#World_News
Published 08 November 2023

စစ်အေးခေတ်လုံခြုံရေး သဘောတူစာချုပ်မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ နေတိုး(NATO)အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေဟာ ရုရှားနုတ်ထွက်ပြီး နာရီပိုင်းအကြာ အင်္ဂါနေ့မှာပဲ ယင်းတို့ပါဝင်မှုကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကာ ဥရောပမှာ လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းထုတ်စရာများ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။

နေတိုး ၃၁ နိုင်ငံမဟာမိတ်တွေထဲက အများအပြားဟာ ယင်းတို့နယ်စပ်တွေမှာ စစ်အေးခေတ်ပြိုင်ဘက်များ တပ်ဖွဲ့နေရာချထားခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်တဲ့ ဥရောပသမားရိုးကျ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ထဲမှာ ပါဝင်ထားကြပါတယ်။

ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲသွားပေမယ့် ၂ နှစ်ကြာတဲ့အထိ အတည်မပြုနိုင်သေးတဲ့အချိန် ၁၉၉၀ နိုဝင်ဘာလမှာ သဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေက ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်အတိုင်း လိုက်နာနေထိုင်နေပြီး ရုရှားက မလိုက်နာတဲ့ အခြေအနေဟာ ရေရှည်တည်တံ့မှာ မဟုတ်တာကြောင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေက အင်္ဂါနေ့မှာ ထိုကဲ့သို့ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ နေတိုးက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ထိုနေ့အစောပိုင်းက ရုရှားဟာ သဘောတူညီချက်ကနေ နုတ်ထွက်ဖို့ အစီအစဥ် အပြီးသတ်လုပ်ဆောင်ပြီးပြီလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

နေတိုးတပ်ဖွဲ့များ ရုရှားနယ်စပ်ဘက်သို့ တိုးချဲ့လာတဲ့အပေါ် ရုရှားက အပြစ်တင်နေခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် တင်ပြခဲ့တဲ့ မူကြမ်းကို လွှတ်တော်အမတ်များက အတည်ပြုခဲ့ကာ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်ကို ရှုတ်ချလိုက်ကြပါတယ်။

အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်တွေ ယခုလို ရပ်ဆိုင်းလိုက်တာဟာ ရုရှားနုတ်ထွက်ပြီးနောက် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ နေရာချခြင်းတွေ၊ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေကို အတားအဆီးမရှိ လုပ်ဆောင်နိုင်မှာဖြစ်ပြီး နေတိုးရဲ့ တားဆီးကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းများ အားကောင်းစေမှာဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေး ဂျိတ်ခ်ဆာလီဗန်က ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားရဲ့လုပ်ရပ်တွေက လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးအပေါ် ဆက်လက်ပြီး မထီမဲ့မြင်လုပ်နေတာကို ပေါ်လွင်စေတယ်လို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်။

ဂျာမနီနဲ့ မဟာမိတ်တွေကနေ သဘောတူညီချက်ကနေ နုတ်မထွက်ဘဲ ရုရှားဘက်က အခြေခံမူပြောင်းလဲသွားတယ် ဆိုပါက သဘောတူညီချက် အသစ်တစ်ရပ် ပြုလုပ်နိုင်တယ်လို့ ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက အလေးပေးဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ရုရှားနုတ်ထွက်ခြင်းအပေါ် ဝေဖန်လိုက်ကာ ရုရှားဟာ ဥရောပလုံခြုံရေးနဲ့ လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေး လုပ်ငန်းစဥ်တွေရဲ့ နောက်ထပ်ထောက်တိုင်တစ်ခုကို ချိုးဖျက်လိုက်ပြီလို့ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ဥရောပမှာ တပ်ဖွဲ့မှာ ညီတူညီမျှ သတ်မှတ်ထားရှိဖို့ကိစ္စက ရုရှားမပါဝင်ဘဲ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

ယူကရိန်းအရေးကြောင့် အမေရိကန်နဲ့ ရုရှားတို့ကြား တင်းမာမှုမြင့်တက်လာကာ နှစ်နိုင်ငံကြား လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေး နောက်ဆုံးသဘောတူညီချက်ဖြစ်တဲ့ NEW START အစီအစဥ်မှာ ရုရှားက ဆက်လက်မပါဝင်တော့ပါဘူး။

နှစ်နိုင်ငံစလုံးဟာ ၁၉၈၇ ခုနှစ်မှာ ရေးထိုးခဲ့တဲ့ တာလတ်ပစ်နျူကလီးယား ရပ်စဲရေးသဘောတူညီချက်ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ရုတ်သိမ်းခဲ့ကာ ချိုးဖောက်မှုများရှိခဲ့တယ်လို့ အပြန်အလှန် အပြစ်တင်ခဲ့ကြပါတယ်။

လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေး နောက်ထပ်လမ်းစဥ် ဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်လာမှာ စိုးရိမ်နေရကြောင်း၊ ပိုမိုပွင့်လင်းမြင်သာပြီး ဘေးအန္တရာယ်နည်းတဲ့ အစီအစဥ်များ လိုအပ်ကြောင်း၊ လက်နက်အားပြိုင်မှု ဖြစ်မလာစေမယ့် ထိန်းချုပ်မှုများ လိုအပ်ကြောင်း လက်နက်ထိန်းချုပ်ရေးနှင့် နည်းပညာ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဝီလျံအယ်လ်ဘာ့က ပြောပြသွားပါတယ်။

ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ကို ထိန်းသိမ်းရာမှာ ရုရှားဘက်ကကြည့်ရင် အခြေခံလုံခြုံရေးအကျိုးစီးပွားအရ လက်သင့်ခံစရာမရှိဘဲ ယူကရိန်းနဲ့ နေတိုးချဲ့ထွင်လာမှုတို့က ထောက်ပြစရာ ဖြစ်နေကြောင်း နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဆိုလိုက်ပါတယ်။

#World_News #စစ်အေးကာလ လုံခြုံရေး #ရုရှားနုတ်ထွက် #Source: AP News