Published 14 Feb 2022

ဘက်စုံပို့ဆောင်ရေးဥပဒေကို ဒုတိယအကြိမ်ပြင်ဆင်တဲ့ ဥပဒေကို နစက,က ယနေ့ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ရာ ဖော်ပြပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။

#WorldBusiness
Published- 14 February 2022

ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီဈေးနှုန်းဟာ တနင်္လာနေ့က ၇ နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း အမြင့်ဆုံးထိုးတက်သွားခဲ့ပါတယ်။ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ရုရှားတို့ကျူးကျော်မယ်ဆိုပါက အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပမှ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများပြုလုပ်လာနိုင်ပြီး လောင်စာဆီအဓိကထွက်ရှိရာနိုင်ငံကြီးရဲ့ လောင်စာဆီတင်သွင်းမှုတွေကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

၂၀၁၄ အောက်တိုဘာလက Brent Crude ဆီတိုင်ကီ ၁ ပုံးကို ၉၆.၁၆ ဒေါ်လာအမြင့်ဆုံးရှိခဲ့ဖူးကာ အခုတနင်္လာနေ့ ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် ၂ နာရီ ၃၅ မိနစ်မှာ ၉၅.၅၆ ဒေါ်လာအထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၁.၂ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

West Texas Intermediate (WTI) crude ကလည်း ၂၀၁၄ စက်တင်ဘာလက ဆီတစ်တိုင်ကီကို ၉၄.၉၄ ဒေါ်လာအမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ကာ အခုအခါ ၉၄.၃၈ ဒေါ်လာအထိ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
ယူကရိန်းကို ရုရှားတို့က ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်လာနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အမေရိကန်တို့ရဲ့ပြောကြားချက်တွေက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဈေးကွက်ကို တုန်လှုပ်သွားစေပါတယ်။

ရုရှားတို့က အကြောင်းပြချက်တစ်ခုဖန်တီးကာ ယူကရိန်းကို အချိန်မရွေးတိုက်ခိုက်လာနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်တို့က တနင်္ဂနွေနေ့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။"တကယ်ကျူးကျော်ဖြစ်ခဲ့ရင် Brent Crude ဆီဈေးက ဒေါ်လာ ၁၀၀ အထက်ကို ရောက်သွားမှာပါ။ ဆီဈေးက ငြိမ်သွားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ယူကရိန်းအရေးကိစ္စအခြေအနေပေါ် အလွန်မူတည်နေပါတယ်။" လို့ OANDA နိုင်ငံတကာငွေကြေးလဲလှယ်ရေးမှ 'အက်ဒ်ဝါ့ဒ်မိုယာ'က မှတ်ချက်ပြုလိုက်ပါတယ်။

ရေနံတင်ပို့ရေးနိုင်ငံများအဖွဲ့အစည်းနဲ့ မဟာမိတ်အဖွဲ့အစည်းတွေပါဝင်တဲ့ OPEC+ အဖွဲ့ဟာ မတ်လမတိုင်ခင်အထိ တစ်နေ့ကို ဆီတိုင်ကီ ၄ သိန်း တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်ဖို့ ကတိပေးထားပေမယ့် လက်တွေ့မှာတော့ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်ဖို့က ခက်ခဲနေခဲ့ပါတယ်။

ဇန်နဝါရီလအတွင်း OPEC+ က ထုတ်လုပ်တဲ့ပမာဏနဲ့ သတ်မှတ်ချက်ပမာဏဟာ တစ်နေ့ကိုတိုင်ကီ ၉ သိန်းခန့်ကွာဟနေတယ်လို့ နိုင်ငံတကာစွမ်းအင်အေဂျင်စီက ဆိုလိုက်ပြီး OPEC အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတည်းကပင် တိုင်ကီ ၁.၂ သန်းကွာဟနေကြောင်း JP Morgan ကုမ္ပဏီက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

"OPEC-10 အဖွဲ့က ၇ နိုင်ငံက ယခုလအတွင်း သတ်မှတ်ထားတဲ့ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်မှုအတိုင်း မဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။ အီရတ်နိုင်ငံက ထုတ်လုပ်မှုလိုအပ်ချက် အများဆုံးဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်" လို့ JP Morgan မှ သုံးသပ်လေ့လာသူတွေက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့က မှတ်ချက်ပြုခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်နဲ့အီရန်နိုင်ငံတို့ ကြား ၂၀၁၅ နျူကလီးယားသဘောတူညီချက်အကြောင်း ဆွေးနွေးနေမှုကိုလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေက စောင့်ကြည့်နေကြပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုတွေက ပိုမိုဆိုးရွားလာပြီဖြစ်ကြောင်း အီရန်အကြီးတန်းလုံခြုံရေးအရာရှိတစ်ဦးက တနင်္လာနေ့က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ဆီဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာမှုကြောင့် အမေရိကန်တွင် စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကနေ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ရေနံတူးစင်များစွာ ဆောက်လုပ်ခဲ့ကြကြောင်း စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း Baker Hughes ကုမ္ပဏီက သောကြာနေ့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Source: Reuters

