#World_Health
Published 21 October 2025

■ လေယာဉ်အတက်အဆင်း လုပ်တဲ့အခါ လေဖိအားက လျင်မြန်သိသာစွာ ပြောင်းလဲပါတယ်။

■ လည်ချောင်းအိုးနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ အလယ်နားဟာဆိုရင် ပြင်ပဖိအားနဲ့ နားအတွင်းဖိအားတို့ကို မျှခြေဖြစ်အောင် လုပ်ပေးရပါတယ်။

■ အထဲကပြွန် ပိတ်ဆို့တဲ့အခါမှာ ဖိအားမညီမျှတော့ဘဲ နားထဲမှာ ပြည့်သိပ်နာကျင်လာပါတယ်။

■ လေယာဉ်ဆင်းပြီးနောက် နားတွေဆက်လက် ပိတ်ဆို့နေပါက ဖိအားချက်ချင်းမထွက်တော့ဘဲ နေရထိုင်ရခက်ခဲကာ ယာယီမကြားရတော့ပါဘူး။

■ နာရီပိုင်းရက်ပိုင်းအတွင်းမှာတော့ ခန္ဓာကိုယ်က ပတ်ဝန်းကျင်ဖိအားကို အလိုက်သင့်ပြောင်းလဲပေးပြီး ခံစားရမှု သက်သာသွားတတ်ပါတယ်။

■ ဒီခံစားမှုကို သက်သာစေမယ့် အခြားနည်းလမ်းတွေအနေနဲ့..

■ - နားနဲ့ပါးစပ်ကို ပိတ်ထားပြီး နှာခေါင်းကနေပဲ ဖြည်းညင်းစွာ ရှူထုတ်ပေးပါက နားတွင်းဖိအားဖြစ်လာစေပြီး နားပေါက်ပွင့်စေပါတယ်။

■ - ချွဲပျော်နှာခေါင်းဖျန်းဆေးကို လေယာဉ်မစီးခင် အသုံးပြုခြင်းဖြင့် နားတွင်းပြွန်ထဲမှာ လေအဝင်အထွက် ကောင်းစေပါတယ်။

■ - လေယာဉ်အတက်အဆင်း လုပ်တဲ့အခါမှာ ရေသောက်ခြင်း၊ ကလေးတွေကို ချိုလိမ်ဆို့ခိုင်းခြင်းဖြင့် မျိုချလိုက်တိုင်းမှာ ဖိအားကို မျှတစေပါတယ်။

■ - ဖိအားလျှော့ချပေးတဲ့ နားဆို့တွေက လေယာဉ်အတက်အဆင်း လုပ်တဲ့အချိန်မှာ ဖိအားပြောင်းလဲမှုကို သက်သာစေပါတယ်။

■ လေယာဉ်မှဆင်းပြီးနောက် နားပိတ်နေတဲ့အခါ ပီကေဝါးခြင်း၊ တံတွေးမျိုချခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်သလို နားတွေ ပုံမှန်အတိုင်းပြန်မဖြစ်ခင် ခဏလေးအတွင်းမှာပဲ အကြိမ်ကြိမ်လေယာဉ်စီးခြင်းမျိုး ရှောင်ရှားသင့်ပါတယ်။

Source: The Jerusalem Post.

‎

တရုတ်ပြည် ကွမ်တုံပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ကွမ်ကျိုးမြို့မှာ အနိမ့်ပျံစီးပွားရေး ပိုမိုတွင်ကျယ်လာပါတယ်။

#Asia_Economy
Published 20 October 2025
#တရုတ်ပြည် #ကွမ်တုံပြည်နယ်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group

