#World_Science
Published 03 September 2025
▪️ Astigmasaura genuflexa လို့ခေါ်တဲ့ rebbachisaurid sauropod ဒိုင်နိုဆောမျိုးစိတ်တစ်မျိုးကို ရှေးဟောင်းတူးဖော်ရေးသုတေသီများ ပါတာဂိုးနီးယားမှာ တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။
▪️ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၉၅ သန်းခန့် ခရီတေးရှပ်စ်ခေတ်နှောင်းပိုင်းအတွင်း ဆော်ရိုပေါ့ဆင့်ကဲပြောင်းလဲပုံကို သိရှိလာစေမှာပါတယ်။
▪️ အဆိုပါ ဒိုင်နိုဆောရုပ်ကြွင်းကို အာဂျင်တီးနားမှာတွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
▪️ ရုပ်ကြွင်းမှတ်တမ်းများရှိရာ တောင်အမေရိကမှ ဆော်ရိုပေါ့ဒိုင်နိုဆော မျိုးစိတ်ကွဲပြားမှုတွေအကြောင်း အခွင့်အလမ်းဖွင့်ပေးသလို ဖြစ်လာမှာပါ။
▪️ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဆော်ရိုပေါ့တွေက အရွက်စားသတ္တဝါတွေကြား ကြီးစိုးခဲ့ချိန် ခရီတေးရှပ်စ်နှောင်းပိုင်းအတွင်း Astigmasaura genuflexa နေထိုင်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။
▪️ Astigmasaura genuflexa က အလျား ၁၈ မီတာ၊ အလေးချိန် ၁၀ တန်ကျော်ရှိပြီး ဆော်ရိုပေါ့တွေရဲ့ ခန္ဓာဗေဒ အရေးကြီးအချက်အလက်များ သိရှိစေနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
▪️ ရုပ်ကြွင်းလက္ခဏာတွေက အခြားဒိုင်နိုဆောတွေနဲ့ယှဉ်ရင် ထူးခြားကွဲပြားတဲ့ လက္ခဏာတွေရှိပါတယ်။
▪️ ဂွန်ဝါနာမှာဆိုရင် ဆော်ရိုပေါ့ဆင့်ကဲပြောင်းလဲခြင်းအတွက် အရေးပါတဲ့နေရာဖြစ်ပြီး ဒီလိုဧရာမသတ္တဝါကြီးတွေဟာ မတူညီတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်အလိုက် သဟဇာတဖြစ်အောင် ဘယ်လိုနေထိုင်လဲဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။
▪️ ပါတာဂိုးနီးယားမှာ rebbachisaurid ရုပ်ကြွင်းတွေ မကြာခဏတွေ့ရှိထားကာ သိရှိသမျှမျိုးစိတ်တဝက်ကျော်လောက်က ထိုဒေသကဖြစ်ပြီး ဆော်ရိုပေါ့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲခြင်းလေ့လာချက်တွေအတွက် အရေးပါနိုင်ပါတယ်။
Source: Indian Defence Review.
#World_Science
Published 03 September 2025
▪️ ဗိုင်းရပ်စ်တွေက ကင်ဆာအမျိုးမျိုးကုသရာမှာ အလားအလာများစွာရှိကြောင်း တွေ့ရှိထားပေမယ့်ကိုယ်ခံအားတုံ့ပြန်မှုကြောင့် ထိရောက်မှုကန့်သတ်ခံနေရပါတယ်။
▪️ ယခုအခါတော့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက မျိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေပါတဲ့ အကာအကွယ်ပါဗိုင်းရပ်စ်တွေက ဒီပြဿနာကို ရှောင်ရှားသွားနိုင်ပြီး ကြွက်တွေမှာ ဆိုးရွားတဲ့ အကျိတ်တွေကြီးထွားလာမှုကို နှောင့်နှေးစေကြောင်း ဖော်ပြလာပါတယ်။
▪️ ကင်ဆာချေဖျက်နိုင်တဲ့ ကုသနည်းတွေ ဗိုင်းရပ်စ်တွေဖြင့် အရေပြား၊ ဦးနှောက်၊ ဦးခေါင်း၊ လည်ပင်းကင်ဆာတို့ ကုသဖို့ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာ အသိအမှတ်ပြုထားပါတယ်။
▪️ ဒီနည်းလမ်းက မျိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို အကျိတ်တွေထဲ တိုက်ရိုက်ထိုးသွင်းပြီး ပေါက်ထွက်စေကာ ကင်ဆာဆဲလ်တွေ သေစေပါတယ်။
▪️ ဒါပေမဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက နက်ရှိုင်းတဲ့နေရာမှ အကျိတ်တွေထံကိုတော့ မရောက်နိုင်ခင်မှာပဲ ကိုယ်ခံအားစနစ်က အလျင်အမြန် ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ပါတယ်။
▪️ နယူးယော့ခ်ရှိ ကိုလံဘီယာတက္ကသိုလ်မှ ဇက်ခရီဆင်ဂါနဲ့ အဖွဲ့က Salmonella typhimurium ဘက်တီးရီးယားကို မျိုးဗီဇပြုပြင်ပြီး လူသားကင်ဆာဆဲလ်တွေကို သေစေနိုင်တယ်လို့ စမ်းသပ်တွေ့ရှိထားတဲ့ Senecavirus A ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ မျိုးဗီဇအချက်အလက်ကို သယ်ဆောင်စေပါတယ်။
▪️ ဘက်တီးရီးယားက ဗိုင်းရပ်စ်ကို ကိုယ်ခံအားစနစ်က မတွေ့အောင် ဖုံးကွယ်ပေးထားပြီး လိုအပ်တဲ့နေရာရောက်မှ ကင်ဆာချေဖျက်တဲ့အလုပ်လုပ်စေတယ်လို့ ဆင်ဂါကပြောပါတယ်။
▪️ သုတေသီတွေက ဓာတ်ခွဲခန်းထဲမှာ ကြွက်တွေနဲ့ စမ်းသပ်ရာမှာ ရလဒ်က အံ့အားသင့်ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး လူသားတွေမှာလည်း အကျိတ်တွေကို ဖယ်ရှားနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်နေပါတယ်။
▪️ ဒါပေမဲ့ လူသားတွေမှာ အသုံးမပြုခင် ကြွက်တွေနဲ့ အခြားမျောက်ဝံမျိုးနွယ်တွေမှာ နောက်ထပ်လေ့လာချက်များပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။
Source: News Scientist
၂၀၂၅ ရှန်ဟိုင်းကော်ပရေးရှင်းအဖွဲအစည်း (SCO)ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်လာတဲ့ နိုင်ငံတကာဧည့်သည်တွေကို ကြိုဆိုဧည့်ခံတဲ့အနေနဲ့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ဇနီးဖန်လိယွမ်တို့က တီယန်ကျင်ဆိပ်ကမ်းမြို့မှာ တနင်္ဂနွေနေ့က ဧည့်ခံစားသောက်ပွဲလက်ခံကျင်းပခဲ့ပါတယ်။
#World_Event
Published 02 Sept 2025
#တရုတ်သမ္မတဇနီးမောင်နှံ #ရှန်ဟိုင်းကော်ပရေးရှင်းအဖွဲအစည်း
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group
ကျောင်းချိန်တွင်းနဲ့ ကျောင်းချိန်ပြင်ပမှာခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားတဲ့
ကျောင်းသားတွေကိုကျောင်းပြောင်းပြစ်ဒဏ်ချမှတ်သွားမယ်လို့ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနမှသိရပါတယ်။
#Local_News
Published 03 Sept 2025
#ကျောင်းပြောင်းပြစ်ဒဏ်ချမှတ် #ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန
#YMG/SW #Yangon_Times
Tianjin, August 30, 2025 – Chinese President Xi Jinping reaffirmed China’s support for Myanmar’s political structure and its efforts toward development and stability during a meeting with Myanmar’s Acting President and Chairman of the State Security and Peace Commission, Senior General Min Aung Hlaing. The discussions took place at the Tianjin Guesthouse on the evening of August 30, as part of Senior General Min Aung Hlaing’s working visit to the People’s Republic of China at the invitation of President Xi.
President Xi emphasized China’s consistent stance in supporting Myanmar’s progress and stability, expressing gratitude for Myanmar’s participation in the Shanghai Cooperation Organization (SCO) Summit 2025 and the 80th anniversary commemorations of China’s victory in the War of Resistance Against Japanese Aggression and the global anti-fascist war.
In response, Senior General Min Aung Hlaing highlighted Myanmar’s historical resistance against fascism, noting that the Myanmar Armed Forces commemorate March 27, 1945, as the start of their anti-fascist revolution, which is also marked as Armed Forces Day. He added that Myanmar celebrated the 80th anniversary of this milestone on March 27, 2025. He further underscored the significance of the SCO Summit in fostering international cooperation, noting Myanmar’s status as a dialogue partner since May 2023 and expressing hope for China’s continued support in Myanmar’s bid to become a full SCO member.
The leaders reviewed agreements reached during their May 2025 meeting in Moscow, focusing on countering foreign interference in Myanmar’s political affairs, enhancing the China-Myanmar strategic partnership, and promoting Myanmar’s stability. They also discussed Myanmar’s dignified participation in international and regional organizations.
Key topics included cooperation on Myanmar’s peace process, boosting trade, accelerating projects under the One Belt, One Road (OBOR) initiative and the China-Myanmar Economic Corridor (CMEC), sustainable use of natural resources, and China’s assistance following the Mandalay earthquake. Both leaders emphasized strengthening bilateral ties and supporting Myanmar’s upcoming multi-party democratic general elections scheduled for December 28, 2025, including preparations for international election observers.
President Xi reiterated China’s diplomatic support for Myanmar’s election preparations and its SCO membership aspirations, while both sides committed to deepening collaboration across various sectors. The discussions, described as open and constructive, underscored the mutual commitment to advancing bilateral relations and regional cooperation, according to a statement from Myanmar’s state media.
#ymg/knl
August 24, 2025- The Myanmar Government Information Team has warned that the TNLA and PDF terrorist groups who destroyed the world-famous historic Gokteik Viaduct with mines will face strong retaliation.
“This viaduct is a source of national pride and is widely used by the public. Its destruction is a cruel and ruthless act committed by TNLA and PDF terrorists. Regarding this, we will continue to carry out severe retaliatory actions,” Brigadier General Zaw Min Tun, head of the government’s Information Team, stated.
He added, “Based on current assessments, it seems highly unlikely that the viaduct can be repaired soon.”
On Sunday, August 24, at around 9:10 a.m., TNLA and PDF terrorists detonated mines on the northern side of the Gokteik Viaduct, which connects Nawnghkio and Kyaukme. The explosions damaged both the steel trusses and the brick supports of the structure.
The Gokteik Viaduct is a world-renowned historic landmark. Construction began in April 1899 and was completed on January 1, 1900. The 2,260-foot-long viaduct connects two mountain ridges and was built under contract by the Myanmar government of the time with American bridge construction companies from Pennsylvania and Maryland.
During World War II, the viaduct was twice destroyed by both Allied and Japanese forces. In May 1948, four months after Myanmar’s independence, Myanmar Railways began restoration work, which was completed in August 1951.
This latest attack is seen as a deliberate act by TNLA terrorists, who have been suffering defeats due to military offensives.
#ymg/knl
MINBU, Myanmar, Aug 20, 2025 — Myanmar has lost about 7% of its forest cover over the past 20 years, the country’s leader said on Tuesday, pledging new tree-planting efforts to slow the pace of deforestation.
Senior General Min Aung Hlaing, chairman of the State Security and Peace Commission, said forest coverage stood at 49% in 2005 but had declined to 42.19% in 2025.
“We are working to increase forest coverage back to around 50%,” he told a tree-planting event in Minbu, central Myanmar, on August 19, part of a nationwide reforestation campaign across 13 districts.
Myanmar has announced a five-year plan to expand tree planting through 2030, which it says will help curb environmental degradation and mitigate the impact of climate change.
Minbu was ranked among the world’s 15 hottest cities last year, highlighting the region’s vulnerability to extreme heat. At Tuesday’s event, officials and residents planted about 1,000 saplings of six species, including teak, tamarind and mahogany.
#ymg/knl
တရုတ်ပြည် ရှီဇန်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသရဲ့ မြိုတော်ဖြစ်တဲ့ လျာဆာမြိုရှိ ပိုတယ်လာရင်ပြင်ပွဲတော်ကို သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် ကြာသပတေးနေ့က တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဒေသတည်ထောင်ခြင်း နှစ် ၆၀ ပြည့်အထိမ်းအမှတ် ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။
#Asia_Event
Published 23 August 2025
#တရုတ်ပြည်ရှီဇန်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ #သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်
#YMG #Yangon_Times #Yangon_Media_Group
၂၅ ဩဂုတ်၊၂၀၂၅-
တရုတ်နိုင်ငံရှိ တရားရုံးတစ်ခုတွင် အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ဦးက သူမ၏ အသက် ၁၉ နှစ် အရွယ် ချစ်သူကောင်လေးကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုဂိုဏ်းတစ်ခုသို့ ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ (အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၁၄,၀၀၀) ဖြင့် ရောင်းချခဲ့သည့်အမှုအား ကြားနာစစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။
ဟွမ်ဟု လူအများကသိကြသည့် အဆိုပါလူငယ်သည် ၎င်း၏မိသားစုမှ ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ (အမေရိကန် ဒေါ် လာ၄၈,၀၀၀)ပေးပြီးပြန်ရွေးခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ်ဇွန်လကုန်တွင် လိမ်လည်သူဂိုဏ်းမှ ပြန်လည်လွတ်မြောက် လာခဲ့သည်။
သူသည် ထိုနေရာတွင် လေးလနီးပါးကြာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး မကြာခဏ ရိုက်နှက်ခံရကာ နောက်ဆုံးတွင် နားမကြားဖြစ်ခဲ့ရသည်။
ဟွမ်၏အစ်မက သူမ၏အစ်ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒုက္ခများကို အွန်လိုင်းတွင် မျှဝေခဲ့ပြီးနောက် ဤအမှု သည် တရုတ်ပြည်မကြီးရှိ လူမှုမီဒီယာများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူအများ စိတ်ဝင်စားခြင်း ခံခဲ့ရကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံထုတ် Xiaoxiang Morning Herald သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။
ဟွမ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလတွင် တောင်ပိုင်း ကွမ်တုံပြည်နယ်၊ ကွမ်ကျိုးမြို့ရှိ ဘိလိယက် ခန်းမတစ်ခုတွင် သူ့ချစ်သူဖြစ်သူ ကျိုးနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ဟွမ်သည် သူမအား ချစ်မိသွားပြီးနောက် သူမ ငှားရမ်းထားသည့် တိုက်ခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့သည်။
ကျိုးက သူမသည် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဖူကျန့်ပြည်နယ်မှဖြစ်ကြောင်းနှင့် သူမ၏မိဘများသည် တစ်နိုင်ငံ လုံးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရှိကြောင်း ဟွမ်အား ပြောပြခဲ့သည်။
ဟွမ်သည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေသောကြောင့် ကျိုးက သူ့မိသားစုက လုပ်ငန်းအချို့ လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလုပ်ရှာရန် သူမက သူ့ကို စည်းရုံးခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့တွင် ဟွမ်သည် မိသားစုကို မပြောဘဲ ကျိုးနှင့်အတူ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့် ထွက်ခွာခဲ့သည်။
“သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာပို့စ်ကို မြင်မှပဲ သူ ထိုင်းရောက်နေပြီဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။
ထို့နောက် ထိုစုံတွဲသည် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်သို့ သွားခဲ့ကြပြီး လက်နက်ကိုင်အမျိုးသားတစ်ဦးက သူတို့ကို လာရောက်ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ကာ ဟွမ်၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် မိုဘိုင်းဖုန်းကို သိမ်းယူခဲ့သည်။
