆာက တစ်နာရီကို ၂၀၀ ကီလိုမီတာနှုန်းဖြင့် လူဦးရေထူထပ်ရာဟောင်ကောင် တောင်ပိုင်း ၁၀၀ ကီလိုမီတာခန့်မှာ အနီးဆုံးရောက်လာနိုင်ပါတယ်။

▪️ စူပါတိုင်ဖွန်က လူဦးရေ ၁၂၅ သန်းကျော်ရှိရာ တရုတ်ကွမ်တုံကမ်းရိုးတန်းသို့ ရွေ့လျားနေပြီး အင်အားဆက်လက်ပြင်းထန်မယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။

▪️ ရာဂါဆာက တနင်္လာနေ့မှာ ဖိလစ်ပိုင်မြောက်ပိုင်းနဲ့ အင်္ဂါနေ့မှာတော့ ထိုင်ဝမ်ကို တိုက်ခတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

▪️ တိုင်ဖွန်ကြောင့် ဟောင်ကောင်ဈေးဝယ်စင်တာတွေမှာ အလုအယက်ဝယ်ယူစုဆောင်းနေကြပါတယ်။

ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာနိုင်ကာ မွန်းလွဲအချိန်ခန့်မှာ အမြင့်ဆုံး ၁၃ ပေလောက်အထိ ရောက်နိုင်တယ်လို့ အာဏာပိုင်များသတိပေးထားပါတယ်။

Source: Reuters

#World_Health
Published 24 September 2025

▪️ အိုမီဂါ-၃ ဖက်တီးအက်ဆစ်က အရေပြားကျန်းမာရေးထိန်းသိမ်းရာမှာ အဓိကနေရာက ပါဝင်ပြီး နှလုံးကျန်းမာရေး၊ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှု၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်အပါအဝင် ခန္ဓာကိုယ်လုပ်ဆောင်ချက်အမျိုးမျိုးအတွက်လည်း မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။

▪️ တခြားဗိုက်တာမင်ဖြည့်စွက်ဆေးတွေနဲ့ မတူတာက အိုမီဂါ-၃ ဖြည့်စွက်ဆေးတွေဟာ အာနိသင်သိသာထင်ရှားဖို့ အချိန်ယူရနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဘာတွေလဲဆိုရင် ကျန်းမာရေးပန်းတိုင်၊ လက်ရှိကျန်းမာရေးအခြေအနေ၊ စားသုံးနေတဲ့ အိုမီဂါ-၃ ပုံစံ၊ ဖြည့်စွက်ဆေးပမာဏတို့အပေါ် မူတည်နေနိုင်ပါတယ်။

▪️ ဆဲလ်အမြှေးပါးနဲ့ အိုမီဂါ-၃ ပေါင်းစည်းချိန်က အချိန် ၆ ပတ်မှ ၁၂ ပတ်ခန့်ကြာမြင့်နိုင်တယ်လို့ ပရက်မာတစ်နျူထရီရှင်မှ အာဟာရပညာရှင်မှူး မီနူဘာလာဂျီက ပြောပါတယ်။

▪️ ရောင်ရမ်းမှု လျှော့ချခြင်းနဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ ချက်ချင်းမလျော့ကျနိုင်ဘဲ အနည်းဆုံး ၃ လလောက် ကြာမြင့်နိုင်ပါတယ်။

▪️ ဖြည့်စွက်စာ အလုပ်မလုပ်တဲ့ လက္ခဏာတွေကို ပြနေတဲ့အရာတွေက အစာခြေပြဿနာနဲ့ အစာရေမျိုလျှံတက်ခြင်း၊ သွေးစစ်ဆေးချက် မပြောင်းလဲခြင်း၊ ဆက်တိုက်နာကျင်မောပန်းခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

▪️ အိုမီဂါ-၃ ချို့တဲ့ရင် အရေပြားမကောင်းတဲ့ပြဿနာ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ မွမ်ဘိုင်းမှ ဒေါက်တာ ရှရီဖာချော့စ်က ပြောပါတယ်။

▪️ အရေပြားခြောက်သွေ့ခြင်း၊ ယားယံတတ်ခြင်း၊ အထိမခံနိုင်ခြင်း၊ နီမြန်းခြင်းတို့ ခံစားရရင် အိုမီဂါ-၃ ချို့တဲ့တာကို ညွှန်ပြနေပါတယ်။

