၁၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
ညီနောင်မဟာမိတ် (၃)ဖွဲ့က နိုင်ငံတကာရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီ (သို့မဟုတ်) ပုဂ္ဂိုလ်များအပေါ် အနှောင့်အယှက် ပေးခြင်း၊ ဆက်ကြေး တောင်းခြင်း စသည့်ပြစ်မှုများကျူးလွန်သည့် မည်သူကိုမဆို ဥပဒေအရ အရေးယူဆောင် ရွက်သွားရန် ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ရပ်ကို ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လကတည်းကပင် ချမှတ်ခဲ့ကြသည်ကို ယင်းတို့၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။
ညီနောင် ၃ ဖွဲ့မှာ ရက္ခိုင့် တပ်တော် (AA)၊ တအာင်း (ပလောင်) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA)၊ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) ကိုးကန့်တပ် တို့ဖြစ်ကြသည်။
ညီနောင် အဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့၏ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ကြေညာချက်တွင် ဒေသတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့်ပြည်သူ လူထု တစ်ရပ် လုံး ၏အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်များကိုကာကွယ်စောင့် ရှောက်ရေးဟူသည့် မွန်မြတ်သောတာဝန်ဝတ္တရား ကို ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်ရန်အတွက် ယင်းတို့၏ ထိန်းချုပ်နယ်မြေများနှင့် လှုပ်ရှားနယ်မြေများအတွင်း၌ အကြမ်း ဖက်တိုက်ဖျက်ရေး နှင့်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သည့်လုပ်ရပ်များအားချေမှုန်းရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုတိုး တက် ကောင်းမွန်ရန်အတွက် တက် တက်ကြွကြွနှင့်အတူတကွပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားနိုင်ရန် သဘောထားထုတ်ပြန် ခြင်း ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားသည်။
ယင်းဖော်ပြချက်တွင် ဒေသတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး၊လုံခြုံရေး နှင့် သူတစ်ပါး၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်များကို ထိခိုက်စေနိုင်သော မည်သည့်အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များနှင့် ကျူးလွန်သူများကို မည်သည့်အခါတွင်မျှအား မပေး ဘဲ တားဆီးတိုက်ဖျက် ချေမှုန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သည့်လုပ်ရပ်များ နှင့်ပတ် သက် သောပစ္စည်းဥစ္စာများကို ဥပဒေနှင့်အညီထိန်းသိမ်းပြီး စစ်ဆေးကာ နည်းမှန်လမ်းမှန်အရေးယူသွား မည် ဖြစ် ကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။
ယင်းအပြင် နိုင်ငံတကာမှလာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသောစီမံကိန်းများအား နှောင့်ယှက်ဖျက်ဆီးသူများကို ထိရောက်စွာ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် နိုင်ငံတကာရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီ (သို့မဟုတ်) ပုဂ္ဂိုလ်များအပေါ် အနှောင့်အယှက်ပေးခြင်း၊ ဆက်ကြေး တောင်းခြင်း စသည့်ပြစ်မှုများကျူးလွန်သည့် မည်သူ့ ကို မဆို ဥပဒေအရ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားရန်၊အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်အားကျူးလွန်သူများ၊ ရာဇဝတ်မှုကျူး လွန်သူများအား အကာအကွယ်ပေးနေသူများကို ဖြိုခွင်းတိုက်ဖျက်အရေးယူသွားရန်၊လူကုန်ကူးခြင်း နှင့် အတင်းအဓမ္မလုပ်အားခိုင်းစေသူများကို ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူဆောင်ရွက်သွားရန် နှင့် အကြမ်းဖက်လုပ် ရပ်များ ကျူးလွန်သောသူများကိုတွေ့ရှိပါက ယင်းတို့ထံအချိန်မီသတင်းပို့ကြပါရန်လည်း မေတ္တာရပ်ခံထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။
အလားတူ မြန်မာပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး နှင့် ယင်းတို့၏ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများအပေါ် အားပေး ထောက်ခံ ကြသောသူများအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး၊အကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေး နှင့် ရာဇဝတ်မှုကျူး လွန်သည့်လုပ်ရပ် များကို ချေမှုန်းရေးလုပ်ငန်းများတွင် အတူတကွတက်ကြွစွာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန် လည်း အထူးတိုက်တွန်းထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။
