နစ်ကေးအေးရှား မဂ္ဂဇင်းအွန်လိုင်းစာမျက်နှာပါ ဆောင်းပါးရှင် Michael Haack ၏ U.S. 'nonlethal' aid for Myanmar's ethnic armies likely to backfire ဆောင်းပါးကို ဆီလျော်အောင်မြန်မာဘာသာသို့ပြန်ဆိုပါသည်။

၁ မေ ၂၀၂၄

မကြာသေးသော စစ်ပွဲများတွင်  မြန်မာခုခံရေးတပ်များ၏ အနိုင်ရမှုတွေက ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် အာဏာရယူခဲ့သော မြန်မာစစ်တပ်သည် ခံစစ်တွင်ရှိနေသည်ကို ညွှန်ပြနေသည်။

ယခုလစောစောပိုင်းက စစ်အစိုးရသည် ထိုင်းနယ်စပ်တလျောက်က ကုန်သွယ်ရေးစင်တာတစ်ခုဖြစ်သည့် မြဝတီမြို့ကို ထိန်းချုပ်မှုဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ခုခံရေးအဖွဲ့များသည် နေပြည်တော်ရှိ ပစ်မှတ်များနှင့် မန္တလေးအနီးရှိ စစ်တက္ကသိုလ်တို့ကိုလည်း ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုများပြုလုပ်ခဲ့သည်။

မြန်မာခုခံရေးအပေါ် အနောက်၏ ထောက်ခံအားပေးမှုကို သုံးသပ်ရန် သင့်တော်သည့်အချိန်တစ်ခုရောက်ပါပြီ။

ပဋိပက္ခသည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို ပို၍အားကောင်းလာစေသည်။ ယင်းတို့ထဲမှ တော်တော်များများသည် ဆယ်စုနှစ်များစွာကတည်းက တည်ထောင်ထားကြပြီး သူတို့သည် ဒီမိုကရေစီရေးထက် လူမျိုးစုအရေတွေက ပိုများသည်။

ဒီမိုကရေစီကိုမြှင့်တင်ရေးထက် သေကြေစေသည့်အကွဲအပြဲများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည့် အန္တရာယ်ရှိနေသော အကူအညီပေး ရေးမူဝါဒကို အကောင်အထည်ဖော်လုနီးပါးဖြစ်နေသည့် ဝါရှင်တန်အတွက် ဤအဖွဲ့များကို ဘယ်လိုကိုင်တွယ်မည်လဲဆို  သည်က အဓိကပြဿနာဖြစ်လာသည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် လူဦးရေအများဆုံးနေထိုင်သည့် နေရာများကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် စစ်တပ်ပြိုလဲကျသွားမည့်   ဘက်က   နေပြီး  လောင်းပစ်လိုက်လို့မရပါ။ အထူးသဖြင့် ဝါရှင်တန်သည်  ဆီရီးယား ပြည်တွင်းစစ်တွင် အကျိုးမဖြစ်ထွန်းသည့်အတွေ့ အကြုံရရှိပြီးနောက် ခုခံမှုများသို့ စစ်ရေးအကူအညီကမ်းလှမ်ခြင်းကို ပြန်ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဝါရှင်   တန်က လက်နက်မဟုတ်သည့် အကူအညီများပေးနေသည်ဆိုသောအခြေအနေများတွင် ယင်းက ရှောင်ရှားရန်   ကြိုးစားနေ  သည့် ရလာဒ်များကို ဖန်တီးသွားစေနိုင်သည့် အန္တရာယ်တွေရှိလာနေသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက အမေရိကန်ကွန်ဂရက်ကအတည်ပြုခဲ့သော ဒေါ်လာ ၁.၂ ထရီလီယံရန်ပုံငွေအထုပ်ကြီးတွင်  မြန်မာနိုင်ငံ အတွက် ယခုဘဏ္ဍာရေးနှစ်၌ ယင်း၏ ၂၃ရာခိုင်နှဒန်းဖြစ်သော ဒေါ်လာ ၁၆၇သန်းပါဝင်နေသည်။ ထိုအထဲတွင် ဒေါ်လာ ၇၅သန်းသည့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်အကူအညီများအတွက်ဖြစ်ပြီး ဒေါ်လာ ၂၅သန်းမှာ စစ်အစိုးရကိုတိုက်ခိုက်နေသည့် တိုင်းရင်း သားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း များနှင့် ပီဒီအက်ဖ်များအတွက် လက်နက်မဟုတ်သည့်အကူအညီများအတွက်ဖြစ်သည်။