#World_News
Published 20 October 2025

■ တနင်္ဂနွေနေ့က ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ လူလာရောက်မှုအများဆုံး လူဗာပြတိုက်မှာ သူခိုးတွေက ဝန်ချီစက်ဖြင့် ပြတိုက်မျက်နှာစာကိုတက်ပြီး ပြတင်းပေါက်မှ ဖောက်ထွင်းဝင်ရောက်ကာ အဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ နပိုလီယံကျောက်မျက်ရတနာများ ခိုးယူထွက်ပြေးသွားကြောင်း တာဝန်ရှိသူများ ပြောပါတယ်။

■ နေ့ခင်းဘက် ဧည့်သည်တွေ ရှိနေချိန်မှာပဲ ပြတိုက်ဖွင့်ပြီး မိနစ် ၃၀ ခန့်အကြာမှာ ဖောက်ထွင်းခဲ့တာဖြစ်ကာ နာမည်အကြီးဆုံးပြတိုက် ဖောက်ထွင်းမှုတွေထဲ ပါဝင်သွားပါတယ်။

■ ဝန်ထမ်းအင်အား နည်းပါးနေပြီး ဧည့်သည်တွေနဲ့ ကြပ်ညပ်နေချိန်မှာ လုံခြုံရေးအခက်အခဲရှိနေခဲ့တယ်လို့ ရှင်းပြထားပါတယ်။

■ မိုနာလီဆာပန်းချီကားဆီကနေ မီတာ ၂၅၀ အကွာလောက်မှာ ခိုးယူခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး ဒါဟာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ်ကျတဲ့ ၄ မိနစ်တာ ဖောက်ထွင်းရေးအဖြစ် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီး ရေချီဒါဒါတီက သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။

■ သူခိုးတွေက ပစ္စည်းစင်နှစ်ခုကို ရိုက်ခွဲခဲ့ကာ ဆိုင်ကယ်တွေနဲ့ ထွက်ပြေးသွားကြပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ မရှိခဲ့ပါဘူး။

■ အချက်ပေးသံတွေ ထွက်လာပြီးနောက်မှာ လူဗာအရာရှိတွေ ရောက်လာပေမယ့် ဖောက်ထွင်းသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

■ ပစ္စည်း ၈ ခု ပါသွားခဲ့ကာ ၁၉ ရာစု ပြင်သစ်ဘုရင်မတွေဖြစ်တဲ့ မယ်ရီအမ်မီလီနဲ့ ဟော်တန့်စ်တို့နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ နီလာကျောက်၊ လည်ဆွဲ၊ နားကပ်၊ ဧကရီ မယ်ရီလူးဝစ်ရဲ့ ကျောက်စိမ်းလည်ဆွဲနဲ့ နားကပ်၊ ဧကရီ ယူဂျင်နီရဲ့ ကျောက်နဲ့ ရင်ထိုးတို့ပါဝင်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများ ဆိုပါတယ်။

■ ဖောက်ထွင်းမှုဖြစ်ပြီးနောက် တနင်္ဂနွေတစ်နေ့လုံး ပြတိုက်ပိတ်လိုက်ကာ စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

■ လူဗာပြတိုက်ဟာ ဝန်ထမ်းနည်းပါးမှုနဲ့ ဧည့်သည်များပြားမှုပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ ခက်ခဲနေခဲ့ပါတယ်။

■ ဒါဟာ ပြတိုက်အတွက်တော့ အရှက်စရာဖြစ်ရပ်ကြီးတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

■ လူဗာပြတိုက်မှာ ယခင်ကလည်း ခိုးယူဖောက်ထွင်းမှုများ ဖြစ်ခဲ့ဖူးပြီး ၁၉၁၁ မှာ မိုနာလီဆာပန်းချီကား ခိုးယူခံရခြင်းက နာမည်အကြီးဆုံးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

■ စစ်ဆေးရေးတွေက စီစီတီဗီတွေကို ပြန်လည်ကြည့်ရှုနေသလို သူခိုးတွေအသုံးပြုခဲ့တဲ့ ဝန်ချီစက်ကိုလည်း စစ်ဆေးခဲ့ပြီး ပြတိုက်ဖွင့်ချိန်မှာ ရှိနေခဲ့တဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကို မေးမြန်းနေပါတယ်။