“ကျွန်တော်တို့ တိုင်းပြည်က ဖွံ့ဖြိုးမှူအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံ ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ပြီးတော့ ဈေးကွက်စီးပွားရေးနဲ့ ဒီမိုက ရေစီကို သွားတဲ့အခါ အားလုံးသိတဲ့အတိုင်းပဲ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကိစ္စကြောင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ အာဏာ ထိန်းရတဲ့အနေအထားဆိုတော့ ဒီမိုကရေစီကလည်း တန့်ရပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ သဘော ဖြစ်နေ တာပေါ့နော်။ နောက်စ်ပိုင်းက ဈေးကွက် စီးပွားရေးမှာလည်း ၆၂ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် တံခါး ပိတ်စီးပွားရေး ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဒီဘက်ကိုရောက်လာတော့လည်း တိုင်းပြည်က ဖွံ့ဖြိုးမှု နည်းခဲ့တာ ရှိတယ်။ဒီဘက်မှာ ကျတော့ တပ်မတော် လက်ထက်မှာ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်။ဒါကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးမှု မရှိ ဖြစ်နေတယ်။အခု က တံခါးပြန်ဖွင့်တဲ့အခါ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက မဖြစ်မနေ လိုအပ်တယ်။ကျွန်တော်တို့ ဆီမှာလေ။အဲဒါကြောင့် ကျွန်တော် တို့ကို ပိတ်ဆို့ထားတဲ့ နိုင်ငံ ရှိနေပေမဲ့လည်း ကျွန်တော်တို့နဲ့ လက်တွဲလုပ်နိုင်တဲ့ ဥပမာ တရုတ်လို နိုင်ငံပေါ့။ ကမ္ဘာမှာ ဒုတိယအကြီးဆုံးနိုင်ငံကြီးနားမှာ နေရတဲ့အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ လာတာကို ကြိုဆိုရမယ်။ ပြည်တွင်းမှာကလည်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ များတယ်ပေါ့။ပိုဆိုးတာက အခု နွေဦးတော်လှန်ရေးလို့ ဖြစ်လာပြီးတဲ့နောက် အဖွဲ့အစည်းတွေက ထွက်ပေါ်လာတဲ့အခါကျတော့ တိုင်းပြည်မှာ မတည်ငြိမ်မှုတွေက အများကြီး ဖြစ်လာတယ်။အများကြီး ဖြစ်လာတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမယ့်သူတွေကလည်း မြန်မာပြည်ကို လာဖို့ လက်တွန့်နေတယ်ပေါ့နော်။ဆိုတော့ ဒီကာလမှာ သူတို့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ပြန်ကောက်ရရင် ဒီထုတ်ပြန်ချက်က အပြုသဘောဆောင်တယ်လို့ပဲ ပြောရမှာပါ။ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ် ကျွန်တော်တို့ တိုင်းပြည်မှာ ဘယ်သူပဲ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လာလုပ်လုပ် ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ မထိခိုက် မဆုံးရှုံးအောင် ကာကွယ်ရမှာပဲ။ဒါဆိုရင် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေရောက်လာပြီး စီးပွားရေး ပြန်လည် ဦးမော့လာမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ဒါကြောင့် ဒီထုတ်ပြန်ချက်က ကောင်းတဲ့ သဘော ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။နောက်တစ်ခုက တိုင်းရင်းသားလက်နက် ကိုင်တွေက တောင်းဆိုလာခဲ့ကြတဲ့ ဖက်ဒရယ်တွေ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်တွေ၊တန်းတူညီမျှမှုတွေပေါ့။ အစိုးရအဆက်ဆက်နဲ့ ညှိနှိုင်းနေကြတုန်းပါပဲ။ဥပမာရခိုင်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရင် ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ်ရခိုင်ပြည်နယ်ကြီး တိုးတက်ရင် ရခိုင်လူမျိုးတွေ ခံစားရတာပဲလေ။AA ရဲ့ ဦးတည်ချက်က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေတယ်ဆိုရင် ရခိုင်ပြည်နယ် မှာ ဖျက်ဆီးနှောင့်ယှက်တာ ကို ကာကွယ်မယ်ဆိုရင်တော့ ဒါက မှန်တယ်လို့ ပြောရမှာပေါ့။အခုလို အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အရာတွေကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေက ထုတ်ပြန်လာတာကို ကျင့်သုံးလာတယ်ဆိုတာကိုတော့ ကြိုဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု အမျိုးသားနိုင်ငံရေး မဟာမိတ်များအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်သူအောင် က ပြောသည်။
ယင်းညီနောင် ၃ ဖွဲ့က ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၁ ရက် နှင့် ဇွန်လ ၂ ရက်က အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်တပ်မ တော် (NDAA) ထိန်းချုပ်သည့် မိုင်းလားမြို့၌ နစက၏ အမျိုးသား စည်းလုံးညီညွှတ်ရေး နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီ (NSPNC) နှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှု ဖြစ်စဉ် နောက်ပိုင်း ယင်း ထုတ်ပြန် ချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုမှာလည်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကြားဝင်ပေးမှုကြောင့် ဖြစ်လာသည့်ဆွေးနွေးမှု ဖြစ် ကြောင်း အားလုံးက နားလည် ထားကြခြင်း ဖြစ်သည်။ယင်းအပြင် ၎င်းတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွင် တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ် နိုင်ငံခြားရေးရာ အထူး သံတမန် မစ္စတာကောပေါင်လည်း ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ယင်းမှာ နစက တာဝန်ယူသည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ပိုင်းတွင် NSPNC နှင့် ညီနောင် မဟာမိတ် (၃) ဖွဲ့တို့ ၏ ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံမှုလည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။
နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်း (သီပေါ) က မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် (၃) ဖွဲ့ အနေဖြင့် အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲကို လိုလိုလားလား ဆွေးနွေးချင်ပုံ မရကြောင်းနှင့် တရုတ်တိုက်တွန်းမှုကို မလွဲသာ၍ အစည်း အဝေးလာတက် ရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သျှမ်းသံတော်ဆင့် ကို သုံးသပ်ပြောဆိုထားခဲ့သည်။
“တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ ၊ ခွဲထွက်ရေးလက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှုတွေ ၊ ပျောက်ကြားလှုပ် ရှား မှုတွေ ၊ နောက်ပြီးတော့ ဝါဒရေးရာနဲ့ သဘောတရားရေးရာ အပိုင်းတွေ ပါဝင်တဲ့လက်နက်ကိုင်လှုပ် ရှားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းတွေက မြန်မာပြည် မြောက်ပိုင်းလို့ခေါ်တဲ့ ကချင်ပြည် နယ်အတွင်းမှာ တည်ရှိနေတယ်။ KIA/KIO ရဲ့အရေးကြီးတဲ့အခန်းကဏ္ဍမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ တောက်လျှောက် ရပ်တည်ခဲ့တယ်ပေါ့။တိတိကျကျ ပြောရရင် ၁၉၆၀ ဝန်းကျင် ခုနှစ်တွေကစပြီး တောက် လျှောက်ရပ်တည်လာ ခဲ့တာကိုး ။ဆိုတော့ ဒီဘက်မှာကျတော့ ရခိုင်နဲ့ ၊ ရှမ်းနဲ့ အခြားအရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း တွေ အများကြီးပါဝင်ကြ တယ်လေ။ နောက်ဆုံး Oversea နဲ့ပင်လယ်ရပ်ခြားမှာ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင် ၊ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်နေကြ တဲ့ ရခိုင် Community ( လူမှုအစုအဝန်း ) တွေ ၊ ရှမ်း Community ( လူမှုအစုအဝန်း ) တွေရဲ့ ဆက်သွယ်ရေး လမ်း ကြောင်းတွေက ရှိကြတာကိုး။ အမေရိကမှာလည်း ရှိတယ်။ ကနေဒါ၊ EU ဥရောပမှာလည်း ရှိကြတယ် ။ ဒီလိုပုံစံတွေထဲမှာ ပညာတတ်တွေလည်း ရှိတယ်လေ ။ ခေတ်မီတဲ့နည်းစနစ်တွေ လည်း ရှိတယ်။ ဒါတစ်ခုပေါ့ ။ နောက်တစ်ခုက မြန်မာပြည်ရဲ့ အနောက်ဖျားပေါ့ ။ ချင်းပြည်နယ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ အိန္ဒိယရဲ့စီမံကိန်းတွေ ၊ ပရောဂျက်တွေကို တိုက်ခိုက်မှုတွေကို တိုင်းရင်းသားလက် နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း တချို့က လုပ်ခဲ့သည်ရှိသော် ၊ တခြားတစ်ဖွဲ့က လုပ်ခဲ့သည်ရှိသော် ၊ တခြားတစ်ဖက်မှာ လည်း တရုတ်ရဲ့ ပရောဂျက်တွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ တခြားစင်ပြိုင် ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေကို ပြန်တွန်းအား ပေးတာမျိုး တွေလည်း ရှိကောင်းရှိလာနိုင်တယ်။ ဒါကပဋိပက္ခတွေမှာ ရှိလာနိုင်တယ် ။ တစ်ဖက်က တစ်ဖက်ကို လုပ်ရင် ၊ တစ်ဖက်က တစ်ဖက်ကို ပြန်တုံ့ပြန်ပြီး ပြန်လုပ်တာကို လှုံ့ဆော်တတ်တယ် ၊ အားပေးတတ်တယ် ။ ကောင်းတာကတော့ မြန်မာပြည်ကတော့ Global Powers တွေနဲ့ ဒေသဆိုင်ရာ Powers တွေရဲ့ အင်အားယှဉ် ပြိုင် မှုမှာ မြန်မာပြည်ကကြားခံပစ္စည်းတစ်ခု မဖြစ်သင့်ဘူး ။ အခုက Proxy War တစ်ခု ၊ တစ်ဆင့်ခံရုပ်သေး နယ်ရုပ်စစ်ပွဲ တစ်ခုလိုဖြစ်နေတယ် ။ ဒါက မြန်မာပြည်ရဲ့ အခြေအနေအရ ။ အဲ့တော့ ရှမ်းပြည်နယ်ထဲမှာ ဆိုလို့ရှိရင် အမေရိကန် ၊ EU တွေက ချပေးတဲ့ Projects ( စီမံချက် ) တွေ ၊ Grants ( အကူအညီထောက်ပံ့မှု ) တွေအနေနဲ့ အလုပ်လုပ်တယ် ။ NGOs, INGO တွေနဲ့ဆက်စပ်ပြီး ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေ (CSOs) တွေ ၊ ရပ်ရွာလူမှုအစုအဝန်းအခြေပြုအဖွဲ့ အစည်းတွေ (CBOs) လည်း ရှိကြပါတယ်။ ရှိကြတော့ အပြန်အလှန်ဆွေး နွေးချက်တွေနဲ့ သူတို့ကြုံတွေ့ရတဲ့ အခါ သူတို့ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာ ဒီကြေညာချက် ထွက်လာတယ် လို့မြင်တယ်”ဟု ၁၉၉၆-၁၉၉၈ လှုပ်ရှားမှုမျိုးဆက် မှ ဦးရဲကျော်စွာ က ပြောသည်။
ယင်းအပြင် ၎င်းက“( ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်တာ ) ဒါကတော့ လုပ်ရမယ့် ကိစ္စပါပဲ ။ ထုတ်ပြန်ချက် ၊ ကြေညာချက် သဘောထက် မြေပြင်မှာ လက်တွေ့ လုပ်ရမယ့်ကိစ္စပါ ။ နောက်တစ်ခုက ( ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု ပေးဖို့ ) အဲဒါက နိုင်ငံခြား သား ခရီးသွား ၊ နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှ မဟုတ်ဘူးလေ ။ မြန်မာနိုင်ငံသား ခရီးသွား ၊ မြန်မာနိုင်ငံသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကိုပါ ကာကွယ်ပေးရမယ် ။ဥပမာ - ခေါင်းရွက်ဗျက်ထိုးဈေးသည်တွေ ၊ ရွာစဉ်လှည့်ပြီး ဈေး ရောင်းနေတဲ့ ဈေးသည်တွေကို ဗမာလူမျိုး ဖြစ်နေလို့ တချို့ " သတင်းပေး " လို့စွပ်စွဲပြီး ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်တယ် ဆိုတဲ့ကိစ္စမျိုးတွေ ၊ မြန်မာဘုန်းကြီးမို့လို့ ကျောင်းလာဆောက်တာကို မောင်းထုတ်တယ် ဆိုတဲ့ကိစ္စမျိုးတွေ ဒါတွေက မှားတယ်လေ ။နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူမှ မဟုတ်ဘူး ။နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားမှ မဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံသား ခရီးသွားဖြစ်နေရင်လည်း အကာအကွယ်ပေးရမယ် ။ မြန်မာနိုင်ငံသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဖြစ်နေ ရင်လည်း အကာအကွယ်ပေးရမှာပါပဲ ။ နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေဆိုရင် ငွေညှစ်လိုက်မယ် ။ ဆက် ကြေးကောက်လိုက်မယ် ။ ဆက်ကြေးမပေးရင် ဖမ်းပြီး သတ်ဖြတ်လိုက်မယ် ဆိုတာမျိုး လုပ်မယ် ။ နောက် မြန်မာနိုင်ငံသားခရီးသွားဆိုရင် အမျိုးမျိုးနဲ့ ရစ်မယ် ၊ ဖမ်းမယ်၊ မဟုတ်ကဟုတ်ကနဲ့ စွဲချက်တွေ တင်မယ် ။ ပြီးရင် သတ်ဖြတ်လိုက်မယ် ဆိုတာက ဒါမှားတာပေါ့ ။ ဒါက ဖြစ်တတ်တဲ့ ပြဿနာကို ပြောတာ ။ ပြည်တွင်း လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ နဲ့အတူ မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာက " ဘာလဲ " ဆိုရင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သူအချင်းချင်း တူရင်တောင် " ငါတို့က နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူကို ပိုကာကွယ်ပေးရမယ် " ဆိုတဲ့ ကျွန်အတွေးအခေါ် သိပ်ကြီးတယ် ။ခရီးသွားချင်းအတူတူ နိုင်ငံခြားသားခရီးသွား ၊နိုင်ငံခြားသား (Tour) ကို ငါတို့က ပိုကာကွယ်ပေးရမယ် ။ ပိုဂရုစိုက်ပေးရမယ်ဆိုတာက အဲဒါကလည်း " ကျွန်အတွေးအခေါ် " ပဲ ဖြစ်တယ် ။ ကိုလိုနီခေတ်ထဲက ၊ ဗြိတိသျှကိုလိုနီအောက်ထဲက ပုံသွင်းထားတဲ့ ကိုလိုနီကျွန်စိတ် ၊ အခုအထိအဲ ကျွန်စိတ်က လျော့မသွား တဲ့အပြင် ပိုပိုပြီးကြီးလာတဲ့အဓိပ္ပါယ်ပဲ ။ နိုင်ငံသားတိုင်းရော၊ နိုင်ငံခြားသားရော၊ ဧည့်နိုင်ငံသားရော၊ နိုင်ငံသားပြုခွင့်ရတဲ့သူရော ဘယ်နိုင်ငံသားမှ မဟုတ်သူရော ၊ ခရီးသွားမှန်သမျှ ၊ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူမှန်သမျှ အကုန်လုံးကို ကာကွယ်ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ တန်းတူညီတူ အကာအကွယ်ပေးရမယ်”ဟု ထပ်လောင်း ပြောသည်။
ညီနောင် အဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့ အနေဖြင့် ထုတ်ပြန်သည့်ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရိုးရှင်းသော ထုတ်ပြန်ချက် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည်ပအဖွဲ့အစည်း လူပုဂ္ဂိုလ်တို့ အပေါ် ကာကွယ်မှုများပြုလုပ်ပေးမည်ဆိုသည့် အတိုင်း ပြည်တွင်း လုပ်ငန်းများကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်မှုမျိုးလည်း ပြုလုပ်သင့်ကြောင်း ဝါရင့် နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ တစ်ဦးက တိုက်တွန်းပြောဆိုသည်။
“ဒါက ရိုးရိုးလေးပါပဲ။ပြည်ပ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို ကာကွယ်မယ်ဆိုတာမျိုးပြောသလိုပဲ ဒီအဖွဲ့အစည်းတွေက လည်း ဒီနိုင်ငံသားတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်တွင်းမှာ လုပ်တဲ့လူတွေကိုကော မကာကွယ်သင့်ပေဘူးလားလို့ မရဲတရဲနဲ့ ပြောလိုက်ချင်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
+++++++
၁၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
တော်လှန်သူပုန်ထမှုများနှင့် ပြင်ပကျူးကျော်မှုများရှိလာပါက တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ အပြန်အလှန်ကူညီရန် ကတိကဝတ်ပြုသည့် လုံခြုံရေးစာချုပ်တစ်ခုကို အာဖရိကတိုက်မှ အာဏာသိမ်းထားသည့် မာလီ၊နိုင်ဂျာနှင့်ဘာကီနာဖာဆိုစစ်အစိုးရများက စနေနေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်ကြပါတယ်။
လစ်တာကို- ဂေါ်မာ သဘောတူ ပဋိညာဉ်သည် ဆာဟေးလ်နိုင်ငံများမဟာမိတ်အဖွဲ့ Alliance of Sahel States (AES) ကို ဖန်တီးပေးလိမ့်မည်ဟု မာလီစစ်အစိုးရခေါင်းဆောင် အက်ဆီမီဂိုအီတာက အိတ်စ်(တွစ်တာ)တွင် ရေးသားသတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ “ ကျွန်တော်တို့ပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုးအတွက် ကာကွယ်ရေးနှင့် အပြန်အလှန်ကူညီရေးဆိုင်ရာ စုပေါင်းဖွဲ့စည်းမှုတစ်ရပ်ကို တည်ထောင်ဖို့ ရည်ရွယ်တာဖြစ်တယ်လို့ သူကရေးသားပါတယ်။
ကုန်းတွင်းပိတ် ဆာဟေားနိုင်ငံ (၃)နိုင်ငံဟာ အယ်ကေးဒါးနှင့် အစ္စလမ်မစ်နိုင်ငံတော်(အိုင်အက်စ်)တို့ရဲ့ အစ္စလမ်မစ် သူပုန်ထတာတွေကို နှိမ်နှင်းနေကြရတဲ့အချိန်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၊နိုင်ငံတကာမိမ်ဖက်များနှင့်ဆက်ဆံရေးယိုယွင်းလာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
မကြာသေးမီက နိုင်ဂျာတွင် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပီဲးနောက် ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံများ စီးပွားရေး အသိုက်အဝန်း(ECOWAS) က နိုင်ငံမှာ အခြေခံဥပဒေအရအုပ်ချူပ်မှုတစ်ရပ်ပြန်ပေါ်ထွန်းလာဖို့ အင်အားသုံးမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပါတယ်။ တိုက်ခိုက်မှုရှိလာရင် နိုင်ဂျာကိုအကူအညီပေးဖို့ မာလီနှင့် ဘာကီနာဖာဆိုတို့က ကတိပေးပြီးသားတော့ဖြစ်ပါတယ်၊
လစ်တာကို-ဂေါ်မာ ဒေသဟာ မာလီ၊ဘာကီနာဖူဆိုနှင့် နိုင်ဂျာနယ်စပ်တွေ ထိတွေ့နေတဲ့နေရာဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်များက အဲဒီဒေသဟာ ဂျီဟတ်ဝါဒီတွေရဲ့ဖျက်ဆီးတဲ့ဒဏ်ခံနေကြရပါတယ်။
