Published 18 March 2022

ရုရှားကို စစ်ရေးအကူအညီတွေပေးတာကို ရှောင်ရှားဖို့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်နှင့် စကားပြောတဲ့အခါ သမ္မတဘိုင်ဒင်က သတိပေးလိမ့်မယ်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်က ပြောလိုက်ပါတယ်။

Source AFP

#WorldPolitics
Published - 18 March 2022
ယူကရိန်း-ရုရှားစစ်ပွဲဖြစ်ပွားရခြင်းအပေါ် နေတိုး(NATO)အဖွဲ့အား တောင်အာဖရိကသမ္မတ'ဆယ်ရဲလ်ရာမာဖိုဆာ'က ကြာသပတေးနေ့က အပြစ်တင်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ရုရှားကိုရှုတ်ချဝေဖန်ဖို့ တောင်းဆိုမှုများကိုလည်း 'ရာမာဖိုဆာ'ကငြင်းဆန်လိုက်တာကြောင့် တောင်အာဖရိကကို ကြားနေဖြန်ဖြေသူအဖြစ်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ကိစ္စမှာ ယူကရိန်းရော အနောက်နိုင်ငံအနေနဲ့ပါ လက်ခံဖို့ ခက်ခဲသွားနိုင်ပါတယ်။

နေတိုးတပ်ဖွဲ့ တွေ ဥရောပအရှေ့ဘက်ကို တိုးချဲ့လာခြင်းဖြင့် ယင်းဒေသအတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူခေါင်းဆောင်များရဲ့သတိပေးချက်ကို နေတိုးအဖွဲ့အနေနဲ့လိုက်နာခဲ့ပါက စစ်ပွဲဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူးလို့ 'ရာမာဖိုဆာ'က ပါလီမန်ဆွေးနွေးပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နေ့ကစပြီး ယူကရိန်းကို ရုရှားတိုကျူးကျော်ခဲ့ခြင်းဟာလည်း အင်အားသုံးအနိုင်ကျင့်တာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာဥပဒေကိုချိုးဖောက်ရာကျတဲ့အတွက် တောင်အာဖရိကအနေနဲ့ လက်သင့်ခံစရာမရှိကြောင်း ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့ပါသေးတယ်။

ယူကရိန်းစစ်အင်အားကိုဖြိုခွဲရန်၊ လူမျိုးရေးဝါဒဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရန်၊ နေတိုးတပ်ဖွဲ့များတိုးချဲ့လာခြင်းကိုကာကွယ်ရန် စတဲ့အကြောင်းပြချက်များဖြင့် ရုရှားတို့အထူးစစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းကိုချေမှုန်းရန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ရုရှားတိုအကြောင်းမဲ့သက်သက် တိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်မယ်လို့ ယူကရိန်းနဲ့အနောက်မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေက ယူဆထားကြပါတယ်။

ဆွေးနွေးညှိနှိင်းမှုတွေက အခြေအနေတိုးတက်မှုရှိကြောင်း 'ပူတင်'ကအခိုင်အမာဆိုထားတယ်လို့ 'ရာမာဖိုဆာ'က ထုတ်ဖော်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ တောင်အာဖရိကသမ္မတဟာ ယူကရိန်းသမ္မတ'ဗိုလိုဒီမီယာဇယ်လန်စကီ'နဲ့ မတွေ့ဆုံရသေးပေမယ့် သူနဲ့လည်းပြောဆိုဖို့ဆန္ဒရှိနေပါတယ်။

ရုရှား-ယူကရိန်းအရေးကိစ္စမှာ တောင်အာဖရိကကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြတယ်လို့ 'ရာမာဖိုဆာ'က သောကြာနေ့က ပြောကြားခဲ့ပေမယ့် ဘယ်သူကအဲဒီလိုတောင်းဆိုသလဲဆိုတာကိုတော့ မထုတ်ဖော်ခဲ့ပါဘူး။

