ပဲရစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈ (Reuters) - ဥရောပလေယာဉ်ထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီ Airbus က ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ယင်းတို့၏ A320 လေယာဉ်အုပ်စုပါ လေယာဉ်အစီးရေ ၆,၀၀၀ ကို ချက်ချင်း အရေးပေါ်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ရန် သောကြာနေ့တွင် အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။ ဤအကြီးစား ပြန်လည်ခေါ်ယူမှုသည် တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ လေယာဉ်များ၏ တစ်ဝက်ကျော်အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသွားရာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု၏ ခရီးသွားအများဆုံး သီတင်းပတ်ကုန်ရက်များအတွင်း ကမောက်ကမဖြစ်မှုများနှင့် ကမ္ဘာ တစ်ဝန်း လေကြောင်းခရီးစဉ် ပြတ်တောက်မှု အနှောင့်အယှက်များ ဖြစ်ပေါ်စေမည့် အခြေအနေရှိနေသည်။
ဤဆုတ်ယုတ်မှုသည် Airbus ၏ ၅၅ နှစ်တာ သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် အကြီးမားဆုံးသော ပြန်လည် ခေါ်ယူမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပုံရကာ A320 မော်ဒယ်သည် Boeing 737 ကို ကျော်တက်ကာ ကမ္ဘာ့အများ ဆုံး ပေးပို့ရောင်းချရသည့် လေယာဉ်ပုံစံ ဖြစ်လာခဲ့ပြီးနောက် သီတင်းပတ်အနည်းငယ်အကြာတွင် ပေါ် ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ Airbus က လေယာဉ်ကုမ္ပဏီ ၃၅၀ ကျော်ထံသို့ ယင်းတို့၏ ညွှန်ကြားချက်ကို ထုတ်ပြန်လိုက်ချိန်တွင် A320 အမျိုးအစား လေယာဉ်ပေါင်း ၃,၀၀၀ ခန့်သည် ဝေဟင်၌ ပျံသန်းနေ ဆဲ ဖြစ်သည်။
Reuters သတင်းဌာနက တွေ့ရှိခဲ့ရသော လေကြောင်းလိုင်းများထံ ပေးပို့သည့် ညွှန်ကြား ချက်စာအရ ပြင်ဆင်မှုအပိုင်းသည် ယခင်အသုံးပြုခဲ့သော ဆော့ဖ်ဝဲလ်အဟောင်းသို့ ပြန်လည် ပြောင်းလဲခြင်းသာ ဖြစ်ပြီး ရိုးရှင်းသည်ဟုဆိုရမည်ဖြစ်သော်လည်း၊ ပြင်ဆင်ရေးစင်တာများသို့ ရွှေ့ပြောင်းမောင်းနှင်ခြင်းမှ လွဲ၍ ခရီးသည်တင်ခရီးစဉ်များ ထပ်မံမပျံသန်းမီ မဖြစ်မနေ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှသည် တောင်အမေရိက၊ ဥရောပ၊ အိန္ဒိယနှင့် နယူးဇီလန်တို့ အထိ လေကြောင်းလိုင်းများက ဤပြင်ဆင်မှုများကြောင့် လေကြောင်းခရီးစဉ် ကြန့်ကြာမှုများ သို့မဟုတ် ဖျက်သိမ်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ကြသည်။
ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး A320 အော်ပရေတာဖြစ်သည့် American Airlines က ယင်း၏ A320 လေယာဉ် ၄၈၀ အနက် ၃၄၀ ခန့်မှာ ပြင်ဆင်မှုလိုအပ်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ လေယာဉ်တစ်စင်းလျှင် နှစ်နာရီခန့် ကြာမြင့်မည့် ပြင်ဆင်မှုများကို စနေနေ့တွင် အပြီးသတ်နိုင်ရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ဆိုသည်။ ဂျာမနီမှ Lufthansa၊ အိန္ဒိယမှ IndiGo နှင့် ဗြိတိန်အခြေစိုက် easyJet အပါအဝင် အခြား လေကြောင်း လိုင်းများကလည်း ပြင်ဆင်မှုပြုလုပ်ရန် လေယာဉ်များကို ခေတ္တရပ်နားထားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ကိုလံဘီယား လေကြောင်းလိုင်း Avianca ကမူ ဤပြန်လည်ခေါ်ယူမှုသည် သူတို့၏ လေယာဉ်အုပ်စု ၇၀% ကျော်ကို ထိခိုက်စေသဖြင့် ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့အထိ ခရီးသွားရက်စွဲများအတွက် လက်မှတ် ရောင်းချမှုကို ပိတ်သိမ်းလိုက်ရကြောင်း ဆိုသည်။