ဟွမ်က သူ့ဖုန်းနှင့် ခဏလောက် ဆော့ကစားရန် ခွင့်ပြုပေးရန် ကျိုးကို တောင်းပန်ခဲ့ပြီး သူမက သဘော တူခဲ့သည်။ သူသည် မိသားစုကို အကူအညီတောင်းသည့် မက်ဆေ့ချ်ပို့ရန် ဖုန်းကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး မိသားစု ကလည်း တရုတ်ရဲတပ်ဖွဲ့ထံ ချက်ချင်းဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
ထို့နောက် ဟွမ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ Kaixuan ဟုခေါ်သော အဆောက်အအုံဝင်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိ သွားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုနေရာတွင် သူ့ဆံပင်ကို ရိတ်ပစ်ခံခဲ့ရပြီး သူ့ကို တယ်လီကွန်းလိမ်လည်မှုများ လုပ် ဆောင်ရန် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြောင်း ဟွမ်က ပြောသည်။
သူသည် တစ်နေ့လျှင် ၁၆ နာရီမှ ၂၀ နာရီအထိ အလုပ်လုပ်ခဲ့ရသည်။ သို့သော်လည်း သားကောင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ အောင်မြင်စွာ လိမ်လည်နိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အဆောက်အအုံဝင်းရှိ မန်နေဂျာများက သူ့ခါးကို သံတုတ်ဖြင့် မကြာခဏရိုက်နှက်ပြီး သူ၏နားရွက်များကိုပါ ဖြတ်ရိုက်ခဲ့ကြသည်။
ရလဒ်အနေဖြင့် ဟွမ်သည် နားမကြားတော့ဘဲ ကိုယ်အလေးချိန် ၁၀ ကီလိုဂရမ်ကျော် ကျသွားခဲ့သည်။
ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ဟွမ်ကိုဝယ်ရန်အတွက် ကျိုးကို ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ ပေးခဲ့ရသည့်အတွက် ဟွမ်၏ မိသားစုမှ လျော်ကြေးအချို့ပေးနိုင်ပါက ဟွမ်ကို ပြန်လွှတ်ပေးရန် နောက်ပိုင်းတွင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိ Chaoshan ကုန်သည်များအသင်း၏ အကူအညီဖြင့် ရွေးရမည့်ငွေပမာဏကို ညှိနှိုင်း ခဲ့ပြီးနောက် ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ ဖြင့် သဘောတူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟုသိရသည်။
ဟွမ်သည် ဇွန်လတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ သူ၏ချစ်သူကောင်မလေးသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၁၀ ရက်ကြာ ခရီးသွားခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်ရောက်သည့်အခါ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။
.အဆိုပါအမှုကို မူလက ဇူလိုင်လကုန်တွင် ကြားနာစစ်ဆေးရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း လူသိရှင်ကြား မကြေညာထားသည့် ရက်တစ်ရက်သို့ ရွှေ့ဆိုင်းထားသည်။
ဟွမ်၏အစ်မဖြစ်သူ၏ ပြောပြချက်အရ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွင် သက်သေအထောက်အထားများ စုဆောင်းရန် ခက်ခဲသောကြောင့် ဤအမှုသည် ရှုပ်ထွေးကြောင်း ရဲအရာရှိများက သူမကို ပြောခဲ့သည်ဟုသိရသည်။
“အချစ်ရူးရူးနေတဲ့ ကျွန်မမောင်လေးဟာ သူ့ချစ်သူကောင်မလေးရဲ့ ဦးနှောက်အကျင်းခံလိုက်ရတာပါ” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။ “ဒီကောင်မလေးက အသက် ၁၇ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ဒီလောက် ရက်စက် တဲ့အလုပ်မျိုးတွေ လုပ်လိမ့်မယ်လို့ ဘယ်သူထင်မိမှာလဲ” ဟု သူမက ပြောသည်။
Source : South China Morning Post
ဩဂုတ် ၂၄ ၊၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ကမ္ဘာကျော် သမိုင်းဝင် ဂုတ်ထိပ်တံတားကို မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့သည့် TNLA နှင့် PDF အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို ပြင်းထန်စွာ လက်တုန့်ပြန်သွားမည်ဟု အစိုးရသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက သတိပေးပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
“ တစ်နိုင်ငံလုံးက ဂုဏ်ယူရပြီး အများပြည်သူတွေသုံးစွဲနေတဲ့ ဒီတံတားကို ဖျက်ဆီးလိုက်တဲ့လုပ်ရပ်ဟာ TNLA နှင့် PDF အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူတွေက ရက်စက်ယုတ်မာမှုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့အနေနှင့် ပြင်းထန်တဲ့ လက်တုန့်ပြန်မှုတွေ ဆက်လက်ဆောင်ရွက် သွားပါမယ်” ဟု ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက သတင်းမီဒီယာများကို ပြောကြားပါတယ်။
“ တံတားကြီးပြန်လည်ပြင်ဆင်ဖို့ဆိုတာက သုံးသပ်ချက်အရတော့ တော်တော်နှင့် လုပ်နိုင်မယ် မထင် သေးဘူး” ဟုသူကဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။
ဩဂုတ် ၂၄ တနင်္ဂနွေက မနက် ၉နာရီ ၁၀မိနစ်ခန့်တွင် နောင်ချိုမြို့နှင့် ကျောက်မဲမြို့ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် အဆိုပါ ဂုတ်ထိတ်တံတားကို မြောက်ဖက်ခြမ်းတွင် TNLA နှင့် PDF အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများက မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
အဆိုပါမိုင်းခွဲဖျက်စီးမှုကြောင့် သံမဏိတံတားဘောင်ပျက်စီးသွားပြီး အုတ်တံတားဘောင်လည်းပျက်စီး သွား ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
ဂုတ်ထိပ်တံတားသည် ကမ္ဘာကျော် သမိုင်းဝင်တံတားကြီးတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၁၈၉၉ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် စတင် ဆောက်လုပ်ခဲ့ပြီး ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်တွင် တံတားတည်ဆောက်မှုပြီးစီးခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်း များတွင် ဖော်ပြထားပါတယ်။
တောင်ထိပ် ၂ ခုကို ဆက်သွယ်ထားသည့် ၂၂၆၀ ပေအမြင့်ရှိသော အဆိုပါ ဂုတ်ထိပ်တံတားကို ထိုစဉ်က မြန်မာပြည်အစိုးရသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ပင်ဆီလဗေးနီးယားနှင့် မေရီလန် တံတား ဆောက်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီအား ငှါးရမ်းကာ ဆောက်လုပ်စေခဲ့တာဖြစ်ကြောင်းသိရပါတယ်။
ဂုတ်ထိပ်တံတားသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း မဟာမိတ်များနှင့် ဂျပန်စစ်တပ်တို့၏ နှစ်ကြိမ်တိုင် ဖျက်စီးခြင်းခံခဲ့ရပြီး လွတ်လပ်ရေးရပြီး ၁၉၄၈ ခု၊ မေလတွင် မြန်မာအစိုးရ မီးရထားဌာနက ပြန်လည်ပြု ပြင်မှုများလုပ်ခဲ့ရပါတယ်။၁၉၅၁ ခု၊ ဩဂုတ်လတွင် ပြုပြင်မှုပြီးစီးခဲ့ကြောင်း မှတ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြ ထားပါတယ်။
ယခုတစ်ဖန် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ကြောင့် စစ်ရှုံးနေသည့် TNLA အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူများက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖျက်စီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
#ymg/knl
၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အနှစ်၂၀ အတွင်း သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှု ၇ ရာခိုင်နှုန်းလျော့နည်းသွားတယ်လို့ သိရပါ တယ်။
ယင်းသို့လျော့နည်းသွားကြောင်းကို နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်( နလအ ကော်မရှင်) ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မင်းဘူးမြို့မှာ ဩဂုတ်၁၉ ရက်က ကျင်းပတဲ့ အပူပိုင်းဒေသ (၁၃)ခရိုင်စိမ်းလန်းစိုပြေရေး၊ ၂ဝ၂၅ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်အဆင့် ဒုတိယအကြိမ်လူထုလှုပ်ရှားမှု အသွင်ဖြင့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးပွဲမှာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
“၂၀၀၅ ခုနှစ်က သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှုအနေဖြင့် ၄၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ပြီး ယခုအခါ ၄၂ ဒသမ ၁၉ ရာခိုင် နှုန်းသာရှိတော့သည့်အတွက် ၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့နည်းသွားသည်ကိုတွေ့ရှိရပါတယ်။ သစ်တော ဖုံးလွှမ်းမှုကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တိုးတက်စေရန်အတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်” လို့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးက ပြောပါတယ်။
အပူပိုင်းဒေသ(၁၃)ခရိုင်စိမ်းလန်းစိုပြေရေးအတွက် ၂၀၂၅ - ၂၀၂၆မှ ၂၀၂၉-၂၀၃၀ အထိ ၅ နှစ်စီမံကိန်း တွင် ပျိုးပင်များထပ်မံတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသွားရန် စီမံဆောင်ရွက်ထားရှိပြီး ယင်းတို့ကို အောင်မြင်အောင် စိုက်ပျိုးဆောင်ရွက်သွားမည်ဆိုပါက ပတ်ဝန်းကျင်စိမ်းလန်းစိုပြေရေးအတွက်များစွာအကျိုးဖြစ်ထွန်းစေ ကာရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုများကိုလည်း လျော့ပါးလာစေမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း နလအ ကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌက ဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။
ယခင်နှစ်က မင်းဘူးမြို့သည် ကမ္ဘာ့အပူဆုံးမြို့ ၁၅ မြို့ စာရင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး ယင်းဒေသတွင် ရာသီဥတု ပူပြင်းသည့်ဒဏ်များမခံစားရစေရန် အကောင်းဆုံးလုပ်ရပ်အဖြစ် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းများကိုဆောင်ရွက် ပေးတာဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
သစ်ပင်စိုက်ပျိုးပွဲတွင် တမာ၊ ဖျောက်ဆိပ်၊ ပိတောက်၊ ယင်းမာ၊မဲဇလီ၊ စိန်ပန်းကြီး၊ ထုံးပေါက် စသည့် သစ်မျိုး ၆ မျိုး၊ ပျိုးပင်ပေါင်း ၁၀၀၀ ပင်ကိုလူထုလှုပ်ရှားမှုအသွင်ဖြင့် စိုက်ပျိုးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
#ymg/knl
၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
KNPP၊ KNDF အဖွဲ့များနှင့် PDF အမည်ခံ အကြမ်းဖက်သမားများ ယာယီထိန်းချုပ်ထားသည့် ကယား ပြည်နယ်၊ ဒီးမော့ဆိုမြို့ အား တပ်မတော်က ယနေ့ဩဂုတ် ၁၉ ရက်တွင် အပြည့်အဝ ပြန်လည် ထိန်းချုပ် နိုင်ပြီလို့ အစိုးရ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က သတင်း ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ဒီးမော့ဆို မြို့ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ရေး တပ်မတော်ရဲ့စစ်ဆင်ရေးကာလ (၁၆)ရက်အတွင်း အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများနှင့် တိုက်ပွဲကြီး/ငယ်(၂၃)ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ရန်သူထံမှ အလောင်း(၆)လောင်းနှင့် လက်နက်မျိုးစုံ(၅)လက် သိမ်းဆည်းရမိခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်အချို့ ထိခိုက်ကျဆုံး၊ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။
အဆိုပါ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများသည် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်အတွင်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှစ၍ ကျေးရွာသူ၊ ကျေးရွာသားများအသွင်ဖြင့် စိမ့်ဝင်ပုံဖျက် ဝင်ရောက်နေရာယူခဲ့ကြောင်းသိရပါတယ်။
တပ်မတော်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်လိုက်တဲ့ အဆိုပါ ဒီးမော့ဆိုမြို့တွင် လိုအပ်သည့် နယ်မြေလုံခြုံရေးနှင့်နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းများ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့လည်း အဆိုပါသတင်းမှာ ဆက်လက်ဖော်ပြထားပါတယ်။
တပ်မတော်စစ်ကြောင်းများက လွိုင်ကော်မြို့ နှင့် ဒီးမော့ဆိုမြို့တို့အား ဆက်သွယ်ထားသည့် လမ်း ကြောင်းအား အပြီးတိုင်ဆက်လက်ရှင်းလင်းပေးခြင်းဖြင့် လွိုင်ကော်၊ ဒီးမော့ဆို ဆက်သွယ်ရေး လမ်းမ ကြီးအား မကြာမီအချိန်တွင်ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိတယ်လို့လည်း သတင်းထုတ် ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
တပ်မတော်က “ရန်နိုင်မင်း” စစ်ဆင်ရေးဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)နှင့် ကယားပြည်နယ်အတွင်း အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများ ထိန်းချုပ်/ပိတ်ဆို့ထားသည့် မြို့/ရွာများ၊ ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများအား အကြမ်းဖက်ချေမှုန်းရေးစစ်ဆင်ရေးကိုဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ဒီးမော့ဆိုမြို့ကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ် နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ရန်နိုင်မင်း” စစ်ဆင်ရေးဖြင့် အကြမ်းဖက်ချေမှုန်းရေးစစ်ဆင်ရေးကိုဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဆီဆိုင်မြို့အားပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး ဟိုပုံး-ဆီဆိုင်-လွိုင်ကော် လမ်းကြောင်းအား မေလ ၂၉ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၆ ရက်နေ့တွင် မိုးဗြဲမြို့အားပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး ပင်လောင်း-ဆောင်းပြောင်း-ဖယ်ခုံ-မိုးဗြဲ-လွိုင်ကော်လမ်းကြောင်းအား ဇူလိုင် ၁၁ ရက်နေ့တွင်လည်း ကောင်း၊ ဖယ်ခုံအင်း အရှေ့ဘက်ခြမ်းဒေသတစ်ခုလုံးအား ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း ပြန်လည် ထိန်းချုပ်ဖွင့်လှစ်ပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
#ymg/knl
Tianjin, August 30, 2025 – Chinese President Xi Jinping reaffirmed China’s support for Myanmar’s political structure and its efforts toward development and stability during a meeting with Myanmar’s Acting President and Chairman of the State Security and Peace Commission, Senior General Min Aung Hlaing. The discussions took place at the Tianjin Guesthouse on the evening of August 30, as part of Senior General Min Aung Hlaing’s working visit to the People’s Republic of China at the invitation of President Xi.
President Xi emphasized China’s consistent stance in supporting Myanmar’s progress and stability, expressing gratitude for Myanmar’s participation in the Shanghai Cooperation Organization (SCO) Summit 2025 and the 80th anniversary commemorations of China’s victory in the War of Resistance Against Japanese Aggression and the global anti-fascist war.
In response, Senior General Min Aung Hlaing highlighted Myanmar’s historical resistance against fascism, noting that the Myanmar Armed Forces commemorate March 27, 1945, as the start of their anti-fascist revolution, which is also marked as Armed Forces Day. He added that Myanmar celebrated the 80th anniversary of this milestone on March 27, 2025. He further underscored the significance of the SCO Summit in fostering international cooperation, noting Myanmar’s status as a dialogue partner since May 2023 and expressing hope for China’s continued support in Myanmar’s bid to become a full SCO member.
The leaders reviewed agreements reached during their May 2025 meeting in Moscow, focusing on countering foreign interference in Myanmar’s political affairs, enhancing the China-Myanmar strategic partnership, and promoting Myanmar’s stability. They also discussed Myanmar’s dignified participation in international and regional organizations.
Key topics included cooperation on Myanmar’s peace process, boosting trade, accelerating projects under the One Belt, One Road (OBOR) initiative and the China-Myanmar Economic Corridor (CMEC), sustainable use of natural resources, and China’s assistance following the Mandalay earthquake. Both leaders emphasized strengthening bilateral ties and supporting Myanmar’s upcoming multi-party democratic general elections scheduled for December 28, 2025, including preparations for international election observers.
President Xi reiterated China’s diplomatic support for Myanmar’s election preparations and its SCO membership aspirations, while both sides committed to deepening collaboration across various sectors. The discussions, described as open and constructive, underscored the mutual commitment to advancing bilateral relations and regional cooperation, according to a statement from Myanmar’s state media.