Source: AP News

#World_Health
Published 20 October 2025

■ လူရွယ်ပိုင်းတွေမှာ ကင်ဆာဖြစ်လာကြတာ အခုဆိုရင် သိပ်ပြီး မထူးဆန်းကြတော့ပါဘူး။

■ အသက် ၅၀ အောက်အရွယ်တွေမှာ ကင်ဆာတွေ့ရှိမှုနှုန်းက ၁၉၉၀ ကထက်စာရင် နှစ်ဆနီးပါး ပိုများလာပါတယ်။

■ ဒီအတွက် သိပ္ပံပညာရှင်တွေ လေ့လာခဲ့ကြရာမှာ ပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းမှု၊ အဆင့်ဆင့်ထုပ်ပိုး စားစရာများ၊ ပလတ်စတစ်မှုန်များနဲ့ ထိတွေ့ခြင်းတို့က ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု မြင့်မားစေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

■ ဒါ့အပြင် သိပ်မနောက်ကျခင်မှာ ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးမှု မလုပ်တာကလည်း ပတ်သက်နေပါတယ်။

■ ၁၉၉၀ တွေနဲ့ယှဉ်ရင် ကင်ဆာတွေ့ရှိမှု မြင့်မားလာခြင်းက ယခုခေတ်မှာ ခေတ်မီရောဂါရှာဖွေတဲ့ နည်းပညာတွေ ထွန်းကားလာကာ လူတွေကလည်း အသိရှိရှိဖြင့် စစ်ဆေးလာကြတာကြောင့် ရောဂါအတွေ့များလာတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

■ ကင်ဆာအားလုံး အဖြစ်များလာခြင်းက ကင်ဆာတစ်မျိုးချင်းစီ အဖြစ်များလာတာတွေကို ဖုံးကွယ်နေပါတယ်။

■ ဒါကြောင့် အဖြစ်များလာတဲ့ ကင်ဆာတစ်မျိုးချင်းစီကိုလည်း သတိထားစောင့်ကြည့်သင့်တယ်လို့ ကင်ဆာသုတေသီ တိုင်မိုသီရက်ဘက်က ပြောပါတယ်။

■ ကင်ဆာစောစီးစွာ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် အသက်‌ဆုံးရှုံးကြရပေမယ့် စောစီးစွာ ကင်ဆာရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းကြောင့် နောက်ထပ်မပျံ့ပွား မဆိုးရွားလာအောင် ကာကွယ်ကုသစေနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Vox

#World_Health
Published 20 October 2025

■ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါက အရေးပေါ်ကျန်းမာရေး အခြေအနေအဖြစ်မှ လျော့ပါးသွားပေမယ့် ကမ္ဘာတဝှမ်း လှည့်ပတ်နေဆဲဖြစ်သလို တုပ်ကွေး၊ ဖျားနာ၊ အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ရောဂါတွေကလည်း ပုံမှန်ပျံ့ပွားနေပါတယ်။

■ ဒီရောဂါကူးစက်မှုတွေ ကာကွယ်ဖို့အတွက် သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်များက တစ်ခုခုဖန်တီးရန် ရှာဖွေနေပြီး အဓိကက ရောဂါပိုးဝင်ရောက်ရာ နှာခေါင်းပေါက်မှာတင် တားဆီးဖို့ဖြစ်ပါတယ်။

■ နှာခေါင်းဖျန်းဆေးရည်တွေက ဗိုင်းရပ်စ်တွေ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ မရောက်ခင်မှာတင် ဖျက်ဆီးပစ်နိုင်ပါတယ်။

■ လူကြပ်ညပ်တဲ့ နေရာတွေ၊ သွားလာရေးတွေကို သွားနေရပြီး အမြဲထိတွေ့နေရတဲ့ သူတွေအတွက်တော့ အိပ်ဆောင်ဆေးတွေက ရောဂါပိုးကာကွယ်ဖို့ အထောက်အကူဖြစ်စေမှာပါ။

■ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါပိုးတွေက နှာခေါင်းကနေ ဝင်ရောက်တာကြောင့် နှာခေါင်းကို ကာကွယ်လိုက်ရင် ရောဂါမဖြစ်စေသလို ဖြစ်ရင်လည်း မဆိုးရွားစေတော့ပါဘူး။

■ အိန္ဒိယမှာဆိုရင် ဆေးဖက်ဝင်ပစ္စည်းများဖြင့် နှာခေါင်းပေါက်ကို လိမ်းနိုင်သလို ခေတ်မီနှာခေါင်းဖျန်းဆေးရည်တွေလည်း ဝယ်ယူရရှိနိုင်ပါပြီ။

■ စမ်းသပ်ချက်တွေမှာဆိုရင် အချို့နှာခေါင်းဖျန်းဆေးတွေက အိမ်သားတွေကြားမှာ ရောဂါပျံ့ပွားမှု သိသိသာသာ လျော့နည်းစေတာ တွေ့ရပါတယ်။

Source: News 18.

အောက်တိုဘာ ၁၉ (ရိုက်တာ) - ဒါကာလေဆိပ်ရှိ သွင်းကုန်သိုလှောင်ရုံစုတွင် ကြီးမားသော မီးလောင်မှု  တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အဓိက အထည်ချုပ်တင်ပို့ရောင်းချသူများ ပိုင်ဆိုင်သော ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ကုန်ကြမ်း  ပစ္စည်းများ ကြီးမားစွာပျက်စီးခဲ့ပြီး ဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ကုန်သွယ်မှုအပေါ်ထိခိုက်မှုများမှာ ဒေါ်လာ သန်းပေါင်း  များစွာအထိရှိနိုင်ကြောင်း အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းအကြီးအကဲများက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မီးလောင်မှုသည် စနေနေ့ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် လေဆိပ်၏ ကုန်ရွာ (cargo village) ရှိ သွင်းကုန်ဌာနတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လေယာဉ်ခရီးစဉ်များကို ယာယီရပ်ဆိုင်းထားခဲ့ရသည်။ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် မီးသတ်  သမားများနှင့် လေဆိပ်အရာရှိများက ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများကို စစ်ဆေးနေစဉ်၊ မီးလောင်ကျွမ်းထားသော အဆောက်အအုံ အပျက်အစီးများကြားမှ မီးခိုးများ ဆက်လက်ထွက်နေဆဲဖြစ်သည်။ မီးလောင်မှုကြောင့် သွင်းကုန်ကုန်ကြမ်းများ၊ တင်ပို့ရန်အသင့် အထည်အလိပ်များနှင့် ကုန်ပစ္စည်းနမူနာများ သိုလှောင်ထား သည့် နေရာများ လောင်ကျွမ်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်းတို့အားလုံးသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ ဒေါ်လာ ၄၇ ဘီလီယံ   တန်ဖိုးရှိ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းအတွက် မရှိမဖြစ် အရာများ ဖြစ်သည်။

"ဒီဖြစ်ရပ်က နိုင်ငံရဲ့ ပို့ကုန် ကုန်သွယ်ရေးကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်၊ အထူးသဖြင့် အထည် ချုပ်ကဏ္ဍကိုဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အထည်ချုပ် ထုတ်လုပ်သူများနှင့် တင်ပို့ရောင်းချသူ များအသင်း (BGMEA) ၏ အကြီးတန်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အီနာမူလ် ဟတ်ခန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"တန်ဖိုးကြီး ကုန်ပစ္စည်းတွေနဲ့ အရေးပေါ် လေကြောင်း တင်ပို့ရမယ့် ပစ္စည်းတွေ ပျက်စီးသွားခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီ ထဲမှာ တင်ပို့ဖို့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အထည်တွေ၊ ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် ကုန်ကြမ်းတွေနဲ့ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ ကုန်ပစ္စည်း နမူနာတွေ ပါဝင်ပါတယ်"ဟုသူကပြောသည်။

