#World_Health
Published 14 December 2025

■ လူအများစုဟာ အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထက်မြက်မှု သဘာဝအတိုင်း ကျဆင်းလာပြီး မေ့လျော့ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ တွေးတောမှုနှေးကွေးခြင်းတို့ ဖြစ်လာပါတယ်။

■ အချို့လူတွေကတော့ အသက် ၈၀ ၊ ၉၀ လောက်ထိတိုင်အောင် ထက်မြက်နေကြကာ ဒါတွေက နေ့စဉ်ကျင့်သုံးတဲ့ အလေ့အထတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

■ (၁) ဦးနှောက်ကို နေ့စဉ်အသုံးချခြင်း
ဦးနှောက်ကို ဒီအတိုင်းမထားဘဲ ပုံမှန်လေး ဖိအားပေးတတ်ကြပြီး စွမ်းရည်အသစ်သင်ယူလေ့လာခြင်း၊ စာအုပ်အမျိုးမျိုးဖတ်ခြင်း၊ စစ်တုရင်ထိုးခြင်း၊ ပဟေဌိကစားခြင်း၊ အသက်အရွယ်မရွေးပြောဆိုခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပါတယ်။

■ (၂) ခန္ဓာကိုယ်လှုပ်ရှားမှုပြုခြင်း
လှုပ်ရှားခြင်းက ဦးနှောက်သို့ သွေးစီးဆင်းစေပြီး မှတ်ဉာဏ်နဲ့ စိတ်အခြေအနေတို့ကို တိုးတက်စေကာ နေ့စဉ် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ အကြောဆန့်ခြင်း၊ ဥယျာဉ်ပျိုးထောင်ခြင်း၊ ရေကူးခြင်း၊ ပစ္စည်းသယ်ခြင်း၊ အိမ်သန့်ရှင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်ကြပါတယ်။

■ (၃) ဦးနှောက်ဦးစားပေး အာဟာရစားခြင်း
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထက်မြက်နေသူတွေက ဦးနှောက်ကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်မယ့် စားစရာတွေကို နားလည်ပြီး ဟင်းရွက်များ၊ ကျန်းမာရေးညီညွတ်သော အဆီများ၊ အိုမီဂါ-၃ အစားအစာများ၊ အသီးများ၊ ဂျုံပြောင်းအစေ့အဆန်များ၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ ရေများများ စားသောက်ပါတယ်။

■ (၄) လူမှုပေါင်းသင်းနေထိုင်ခြင်း
မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်း အများကြီးမလိုအပ်ပေမယ့် တကယ်အားကိုးရတဲ့ မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ပြောဆိုဆက်ဆံတာတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းဝင်ရောက်တာတွေ၊ လူတွေနဲ့ စကားပြောတာတွေက ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းကို လှုံ့ဆော်ပေးပါတယ်။

■ (၅) ဖိစီးမှုကိုထိန်းချုပ်ခြင်း
စိတ်ဖိစီးမှုဆိုတာကို ဖျောက်ဖျက်လို့မရပေမယ့် တရားထိုင်ခြင်း၊ သတိကပ်အသက်ရှူခြင်း၊ ဥယျာဉ်ပျိုးခြင်း၊ ဂျာနယ်ဖတ်ခြင်း၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်မှာ လမ်းလျှောက်ခြင်းတို့ဖြင့် ဖိစီးမှုကို လျှော့ချထိန်းချုပ်နိုင်ပါတယ်။

■ (၆) ဘဝတလျှောက် မျက်လုံးဖွင့်နားစွင့်ခြင်း
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထက်မြက်တဲ့သက်ကြီးရွယ်အိုတွေဟာ လောကကို အာရုံစိုက်နေပြီး အသစ်အသစ်တွေကို စူးစမ်းလိုစိတ်ရှိကာ ပါဝင်လှုပ်ရှားတတ်ကြပါတယ်။

■ (၇) ကောင်းစွာအိပ်စက်ခြင်း
နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်စက်တဲ့အခါ ဦးနှောက်က သူ့အလိုလိုရှင်းလင်းသန့်စင်ပေးပြီး အယ်ဇိုင်းမာဆက်စပ်ရောဂါများ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းစေကာ မှတ်ဉာဏ်ထိန်းသိမ်းပေးပါတယ်။

■ (၈) အသိအမှတ်ပြုတတ်ခြင်း
အသိအမှတ်ပြု ကျေးဇူးတင်တတ်ခြင်းဟာ အာရုံကြောတွေမှာလည်း သက်ရောက်မှုရှိပြီး ဖိစီးမှုလျော့ကျခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်ကောင်းခြင်း၊ စိတ်ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းခြင်းတို့ ရရှိနိုင်ပါတယ်။

■ (၉) ရည်ရွယ်ချက်ထားလုပ်ကိုင်ခြင်း
တစ်ခုခုကို ရည်ရွယ်လုပ်ကိုင်တဲ့အခါ ဦးနှောက်ကို လမ်းညွှန်စေပြီး ဥယျာဉ်ပျိုးခြင်း၊ ဟင်းချက်ခြင်း၊ ကူညီတတ်ခြင်း၊ ဝါသနာလိုက်စားခြင်း၊ အသစ်လေ့လာခြင်း၊ အဖွဲ့အစည်းပါဝင်ခြင်းတို့က ဦးတည်ချက်ရှိစေပါတယ်။

Source: VegOut