#ymg/knl
၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၅- သမ္မတ ထရမ့်က Truth Social ပေါ်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးဆန္ဒပြပွဲများကို ထောက်ပံ့မှုအတွက် ဘီလျံနာ ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်နှင့် ၎င်း၏သားအား ဖက်ဒရယ် Racketeer Influenced and Corrupt Organizations (RICO) အယောင်ဆောင်လိမ်လည်အကျင့်ပျက်ခြာစား အဖွဲ့အစည်းများ အက်ဥပဒေဖြင့် တရားစွဲဆိုရန် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ဘာကြောင့် အရေးကြီးသလဲ- ဤစွပ်စွဲချက်များသည် သမ္မတထရမ့်၏ နိုင်ငံရေးဆန့်ကျင်သူများကို အပြစ်ပေးရန် သို့မဟုတ် ထောင်ချရန် တိုက်တွန်းတောင်းဆိုမှုကို ထင်ဟပ်လျက်ရှိပြီး၊ စည်းရုံးဦးဆောင် သူများသည် သမ္မတ၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒများနှင့် အမေရိကန်မြို့များသို့ ဖက်ဒရယ်တပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ရန် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဆန့်ကျင်ကာ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။
သူတို့ဘာတွေပြောနေကြသလဲ- "ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်နှင့် အံ့အားသင့်စရာ အစွန်းရောက် လက်ဝဲသမား ဖြစ်သည့် သူ့သားတို့သည် အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြပွဲများနှင့် အခြားများစွာကို ထောက်ပံ့နေမှုကြောင့် RICO ဖြင့် တရားစွဲဆို ခံရသင့်သည်။" ဟု ထရမ့်က ရေးသားခဲ့သည်။
"ဆိုရော့စ်နှင့် ၎င်း၏ စိတ်ဝေနာရှင်အုပ်စုသည် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံအား ကြီးမားသောထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ယင်းတွင် အနောက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ သူ၏ရူးသွပ်မိုက်မဲနေသည့်မိတ်ဆွေများလည်း ပါဝင်သည်။ သတိထားနေပါ၊ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့ကို စောင့်ကြည့်နေသည်။ ဤကိစ္စအတွက် အာရုံ စိုက်ပေးသည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါသည်။" ဟုထရမ့်ကရေးခဲ့သည်။
တစ်ဖက်၏အမြင်- "ဤစွပ်စွဲချက်များသည် တရားလွန်ဖြစ်ပြီး မမှန်ကန်ပါ" ဟု Open Society Foundations ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက Axiosမီဒီယာ သို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ထိုအဖွဲ့အစည်းသည် "အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြပွဲများကို ထောက်ပံ့ခြင်း သို့မဟုတ် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ခြင်း မပြုပါ" ဟု ရှင်း လင်းခဲ့သည်။
"ကျွန်တော်တို့က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြင့် အာမခံထားသော အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များကို ထောက်ခံပြီး၊ မည်သည့်တက်ကြွသောဒီမိုကရေစီတွင်မဆို အဓိကအချက်ဖြစ်သည့် လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြခွင့်များကို ထောက်ခံသည်။"ဟုသူကပြောသည်။
နောက်ခံအချက်အလက်- ဖက်ဒရယ် RICO ဥပဒေသည် စည်းရုံးဂိုဏ်းဖွဲ့ထားသော ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ရပ်များကို ပစ်မှတ်ထားပြီး၊ စည်းရုံးဂိုဏ်းဖွဲ့ထားသော ရာဇဝတ်လုပ်ငန်းတစ်ခု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အဖြစ် လုပ်ဆောင်သည့် လုပ်ရပ်များအတွက် ပြစ်ဒဏ်များကို တိုးမြှင့်၍ချနိုင်သည်။
RICO သည် သမိုင်းအရ မာဖီးယားအဖွဲ့ဝင်များကို ပစ်မှတ်ထားရန် အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ မကြာသေးမီက ရာဇဝတ်လုပ်ငန်းမျိုးစုံကို တရားစွဲဆိုရန် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။
အကျဉ်းချုပ်- ရှေးရိုးသမားများသည် ဆိုရော့စ်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ သရဲသဘက်သဖွယ် ပြောဆိုခဲ့ကြပြီး ၎င်း၏ လက်ဝဲ ယိမ်းယိုင်သော အကြောင်းကိစ္စအမျိုးမျိုးကို ထောက်ပံ့မှုကြောင့် ၎င်း၏အမည်သည် လက်ယာစွန်း ပူးပေါင်းကြံစည်မှုသီအိုရီများတွင် မကြာခဏ ထည့်သွင်းဖော်ပြခံရသည်။
Open Society Foundations သည် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတိုက်ဖျက်ရေး၊ နိုင်ငံသားပါဝင်ပတ်သက်မှုနှင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့များအပါအဝင် လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့မျိုးစုံကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။
ချဲ့ကားကြည့်ရန်- သမ္မတသည် ရာထူးပြန်လည်ရယူပြီးကတည်းက သူ၏နိုင်ငံရေးကို ဆန့်ကျင်သူများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများစွာ စတင်ခဲ့ပြီး၊ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းမှုများအတွက် အိမ်ခြံမြေလိမ်လည်မှုကို ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။
သူသည် "လက်ဝဲအစွန်းရောက်ရူးသွပ်သူများ" ကို ဆန့်ကျင်ရေးအတွက် စစ်တပ်ကို စစ်စည်းရုံးရန်လည်း အဆိုပြုခဲ့ပြီး၊ အစိုးရအတွင်းရှိ "အတွင်းရန်သူများ" ကို ဖယ်ရှားရန် ကတိပြုခဲ့သည်။
Source Axios
"ကမ္ဘာ့လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ဘက်ထရီနည်းပညာများက မည်မျှအကျိုးသက်ရောက် မှုရှိနေကြောင်းနှင့် လက်ရှိနှင့်နောင်လာမည့် ဘက်ထရီနည်းပညာများ အကြောင်းကို လေ့လာရေးသား ထားသည့် သုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး"
ဩဂုတ် ၂၅ (ရိုက်တာ) - ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီများသည် လျှပ်စစ်ကားများ (EVs) အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များကို လျှော့ချရန်နှင့် အချို့သော အရေးကြီးသည့် သတ္တုတွင်းထွက်များအပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်၍ ဆိုဒီယမ်နှင့် ဆာလဖာကဲ့သို့သော ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် အခြားသော ဆန်းသစ်သည့် ဓာတုဗေဒနည်းလမ်းများ အသုံးပြုထားသည့် ဘက်ထရီနည်းပညာသစ်များကို အပြိုင် အဆိုင် တီထွင်ထုတ်လုပ်နေကြသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ဘက်ထရီဆဲလ် ထုတ်လုပ်မှု၏ ၈၅% နှင့် ယနေ့ခေတ် EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း အမျိုးအစားနှစ်ခုတွင် အသုံးပြုသည့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ ကို ပြုပြင်ခြင်း၏ ၉၀% ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။
ဘက်ထရီနည်းပညာသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေသော်လည်း အခြေခံနည်းစဉ်မှာမူ မပြောင်းလဲဘဲ - ကက်သုတ် (cathode)၊ အန်နုတ် (anode) နှင့် အီလက်ထရိုလိုက် (electrolyte) ဟူသော အဓိက အစိတ်အပိုင်း သုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားဆဲ ဖြစ်သည်။
ကားထုတ်လုပ်သူများက ရေရှည်အတွက် ရွေးချယ်စရာများကို ချိန်ဆနေကြသည်နှင့်အညီ၊ လက်ရှိ အသုံးပြုနေသော သို့မဟုတ် တီထွင်နေဆဲဖြစ်သော ဘက်ထရီအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို အောက်တွင် လေ့လာနိုင်ပါသည်။
လိဒ် LEAD
ကားစက်နှိုးရန်အတွက် လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ၆ ဗို့ သို့မဟုတ် ၁၂ ဗို့ ဘက်ထရီများတွင် အသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ဈေးသက်သာပြီး အစွန်းရောက် ရာသီဥတုအခြေအနေများတွင် အလုပ်လုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- လေးလံပြီး စွမ်းအင်နည်းပါးသည်။
နီကယ်-ကက်မီယမ် (NI-CD)
အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဘက်ထရီများ ဖြစ်သည်။
နီကယ်-မက်တယ် ဟိုက်ဒရိုက် (NI-MH)
၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် Toyota ၏ ပထမဆုံး Prius တွင် အသုံးပြုခဲ့သော နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဟိုက်ဘရစ် ကားများ၏ ရှေ့ပြေးဘက်ထရီဖြစ်သည်။
ဆိုဒီယမ် နီကယ် ကလိုရိုက်
ပြင်သစ်စာတိုက်လုပ်ငန်း၏ Venturi ကားများတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- ပိုမိုသေးငယ်ပြီး လက်ရှိကားများကို ပြောင်းလဲရန်မလိုဘဲ တပ်ဆင်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်း တစ်နာရီ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ နှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ ၁၀၀ သာ ကန့်သတ်ထားသည်။
လီသီယမ် မက်တယ် ပိုလီမာ (LMP)
ယခု ရပ်ဆိုင်းသွားပြီဖြစ်သော Bolloré Pininfarina BlueCar မော်ဒယ်နှင့် ပါရီမြို့၏ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း Autolib တွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် ယင်းနည်းပညာကို အများအားဖြင့် စွမ်းအင်သိုလှောင်မှု၊ ဘတ်စ်ကားများနှင့် ဓာတ်ရထားများတွင် အဓိကအသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ကက်ပစီတာ (capacitor) နိယာမပေါ် အခြေခံထားသော "ခြောက်သွေ့သည့်" နည်း ပညာဖြစ်ပြီး စက်မှုလုပ်ငန်းစဉ် ပိုမိုလွယ်ကူသည်။
အားနည်းချက်များ-ဘက်ထရီကို ကြိုတင်အပူပေးရန်နှင့် သတ်မှတ်အပူချိန်တစ်ခုတွင် ယင်းကိုထိန်းသိမ်း ထားရန် လိုအပ်သည်။
လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း (LITHIUM-ION)
ယနေ့ခေတ်တွင် အတွင်ကျယ်ဆုံး နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဖုန်းနှင့် လက်ပ်တော့ဘက်ထရီများ၊ လျှပ်စစ် ကားများနှင့် အခြားကိရိယာများတွင် အသုံးပြုသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် Sony မှ ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- လီသီယမ်သည် ယူရေနီယမ်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် စွမ်းအင်အပြည့်ဝဆုံး သတ္တု ဖြစ်သည်။ အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်းနှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး တိုးတက်လာခြင်း၊ အားသွင်းမှတ်ဉာဏ် (charge memory) မရှိဘဲ အားအမြန်သွင်းခြင်းနှင့် အနှေးသွင်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပြုလုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ-အလေးချိန်နှင့် ပြင်ပအခြေအနေများ (အအေး၊ တုန်ခါမှု) ကို ခံနိုင်ရည်နည်းပါးခြင်း၊ အပူလွန်ကဲမှုအန္တရာယ်ကို အနီးကပ် ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်သော "အရည်" ဘက်ထရီများဟု ခေါ်ဆိုနေ ကြသည့် အမျိုးအစားဖြစ်သည်။
EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော LI-ION နည်းပညာ မိသားစု နှစ်ခု
NMC (နီကယ် မန်းဂနိစ် ကိုဘော့)
စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော်လည်း ဈေးနှုန်းမှာ ကြီးမားသော ယာဉ်ကြီးများအတွက် ပိုမို သင့်တော်သည်။ ကိုဘော့ကို အဓိကအားဖြင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံမှ ရရှိပြီး အဆိုပါသတ္တုကို ထုတ်ယူသည့် အခြေအနေများမှာ မဟာဗျူဟာမြောက်နှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ရှိနေသည်။
LFP (လီသီယမ် အိုင်ယွန်း ဖော့စဖိတ်)
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ၊ ဈေးနှုန်းပိုမိုသက်သာသောကြောင့် ယာဉ်ငယ်များ အတွက် သင့်တော်သည်။
အားနည်းချက်များ-NMC ထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးသည်။
ဆိုဒီယမ်-အိုင်းယွန်း (SODIUM-ION)
အားသာချက်များ- လက်ရှိတွင် ဝယ်လိုအားမြင့်မားနေသော လီသီယမ်၊ နီကယ် သို့မဟုတ် ကိုဘော့တို့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ အလူမီနီယမ်၊ သံနှင့် မန်းဂနိစ် manganese တို့ဖြင့် အစားထိုးထားသည်။ ဆိုဒီယမ်သည် လီသီယမ်ထက် ပိုမိုပေါများသောကြောင့် ထုတ်ယူခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့ခြင်းတို့မှာ ပိုမို လွယ်ကူပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည်။
မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်၊ အားပြန်သွင်းသည့် အကြိမ်ရေ ၅၀,၀၀၀ အထိ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း ထက် ၅ ဆ မှ ၁၀ ဆ အထိ ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။
LNMO (လီသီယမ် နီကယ် မန်းဂနိစ် အောက်ဆိုဒ်)
အားနည်းချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးခြင်း၊ လက်ရှိတွင် ဤဘက်ထရီအမျိုးအစားကို ထောက်ပံ့မှု မရှိနီးပါးဖြစ်နေသည်။ လီသီယမ်ဈေးနှုန်းကို စိတ်ဝင်စားမှုရှိနေသည်။
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ လိုအပ်မှုကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ Renault ကုမ္ပဏီက ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားသော ဤနည်းပညာသည် NMC ၏ စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ၊ LFP ၏ ဈေးနှုန်းသက်သာမှုနှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံမှု၊ နှင့် ၁၅ မိနစ်အောက် အားပြန်သွင်းနိုင်သည့်အချိန်တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။
အားနည်းချက်များ- ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးသည်။
လီသီယမ်-ဆာလဖာ (LITHIUM-SULFUR)
အားသာချက်များ- ဒေဝါလီခံသွားသော ဆွီဒင်ဘက်ထရီထုတ်လုပ်သူ Northvolt ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအများစုကို ဝယ်ယူခဲ့သည့် Stellantis ၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အမေရိကန် စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီ Lyten က ဤနည်းပညာသည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နှစ်ဆကျော် ပိုမိုများပြားသည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းသည် နီကယ်၊ ကိုဘော့နှင့် မန်းဂနိစ်တို့ကို အသုံးပြုရန် မလိုအပ်ဘဲ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအချို့ကို မြောက်အမေရိကနှင့် ဥရောပတွင် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်နိုင်သောကြောင့် ပိုမိုအမှီအခိုကင်းစွာ ရပ်တည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။
အားနည်းချက်များ- ၂၀၂၈ ခုနှစ်မတိုင်မီ အသုံးပြုနိုင်ဦးမည် မဟုတ်သေးပါ။
SOLID-STATE ဘက်ထရီများ
အစိုင်အခဲ အီလက်ထရိုလိုက် (ပိုလီမာ၊ ကြွေ)သည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းနည်းပညာ၏ အရည် အီလက် ထရိုလိုက်နေရာတွင် အစားထိုးဝင်ရောက်သည့်နည်းပညာဖြစ်သည်။
အားသာချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ ပိုမိုမြင့်မားခြင်း၊ ပိုမိုပေါ့ပါးခြင်း၊ မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်ခြင်း။
အားနည်းချက်များ: ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးပြီး အကြီးစားထုတ်လုပ်နိုင်မှု မရှိသေးပါ။
Sources: Reuters with futura-sciences.com, Plastec , Saft (TotalEnergies), Renault, Arkema, other companies.
ဘေဂျင်း၊ သြဂုတ် ၂၆ (ရိုက်တာ) - သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်သည် ဒေါ်နယ်ထရမ့်ခေတ်တွင် ကမ္ဘာ့တောင်ပိုင်း နိုင်ငံများ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို အားပြသည့် အစွမ်း ထက်သော ပြသမှုတစ်ခုအဖြစ် နောက်အပတ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၌ ကျင်းပမည့် ဒေသဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးဖိုရမ်တစ်ခုသို့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင် ၂၀ ကျော်ကို စုစည်းမည်ဖြစ်သည်။တစ်ချိန်တည်းတွင် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုခံရသည့် ရုရှားနိုင်ငံအား သံတမန်ရေးအရ အာဏာသိမ်းထားမှုမှ ထပ်မံ ဆွဲထုတ်ရန် ကူညီပေးမည်ဖြစ်သည်။
ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်အပြင်၊ အလယ်အာရှ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင် အာရှမှ ခေါင်းဆောင်များကို သြဂုတ် ၃၁ မှ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်အထိ တရုတ်နိုင်ငံ၊ မြောက်ပိုင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့ တီယန်ကျင်းတွင် ကျင်းပမည့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ ဖိတ်ကြားထားသည်။
ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်န္ဒြာမိုဒီသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် သေဆုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ် ခဲ့သော နယ်စပ်ပဋိပက္ခများကြောင့် တင်းမာနေသော ဆက်ဆံရေးကို ထပ်မံလျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် သူသည် ခုနစ်နှစ်ကျော်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာ ရောက် မည်ဖြစ်သည်။
ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း အနောက်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များက ရုရှားခေါင်းဆောင်ကို ကျောခိုင်းခဲ့ကြသည့် အခြေအနေရှိနေသော်လည်း မိုဒီသည် ယမန်နှစ်က ရုရှားနိုင်ငံ၊ ကာဇန်မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော BRICS ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် ရှီကျင့်ဖျင်၊ ပူတင်တို့နှင့်အတူ စင်မြင့်တစ်ခုတည်းအပေါ်တွင် နောက်ဆုံး အကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။
နယူးဒေလီရှိ ရုရှားသံရုံးအရာရှိများက တရုတ်၊ အိန္ဒိယနှင့် ရုရှားတို့၏ သုံးပွင့်ဆိုင်ဆွေးနွေးပွဲကို မကြာမီ ကျင်းပရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြီးခဲ့သည့်အပတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။
"ရှီသည် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတကာအစဉ် အလွန်တွင် မည်သည့်ပုံစံစတင် ဖြစ်လာသည်ကို ပြသရန် အခွင့်အလမ်းတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုလိုပြီး၊ ဇန်နဝါရီ လမှစတင်ကာ တရုတ်၊ အီရန်၊ ရုရှားနှင့် ယခုအိန္ဒိယတို့ကို ထိန်းချုပ်ရန် အိမ်ဖြူတော်က လုပ်ဆောင် ခဲ့သော ကြိုးပမ်းမှုများသည် မည်သည့်အကျိုးသက်ရောက်မှုမျှ မရှိကြောင်း ပြသရန် လိုလားသည်" ဟု The China-Global South Project သုတေသနအေဂျင်စီ၏ အယ်ဒီတာချုပ် အဲရစ်အိုလန်ဒါက ပြောကြားသည်။
Source Reuters
ဟန်ဆာလ်ပူရ်၊ အိန္ဒိယ (Reuters) – ဂျပန် ဆူဇူကီး ကားကုမ္ပဏီ Suzuki Motor သည် လာမည့် ငါးနှစ်မှ ခြောက်နှစ်အတွင်း အိန္ဒိယတွင် ၇၀၀ ဘီလီယံ ရူပီး (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံ) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည်ဟု မန်နေဂျင်းဘုတ်ဥက္ကဌက အင်္ဂါနေ့က ကြေညာခဲ့ပြီးထိုနေ့တွင်ပင် ကုမ္ပဏီ၏ ပထမဆုံး လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုကို ပထမဆုံး စတင်ခဲ့သည်။
ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယမြောက်အကြီးဆုံးကားဈေးကွက်ရရှိထားသည့် ဆူဇူကီး သည် အိန္ဒိယတွင် ယင်း၏ ဈေးကွက်ဦးဆောင်ထားမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး၊ Maruti Suzuki (MRTI.NS) တွင် ရှယ်ယာ အများစုပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ဆူဇူကီးသည် အိန္ဒိယတွင် အရောင်းနှင့်ဝင်ငွေ အများဆုံးရရှိထားသည်။
လျှပ်စစ်ကားများ အရောင်းကျဆင်းနေသော်လည်း အိန္ဒိယသည် ဆူဇူကီးကား၏ လျှပ်စစ်ကားများ ထုတ် လုပ်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပင်မဗဟိုဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါကားများကို ဂျပန်သို့ပါ ပြန်လည် တင်ပို့မည့်အပြင် ဥရောပနှင့် အခြားနိုင်ငံ ၁၀၀ခန့်သို့ တင်ပို့ရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။