"ရုရှားကို တောင်အာဖရိအနေနဲ့ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဆန့်ကျင်သင့်တယ်လို့ တိုက်တွန်းပြောဆိုသူတွေရှိနေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ချဉ်းကပ်နေတဲ့နည်းလမ်းက ပြောဆိုဆွေးနွေးဖို့ ပါပဲ။ ပဋိပက္ခကိုဖြေရှင်းရာမှာ အော်ဟစ်ဆူပူနေလို့ ဘာမှမထူးပါဘူး" လို့ 'ရာမာဖိုဆာ'က ဆိုပါတယ်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း တောင်အာဖရိကမှာ 'ရာမာဖိုဆာ'ရဲ့အာဖရိကအမျိုးသားကွန်ဂရက်ပါတီက အုပ်ချုပ်လာခဲ့တာဖြစ်ပြီး အရင်ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ခိုင်မာတဲ့ဆက်ဆံရေးရှိထားဖူးပါတယ်။

ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုဟာ စစ်အေးကာလအတွင်း လူမျိုးခွဲခြားရေးဆန့်ကျင်လှုပ်ရှားသူများကို ထောက်ပံ့လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် အနောက်ပိုင်းရှိ ရုရှားပြိုင်ဘက်တွေကြားမှာ တောင်အာဖရိကကို သံသယဖြင့်စောင့်ကြည့်နေခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ငြိမ်းချမ်းစွာကူးပြောင်းပြီးကတည်းက စီးပွားရေးအင်အားထက် သံတမန်ရေးရာပိုင်းက ပိုပြီးဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိနေခဲ့ပါတယ်။

တောင်အာဖရိကက ဘယ်ဘက်ကိုမှမလိုက်တာကြောင့် ကြားနေဖြန်ဖြေသူအဖြစ်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုလာကြတာပါဆိုပြီး 'ရာမာဖိုဆာ'က ကြာသပတေးနေ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

"အခြားနိုင်ငံတွေလို အင်အားကြီးနိုင်ငံမျိုးအဖြစ် ဘယ်တော့ကမှ ဟန်ဆောင်မနေခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တစ်ယောက်ယောက်ကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချဖို့ တောင်းဆိုလာမှုတွေရှိနေပါတယ်" လို့ ပြောကြားသွားပါတယ်။
Source: Reuters

Published 17 March 2022

အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ စီးပွားရေးမိုးကြိုးမုန်တိုင်းဆင်တာကို အတူတကွကျော်လွှားကြဖို့ ရုရှားသမ္မတပူတင်က သူ့နိုင်ငံကို‌ ဆော်ဩလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီအပြင် သာမာန်ပြည်သူတွေနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကိုလည်း ငွေကြေးအကူအညီပေးဖို့ သူက ကတိပေးလိုက်ပါတယ်။ အစိုးရအစည်းအဝေးတစ်ခုမှာ သူ့ရဲ့ပြောကြားချက်ကို ရုပ်သံထုတ်လွှင့်ရာမှာ “ ရုရှားကို စီးပွားရေးမိုးကြိုးမုန်တိုင်းဆင်တာတွေ မအောင်မြင်ဖြစ်သွားတယ်” လို့လည်း ထည့်သွင်းပြောကြားပါတယ်။

Source AFP

Published 17 March 2022

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုဘိုင်ဒင်က ယူကရိန်းအတွက် နောက်ထပ် လုံခြုံရေးအကူအညီအသစ် ဒေါ်လာ တစ်ဘီယီယံဖိုး ပေးအပ်သွားမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။  ရုရှားနှင့်စစ်ပွဲမှာ အမေရိကန်ရဲ့ မကြုံစဖူး ထောက်ပံ့ကူညီမှုအတွက် ယင်းရဲ့ မဟာမိတ်ကိုအာမခံကြောင်းလည်းပြောဆိုသွားပါတယ်။ “ဒါတွေဟာ ယခုကျူးကျော်မှုကို တိုက်ခိုက်ရာမှာ ကူညီပေးဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကနေ ယူကရိန်းစစ်တပ်အတွက် ကိရိယာပစ္စည်းတွေ တိုက်ရိုက်လွှဲပြောင်းမှုဖြစ်ပါတယ် လို့ ဘိုင်ဒင်က မှတ်ချက်ပြုပြောကြားသွားပါတယ်။

Source AFP

Published 17 March 2022

ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၏ အထူးအာဏာကုန်လွှဲအပ်ခြင်းခံရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီး မစ္စတာ ဆာအု(ဒ်) ဘင် အဗ္ဗဒူ(လ်)လာ အယ်လ်စုဘိုင်က ယနေ့ နံနက် ၁၀နာရီက နေပြည်တော်တွင်  သံအမတ်ခန့်အပ်လွှာကို နစက ဥက္ကဋ္ဌဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ထံ ပေးအပ်ခဲ့တယ်လို့ နစက က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

