၂၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
အီရန်အာဏာပိုင်တွေဟာ ခွေးတစ်ကောင်ကို အိမ်ခန်းရောင်းချပေးလိုက်တဲ့ ဗွီဒီယိုတစ်ခု အွန်လိုင်းပေါ် ပျံ့နှံ့သွားပြီးတဲ့နောက် အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင် လုပ်ငန်းအကြီးအကဲကို ဖမ်းဆီးအရေးယူလိုက်ပါတယ်။ အီရန် လင်မယားက သူတို့ရဲ့ အချစ်တော်ခွေးကလေး ချက်စတာ ကို အိမ်ခန်း လွှဲပေးလိုက်တာ ရိုက်ထားတဲ့ အဲဒီဗွီဒီယိုဟာ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ အတော်လူကြိုက်များသွားပါတယ်။
အငြင်းအခုံတွေထဖြစ်စေခဲ့တဲ့ အဲဒီဗွီဒီယိုထဲမှာ လင်မယားတစ်တွဲဟာ သူတို့ရဲ့ အိမ်ခန်းကို သူတို့ရဲ့အချစ်တော် ခွေးဖြူကလေး ချက်စတာထံ တရားဝင်လွှဲပြောင်းပေးတဲ့ ကန်ထရိုက်စာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးနေတာကို တွေ့မြင်ရပါတယ်။
အဲဒီစာချုပ်ကို ချက်စတာရဲ့ ခြေသည်းရာကို အမျိုးသမီးတစ်ဦးအကူအညီနှင့် မှင်ခံပြားအသုံးပြု ရယူပြီး လက်မှတ်သဖွယ်သုံးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့မှာ အမွေဆက်ခံမည့်သူမရှိတဲ့အတွက် သူတို့ရဲ့အိမ်ကို သူတို့ချစ်တဲ့ ခွေးကလေးကို ရောင်းချပေးဖို့ အစဉ်အလာမဟုတ်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုချလိုက်ရတာလို့ အဆိုပါစုံတွဲက ရှင်းပြပါတယ်။
အီရန်မှာ ခွေးတွေအိမ်ပိုင်ဆိုင်မှုကို တားမြစ်တဲ့ သီးခြားဥပဒေရယ်လို့မရှိသေးပေမယ့် ခွေးရဲသဘောသဘာဝအရနှင့် ရှေးရိုးစွဲ ဘာသာရေးဆရာတွေရဲ့ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကြောင့် အဲဒီလိုမျိုးဆောင်ရွက်တာကို မကောင်းတဲ့အလုပ်လို့ မြင်ထားပါတယ်။ မူစလင်နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ခွေးတွေကို မသန့်ရှင်းတဲ့ သတ္တဝါလို့သတ်မှတ်လေ့ရှိကြပါတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ အီရန်နိုင်ငံလည်းပါဝင်ပါတယ်။
ဩဂုတ်လ ၂၀ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့မှာ အီရန်ရဲတွေဟာ အဲဒီ့ပျံ့နှံ့နေတဲ့ဗွီဒီယိုအတွက် စုံစမ်းမှုတွေစတင်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲသလိုအရောင်းလုပ်ဆောင်ရာမှာ အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင်အကြီးအကဲတစ်ဦးပါဝင်နေတယ်လို့ ဖော်ထုတ်သိရှိရလို့ သူ့ကိုဖမ်းဆီးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီကုမ္ပဏီကိုလည်း ယာယီလုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းထားပါတယ်။ ဒီလိုရောင်းချတာမျိုးဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ စာရိတ္တတန်ဖိုးတွေနှင့်ဆန့်ကျင်ပြီး ဥပဒေနှင့်လည်း ကင်းလွတ်နေတယ်လို့ ဒုတိယတရားစွဲအရာရှိချုပ် ရီဇာတာဘာက ပြောပါတယ်။
ဓလေ့ထုံးတမ်းအရမည်သို့ပင်ရှိစေကာမူ အီရန်နိုင်ငံမှာ အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန် အထူးသဖြင့် ခွေးနှင့်ကြောင် ပိုင်ရှင်တွေဟာ တိုးပွားလာနေပါတယ်။အထူးသဖြင့် လူလတ်တန်းစားနှင့် အထက်တန်းစားများအကြားမှာဖြစ်ပါတယ်။
Source WION
၂၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