Maruti က အင်္ဂါနေ့တွင် ဂူဂျာရတ် စက်ရုံ၌ အလယ်အလတ်အရွယ် SUV မော်ဒယ် "e Vitara" ကို စတင် ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကားသည် Hyundai၏ Creta နှင့် Mahindra ၏ XEV 9e တို့နှင့် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်လာ လိမ့်မည်။
ဆူဇူကီးကားကုမ္ပဏီဥက္ကဋ္ဌ တိုရှီဟိရိုဇူဆူကီးက ယခုစက်ရုံကြီးသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးမားဆုံး ထုတ်လုပ်ရေးပင်မဗဟိုဖြစ်လာပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကားအစီး တစ်သန်းထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ပြောဆိုသည်။
အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာမိုဒီ ကလည်း ထိုအခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုစက်ရုံကို "Make in India" ပန်းတိုင်အတွက် ကြီးမားသော ခုန်ကျော်လွှားမှုအဆင့်တစ်ခုဟု သုံးနှုံးခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
မိုဒီသည် ဂျပန်နိုင်ငံသိုု့ မကြာမီ သွားမည့်အစီအစဉ်ရှိပြီး၊ Maruti သည် အိန္ဒိယ-ဂျပန် စီးပွားရေးနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ချည်နှောင်မှုများ အတွက် ဥပမာကောင်းကြီးတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သူက ပြောသည်။
ထို့အပြင်သူက အိန္ဒိယပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များကို ပြည်သူများ အားပေးဝယ်ယူရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး မည်သည့်နေရာက ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများလာပါစေ ယင်းသည် အမှုထားးစရာမလိုဘဲ အိန္ဒိယမြေပေါ်တွင် ထုတ်လုပ်သည့် မည်သည့်ပစ္စည်းမဆိုပါဝင်ကြောင်းလည်း သူကဆက်လက်ပြောဆိုသည်။
(အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာ = ၈၇.၅၀၆၀ အိန္ဒိယ ရူပီး)
၂၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
“ဗီဇာတွင်ဖော်ပြထားသည့် ခွင့်ပြုထားသောအချိန်ထက် ကျော်လွန် နေထိုင်ခြင်း၊ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခြင်း၊ အများပြည်သူ့ဘေးကင်းရေးကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ အကြမ်းဖက် လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပုံစံတစ်မျိုး မျိုးဖြင့်ပါဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများကို ထောက်ပံ့ခြင်း အပါအဝင် အရည်အချင်း မပြည့်မီကြောင်း ညွှန်ပြသည့်အချက်များကို ရှာဖွေနေ”
နိုင်ငံခြားသားများအပေါ် နှိမ်နှင်းမှု တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လာမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ပြည်နှင် ဒဏ်ခံရခြင်းသို့ ဦးတည်နိုင်လာသော အမေရိကန် တွင် တရားဝင် ဗီဇာဖြင့် နေထိုင်ခွင့်ရရှိထားသူ သန်း ၅၅ ကျော်ကို ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများ ရှိ၊ မရှိ ပြန်လည်စစ်ဆေးနေသည်ဟု ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့က ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန် ပြည်ဝင်ခွင့် ဗီဇာရရှိထားသူများတွင် နိုင်ငံအတော်များများမှ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များလည်း ပါဝင်ပြီး ၎င်းတို့သည် အမေရိကန်သို့ ဝင်ရောက်ခွင့် သို့မဟုတ် နေထိုင်ခွင့်အတွက် အရည်အချင်းမပြည့်မီကြောင်း ဖော်ပြနိုင်သည့် မည်သည့်အချက်အလက်ကိုမဆို တွေ့ရှိနိုင်ရန်အတွက် “စဉ်ဆက်မပြတ် စိစစ်မှု” ပြုလုပ်နေကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက Associated Press ၏ မေးခွန်း တစ်ခုကို စာဖြင့် ဖြေကြားခဲ့သည်။
ထိုသို့သော အချက်အလက်များကို တွေ့ရှိပါက ဗီဇာကို ရုပ်သိမ်းမည်ဖြစ်ပြီး ဗီဇာကိုင်ဆောင်ထားသူသည် အမေရိကန်တွင် ရှိနေပါက ၎င်းအား နှင်ထုတ်ခြင်းခံရနိုင်သည်ဟု သိရသည်။
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ရာထူးစတင်ပြီးနောက်ပိုင်း ၎င်း၏အစိုးရအဖွဲ့သည် အမေရိကန်တွင် တရားမဝင် နေထိုင်သည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအပြင် ကျောင်းသားနှင့် အပြန်အလှန်လည်ပတ်ရေးအစီအစဉ် ဗီဇာကိုင်ဆောင် ထားသူများကိုပါ ပြည်နှင်ထုတ်ခြင်းများကို အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အသစ်တွင် အချိန်ယူရသည့် စဉ်ဆက်မပြတ်စိစစ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်သည် ယခင်ကထက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာပြီး အမေရိကန်တွင် နေထိုင်ခွင့်ရရှိထားသူများသည်ပင် ၎င်းတို့၏ ခွင့်ပြု မိန့်များကို ရုတ်တရက် ရုပ်သိမ်းခံရနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
အမိမြေလုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် အမေရိကန်၌ အမြဲတမ်း နေထိုင်ခွင့်လက်မှတ် (green-card) ကိုင်ဆောင်ထားသူ ၁၂.၈ သန်းနှင့် ယာယီဗီဇာဖြင့် နေထိုင်သူ ၃.၆ သန်း ရှိခဲ့ကြောင်းသိရသည်။
လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒဌာန (Migration Policy Institute) မှ တွဲဖက်ညွှန်ကြားရေးမှူး Julia Gelatt က ပြန်လည်စိစစ်မည့် လူဦးရေ ၅၅ သန်းတွင် အမေရိကန်ပြင်ပရောက်ရှိနေပြီး တစ်ကြိမ်ထက်ပိုဝင် ထွက်နိုင်သည့် ခရီးသွားဗီဇာ ကိုင်ဆောင်ထားသူအချို့လည်း ပါဝင်လိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေ ရိကန်သို့ လုံးဝပြန်မလာဖွယ်ရှိသူများအတွက် အရင်းအမြစ်များကို အကုန်အကျခံ သုံးစွဲခြင်း၏ တန်ဖိုး အပေါ်လည်း သူမက မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။
ဗီဇာတွင်ဖော်ပြထားသည့် ခွင့်ပြုထားသောအချိန်ထက် ကျော်လွန် နေထိုင်ခြင်း၊ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန် ခြင်း၊ အများပြည်သူ့ဘေးကင်းရေးကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ အကြမ်းဖက် လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပုံစံတစ်မျိုး မျိုးဖြင့်ပါဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများကို ထောက်ပံ့ခြင်း အပါအဝင် အရည်အချင်း မပြည့်မီကြောင်း ညွှန်ပြသည့်အချက်များကို ရှာဖွေနေကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ သည်။
“ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စိစစ်မှုတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေနဲ့ ဥပဒေစိုးမိုးရေး သို့မဟုတ် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းများ ဒါမှမဟုတ် ဗီဇာထုတ်ပေးပြီးနောက် အရည်အချင်းမပြည့်မီနိုင်ကြောင်း ညွှန်ပြနေတဲ့ တခြားအချက်အလက်တွေ အပါအဝင် ရရှိနိုင်တဲ့ အချက်အလက်အားလုံးကို ပြန်လည်စစ်ဆေးပါတယ်” ဟု အဆိုပါဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းများအတွက် အလုပ်သမားဗီဇာထုတ်ပေးခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းတော့မည်ဟု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယိုက ကြာသပတေးနေ့တွင် “X” ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းအပြောင်း အလဲသည် ချက်ချင်းအကျိုးသက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။
“အမေရိကန်လမ်းတွေပေါ်မှာ နိုင်ငံခြားသား ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းတွေ များလာတာဟာ အမေရိကန် နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အသက်အန္တရာယ်ကို ခြိမ်းခြောက်နေသလို အမေရိကန် ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းတွေရဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းကိုလည်း ထိခိုက်စေပါတယ်” ဟု ရူဘီယိုက ရေးသားခဲ့သည်။
ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့သည် လွန်ခဲ့သည့်လအနည်းငယ်က ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းများ အင်္ဂလိပ်စကားကို ကျွမ်းကျင်စွာ ပြောနိုင်ဆိုနိုင်ဖတ်ရှုနိုင်ခြင်းရှိရမည့် လိုအပ်ချက်ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ယာဉ်အန္တရာယ် ကင်းရှင်းရေးလမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ်များကို ဖတ်ရှုနိုင်စွမ်း သို့မဟုတ် အင်္ဂလိပ်စကား ပြောဆိုနိုင်စွမ်းမရှိ သည့် ယာဉ်မောင်းများကြောင့် လူသေဆုံးမှုများအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် လမ်းအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးကို တိုးတက်စေရန်ရည်ရွယ်၍ အဆိုပါလိုအပ်ချက်ကို ပြဋ္ဌာန်းခြင်းဖြစ်သည် ဟု ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။
နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ၎င်းတို့၏ “စိစစ်ခြင်းနှင့်ပြန်လည်စစ်ဆေးခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်း များကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်အတွက် အဆိုပါအလုပ်သမားဗီဇာများ ထုတ်ပေးခြင်းကို ခေတ္တရပ်ဆိုင်းထား ကြောင်း ကြာသပတေးနေ့နှောင်းပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လမ်းတွေပေါ်က ယာဉ်မောင်းတိုင်းဟာ အမြင့်မားဆုံးစံနှုန်းကို ပြည့်မီရေး အသေအချာ ဆောင်ရွက်တာဟာ အမေရိကန် ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းတွေရဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကွင်းဆက်ကို ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် အရေးကြီးပါတယ်” ဟု အဆို ပါ ဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။
နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရးကောင်စီမှ အကြီးတန်းအဖွဲ့ဝင် Edward Alden က နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားများ က ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းလုပ်သားရှားပါးမှုကို ဖြေရှင်းရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။
ဤလုပ်ရပ်ကို အမေရိကန်ကုမ္ပဏီများနှင့် တက္ကသိုလ်များ၊ ဆေးရုံများကဲ့သို့သော အခြားအဖွဲ့အစည်း များအနေဖြင့် နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားများအား အလုပ်ခန့်ခြင်းနှင့် ဆက်လက်ခန့်ထားခြင်းများကို အား မပေးသည့် အစိုးရ၏ စုပေါင်းအားထုတ်မှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်သင့်သည်” ဟု Alden က အီးမေးလ်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။
“ဒီမှာ ရည်ရွယ်ချက်က အလုပ်သမားအတန်းအစားတစ်ခုကို ပစ်မှတ်ထားဖို့မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကို အလုပ်ခန့်ထားရင် အန္တရာယ်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကားကို အမေရိကန် အလုပ် ရှင်တွေဆီ ပို့ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ “စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အကျိုးဆက်တွေဟာ အလုပ်အမျိုးအစားအနည်းငယ်က နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားတွေရဲ့ ဗီဇာတွေ ရုပ်သိမ်းခံရတာထက် အများကြီး ပိုပြီးကြီးမားလာလိမ့်မယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
အစိုးရအဖွဲ့သည် ဗီဇာလျှောက်ထားသူများအပေါ် လူကိုယ်တိုင်တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်းအပါအဝင် ပိုမိုတင်း ကျပ်သည့် ကန့်သတ်ချက်များနှင့် လိုအပ်ချက်များကို တဖြည်းဖြည်းချမှတ်လာခဲ့သည်။ ဗီဇာကိုင်ဆောင် သူအားလုံးကို ပြန်လည်စိစစ်ခြင်းသည် အစောပိုင်းတွင် အစိုးရက ပါလက်စတိုင်းလိုလားသူများ သို့မဟုတ် အစ္စရေးဆန့်ကျင်သူများဟု ယူဆသည့် လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့သော ကျောင်းသားများကိုသာ အဓိက ထား၍ စိစစ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်အား သိသိသာသာ ချဲ့ထွင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆရသည်။
ပြန်လည်စိစစ်ရာတွင် ဗီဇာကိုင်ဆောင်သူအားလုံး၏ လူမှုမီဒီယာအကောင့်များ၊ ၎င်းတို့၏ ဇာတိနိုင်ငံရှိ ဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းများအပြင် အမေရိကန်တွင် ရှိနေစဉ် ကျူးလွန် ခဲ့သည့် အမေရိကန်ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများလည်း ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။
ပြန်လည်စိစစ်မှုများတွင် ယခုနှစ်အစောပိုင်းက စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သော စည်းကမ်းချက်အသစ်များအရ ဖြစ်နိုင်သလောက်လူမှုမီဒီယာစာမျက်နှာများအားလုံးကို သေချာစိစစ်ခြင်းအပါအဝင် ယခင်၊လက်ရှိနှင့် အနာဂတ် ဗီဇာလျှောက်ထားသူများအပေါ် အချက်အလက်စုဆောင်းရန်အတွက် ကိရိယာအသစ်များ ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါစည်းကမ်းချက်အသစ်များအရ လျှောက်ထားသူ ဗီဇာတွေ့ဆုံမေးမြန်းမှု အတွက် လာရောက်သည့်အခါ ၎င်းတို့၏ လက်ကိုင်ဖုန်းများနှင့် အခြားအီလက်ထရွန်နစ်ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် အပလီကေးရှင်းများမှ privacy ကိုယ်ရေးကိုယ်တာလျှို့ဝှက်ထားရှိမှု လုံခြုံရေးဆက်တင်များကို မဖြစ်မနေဖြုတ်ပေးရန်လိုအပ်လာမည်။
“အမေရိကန်ရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးနဲ့ အများပြည်သူဘေးကင်းရေးကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ထရမ့်အစိုးရရဲ့ ကတိကဝတ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေနဲ့ ရာထူးစတင်ယူတဲ့နေ့ကတည်းကစပြီး နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဌာန ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အချိန်ကာလတူထက် ဗီဇာနှစ်ဆကျော်၊ ကျောင်းသားဗီဇာဆိုရင် လေးဆနီးပါး ရုပ်သိမ်း ခဲ့ပါတယ်” ဟု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။
အမေရိကန်သို့ လာရောက်လိုသော နိုင်ငံခြားသားအများစု၊ အထူးသဖြင့် ကာလကြာရှည်စွာ ပညာ သင်ကြားရန် သို့မဟုတ် အလုပ်လုပ်ရန် ဆန္ဒရှိသူများသည် ဗီဇာလိုအပ်သည်။ ချွင်းချက်အနေဖြင့် အချိန် တိုခရီးသွားလာခြင်း သို့မဟုတ် စီးပွားရေးကိစ္စအတွက် လာရောက်သည့် အဓိကဥရောပနှင့် အာရှ နိုင်ငံ (၄၀)မှ နိုင်ငံသားများသည် ဗီဇာလျှောက်ထားရန်မလိုဘဲ သုံးလအထိ နေထိုင်ခွင့်ပြုသည့် ဗီဇာကင်းလွတ် ခွင့်အစီအစဉ်တွင် ပါဝင်ကြသည်။
သို့သော် ကမ္ဘာ့နေရာအများစုဖြစ်သည့် လူဦးရေထူထပ်သော တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ရုရှားနှင့် အာဖရိကနိုင်ငံအများစုသည် ယင်းအစီအစဉ်တွင် မပါဝင်သောကြောင့် ၎င်းတို့နိုင်ငံသားများ အမေရိကန် သို့ ခရီးသွားရန်အတွက် ဗီဇာလျှောက်ထားရမည်ဖြစ်သည်။
ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်းတွင် ထရမ့် အိမ်ဖြူတော်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိပြီးနောက် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်နေထိုင်ခြင်းနှင့် ပြည်နယ်၊ ဒေသဆိုင်ရာနှင့် ဖက်ဒရယ် ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်ခြင်းတို့ကြောင့် ကျောင်းသားဗီဇာပေါင်း ၆,၀၀၀ ကျော်ကို ရုပ်သိမ်းခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အဆိုပါဥပဒေချိုးဖောက်မှုများတွင် အများစုမှာ တိုက်ခိုက်မှု၊ အရက် သို့မဟုတ် မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲပြီး ယဉ်မောင်းနှင်မှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုကို ထောက်ပံ့မှုတို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ဗီဇာ ၆,၀၀၀ အနက် ၄,၀၀၀ ခန့်သည် ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများကြောင့်ဖြစ်ပြီး သတ်မှတ်ထားသော အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများ သို့မဟုတ် အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ထောက်ပံ့သည့် နိုင်ငံများကို ကူညီခြင်း အပါအဝင် အကြမ်းဖက်မှုနှင့်သက်ဆိုင်သည့်ကိစ္စများကြောင့် ဗီဇာ ၂၀၀ မှ ၃၀၀ ခန့် ရုပ်သိမ်းခဲ့ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
Trump administration reviews 55 million visa holders for violations by FRANCE 24 with AP
Tianjin, August 30, 2025 – Chinese President Xi Jinping reaffirmed China’s support for Myanmar’s political structure and its efforts toward development and stability during a meeting with Myanmar’s Acting President and Chairman of the State Security and Peace Commission, Senior General Min Aung Hlaing. The discussions took place at the Tianjin Guesthouse on the evening of August 30, as part of Senior General Min Aung Hlaing’s working visit to the People’s Republic of China at the invitation of President Xi.
President Xi emphasized China’s consistent stance in supporting Myanmar’s progress and stability, expressing gratitude for Myanmar’s participation in the Shanghai Cooperation Organization (SCO) Summit 2025 and the 80th anniversary commemorations of China’s victory in the War of Resistance Against Japanese Aggression and the global anti-fascist war.
In response, Senior General Min Aung Hlaing highlighted Myanmar’s historical resistance against fascism, noting that the Myanmar Armed Forces commemorate March 27, 1945, as the start of their anti-fascist revolution, which is also marked as Armed Forces Day. He added that Myanmar celebrated the 80th anniversary of this milestone on March 27, 2025. He further underscored the significance of the SCO Summit in fostering international cooperation, noting Myanmar’s status as a dialogue partner since May 2023 and expressing hope for China’s continued support in Myanmar’s bid to become a full SCO member.
The leaders reviewed agreements reached during their May 2025 meeting in Moscow, focusing on countering foreign interference in Myanmar’s political affairs, enhancing the China-Myanmar strategic partnership, and promoting Myanmar’s stability. They also discussed Myanmar’s dignified participation in international and regional organizations.
Key topics included cooperation on Myanmar’s peace process, boosting trade, accelerating projects under the One Belt, One Road (OBOR) initiative and the China-Myanmar Economic Corridor (CMEC), sustainable use of natural resources, and China’s assistance following the Mandalay earthquake. Both leaders emphasized strengthening bilateral ties and supporting Myanmar’s upcoming multi-party democratic general elections scheduled for December 28, 2025, including preparations for international election observers.
President Xi reiterated China’s diplomatic support for Myanmar’s election preparations and its SCO membership aspirations, while both sides committed to deepening collaboration across various sectors. The discussions, described as open and constructive, underscored the mutual commitment to advancing bilateral relations and regional cooperation, according to a statement from Myanmar’s state media.