Published 13 Feb 2022

ဗာလင်တိုင်းနေ့နီးလာတာနဲ့အမျှ ဆော်ဒီရဲ့ ဆိုင်တွေမှာ အနီရောင်အဝတ်အစားတွေနှင့် အနီရောင်အတွင်းခံတွေကို ခင်းကျင်း အသားပေးတိုးမြှင့် ရောင်းချလာကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ခုတော့ မြင်ကွင်းမှာ ပျောက်ကွယ်နေပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ပွဲတော်ရဲ့ ဗာလင်တိုင်းဆိုတဲ့ အမည်ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ရောင်းအားတွေတက်လာပြီး ဗာလင်တိုင်းလက်ဆောင်တွေဟာ ဆော်ဒီရဲ့လူငယ်လူရွယ်တွေအကြား ပိုပြီးမြင်တွေ့နေကျ ဖြစ်လာပေမယ့် ဗာလင်တိုင်း ဆိုတဲ့ အမည်ကိုတော့ ဘယ်နေရာမှာမှ မမြင်ကြရပါဘူး။

Source: AFP

Published 13 Feb 2022

ပြင်သစ်ဘီယာကုမ္ပဏီတစ်ခုဟာ သဘာဝဆိုးဆေးဖြစ်စေတဲ့ ရေညှိတစ်မျိုးကိုအသုံးပြုပြီး သူတို့ချက်တဲ့ ဘီယာတွေကို အပြာရောင်ဘီယာတွေအဖြစ် အသွင်ပြောင်းပေးခဲကြတယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းတစ်ပုဒ်အရသိရပါတယ်။

အဲဒီဘီယာကို “ လိုင်း Line” လို့ အမှတ်တံဆိပ်အသစ်ပေးထားပါတယ်။ ဒါဟာ သဘာဝရေညှိတွေကို ဖြည့်စွက်အစားအစာတစ်ခု အဖြစ် လူကြိုက်များစေချင်တဲ့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုနှင့် သူတို့ရဲ့ ဘီယာတွေကို အသွင်ကွဲပြားခြားနားလိုတဲ့ ဘီယာကုမ္ပဏီတစ်ခု တို့အကြားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရဲ့ ရလာဒ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

“ဒီဘီယာက ရောင်းကောင်းတယ်ဗျာ” လို့ အဲဒီဘီယာချက်လုပ်တဲ့ ဟောပီအာဘန်ဘီယာကုမ္ပဏီရဲ့ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဆက်ဘက်ရှန်းဗာဘီကီက ပြောပါတယ်။ “  ပြည်သူတွေဆီက စိတ်ဝင်စားမှုနှင့် စူးစမ်းလိုစိတ်တွေ အတော်များများရရှိထား ပါတယ်” လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။

အပြာရောင်ဆိုးဆေးဟာ သဘာဝရေညှိဖြစ်တဲ့ စပီရူလိုင်းနားလို့ခေါ်တဲ့ စိမ်းပြာရေညှိကနေရယူတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီစိမ်းပြာရေညှိကို ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းအီတစ်ကာစိမ်းပြာရေညှိကုမ္ပဏီက စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တာပါ။  စိမ်းပြာရေညှိကနေ အပြာရောင်ထုတ်လုပ်ပေးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းကို ဖိုက်ကိုဆိုင်ယာနင်း phycocyanin လို့ခေါ်ပါတယ်။ဘီယချက်နေတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ထဲမှာ အဲဒီဖိုက်ကိုဆိုင်ယာနင်းကို ထည့်ပေးလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီဘီယာအသစ်ကို မြည်းစမ်းကြည့်တဲ့ ဘီယာကုမ္ပဏီဝန်ထမ်း မက်သီလ်ဒီဗန်မန်ဆတ်က အပြာရောင်ဘီယာ” လိုက်” ဟာ ဗျစ်အရသာ၊ခပ်ဖျော့ဖျော့နှင့်သစ်သီးရနံရှိပြီး ရေညှိထည့်ထားတဲ့ သိသာတဲ့အထောက်အထားဆိုလို့ ထူးခြားတဲ့အရောင်ပဲရှိပါတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

စိမ်းပြာရေညှိထုတ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီက ဇာဗီးယားဒီလန်နွိုင်းက သူတို့ဟာ ကြိမ်ဖန်များစွာ စမ်းသပ်အပြီးမှာ ဘီယာကုမ္ပဏီက ဘီယာသောက်သူတွေကိုဆွဲဆောင်မယ့် အရောအနှောတစ်ခု ရှာဖွေတွေ့တယ်လို့ပြောပါတယ်။

မနှစ်က အောက်တိုဘာနှင့်ဒီဇင်ဘာအတွင်းဘီယာပုလင်းပေါင်း ၁၅၀၀ခန့်ရောင်းရတယ်လို့ပြောပါတယ်။အခုကုမ္ပဏီက ဝယ်လိုအားနှင့်ကိုက်ညီအောင် ထုတ်လုပ်အားမြှင့်တင်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။