▪️ ခန္ဓာကိုယ်က အိုမီဂါ-၃ ကို မထုတ်လုပ်နိုင်တာကြောင့် ငါး၊ လျှော်စေ့၊ သစ်ကြားသီး၊ ဖြည့်စွက်ဆေးတို့ကနေ ရရှိအောင် ကြိုးစားသင့်ပါတယ်။

Source: Indian Express

#World_Health
Published 24 September 2025

▪️ တရုတ်ပြည်မှာ မျိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ ဝက်တစ်ကောင်ဆီမှ အဆုတ်ကို လူသားထဲသို့ ပထမဆုံးအနေဖြင့် အောင်မြင်စွာအစားထိုးခွဲစိတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ဦးနှောက်အလုပ်မလုပ်တော့တဲ့ လူတစ်ဦးရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို အစားထိုးထည့်သွင်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၉ ရက်ကြာ အသက်ရှင်သန်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

▪️ ကမ္ဘာနဲ့တဝှမ်း ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါရှားပါးတဲ့ ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းကြီးတစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။

▪️ ၂၀၂၄ မေလက WHO ရဲ့ ဖော်ပြချက်အရ ကမ္ဘာပေါ်က အင်္ဂါအစားထိုးလိုအပ်နေသူတွေရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာ တကယ်တမ်း အစားထိုးခွဲစိတ်နိုင်ခဲ့ပြီး အင်္ဂါအလှူရှင်စောင့်ဆိုင်းရင်း အသက်ဆုံးပါးသွားသူ နှစ်စဉ်ထောင်နဲ့ချီ ရှိနေပါတယ်။

▪️ ဒါကြောင့် သိပ္ပံပညာရှင်တွေက တိရိစ္ဆာန်တွေဆီကနေ လူသားတွေဆီ အစားထိုးခွဲစိတ်တဲ့ နည်းလမ်းကို လေ့လာရှာဖွေခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

▪️ ဒီထဲမှာ ဝက်တွေက အသေချာဆုံးဖြစ်ပြီး သူတို့ရဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ အရွယ်အစားက လူသားတွေနဲ့ ဆင်တူနေပါတယ်။

▪️ ဒီလိုအစားထိုးခြင်းက လူသားခန္ဓာကိုယ်ဟာ အစားထိုးဝင်လာတဲ့အရာကို လက်မခံတဲ့ပြဿနာမျိုး ရှိနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် ဝက်တွေကို လိုအပ်သလို မျိုးဗီဇပြောင်းလဲပေးနိုင်ပါတယ်။

▪️ အင်္ဂါအစားထိုးခွဲစိတ်မှုတွေထဲမှာ အဆုတ်က အခက်ခဲဆုံးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် အခုလို အောင်မြင်စွာ အဆုတ်အစားထိုးနိုင်ခြင်းက တိုးတက်မှုကြီးတစ်ခု ဖြစ်နေပါတယ်။

▪️ ခန္ဓာကိုယ်မှ တုံ့ပြန်စွမ်းအားလျှော့ချခြင်း၊ မျိုးဗီဇပြုပြင်မှုများ မွမ်းမံခြင်း၊ ရေရှည်လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း အကဲဖြတ်ခြင်းတို့ဖြင့် ဆက်လက်အားထုတ်သင့်တယ်လို့ သုတေသီတွေ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Source: The Jerusalem Post

NAY PYI TAW, September 23, 2025 — Myanmar's acting President and Chairman of the State Security and Peace Commission, Senior General Min Aung Hlaing, is set to pay a friendly visit to the Russian Federation in the coming days. The trip comes at the invitation of Russian President Vladimir Putin.

According to a government press release, the Senior General will attend the World Atomic Week Forum - 2025, which will be held in Moscow.

During his visit, the Senior General will meet with President Putin and other Russian officials. The agenda includes discussions on strengthening and enhancing cooperation in various sectors, including diplomatic relations, trade, security, and strategic partnerships between the two governments and their peoples.

Senior General has visited Russia at least five times since 2021.

#ymg/knl

NAY PYI TAW, Myanmar – September 23, 2025

The Union Solidarity and Development Party (USDP) will contest the upcoming 2025 multi-party general election with the highest number of candidates, according to a statement from the Union Election Commission (UEC).

The UEC released a statement today, September 23rd, detailing the list of political parties and independent candidates who have registered to compete in the election scheduled to begin on December 28, 2025. The data reveals that the USDP has fielded the most candidates across all levels of parliament.