“ ဒီမဟာမိတ်အဖွဲ့ဟာ နိုင်ငံ(၃)နိုင်ငံအကြား စစ်ရေးနှင့်စီးပွားရေးပေါင်းစည်းဆောင်ရွက်ကြမှာဖြစ်ပါတယ်” လို့ မာလီနိုင်ငံ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အက်ဒိုလာရေးဒီယော့က သတင်းစာဆရာတွေကိုပြောပါတယ်။ “ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးစားပေးက နိုင်ငံ(၃)နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ပဲဖြစ်တယ်” လို့ သူကပြောပါတယ်။
စာချုပ်အရ တစ်နိုင်ငံဒါမှမဟုတ် ဒီထက်ပိုတဲ့နိုင်ငံတွေရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် ပိုင်နက်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးကို တိုက်ခိုက်လာကြတဲ့မည်သူကိုမဆို အခြား နိုင်ငံတွေကလည်း ကျူးကျော်မှုလို့ ခံယူကြမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအခါ အခြားနိုင်ငံတွေက တစ်နိုင်ငံချင်းအရသော်လည်းကောင်း၊စုပေါင်း၍သော်လည်းကောင်း လက်နက်အင်အားအသုံးပြုခြင်းအပါအဝင် အကူအညီတွေ ပေးမယ် လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်
ယခု(၃) နိုင်ငံစလုံးဟာ ၂၀၁၇မှာဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ ပြင်သစ်ကထောက်ခံအားပေးထားတဲ့ G5 Sahel alliance ဆာဟေးမဟာမိတ်(၅)နိုင်ငံ အဖွဲ့မှာ ချတ်ဒ်နှင့် မောရစ်တန်နီးယားတို့နှင့်အတူ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဖြစ်နေကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ပြင်သစ်နှင့် ယခု(၃)နိုင်ငံရဲ့ဆက်ဆံရေးဟာ ဆိုးရွားနေပါတယ်။
Source AFP/Reuters
၁၆ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်း (MNA) သည် ဒေသတွင်းနိုင်ငံ များသို့ Cargo လေယာဉ်ခရီးစဉ် စတင်ပျံသန်းမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည့်အတွက် လေကြောင်းကုန်စည်ပို့ဆောင်မှုကဏ္ဍတွင် MNA အနေဖြင့် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်တော့မှာဖြစ်တယ်လို့ ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကပြောပါတယ်။
စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက် မနက်ပိုင်းက ရန်ကုန်မြို့၊ ဗဟန်းမြို့နယ်ရှိ Melia Hotel ၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ပို့ဆောင်ရေးနှင့်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာန၊ မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်း (Myanmar National Airlines - MNA)ရဲ့ (၇၅) နှစ်မြောက် စိန်ရတုနှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားတွင် နစက ဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် ဂုဏ်ပြုအမှာစကားပြောကြားခဲ့ရာတွင် ယခုလိုပြောကြားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ နစကရဲ့သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။
ခရီးစဉ်များ ပျံသန်းပြေးဆွဲရာမှာ အချိန်မှန်ကန်ရေးကိုလည်း အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားကြရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းပြီး လုံခြုံစိတ်ချစွာ သွားလာနိုင်ရေးအတွက် လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည့် Rules and Regulation များ၊ SOP များကိုလည်း တိကျစွာ လိုက်နာကြရန်လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ပြောတဲ့အကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန် ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းအနေဖြင့်“ကမ္ဘာကြည့် ကြည့် မြင်” ဆောင်ရွက်သွားဖို့လည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးကပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ အလွန်ကာလ လေကြောင်းခရီးသွားစီးပွားရေးကဏ္ဍ ပြန်လည် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်လာသည့် အချိန်ကာလကိုရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သဖြင့် မြန်မာ အမျိုးသား လေကြောင်းအနေဖြင့် ဈေးကွက်သုတေသနကို အလေးထား ပြုလုပ်ကြဖို့လည်း နစက ဥက္ကဋ္ဌက တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ပေါ်ပေါက်လာသည့် UBA နှင့် BAC သည် ပြည်တွင်းလေကြောင်းခရီးစဉ်များကို သာမက ဒေသတွင်းပြည်ပနိုင်ငံများနှင့် ခရီးစဉ်များကိုပါ ပြေးဆွဲခဲ့ပြီး သမိုင်းတစ်ခေတ် တွင် အောင်မြင်မှုမှတ်တိုင်များ စိုက်ထူနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ပြည်သူလူထု၏ရင်ထဲတွင် ရှိနေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဂုဏ်ယူဖွယ်ရာလည်းဖြစ်တယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ဂုဏ်ပြုပြောကြားပါတယ်။