#ymg/knl
၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၅- သမ္မတ ထရမ့်က Truth Social ပေါ်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးဆန္ဒပြပွဲများကို ထောက်ပံ့မှုအတွက် ဘီလျံနာ ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်နှင့် ၎င်း၏သားအား ဖက်ဒရယ် Racketeer Influenced and Corrupt Organizations (RICO) အယောင်ဆောင်လိမ်လည်အကျင့်ပျက်ခြာစား အဖွဲ့အစည်းများ အက်ဥပဒေဖြင့် တရားစွဲဆိုရန် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ဘာကြောင့် အရေးကြီးသလဲ- ဤစွပ်စွဲချက်များသည် သမ္မတထရမ့်၏ နိုင်ငံရေးဆန့်ကျင်သူများကို အပြစ်ပေးရန် သို့မဟုတ် ထောင်ချရန် တိုက်တွန်းတောင်းဆိုမှုကို ထင်ဟပ်လျက်ရှိပြီး၊ စည်းရုံးဦးဆောင် သူများသည် သမ္မတ၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒများနှင့် အမေရိကန်မြို့များသို့ ဖက်ဒရယ်တပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ရန် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဆန့်ကျင်ကာ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။
သူတို့ဘာတွေပြောနေကြသလဲ- "ဂျော့ဂ်ျဆိုရော့စ်နှင့် အံ့အားသင့်စရာ အစွန်းရောက် လက်ဝဲသမား ဖြစ်သည့် သူ့သားတို့သည် အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြပွဲများနှင့် အခြားများစွာကို ထောက်ပံ့နေမှုကြောင့် RICO ဖြင့် တရားစွဲဆို ခံရသင့်သည်။" ဟု ထရမ့်က ရေးသားခဲ့သည်။
"ဆိုရော့စ်နှင့် ၎င်း၏ စိတ်ဝေနာရှင်အုပ်စုသည် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံအား ကြီးမားသောထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ယင်းတွင် အနောက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ သူ၏ရူးသွပ်မိုက်မဲနေသည့်မိတ်ဆွေများလည်း ပါဝင်သည်။ သတိထားနေပါ၊ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့ကို စောင့်ကြည့်နေသည်။ ဤကိစ္စအတွက် အာရုံ စိုက်ပေးသည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါသည်။" ဟုထရမ့်ကရေးခဲ့သည်။
တစ်ဖက်၏အမြင်- "ဤစွပ်စွဲချက်များသည် တရားလွန်ဖြစ်ပြီး မမှန်ကန်ပါ" ဟု Open Society Foundations ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက Axiosမီဒီယာ သို့ ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ထိုအဖွဲ့အစည်းသည် "အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြပွဲများကို ထောက်ပံ့ခြင်း သို့မဟုတ် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ခြင်း မပြုပါ" ဟု ရှင်း လင်းခဲ့သည်။
"ကျွန်တော်တို့က ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြင့် အာမခံထားသော အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များကို ထောက်ခံပြီး၊ မည်သည့်တက်ကြွသောဒီမိုကရေစီတွင်မဆို အဓိကအချက်ဖြစ်သည့် လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြခွင့်များကို ထောက်ခံသည်။"ဟုသူကပြောသည်။
နောက်ခံအချက်အလက်- ဖက်ဒရယ် RICO ဥပဒေသည် စည်းရုံးဂိုဏ်းဖွဲ့ထားသော ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ လုပ်ရပ်များကို ပစ်မှတ်ထားပြီး၊ စည်းရုံးဂိုဏ်းဖွဲ့ထားသော ရာဇဝတ်လုပ်ငန်းတစ်ခု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အဖြစ် လုပ်ဆောင်သည့် လုပ်ရပ်များအတွက် ပြစ်ဒဏ်များကို တိုးမြှင့်၍ချနိုင်သည်။
RICO သည် သမိုင်းအရ မာဖီးယားအဖွဲ့ဝင်များကို ပစ်မှတ်ထားရန် အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း၊ မကြာသေးမီက ရာဇဝတ်လုပ်ငန်းမျိုးစုံကို တရားစွဲဆိုရန် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။
အကျဉ်းချုပ်- ရှေးရိုးသမားများသည် ဆိုရော့စ်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ သရဲသဘက်သဖွယ် ပြောဆိုခဲ့ကြပြီး ၎င်း၏ လက်ဝဲ ယိမ်းယိုင်သော အကြောင်းကိစ္စအမျိုးမျိုးကို ထောက်ပံ့မှုကြောင့် ၎င်း၏အမည်သည် လက်ယာစွန်း ပူးပေါင်းကြံစည်မှုသီအိုရီများတွင် မကြာခဏ ထည့်သွင်းဖော်ပြခံရသည်။
Open Society Foundations သည် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတိုက်ဖျက်ရေး၊ နိုင်ငံသားပါဝင်ပတ်သက်မှုနှင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့များအပါအဝင် လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့မျိုးစုံကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။
ချဲ့ကားကြည့်ရန်- သမ္မတသည် ရာထူးပြန်လည်ရယူပြီးကတည်းက သူ၏နိုင်ငံရေးကို ဆန့်ကျင်သူများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများစွာ စတင်ခဲ့ပြီး၊ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းမှုများအတွက် အိမ်ခြံမြေလိမ်လည်မှုကို ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။
သူသည် "လက်ဝဲအစွန်းရောက်ရူးသွပ်သူများ" ကို ဆန့်ကျင်ရေးအတွက် စစ်တပ်ကို စစ်စည်းရုံးရန်လည်း အဆိုပြုခဲ့ပြီး၊ အစိုးရအတွင်းရှိ "အတွင်းရန်သူများ" ကို ဖယ်ရှားရန် ကတိပြုခဲ့သည်။
Source Axios
ဘေဂျင်း၊ သြဂုတ် ၂၆ (ရိုက်တာ) - သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်သည် ဒေါ်နယ်ထရမ့်ခေတ်တွင် ကမ္ဘာ့တောင်ပိုင်း နိုင်ငံများ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို အားပြသည့် အစွမ်း ထက်သော ပြသမှုတစ်ခုအဖြစ် နောက်အပတ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၌ ကျင်းပမည့် ဒေသဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးဖိုရမ်တစ်ခုသို့ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင် ၂၀ ကျော်ကို စုစည်းမည်ဖြစ်သည်။တစ်ချိန်တည်းတွင် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုခံရသည့် ရုရှားနိုင်ငံအား သံတမန်ရေးအရ အာဏာသိမ်းထားမှုမှ ထပ်မံ ဆွဲထုတ်ရန် ကူညီပေးမည်ဖြစ်သည်။
ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်အပြင်၊ အလယ်အာရှ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင် အာရှမှ ခေါင်းဆောင်များကို သြဂုတ် ၃၁ မှ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်အထိ တရုတ်နိုင်ငံ၊ မြောက်ပိုင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့ တီယန်ကျင်းတွင် ကျင်းပမည့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ ဖိတ်ကြားထားသည်။
ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်န္ဒြာမိုဒီသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် သေဆုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ် ခဲ့သော နယ်စပ်ပဋိပက္ခများကြောင့် တင်းမာနေသော ဆက်ဆံရေးကို ထပ်မံလျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် သူသည် ခုနစ်နှစ်ကျော်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာ ရောက် မည်ဖြစ်သည်။
ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း အနောက်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များက ရုရှားခေါင်းဆောင်ကို ကျောခိုင်းခဲ့ကြသည့် အခြေအနေရှိနေသော်လည်း မိုဒီသည် ယမန်နှစ်က ရုရှားနိုင်ငံ၊ ကာဇန်မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော BRICS ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် ရှီကျင့်ဖျင်၊ ပူတင်တို့နှင့်အတူ စင်မြင့်တစ်ခုတည်းအပေါ်တွင် နောက်ဆုံး အကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။
နယူးဒေလီရှိ ရုရှားသံရုံးအရာရှိများက တရုတ်၊ အိန္ဒိယနှင့် ရုရှားတို့၏ သုံးပွင့်ဆိုင်ဆွေးနွေးပွဲကို မကြာမီ ကျင်းပရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြီးခဲ့သည့်အပတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။
"ရှီသည် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတကာအစဉ် အလွန်တွင် မည်သည့်ပုံစံစတင် ဖြစ်လာသည်ကို ပြသရန် အခွင့်အလမ်းတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုလိုပြီး၊ ဇန်နဝါရီ လမှစတင်ကာ တရုတ်၊ အီရန်၊ ရုရှားနှင့် ယခုအိန္ဒိယတို့ကို ထိန်းချုပ်ရန် အိမ်ဖြူတော်က လုပ်ဆောင် ခဲ့သော ကြိုးပမ်းမှုများသည် မည်သည့်အကျိုးသက်ရောက်မှုမျှ မရှိကြောင်း ပြသရန် လိုလားသည်" ဟု The China-Global South Project သုတေသနအေဂျင်စီ၏ အယ်ဒီတာချုပ် အဲရစ်အိုလန်ဒါက ပြောကြားသည်။
Source Reuters
"ကမ္ဘာ့လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ဘက်ထရီနည်းပညာများက မည်မျှအကျိုးသက်ရောက် မှုရှိနေကြောင်းနှင့် လက်ရှိနှင့်နောင်လာမည့် ဘက်ထရီနည်းပညာများ အကြောင်းကို လေ့လာရေးသား ထားသည့် သုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး"
ဩဂုတ် ၂၅ (ရိုက်တာ) - ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီများသည် လျှပ်စစ်ကားများ (EVs) အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များကို လျှော့ချရန်နှင့် အချို့သော အရေးကြီးသည့် သတ္တုတွင်းထွက်များအပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်၍ ဆိုဒီယမ်နှင့် ဆာလဖာကဲ့သို့သော ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် အခြားသော ဆန်းသစ်သည့် ဓာတုဗေဒနည်းလမ်းများ အသုံးပြုထားသည့် ဘက်ထရီနည်းပညာသစ်များကို အပြိုင် အဆိုင် တီထွင်ထုတ်လုပ်နေကြသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ဘက်ထရီဆဲလ် ထုတ်လုပ်မှု၏ ၈၅% နှင့် ယနေ့ခေတ် EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း အမျိုးအစားနှစ်ခုတွင် အသုံးပြုသည့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ ကို ပြုပြင်ခြင်း၏ ၉၀% ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။
ဘက်ထရီနည်းပညာသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေသော်လည်း အခြေခံနည်းစဉ်မှာမူ မပြောင်းလဲဘဲ - ကက်သုတ် (cathode)၊ အန်နုတ် (anode) နှင့် အီလက်ထရိုလိုက် (electrolyte) ဟူသော အဓိက အစိတ်အပိုင်း သုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားဆဲ ဖြစ်သည်။
ကားထုတ်လုပ်သူများက ရေရှည်အတွက် ရွေးချယ်စရာများကို ချိန်ဆနေကြသည်နှင့်အညီ၊ လက်ရှိ အသုံးပြုနေသော သို့မဟုတ် တီထွင်နေဆဲဖြစ်သော ဘက်ထရီအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို အောက်တွင် လေ့လာနိုင်ပါသည်။
လိဒ် LEAD
ကားစက်နှိုးရန်အတွက် လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ၆ ဗို့ သို့မဟုတ် ၁၂ ဗို့ ဘက်ထရီများတွင် အသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ဈေးသက်သာပြီး အစွန်းရောက် ရာသီဥတုအခြေအနေများတွင် အလုပ်လုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- လေးလံပြီး စွမ်းအင်နည်းပါးသည်။
နီကယ်-ကက်မီယမ် (NI-CD)
အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဘက်ထရီများ ဖြစ်သည်။
နီကယ်-မက်တယ် ဟိုက်ဒရိုက် (NI-MH)
၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် Toyota ၏ ပထမဆုံး Prius တွင် အသုံးပြုခဲ့သော နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဟိုက်ဘရစ် ကားများ၏ ရှေ့ပြေးဘက်ထရီဖြစ်သည်။
ဆိုဒီယမ် နီကယ် ကလိုရိုက်
ပြင်သစ်စာတိုက်လုပ်ငန်း၏ Venturi ကားများတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- ပိုမိုသေးငယ်ပြီး လက်ရှိကားများကို ပြောင်းလဲရန်မလိုဘဲ တပ်ဆင်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်း တစ်နာရီ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ နှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ ၁၀၀ သာ ကန့်သတ်ထားသည်။
လီသီယမ် မက်တယ် ပိုလီမာ (LMP)
ယခု ရပ်ဆိုင်းသွားပြီဖြစ်သော Bolloré Pininfarina BlueCar မော်ဒယ်နှင့် ပါရီမြို့၏ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း Autolib တွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် ယင်းနည်းပညာကို အများအားဖြင့် စွမ်းအင်သိုလှောင်မှု၊ ဘတ်စ်ကားများနှင့် ဓာတ်ရထားများတွင် အဓိကအသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ကက်ပစီတာ (capacitor) နိယာမပေါ် အခြေခံထားသော "ခြောက်သွေ့သည့်" နည်း ပညာဖြစ်ပြီး စက်မှုလုပ်ငန်းစဉ် ပိုမိုလွယ်ကူသည်။
အားနည်းချက်များ-ဘက်ထရီကို ကြိုတင်အပူပေးရန်နှင့် သတ်မှတ်အပူချိန်တစ်ခုတွင် ယင်းကိုထိန်းသိမ်း ထားရန် လိုအပ်သည်။
လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း (LITHIUM-ION)
ယနေ့ခေတ်တွင် အတွင်ကျယ်ဆုံး နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဖုန်းနှင့် လက်ပ်တော့ဘက်ထရီများ၊ လျှပ်စစ် ကားများနှင့် အခြားကိရိယာများတွင် အသုံးပြုသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် Sony မှ ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- လီသီယမ်သည် ယူရေနီယမ်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် စွမ်းအင်အပြည့်ဝဆုံး သတ္တု ဖြစ်သည်။ အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်းနှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး တိုးတက်လာခြင်း၊ အားသွင်းမှတ်ဉာဏ် (charge memory) မရှိဘဲ အားအမြန်သွင်းခြင်းနှင့် အနှေးသွင်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပြုလုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ-အလေးချိန်နှင့် ပြင်ပအခြေအနေများ (အအေး၊ တုန်ခါမှု) ကို ခံနိုင်ရည်နည်းပါးခြင်း၊ အပူလွန်ကဲမှုအန္တရာယ်ကို အနီးကပ် ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်သော "အရည်" ဘက်ထရီများဟု ခေါ်ဆိုနေ ကြသည့် အမျိုးအစားဖြစ်သည်။
EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော LI-ION နည်းပညာ မိသားစု နှစ်ခု
NMC (နီကယ် မန်းဂနိစ် ကိုဘော့)
စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော်လည်း ဈေးနှုန်းမှာ ကြီးမားသော ယာဉ်ကြီးများအတွက် ပိုမို သင့်တော်သည်။ ကိုဘော့ကို အဓိကအားဖြင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံမှ ရရှိပြီး အဆိုပါသတ္တုကို ထုတ်ယူသည့် အခြေအနေများမှာ မဟာဗျူဟာမြောက်နှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ရှိနေသည်။
LFP (လီသီယမ် အိုင်ယွန်း ဖော့စဖိတ်)
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ၊ ဈေးနှုန်းပိုမိုသက်သာသောကြောင့် ယာဉ်ငယ်များ အတွက် သင့်တော်သည်။
အားနည်းချက်များ-NMC ထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးသည်။
ဆိုဒီယမ်-အိုင်းယွန်း (SODIUM-ION)
အားသာချက်များ- လက်ရှိတွင် ဝယ်လိုအားမြင့်မားနေသော လီသီယမ်၊ နီကယ် သို့မဟုတ် ကိုဘော့တို့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ အလူမီနီယမ်၊ သံနှင့် မန်းဂနိစ် manganese တို့ဖြင့် အစားထိုးထားသည်။ ဆိုဒီယမ်သည် လီသီယမ်ထက် ပိုမိုပေါများသောကြောင့် ထုတ်ယူခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့ခြင်းတို့မှာ ပိုမို လွယ်ကူပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည်။
မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်၊ အားပြန်သွင်းသည့် အကြိမ်ရေ ၅၀,၀၀၀ အထိ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း ထက် ၅ ဆ မှ ၁၀ ဆ အထိ ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။
LNMO (လီသီယမ် နီကယ် မန်းဂနိစ် အောက်ဆိုဒ်)
အားနည်းချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးခြင်း၊ လက်ရှိတွင် ဤဘက်ထရီအမျိုးအစားကို ထောက်ပံ့မှု မရှိနီးပါးဖြစ်နေသည်။ လီသီယမ်ဈေးနှုန်းကို စိတ်ဝင်စားမှုရှိနေသည်။
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ လိုအပ်မှုကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ Renault ကုမ္ပဏီက ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားသော ဤနည်းပညာသည် NMC ၏ စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ၊ LFP ၏ ဈေးနှုန်းသက်သာမှုနှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံမှု၊ နှင့် ၁၅ မိနစ်အောက် အားပြန်သွင်းနိုင်သည့်အချိန်တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။
အားနည်းချက်များ- ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးသည်။
လီသီယမ်-ဆာလဖာ (LITHIUM-SULFUR)
အားသာချက်များ- ဒေဝါလီခံသွားသော ဆွီဒင်ဘက်ထရီထုတ်လုပ်သူ Northvolt ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအများစုကို ဝယ်ယူခဲ့သည့် Stellantis ၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အမေရိကန် စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီ Lyten က ဤနည်းပညာသည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နှစ်ဆကျော် ပိုမိုများပြားသည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းသည် နီကယ်၊ ကိုဘော့နှင့် မန်းဂနိစ်တို့ကို အသုံးပြုရန် မလိုအပ်ဘဲ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအချို့ကို မြောက်အမေရိကနှင့် ဥရောပတွင် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်နိုင်သောကြောင့် ပိုမိုအမှီအခိုကင်းစွာ ရပ်တည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။
အားနည်းချက်များ- ၂၀၂၈ ခုနှစ်မတိုင်မီ အသုံးပြုနိုင်ဦးမည် မဟုတ်သေးပါ။
SOLID-STATE ဘက်ထရီများ
အစိုင်အခဲ အီလက်ထရိုလိုက် (ပိုလီမာ၊ ကြွေ)သည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းနည်းပညာ၏ အရည် အီလက် ထရိုလိုက်နေရာတွင် အစားထိုးဝင်ရောက်သည့်နည်းပညာဖြစ်သည်။
အားသာချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ ပိုမိုမြင့်မားခြင်း၊ ပိုမိုပေါ့ပါးခြင်း၊ မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်ခြင်း။
အားနည်းချက်များ: ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးပြီး အကြီးစားထုတ်လုပ်နိုင်မှု မရှိသေးပါ။
Sources: Reuters with futura-sciences.com, Plastec , Saft (TotalEnergies), Renault, Arkema, other companies.