Among the parties competing at the Union level, the USDP stands at the top with a total of 1,018 candidates.

The National Unity Party follows with the second-highest number of candidates at 694, while the People's Pioneer Party is third with 672 candidates. The Shan and Nationalities Democratic Party will field 584 candidates, the People's Party 512, and the Myanmar Farmers' Development Party 428, according to the announcement.

A total of 4,963 candidates, including representatives from 57 political parties and independent candidates, have submitted their names to run for office.

The UEC also stated that the respective sub-commissions are currently in the process of vetting the submitted lists of candidates.

#knl/ymg

အနောက်နိုင်ငံများရဲ့ ဖိအားပေးမှုအောက်ဘက်လိုက်တဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်မှုများပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတကာအဏုမြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (IAEA)ကို အီရန်သမ္မတ မာဆူပက်ဇက်ရှ်ကီယန်က ဝေဖန်လိုက်ကာ ထိပ်တန်းလုံခြုံရေးအဖွဲက အတည်ပြုထားတဲ့ မူဘောင်သစ်အတွင်း အေဂျင်စီနဲ့ဆွေးနွေးသွားဖို့ အီရန်အသင့်ရှိနေကြောင်းကို ထပ်မံအတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။

#World_News

Published 23 September 2025

#အီရန်သမ္မတ #IAEA

#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

၂၃ စက်တင်ဘာ ၊၂၀၂၅

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက “ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန” ကို “စစ်ဝန်ကြီးဌာန” အဖြစ် အမည်  ပြောင်းလဲရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံရေးအဝန်းအဝိုင်းအတွင်းတွင်သာမက ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာမူဝါဒရေးရာ အသိုက်အဝန်းများကြားတွင်လည်း သိသာထင်ရှားသည့် ငြင်းခုံမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ဟားဗတ်ဝုဖ် Herbert Wulf က တိုဒါ ငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့Toda Peace Institute တွင်ရေးသားခဲ့သည့် သူ၏ မကြာသေးမီက သုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါးတွင် ဤအသုံးအနှုန်းဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲသည် ဗျူရိုကရေစီ အမှတ်တံဆိပ် အသစ်တဖန် ပြန်လည်ပုံဖော်ခြင်းထက် များစွာပိုကြောင်း၊ ၎င်းသည် နိုင်ငံရေးအရ ဘာသာစကားကို ကိုင်တွယ်ခြယ်လှယ်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ George Orwell ၏ အမြင်များကို ပဲ့တင်ထပ် စေသည့် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော အာစလျှာစ အပြောအဆို အပြောင်းအလဲ   တရပ်ဖြစ်ကြောင်းစောဒကတက်ခဲ့သည်။

ယခုအက်ဆေးသည် အဆိုပါ အမည်ပြောင်းလဲခြင်းကို အပြန်အလှန်ဆက်စပ်နေသည့် ခွဲခြမ်း စိတ်ဖြာ မှုဆိုင်ရာ မူဘောင် (၃) ရပ်အတွင်း ထားရှိ၍ လေ့လာခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့မှာ-

(၁) အမည်ပေးခြင်းနှင့် တရားဝင်ဖြစ်မှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး၊

(၂) စစ်ပွဲအား မူဝါဒတရပ်အဖြစ် ပုံမှန်ဖြစ်စေခြင်းနှင့်

(၃) ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုများ ဖြစ်သည်။

၁။ အမည်ပေးခြင်း၊ ဘာသာစကားနှင့် တရားဝင်ဖြစ်မှု

ဘာသာစကားသည် နိုင်ငံရေးအရ ဘက်မလိုက်မှုကို မည်သည့်အခါမျှ မဖြစ်စေပါ။ ဘာသာစကားဆိုင်ရာ ဝေဖန်ဆန်းစစ် လေ့လာသုံးသပ်ချက်များတွင် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အမည်ပေးသည့် အလေ့အထများက အတွေးအခေါ်ဆိုင်ရာ ရပ်တည်ချက်များကို သတ်မှတ်ပေးပြီး တိကျသော မူဝါဒဆိုင်ရာ ဦးတည်  ချက်များကို တရားဝင်ဖြစ်စေအောင် ပြသခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန် စစ်ရေးဆိုင်ရာ ဝေါဟာရတွင် “ကာကွယ်ရေး” ကို “စစ်ပွဲ” ဖြင့် အစားထိုးလိုက်ခြင်းသည် အမေရိကန်က ၎င်း၏ မဟာဗျူဟာမြောက် ရပ်တည်ချက်ကို မည်ကဲ့သို့ချဉ်းကပ်လိုက်သည်ဟူသည့်  အပြောင်းအလဲကို ဖော်ပြနေသည်။

