Published 25 June 2022
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတရားရုံးချုပ်က ဆယ်စုနှစ်ငါးစု အခြေခံဥပဒေရဲ့ အကာအကွယ်ရရှိခဲ့တဲ့ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခွင့်ကို သောကြာနေ့က ပယ်ဖျက်ပစ်လိုက်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် လက်ယာယိမ်းပြည်နယ်တော်တော်များများဟာ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချမှုကို ပိတ်ပင်မိန့်တွေ ချက်ခြင်းလုပ်လာဖို့ရှိနေပါပြီ။
ဝါရှင်တန်၊နယူးယောက်နှင့် နေရာအနှံ့မှာ ဆန္ဒပြပွဲတွေဟာ မဆိုင်းမတွ ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။
၁၉၇၃ခုနှစ် ရိုးနှင့်ဝါဒီတို့ရဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခွင့် အထင်ကရ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကွန်ဆာဗေးတစ်တွေကြီးစိုးတဲ့ တရားရုံးက ပြောင်းပြန်လှန်ပစ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
အခြေခံဥပဒေက ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခွင့်ကို အပ်နှင်းထားခြင်းမရှိဘူးလို့ ၆-၃ မဲနှင့် တရားရုံးချုပ်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
“ နယူးယောက်ပြည်နယ်မှာ အခွင့်အရေးကိုအာမခံထားတယ်။ ကျွန်မတို့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေလုပ်ပြီးပြီ။ ကျွန်မတို့ရဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးက ညီမတွေဒီမှာ နည်းလမ်းရှာလို့ရအောင်ကူညီနိုင်မယ့် ကျွန်မတို့ရဲ့ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချရေးဆောင်ရွက်ပေးသူတွေကို အကူအညီပေးဖို့ ဒေါ်လာ ၃၅သန်းလျာထားသတ်မှတ်ပေးပြီပြီ။ ဒီနေရာဟာ သူတို့အတွက် လုံခြုံတဲ့နေရာပဲ” လို့ နယူးယောက်ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကေသီဟိုချူလ်က ဆန္ဒပြချီတက်ပွဲမှာ သတင်းထောက်တွေကိုပြောပါတယ်။
မရွှင်မပျဖြစ်နေတဲ့ သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အစွန်းရောက်အတွေးအခေါ်ကပေါက်ဖွားလာတဲ့ ကြေကွဲဖွယ်မှားယွင်းမှုတစ်ခုလို့ ခေါ်ဆိုလိုက်ပါတယ်၊တရားရုံံးနှင့် နိုင်ငံအတွက် ကြေကွဲစရာနေ့လို့လည်းသူကပြောပါတယ်။နိုင်ငံထဲက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ကျန်းမာရေးနှင့်ဘဝတွေမှာ အခုအန္တရာယ်ရှိနေပြီလို့ သူက ပြေရင်း လိင်တူလက်ထပ်တာတို့ ကိုယ်ဝန်တားတာတို့စတဲ့ အခွင့်အရေးတွေလည်း နောက်ထပ်ခြိမ်းခြောက်လာနိုင်တယ်လို့ သူကသတိပေးပါတယ်။
နယူးယောက်က ဆန္ဒပြပွဲသူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဝင်ဒီအာဟတ်က “ ကျွန်အသက်၅၀ရှိပြီ။ ကျွန်မထက်အသက်ကြီးသူတွေကို ကျွန်မ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ကျွန်မဘဝမှာ ဒီလိုအခွင့်အရေးဆုံးရှုံးရလိမ့်မယ်လို့ ဘယ်တုန်းကမှမတွေးမိခဲ့ဘူး။တုန်လှုပ်စရာပါ” လို့ပြောပါတယ်။
အင်ဒရူးရေးမင်းဆိုတဲ့အမျိုးသားတစ်ဦးက “ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးဟာ လူ့အခွင့်အရေးပဲဖြစ်တယ်။ ကျွန်တော်တို့ တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အခွင့်အရေးတစ်ခုချင်းစီကို ချေဖျယ်မယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေထဲက ဒါဟာပထမဆုံးတစ်ခုပဲ” လို့ပြောပါတယ်။
အလွန်မိုက်မဲတာပဲ။ ရိုးနှင့်ဝါဒီတို့ကိုကျော်လွန်ဆုံးဖြတ်ပြီး နှစ်၁၀၀နောက်ရောက်သွားပြီ။ ဒီမိုက်မဲမှုကို ကျွန်မတို့ ဆက်ပြီး တိုက်ကြရမယ်လို့လည်း ဆန္ဒပြသူ ဘရန်ဒီမီချတ်က ပြောပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဒါဟာ ဘုရားသခင်က ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်တာလို့ ရီပတ်ဗလင်ကင်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောလိုက်ပြီး သူက ရားရုံးဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချီးကျူးလိုက်ပါတယ်။ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထရမ့်အဆိုပြုခဲ့တဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ်တရားသူကြီးသုံးဦးဖြစ်တဲ့ နေးလ်ဂေါရှပ်၊ဘရက်ကဗာနားနှင့်အေမီကွန်နေဘာရက်တို့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပုံရပါတယ်။လစ်ဘရယ်တရားသူကြီးသုံးဦးကတော့ သူတို့နှင့် သဘောထားကလွဲလွဲခဲ့ကြပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ခြခြင်းတားမြစ်တဲ့ ဥပဒေတွေကို ပြည်နယ်၁၃ခုကတော့ ချက်ခြင်းသဘောတူလက်ခံခဲ့ကြကြောင်း သိရပါတယ်။
Source AFP