Source Reuters

Published 10 Feb 2022

ကိုလံဘီယာရေတပ်ဟာ ကိုကင်းတွေကို တန်နှင့်ချီပြီးသယ်ယူပို့ဆောင်ပေးနေတဲ့ ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စီးကို ကြားဖြတ်ဟန့်တားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီကိုကင်းတွေ့ရှိမှုဟာ လွန်ခဲ့တဲ့(၂)နှစ်အတွင်း ပင်လယ်အတွင်းမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးဖမ်းဆီးရမှုတွေထဲမှာ အကြီးမားဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

ကိုလံဘီယာရေတပ်က နာရီနိုကမ်းခြေမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးတရားမဝင်ကုန်ကူးတာတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့ စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့ကြရာမှာ ကိုလံဘီယာရေပိုင်နက်အတွင်း မောင်းနှင်နေတဲ့ ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စီးကို‌ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောကိုမောင်းနှင်နေတဲ့ လူလေးဦးနှင့်အတူ ကိုကင်း(၄)တန်ကို ဖမ်းဆီးသိမ်းမိခဲပါတယ်။ အဲဒီရေငုပ်သင်္ဘောဟာ အမေရိကားအလယ်ပိုင်းကမ်းခြေတွေကို ဦးတည်သွားနေတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီသိမ်းဆည်းရမိဟာ ပစိဖိတ်ရေတပ်ရဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့(၂)နှစ်အတွင်း အကြီးမားဆုံးကိုကင်းဖမ်းဆီးရရှိမှုဖြစ်တယ်လို့ ကိုလံဘီယာရေတပ်ကပြောပါတယ်။

Source AFP

Published 10 Feb 2022

မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတွင်  စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်ရည်ရွယ်ပြီး တောင်သူလယ်သမားများကို တောင်သူသမဝါယမအသင်းများဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်မယ်လို့ နစကဥက္ကဋ္ဌရဲ့ မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း စိုက်ပျိုးရေးတောင်သူတွေနှင့်တွေ့ဆုံပွဲကနေ သိရှိရပါတယ်။

အဲဒီသမဝါယအသင်းတွေကနေ လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာတွေကို အရစ်ကျစနစ်ဖြင့် ရောင်းချပေးဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့လည်း နစကရဲ့သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။

စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရာတွင် ရေရရှိရေးမြစ်ရေတင်စီမံကိန်းတွေမှာ နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်သုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားအသုံပြုဖို့ကိုလည်း ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မှာကြားခဲ့ပါတယ်။

မကွေးတိုင်းဒေသကြိးအတွင်းမှာ တစ်နှစ်ပတ်လုံးရဲ့ ပျှမ်းမျှမိုးရွာရက်မှာ ရက်ပေါင်း၇၀သာရှိတဲ့အတွက် နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်သုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ဆောင်ရွက်လို့ရကြောင်း၊ အဲဒီအပြင် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ ဧရာဝတီမြစ်ရေထိန်း၍ရသည့်နေရာတွေရှိနေပြီး အဲဒီနေရာတွေမှာ တမံနိမ့်Low head Dam တွေတည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် သွားလာမှုမပြတ်စေဘဲ တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်နိုင်ကြောင်းလည်း သူက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေလည်းဆောင်ရွက်နေတဲ့အတွက် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေက ထွက်ရှိတဲ့ နွားချေး၊ကျွဲချေးနှင့်ကြက်ချေးတွေကို ဇီဝမြေဩဇာအဖြစ် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အသုံးချနိုင်ဖို့ အပြန်အလှန်အားဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးကထွက်ရှိတဲ့ အခြေခံကုန်ကြမ်းတွေဖြစ်တဲ့ နှံစားပြောင်းနှင့်ကောက်ရိုးတွေကို တိရိစ္ဆာန်အစားအစာများအဖြစ် ပြန်လည်အသုံးချနိုင်တယ်လို့လည်း နစကဥက္ကဋ္ဌကပြောပါတယ်။

မကွေးတိုင်းဒေသကြီးမှ လယ်စိုက်ဧကပေါင်းခြောက်သိန်းကျော်နှင့် အခြားစိုက်ပျိုးဧကပေါင်း၂ဒသမ၂သန်းကျော်ရှိတယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ပဲ၊နှမ်း၊ဝါနှင့် ကြက်သွန်တွေကိုစိုက်ပျိုးကြပါတယ်။ အဲဒီအပြင်မွေးမြူရေးအပိုင်းမှာ နွားအကောင်ရေ၁ဒသမ၃သန်းကျော်၊ ကျွဲအကောင်ရေ ၃သောင်း၈ထောင်ကျော်၊အသားစား ကြက်၁ဒသမ၆သန်း၊ ဥစားကြက် ၂သိန်းကျော်၊ဒေသကြက်၃သန်း၃သိန်းကျော်ရှိတယ်လို့လည်း သိရှိရပါတယ်။

အဆိုပါတွေ့ဆုံပွဲကို နှမ်း၊မြေပဲ၊ပဲစင်းငုံ၊ဝါနှင့်ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူတွေတက်ရောက်ခဲ့ကြတယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။