BRICS နိုင်ငံတွေဟာ လာမယ့်အင်္ဂါနေ့ကျရင် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ဂျိုဟန်နက်စ်ဘတ်မြို့တော်မှာ သုံးရက်ကြာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပြုလုပ်ကြပါလိမ့်မယ်။ BRICS ဆိုတာက ဘရာဇီးလ်၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိက နိုင်ငံတွေရဲ့ထိပ်ဆုံးစာလုံးတွေကို ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ အတိုကောက်အမည်ဖြစ်ပါတယ်။
BRICS ဟာ ကမ္ဘာ့ GDP စုစုပေါင်းရဲ့ ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုထားပြီး ကမ္ဘာ့လူဦးရေးစုစုပေါင်းရဲ့ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်းလည်း ရှိပါတယ်။ သူတို့ဟာ ကမ္ဘာ့ရေးရာမှာ အနောက်စီးပွားရေးကြီးစိုးမင်းမူနေမှုတွေ လျော့ပါးသွားစေဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။
အောက်မှာ BRICS နှင့်ပတ်သက်လို့ သိကောင်းစရာ အချက်(၅)ချက်ကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
#၁။ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်အသစ်လား
၂၀၀၉ခုနှစ်မှ တရားဝင်စတည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ထွန်းသစ်စစီးပွားရေးအုပ်စု BRICS ဟာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအလိုက် အလှည့်ကျ နှစ်စဉ်အိမ်ရှင်အဖြစ် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကျင်းပပေးရပါတယ်။
အစည်းအဝေးတွေဟာ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့နှင့် ဆက်ဆံရေးမှာ သူတို့ရဲ့ အနေအထားကို အခိုင်အမာ ဖြစ်စေဖို့ရည်ရွယ်ထားရှိပါတယ်။
BRICS ဟာ စီးပွားရေးနှင့်နိုင်ငံရေး ထိန်းညှိမျှခြေရှိမှုနှင့်အတူ ဝင်ရိုးစုံ ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ကို အသိအမှတ်ပြုမြှင့်တင်ပေးပါတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလအလွန် တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်နှင့် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့တွေလို အဖွဲ့အစည်းတွေနေက ခွဲထွက်ဖို့ရည်မှန်းပါတယ်။
#၂။မြင့်မြင့်မှန်းသည့် BRICS
BRICS ရဲ့စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အဓိကအားဖြင့် တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယတို့က မောင်းနှင်ပေးပြီး အခုဆို အဖွဲ့ဟာ တိုးချဲ့ဖို့လမ်းဖွင့်ထားပါပြီ။ BRICS အဖွဲ့ဝင်ဖို့ နိုင်ငံပေါင်း ၂၃ နိုင်ငံက လျှောက်ထားပြီးပါပြီ။ အဲဒီအရေအတွက်လောက် ရှိတဲ့ အာဂျင်တီးနား၊ အီသီယိုပီးယား၊အီရန်နှင့်ဆော်ဒီအာရေဗျအပါအဝင် အခြားနိုင်ငံတွေကလည်း စိတ်ဝင်စားကြောင်းဖော်ပြဆက်သွယ်နေပါတယ်။
အဖွဲ့ရဲ့ဆွဲဆောင်မှုတွေထဲက တစ်ခုကတော့ အသစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဘဏ် New Development Bank ကို ၂၀၁၅ခုနှစ်မှာ ဖန်တီးခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဘဏ်ဟာ ကမ္ဘာ့ဘဏ်နှင့် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) တို့ရဲ့ အခြားအစားထိုးဘဏ်တစ်ခုအဖြစ် ရည်မှန်းတည်ထောင်ထားပါတယ်။
ရှန်ဟိုင်းမှာ ရုံးချုပ်ဖွင့်ထားတဲ့ အဲဒီဘဏ်ဟာ စတင်တည်ထောင်ကတည်းက ယခုအထိ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေနှင့် အခြားသော ဖွံဖြိုးဆဲစီးပွားရေးနိုင်ငံတွေရဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းတွေမှာ ဒေါ်လာ ၃၀ဘီလျံအထိ ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုလုပ်ထားပြီးပါပြီ။