လက်ရှိတွင် A320 အုပ်စုဝင် လေယာဉ်ပေါင်း ၁၁,၃၀၀ ခန့် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပြီး၊ ယင်းတို့အနက် ၁၉၈၇ ခုနှစ် တွင် ပထမဆုံး စတင်ပျံသန်းခဲ့သည့် မူလ A320 မော်ဒယ် ၆,၄၄၀ ပါဝင်သည်။ ကမ္ဘာ့ အကြီးဆုံး A320 အော်ပရေတာ ၁၀ ခုအနက် ၄ ခုမှာ အမေရိကန် လေကြောင်းလိုင်းကြီးများဖြစ်သည့် American Airlines၊ Delta Air Lines နှင့် United Airlines တို့ဖြစ်သည်။ တရုတ်၊ ဥရောပ နှင့် အိန္ဒိယ လေကြောင်းလိုင်း များသည်လည်း ဤလေယာဉ်အမျိုးအစား၏ အကြီးဆုံး ဖောက်သည်များတွင် ပါဝင် ကြသည်။
သက်ရောက်မှုရှိသော လေယာဉ်များ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်အတွက်၊ လေကြောင်းလိုင်းများက ယခင် ဆော့ဖ် ဝဲလ်ဗားရှင်းသို့ ပြန်လည်ပြောင်းလဲရုံသာ ဖြစ်သောကြောင့် ခေတ္တရပ်နားမှုသာ ဖြစ်ပေါ်စေမည်ဟု လုပ်ငန်းခွင်သတင်းရင်းမြစ်များကပြောသည်။ သို့သော်လည်း အခြားသော သီးခြားအင်ဂျင်ပြုပြင်မှုများ သို့မဟုတ် စစ်ဆေးမှုများအတွက် စောင့်ဆိုင်းချိန်ကြာမြင့်နေသဖြင့် Airbus လေယာဉ်ရာပေါင်းများစွာ ရပ်နားထားရပြီး ပြင်ဆင်ရေး အလုပ်ရုံများတွင် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုလုပ်ငန်းများ ပြည့်ကျပ်နေချိန်တွင် ဤကိစ္စပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် လေကြောင်းလုပ်ငန်း၌ လုပ်သားရှားပါးမှုပြဿနာလည်း ရှိနေသည်။
လေကြောင်းလေ့လာသုံးသပ်သူ Rob Morris က လေယာဉ်ရုံ (hangar) နေရာလွတ် မည်မျှ ချက်ချင်းရရှိ နိုင်မည်ဆိုသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။ မကြာသေးမီက ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအရ နေမုန်တိုင်းများ (solar flares) သည် လေယာဉ်ထိန်းချုပ်မှု လုပ်ဆောင်ချက်အတွက် အရေးပါသော ဒေတာများကို ပျက်စီးစေနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်ဟု Airbus က ဆိုသည်။
ယခုလိုမမျှော်လင့်ထားသော ပြင်ဆင်မှုအမိန့်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည့် အဓိကအကြောင်းရင်းမှာ အောက်တို ဘာ ၃၀ ရက်က မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ ကန်ကွန်း (Cancun) မှ နယူးဂျာစီပြည်နယ် နူးဝပ်ခ် (Newark) သို့ ပျံသန်း သော JetBlue လေကြောင်းခရီးစဉ်တစ်ခုတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ယင်းခရီးစဉ်တွင် လေယာဉ်အမြင့် ပေ ရုတ်တရက်ကျဆင်းမှုကြောင့် ခရီးသည်အချို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း သတင်း ရင်းမြစ်များက ဆိုသည်။
ထို A320 လေယာဉ်သည် လေယာဉ်ထိန်းချုပ်မှု ပြဿနာနှင့် လေယာဉ်မှူး၏ စေခိုင်းချက်မပါဘဲ ရုတ်တရက် အမြင့်ပေ ကျဆင်းမှုတို့ကြောင့် ဖလော်ရီဒါပြည်နယ် တမ်ပါ (Tampa) တွင် အရေးပေါ် ဆင်း သက်ခဲ့ရပြီး၊ ဖက်ဒရယ်လေကြောင်းဦးစီးဌာန (FAA) က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။ JetBlue နှင့် FAA တို့ကမူ ဤပြန်လည်ခေါ်ယူမှုအပေါ် မှတ်ချက်တစ်စုံတစ်ရာ မပေးခဲ့ပေ။
အချို့သော လေကြောင်းလိုင်းများအတွက် ပြင်ဆင်ရန် ယာယီရပ်နားထားရမှုသည် ပိုမိုကြာရှည်နိုင်ဖွယ် ရှိသည်။ အကြောင်းမှာ သက်ရောက်မှုရှိသော လေယာဉ်များအနက် အစီးရေ ၁,၀၀၀ ကျော်သည် ဟာ့ဒ်ဝဲလ် (hardware) အပိုင်းများပါ လဲလှယ်ရနိုင်ဖွယ်ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု လုပ်ငန်းခွင်သတင်း ရင်းမြစ်များက ပြောသည်။
၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သော A320 သည် "fly-by-wire" ဟုခေါ်သော ကွန်ပျူတာစနစ်သုံး ထိန်းချုပ်မှုများကို ပထမဆုံး မိတ်ဆက်အသုံးပြုခဲ့သည့် ပင်မ လေယာဉ်အမျိုးအစား ဖြစ် သည်။
ယင်းသည် Boeing 737 MAX နှင့် ယှဉ်ပြိုင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ 737 MAX သည် ၂၀၁၈ နှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်များတွင် လူအသေအပျောက်များသော ပျက်ကျမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ကာလရှည်ကြာ ရပ်နားခံခဲ့ရသည်။ ထိုပျက်ကျမှုများသည် ညံ့ဖျင်းစွာ ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော လေယာဉ်ထိန်းချုပ်ရေး ဆော့ဖ်ဝဲလ်ကြောင့်ဟု အပြစ်တင်ခဲ့ကြသည်။
အာရှဦးဆောင်သော စီးပွားရေး ကြီးထွားလာမှုကြောင့် သန်းနှင့်ချီသော ခရီးသွားအသစ်များ လေကြောင်း လောကသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ရာ၊ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ဤ အဓိကလေယာဉ်အမျိုးအစားနှစ်ခု အတွက် ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာခဲ့သည်။
Reuters မှ တွေ့ရှိရသော Airbus ၏ ညွှန်ကြားချက်စာအရ ပြဿနာ၏ အရင်းအမြစ်မှာ ELAC (Elevator and Aileron Computer) ဟုခေါ်သော လေယာဉ်စနစ်တွင် ရှိနေသည်။ အဆိုပါစနစ်သည် လေယာဉ်မှူး ၏ ဘေးဘက်ရှိ မောင်းတံ (side-stick) မှ အမိန့်များကို လေယာဉ်အမြီးပိုင်းရှိ elevators များထံ ပို့ဆောင်ပေးသည်။ ထို elevators များက လေယာဉ်၏ နှာခေါင်း အနိမ့်အမြင့် (pitch) ကို တဖန်ပြန်လည် ထိန်းချုပ်ပေးခြင်း ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ ကွန်ပျူတာစနစ်ကို ထုတ်လုပ်သူ ပြင်သစ်ကုမ္ပဏီ Thales က Reuters ၏ မေးမြန်းမှုကို တုံ့ပြန် ရာတွင် ၎င်းတို့၏ ကွန်ပျူတာသည် Airbus ၏ သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီကြောင်းနှင့် မေးခွန်း ထုတ်စရာဖြစ်နေသော လုပ်ဆောင်ချက်ပိုင်းမှာမူ Thales ၏ တာဝန်အောက်တွင်မရှိသော ဆော့ဖ်ဝဲလ်က ပံ့ပိုးပေးထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်
#World_Health
Published 29 November 2025
■ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အသက်ဆုံးရှုံးစေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ ထိပ်ဆုံး ၉ နေရာကနေ ရပ်တည်နေပါတယ်။
■ သုတေသနအသစ်အရ လက်ရှိမှာ လူတွေရဲ့ ကျောက်ကပ်လုပ်ဆောင်ချက် ကျဆင်းနေတယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
■ NYU Langone Health ၊ ဂလက်စ်ဂိုတက္ကသိုလ်၊ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်တို့မှ သုတေသီများက တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကျောက်ကပ်ရောဂါ အဖြစ်များလာရခြင်းကို ဆန်းစစ်ခဲ့ကြပါတယ်။
■ ၁၉၉၀ မှ ၂၀၂၃ အတွင်း ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုပေါင်း ၃၇၈ သန်းကနေ ၇၈၈ သန်းအထိ မြင့်တက်လာကာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အသေအပျောက်အများဆုံး ထိပ်ဆုံးရောဂါ ၁၀ မျိုးထဲ ပါဝင်လာပါတယ်။
■ လေ့လာချက်ထဲက လူအများစုက ရောဂါအစောပိုင်းအဆင့်မှာ ရှိနေကြကာ ဆေးဝါးတွေ၊ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံ ပြောင်းလဲမှုများဖြင့် အခြေအနေ တိုးတက်နိုင်ပါသေးတယ်။
■ ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်တဲ့အခါ ကျောက်ကပ်တွေက အညစ်အကြေးတွေနဲ့ သွေးထဲက ပိုလျှံတဲ့အရည်တွေ မစစ်ထုတ်နိုင်တော့ဘူးလို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
■ ရောဂါသာမန်အဆင့်လောက်နဲ့ လက္ခဏာမပြတတ်ဘဲ နောက်ဆုံးအဆင့်ရောက်တော့မှ ကျောက်ကပ်အစားထိုးကုသခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ဆေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရနိုင်ပါတယ်။
■ ကျောက်ကပ်ရောဂါ ဖြစ်စေတဲ့ အဓိကအကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် များခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ညွှန်းကိန်း(BMI) မြင့်မားခြင်းတို့ ပါဝင်နေပါတယ်။
■ ဆီးစစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ရောဂါစောစီးစွာ တွေ့ရှိနိုင်ကာ နောက်ပိုင်းရောဂါဆိုးရွားမလာအောင် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
■ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါကို လူအများကျန်းမာရေးပြဿနာအဖြစ် ဦးစားပေးသတိထားကြဖို့ ကျွမ်းကျင်သူများ တောင်းဆိုနေကြပါတယ်။
Source: Fox News
#World_Health
Published 29 November 2025
■ ယနေ့ခေတ်မှာ အလုပ်ခွင်အတွင်း အချိန်ကြာမြင့်စွာ ထိုင်ကြရသလို ဒီဂျစ်တယ်ပစ္စည်းများ ထွန်းကားလာခြင်းကြောင့် တီဗီ၊ ကွန်ပျူတာ၊ ဖုန်းကြည့်ရှုချိန်လည်း များပြားလာပါတယ်။
■ အထိုင်များတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်ကြွက်သား ဆုံးရှုံးခြင်း၊ ဇီဝဖြစ်စဉ်နှေးကွေးခြင်းတို့အပြင် ခါးနာခြင်းနဲ့ နှလုံးသွေးကြောရောဂါများလည်း အဖြစ်များလာပါတယ်။
■ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအပြင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကိုပါ ခြိမ်းခြောက်လာတာကြောင့် အထိုင်များခြင်းကနေ လူကိုအန္တရာယ်ပေးနိုင်တဲ့ ၇ မျိုးအကြောင်း ဖော်ပြသွားပါမယ်။
■ (၁) နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေများခြင်း
အချိန်ကြာမြင့်စွာ ထိုင်ခြင်းက နှလုံးကြွက်သားတွေ အားနည်းစေပြီး နှလုံးကာကွယ်ဖို့အတွက် ထိုင်နေစဉ် အကျောဆန့်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။
■ (၂) နာတာရှည်ခါးနာခြင်း
အထိုင်များခြင်းကြောင့် အဖြစ်အများဆုံး ဝေဒနာတစ်ခုဖြစ်ကာ ကိုယ်နေဟန်ထားမမှန်ခြင်းနဲ့ အခြားသောအကြောင်းအရာများ ဖြစ်နိုင်ပြီး လုပ်ငန်းခွင်မှာ အထိုင်များတဲ့သူတွေ အများဆုံးခံစားကြရကာ ဆေးတွေ လိမ်းမယ့်သောက်မယ့်အစား ခါးကြွက်သားတွေကို လှုပ်ရှားစေမယ့် အလေ့အကျင့်မျိုး ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။
■ (၃) ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်နှေးသွားခြင်း
အထိုင်များတဲ့အခါ အဝလွန်ခြင်း၊ ဆီးချိုရောဂါတို့အပါအဝင် ကျန်းမာရေးပြဿနာအမျိုးမျိုး ဖြစ်စေနိုင်တာကြောင့် အထိုင်များခြင်းက စိုးရိမ်စရာအနေအထား ဖြစ်လာပါတယ်။
■ (၄) ကြွက်သားဆုံးရှုံးခြင်း
ကျော၊ ခြေထောက်၊ လက်တို့မှ ကြွက်သားတွေ သက်ရောက်ကာ ကြွက်သားကျုံ့သွားပြီး အချိန်ကြာလာရင် ကြွက်သားအားနည်းသွားပါတယ်။
■ (၅) သွေးကြောအတွင်းသွေးခဲပိတ်ဆို့နိုင်ခြေများခြင်း