ဒီလိုမျိုးဝါရှင်တန်က အရင်ရှိခဲ့ဖူးပါသည်။ သူတို့သုံးသည့်  ဝေါဟာရက ဆီးရီးယားနှင့်သက်ဆိုင်သည့် ယခင်ရန်ပုံငွေများ အတည်ပြုရာတွင် သုံးခဲ့သည်။ ဆီးရီးယားတွင် သူတို့က ကျည်ကာအင်္ကျီနှင့် ရန်သူတပ်များတည်နေရာနှင့်ပတ်သက်သော ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအချက်အလက်များ ပါဝင်သည့်အကူအညီများကို  လက်နက်မဟုတ်သော အကူအညီဟူ၍   ပေးခဲ့ သည်။ ယင်းက နောက်ဆုံးမတော့ သေစေလောက်သည့်လက်နက်ကိရိယာများကို ဖြန့်ကျက်ချထားရေးဆီသို့သာ မယောင် မလည်နှင့် ဦးတည်သွားခဲ့သည်သာ ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်၏ လှုပ်ရှားမှု လက်ငင်းအကျိုးသက်ရောက်သွားရသည်က မြန်မာ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည်။ သူတို့က ပဋိပက္ခတွင် အမေရိကန်၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှု အရှိန်မြှင့်တင်လာခြင်းတစ်ခုဟု အခြေအနေကို ရှုမြင်ကြလိမ့်မည်။

တရုတ်က စစ်အစိုးရနှင့် နယ်စပ်တလျောက်ရှိတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အုပ်စုနှစ်ဘက်စလုံးကို ကူညီကာ ခြံစည်းရိုးခွထိုင် နေခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနှင့်ထိုင်းတို့ကလည်း စစ်တပ်အုပ်ချုပ်မှုကိုလက်ခံ၊ လက်နက်များနှင့် တိုက်ခိုက်ရေးသမားများ သူတို့၏ နယ်စပ်များကိုဖြတ်ကျော်သွားလာနေခြင်းများကိုလည်း ခွင့်ပြုပြီးနေလာခဲ့ကြသည်။ သူတို့အားလုံး ဘယ်သူကမျှ အမေရိကန်  ၏ ပိုမိုကြီးမားလာသည့် ပတ်သက်ညိတွယ်မှုကို မြင်တွေ့လိုခြင်းမရှိကြပါ။

လက်နက်မဟုတ်သည့် အကူအညီများပေးရေးအစီအစဉ်သည်  အမေရိကန်၏ ဗျူရိုကရက်များကိုလည်း ခေါင်းကိုက်စေ   ပါလိမ့်မည်။  အမေရိကန်သည် ပင်လယ်ရပ်ခြား ဒီမိုကရေစီများကို အားပေးထောက်ခံရန်ဟူသည့် အတွေးအခေါ်ဖြင့်  မောင်းနှင်နေချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် (ဒေါ်)အောင်ဆန်းစုကြည် နိုင်ငံတကာဇာတ်ညွှန်းများကို မောင်းနှင်နေသည့်  အချိန်တုန်းကထက် ယခုပိုမိုရှပ်ထွေးနေသည်ကို ယခုအခါ ဝါရှင်တန်က နားလည်သဘောပေါက်လာသည်။

အင်အားအကြီးမားဆုံးသော လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများသည် လူမျိုးစုအလိုက်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပိုင်နက်ကို ဘယ်လိုခွဲခြမ်းမလဲဆိုသည်နှင့်ပတ်သက်၍  မတူကွဲပြားမှုများက ကာလရှည်ကြာစွာပင် အမြစ်တွယ်နေသည်။