#၃။ပူတင်အရေးကိစ္စ
ရုရှားသမ္မတ ဗလက်ဒီမီယာပူတင်ကို အိမ်ရှင်တောင်အာဖရိကသမ္မတ ဆိုင်ရီလ်ရမ်မာဖိုဆာက ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဖိတ်ကြားပြီးနောက် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေမှာ သံတမန်ရေးရာတင်းမာမှုတွေ မြင်တွေ့လာရပါတယ်။
နောက်ဆုံးမှာတော့ ပူတင်ကို ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဗွီဒီယိုအွန်လိုင်းကနေပဲ တက်ရောက်မယ်လို့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
စစ်အေးတိုက်ပွဲအတွင်း အာဏာရတောင်အာဖရိကပါတီ အေအင်န်စီဟာ ရုရှားနှင့်ဆက်ဆံရေးမကောင်းခဲ့ပေမယ့် ယူကရိန်းပြဿနာမှာ ရုရှားကို ရှုတ်ချဖို့ သူတို့က ငြင်းဆန်ခဲ့ပါတယ်။
#၄။ဒေါ်လာကိုဆွဲချခြင်း
BRICSနိုင်ငံ (၅)နိုင်ငံရဲ့ စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး ဟာ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုစုစုပေါင်းရဲ့ ၁၈ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိနေပါတယ်။ အဲဒီကုန်သွယ်မှုမှာ အများဆုံးက ဒေါ်လာနှင့်ရောင်းဝယ်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ကြီးစိုးမင်းမူနေမှုတွေကြောင့် အဖွဲ့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေထဲက တစ်ခုကတော့ သူတို့ဟာ ဒေါ်လာမှီခိုမှုကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ပါ။
အဖွဲ့ဟာ ကုန်သွယ်ရေးမှာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ငွေကြေးတွေ တိုးမြှင့်သုံးစွဲဖို့ အားပေးထောက်ခံထားကြပါတယ်။ ရေရှည်မှာတော့ သူတို့ဟာ ဘုံငွေပေးချေမှုစနစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ဖို့ရှိနေပါတယ်။ ဘရာဇီးနှင့်တရုတ်တို့ဟာ ယခုနှစ် စောစောပိုင်းမှာ သူတို့နှစ်နိုင်ငံအကြားကုန်သွယ်ရေးမှာ ပြည်တွင်းသုံးငွေတွေနှင့်ပေးချကြဖို့ သဘောတူညီချက်လက်မှတ် ရေးထိုးကြပြီးဖြစ်ပါတယ်။
#၅။တက္ကသိုလ်အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း
ပြီးခဲ့တဲ့လက BRICS ပညာရေးဝန်ကြီးတွေဟာ အစည်းအဝေးတစ်ခုကျင်းပပြီး BRICS ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် နိုင်ငံတကာ တက္ကသိုလ်အဆင့်အတန်းသတ်မှတ်ရေးဆောင်ရွက်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားရှိကြောင်းကြေညာခဲ့ကြပါတယ်။
ရုရှားတက္ကသိုလ်တွေဟာ လက်ရှိ နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်အဆင့်အတန်းသတ်မှတ်တဲ့အထဲကနေ ဖယ်ထုတ်ခံရတာဟာ နိုင်ငံရေးကိစ္စကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ရုရှားက ယုံကြည်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
Source: The Times of India /AFP
18 August 2023
အမေရိကန်ဒေါ်လာသည် ယိုင်နဲ့လာနေပြီး ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးသည် ရှုံးခဲ့သမျှတွေထက် ပိုကြီးမားစွာဆုံးရှုံးနေတယ်လို့ သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောပါတယ်။
ထရမ့်က ဖောက်စ်ရုပ်သံ တင်ဆက်သူ Larry Kudlow စီးပွားရေးဆွေးနွေးခန်းမှာ အဲသလိုပြောကြားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ဖောက်စ်သတင်းဌာနက သတင်းရေးသားပါတယ်။
“ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဟာ ဒုက္ခအကြီးအကျယ် ရောက်တော့မယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာ ဩဇာအာဏာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုအဲဒါက ယိုင်နဲ့နဲ့ဖြစ်နေပြီ။ငွေကြေးအရပြောရရင်ပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ငွေကြေးရဲ့တန်ဖိုးအရတစ်ခုတည်းပြောတာ မဟုတ်ဘူးနော်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ကျွန်တော်တို့ငွေကြေးကို သုံးနေကြတဲ့ကိစ္စကိုပြောတာ” လို့ သူကပြောပါတယ်။
“ လေဆိပ်တွေကိုကြည့်၊ တာမင်နယ်တွေကိုကြည့်၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ညစ်ပေနေတဲ့လမ်းတွေ၊ကျိုးပဲ့နေတဲ့လမ်းတွေ နေရာ အနှံ့ကိုကြည့်.. တတိယနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံနှင့် တူနေပြီ” လို့ ထရမ့်က မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။
“ ကျွန်တော်တို့မှာ အင်မတန်အားကောင်းတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဒေါ်လာရှိတယ်။ အခုကြည့်လိုက်ပါ။ အခြားနိုင်ငံတွေက ဒေါ်လာကိုမသုံးကြတော့ဘူး။ တရုတ်က ဒေါ်လာအစား ယွမ်ကို အစားထိုးချင်နေတယ်။ စဉ်းစားလို့ကိုမရတော့တာ။ ဒါမျိုး မဖြစ်ဖူးဘူး။ အခုလူတွေက ဒါကိုစဉ်းစားနေကြပြီ” လို့ ထရမ့်ကဆက်ပြောပါတယ်။
Source FoxNews
၁၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
အင်ဒိုနီးရှားမယ်စကြဝဠာရွေးပွဲတွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစော်ကာမော်ကားပြုမှုစွပ်စွဲချက်တွေထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် မယ်စကြဝဠာအဖွဲ့အစည်းကြီးက အင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီနှင့် လုပ်ငန်းဖြတ်တောက်လိုက်ပြီး လာမယ့် ပွဲကိုလည်း ဖျက်သိမ်းလိုက်တယ် လို့ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
မယ်စကြဝဠာအင်ဒိုနီးရှားရွေးပွဲတွင် သရဖူရှင်ရွေးပွဲမတိုင်ခင်နှစ်ရက်အလို၌ နောက်ဆုံးဆန်ကာတင် ၃၀ ဦးအနက် တစ်ဝက်ကျော်ခန့်က သူတို့ကို အမာရွတ်များနှင့် အဆီခဲများစစ်ဆေးရန်ဟုဆိုပြီး တစ်ကိုယ်လုံးချွတ်ခိုင်းခဲ့တယ်လို့ တိုင်တန်းမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
အမျိုးသမီး (၅)ဦးက သူတို့ ဓါတ်ပုံတွေရိုက်ကူးထားတာရှိကြောင်း ရှေ့နေတွေကပြောပါတယ်။
“မယ်စကြဝဠာအင်ဒိုနီးရှားမှာဖြစ်ခဲ့တာတွေ ကျွန်ုပ်တို့သိရသမျှမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လိုင်စင်ရအင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီဟာ ကျွန်ုပ်တို့အမှတ်တံဆိပ်အဆင့်အတန်း။ကျင့်ဝတ်နှင့် မျှော်လင့်ချက်တွေ နှင့် ညီအောင်မဆောင်ရွက်နိုင်ဘူးဆိုတာ ရှင်းနေပါတယ်” လို့ အမေရိကန်အခြေစိုက် မယ်စကြဝဠာအဖွဲ့အစည်းက ပြောပါတယ်။
အဲဒါကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားက လက်ရှိလိုင်စင်ရ လုပ်ငန်း PT Capella Swastika Karya နှင့် သူ့ရဲ့ နိုင်ငံဆိုင်ရာညွှန်မှူး ပေါ်ပီ ကက်ပီလာတို့နှင့် ဆက်ဆံရေးကို အဆုံးသတ်ဖို့ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါပြီ လို့လည်း သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