သွေးကြောအတွင်းထဲမှာ သွေးပိတ်ဆို့ခြင်းက အကြောင်းအရာအမျိုးမျိုးကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပြီး လူ ၁ ထောင်မှာ ၁ ယောက်နှုန်း ဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။
■ (၆) ကိုယ်နေဟန်ထားပြဿနာများ
ကြာရှည်ထိုင်ခြင်းကြောင့် ကိုယ်နေဟန်ထား မမှန်ကန်တော့ဘဲ ကြွက်သားအရိုးငြမ်းကျန်းမာရေး တစ်ခုလုံးကို ဆိုးကျိုးသက်ရောက်စေကာ ကျောရိုးခုံးခြင်း၊ ဦးခေါင်းနဲ့ လည်ပင်အနေအထား ချို့ယွင်းခြင်းစတဲ့ ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
■ (၇) စိတ်ကျန်းမာရေး
သိပ်မသိကြတဲ့ ပြဿနာတွေထဲမှာ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းတို့ ပါဝင်ပြီး အထိုင်များခြင်းနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာများကြား ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိထားပါတယ်။
Source: NDTV.
ဟောင်ကောင်ထိုင်ပိုမှ လူနေဧရိယာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဝမ်ဖုကောက်မှ မီးလောင်ကျွမ်းမှုကို မီးသတ်သမားများ မပင်မပန်းအားထုတ်ခဲ့ကြပြီးနောက် ဖြည်းဖြည်းချင်း ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီလို ဟောင်ကောင်အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ(HKSAR)မှ အမှုဆောင်ချုပ် ဂျွန်လီက ကြာသပတေးနေ့မှာ ပြောပါတယ်။
#Asia_News
Published 28 November 2025
#ဟောင်ကောင် #မီးလောင်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group
#World_News
Published 28 November 2025
■ အိမ်ဖြူတော်အနီးတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုအတွင်းအမျိုးသားအစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင် တစ်ဦး သေဆုံးပြီးနောက် မိမိအစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် "တတိယကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ" (Third World Countries) အားလုံးမှ ရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်မှုကို "အမြဲတမ်း ရပ်ဆိုင်း" သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။
■ ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ပြန်လည်နေရာချထားရေး အစီအစဉ်ဖြင့် အမေရိကန်သို့ ရောက်ရှိလာသည့်အာဖဂန် နိုင်ငံ သားတစ်ဦးက လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက ပြောကြားသော ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း၊ ထရမ့် အမိန့်ပေးထားသည့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ အစီအမံများကို ယခု မှတ်ချက်များက ပိုမို အရှိန်မြှင့်တင်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။
■ ထရမ့်သည် မည်သည့်နိုင်ငံများကို ဆိုလိုသည်ကို အမည်တပ် ပြောဆိုခြင်း မရှိသကဲ့သို့ တတိယ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံများ သို့မဟုတ် "အမြဲတမ်း ရပ်ဆိုင်းမည်" ဆိုသည်မှာ မည်သည့်သဘောကို ဆိုလိုကြောင်း ရှင်းလင်း ပြောကြားခြင်း မရှိပေ။ ဤအစီအစဉ်တွင် သမ္မတဟောင်း ဂျိုးဘိုင်ဒင် အစိုးရလက်ထက်က အတည်ပြု ထားပြီးဖြစ်သည့် ကိစ္စရပ်များလည်း ပါဝင်မည်ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။
