#World_Health
Published 15 October 2023

အအေးမိဖျားနာ၊ တုပ်ကွေး၊ အဆုတ်ရောင်နဲ့ အခြားအသက်ရှူလမ်းကြောင်း ပြဿနာများဖြစ်တဲ့ လူတွေမှာ ရောဂါလက္ခဏာများ ဆက်လက်ကျန်ရှိနေနိုင်ကာ ကိုဗစ်-၁၉ နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာတွေလိုမျိုး ဖြစ်ကြောင်း မကြာသေးမီက တွေ့ရှိထားပါတယ်။

လန်ဒန် ကွင်းမယ်ရီတက္ကသိုလ်မှ သုတေသီများ စမ်းသပ်ခဲ့ကြရာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ရောဂါလက္ခဏာဖြစ်တဲ့သူတွေဟာ ကူးစက်ပြီးနောက် အနည်းဆုံး သီတင်းပတ် ၄ ပတ်ကြာတဲ့တိုင်အောင် ရောဂါလက္ခဏာများ ဆက်လက်ကျန်ရှိနေပါတယ်။

ထိုလက္ခဏာထဲမှာ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အစာအိမ် မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။

ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်ဖူးသူတွေရာ အအေးမိဖျားနာ လက္ခဏာကြာရှည်နေသူတွေရောဟာ ယခင်ကူးစက်ခံရဖူးပါက ရောဂါလက္ခဏာ ပိုမိုပြင်းထန်ကြောင်း သိရပါတယ်။

ယူကေမှ လူပေါင်း ၁ သောင်းကျော်ကို ၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီလနဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း မေးခွန်းများမေးမြန်းပြီး သုတေသန လုပ်ခဲ့ကြကာ ကိုဗစ်နောက်ဆက်တွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လက္ခဏာ ၁၆ မျိုးကို လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။

ဆက်လက်ကြန့်ကြာနေတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေဟာ ယခင်က မတွေ့ဖူးပေမယ့် လက္ခဏာရပ် များပြားကျယ်ပြန့်တာကြောင့် သတိမထားမိတတ်ကြပါဘူး။

ယင်းတို့ရဲ့ တွေ့ရှိချက်တွေက အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ရောဂါတစ်မျိုး ကူးစက်ပြီးနောက် ရောဂါလက္ခဏာများ ဆက်လက်ကျန်ရှိသူတွေ ခံစားရတာတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ ကွင်းမယ်ရီတက္ကသိုလ်မှ ပရော်ဖက်ဆာ အက်ဒရီယန်မာတီနော့က ပြောပြသွားပါတယ်။

အဆိုပါသုတေသနက နောက်ဆက်တွဲ လက္ခဏာကျန်ရှိသူတွေမှာ သင့်လျော်တဲ့ စောင့်ရှောက်ကုသမှု ဖော်ထုတ်ပေးတဲ့နေရာမှာ အကူအညီ ဖြစ်စေနိုင်မယ်လို့ ဆိုသွားပါတယ်။

#World_Health #ကိုဗစ်နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာ #အအေးမိဖျားနာ #Source: India Today

တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရပ်ဝန်းတစ်ခု လမ်းကြောင်းတစ်သွယ် စီမံကိန်း(BRI) အစီအစဥ်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ မလေးရှားမြို့တော် ကွာလာလမ်ပူမှ Imperial Lexis ဟိုတယ်ဟာ အဆင့်မြင့်နည်းပညာ အများအပြား အသုံးပြုထားပြီး မြို့တွင်းမှာ ဖန်သားဖြင့်ပြုလုပ်ထားတဲ့ အမြင့်ဆုံးလျှောက်လမ်းနေရာ ပါဝင်ပါတယ်။

Published_ 14 October 2023
#Asia_Development
#ကွာလာလမ်ပူ #အဆင့်မြင့်နည်းပညာ
#Yangon_Times #YMG