သံအမတ်ခန့်အပ်လွှာပေးအပ်ပွဲကို နစကနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချပ်၊ရန်ကုန်မြို့အခြေစိုက် ဆော်ဒီအာရေဗျသံရုံးမှ သံရုံး အရာရှိများတက်ရောက်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့်‌ ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံတို့ဟာ ၂၀၀၄ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၂၅)ရက်က စတင်ပြီး သံတမန်ဆက်ဆံရေးထူထောင်ခဲ့ကြပါတယ်။အဲဒီလိုထူထောင်ခြင်းဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကို နှစ်နိုင်ငံသံအမတ်ကြီးတွေက နယူးယောက်မှာလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပါတယ်။

ဆော်ဒီအာရေဗျသံအမတ်ကြီးအသစ်ဖြစ်တဲ့ မစ္စတာ ဆာအု(ဒ်) ဘင် အဗ္ဗဒူ(လ်)လာ အယ်လ်စုဘိုင်ဟာ ၁၉၉၃ခုနှစ်မှာ ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှာ စတင်အမှုထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့်ပြည်ပ နိုင်ငံတွေက ဆော်ဒီသံရုံးတွေမှာ သူဟာ ရာထူးအဆင့်ဆင့်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၁၃ခုနှစ်တွင် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ၊လုံခြုံရေးကောင်စီနှင့် ကိုယ်စားလှယ်အဆိုပြုရေးဌာနတွင် လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးအဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ တွင် ကုလသမဂ္ဂဌာနမှာ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဆင့် တိုးမြှင့်တဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။၂၀၁၈ခုနှစ်မှာ အထူးကိစ္စရပ်များဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူးချူပ်အဖြစ် ရာထူးတိုးမြှင့်ခံရပြီးနောက် ၂၀၁၉ခုနှစ်မှစတင်ကာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများဌာနညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ သံအမတ်ကြီးဟာ အာရဗီနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာတို့ကို တတ်ကျွမ်းတဲ့အကြောင်းသိရှိရပါတယ်။

 #UkraineCrisis
Published - 17 March 2022
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က အမေရိကန်သမ္မတ'ဂျိုးဘိုင်ဒန်'က ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'အား စစ်ရာဇဝတ်ကောင်လို့ မှတ်ချက်ပြုပြောကြားလိုက်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်ဆွေးနွေးရာမှာ ရုရှားတို့ က ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ခြင်းဟာ စီစဉ်ထားတဲ့အတိုင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့တဲ့အတွက် ခွင့်လွှတ်နိုင်စရာအကြောင်းမရှိကြောင်း ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေက ယူကရိန်းမြို့တော်ကိဗ်အပါအဝင် ဝိုင်းထားတဲ့မြို့တွေကို အဆက်မပြတ်တိုက်ခိုက်နေကြရာ ကဇာတ်ရုံတစ်ခုအတွင်း ပေါင်မုန့်ရရှိဖို့တန်းစီနေကြတဲ့ စစ်ဘေးခိုလှုံသူများသေဆုံးသွားခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်နဲ့ယူကရိန်းအရာရှိများက အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးနောက်ပိုင်း ဥရောပနိုင်ငံတစ်ခုကို အကြီးမားဆုံးစစ်ဆင်ရေးဖြင့်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းကြောင့် စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေပိုဆိုးလာမှာကို စိုးရိမ်ပူပန်နေကြပါတယ်။
ပူတင်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကပြောကြားရာမှာ ယူကရိန်းကြားနေရေးကိစ္စအကြောင်း လက်ခံဆွေးနွေးသွားမှာဖြစ်ပြီး ယူကရိန်းစစ်အင်အားကိုချေမှုန်းဖို့ အထူးစစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းနဲ့မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေက ပူတင်ရဲ့လုပ်ရပ်ဟာ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်ခြင်းမရှိဘဲ အကြောင်းမဲ့ကျူးကျော်ခြင်းသာဖြစ်ပြီး ယူကရိန်းပြည်သူ ၃ သန်းကျော်ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရကာ လူပေါင်းရာချီပြီးသေဆုံးထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ရုရှားကိုခုခံတိုက်ခိုက်ဖို့ ယူကရိန်းအတွက် ဒရုန်းတွေ၊ စွမ်းအားမြင့်လက်နက်တွေ၊ လေယာဉ်ပစ်လက်နက်တွေအပါအဝင် နောက်ထပ်ထောက်ပံ့ကူညီမှုတွေနဲ့ ဒေါ်လာသန်း ၈၀၀ ထောက်ပံ့ပေးထားကြောင်း အမေရိကန်ကကြေညာခဲ့ပါတယ်။