သူတို့နှင့်အတူရှိနေသည်က စစ်အစိုးရ၏ လမ်းပေါ်ကဆန္ဒပြမှုများနှင့် သပိတ်မှောက်မှုများကို ရက်စက်စွာနှိမ်နှင်းခဲ့မှုအပေါ် ပြန်လည်တုန့်ပြန်ရန် မြို့ပြလူငယ်များဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည့်ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်အုပ်စု(ပီဒီအက်ဖ်)များဖြစ်သည်။ သူတို့သည် အစပိုင်းတွက် လက်နက်လည်းမရှိ၊ စစ်သင်တန်းတွေလည်းမရှိဘဲ  တိုင်းရင်းသားစစ်တပ်များ၏ အကူအညီတစ်ခု တည်းဖြင့် သမားရိုးကျစစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲနိုင်ခဲ့ကြသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် အစိုးရတပ်များသည် လတ်တလောတွင် နယ်မြေများဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ မြို့ပြ ဒေသများရှိ တိုက်ပွဲကြီးများလိုလိုတွင် ကေအိုင်အေ၊ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်(CNF)နှင့် ၁၉၈၈ လူထုအုံကြွမှုအပြီး  ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ABSDF တို့ ၏ ဦးဆောင်မှု သို့မဟုတ် ပါဝင်ပတ်သက်မှုတွေရှိခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ခုံခံရေးအဖွဲ့များနှင့် ယခင်ကမရှိခဲ့ဖူးသည့်ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ လူသိရှင်ကြားရှိလာသည်။ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဒါရက် ချိုလက်သည်  ကရင်၊ကချင်၊ ကရင်နီနှင့်ချင်းအုပ်စုများမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံ   ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီရေး သူတို့၏ ထူးချွန်စွာကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြောင်း ဆိုရှယ်   မီဒီယာ ပလက်ဖောင်း အိတ်စ်မှတစ်ဆင့် ကြေညာခဲ့သည်။

ယင်းလုပ်ရပ်က ဝါရှင်တန်အတွက် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ သူရဲကောင်းအသစ်များအဖြစ် မြှောက်စားရန် သွေးဆောင်သိမ်းသွင်းခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် သူတို့ကို တွန်းအားပေးနေသော သွေးနှင့်မြေ အမျိုးသား  ရေးဝါဒက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မဏ္ဍိုင်များဖြစ်သော ဉာဏ်အမြင်တန်ဖိုးတွေနှင့် အတော့်ကို ဆင်တူခြင်း မရှိလှပါ။

မြန်မာနိုင်ငံ၌ တရုတ်ဩဇာအပေါ်တန်ပြန်သည့်ရည်မှန်းချက်ဆိုလျှင်ပင် ဘေဂျင်းက နှစ်ဖက်စလုံးကို လက်နက်များ   ကူညီနေသည့်အတွက်  အမေရိကန်၏ အားပေးထောက်ခံမှုက ဘာမှ အကြီးအကျယ်ခြားနားမှုရှိလာနိုင်ဖွယ် မမြင်ပါ။ သို့သော် ခါးသီးဖွယ်ကောင်းလှသည့်အမှန်တရားမှာ လူမျိုးစုအစိတ်စိတ်အပိုင်းပိုင်းနယ်မြေများအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံကိုဦးတည်ရွေ့လျား   နေစေခြင်းသာ ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်ပမှသာ အဓိကအားဖြင့် လုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်နေသော ဒီမိုကရေစီလိုလားသော မျက်နှာစာ၏တစ်ခုဖြစ်သည့် အမျိုးသား  ညီညွတ်ရေးအစိုးရသည် သံတမန်ရေးများနှင့် မဟာမိတ်များတည်ဆောက်ရေးအခန်းကဏ္ဍကို လုပ်ဆောင်နေပြီး မြန်မာပြည်    တွင်း၌ သူတို့သည် လူမျိုးစုတပ်များ၏ အင်အားကိုသာ အဓိကအားထားနေခဲ့ကြရသည်။မည်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ပြေငြိမ်းမှုများ  မဆို ဤအင်အားချိန်ခွင်လျှာများကို စဉ်းစားသုံးသပ်ကြရလိမ့်မည်ဖြစ်ပြီး ယင်းက လူမျိုးစုအခြေပြုသည့် ဒေသအလိုက်     အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများဖန်တီးခြင်းကို ဦးတည်သွားနိုင်ဖွယ်ရှိနေသည်။