#Daily_News
Published_ 14 October 2023

၁။ ဘဏ်လမ်းကြောင်းမှ ငွေလွှဲသည့် သင်္ဘောသားများနှင့် ပြည်ပလုပ်သားများကို EVကား၊ EV ဆိုင်ကယ်တင်သွင်းခွင့်ပြု

၂။ ပြင်ဦးလွင်၌ ကော်ဖီပင်များ ပင်စည်ဖောက်ပိုးကျရောက်ခဲ့သောကြောင့် အထွက်နှုန်း၂၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်လျော့ကျနိုင်

၃။ လာမည့်ဆောင်းတွင်းတွင် ရန်ကုန်အပါအဝင်ဒေသ(၆)ခုတွင် အအေးပေါ့ပြီး ပိုပူမည်

၄။ ကွာလာလမ်ပူတွင် မိုးမျှော်လျှောက်လမ်းပါဝင်မည့် ဟိုတယ်ကြီးဆောက်လုပ် ... အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Times #Daily_News #YMG

#Local_News
Published_ 14 October 2023

သောကြာနေ့က အစ္စရေးဘက်မှ ပစ်ခိုက်လိုက်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေကြောင့် လီဘနွန်တောင်ပိုင်းမှာ ရိုက်တာသတင်းဌာန သတင်းထောက်တစ်ဦးသေဆုံးပြီး အခြား သတင်းသမား (၆)ဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ ရိုက်တာကရေးပါတယ်။ အဲဒီနေရာကို ရောက်ရှိနေတဲ့ ရိုက်တာ ရုပ်သံရိုက်ကူးသူတစ်ဦးကပြောတာလို့ သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

အယ်ဂျာဇီးယား၊ အေအက်ပီတို့အပါအဝင် သတင်းသမားအုပ်စုဟာ အစ္စရေးနယ်စပ်အနီးက အယ်မာအဘ်ရှတ်အရပ်မှာ အလုပ်လုပ်နေကြတာဖြစ်ပြီး အဲဒီနေရာဟာ နယ်စပ်အချင်းဖြစ်ပွားမှုများကြောင့် အစ္စရေးစစ်တပ်နှင့် လီဘနွန်စစ်ဝန်ထမ်း ဟက်ဇ်ဘိုလာတို့ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်နေတဲ့နေရာဖြစ်ပါတယ်။

သေဆုံးတဲ့ရိုက်တာသတင်းထောက်ဟာ အစ်ဆမ်အက်ဘ်ဒူလာဆိုသူဖြစ်ပြီး အဲဒီနေရာကနေ ရုပ်သံတိုက်ရိုက်တင်ဆက်နေစဉ် သေဆုံးခဲ့ရတာဖြစ်တယ်လို့ရိုက်တာက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အေအက်ဖ်ပီသတင်းမားနှစ်ဦးလည်းဒဏ်ရာရတယ်လို့ အေအက်ဖ်ပီကရေးပါတယ်။

အေအက်ဖ်ပီသတင်းသမားတွေက ဒုံးကျည်တွေဟာ အစ္စရေးဘက်ကလာတာလို့ဆိုပေမယ့် အစ္စရေးက ပစ်တယ်လို့ ပြောမထားသလို အတည်ပြုချက်လည်းမရသေးပါဘူး။

#Local_News #လီဘနွန်တောင်ပိုင်း #ရိုက်တာသတင်းသမားတစ်ဦးသေဆုံး
#Source Reuters’

#World_News
Published 14 October 2023

အစ္စရေးလ်တို့က ဂါဇာမြို့ကို မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်လာရန်ရှိတဲ့အတွက် အရပ်သား ၁ သန်းခန့်ကို ဂါဇာမြို့တောင်ပိုင်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရန် အစ္စရေးလ်စစ်တပ်က မှာကြားလိုက်သဖြင့် ပါလက်စ်တိုင်းအရပ်သားတွေဟာ သောကြာနေ့က ဂါဇာမြောက်ပိုင်းကနေ လူအလုံးအရင်းဖြင့် ထွက်ပြေးလာကြပါတယ်။

ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာတဲ့ ဂါဇာလူဦးရေ တဝက်ခန့်ဟာ စစ်ဘေးဒဏ်ကြုံတွေ့ရနိုင်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက သတိပေးလိုက်ပြီး တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်မယ့် အစီအစဥ်ကို ပြောင်းလဲပေးရန် အစ္စရေးလ်ကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

ဂါဇာမြို့ကို တစ်နေ့လုံး လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေသဖြင့် မိသားစုတွေက ကားတွေ၊ ထရပ်ကားတွေ၊ မြည်းလှည်းတွေနဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို ထုပ်ပိုးသယ်ဆောင်ပြီး မြို့အထွက်လမ်းမကြီးအတိုင်း ထွက်ပြေးနေကြပါတယ်။

စစ်လေယာဥ်တွေက တောင်ပိုင်းသို့ ထွက်ပြေးနေတဲ့ ကားတွေကို ပစ်ခတ်ခဲ့ရာ လူ ၇၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဟားမတ်စ်မီဒီယာရုံးမှ ဆိုလိုက်ပါတယ်။

အစ္စရေးလ်တပ်တွေကတော့ စစ်သွေးကြွတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ မြို့ထဲသို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ဟားမတ်စ်တို့ ပြန်ပေးဆွဲသွားတဲ့ ဓားစာခံ ၁၅၀ ခန့်ကို ရှာဖွေဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အစ္စရေးလ်တပ်များက ဂါဇာမြို့နားတဝိုက်ရှိ ဟားမတ်စ်တို့ရဲ့ မြေအောက်ပုန်းခိုရာနေရာတွေကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ရန် စီစဥ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟားမတ်စ်တွေက အစ္စရေးလ်တို့ ထွက်ပြေးခိုင်းတာကို အရေးမထားဖို့ ပါလက်စ်တိုင်းပြည်သူတွေကို ပြောကြားလိုက်ပေမယ့် ဂါဇာမှလူတွေက အရေးမနိုင်နိုင်တော့တာကို မြင်တွေ့နေရပြီး ရွေးချယ်စရာ မရှိတော့ပါဘူး။

အစ္စရေးလ်ဘက်က ပိတ်ဆို့ထားမှုကြောင့် ဂါဇာမှာ အစားအစာ၊ ရေ၊ ဆေးဝါးများ မရရှိတော့သလို လျှပ်စစ်ဓာတ်အား လုံးဝပြတ်တောက်နေကာ အစိုးရိမ်ရဆုံးက သေမလား ရှင်မလားဆိုတာပဲဖြစ်နေပါတယ်။

ဂါဇာသို့ အစ္စရေးလ်တပ်များ ကျူးကျော်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာလာခဲ့ပါတယ်။

ထွက်ပြေးရန် အမိန့်ပေးလိုက်တာဟာ အစ္စရေးလ်တို့ မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်မယ့် အလားအလာ ရှိနေပြီး ဂါဇာနယ်စပ်တလျှောက် တပ်အင်အား တိုးချဲ့နေပါတယ်။

ဟားမတ်စ်တွေကို ဖျက်ဆီးသွားမှာဖြစ်ပြီး ဒါဟာ အစပဲရှိသေးကြောင်း အစ္စရေးလ်ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင်နေတန်ညာဟူက သောကြာနေ့မိန့်ခွန်းမှာ အခိုင်အမာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အရပ်သားများ ထိခိုက်ခြင်းမရှိစေရန် စစ်တပ်က အထူးကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ စစ်ပွဲပြီးဆုံးပါက ပြန်လာခွင့်ရှိကြောင်း အစ္စရေးလ်ဘက်မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျိုနသန်ကွန်ရီကပ်စ်က ပြောပြသွားပါတယ်။