ဟန်ဆာလ်ပူရ်၊ အိန္ဒိယ (Reuters) – ဂျပန် ဆူဇူကီး ကားကုမ္ပဏီ Suzuki Motor သည် လာမည့် ငါးနှစ်မှ ခြောက်နှစ်အတွင်း အိန္ဒိယတွင် ၇၀၀ ဘီလီယံ ရူပီး (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံ) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည်ဟု မန်နေဂျင်းဘုတ်ဥက္ကဌက အင်္ဂါနေ့က ကြေညာခဲ့ပြီးထိုနေ့တွင်ပင် ကုမ္ပဏီ၏ ပထမဆုံး လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုကို ပထမဆုံး စတင်ခဲ့သည်။
ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယမြောက်အကြီးဆုံးကားဈေးကွက်ရရှိထားသည့် ဆူဇူကီး သည် အိန္ဒိယတွင် ယင်း၏ ဈေးကွက်ဦးဆောင်ထားမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး၊ Maruti Suzuki (MRTI.NS) တွင် ရှယ်ယာ အများစုပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ဆူဇူကီးသည် အိန္ဒိယတွင် အရောင်းနှင့်ဝင်ငွေ အများဆုံးရရှိထားသည်။
လျှပ်စစ်ကားများ အရောင်းကျဆင်းနေသော်လည်း အိန္ဒိယသည် ဆူဇူကီးကား၏ လျှပ်စစ်ကားများ ထုတ် လုပ်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပင်မဗဟိုဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါကားများကို ဂျပန်သို့ပါ ပြန်လည် တင်ပို့မည့်အပြင် ဥရောပနှင့် အခြားနိုင်ငံ ၁၀၀ခန့်သို့ တင်ပို့ရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။
Maruti က အင်္ဂါနေ့တွင် ဂူဂျာရတ် စက်ရုံ၌ အလယ်အလတ်အရွယ် SUV မော်ဒယ် "e Vitara" ကို စတင် ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကားသည် Hyundai၏ Creta နှင့် Mahindra ၏ XEV 9e တို့နှင့် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်လာ လိမ့်မည်။
ဆူဇူကီးကားကုမ္ပဏီဥက္ကဋ္ဌ တိုရှီဟိရိုဇူဆူကီးက ယခုစက်ရုံကြီးသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးမားဆုံး ထုတ်လုပ်ရေးပင်မဗဟိုဖြစ်လာပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကားအစီး တစ်သန်းထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ပြောဆိုသည်။
အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာမိုဒီ ကလည်း ထိုအခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုစက်ရုံကို "Make in India" ပန်းတိုင်အတွက် ကြီးမားသော ခုန်ကျော်လွှားမှုအဆင့်တစ်ခုဟု သုံးနှုံးခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
မိုဒီသည် ဂျပန်နိုင်ငံသိုု့ မကြာမီ သွားမည့်အစီအစဉ်ရှိပြီး၊ Maruti သည် အိန္ဒိယ-ဂျပန် စီးပွားရေးနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ချည်နှောင်မှုများ အတွက် ဥပမာကောင်းကြီးတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သူက ပြောသည်။
ထို့အပြင်သူက အိန္ဒိယပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များကို ပြည်သူများ အားပေးဝယ်ယူရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး မည်သည့်နေရာက ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများလာပါစေ ယင်းသည် အမှုထားးစရာမလိုဘဲ အိန္ဒိယမြေပေါ်တွင် ထုတ်လုပ်သည့် မည်သည့်ပစ္စည်းမဆိုပါဝင်ကြောင်းလည်း သူကဆက်လက်ပြောဆိုသည်။
(အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာ = ၈၇.၅၀၆၀ အိန္ဒိယ ရူပီး)
၂၅ ဩဂုတ်၊၂၀၂၅-
တရုတ်နိုင်ငံရှိ တရားရုံးတစ်ခုတွင် အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ဦးက သူမ၏ အသက် ၁၉ နှစ် အရွယ် ချစ်သူကောင်လေးကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုဂိုဏ်းတစ်ခုသို့ ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ (အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၁၄,၀၀၀) ဖြင့် ရောင်းချခဲ့သည့်အမှုအား ကြားနာစစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။
ဟွမ်ဟု လူအများကသိကြသည့် အဆိုပါလူငယ်သည် ၎င်း၏မိသားစုမှ ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ (အမေရိကန် ဒေါ် လာ၄၈,၀၀၀)ပေးပြီးပြန်ရွေးခဲ့သဖြင့် ယခုနှစ်ဇွန်လကုန်တွင် လိမ်လည်သူဂိုဏ်းမှ ပြန်လည်လွတ်မြောက် လာခဲ့သည်။
သူသည် ထိုနေရာတွင် လေးလနီးပါးကြာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး မကြာခဏ ရိုက်နှက်ခံရကာ နောက်ဆုံးတွင် နားမကြားဖြစ်ခဲ့ရသည်။
ဟွမ်၏အစ်မက သူမ၏အစ်ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် ဒုက္ခများကို အွန်လိုင်းတွင် မျှဝေခဲ့ပြီးနောက် ဤအမှု သည် တရုတ်ပြည်မကြီးရှိ လူမှုမီဒီယာများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူအများ စိတ်ဝင်စားခြင်း ခံခဲ့ရကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံထုတ် Xiaoxiang Morning Herald သတင်းစာက ဖော်ပြသည်။
ဟွမ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလတွင် တောင်ပိုင်း ကွမ်တုံပြည်နယ်၊ ကွမ်ကျိုးမြို့ရှိ ဘိလိယက် ခန်းမတစ်ခုတွင် သူ့ချစ်သူဖြစ်သူ ကျိုးနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ဟွမ်သည် သူမအား ချစ်မိသွားပြီးနောက် သူမ ငှားရမ်းထားသည့် တိုက်ခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့သည်။
ကျိုးက သူမသည် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဖူကျန့်ပြည်နယ်မှဖြစ်ကြောင်းနှင့် သူမ၏မိဘများသည် တစ်နိုင်ငံ လုံးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရှိကြောင်း ဟွမ်အား ပြောပြခဲ့သည်။
ဟွမ်သည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေသောကြောင့် ကျိုးက သူ့မိသားစုက လုပ်ငန်းအချို့ လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အလုပ်ရှာရန် သူမက သူ့ကို စည်းရုံးခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့တွင် ဟွမ်သည် မိသားစုကို မပြောဘဲ ကျိုးနှင့်အတူ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့် ထွက်ခွာခဲ့သည်။
“သူ့ရဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာပို့စ်ကို မြင်မှပဲ သူ ထိုင်းရောက်နေပြီဆိုတာ သိလိုက်ရတယ်” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။
ထို့နောက် ထိုစုံတွဲသည် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်သို့ သွားခဲ့ကြပြီး လက်နက်ကိုင်အမျိုးသားတစ်ဦးက သူတို့ကို လာရောက်ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ကာ ဟွမ်၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် မိုဘိုင်းဖုန်းကို သိမ်းယူခဲ့သည်။
ဟွမ်က သူ့ဖုန်းနှင့် ခဏလောက် ဆော့ကစားရန် ခွင့်ပြုပေးရန် ကျိုးကို တောင်းပန်ခဲ့ပြီး သူမက သဘော တူခဲ့သည်။ သူသည် မိသားစုကို အကူအညီတောင်းသည့် မက်ဆေ့ချ်ပို့ရန် ဖုန်းကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး မိသားစု ကလည်း တရုတ်ရဲတပ်ဖွဲ့ထံ ချက်ချင်းဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
ထို့နောက် ဟွမ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ Kaixuan ဟုခေါ်သော အဆောက်အအုံဝင်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိ သွားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုနေရာတွင် သူ့ဆံပင်ကို ရိတ်ပစ်ခံခဲ့ရပြီး သူ့ကို တယ်လီကွန်းလိမ်လည်မှုများ လုပ် ဆောင်ရန် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြောင်း ဟွမ်က ပြောသည်။
သူသည် တစ်နေ့လျှင် ၁၆ နာရီမှ ၂၀ နာရီအထိ အလုပ်လုပ်ခဲ့ရသည်။ သို့သော်လည်း သားကောင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ အောင်မြင်စွာ လိမ်လည်နိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အဆောက်အအုံဝင်းရှိ မန်နေဂျာများက သူ့ခါးကို သံတုတ်ဖြင့် မကြာခဏရိုက်နှက်ပြီး သူ၏နားရွက်များကိုပါ ဖြတ်ရိုက်ခဲ့ကြသည်။
ရလဒ်အနေဖြင့် ဟွမ်သည် နားမကြားတော့ဘဲ ကိုယ်အလေးချိန် ၁၀ ကီလိုဂရမ်ကျော် ကျသွားခဲ့သည်။
ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ဟွမ်ကိုဝယ်ရန်အတွက် ကျိုးကို ယွမ် ၁၀၀,၀၀၀ ပေးခဲ့ရသည့်အတွက် ဟွမ်၏ မိသားစုမှ လျော်ကြေးအချို့ပေးနိုင်ပါက ဟွမ်ကို ပြန်လွှတ်ပေးရန် နောက်ပိုင်းတွင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိ Chaoshan ကုန်သည်များအသင်း၏ အကူအညီဖြင့် ရွေးရမည့်ငွေပမာဏကို ညှိနှိုင်း ခဲ့ပြီးနောက် ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ယွမ် ၃၅၀,၀၀၀ ဖြင့် သဘောတူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟုသိရသည်။
ဟွမ်သည် ဇွန်လတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ သူ၏ချစ်သူကောင်မလေးသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၁၀ ရက်ကြာ ခရီးသွားခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်ရောက်သည့်အခါ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။
.အဆိုပါအမှုကို မူလက ဇူလိုင်လကုန်တွင် ကြားနာစစ်ဆေးရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း လူသိရှင်ကြား မကြေညာထားသည့် ရက်တစ်ရက်သို့ ရွှေ့ဆိုင်းထားသည်။
ဟွမ်၏အစ်မဖြစ်သူ၏ ပြောပြချက်အရ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွင် သက်သေအထောက်အထားများ စုဆောင်းရန် ခက်ခဲသောကြောင့် ဤအမှုသည် ရှုပ်ထွေးကြောင်း ရဲအရာရှိများက သူမကို ပြောခဲ့သည်ဟုသိရသည်။
“အချစ်ရူးရူးနေတဲ့ ကျွန်မမောင်လေးဟာ သူ့ချစ်သူကောင်မလေးရဲ့ ဦးနှောက်အကျင်းခံလိုက်ရတာပါ” ဟု ဟွမ်၏အစ်မက ပြောသည်။ “ဒီကောင်မလေးက အသက် ၁၇ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ဒီလောက် ရက်စက် တဲ့အလုပ်မျိုးတွေ လုပ်လိမ့်မယ်လို့ ဘယ်သူထင်မိမှာလဲ” ဟု သူမက ပြောသည်။
Source : South China Morning Post
၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
နယူးယောက်ပြည်နယ်၊ ဝက်စ်ဘူရီမြို့ရှိ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံတစ်ခုတွင် သံလိုက်စက် ကွင်းပဲ့တင်သံ ရုပ်ပုံဖော်စက် (MRI) ထဲသို့ ဆွဲငင်ခံရပြီးနောက် လောင်းအိုင်လန်မှ အသက် ၆၁ နှစ်အရွယ် ကိတ် မက်အဲလိစ်တာ သေဆုံးသွားကြောင်း အာဏာပိုင်များက အတည်ပြုခဲ့သည်။
အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်သည် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က Nassau Open MRI တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မက်အဲလိစ်တာသည် သူ၏ဇနီးဖြစ်သူ Adrienne Jones-McAllister ဒူးကို စကင်ဖတ်ရန်အတွက် လိုက်ပါလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဇနီးဖြစ်သူAdrienne ၏ ပြောကြားချက်အရ သူမ၏ခင်ပွန်းသည် စကင်ဖတ်သည့် စားပွဲမှ သူမ မတ်တပ်ထရပ်နိုင်ဖို့ ကူညီရန်အတွက် MRI အခန်းထဲသို့ ဝင်ရောက်သွားစဉ် အားပြင်းသော သံလိုက်စက်ကွင်းတစ်ခုက စတင်အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
"သူ့ကိုယ်လုံးက ပျော့ခွေသွားတယ်" ဟု News 12 Long Island သို့ သူမက ပြောကြားခဲ့သည်။ "ကျွန်မ လက်ထဲမှာ သူ ပျော့ခွေသွားတာ အခုထိ ကျွန်မ ဦးနှောက်ထဲမှာ စွဲနေတုန်းပဲ" ဟု ဆိုသည်။
Adrienne နှင့် တာဝန်ကျ MRI နည်းပညာရှင်တို့က မက်အဲလိစ်တာကို စက်မှ ဆွဲထုတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
မက်အဲလိစ်တာသည် လေးလံသော သော့နှင့် သံကြိုးကြီးကို ဝတ်ဆင်ထားခဲ့ပြီး ယင်းသံကြိုးကြောင့် အားပြင်းသော MRI သံလိုက်စက်က သူ့အား စက်ထဲသို့ ဆွဲသွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေကြောင့် သူ့ကို ဆေးရုံသို့ အလျင်အမြန် ပို့ဆောင်ခဲ့သော် လည်း နောက်တစ်နေ့တွင် ဒဏ်ရာများဖြင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။
Adrienne က သူမ၏ခင်ပွန်းသည် ကိုယ်အလေးချိန် လေ့ကျင့်ခန်းများအတွက် အလေးချိန် ပေါင် ၂၀ ရှိသော သံကြိုးကို ပုံမှန်ဝတ်ဆင်လေ့ရှိပြီး ယင်းဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံသို့လည်း ယခင်က ရောက်ဖူးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
"အဲ့ဒီလူ (နည်းပညာရှင်) က အဲ့ဒီသံကြိုးကို ပထမဆုံးအကြိမ် မြင်တာမဟုတ်ဘူး။ သူတို့ အရင်ကလည်း အဲ့ဒီအကြောင်း ပြောဖူးတယ်" ဟု သူမက ဆိုသည်။
Nassau ကောင်တီရဲဌာန၏ လူသတ်မှု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအချိန်အထိ မည်သည့် စွဲချက်မှ မတင်ရသေးပေ။
အဆိုပါ ကြေကွဲဖွယ်ရာ ဖြစ်ရပ်အပြီးတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရှင်များက MRI ဘေးကင်းရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၏ အရေးကြီးပုံကို ပြောကြားခဲ့ကြသည်။
North Shore တက္ကသိုလ်ဆေးရုံမှ ဆရာဝန် Payal Sud က "အန္တရာယ်တွေက အလွန်ကြီးမားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘေးကင်းရေး ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ အားလုံးကို ဘာကြောင့် လုပ်ထားရတာ လဲဆိုတာကိုလည်း ထောက်ပြနေပါတယ်" ဟု CBS New York သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
MRI စက်၏ ပြင်းထန်သော သံလိုက်စက်ကွင်းကြောင့် လူနာများအား MRI စကင်မဖတ်မီ လက်ဝတ်ရတနာများ၊ ခါးပတ်များ၊ အချို့အဝတ်အစားများ အပါအဝင် သတ္တုပစ္စည်းများ အားလုံးကို ဖယ်ရှားရန် လိုအပ်သည်။
"အဲဒါက သံလိုက်စက်ကွင်းရဲ့ အလယ်ဗဟိုကို ဝင်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ တော်ပီဒိုလိုမျိုးနှင့်တူသွားလိမ့်မယ်" ဟု ဆေးရုံ၏ ပုံရိပ်ဖော်ဝန်ဆောင်မှုဌာန ဒါရိုက်တာ Charles Winterfeldt က CBS New York သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
Source:hindustantimes.com
၂၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
ဆော်ဒီအာရေဗျ တော်ဝင်မင်းသားတစ်ပါးဖြစ်သူ မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလစ် အလ်-ဆော့ဒ် (Prince Al-Waleed bin Khalid Al-Saud) သည် လန်ဒန်တွင် ၂၀၀၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော ကြောက်မက်ဖွယ် ကားမတော်တဆမှုတစ်ခုကြောင့် ၁၅ နှစ်သားအရွယ်ကတည်းက သတိမေ့မြောခဲ့ရာ ဆယ်စုနှစ် နှစ်စုကျော်အကြာ ယခုအခါ အသက် ၃၆ နှစ်တွင် ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သည်။
ထိုဆိုးရွားသည့် မတော်တဆမှုတွင် မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် ဦးနှောက်သွေးကြောပေါက်ကာ ကိုယ်တွင်းသွေးယိုစီးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ "အိပ်ပျော်နေသော မင်းသား" ဟု လူသိများသော ၎င်းအား ဆေးရုံတွင် အသက်ရှူစက်ဖြင့် ထိန်းထားခဲ့သော်လည်း သတိအပြည့်အဝ ပြန်လည်မရရှိခဲ့ပေ။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် မင်းသား ခါလက်ဒ် ဘင် တာလာ အလ် ဆော့ဒ် (Prince Khaled bin Talal Al Saud) ၏ အကြီးဆုံးသားဖြစ်ပြီး ဖခင်ဖြစ်သူက ယနေ့ X (ယခင် Twitter) တွင် ဝမ်းနည်းဖွယ်ပို့စ်တစ်ခုဖြင့် သားဖြစ်သူ၏ ကွယ်လွန်ခြင်းကို အတည်ပြုခဲ့သည်။
ကုရ်အာန်ကျမ်းလာ စာသားတစ်ခုကို ကိုးကား၍ သူက "အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏ အလိုတော်နှင့် ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ယုံကြည်သောနှလုံးသားများဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ ချစ်လှစွာသောသား၊ မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလက်ဒ် ဘင် တာလာ ဘင် အဘ်ဒူလာဇစ် အလ် ဆော့ဒ် သည် ယနေ့ ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်ပါသဖြင့် အလွန်အမင်း အလွန်ပင်ဝမ်းနည်းကြေကွဲစွာကြရပါသည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ် ကောင်းကင်ဘုံသို့ ပို့ ဆောင်ပါစေ" ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်သည် လန်ဒန်ရှိ စစ်ကောလိပ်တွင် ပညာသင်ကြားနေစဉ် ဆိုးရွားပြင်းထန်လှသော ကားမတော်တဆမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ မတော်တဆမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဆော်ဒီအာရေဗျ မြို့တော် ရီယာ့ဒ် (Riyadh) ရှိ King Abdulaziz Medical City ဆေးရုံသို့ တင်ပို့ခဲ့ရပြီး ထိုအချိန်မှစ၍ သတိမေ့မြောနေခဲ့သည်။
မင်းသား အလ်-ဝါလစ်၏ ဖခင်သည် သားဖြစ်သူ တစ်နေ့နေ့တွင် အပြည့်အဝ ပြန်လည် သက်သာလာမည်ဟု မျှော်လင့်ချက်ကို ဘယ်သောအခါမျှ လက်မလွှတ်ခဲ့ပေ။ သူသည် မင်းသားအား ပြုစုစောင့်ရှောက်ရာတွင် ဆက်လက်ပါဝင်ခဲ့ပြီး အသက်ကယ်စက်ဖြုတ်ရန် တောင်းဆိုမှုများကို ပြတ်ပြတ် သားသား ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။