ယင်းနောက် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး နှင့် မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်း၊ စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇင်ယော်က မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်းကို မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ(၁၅)ရက်တွင် “ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ လေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအဖွဲ့” (Union of Burma Airways - UBA) အမည်ဖြင့် စတင် တည်ထောင်ခဲ့ တာဖြစ်ပါတယ်။၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် “လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေး ကော်ပို ရေးရှင်း” (Burma Airways Corporation-BAC)၊ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် “မြန်မာ့လေကြောင်း”(Myanma Airways-MA)၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် “မြန်မာအမျိုးသားလေကြောင်း” (Myanmar National Airlines - MNA)အဖြစ် အဆင့်ဆင့် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့သိရှိရပါတယ်။
-ymg/knl
၁၅ စက်တင်ဘာ ၊ ၂၀၂၃
နစက ဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်ဦးစီးချုပ် Air Chief Marshal AlongkornVannarot နှင့် တွေ့ဆုံကာ မြန်မာ့တပ်မတော် (လေ)နှင့် ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်အကြားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် အခြေအနေတွေကိုဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် သည် မြန်မာနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် (၂၀)ကြိမ်မြောက်အာဆီယံ လေတပ်ဦးစီးချုပ်များ ညီလာခံ 20th AACCသို့တက်ရောက်ခဲ့သည့် ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်ဦးစီးချုပ် ဦးဆောင်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အား ယနေ့ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ ဇေယျာသီရိဗိမာန် ဧည့်ခန်းမဆောင်၌ လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ နစကရဲ့သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးနှင့် ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်ဦးစီးချုပ် တို့ဟာ နှစ်နိုင်ငံတပ်မတော်နှစ်ရပ်အကြား ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လျက်ရှိမှု အခြေအနေများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိမှုအခြေအနေများ၊ မြန်မာ့တပ်မတော် (လေ)နှင့် ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်အကြားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် အခြေအနေများ၊ မြန်မာ-ထိုင်းတပ်မတော်နှစ်ရပ်အကြား အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ အစည်းအဝေး(HLC)နှင့် မြန်မာ-ထိုင်း ဒေသဆိုင်ရာ နယ်ခြား ကော်မတီအစည်းအဝေး(RBC) ကို နှစ်စဉ်ဆောင်ရွက်နေမှုအခြေအနေများ၊ နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုတိုးတက်ရေး ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များနှင့် ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ်များလည်ပတ်ရေး ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ခင်မင်ရင်းနှီးစွာ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
တွေ့ဆုံပွဲသို့ နစက ဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်နှင့်အတူ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း)မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲဝင်းဦး၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(လေ) ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းအောင်နှင့် တပ်မတော်အရာရှိကြီးများ တက်ရောက်ကြပြီး ထိုင်းဘုရင့် လေတပ်ဦးစီးချုပ်နှင့်အတူ ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်မှတပ်မတော်အရာရှိကြီးများ၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာထိုင်းဘုရင့်လေတပ်စစ်သံမှူးတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
-ymg/knl/
၁၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
မြန်မာနစကအစိုးရ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဦးသန်းဆွေနှင့် ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂေးလာရော့ဗ်တို့ဟာ နှစ်နိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်များအကြား ပူပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကိစ္စတွေဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ TASS သတင်းဌာနက သတင်းရေးသားလိုက်ပါတယ်။
“ ကျွန်တော်တို့ဟာ စွမ်းအင်၊ ငြိမ်းချမ်းသော နျူကလီးယားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ လေကြောင်းပျံသန်းရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ သတင်းအချက် အလက်နည်းပညာ၊ ကမ္ဘာမြေ remote probing အပါအဝင် အာကာသလုပ်ငန်းများ၊ စိုက်ပျိုးရေး၊စားသောက်ကုနလုပ်ငန်းနှင့် ပို့ဆောင်ရေး အခြေခံအဆောက်အဦစတဲ့ နယ်ပယ်တွေမှာ အထူးအလားအလာရှိတာ သတိပြုမိကြပါတယ်။ ပြီးတော့ နှစ်နိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်တွေအပါအဝင် ဘဏ္ဍာရေးနှင့်ဘဏ်စနစ်အခြေခံ အဆောက်အဦတွေ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကိုလည်း အထူးတလည် အာရုံစိုက်ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်” လို့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကပြောပါတယ်။
“ ပြင်ပအခြေအနေတွေကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးအနုတ်အသိမ်းတွေ ကျဆင်းနေရတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်စီးပွားရေး ပြဿနာတွေကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ အတော် အာရုံစိုက်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီဦးတည်မှုကို ပြန်ပြောင်းပစ်ဖို့နှင့် ကောင်းမွန်တဲ့ တိုးတက်မှုတွေအတွက် လုပ်ဆောင်ရမယ့်ကိစ္စတွေလည်း စဉ်းစားခဲ့ကြပါတယ်” လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။
မြန်မာဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေကလည်း နယ်ပယ်များစွာမှာ နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးတက်ဖို့ မြန်မာက နည်းလမ်းရှာဖွေနေတယ်လို့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“ ပြီးခဲ့တဲ့ ဗလက်ဒီဗိုစတော့ခ် အရှေ့ဖျားစီးပွားရေးဖိုရမ်တုန်းက ရရှိခဲ့တဲ့ရလဒ်တွေကို ထောက်ခံအားပေးဖို့ ကျွန်တော်တို့ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ရောက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီခရီးစဉ်အတွင်း နယ်ပယ်အားလုံးမှာ နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးတက်ဖို့ နှစ်ဖက်သဘောထား တူညီမှုတွေ ကျွန်တော်တို့ရှာဖွေပါမယ်” လို့ ဦးသန်းဆွေက ဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။
လာရော့ဗ်ကလည်း မော်စကိုနှင့်နေပြည်တော်တို့ဟာ အမြင့်ဆုံးအဆင့်အပါအဝင် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ ရှေ့ဆက်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ သူ့ရဲ့ယုံကြည်မှုကိုဖော်ပြပြီးပြန်လည်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်လို့သတင်းများမှာဖော်ပြထားပါတယ်။
“ ကုန်သွယ်ရေး၊စီးပွားရေး၊ယဉ်ကျေးမှုနှင်ပညာရေးနယ်ပယ်တွေပါတဲ့ နယ်ပယ်အာလုံးမှာ အလွန်အလုပ်များတဲ့ နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတွေ ကျွန်တော်တို့ ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းနေပါတယ်။ အဆွေတော်ရဲ့ အရှေ့တောင်အာရှအခြေခံပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မျက်မှောက် အခြေအနေတွေနှင့်ပတ်သက်လို့ ကျွန်တော်တို့ဆွေးနွေးကြတာ အမြင်ချင်းဖလှယ်တာနှင့် ထောက်ခံချက်ပေးတောတွေ အားလုံး ကျွန်တော်တို့ကကျေးဇူးတင်ပါတယ်” လို့လည်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကပြောခဲ့ပါတယ်။
၁၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
ပီတ လင်းဂျာရွန်ရတ် သည် သူ၏နေရာကို ဆက်ခံမည့်သူက အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ရာထူးကိုရယူနိုင်ရေး လမ်းဖွင့်ပေးရန်အတွက် ရှေ့သို့ပါတီ(MFP) ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်လိုက်ပါတယ်။
စောင့်ကြည့်ရမည့် TIME100 Next ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူငယ်ခေါင်းဆောင်များစာရင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့တဲ့ မစ္စတာပီတသည် သောကြာနေ့တွင် ၎င်း၏ နုတ်ထွက်သည့်သတင်းစကားကို သူ၏ ဖေ့စ်ဘုတ်ခ် စာမျက်နှာမှတစ်ဆင့် MFP အဖွဲ့ဝင်များနှင့် သာမန်ပြည်သူများထံပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။
သူ၏သတင်းစကားတွင် ပီတ က MFP သည် အတိုက်အခံအစုအဖွဲ့အတွင်း ပါလီမန်အမတ်ဦးရေ အများဆုံးရသော်လည်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေခုံရုံးက သူ့ကို ပါလီမန်အမတ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ဆိုင်းငံထားခြင်းခံရသည့်အတွက် သူ့အနေနှင့် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်ရာထူးကို လက်မခံနိုင်တာဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။
“လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေမှာ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်ဟာ ထိပ်တန်းအတိုက်အခံပါတီကို ဦးဆောင်တဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ရမယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အောက်လွှတ်တော်မှာ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ကျွန်တော့်ရဲ့ တာဝန်တွေကို မထမ်းဆောင်နိုင်သေးတာကြောင့် မကြာမီကာလအထိ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်အဖြစ် ကျွန်တော် လက်ခံလိုက်လို့မရပါဘူး” လို့သူကပြောပါတယ်။
“ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီဝင်တွေ၊ပါတီအမတ်တွေနဲ့ တိုင်ပင်ပြီးတဲ့အခါ ပါလီမန်စနစ်မှာ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် နေရာက အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး အောက်လွှတ်တော်မှာ အဓိက အဓိက အတိုက်အခံပါတီက အဲဒီနေရာကို ရယူသင့်တယ်လို့ ကောက်ချက်ချခဲ့ကြပါတယ်” လို့ သူကပြောပါတယ်။