"လက်နက်ပစ္စည်းတွေပို့ဆောင်ဖို့ အသင့်ဖြစ်နေပြီမို့လို့ နောက်ထပ်ထောက်ပံ့မှုတွေ ပို့ဆောင်သွားဦးမှာပါ" လို့ 'ဘိုင်ဒန်'ကဆိုလိုက်ပြီး 'ပူတင်'ကိုတော့ စစ်ရာဇဝတ်ကောင်အဖြစ် အပြစ်တင်ရှုတ်ချလိုက်ပါတယ်။

'ဘိုင်ဒန်'ပြောလိုက်တဲ့စကားက လက်ခံနိုင်စရာမရှိတဲ့အပြင် ခွင့်လွှတ်နိုင်စရာလည်းမရှိဘူးလို့ ရုရှားအစိုးရအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ'ဒီမစ်ထရီပက်စ်ကော့ဗ်'က တုန့်ပြန်လိုက်ကြောင်း တက်စ်သတင်းဌာနကဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

ယူကရိန်းတို့က သံတမန်ရေးအရဖြေရှင်းနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေဆဲဖြစ်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းချက်တွေက ပိုပြီးလက်တွေ့ဆန်လာပြီဖြစ်ကြောင်း သမ္မတ'ဗိုလိုဒီမီယာဇယ်လန်စကီ'က ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းနေတဲ့ အဆိုပြုချက်တွေက သဘောတူရန်နီးစပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ရုရှားဘက်က တင်ပြထားပါတယ်။ မြို့တော်ကိဗ်ရဲ့အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ ချာနီဟစ်ဗ်မြို့မှာ ပေါင်မုန့်ရရှိဖို့ တန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေတဲ့လူ ၁၀ ဦးကို ရုရှားတပ်တွေက အသေပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း ကိဗ်မြို့ တော်ရှိအမေရိကန်သံရုံးက စွပ်စွဲပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားတို့ကတော့ ဒီအဖြစ်အပျက်ကိုငြင်းဆိုလိုက်ကာ လုပ်ကြံဖန်တီးမှုသက်သက်ဖြစ်ကြောင်း ဆိုပါတယ်။ တိုက်ခိုက်ခံရတဲ့အဆောက်အအုံ‌တွေမှာ ကယ်ဆယ်ရေးဝန်ထမ်းများလိုက်လံရှာဖွေကြရာ အလောင်း ၅ ခုတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ကဆိုပါတယ်။

အဝိုင်းခံထားရတဲ့ မာရီယူပေါလ်တောင်ပိုင်းဆိပ်ကမ်းမြို့မှာ အရပ်သားများခိုလှုံနေတဲ့ပြဇာတ်ရုံတစ်ခုကို ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေက ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း မြို့တော်ကောင်စီကသတင်းပို့ ခဲ့ပြီး အသေအပျောက်အရေအတွက် မသိရသေးပါဘူး။

ပြဇာတ်ရုံကို လေယာဉ်ဖြင့်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းမလုပ်ခဲ့ဘူးလို့ ရုရှားတို့ ကငြင်းချက်ထုတ်ပြန်ထားပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာနအနေနဲ့ သတင်းအတိအကျမသိရှိရသေးပါဘူး။
အမေရိကန်ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ မက်ဆာနည်းပညာကုမ္ပဏီက မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့က ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်ဖမ်းယူရရှိခဲ့ရာမှာ မာရီယူပေါလ်ပြဇာတ်ရုံခေါင်မိုးအပြင်ဘက်မှာ 'ကလေးတွေရှိသည်'ဟု ရုရှားဘာသာစကားဖြင့် ရေးသားထားတာကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။
Source: Reuters/RT