အဆိုပါအင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီဟာ မလေးရှားအတွက်လည်း မယ်စကြဝဠာမလေးရှားအတွက် လိုင်စင်ရထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မလေးရှားမှာ ဒီနှစ်ပြိုင်ပွဲမရှိပါဘူး။
အင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီ ဒါရိုက်တာ ကက်ပီလာကတော့ သူတို့ ခန္ဓာကိုယ်စစ်ဆေးတာတွေမလုပ်ခဲ့ပါဘူးလို့ ကြေညာချက် အရှည်ကြီးထုတ်ပြီးငြင်းထားပါတယ်။
ဂျာကာတာမှာပြိုင်ပွဲကို ဇူလိုင် ၂၉ရက်ကနေ ဩဂုတ် ၃ရက်အထိကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီပွဲမှာ သရဖူဆောင်းခဲ့သူ ဖက်ဘီယန်နီကိုးလ်ဂရိုနီဗီလ်းကိုတော့ လာမယ့်နိုဝင်ဘာလ အယ်ဆာဗေးဒေါမှာကျင်းပမယ့် ပြိုင်ပွဲကြီးမှာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပေးပါမယ်လို့ မယ်စကြဝဠာအဖွဲ့အစည်းကပြောပါတယ်။
Source: Bangkok Post
ထိုင်းနိုင်ငံက အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့် ထိုင်းဘတ်ငွေအကြား လဲလှယ်မှုတန်ဖိုး အပြောင်းအလဲကြမ်းလွန်းတဲ့အတွက် ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှပ်နှံရေးတွေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာအစား ယွမ်ငွေနှင့် အခြားအာရှငွေကြေးတွေကို တိုးမြှင့် သုံးစွဲဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်ကပြောပါတယ်။
ထိုင်းဘဏ်(ဘီအိုတီ)ဟာ ငွေကြေးလဲလှယ်နှုန်းအန္တရာယ်လျှော့ချရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့ ဒေသတွင်းငွေကြေး တွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်သုံးစွဲဖို မျှော်လင့်ထားတဲ့အကြောင်းနှင့် ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲဒီငွေကြေးတွေဟာ ထိုင်းဘတ်နှင့် အတွဲညီတဲ့အတွက်ကြောင့်လို့ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်ရဲ့ လက်ထောက် ဥက္ကဋ္ဌ အလီဆာရာ မဟာဆန်ဒါနာကို ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းစာနှင့်အင်တာဗျူးမှာပြောခဲ့ပါတယ်။
ဒေါ်လာထက် အဲဒီငွေကြေးတွေကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုဖို့ ထိုင်းက အားထုတ်နေတာ ဆယ်စုနှစ်တစ်စုရှိပါပြီ။ အခုဆို အဟုန်တစ်ခုရလာပြီဖြစ်ပြီး နှစ်နိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်အချင်းချင်း စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှုတွေနှင့် ဘဏ္ဍာရေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကလည်း တစ်ပုံတစ်ခေါင်းကြီးရှိနေပြီလို့ သူမက ပြောပါတယ်။
ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ခရီးသွားအားထားနေရတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံဟာ ပြည်တွင်းငွေကြေးကို တန်ဖိုးကျစေပြီး စီးပွားရေး နိုင်ငံရေးပရိယာယ် လက်နက်သွယ်ဖြစ်လာနေတဲ့ ဒေါ်လာရဲ့တန်ဖိုးဆက်မြင့်နေတဲ့ အန္တရာယ်ကို လျော့ပါးသက်သာစေဖို့ ကြိုးစားနေကြတဲ့ အခြားသောနိုင်ငံများနှင့်အတူ ပါဝင်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်ဟာ တရုတ်၊မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားတို့နှင့် ပြည်တွင်းငွေကြေးတိုးမြှင့်သုံးစွဲရေး ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်နေပါပြီး လာမယ့် ဒုတိယနှစ်ဝက်မှာ တိုးတက်မှုတွေမြင်တွေ့ရမယ်လို့ အလီဆာရာကဆက်ပြောပါတယ်။