■ "အမေရိကန်ရဲ့ စနစ်တစ်ခုလုံး အပြည့်အဝ ပြန်လည်နာလန်ထူနိုင်ဖို့ တတိယကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေ အားလုံးက နေရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်မှုကို ကျွန်တော် အမြဲတမ်း ရပ်ဆိုင်းပါမယ်။ အိပ်ငိုက်နေတဲ့ ဂျိုးဘိုင်ဒင် (Sleepy Joe Biden) ရဲ့ လက်မှတ်ထိုးစက်နဲ့ လက်မှတ်ထိုးထားတာတွေ အပါအဝင် ဘိုင်ဒင်လက်ထက် သန်းနဲ့ချီ တဲ့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုထားတာတွေကို ရပ်စဲပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက် အကျိုးမပြု သူ မည်သူ့ကိုမဆို ဖယ်ရှားသွားမှာပါ" ဟု ထရမ့်က သူ၏ Truth Social လူမှုကွန်ရက် ပလက်ဖောင်း တွင် ရေးသားခဲ့သည်။
■ ထရမ့်က "နိုင်ငံသားမဟုတ်သူများ" အတွက် ဖက်ဒရယ်အကျိုးခံစားခွင့်များနှင့် ထောက်ပံ့ကြေးများ အားလုံးကို ရပ်တန့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး "ပြည်တွင်း ငြိမ်သက်အေးချမ်းမှုကို ထိခိုက်စေသည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို နိုင်ငံသားအဖြစ်မှ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းမည်" ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည်သူ့ဝန်ထုပ် ဝန်ပိုးဖြစ်စေသူ၊ လုံခြုံရေးအရ အန္တရာယ်ရှိသူ သို့မဟုတ် "အနောက်တိုင်း ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သဟဇာတ မဖြစ်သူ" ဟု သတ်မှတ်ခံရသည့် မည်သည့် နိုင်ငံခြားသားကိုမဆို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
■ အိမ်ဖြူတော်နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံသားဖြစ်မှုနှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ဝန်ဆောင်မှုဌာန (USCIS) တို့က ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ မှတ်ချက်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံချက်ကို ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပါ။
■ ကြာသပတေးနေ့က ခြုံခိုတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း သေနတ်ထိမှန်ခဲ့သည့် အသက် ၂၀ အရွယ် အမျိုးသား အစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင် Sarah Beckstrom သေဆုံးပြီးနောက် ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားများ ထွက်ပေါ် လာခြင်းဖြစ်သည်။ အခြား အစောင့်တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် အသက် ၂၄ နှစ်အရွယ် Andrew Wolfe မှာ "အသက်လုနေရဆဲ" ဖြစ်သည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။
■ အစောပိုင်းတွင် ဘိုင်ဒင်အစိုးရလက်ထက်က ခွင့်ပြုခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့် (Asylum) အမှုတွဲများနှင့် နိုင်ငံပေါင်း ၁၉ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားများအား ထုတ်ပေးခဲ့သည့် ဂရင်းကတ် (Green Card) များကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြန်လည်စိစစ်ရန် ထရမ့်က အမိန့်ပေးခဲ့ကြောင်း အမိမြေလုံခြုံရေးဌာနတာဝန်ရှိသူ များက ပြောကြားခဲ့သည်။
■ တာဝန်ရှိသူများက အသက် ၂၉ နှစ်အရွယ် Rahmanullah Lakanwal ဟု ဖော်ထုတ်ထားသည့် သေနတ် သမားဟု စွပ်စွဲခံရသူသည် ယခုနှစ် ထရမ့်လက်ထက်တွင် နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့် ရရှိခဲ့သူဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာ က မြင်တွေ့ခဲ့ရသည့် အမေရိကန် အစိုးရ ဖိုင်တစ်ခုအရ သိရသည်။
■ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်မှ အမေရိကန်တပ်များ ရုပ်သိမ်းပြီးနောက် အာဖဂန်အစိုးရ လျင်မြန်စွာ ပြိုလဲသွားပြီး တာလီဘန်တို့ တိုင်းပြည်ကို သိမ်းပိုက်လိုက်ချိန်၌ ဘိုင်ဒင် တည်ထောင်ခဲ့သည့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး အစီအစဉ်ဖြင့် ထိုသူသည် အမေရိကန်သို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
■ အမေရိကန် နိုင်ငံသားဖြစ်မှုနှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ဝန်ဆောင်မှုဌာနသည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် အာဖဂန် နိုင်ငံသားများနှင့် သက်ဆိုင်သည့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ လျှောက်ထားမှုအားလုံး လုပ်ဆောင်ပေး ခြင်းကို ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။
■ မိမိအစိုးရ၏ ရည်မှန်းချက်များသည် "တရားမဝင်နှင့် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသော လူဦးရေ" ကို သိသိ သာသာ လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ကြောင်းနှင့် ဤရလဒ်ကို ရရှိရန်အတွက် အစီအမံများ လုပ်ဆောင် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့သည်။
#World_Health
Published 28 November 2025
■ ကော်ဖီသောက်ခြင်းက နှလုံးမမှန်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ လေ့လာချက်အသစ်မှာ တွေ့ရှိထားပါတယ်။
■ လေ့လာချက်ထဲမှာ နှလုံးခုန်မမှန်သူ ၂၀၀ ခန့်က ကော်ဖီသောက်သုံးပေးတဲ့အခါ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေ သိသိသာသာ လျော့နည်းနိုင်တယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။
■ ဂရီဂိုရီမားကပ်စ်နဲ့ သုတေသနအဖွဲ့က အမေရိကန်မှာ နှလုံးခုန်မမှန်ရောဂါရှိသူ ၁၀ သန်းကျော်ကို လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။
■ ပုံမှန်အားဖြင့် ကဖင်းဓာတ်ပါတဲ့ကော်ဖီက နှလုံးခုန်နှုန်းမြင့်တက်စေတာကြောင့် ဒီလူနာတွေကို ကော်ဖီသောက်ခိုင်းမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
■ Decaf စမ်းသပ်မှုရလဒ်မှာတော့ ဒီအယူအဆကို ပြန်ပြောင်းစဉ်းစားစရာ ဖြစ်လာပါတယ်။
■ အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ ဩစတြေးလျမှ သက်ကြီးရွယ်အိုများပါဝင်တဲ့ ၆ လတာစမ်းသပ်ချက်မှာ ကဖင်းမသောက်တဲ့ အဖွဲ့နဲ့ တစ်နေ့ကို အနည်းဆုံး တစ်ခွက်သောက်တဲ့ အဖွဲ့ဆိုပြီး ခွဲခြားခဲ့ပါတယ်။
■ နှလုံးခုန်မမှန်တာမျိုး ရှိလားဆိုတာကို သိရှိဖို့အတွက် နှလုံးစစ်ဆေးနည်းလမ်းများနဲ့ ကိရိယာများ အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။
■ ကော်ဖီသောက်တဲ့သူတွေက နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း ပိုနည်းတယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
■ ဒါပေမဲ့ ကော်ဖီအပြင် အခြားသော သောက်စရာတွေထဲမှ ကဖင်းဓာတ်ကိုတော့ ထည့်စဉ်းစားထားခြင်း မရှိသလို စမ်းသပ်ခံသူတွေရဲ့ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံတွေကိုလည်း စောင့်ကြည့်ထားခြင်း မရှိပါဘူး။
■ ဒါကြောင့် ကိုယ့်မှာ နှလုံးခုန်မမှန်တဲ့ဝေဒနာ ရှိတယ်ဆိုရင် နံနက်ခင်းမှာ ကော်ဖီတစ်ခွက် သောက်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ သဘောဖြစ်တယ်လို့ နယူးယော့ခ် မောင့်ဆီနိုင်ဖူစတာနှလုံးဆေးရုံမှ နှလုံးအထူးကု ဂျိုဟန်ဟာကွန်ထရီရက်စ်က ပြောပါတယ်။