ကာကွယ်ရေးသည် တုံ့ပြန်ခြင်း၊ အကာအကွယ်ပေးခြင်းနှင့် လိုအပ်ခြင်းတို့ကို ဆိုလိုသည်။

စစ်ပွဲသည် စတင်လှုပ်ရှားခြင်း၊ အတင်းအကျပ်ပြုမူခြင်းနှင့် ခိုင်ကျည်မှုတို့ကို ဆိုလိုသည်။

ထို့ကြောင့် အမည်ပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းသည် နိုင်ငံ၏ စစ်ရေးဆိုင်ရာ ဝိသေသလက္ခဏာကို တုံ့ပြန်သော အင်အားစုမှ ရှေ့သို့ တက်တက်ကြွကြွ လုပ်ဆောင်သည့် အင်အားစုအဖြစ် ပြန်လည်ပုံသွင်းလိုက်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဖော်ပြခြင်းသက်သက်မျှသာ မဟုတ်ဘဲ ဆောင်ရွက်ခြင်းသဘောဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ထိုးစစ်ကို လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရှိသော မူဝါဒ၊ ရှောင်လွှဲ၍မရသော မူဝါဒတရပ်အဖြစ် ပုံမှန်တစ်ခုဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်သည်။

၂။ စစ်ပွဲကို ပုံမှန်အခြေအနေတစ်ခုအဖြစ်ပြုလုပ်ခြင်း

နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ ပညာရပ်က အင်အားအသုံးပြုခြင်းကို ထိန်းချုပ်ရာတွင် စံနှုန်းများ၏ အခန်းကဏ္ဍကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်မှာ ကြာပြီဖြစ်သည်။ အမေရိကန်သည် ကာကွယ်ရေးကို စစ်ပွဲ အဖြစ် ပြန်လည်ပုံဖော်ခြင်းဖြင့် လစ်ဘရယ် နိုင်ငံတကာ အစီအစဉ်ကို သမိုင်းအရ ထောက်ကူပေးနေသည့် ရေရှည်ရပ်တည်ထားသော ယင်း၏ စံနှုန်းဆိုင်ရာ အကန့်အသတ်များကို ယိုယွင်းဖျက်စီးသလိုဖြစ်လာ စေသည်။

လက်တွေ့မျက်မြင်အခြေအနေတွင် အမေရိကန်၏ စစ်ရေးဆောင်ရွက်မှုများသည် ‘ကာကွယ်ရေး” ဆိုသည့် စာသားအနက်အတိုင်း ကန့်သတ်၍နေသည်မှာ အတော်ရှားပါးသည်။ အာဖဂန်နစ္စတန်မှ လစ်ဗျား၊ လစ်ဗျားမှ ယီမင်အထိ စစ်ရေးစစ်ဆင်မှုများကို နိုင်ငံခြားရှိ အမေရိကန်အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်ဟူသည့် ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် တရားမျှတသည့် သဘောဆောင်အောင် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ Wulf က “စစ်ပွဲ” ဟူသည့် အသုံးအနှုန်း၏ ရိုးသားမှုသည် “ကာကွယ်ရေး” ထက် လက်တွေ့ကို ပိုမိုတိကျစွာ ထင်ဟပ်စေသည်ဟု မှတ်ချက်ပြုထားသော်လည်း ၎င်းသည် စစ်ပွဲကို ခြွင်းချက်အနေဖြင့် အသုံးပြုရမည့် အရာမဟုတ်တော့ဘဲ အမြဲတမ်းမူဝါဒဆိုင်ရာ ကိရိယာတရပ်အဖြစ် ပုံမှန်ဖြစ်လာအောင် အရှိန်မြှင့်တင်ပေးစေသည်။

၃။ ဒီမိုကရေစီဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများ

ပြည်တွင်းတွင် အမည်ပြောင်းလဲခြင်းသည် ဗျူရိုကရေစီဆိုင်ရာ ဝေါဟာရသက်သက်သာ မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးဘဝကို လုံခြုံရေးအမြင်ဖြင့် ကြည့်မြင်လာသည့် အနက်အဓိပ္ပါယ် အမျိုးမျိုးဖြစ်စေသည့် ဘာသာ   စကားဆိုင်ရာ လမ်းကြောင်းကို ထင်ဟပ်စေသည်။ “အတိုက်အခံ” ကို အမျိုးသားခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ပုံဖော်သောအခါ ကန့်ကွက်မှုသည် ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်မှုအဖြစ် ပြန်လည်သတ်မှတ်ခံရမည့် အန္တရာယ် ရှိလာသည်။ ဟာနာ့ အာရင်းHannah Arendt မှ ဂျော်ဂျီယို အက်ဂမ်ဘမ်Giorgio Agamben အထိ နိုင်ငံရေးသီအိုရီပညာရှင်များသည် ထိုသို့သော အကူးအပြောင်းများကို သတိပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအကူး   အပြောင်းများတွင် “ခြွင်းချက်အခြေအနေ” သည် ခြွင်းချက်မဟုတ်တော့ဘဲ စည်းမျဉ်းဖြစ်လာသည်။

Orwell ၏ အသုံးအနှုန်းများအရ ၎င်းသည် အတွေးနှစ်ခွကို အဖွဲ့အစည်းပုံစံသွတ်သွင်းခြင်းဖြစ်သည်။ အစိုးရသည် တစ်ချိန်တည်းတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး၏ ချန်ပီယံအဖြစ် ကြွေးကြော်နေနိုင်သလို တစ်ဖက်တွင် ထပ်တလဲလဲစစ်ပွဲကို လက်ခံကျင့်သုံးနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အမည်ပြောင်းလဲခြင်းသည် ဘာသာစကား    ဆိုင်ရာ အမှတ်အသားတခုအဖြစ်သာမက နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ကိရိယာတစ်ခုပါ ဖြစ်လာစေသည်။မည်သည့်  မူဝါဒကို တရားဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်သည်ဆိုသည့် အသိဉာဏ်ဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်များကို ပြန်လည်ပုံဖော်  ပေးသည်။

နိဂုံး

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကို စစ်ဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းသည် ခေတ်ပြိုင်အုပ်ချုပ်  ရေးတွင် ဘာသာစကား၊ မူဝါဒနှင့် အတွေးအခေါ်များ မည်သို့ ပေါင်းစည်းလာသည်ကို နမူနာပြသ  နေသည်။ ၎င်းသည် အင်အားသုံးစွဲမှုအပေါ်ထားရှိသည့် စံနှုန်းဆိုင်ရာ အကန့်အသတ်များ ဆုတ်ယုတ် လာခြင်းကို ထင်ဟပ်စေပြီး ထိုးစစ်သဘောထားကို ပုံမှန်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အဖြစ် တရားဝင်ဖြစ်စေကာ စစ်ရေးမူဝါဒများနှင့်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့်  ဒီမိုကရေစီ နေရာလွတ်များကို ကျဉ်းမြောင်းသွားစေမည့် အန္တရာယ် ရှိသည်။

Orwell ၏ သတိပေးချက်သည် တစ်ခါက တင်စားထားသည်ထက် ယခုလက်တွေ့ပိုဆန်လာ သည်။   နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာဘာသာစကား သည် လက်တွေ့အခြေအနေကို ရိုးရှင်းစွာ ဖော်ပြရုံမျှမကတော့ဘဲ ၎င်းကို   ပါထုတ်လုပ်ပေးလာနိုင်သည်။ စစ်ပွဲသည် ဘာသာစကားအရ ပုံမှန်တစ်ခုဖြစ်လာပါက နိုင်ငံရေးအရ အမြစ်တွယ်သွားနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

ပညာရှင်များ၊ မူဝါဒချမှတ်သူများနှင့် အရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းတို့အတွက် လုပ်ဆောင်ရမည့်အလုပ်မှာ ဤအပြောအဆိုဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲများကို ဖော်ထုတ်ရန်၊ ၎င်းတို့၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ဝေဖန်ဆန်းစစ်ရန်နှင့် စစ်ပွဲ၏ ထာဝရချဲ့ထွင်မှုကို ထိန်းချုပ်ထားသော စံနှုန်းများကို ထိန်းသိမ်းရေး အခိုင်  အမာ တောင်းဆိုရန်ဖြစ်ပါသည်။

သုထက်သာ

Source:

1.Department of War: George Orwell Would Feel Validated by Herbert Wulf at Toda Peace Institute

2. Fairclough, 1992

3. Finnemore & Sikkink, 1998