စစ်ပွဲများတွင်ပတ်သက်နေသည့် လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများကို အားပေးထောက်ပံ့ခြင်းဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုအခြေအနေများ မြင့် တက်လာမည်ကို အမေရိကန်ရော မြန်မာကပါ မလိုလားကြပါ။ တရုတ်ကို စစ်ပွဲတွေအတွင်း ပိုကျွံသွားအောင် ဆွပေးဖို့ကြိုးစား ခြင်းကလည်း အမေရိကန်အတွက် ဘာအကျိုးမှမရှိပါ။

တရုတ်နှင့်အမေရိကန်အကြား ကစားပြီး အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံအများစုက အကျိုးဖြစ်ထွန်းနေချိန်တွင် မြန်မာအတွက် ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ်အရှိဆုံး ရလာဒ်က အကြမ်းဖက်မှုများနှင့်သေဆုံးမှုများ ပိုမိုများပြားလာခြင်းပဲဖြစ်သည်။ ယင်းက စစ်ပွဲတွေ  မရပ်မနားဖြစ်နေဖို့ အခြေအနေတွေကိုသာ ဖန်တိးပေးလိမ့်မည်။   နိုင်ငံကို အစိတ်အပိုင်းအများကြီးအကွဲကွဲဖြစ်သွားစေ ခြင်းက ငြိမ်းချမ်းရေးအဓွန့်ရှည်ဖို့ အကောင်းဆုံးမျှော်လင့်ချက်ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု အချို့က စောဒကတက်ကြသည်။ သို့သော်  လတ်တလောတွင် ချင်းပြည်နယ်၌ ပြိုင်ဘက် ဒေသကောင်စီများအကြား အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းက လူမျိုးစုများအတွင်း အကွဲအပြဲများက ရှုပ်ထွေးမှုနောက်အသစ်များကို ဦးတည်သွားနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ညွှန်းဆိုပြသနေသည်။

ငြင်းမရသော အမှန်တရားတစ်ခုမှာ ယခုပဋိပက္ခသည် ခပ်မြန်မြန် ခပ်လွယ်လွယ်ဖြေရှင်း၍ရသည့် ပဋိပက္ခတစ်ခု မဟုတ်ခြင်းပင်။ရလာဒ်ကို ဆုံးဖြတ်ဖန်တီးရန် အမေရိကန်၏ မည်သည့်ကြိုးပမ်းမှုမျိုးမဆို ကျရှုံးဖို့များသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများနှင့် အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ အားကောင်းလာစေရန်ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကို ဝါရှင်တန်က တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ စစ်ပွဲတွေ ပိုဖြစ်လာဖို့ အမေရိကန်က ထောက်ခံအားမပေးသင့်ပါ။

(ဆောင်းပါးရှင် မိုက်ကယ်လ်ဟက်သည် ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် မြန်မာမူဝါဒအင်စတီကျူ အဖွဲ့၏ advocacy coordinator အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်)

U.S. 'nonlethal' aid for Myanmar's ethnic armies likely to backfire by Michael Haack published in Nikkei Asia

(မှတ်ချက်။ ယခုဆောင်းပါးကို မူရင်းအင်္ဂလိပ်ဘာသာအတိုင်း မြန်မာသို့ပြန်ဆိုခြင်းဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားဝင်ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲမှုများနှင့်ကွဲလွဲမှုရှိနိုင်ပါသည်။ သို့သော် ဘာသာပြန်သူ၏ မူရင်းကိုသိရှိစေရန် နှင့်အာဘော်ကိုခြုံငုံမိစေရန်ရည်ရွယ်၍ အတတ်နိုင်ဆုံး တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဆိုထားခြင်းဖြစ်ပါသည်)