Source: The Guardian
▪️ဝါရှင်တန်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇၊ ၂၀၂၅ (AFP) -ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့သည် ဝါရှင်တန်ရှိ အမျိုးသား အစောင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအား တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့် အခြား ၁၈ နိုင်ငံမှ အမြဲတမ်း နေထိုင်ခွင့် သို့မဟုတ် "Green Card" ကိုင်ဆောင်ထားသူတိုင်း၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး အခြေအနေကို ပြန်လည်စိစစ်မည်ဟု ကြာသပတေးနေ့က ကြေညာခဲ့သည်။
▪️အမေရိကန်အရာရှိများက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ပစ်ခတ်မှုတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသူသည် ယခင်က အာဖဂန် နစ္စတန်ရှိ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် လုပ်ကိုင်ခဲ့သော အာဖဂန်နိုင်ငံသားတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ထုတ်ထားသည်။
▪️၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် တာလီဘန်တို့ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အာဖဂန်နိုင်ငံသားများကို အမေရိကန်ပြည် ထောင်စု၌ ပြန်လည်နေရာချထားရာတွင် ကူညီပေးခဲ့သော AfghanEvac အဖွဲ့၏ အဆိုအရ အသက်၂၉ နှစ်အရွယ် ထိုသံသယရှိသူသည် ယခုနှစ် ဧပြီလတွင် အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့်မဟုတ်ဘဲ ခိုလှုံခွင့် ရရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။
▪️အမေရိကန်အကောက်ခွန်နှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး လုပ်ငန်းများ (USCIS) ၏ ဒါရိုက်တာဖြစ်သူ Joseph Edlow က "စိုးရိမ်ရတဲ့ နိုင်ငံတိုင်းက နိုင်ငံခြားသားတိုင်းရဲ့ Green Card တိုင်းကို အပြည့်အဝနှင့် တင်းတင် းကြပ်ကြပ် ပြန်လည်စစ်ဆေးဖို့ ကျွန်တော် ညွှန်ကြားထားပါတယ်" ဟု X တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
▪️Edlow ပြောသည့် နိုင်ငံများမှာ မည်သည့်နိုင်ငံများကို ရည်ညွှန်းပါသလဲဟု မေးမြန်းသောအခါ " စိုးရိမ် စရာ နိုင်ငံများ"အဖြစ် နိုင်ငံ ၁၉ နိုင်ငံကို သတ်မှတ်ထားသည့် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ဇွန်လကထုတ် ပြန်ခဲ့သည့် အုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ကို USCIS ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက AFP သတင်းဌာနသို့ ထောက်ပြခဲ့သည်။
▪️အဆိုပါ အမိန့်သည် အာဖဂန်နစ္စတန်အပါအဝင် နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားအားလုံးနီးပါး ဝင်ရောက် ခြင်းကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။
▪️ခရီးသွားလာခွင့် ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရသော အခြား ၁၁ နိုင်ငံမှာ မြန်မာ၊ ချဒ်၊ ကွန်ဂို-ဘရာဇာဗီးလ်၊ အီကွေတာ ဂီနီ၊ အီရစ်ထရီးယား၊ ဟေတီ၊ အီရန်၊ လစ်ဗျား၊ ဆိုမာလီယာ၊ ဆူဒန်နှင့် ယီမင်တို့ ဖြစ်သည်။
▪️ထရမ့်သည် အခြား(၇)နိုင်ငံဖြစ်သော ဘူရွန်ဒီ၊ ကျူးဘား၊ လာအို၊ ဆီယာရာလီယွန်၊ တိုဂို၊ တာ့ခ်မင် နစ္စတန်နှင့် ဗင်နီဇွဲလားတို့မှ ခရီးသွားများအပေါ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပိတ်ပင်မှုလည်း ချမှတ်ခဲ့ သည်။ သို့သော် ထိုနိုင်ငံများမှ ယာယီအလုပ်ဗီဇာအချို့ကို ခွင့်ပြုထားသည်။
Page 12 of 1085