ကွယ်လွန်ကြောင်း ကြေညာပြီးနောက် "အိပ်ပျော်နေသော မင်းသား" (Sleeping Prince) ဟက်ရှ်တက်ဂ် hashtag သည် လူမှုမီဒီယာတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခေတ်စားခဲ့ပြီး ထောင်နှင့်ချီသော လူများက ဝမ်းနည်းကြောင်း သဝဏ်လွှာများ ပေးပို့ခဲ့ကြသည်။
"မင်းသား အလ်-ဝါလစ် ဘင် ခါလက်ဒ် ကောင်းရာဘုံဘဝ ရောက်ပါစေ။ သူ့ကိုချစ်ခင်ရသူများအတွက် အနက်ရှိုင်းဆုံး ဝမ်းနည်းကြေကွဲမိပါတယ်" ဟု တစ်ဦးက ရေးသားခဲ့သည်။ "ကမ္ဘာမြေပေါ်က မင်းရဲ့အချိန်တွေဟာ မင်းရဲ့မိသားစုနဲ့ ကမ္ဘာအတွက် ကောင်းချီးမင်္ဂလာပါပဲ" ဟု နောက်တစ်ဦးက ဆိုသည်။ "နူးညံ့သိမ်မွေ့တဲ့ သူရဲ့ဝိညာဉ် ငြိမ်းချမ်းစွာ အနားယူနိုင်ပါစေ" ဟု တတိယတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
မင်းသားအတွက် နာရေးဆုတောင်းပွဲများကို ယနေ့ ရီယာ့ဒ်ရှိ Imam Turki bin Abdullah Mosque တွင် ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်သည်။
Source: nypost.com
၈ ဇူလိုင် ၂၀၂၅
ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ထံ ပေးပို့သောအမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏
ကုန်သွယ်အခွန် သဝဏ်လွှာကိစ္စဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း ရှင်းလင်းပြောကြားရာ အပြည့်အစုံကိုဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
၇ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
မြန်မာနိုင်ငံမှ E sports အသင်းဖြစ်တဲ့ YG Yangon Galactic ဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့် E sports World Cup ပြိုင်ပွဲတွင် ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံ ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ရန်ကုန်မြို့သို့ပြန်လည်ရောက်ရှိလာရာ ရန်ကုန်လေဆိပ်၌ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းအပါအဝင် ပြည်သူများက သောင်းသောင်းဖျဖျ ကြိုဆို ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြပါတယ်။
ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၊ ရီယာဒ်မြို့တွင် ဇူလိုင်(၂၅) ရက်နေ့မှ ဩဂုတ်(၃)ရက်နေ့အထိ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့အဆင့် Esports World Cup ပြိုင်ပွဲရဲ့ PUBG Mobile အားကစားနည်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းက ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုဖလား ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပါတယ်။
YG (Yangon Galacticos)အသင်း တွင် အုပ်ချုပ်သူ/နည်းပြ အားကစားသမား စုစုပေါင်း အဖွဲ့ဝင်(၈)ဦး သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
YG (Yangon Galacticos)အသင်းသည် ဩဂုတ် (၇)ရက် နံနက် (၁၁)နာရီ(၃၀)မိနစ်အချိန်က ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်သို့ လေကြောင်းခရီးဖြင့်ပြန်လည်ရောက်ရှိရာ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းနှင့် တာဝန်ရှိသူများ၊ မြန်မာနိုင်ငံ E sports အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူများ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အားကစား အောင်နိုင်ရေး အထောက်အကူပြုအဖွဲ့ဝင်များ၊အားကစားနှင့် ကာယပညာသိပ္ပံ (ရန်ကုန်)မှ ကျောင်းသား/ ကျောင်းသူများနှင့် အားကစားဝါသနာရှင် ပြည်သူများက ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းသည် အိမ်ရှင်ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ထိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဗီယက်နမ်၊ မွန်ဂိုလီးယား၊ နီပေါ၊ ပါကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ တရုတ်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ တူရကီ၊ အီဂျစ်၊ ဘရာဇီး၊ ဥရောပ စသည့် လက်ရွေးစင်(၁၆)နိုင်ငံမှ ထိပ်သီး(၂၄)သင်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်ကစားခဲ့ပါတယ်။
ယင်းပြိုင်ပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု YG(Yangon Galacticos) အသင်းက ပထမ၊ တရုတ် နိုင်ငံက ဒုတိယ၊ မွန်ဂိုလီးယားနိုင်ငံက တတိယရရှိခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။
YG(Yangon Galacticos) သည် E sports World Cup PUBG Mobile ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံရွှေတံဆိပ်ဆု နှင့်အတူ ဆုကြေးငွေ ဒေါ်လာ ၅၅၀,၀၀၀ပါ ဆုချီးမြှင့် ခြင်းခံခဲ့ရသည်။
ပြိုင်ပွဲသို့ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံပေါင်း (၁၀၀)ကျော်ခန့်မှ လက်ရွေးစင်အသင်းပေါင်း (၁၀၀၀)ကျော်ခန့်ရှိပြီး Professional ကစားသမား (၅၀၀၀)ခန့်ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
#ymg/mnn
၂ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄
ရွှေလီ-မူဆယ် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မာရသွန်အပြေးပြိုင်ပွဲကို ၂၀၂၃ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းယူနန်ပြည်နယ် ရွှေလီမြို့မှာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီပြိုင်ပွဲကို မြန်မာနှင့်တရုတ်နှစ်နိုင်ငံမှ အပြေးသမားပေါင်း ၇၀၀၀ကျော်ဟာ အမျိုးအစားလေးမျိုးမှာ ဆင်နွှဲယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
Source CCTV+
၁၈ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃
၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ ဒုတိယအဆင့်ပွဲစဉ်အဖြစ် မြန်မာလက်ရွေးစင်ဘောလုံးအသင်း နှင့် ယှဉ်ပြိုင်မယ့် မြောက်ကိုရီးယားလက်ရွေးစင်ဘောလုံးအသင်း ရန်ကုန်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်သို့ ယနေ့ နိုဝင်ဘာ ၁၈ရက် ညပိုင်းက ရောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။
မြောက်ကိုရီးယားအသင်းဟာ ရန်ကုန်မြို့ Inya Lake Hotel တွင် တည်းခိုမည်ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာလ ၁၉ရက်နေ့မှ စတင်ကာ လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်များ စတင်လုပ်ဆောင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာအသင်းနှင့်မြောက်ကိုရီးယားအသင်းတို့သည် နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် ညနေ (၄)နာရီတွင် ရန်ကုန်မြို့ သုဝဏ္ဏအားကစားကွင်းကြီးထဲတွင် ယှဉ်ပြိုင်ကစားကြပါလိမ့်မယ်။
မြန်မာ - မြောက်ကိုရီးယား ပွဲစဥ်အတွက် လက်မှတ်များကို အထူးတန်း ၅၀၀၀ ကျပ်၊ ရိုးရိုးတန်း ၂၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချသွားမယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ယင်းပွဲစဥ်အတွက် လက်မှတ်များကို နိုဝင်ဘာ ၂၀ရက်တွင် နံနက် ၁၀နာရီမှ ညနေ ၄ နာရီအထိလည်းကောင်း ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁ရက်တွင် နံနက် ၁၀နာရီမှ နေ့လယ် ၂နာရီအထိ လည်းကောင်းမြန်မာနိုင်ငံ ဘောလုံး အဖွဲ့ချုပ်တွင် ဝယ်ယူနိုင်ကြပါတယ်။ ယင်းအပြင် နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် ၊ နေ့လယ် ၂နာရီမှ စတင်၍ အထူးတန်း လက်မှတ်များကိုသုဝဏ္ဏကွင်း (Gate-2) ၌ လည်းကောင်း၊ ရိုးရိုးတန်း လက်မှတ်များကို သုဝဏ္ဏကွင်း (Gate-8)၌ လည်း ကောင်း ဝယ်ယူနိုင်မယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။
-ymg/knl
"ကမ္ဘာ့လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ဘက်ထရီနည်းပညာများက မည်မျှအကျိုးသက်ရောက် မှုရှိနေကြောင်းနှင့် လက်ရှိနှင့်နောင်လာမည့် ဘက်ထရီနည်းပညာများ အကြောင်းကို လေ့လာရေးသား ထားသည့် သုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါး"
ဩဂုတ် ၂၅ (ရိုက်တာ) - ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီများသည် လျှပ်စစ်ကားများ (EVs) အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များကို လျှော့ချရန်နှင့် အချို့သော အရေးကြီးသည့် သတ္တုတွင်းထွက်များအပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်၍ ဆိုဒီယမ်နှင့် ဆာလဖာကဲ့သို့သော ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် အခြားသော ဆန်းသစ်သည့် ဓာတုဗေဒနည်းလမ်းများ အသုံးပြုထားသည့် ဘက်ထရီနည်းပညာသစ်များကို အပြိုင် အဆိုင် တီထွင်ထုတ်လုပ်နေကြသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ဘက်ထရီဆဲလ် ထုတ်လုပ်မှု၏ ၈၅% နှင့် ယနေ့ခေတ် EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း အမျိုးအစားနှစ်ခုတွင် အသုံးပြုသည့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ ကို ပြုပြင်ခြင်း၏ ၉၀% ကို ထိန်းချုပ်ထားသည်။
ဘက်ထရီနည်းပညာသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေသော်လည်း အခြေခံနည်းစဉ်မှာမူ မပြောင်းလဲဘဲ - ကက်သုတ် (cathode)၊ အန်နုတ် (anode) နှင့် အီလက်ထရိုလိုက် (electrolyte) ဟူသော အဓိက အစိတ်အပိုင်း သုံးခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားဆဲ ဖြစ်သည်။
ကားထုတ်လုပ်သူများက ရေရှည်အတွက် ရွေးချယ်စရာများကို ချိန်ဆနေကြသည်နှင့်အညီ၊ လက်ရှိ အသုံးပြုနေသော သို့မဟုတ် တီထွင်နေဆဲဖြစ်သော ဘက်ထရီအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို အောက်တွင် လေ့လာနိုင်ပါသည်။
လိဒ် LEAD
ကားစက်နှိုးရန်အတွက် လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ၆ ဗို့ သို့မဟုတ် ၁၂ ဗို့ ဘက်ထရီများတွင် အသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ဈေးသက်သာပြီး အစွန်းရောက် ရာသီဥတုအခြေအနေများတွင် အလုပ်လုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- လေးလံပြီး စွမ်းအင်နည်းပါးသည်။
နီကယ်-ကက်မီယမ် (NI-CD)
အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဘက်ထရီများ ဖြစ်သည်။
နီကယ်-မက်တယ် ဟိုက်ဒရိုက် (NI-MH)
၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် Toyota ၏ ပထမဆုံး Prius တွင် အသုံးပြုခဲ့သော နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဟိုက်ဘရစ် ကားများ၏ ရှေ့ပြေးဘက်ထရီဖြစ်သည်။
ဆိုဒီယမ် နီကယ် ကလိုရိုက်
ပြင်သစ်စာတိုက်လုပ်ငန်း၏ Venturi ကားများတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- ပိုမိုသေးငယ်ပြီး လက်ရှိကားများကို ပြောင်းလဲရန်မလိုဘဲ တပ်ဆင်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်း တစ်နာရီ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ နှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ ၁၀၀ သာ ကန့်သတ်ထားသည်။
လီသီယမ် မက်တယ် ပိုလီမာ (LMP)
ယခု ရပ်ဆိုင်းသွားပြီဖြစ်သော Bolloré Pininfarina BlueCar မော်ဒယ်နှင့် ပါရီမြို့၏ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း Autolib တွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် ယင်းနည်းပညာကို အများအားဖြင့် စွမ်းအင်သိုလှောင်မှု၊ ဘတ်စ်ကားများနှင့် ဓာတ်ရထားများတွင် အဓိကအသုံးပြုသည်။
အားသာချက်များ- ကက်ပစီတာ (capacitor) နိယာမပေါ် အခြေခံထားသော "ခြောက်သွေ့သည့်" နည်း ပညာဖြစ်ပြီး စက်မှုလုပ်ငန်းစဉ် ပိုမိုလွယ်ကူသည်။
အားနည်းချက်များ-ဘက်ထရီကို ကြိုတင်အပူပေးရန်နှင့် သတ်မှတ်အပူချိန်တစ်ခုတွင် ယင်းကိုထိန်းသိမ်း ထားရန် လိုအပ်သည်။
လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း (LITHIUM-ION)
ယနေ့ခေတ်တွင် အတွင်ကျယ်ဆုံး နည်းပညာဖြစ်ပြီး ဖုန်းနှင့် လက်ပ်တော့ဘက်ထရီများ၊ လျှပ်စစ် ကားများနှင့် အခြားကိရိယာများတွင် အသုံးပြုသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် Sony မှ ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
အားသာချက်များ- လီသီယမ်သည် ယူရေနီယမ်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် စွမ်းအင်အပြည့်ဝဆုံး သတ္တု ဖြစ်သည်။ အမြင့်ဆုံးအမြန်နှုန်းနှင့် သွားနိုင်သည့် အကွာအဝေး တိုးတက်လာခြင်း၊ အားသွင်းမှတ်ဉာဏ် (charge memory) မရှိဘဲ အားအမြန်သွင်းခြင်းနှင့် အနှေးသွင်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံး ပြုလုပ်နိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ-အလေးချိန်နှင့် ပြင်ပအခြေအနေများ (အအေး၊ တုန်ခါမှု) ကို ခံနိုင်ရည်နည်းပါးခြင်း၊ အပူလွန်ကဲမှုအန္တရာယ်ကို အနီးကပ် ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်သော "အရည်" ဘက်ထရီများဟု ခေါ်ဆိုနေ ကြသည့် အမျိုးအစားဖြစ်သည်။
EV ဈေးကွက်ကို လွှမ်းမိုးထားသော LI-ION နည်းပညာ မိသားစု နှစ်ခု
NMC (နီကယ် မန်းဂနိစ် ကိုဘော့)
စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော်လည်း ဈေးနှုန်းမှာ ကြီးမားသော ယာဉ်ကြီးများအတွက် ပိုမို သင့်တော်သည်။ ကိုဘော့ကို အဓိကအားဖြင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံမှ ရရှိပြီး အဆိုပါသတ္တုကို ထုတ်ယူသည့် အခြေအနေများမှာ မဟာဗျူဟာမြောက်နှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ရှိနေသည်။
LFP (လီသီယမ် အိုင်ယွန်း ဖော့စဖိတ်)
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ၊ ဈေးနှုန်းပိုမိုသက်သာသောကြောင့် ယာဉ်ငယ်များ အတွက် သင့်တော်သည်။
အားနည်းချက်များ-NMC ထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးသည်။
ဆိုဒီယမ်-အိုင်းယွန်း (SODIUM-ION)
အားသာချက်များ- လက်ရှိတွင် ဝယ်လိုအားမြင့်မားနေသော လီသီယမ်၊ နီကယ် သို့မဟုတ် ကိုဘော့တို့ကို အသုံးပြုရန်မလိုအပ်ဘဲ အလူမီနီယမ်၊ သံနှင့် မန်းဂနိစ် manganese တို့ဖြင့် အစားထိုးထားသည်။ ဆိုဒီယမ်သည် လီသီယမ်ထက် ပိုမိုပေါများသောကြောင့် ထုတ်ယူခြင်းနှင့် ထောက်ပံ့ခြင်းတို့မှာ ပိုမို လွယ်ကူပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည်။
မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်၊ အားပြန်သွင်းသည့် အကြိမ်ရေ ၅၀,၀၀၀ အထိ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး လီသီယမ်-အိုင်းယွန်း ထက် ၅ ဆ မှ ၁၀ ဆ အထိ ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။
LNMO (လီသီယမ် နီကယ် မန်းဂနိစ် အောက်ဆိုဒ်)
အားနည်းချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နည်းပါးခြင်း၊ လက်ရှိတွင် ဤဘက်ထရီအမျိုးအစားကို ထောက်ပံ့မှု မရှိနီးပါးဖြစ်နေသည်။ လီသီယမ်ဈေးနှုန်းကို စိတ်ဝင်စားမှုရှိနေသည်။
အားသာချက်များ- ကိုဘော့ လိုအပ်မှုကို ဖယ်ရှားပေးသည်။ Renault ကုမ္ပဏီက ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားသော ဤနည်းပညာသည် NMC ၏ စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ၊ LFP ၏ ဈေးနှုန်းသက်သာမှုနှင့် ဘေးကင်းလုံခြုံမှု၊ နှင့် ၁၅ မိနစ်အောက် အားပြန်သွင်းနိုင်သည့်အချိန်တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။
အားနည်းချက်များ- ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးသည်။
လီသီယမ်-ဆာလဖာ (LITHIUM-SULFUR)
အားသာချက်များ- ဒေဝါလီခံသွားသော ဆွီဒင်ဘက်ထရီထုတ်လုပ်သူ Northvolt ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအများစုကို ဝယ်ယူခဲ့သည့် Stellantis ၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အမေရိကန် စွန့်ဦးတီထွင်ကုမ္ပဏီ Lyten က ဤနည်းပညာသည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းထက် စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ နှစ်ဆကျော် ပိုမိုများပြားသည်ဟု ဆိုသည်။ ၎င်းသည် နီကယ်၊ ကိုဘော့နှင့် မန်းဂနိစ်တို့ကို အသုံးပြုရန် မလိုအပ်ဘဲ ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းအချို့ကို မြောက်အမေရိကနှင့် ဥရောပတွင် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်နိုင်သောကြောင့် ပိုမိုအမှီအခိုကင်းစွာ ရပ်တည်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။
အားနည်းချက်များ- ၂၀၂၈ ခုနှစ်မတိုင်မီ အသုံးပြုနိုင်ဦးမည် မဟုတ်သေးပါ။
SOLID-STATE ဘက်ထရီများ
အစိုင်အခဲ အီလက်ထရိုလိုက် (ပိုလီမာ၊ ကြွေ)သည် လီသီယမ်-အိုင်းယွန်းနည်းပညာ၏ အရည် အီလက် ထရိုလိုက်နေရာတွင် အစားထိုးဝင်ရောက်သည့်နည်းပညာဖြစ်သည်။
အားသာချက်များ- စွမ်းအင်သိပ်သည်းဆ ပိုမိုမြင့်မားခြင်း၊ ပိုမိုပေါ့ပါးခြင်း၊ မီးမလောင်ကျွမ်းနိုင်ခြင်း။
အားနည်းချက်များ: ဖန်တီးဆဲအဆင့်တွင်သာ ရှိသေးပြီး အကြီးစားထုတ်လုပ်နိုင်မှု မရှိသေးပါ။
Sources: Reuters with futura-sciences.com, Plastec , Saft (TotalEnergies), Renault, Arkema, other companies.