ကမ္ဘာအနှံ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဗိလ်ကျစိုးမိုးမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့တုန့်ပြန်မှုတွေ ကြီးထွားလာနေတဲ့အချိန်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံက ယခုလိုလုပ်ဆောင်လာတာဖြစ်တယ်လို့ ဘန်ကောက်ပို့စ်က ရေးသားပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံဟာ ယွမ်နှင့်ကုန်သွယ်ဖို့ သဘောတူညီချက်တွေ အများအပြားရရှိထားပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံကလည်း ရူပီးကိုတိုးမြှင့်အသုံပြုရေးလုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ဘရာဇီးမှသည် အာဂျင်တီးနားအထိ နိုင်ငံတွေဟာ ငွေစက္ကူစိမ်း(အမေရိကန်ဒေါ်လာ) အစာထိုးအသုံးပြနိုင်ရေး နည်းလမ်းတွေ ရှာဖွေနေပါတယ်။
“ ဒေါ်လာနှင့်ဘတ်လဲလှယ်မှု မတည်ငြိမ်တာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက မြင့်တက်လာနေတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒါကို ဖြေရှင်းဖို့ ကိရိယာတွေအများကြီးပိုလိုအပ်လာတယ်” လို့ အလီဆာရာက ဆက်ပြောပါတယ်။
Source BangkokPost
#Dedollarization
#ThailandCentralBank
အီလွန်မတ်စ်က သူနှင့် မက်တာ Meta စီအီးအို မတ်ခ်ဇူကာဘတ်တို့ရဲ့ သတ်ပုတ်ပွဲကို သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်း အိတ်စ် X မှာ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ပြသမယ်လို့ပြောလိုက်ပါတယ်။ အိတ်စ်ဆိုတာ ယခင်တွစ်တာကို နာမည်ပြောင်းခဲ့ တာဖြစ်ပါတယ်။
ဇွန်လကတည်းကစပြီး အီလွန်မတ်စ်နှင့် ဇူကာဘတ်တို့ ဆိုရှယ်မီဒီယာသူဋ္ဌေးကြီးနှစ်ဦးဟာ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး လက်စ်ဗီးဂါးမှာ ကိုယ်ခံပညာတွေရောနှောထားတဲ့ သတ်ပုတ်ပွဲလုပ်ကြဖို့ ပြောဆိုနေခဲ့ကြပါတယ်လို့ ရိုက်တာက သတင်းရေးသားပါတယ်။
“ဇူနှင့် မတ်စ်တို့ရဲ့ ထိုးကြိတ်သတ်ပုတ်ပွဲကို အိတ်စ်မှာ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ပြသပေးပါမယ်။ ရတာတွေအားလုံးကို စစ်ပြန်တွေအတွက် လှူဒါန်းသွားပါမယ်” လို့ မတ်စ်က တနင်္ဂနွေ(ဩဂုတ်၆) ရက်မနက်က သူ့ရဲ့ပလက်ဖောင်း အိတ်စ်မှာ ပို့စ်တင်ထားပါတယ်။ဒါပေမယ့် သူက အသေးစိတ်ကိုတော့ပြောမထားပါဘူး။
ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဇူကာဘတ်ရဲ့ မက်တာ Meta ကိုဆက်သွယ်ပြီး မှတ်ချက်တောင်းပေမယ့် ချက်ခြင်းမတုန့်ပြန်သေးပါဘူးလို့ သတင်းကရေးသားထားပါတယ်။
Source Reuters
ရုရှားနှင့်အတူ BRICS အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံတွေဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာမင်းမူမှုကို စိန်ခေါ်မယ့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ငွေကြေးအသစ်တစ်ခုဖန်တီးဖို့ဆွေးနွေးနေကြပါတယ်။ အဲဒါဟာ အနောက်မဟုတ်တဲ့နိုင်ငံတွေအတွက် ယူရိုနှင့် အလားသဏ္ဍာန်တူတဲ့ငွေကြေးဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ရုရှား ဒူးမားလွှတ်တော် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အလက်ဇင်းဒါး