“တစ်နည်းဆိုရရင် MFP ဟာ အစိုးရကိုတောင်လျောက်စောင့်ကြည့်ပြီး စစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ပြီး အစိုးရရဲ့ မူဝါဒတွေအထဲမပါတဲ့ ကိစ္စတွေကို ပြောင်းလဲပေးဖို့ တွန်းအားပေးရမယ့် တာဝန်ရှိတဲ့ အတိုက်အခံတွေကို ဦးဆောင်သင့်တယ်”
“ကျွန်တော့်ကို အစားထိုးဖို့ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ဆောင်ရွက် နိုင်တဲ့ လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးကို ရွေးချယ်နိုင်အောင် MFP ခေါင်းဆောင်ရာထူးကနေ နုတ်ထွက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာပါ”
အသက်၄၃နှစ်အရွယ်ရှိ ဟားဗတ်ကနေဒီအစိုးရကျောင်းထွက်ဖြစ်သော ပီတက သူသည် MFP အတွက် အလုပ်လုပ်ပေးမည်ဖြစ်ကာ ပြည်သူများအတွက် တတ်နိုင်သမျှ အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့လည်းဆိုပါတယ်။
ပါတီခေါင်းဆောင်သစ်ကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်ရန် စက်တင်ဘာ ၂၄ ရက်က ဘန်ကောက်မြို့ ဒင်ဒါန်းနယ်မြေရှိ Keelawes အဆောက်အဦ(၁) တွင် MFP ပါတီဝင် များအားလုံး စုဝေးရန် သူကတိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ပါတီ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ချိုက်သဝပ်တူလာတွန် သည် သူ့နေရာကို ဆက်ခံမည့် အလားအလာ ရှိသည်ဟု လေ့လာသူများက ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။
Source Bangkok Post
၁၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
အာဖရိကနိုင်ငံတွေဟာ သူတို့ရဲ့ကလေးငယ်တွေကို ဥရောပအင်အားကြီးနိုင်ငံတွေက လူကုန်ကူးပြီး လှောင်အိမ်တွေထဲ ထည့်ပြသခဲ့ကြတဲ့ ကိုလိုနီဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်မှုတွေရဲ့ အမှောင်ခေတ်ကို အမြဲသတိရနေကြလိမ့်မယ်လို့ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က အင်္ဂါနေ့က ပြောဆိုတဲ့အကြောင်း ရုရှားမီဒီယာများက ရေးသားကြပါတယ်။
အဲဒီနိုင်ငံတွေကပဲ သူတို့ရဲ့ ကိုလိုနီနိုင်ငံဟောင်းတွေကို သူ့ကျွန်ခိုင်းဖတ်ဘဝထဲ အတင်းဆွဲသွင်းနေကြတယ်လို့ သူက ဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။
ရုရှားနိုင်ငံ ဗလက်ဒီဗိုစတော့ခ်မြို့မှာ ကျင်းပနေတဲ့ အရှေ့ဖျားဒေသစီးပွားရေးဖိုရမ် ဖွင့်ပွဲမှာ ပူတင်က ပြောခဲ့တာဖြစ်ပြီး မော်စကိုက စီးပွားရေးအကူအညီတွေ အလျှံပယ်ပေးခဲ့တဲ့ ဆိုဗီယက်ခေတ်အနေအထားအတိုင်း အာဖရိကနှင့် နီးစပ်တဲ့ဆက်ဆံရေး ပြန်လည်ထူထောင်ဖို့ သိပ်ခက်ခဲမယ်မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သူအသေအချာပြောနိုင်တယ်လို့လည်း ဆက်ပြောပါတယ်။
လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းစဉ်ကာလမှာ ကိုလိုနီပြုသူလို ဘယ်တော့မှမလုပ်ခဲ့တဲ့ မော်စကိုရဲ့ကူညီမှုတွေကို အာဖရိကနိုင်ငံတွေ သတိရနေမှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်းပူတင်ကပြောပါတယ်။ “ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ အမြဲတမ်း အပြန်အလှန်ဆောင်ရွက်မှု ဒါမှမဟုတ် ကူညီလိုတဲ့စိတ်ဆန္ဒတွေအပေါ်မှာ အခြေခံခဲ့ကြတယ်” လို့ ပူတင်ကပြောပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အဲဒီနိုင်ငံတွေဟာ ဆိုဗီယက်ရဲ့အကူအညီတွေသာမက အနောက်ရဲ့ ရက်စက်ယုတ်မာမှုတွေကိုပါ သတိရနေကြတယ်လို့ ပူတင်က မှတ်သားပြောဆိုပါတယ်။ “ အာဖရိကက ပြည်သူတွေကို လှောင်အိမ်တွေထဲထည့်ခေါ်သွားကြတယ်။ ဒါကို မျက်ရည်မကျဘဲ ကြည့်လို့ကို မရဘူး။ ကလေးငယ်တွေဟာ လှောင်အိမ်တွေထဲ ထိုင်နေကြရပြီး လူတိုင်းမြင်နေအောင် ခင်းကျင်းပြသထားတာခံခဲ့ကြရတယ်။ အာဖရိကနိုင်ငံတွေက ဘယ်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ ဒါကိုမေ့လိမ့်မှာမဟုတ်ဘူး”
အနောက်ဟာ သူတို့ရဲ့ လက်အောက်သွတ်သွင်းမှုတွေကို ဘယ်တော့မှမစွန့်လွှတ်ကြဘူး။ အခုလဲ သူတို့ဟာ အရှင်သခင်ပုံစံဖမ်းနေကြတယ်။ သူတို့ရဲ့ ကိုလိုနီလက်သစ်ဝါဒကို သွတ်သွင်းနေကြတယ်” လို့ ပူတင်က ပြောပါတယ်။ အနောက်နိုင်ငံတွေဟာ အာဖရိကကို ဒေါ်လာထရီလီယံတန်ဖိုးချီတဲ့ ချေးငွေတွေ ထုတ်ပေးနေတယ်လို့ ပူတင်က ရှင်းပြပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ချေးငွေတွေဆိုတာထက် လျော်ကြေးငွေလိုမျိုးဖြစ်တယ်လို့လည်းသူကဆိုပါတယ်။
ရုရှားဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီတုန်းက စိန့်ပီတာစဘတ်မြို့မှာ ရုရှား-အာဖရိက ဖိုရမ်ကျင်းပခဲ့ပြီး နယ်ပယ်အစုံမှာ သဘောတူစာချုပ်များစွာ ချုပ်ဆိုခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါအစည်းအဝေးကိုမတက်ဖို့ အနောက်က ဖိအားပေးခဲ့သည့်တိုင် အာဖရိက ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ဒါဇင်များစွာ တက်ရောက်ခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ သတင်းများမှာဖော်ပြထားပါတယ်။
-knl/ymg
Page 90 of 222