ဟန်ဆာလ်ပူရ်၊ အိန္ဒိယ (Reuters) – ဂျပန် ဆူဇူကီး ကားကုမ္ပဏီ Suzuki Motor သည် လာမည့် ငါးနှစ်မှ ခြောက်နှစ်အတွင်း အိန္ဒိယတွင် ၇၀၀ ဘီလီယံ ရူပီး (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံ) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည်ဟု မန်နေဂျင်းဘုတ်ဥက္ကဌက အင်္ဂါနေ့က ကြေညာခဲ့ပြီးထိုနေ့တွင်ပင် ကုမ္ပဏီ၏ ပထမဆုံး လျှပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်မှုကို ပထမဆုံး စတင်ခဲ့သည်။
ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယမြောက်အကြီးဆုံးကားဈေးကွက်ရရှိထားသည့် ဆူဇူကီး သည် အိန္ဒိယတွင် ယင်း၏ ဈေးကွက်ဦးဆောင်ထားမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး၊ Maruti Suzuki (MRTI.NS) တွင် ရှယ်ယာ အများစုပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ဆူဇူကီးသည် အိန္ဒိယတွင် အရောင်းနှင့်ဝင်ငွေ အများဆုံးရရှိထားသည်။
လျှပ်စစ်ကားများ အရောင်းကျဆင်းနေသော်လည်း အိန္ဒိယသည် ဆူဇူကီးကား၏ လျှပ်စစ်ကားများ ထုတ် လုပ်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပင်မဗဟိုဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး အဆိုပါကားများကို ဂျပန်သို့ပါ ပြန်လည် တင်ပို့မည့်အပြင် ဥရောပနှင့် အခြားနိုင်ငံ ၁၀၀ခန့်သို့ တင်ပို့ရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။
Maruti က အင်္ဂါနေ့တွင် ဂူဂျာရတ် စက်ရုံ၌ အလယ်အလတ်အရွယ် SUV မော်ဒယ် "e Vitara" ကို စတင် ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး၊ ထိုကားသည် Hyundai၏ Creta နှင့် Mahindra ၏ XEV 9e တို့နှင့် အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်လာ လိမ့်မည်။
ဆူဇူကီးကားကုမ္ပဏီဥက္ကဋ္ဌ တိုရှီဟိရိုဇူဆူကီးက ယခုစက်ရုံကြီးသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးမားဆုံး ထုတ်လုပ်ရေးပင်မဗဟိုဖြစ်လာပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကားအစီး တစ်သန်းထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ပြောဆိုသည်။
အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာမိုဒီ ကလည်း ထိုအခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုစက်ရုံကို "Make in India" ပန်းတိုင်အတွက် ကြီးမားသော ခုန်ကျော်လွှားမှုအဆင့်တစ်ခုဟု သုံးနှုံးခေါ်ဆိုခဲ့သည်။
မိုဒီသည် ဂျပန်နိုင်ငံသိုု့ မကြာမီ သွားမည့်အစီအစဉ်ရှိပြီး၊ Maruti သည် အိန္ဒိယ-ဂျပန် စီးပွားရေးနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ချည်နှောင်မှုများ အတွက် ဥပမာကောင်းကြီးတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သူက ပြောသည်။
ထို့အပြင်သူက အိန္ဒိယပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များကို ပြည်သူများ အားပေးဝယ်ယူရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး မည်သည့်နေရာက ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများလာပါစေ ယင်းသည် အမှုထားးစရာမလိုဘဲ အိန္ဒိယမြေပေါ်တွင် ထုတ်လုပ်သည့် မည်သည့်ပစ္စည်းမဆိုပါဝင်ကြောင်းလည်း သူကဆက်လက်ပြောဆိုသည်။
(အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာ = ၈၇.၅၀၆၀ အိန္ဒိယ ရူပီး)
၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၅
၂၀၂၅ မတ်လ ၂၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ လှုပ်ရှားခဲ့သော မဂ္ဂနီကျုဒ်(ပြင်းအား) ၇.၇ ရှိ ငလျင်ကြောင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၃,၈၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှ ၁,၀၀၀ ကီလိုမီတာကျော် ဝေးကွာသည့် ဘန်ကောက်မြို့တွင်လည်း ပြင်းထန်စွာ လှုပ်ရှားမှုများ ဖြစ်ပေါ်ပြီး အဆောက်အဦးတစ်ခု ပြိုကျသွားခဲ့သည်။
ဤငလျင် ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အစောပိုင်း ကနဦးခန့်မှန်းချက်များအရ ငလျင်သည် ပြတ်ရွေ့ကြော တစ်လျောက် ပုံမှန်မဟုတ်သော မြန်ဆန်လှသည့် အက်ကွဲအလျင်ဖြင့် လှုပ်ရှားခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြနေခဲ့ပြီး ၎င်းကို မြန်ဆန်လွန်းသော ပြတ်ရွေ့ (အသံထက်မြန်သော ငလျင်ကွဲပြတ်မှု) supershear rupture ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
ယခုအခါတွင် GFZ Helmholtz ဘူမိသိပ္ပံဌာနမှ Felipe Vera နှင့် မိတ်ဖက် သုတေသီများ၏ သုတေသနအသစ်က ဤအချက်ကို အတည်ပြုပြီး ငလျင်ကွဲပြတ်လှုပ်ရှားသည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပိုမိုရှင်း လင်းစွာ နားလည်နိုင်ရန် နည်းလမ်းများစွာ ပေါင်းစပ် လေ့လာထားသည်။
ထိုသုတေသနအရ မြန်မာငလျင်သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ငလျင်များထဲ၌ အမြန်ဆုံး အက်ကွဲအလျင်ဖြင့် လှုပ်ရှားခဲ့သည့် ငလျင်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြသထား သည်။ ဤသုတေသနကို The Seismic Record သုတေသနဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။
ငလျင် မဖြစ်ပွားမီနှင့် ဖြစ်ပြီးနောက် အလင်းရောင်သုံးဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် မြေပြင်သည် ပြတ်ရွေ့ကြော တစ်ဘက်တစ်ချက်တွင် မည်မျှအထိ အပြိုင်ရွေ့လျားခဲ့သည်ကို ပြန်လည် တွက်ချက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုအတူပင် ငလျင်မတိုင်မီနှင့် ဖြစ်ပြီးနောက် ဂြိုဟ်တုရေဒါဓာတ်ပုံများကို နှိုင်းယှဉ် ခြင်းဖြင့် မြေပြင် ထောင်လိုက်အရွေ့ပြောင်းမှုများကိုလည်း ပြန် လည်တွက်ချက်နိုင်ခဲ့သည်။
ဤဓာတ်ပုံများအရ ငလျင်ကြောင့်ကွဲပြတ်မှုသည် စစ်ကိုင်း ပြတ်ရွေ့ကြောအတိုင်း ကီလိုမီတာ ၅၀၀ အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ပြတ်ရွေ့ကြော၏အနောက်ဘက်အခြမ်းသည် မြောက်ဘက်သို့ ရွေ့သွားခဲ့ပြီး အရှေ့ဘက် အခြမ်းသည် တောင်ဘက်သို့ ရွေ့သွားခဲ့သည်ကိုတွေ့ရပြီး မန္တလေးမြို့အနီး ငလျင်ဗဟိုချက်အနီး၌ အများဆုံး မီတာ ၅ မီတာအထိ ရွေ့သွားခဲ့သည်။
ဤသုတေသန၏ သူတေသီများထဲမှ တစ်ဦးလည်းဖြစ်ပြီး GFZ ၏ မြေငလျင်ပညာဌာနမှူးဖြစ်သူ Frederik Tilmann က “ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်များကို သုံးသပ်ဆန်းစစ်ကြည့်သည့်အခါ ငလျင်ကြောင့် မြေပြင် ပေါ်တွင် အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ပုံသေအနေအထားအဖြစ်တွေ့မြင်ရသည်ဟုပြောသည်။ အဖွဲ့သည် ဥရောပ၊ ဂျပန်၊ ဩစတြေးလျနှင့် အလာစကာရှိ မြေငလျင်အခြေစိုက်စခန်းများကို မြေငလျင် အင်တင်နာ များအဖြစ် အသုံးပြုပြီး လျှောပြတ်မှု ပျံ့နှံ့သည့် လှုပ်ရှားမှုများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလေ့လာခဲ့သည်။ အင်တင်နာလှိုင်းများက လျှောပြတ်ထိပ် tip of the rupture ဘယ်နေရာမှာရှိသည်ကို အချိန်တိုင်း အတိ အကျ ခြေရာခံနိုင် စေခဲ့သည်” ဟု သူကဆက်ပြောသည်။
အများစုသော ငလျင်များတွင် လျှောပြတ်မှုသည် တစ်စက္ကန့်လျှင် ၃.၅ ကီလိုမီတာ (အကြမ်းဖျင်း တစ်နာရီလျှင် ၁၂,၅၀၀ ကီလိုမီတာ) ထက် နည်းသော အလျင်ဖြင့် ပျံ့နှံ့လေ့ရှိပြီး၊ ၎င်းသည် မြေငလျင် shear ပြတ်ရွေ့လှိုင်းများ၏ အရလျင်ထက် အနည်းငယ် ပိုနည်းလေ့ရှိသည်။ အမှန်တကယ်အားဖြင့်လည်း ငလျင်စလှုပ်သည့်အဆင့်တွင် လျှောပြတ်မှုများသည် ငလျင်ဗဟိုချက်မှ မြောက်ဘက်နှင့် တောင်ဘက်သို့ တပြိုင်နက်တည်း ပျံ့နှံ့သည်။
သို့သော် စက္ကန့် ၃၀ ခန့်ကြာပြီးနောက် မြောက်ဘက်သို့ လျှောပြတ်မှု ရပ်သွားပြီး တောင်ဘက်သို့ လျှောပြတ်မှုက အရှိန်မြှင့်တက်ကာ တစ်စက္ကန့်လျှင် အနည်းဆုံး ၅.၃ ကီလိုမီတာ (တစ်နာရီလျှင် မီတာ ၂၀,၀၀၀ ခန့်)သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤသည်ကို မြေငလျင်ပညာရှင်များက အသံထက်မြန်သော ငလျင်ကွဲပြတ်မှု supershear rupture ဟု ခေါ်ကြပြီး၊ ၎င်းကို ငလျင်ပညာဆိုင်ရာတွင် အသံထက် မြန်သော ရွေ့လျားမှု (supersonic motion) နှင့် အလားတူဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ယင်းကြောင့် အလားတူ အရှိန်များကို ရောက်ခဲ့သည့် ၂၀၀၂ ခုနှစ်၊ အလာစကာ ငလျင်အပြီးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အရှိန်အမြန်ဆုံး ငလျင်အဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားနိုင်ဖွယ်ရှိနေသည်။ လျှောပြတ်မှု အစအဆုံးသည် စုစုပေါင်း စက္ကန့် ၈၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့သည်။
Supershear ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် Mach cone မက်ချ်ကွန်း ဟု ခေါ်သည့် သဘာဝဖြစ်စဉ် တစ်ခု ပေါ်ပေါက် လာသည်။ ယင်း၏တြိဂံပုံ အစွန်းလိုင်း triangular outline ကို မြေပြင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက် ထားသည့် ငလျင်စခန်းများတွင် လျှောပြတ်မှု၏ super shear အဆင့် ငလျင်လှိုင်းများသည် စက္ကန့် ၄၀ မှ ၅၀ အတွင်း ထိုအစွန်းလိုင်းသို့ တစ်ပြိုင်နက်ရောက်လာကြသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဤသုတေသနက Mach cone ရှိနေ မှုကို အတည်ပြုဖော်ပြနိုင်ခဲ့ပြီး supershear ပျံ့နှံ့မှုကို ထပ်မံသက်သေပြနိုင်ခဲ့သည်။ ဤသဘာဝ ဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဘန်ကောက်မြို့တွင် အချိန်ကြာ မြေပြင်လှုပ်ရှားမှု တိုးမြင့်စေခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။
GFZ သည် မြန်မာနိုင်ငံ မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒဦးစီးဌာနနှင့် ပူးပေါင်း၍ ငလျင်ပြတ်ရွေ့ကြောနှင့် နှစ်ကီလိုမီတာသာဝေးကွာသည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏မြို့တော် နေပြည်တော်၌ မြေငလျင်စခန်းတစ်ခုကို လည်ပတ်နေသည်။ ဤစခန်းသည် မြန်မာငလျင်ဖြစ်စဉ်အတွင်းအလုပ်လုပ်နေခဲ့ပြီး supershear လျှောပြတ်မှုကို အလွန်ထူးခြားရှားပါးစွာ နီးနီးကပ်ကပ် မှတ်တမ်းတင်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ ဤမှတ်တမ်းများ ကို Ssung-Ting Lai နှင့် လက်ထောက်များ မကြာသေးမီကရေးသားပြုစုသော သုတေသန စာတမ်း တစ်ခုတွင်ဖော်ပြထားသည်။ လျှောပြတ်မှု အနီးမှ ဖြတ်သွားစဉ် စခန်းသည် မြောက်ဘက်သို့ စင်တီမီတာ ၁၆၀ ခန့် ခုန်ကျော်သွားခဲ့ပြီး ဤ ဖြစ်ရပ်သည် နှစ် စက္ကန့်ပင် မကြာလိုက်ပါ။
ခပ်စောစော သုတေသနများတွင် စစ်ကိုင်းပြတ်ရွေ့ကြောသည် အရှည်ဆုံးသော အလျားလိုက် ဘေးတိုက် ရွေ့လျားသည့် strike-slip ပြတ်ရွေ့ကြောဖြစ်ခြင်းကြောင့် supershear အသံထက်မြန် လျှောပြတ်မှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့်နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ထားနိုင်ခဲ့၍ ယင်းကမှတ်သားစရာကောင်းသည်။ Strike-slip ပြတ်ရွေ့ ကြောတွင် ပြန်ရွေ့ကြောနှစ်ဖက်စလုံးရှိ မြေပြင်များသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု အပြိုင်အလျားလိုက် ရွေ့လျားကြပြီး supershear လျှောပြတ်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ပြတ်ရွေ့ကြော အမျိုးအစားလည်း ဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် ပြတ်ရွေ့ကြော အပိုင်းတစ်ပိုင်းတစ်လျောက် အစောပိုင်း အလျင်နည်းသည့် လျှောပြတ်မှုတစ်ခု ကြောင့် ၁၉၄၆ နှင့် ၁၉၅၆ ခုနှစ်များတွင် ငလျင်ကြီးများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ စစ်ကိုင်း အဟ Sagaing gap ဟုခေါ်ကြသည့် အဆိုပါနေရာတွင် နှစ်တစ်ရာကျော်အထိ အလွန်ကြီးမားသည့် ငလျင်ကြီးများ မလှုပ်ရှား ခဲ့ခြင်းကြောင့် အလွန်ကြီးမားသည့်ဒဏ် Stress များဖြစ်တည်နေခဲ့ပြီးနောက် ယင်းက supershear လျောပြတ်မှုကြီးဖြစ်အောင် အရှိန်တင်ပေးခဲ့သည်ဟူသည့် အချက်ကလည်း မှတ်သားစရာတစ်ခုဖြစ် သည်။
Source : Reconstruction of record-breaking Myanmar earthquake confirms supershear event by phys.org