ဟားမတ်စ်တို့ဟာ ပါလက်စ်တိုင်းပြည်သူတွေကို လူသားဒိုင်းများအဖြစ် အသုံးချနေတယ်လို့ အစ္စရေးလ်တို့က စွပ်စွဲနေတာ ကြာခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ဟားမတ်စ်စစ်သွေးကြွတွေနဲ့ အရပ်သားတွေကို အစ္စရေးလ်က ခွဲခြားချင်နေတာဖြစ်ကြောင်း၊ ဒါကြောင့် အသက်ရှင်ချင်သူတွေအနေနဲ့ တောင်ပိုင်းသို့ သွားရောက်သင့်ကြောင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ယိုအက်ဗ်ဂဲလန့်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

#World_News #ပါလက်စ်တိုင်း #ဂါဇာမြောက်ပိုင်း #Source: AP News

#World_Science
Published 14 October 2023
ယခုနှစ်အတွင်း အန္တာတိကအထက်ရှိ အိုဇုန်းလွှားအပေါက်ကြီးဟာ မြင်ဖူးသမျှထဲမှာ အကြီးဆုံးဖြစ်လာကြောင်း ဂြိုဟ်တုအချက်အလက်များအရ သိရပါတယ်။

ဒါဟာ ၂၀၂၂ အစောပိုင်းက တွန်ဂါရေအောက်မီးတောင် ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းကြောင့် ဒီလိုအပေါက်ကြီး ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ပညာရှင်များ ယူဆနေကြပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဇန်နဝါရီလက ရေအောက်မီးတောင်ကြီးကြောင့် တွန်ဂါလှုပ်ခတ်သွားပြီး မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ဆူနာမီ သတိပေးချက်များ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။

အဆိုပါမီးတောင်ကြီး ပေါက်ကွဲမှုကြီးကို ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်တွေကနေ မြင်တွေ့ခဲ့ရကာ လေထဲသို့ မီးခိုးများ ပြာမှုန်များ လွင့်တက်နေခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၃ စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့မှာ အိုဇုန်းလွှာအပေါက်က စတုရန်းကီလိုမီတာ ၂၆ သန်း အရွယ်အစားနီးပါး ရှိလာကြောင်း ESA ရဲ့ Copernicus Sentinel-5P ဂြိုဟ်တုဖြင့် တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ တွေ့ဖူးသမျှထဲမှာ အကြီးမားဆုံး အိုဇုန်းလွှာအပေါက်ကြီး ဖြစ်နေပြီး ယခင်အကြီးဆုံးက ၂၀၀၀ ခုနှစ်မှာ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၂၈.၄ သန်းဖြစ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။

ယခု အိုဇုန်းမရှိတဲ့ အပေါက်ကြီးရဲ့ အရွယ်အစားဟာ ဘရာဇီးလ်နိင်ငံ အရွယ်အစားရဲ့ ၃ ဆလောက်ရှိနေတယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်များ ဆိုကြပါတယ်။

ဝင်ရိုးစွန်းလေပွေက စတင်အားနည်းလာပြီး ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်း အပူချိန်က စတင်မြင့်မားနေပါတယ်။

ဒီဇင်ဘာလကုန်လောက်မှာ အိုဇုန်းလွှာအခြေအနေ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်လာမယ်လို့ ESA က ခန့်မှန်းလိုက်ပါတယ်။

အိုဇုန်းလွှာဟာ အခြေခံအားဖြင့် ကမ္ဘာမြေရဲ့ လေထုအပေါ်လွှာဖြစ်ပြီး နေရဲ့ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် အများစုကို စုပ်ယူပေးပါတယ်။

ကမ္ဘာ့လေထုကို တိုင်းတာစောင့်ကြည့်ရန် ရည်ရွယ်တဲ့ Copernicus Sentinel-5P ဂြိုဟ်တုကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် မြေပြင်အချက်အလက် တိုင်းတာမှုများနဲ့ ယှဥ်ရင် ပိုမိုတိကျကာ အိုဇုန်းလွှာကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#World_Science #ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ #အိုဇုန်းလွှာ #Source: WION