ကုန်ပစ္စည်းနမူနာများ ဆုံးရှုံးခြင်းသည် အနာဂတ် စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း သူက သတိ  ပေးခဲ့သည်။ "ဒီနမူနာတွေက ဝယ်လက်အသစ်တွေ ရရှိဖို့နဲ့ အော်ဒါတွေ တိုးချဲ့ရရှိဖို့အတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါတွေကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရတာဟာ ကျွန်တော်တို့ အသင်းသားတွေ အနာဂတ် အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေကို လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးရနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါပဲ" ဟု သူက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

လေဆိပ်ကုန်ရွာသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ အလုပ်အများဆုံး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက် (logistics hub) တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ နေ့စဉ် ခြောက်သွေ့ကုန် (dry cargo) မက်ထရစ်တန် ၆၀၀ ကျော်ကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည်။ ဤပမာဏသည် အလုပ်အများဆုံး ရာသီဖြစ်သော အောက်တိုဘာမှ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းတွင် နှစ်ဆအထိ တိုးလာလေ့ရှိသည်။

"နေ့စဉ် စက်ရုံ ၂၀၀ ကနေ ၂၅၀ လောက်က သူတို့ရဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို လေကြောင်းကနေ ပို့ကြတယ်" ဟု ခန် က ပြောသည်။ "ဒီလို ပမာဏနဲ့ ကြည့်ရင် ငွေကြေးဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုက သိသာထင်ရှားပါတယ်"

မီးလောင်မှု၏ အကြောင်းရင်းကိုမူ မသိရှိရသေးဘဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

ဤဖြစ်ရပ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း သတင်းများတွင်ပါရှိသည့် တတိယမြောက် ကြီးမားသော မီးလောင်မှု ဖြစ်သည်။ အင်္ဂါနေ့က ဒါကာမြို့ရှိ အထည်ချုပ်စက်ရုံတစ်ခုနှင့် ယင်းနှင့်ကပ်လျက် ဓာတုပစ္စည်း သိုလှောင်ရုံတစ်ခုတွင် မီးလောင်မှုကြောင့် လူ အနည်းဆုံး ၁၆ ဦး သေဆုံးပြီး အခြားသူများ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ကြာသပတေးနေ့တွင်လည်း ဆစ်တကောင်းမြို့ရှိ ပို့ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးဇုန် (export processing zone) တစ်ခုတွင် ခုနစ်ထပ်မြင့် အထည်ချုပ်စက်ရုံ အဆောက်အအုံတစ်လုံး မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် တရုတ်နိုင်ငံပြီးလျှင် ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး အဝတ်အထည်တင်ပို့သည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ Walmart၊  H&M နှင့် Gap ကဲ့သို့သော အဓိက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်လီရောင်းချသူများသို့ ကုန်ပစ္စည်းများ တင်သွင်းနေသည့် ဤကဏ္ဍသည် အလုပ်သမား ၄ သန်းခန့်ကို အလုပ်အကိုင် ပေးထားပြီး တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၄၀ ခန့် ရှာဖွေပေးလျက်ရှိရာ ယင်းသည် နိုင်ငံဂျီဒီပီ (GDP)

၏ ဆယ်ပုံတစ်ပုံကျော်နှင့် ညီမျှသည်။

ပို့ကုန်ရာသီ အထွတ်အထိပ်ကာလအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဤမီးလောင်မှုသည် ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ မှုများကို နှောင့်နှေးစေပြီး နိုင်ငံတကာ ကုန်ပစ္စည်းပေးပို့ရမည့် နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရက်များ အချိန်မီ  စေရေးတွင် ထပ်လောင်း စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်စေနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။