ဘာဘာကော့ဗ်က ပြောပါတယ်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ရုရှားမီဒီယာနှင့်တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းမှာ ဘာဘာကော့ဗ်က မော်စကိုအနေနှင့် မိတ်ဖက်တွေနှင့်အတူ အမေရိကန်ရဲ့ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးမှုကို ဟန့်တားပစ်ဖို့ ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်အသစ်မှာ အခန်းကဏ္ဍအသစ်တစ်ခုအတွက် အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီလို့ပြောပါတယ်။
ဒီကနေ့မှာ BRICS ဟာ G7 ထပ် အလားအလာပိုကောင်းနေပြီး ဒီငွေကြေးအသစ်အသုံးပြုနိုင်မယ့် ဈေးကွက်ကလည်း ကြီးမားတယ်။ ဒေါ်လာနှင့်ချည်နှောင်စရာ အကြောင်းကိုမရှိဘူးလို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။ BRICS အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဟာ အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်ရေးတွေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာကနေ ခွာဖို့ စဉ်းစားနေကြပါတယ်။
"Rich Dad Poor Dad" ဆိုတဲ့နာမည်ကျော်စာအုပ်ရေးခဲ့တဲ့ စာရေးဆရာ ရောဘတ်ကီယိုဆာကီက လာမယ့် BRICS ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ ဒေါ်လာပြုခြင်းပျက်ပြယ်စေမယ့်ကိစ္စတွေကို အရှိန်မြှင့်ဆွေးနွေးနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ထားပါ တယ်။
အဆိုပါထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဩဂုတ်၂၂ရက်မှာ ကျင်းပမှာဖြစ်ပြီး ဘရာဇီး၊ရုရှား၊အိန္ဒိယ၊တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိက တို့ဟာ အဖွဲ့ကြီးကို အကျိုးသက်ရောက်နေတဲ့ အဓိကစီးပွားရေးပြဿနာတွေကို ဆွေးနွေးကြလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထား ကြပါတယ်။
အဆိုပါအစည်းအဝေးအတွင်း သူတို့ဟာ ရွှေကိုကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ ကုန်သွယ်ငွေကြေးအသစ်တစ်ခုကို ကြေညာနိုင်တယ်လို့ ကီယိုဆာကီက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အိမ်ရှင်အဖြစ်ကျင်းပမယ့် တောင်အာဖရိက နိုင်ငံကတော့ BRICS ငွေကြေးကိစ္စ အစီအစဉ်ထဲ မပါဘူးလို့ ရိုက်တာသတင်းဌာနကို အတည်ပြုပေးထားပါတယ်။ အိန္ဒိယ ထိပ်တန်းအရာရှိတစ်ဦးကလည်း လောလောဆယ်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ အစားထိုး အစီအစဉ်မရှိသေးပါဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
ကီယိုဆာကီက အမေရိကန်ဒေါ်လာနိဂုံးချုပ်မှာကို အရင်ကတည်းက မကြာခဏပြောခဲ့ပြီး သူက ဒေါ်လာအစား ရွှေ၊ ငွေနှင့် ဘစ်ကွိုင်တွေကို သိမ်းဆည်းကြဖို့ သူ့ပရိဿတ်တွေကို အမြဲမှာကြားနေခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်လာဟာ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ဗဟိုဘဏ်တွေရဲ့ အရန်ငွေကြေးတွေကနေ အသုံးပြုမှု မှေးမှိန်သွားလိမ့်မယ်လို့ ဟောကိန်းထုတ်ထားပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ပညာရှင်တွေကတော့ ဒေါ်လာနေရာကို ပြိုင်ဘက်ငွေကြေးတစ်ခုခုက အစားထိုးဝင်ရောက်မှု လတ်တလော မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ သုံးသပ်ထားကြပါတယ်။
Source: RT/Business Insider
Page 19 of 61